Urodzony 15 lutego 1914 w Łodzi; syn Antoniego Skwarczyńskiego, stolarza i cieśli, oraz Bronisławy z Urbańskich. We wczesnym dzieciństwie przebywał w Skierniewickiem. Od 1919 mieszkał w Łodzi, gdzie uczęszczał do Społecznego Polskiego Gimnazjum Męskiego. Jako gimnazjalista uczestniczył w Międzyszkolnym Komitecie „Kuźni Młodych” i publikował wiersze w łódzkiej prasie. W 1929 przeniósł się z rodziną do Koluszek, skąd dojeżdżał do szkoły. Był członkiem Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego (1931-33). Po zdaniu w 1933 matury, rozpoczął studia na Uniwersytecie Warszawskiem (UW) z zakresu filologii polskiej oraz historii gospodarczo-społecznej. Naukę łączył z pracą zarobkową. Należał do Klubu Artystycznego „S” i do Koła Polonistów (udzielał się szczególnie w sekcji krytyki, której przewodniczył Ludwik Fryde). Brał udział w posiedzeniach Koła Filozofów Studentów UW oraz w spotkaniach Klubu Literackiego i Naukowego. W 1937 za pracę magisterską pt. „Próchno” Wacława Berenta na tle ducha współczesnego mu powieściopisarstwa otrzymał nagrodę wydziałową oraz nagrodę im. L. Gallego, przyznaną przez Kasę im. J. Mianowskiego. W tymże roku został młodszym asystentem Katedry Historii Literatury Polskiej UW. Równocześnie uczył języka polskiego w Miejskich Dokształcających Szkołach Zawodowych w Warszawie. Debiutował w 1939 recenzją książki Karola Ludwika Konińskiego pt. Pisarze ludowi (Lwów 1938) ogłoszoną w „Życiu Literackim” 1939 (z. 1; tu także recenzja książki Konstantego Troczyńskiego pt. Twórca i dzieło. Studium monograficzne o „Próchnie”). Na zlecenie Instytutu Kultury Wsi przygotowywał pracę pt. Chłop w powieści polskiej 1776-1863. W czasie okupacji niemieckiej mieszkał nadal w Warszawie i pracował najpierw jako robotnik budowlany, a potem urzędnik w Stołecznym Komitecie Samopomocy Społecznej Rady Głównej Opiekuńczej. Brał udział w tajnym nauczaniu. W 1942 ożenił się ze Stanisławą Laszczykówną, historyczką. Po upadku powstania warszawskiego przebywał na wsi w Skierniewickiem. W połowie stycznia 1945 uczestniczył w akcji wydobywania z warszawskich gruzów ocalałych dóbr kultury. W lutym tego roku przeniósł się do Łodzi i podjął pracę na powstającym tam Uniwersytecie Łódzkim (UŁ) na stanowisku młodszego, a następnie starszego asystenta I Katedry Historii Literatury Polskiej. Równocześnie do 1947 uczył w XIX Gimnazjum i Liceum oraz był lektorem Działu Literatury Pięknej Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”. Współpracował od 1945 jako publicysta kulturalno-oświatowy oraz autor artykułów i recenzji o literaturze chłopskiej m.in. z tygodnikiem „Wieś” (w 1947-49 należał do zespołu redakcyjnego tego pisma). Rozprawy i studia naukowe poświęcone w większości literaturze polskiego Oświecenia publikował głównie w „Pracach Polonistycznych” (od 1946); był także od 1957 członkiem redakcji tego pisma, a w 1958-59 i 1970-83 jego redaktorem naczelnym. W 1947-48 współredagował dwumiesięcznik „Życie Literackie”. W 1948 na podstawie rozprawy pt. Chłop i sprawa chłopska w romansie stanisławowskim (promotor profesor Julian Krzyżanowski) uzyskał na UW tytuł doktora filozofii. W następnym roku został mianowany adiunktem na UŁ. Uczestniczył w pracach Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, najpierw jako członek – korespondent (od 1950), a potem zastępca sekretarza generalnego i współredaktor „Sprawozdań z Czynności i Posiedzeń” tegoż Towarzystwa (1957-83). Przez kilka miesięcy w 1951 pełnił funkcję dyrektora Korespondencyjnego Gimnazjum i Liceum Związku Młodzieży Polskiej w Łodzi. W 1952 otrzymał stanowisko samodzielnego pracownika naukowego z tytułem zastępcy profesora, a w 1954 tytuł profesora nadzwyczajnego UŁ. W 1954 otrzymał nagrodę Ministra Szkolnictwa Wyższego za działalność naukową i dydaktyczną. W 1952-53 był prodziekanem, a potem do 1955 dziekanem Wydziału Filologicznego UŁ. Od 1956 kierował Zakładem Literatury XIX wieku w zespołowej Katedrze Literatury Polskiej. W 1958-61 był członkiem Komisji Oświaty przy Prezydium Rady Narodowej w Łodzi. W 1958-60 pełnił funkcję wiceprezesa, a w 1961 prezesa Oddziału Łódzkiego Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza. Na przełomie 1963/64 przebywał na stypendium naukowym w Paryżu, gdzie zbierał materiały dotyczące dziejów czasopiśmiennictwa i satyry I połowy XIX w. Kontynuował badania nad literaturą Oświecenia, zajmował się późnym klasycyzmem warszawskim i wileńskim, a także wybranymi problemami literatury XX wieku. Współpracował m.in. z „Zeszytami Naukowymi Uniwersytetu Łódzkiego”; w 1965-75 redagował ich serię filologiczną. Wchodził w skład Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej Akademii Nauk (PAN; od 1963). W 1968 został prorektorem do spraw nauczania, a od następnego roku do 1972 zajmował stanowisko rektora UŁ. Kierował równocześnie Katedrą Historii Literatury Polskiej UŁ (1968-70), później nowo powstałym Instytutem Filologii Polskiej (do 1978) i jego Zakładem Literatury Nowożytnej (do 1981). Po reorganizacji Instytutu był kierownikiem Katedry Literatury Polskiej Oświecenia, Pozytywizmu i Młodej Polski (do przejścia na emeryturę w 1984). W 1968 otrzymał nagrodę Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego II stopnia, w 1973 i 1978 nagrodę Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki. W 1971 został mianowany profesorem zwyczajnym. W 1972-80 był członkiem Rady Naukowej Instytutu Badań Literackich PAN. Przez wiele lat opiekował się jako kurator Studenckim Kołem Polonistów. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1969), Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz tytułem „Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej” (1980). Zmarł 22 marca 1987 w Łodzi.