BIO

Born on 15 January 1931 in Warsaw; son of the civil servant Józef Błoński and Jadwiga, née Lewandowska. His grandmother was French, meaning that he grew up bilingual. He spent the German occupation in Warsaw. After World War II, he moved to Torun where, in 1948, he completed his advanced secondary education exams at the Nicolaus Copernicus Grammar School. He subsequently moved to Krakow where he studied Polish philology at the Jagiellonian University (UJ). He made his debut as a critic in 1949 with the article Poezja Różewicza (Różewicz's Poetry), which appeared in the monthly "Twórczość" (issue 7). From 1950 until 1960, he was editor of the literary section of the weekly "Przekrój", where he published texts, including articles promoting French culture. In 1951, he married Teresa Płońska, then a medicine student and later a paediatrician. The same year, he joined the Polish Writers' Union (ZLP). He graduated from UJ with a master's degree in 1952. He developed his output as a literary critic, collaborating with periodicals including "Życie Literackie" (1952-70; including in 1967 the column series Powtórki krytyczne [Critical repetitions]), as well as with "Nowa Kultura" (1952-62), "Twórczość" (1955-58 and 1967-72), "Dialog" (1956-63 and 1966-1978) and "Przegląd Kulturalny" (1956-63; including the column series Bez względów [Regardless; 1956] i Moje narzekania [My complaints; 1962]). From 1959 to 1962 (and again in 1967/68), he was a senior research assistant at the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences (IBL PAN). In his research, he focused on contemporary literature, initially poetry and then later also prose and plays. Between 1961 and 1966, he and his family lived in Sarcelles, France (with short breaks for holidays in Poland) and he was a tutor at the Faculty of Literature and Humanities at the Sorbonne. After returning to Poland, he was appointed literary director of the Stary Theatre in Krakow, serving from 1 June 1967 to the end of the 1970/71 season and again from 1 September 1977 to 31 August 1981. He was awarded a doctorate in the humanities from IBL in 1968 for his dissertation Dramaty Stanisława Ignacego Witkiewicza (Stanisław Ignacy Witkiewicz's Plays). He was supervised by Prof. Kazimierz Wyka. The follow year, he was a awarded a habilitation degree for his book Mikołaj Sęp Szarzyński a początki polskiego baroku (Mikołaj Sęp Szarzyński and the origins of the Polish Baroque). He received the prize of the Geneva-based Kościelski Foundation in 1968 in recognition of this book and his entire oeuvre. He was appointed senior lecturer at UJ in 1970. He was co-founder and then editor-in-chief from 1972 to 1974 of the bimonthly "Teksty", which was published by IBL. He then served on the journal's editorial board until it was suspended in 1981. He joined the Polish PEN Club in 1972. From 1974 to 1976, he was a lecturer at the University of Clermont-Ferrand. He was also a visiting professor there in 1984/85, 1988/89 and then intermittently to 1994. Upon his return to Krakow, he continued to work at the Institute of Polish Philology at UJ where between 1977 and 1980 he was head of the Theatre Department. In 1979, he was made a member of the jury of the Geneva-based Kościelski Prize, serving on the Foundation's Council from 1989. In 1980, he was also a visiting professor at the University of Paris X (Paris-Nanterre). The same year, he was elected to the Main Board of the ZLP, serving until the Union was dissolved in 1983. He was appointed associated professor and prorector of of UJ in 1981, serving in the latter role until 1984. He was also a member of the Scientific Council of IBL PAN and of the Scientific Society of the Catholic University of Lublin (KUL). In 1981, he became a co-editor of the Ossolineum publication series Biblioteka Narodowa (National Library), serving in this role until 1995. During this time, his achievements included founding the series' third strand, Biblioteka NarodowaDla młodzieży (National Library – For younger readers). In the 1980s, he won prizes including the Kazimierz Wyka award for essays in literary history and literary criticism (1981), the prize of the Minister of Science, Higher Education and Technology – second class (1982) and the New York-based Alfred Jurzykowski Foundation (1983). During this period, he also published articles and reviews in periodicals including "Tygodnik Powszechny", "Więź" and "Twórczość". He was a visiting fellow at the Institut für die Wissenschaften vom Menschen (Institute for Human Science, IWM) in Vienna in 1985/86. He served on the board of the Association Internationale de Littérature Comparée (International Comparative Literature Association) from 1985 to 1991. From 1989 to 1991, he was director of the Institute of Polish Philology at UJ. He was made full professor in 1989. The same year, he joined the newly-founded Association of Polish Writers (SPP), serving on its Main Board. In 1989, he also became co-editor of the series Dramat w Teatrze, Teatr w Dramacie (Drama in Theatre, Theatre in Drama), published by the Wroclaw-based publishing house Wiedza o Kulturze. He was also appointed to the editorial boards of the periodicals "Res Publica" and "NaGłos", while becoming a regular contributor to the journal "Teksty Drugie". In 1990, he was appointed chair of the Polish Committee of the European Cultural Foundation while in 1991 he was made a corresponding member of the Philological Section of the Polish Academy of Arts and Sciences (PAU). He was a member of the Committee of Scientific Research (1991-93) and the Committee on Polish Literary Studies at PAN from 1993. He was involved until 2005 in the Council for Polish-Jewish Relations of the President of the Republic of Poland, which was founded in 1991. He was a co-founder of the Judaica Foundation Centre for Jewish Culture, which was established in Krakow in 1993. He chaired the Foundation Council from 2001. Between 1995 and 1997, he held the Chair of Twentieth-Century Polish Literature at UJ. In 1996, he conceived the publication series Biblioteka Polska (Polish Library) for the Universitas publishing house (Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas). He served as its editor-in-chief to 2004. He chaired the jury of the prestigious Nike literary prize between 1996 and 2001. He was awarded the Prize of the City of Krakow in 2002. Owing to ill health, he limited his academic activities in the final years of his life. He was awarded the Gold Cross of Merit in 1975, as well as the Knight's Cross (1982), the Officer's Cross (1998) and the Commander's Cross (2006) of the Order of Polonia Restituta. In 2007, he received the Gold Medal for Merit to Culture – Gloria Artis. He lived in Krakow. He died on 10 February 2009 and is buried at the Salwator Cemetery in Krakow. He was posthumously awarded the Father Stanisław Musiał Prize in 2009, which is funded by the rector of the Jagiellonian University and by the mayor of Krakow in recognition of contributions to Polish-Jewish reconciliation.

Twórczość

1. Gałczyński 1945-1953. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1955, 87 s.

2. Poeci i inni. [Szkice krytycznoliterackie]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1956, 275 s.

Zawartość

Za pięć dwunasta czyli o warunkach poezji; Konstanty Ildefons Gałczyński; Mieczysław Jastrun; Szkic portretu poety współczesnego [o Tadeuszu Różewiczu].

3. Zmiana warty. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1961, 163 s.

Zawartość

Od autora. – Ciężar tradycji: Sarmata święty i śmieszny. – Zmiana warty: I. Słowa dodawane do rzeczy [dot. liryki M. Białoszewskiego]; Dwa rodzaje dziwności [dot. poezji J. Harasymowicza]; Po odejściu proroków [dot.: T. Nowak: Prorocy już odchodzą]; Fetyszysta brzydoty [dot. poezji S. Grochowiaka]. – II. Kariera pokolenia [dot. pokolenia „Współczesności”]: Mit odrębności; Mit nieszczęścia; Mity erotyczne; Mit lumpenproletariusza [dot. twórczości A. Brychta, M. Nowakowskiego]; Chwila wyboru; Na przykładzie dramatu; Przypadek Mrożka.

4. Widzieć jasno w zachwyceniu. Szkic literacki o twórczości Prousta. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1965, 181 s. Wyd. nast. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1985, 149 s.

5. Mikołaj Sęp Szarzyński a początki polskiego baroku. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1967, 319 s. Wyd. nast.: wyd. 2 uzupełnione Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 1996, wyd. 2 poprawione tamże 2001.

Rozprawa habilitacyjna.

Nagrody

Nagroda Fundacji im. Kościelskich w Genewie w 1968 oraz nagroda V Ogólnopolskiego Festiwalu Polskiej Poezji Współczesnej im. K. Gałczyńskiego ufundowana przez Szczecińskie Towarzystwo Kultury w 1968.

6. Stanisław Ignacy Witkiewicz jako dramaturg. (Szkic). Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1973, 21 s.

7. Odmarsz. [Szkice krytycznoliterackie]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1978, 298 s.

Szkice drukowane w czasopismach głównie w latach 1961-1975.

Zawartość

Ofiarny kozioł i koń trojański [o krytyce]. – Zmiana warty [poz. ]: Kariera pokolenia; Mit odrębności; Mit nieszczęścia; Mity erotyczne; Mit lumpenproletariusza; Chwila wyboru. – Glosy do „Zmiany warty”: Zgubić własną młodość; Automistyfikacje; Przeżycie pokoleniowe; Odpowiedź na ankietę „Polityki” [Co myślę o młodej literaturze, 1969]; Odpowiedź na ankietę „Orientacji” [1970]: Kasandra na etacie [E. Bryll: Rzecz listopadowa]. – Realizm najmniejszy: Zaproszenie do drzemki [dot.: A. Augustyn: Obrona Arkadyjczyka]. – ...Z której pisarzy budzą czytelnicy [na temat ankiet „Tygodnika Powszechnego”]. – Poezjo- i programotwórcy: Czym był, czym mógł być klasycyzm. – Dywagacje miłośnika mowy wiązanej: Co zrobić z milionem poetów?; Etatyzm, eklektyzm i programofilia; Muza kapłanka i muza przewodniczka; Trzy współczesności. – Diagnozy i prognozy; Inne lęki, inne bajki [R. Wojaczek: Sezon; Inna bajka]; Bieguny poezji; Polaryzacje sztuki poetyckiej; Głosy z ubocza; Portret artysty w latach wielkiej zmiany [dot. J. Andrzejewskiego]; Forma Miazgi [dot.: J. Andrzejewski: Miazga]; Polak – jakim go widzą, jakim siebie marzy.

8. Romans z tekstem. [Szkice krytycznoliterackie]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1981, 319 s.

Szkice drukowane w czasopismach i książkach zbiorowych w 1970-1980.

Zawartość

Pamięci anioła [o K.K. Baczyńskim]; Tradycja, ironia i głębsze znaczenie [o Z. Herbercie]; Znaki, teatr, świętość [o Teatrze, od 1971 Instytucie-Laboratorium J. Grotowskiego]; Strategia Diogenesa [L. Flaszen: Cyrograf]; Mrożek i Mrożek (Mrożka droga do komedii; Mędrek, cham i jednoaktówka; Dramaturgia modelów; Wsiebiewstąpienie); Pieśniarz chłopskiego plemienia [T. Nowak]; Uzupełnienie (Do pewnego czasu, do pewnego stopnia, do pewnego wieku; Postscriptum).

9. Samuel Beckett. [Współautor:] M. Kędzierski. Warszawa: Czytelnik 1982, 125 s.

10. Kilka myśli co nie nowe. [Szkice krytycznoliterackie]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak 1985, 201 s.

Szkice drukowane w czasopismach i książkach zbiorowych w 1961-1984.

Zawartość

I. To co święte, to co literackie. – II: Wprowadzenie; Sarmata święty i śmieszny; Polak jaki jest każdy widzi; Polak – jakim go widzą, jakim siebie marzy [poz. ]; Kto ty jesteś?; A to Polska właśnie; Autoportret żydowski; Literatura, kultura, edukacja narodowa; O współczesnej kulturze literackiej. – III. Czytanie Konińskiego; Czytanie Micińskiego; Czytanie Wyki.

Przekłady

angielski

artykułu pt.: Autoportret żydowski: Is there a Jewish school of Polish litterature? W: From Shtetl to socialism. Studies from Polin. [Red.:] A. Polonsky. London; Washington 1993, toż w: Poles and Jews. Renewing the dialogue. Oxford 2004.

11. Biedni Polacy patrzą na getto. [Eseje]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1994, 156 s. Wyd. 2 tamże 1996.

Nagrody

Łódzka Nagroda Literacka im. J. Kosińskiego w 1997.

Zawartość

Słowo od autora. – I. Biedni Polacy patrzą na getto; Myśleć przeciw własnemu komfortowi; Polak-katolik i katolik-Polak. – II. Autoportret żydowski; Świat jako Księga i komentarz; Żydzi Prusa i Żeromskiego.

Przekłady

angielski

artykułu Biedni Polacy patrzą na getto pt.: Poor Poles look at the ghetto. „Yad Vashem Studies”, Jerusalem 1988 vol. 19 s. [341]-355.
artykułu pt. Polak-katolik i katolik-Polak: Polish-Catholics and Catholic-Poles. Te Gospel, National Interest, Civic Solidarity, and the Destruction of the Warsaw Ghetto. „Yad Vashem Studies”, Jerusalem 1996 vol. 25: Yad Vashem Martyrs' and Heroes' Remembrance Authority s. [181]-196.

12. Forma, śmiech i rzeczy ostateczne. Studia o Gombrowiczu. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak 1994, 283 s. Wyd. 2 Kraków: Universitas 2003.

Zawartość

Kilka słów wstępu. – Fascynująca „Ferdydurke”; „Ślub” jako tragedia psychoanalityczna; „Dziennik” czyli Gombrowicz dobrze utemperowany; Historia i operetka; Gombrowicz i rzeczy ostateczne; Gombrowicz a ethos szlachecki; Dlaczego Gombrowicz pisał sztuki teatralne; Gombrowicz a literatura dwudziestolecia; Strzykawka Gombrowicza.

13. Wszystkie sztuki Sławomira Mrożka. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1995, 273 s. Wyd. 2 poprawione i poszerzone tamże 2002.

Zawartość

Z poz.: Mrożka droga do komedii; Mędrek, cham i jednoaktówka; Dramaturgia modelów; Wsiebiewstąpienie, – nadto: Mrożek wirtuoz i Mrożek polityk; Mrożek epik. – Aneks: Cenzor jako czytelnik.

14. Od Stasia do Witkacego. [Kalendarium życia i twórczości S.I. Witkiewicza: A. Micińska]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1996, 157 s. Monografia S.I. Witkiewicza, cz. 1. Wyd. nast. łącznie z cz. 2 Witkacy. Sztukmistrz, filozof, estetyk [poz. ] pt. Witkacy na zawsze . Kraków: Wydawnictwo Literackie 2003 , 548 s.

15. Miłosz jak świat. [Studia]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak 1998, 238 s.

Zawartość

I: Patos, romantyzm, proroctwo; Powrót intelektu: „Traktat poetycki”; Epifanie Miłosza; Miłosz jak świat. – II: Być z Miłoszem; Bieguny poezji; Maritain i autonomia sztuki; Książka z Atlantydy; „Dolina Issy”; Europa Miłosza; Obowiązki poety; Zdanie; Dziękczynienie; Miłosz wśród nas.

Przekłady

angielski

artykułu pt. Powrót intelektu: „Traktat poetycki: The intellect’s return: A treatise on poetry (1957). Przeł. G. Czemiel. W: Miłosz like the world. Poet in the eyes of Polish literary critics. Frankfurt am Main 2015.

16. Witkacy. Sztukmistrz, filozof, estetyk. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2000, 391 s. Monografia S.I. Witkiewicza, cz. 2. Wyd. nast.: dodruk 2001; wyd. łącznie z cz. 1 Od Stasia do Witkacego [poz. ] pt. Witkacy na zawsze. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2003 , 548 s.

Nagrody

Nagroda im. J. Długosza w 2002.

17. Mieszaniny. [Szkice]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2001, 87 s.

Pierwodruki w „Tygodniku Powszechnym" w 2000-2002.

Zawartość

Witkacy i Bunuel [dot. podobieństw twórczości]; Słowacki czyta „Pana Tadeusza” [dot. J. Słowacki: Beniowski]; Róża, co nigdy nie zakwita [dot.: B. Leśmian: Róża]; Kuśniewicz – pisarz osobliwy; Arcy-Lechoń; Ksiądz Twardowski i uroki powtórzenia; Kochanowski zapomniany [dot.: Alcestis, która męża od śmierci zastąpiła]; Ironia i wzniosłość [dot. współczesnych ujęć bohaterów antycznych]; Polityka wedle Witkacego [dot.: Jan Maciej Karol Wścieklica]; Sienkiewicz, niestety [dot.: Quo vadis]; Król esej? [dot. recepcji polskiej prozy i eseju]; Alegorie miłości [dot. przekładów wierszy Jana od Krzyża autorstwa J. Brzechwy]; Czarna różyczka [dot.: K. Przerwa-Tetmajer: Czarna róża]; Fortissimo [dot. wagnerowskich ech w poezji J. Słowackiego]; Wprowadzenie do teatru współczesnego. O urokach sarmatyzmu [dot.: H. Rzewuski: Pamiątki Soplicy]; Salomea Brynicka [dot.: S. Żeromski: Wierna rzeka]; Kobiety Miłosza [dot.: Cz. Miłosz: To]; Śmiertelna miłość Leśmiana; O Stryjkowskim; Mrożek roztropny; Najkrócej o Gombrowiczu; O pieskach [dot.: Cz. Miłosz: Piesek przydrożny]; Najpiękniejsze z polskich zdań [dot.: J. Kochanowski: Odprawa posłów greckich]; Jeden wiersz. U źródła – Tadeusz Różewicz: Matka odchodzi].

18. Wybór pism. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2001-2010. Biblioteka Studiów Literackich.

T. 1. Wszystko, co literackie. [Studia].Wybrał i oprac.: J. Jarzębski. 2001, 397 s.

Zawartość

Wśród poetów: Szkic do portretu poety współczesnego [poz. ]; Za pięć dwunasta, czyli o warunkach poezji [poz. ]; Norwid wśród prawnuków; Tradycja, ironia i głębsze znaczenie [poz. ]; Bergson a program poetycki Leśmiana; Pieśniarz chłopskiego plemienia [poz. ]; Bieguny poezji [poz. ]; Pamięci anioła [poz. ]; Czym był, czym mógł być klasycyzm [poz. ]; Uparte trwanie baroku; Ut musica poësis?; Poezja współczesna i strategia krytyki. – Wśród prozaików: Świat jako księga i komentarz [dot. B. Schulza]; Parodia i komentarz [dot. W. Gombrowicza]; Zmiana warty [poz. ]; Bezwładne rozważania starego krytyka, który zastanawia się, jak napisałby historię prozy polskiej w latach istnienia Polski Ludowej; Kiedy pęknięte zwierciadło mówi prawdę: Andrzejewski i „Miazga”, Konwicki i „Wniebowstąpienie”; Prawdomówny „Widnokrąg” [W. Myśliwskiego]; Duch powieści i wąs Stalina [dot.: P. Huelle: Weiser Dawidek]; Sztuka gadania [dot.: J. Pilch: Spis cudzołożnic]; Stasiuk u natury bram [dot.: A. Stasiuk: Biały kruk]; „W czerwieni” Magdaleny Tulli. Słowa i upiory.

T. 2. Między literaturą a światem. Wybrał i oprac.: J. Jarzębski. 2002, 383 s.

Zawartość

Wśród dramaturgów: Dramat i przestrzeń. „Balkon” [J. Geneta], czyli zabójstwo Boga; [A.] Artaud i teatr magiczny; [J.] Giraudoux i tragedia; [E.] Ionesco: genealogia stereotypu; [L.] Pirandello: zamienione dziecko; [E.] Brylla obrachunki z Polską [dot.: Rzecz listopadowa]; Peter Handke: przedmowa do teatru [dot.: Publiczność zwymyślana]; Kilka słów o snach Helmuta Kajzara. – Kłopot z tożsamością: Polak – jakim go widzą, jakim siebie marzy [poz. ]; Kto ty jesteś? [poz. ]; Autoportret żydowski, czyli o żydowskiej szkole w literaturze polskiej [poz. ]; Żydzi Prusa i Żeromskiego [poz. ]; Biedni Polacy patrzą na getto [poz. ]. – Strategie krytyczne: Ekspres paryski, czyli trochę geografii literackiej [dot. wpływów literatury francuskiej na kulturę polską w 1910-1950]; Teoria obrazu poetyckiego Gastona Bachelarda; Przedmowa do książki Georgesa Pouleta „Metamorfozy czasu”; Słowo wstępne do książki Rolanda Barthesa „Mit i znak”; To co święte, to co literackie [poz. ]; Pisarze i polityka, albo przeciw uogólnieniom [dot. relacji pisarzy polskich z władzą komunistyczną od 1945 r.]; Jedna, dwie, czy jedna w drugiej? [dot. polskiej literatury emigracyjnej wobec literatury pisanej w kraju]; Miasta [esej podróżny]; Edukacja narodowa a kultura; Obecność [K.] Wyki; Do pewnego czasu, do pewnego stopnia, do pewnego wieku [poz. ].

T. 3. Gospodarstwo krytyka. Teksty rozproszone. Wybór i układ: M. Zaczyński. Posłowie: J. Jarzębski. 2010, 474 s.

Zawartość

I: Ostatnie słowo oskarżonego; Wstydliwie; Mój tramwaj; Krytyk w dolinie Jozafata. – II: Tradycja ułatwiona; Uwspółcześnianie powierzchni; Literatura i parlament; Jak możliwa jest literatura wojenna?; Zgubić własną młodość [poz. ]; Cnoty praojców; Opisanie poezji; Poezja jako skandal; Mesjasz i cybernetyka; Mesjasz i ideologia; Forma polska; Tertium datur; Ścieżki donikąd [o twórczości T. Różewicza]; Odmiany czasu [w twórczości S. Mrożka i T. Różewicza]. – III: Dwie groteski – i pół; Proszę mi nie wmawiać… – IV. Diabeł w polskiej literaturze powojennej. – V: [P.] Claudel; [T.] Peiper o teatrze, czyli okrutny racjonalista; Teoria sytuacji dramatycznych [É.] Souriau; [J.] Anouilh, czyli metafizyczny melodramaturg; Samuel Beckett; Przepis na dramat z tezą. – VI: Ofiary i świadkowie. Obrazy zagłady w literaturze polskiej; Odpowiedzialność i pamięć. – VII: Cesarz, Pan i Żyd, czyli o „powieści habsburskiej” w Polsce ]; Polski raj [dot. Litwy w literaturze polskiej]; Dwie twarze Erosa [dot. pism literackich K. Szymanowskiego]; [T.] Borowski i [G.] Herling: paralela; Góry, ludzie i upiory. Andrzej Stasiuk: stała niespodzianka. – VIII: Poezja nawrócenia [dot. poezji K. Wojtyły]; Duch religijny i miłość rzeczy [dot. poezji Cz. Miłosza]; Krytyk namiętny i jego powinności – Jerzy Jarzębski. – Jan Błoński – bibliografia podmiotowo-przedmiotowa. Oprac. M. Zaczyński.

19. Wyspiański wielokrotnie. Oprac. i red.: M. Borowski, M. Sugiera. Wykłady z języka francuskiego przeł.: J. i K. Błońscy. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2007, 263 s.

20. Lektury użyteczne. Red.: M. Borowski, M. Sugiera. Kraków: Księgarnia Akademicka 2008, 134 s. Interpretacje Dramatu, 33.

Eseje pisane w 1967-1981 do programów Starego Teatru w Krakowie.

21. Błoński przekorny. Dziennik, wywiady. Wywiady wybrał i oprac. M. Zaczyński. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak 2011, 470 s.

Zawiera prowadzone od 1962 dziennikowe zapiski oraz wywiady: przeprowadzane przez J. Błońskiego i publikowane w tygodniku „Przekrój” i udzielone przez J. Błońskiego (dot. głównie teatru i ulubionych lektur).

22. Język właściwie użyty. Szkice o poezji polskiej drugiej połowy XX wieku. Red. naukowa: W. Kudyba. Kraków: Instytut Literatury; Bielsko-Biała: Wydawnictwo Naukowe Akademii Techniczno-Humanistycznej 2019, 404 s. Biblioteka Krytyki Literackiej Kwartalnika „Nowy Napis. Wyd. 2 Kraków: Instytut Literatury 2023 .

Zawartość

Wstęp. Czytanie Błońskiego. – Kim może być krytyk? O Jerzym Kwiatkowskim: Pan od piękna. – Wobec totalitaryzmów. Tadeusz Borowski i Gustaw Herling-Grudziński: Borowski i Herling: paralela [poz. (t. 3)]. – Tadeusz Różewicz. Krajobraz po katastrofie: Poezja Różewicza; Ścieżki do nikąd [poz. (t. 3)]. – Moralna troska. Liryka Zbigniewa Herberta: Zbigniew Herbert; Tradycja, ironia i głębsze znaczenie [poz.]. – Pomiędzy doświadczeniem i formą: Sól doświadczenia [dot. twórczości W. Szymborskiej]; Obecność klasyków [dot. twórczości M. Jastruna]; Czym był, czym mógł być klasycyzm [poz. ]. – Pokolenie „Współczesności” – i co dalej?: Obroty rzeczy; Liryka Białoszewskiego; Fetyszysta brzydoty [poz.]; Rzeźbienie w kartoflu [dot. twórczości E. Brylla]; Dwa rodzaje dziwności [poz. ]; Mity pokolenia „Współczesności”; Pytania stawiane poetom; Inne lęki, inne bajki [poz. ]. – Odejścia i powroty. Julian Przyboś, Jan Lechoń: Odejście poety [dot. J. Przybosia]; Arcylechoń [poz. ]. – Tadeusz Nowak. Pieśniarz chłopskiego losu: Pieśniarz chłopskiego plemienia [poz. ]; In illo tempore; Prorocy już odchodzą [poz. ]; Tadeusz Nowak, „Psalm o nożu w plecach”. – Czesław Miłosz i jego świat: Lęki, sny i proroctwa – Czesław Miłosz; Obowiązki poety [poz. ]; Europa Miłosza [poz.]; Zdanie [poz. ]; Kim jest Miłosz?; Być z Miłoszem [poz.]; Epifanie Miłosza [poz. ]; O „Traktacie poetyckim. – Sacrum (w) poezji: Jeszcze o poezji i świętości; Poezja nawrócenia [poz. (t. 3)]; Ksiądz Twardowski i uroki powtórzenia [poz. ]. – Jan Polkowski. Głos dobrze ustawiony: Język właściwie użyty. O poezji Jana Polkowskiego.

Listy

1. Listy 1963-1996. [Autorzy:] J. Błoński, S. Mrożek. Wstęp: T. Nyczek. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2004, 607 s.
2. Listy 1958-1997. [Autorzy:] J. Błoński, Cz. Miłosz. Zebrał, przepisał i opatrzył przypisami A. Puchejda. Gdańsk: Fundacja Terytoria Książki 2019, 348 s. Biblioteka Mnemosyne.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Gdańsk: Słowo/obraz terytoria 2019, pliki w formacie EPUB, MOBI .

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Teoria obrazu poetyckiego Gastona Bachelarda. Pamiętnik Literacki 1962 z. 1 s. 310-318.
Powrót Witkacego. Dialog 1963 nr 9 s. 71-84.
J. Błoński: Teatr Witkiewicza: forma formy. „Dialog1967 nr 12 s. 69-3, przekł. francuski: Le théâtre de Witkiewicz: une forme de la Forme. Tłumaczenie H. Krzyżanowski. „Literary Studies in Poland”, Wrocław t. 16: 1986.
Bergson a program poetycki Leśmiana. W: Studia o Leśmianie. Warszawa 1971 s. 62-91.
Doświadczenia dekadencji w powieściach Stanisława Ignacego Witkiewicza. W: Studia o Stanisławie Ignacym Witkiewiczu. Wrocław 1972 s. 33-57.
Witkacy a świat zachodni. „Teksty1973 nr 3 s. 10-41 przedruk w tegoż: Witkacy sztukmistrz, filozof, estetyk. Kraków 2001 , przekł. angielski: „The Polish Perspectives”, Warszawa 1974 nr 3 oraz w mutacji francuskiej i niemieckiej.
Gombrowicz a ethos szlachecki. Teksty 1974 nr 4 s. 117-136.
Sarmatyzm u Gombrowicza. W: Tradycje szlacheckie w kulturze polskiej. Warszawa 1976 s. 137-153.
W poszukiwaniu formuły konstrukcyjnej powieści Witkacego. W: Spotkania z Witkacym. Jelenia Góra 1979 s. 7-19.
Ekumenizm a literatura. W: Sacrum w literaturze. Lublin 1980 [właść. 1981] s. 27-36.
Le théâtre symboliste et l`histoire. Acta Universitatis Wratislaviensis 1982 z. 614 s. 63-73.
Roman initiatique et fiction politique. W: Actes du Colloque International „Witkiewicz” de Bruxelles novembre 1981. Lozanna 1982. „Cahiers S.I. Witkiewicz-Witkacy”, 4.
Sny, lęki i proroctwa [Cz. Miłosza]. W: Poeci dwudziestolecia międzywojennego. T. 1. Warszawa 1982 s. 559-593.
Wyspiański, Schiller et le théâtre monumental. „Cahiers Franco-Polonais”, Paris 1982 s. [25]-38.
Tendencje metafizyczne we współczesnej literaturze polskiej. W: Literatura polska w kulturze chrześcijańskiej Europy. Lublin 1983 s. 37-48; przekł. francuski: Metaphysical tendencies in contemporary Polish literature. Przeł. E. Gussmann. W: Polish literature in the culture of Christian Europe. Lublin 1984.
La passion de l`autoportrait. [M.] Leiris et Gombrowicz. Acta Universitatis Wratislaviensis 1984 nr 690 s. 179-188; toż w: Typologie du roman. Wrocław 1984.
Szymanowski und die Literatur. W: Karol Szymanowski in seiner Zeit. [Red.:] M. Bristiger, R. Scruton, P. Weber-Bockholdt. München 1984 s. 21-28.
Den polska litteraturens två ansikten [Przeł.] M. von Zweigberk. Artes”, Stockholm 1985 nr 3 s.10-24.
Dolina Issy; Epifanie Miłosza; Wzruszenie, dialog i mądrość. W: Poznawanie Miłosza. Kraków 1985 s. 73-78; 205-228; 363-380.
Poezja współczesna i strategia krytyki. Twórczość 1985 nr 4 s. 91-101.
Les confins „paradis polonais” de Mickiewicz à Rymkiewicz. W: Les confins de l'ancienne Pologne: Ukraine — Lituanie — Biélorussie XVIe- XXe siècles. Lille 1988 s. 59-68.
Polski raj. Miesięcznik Małopolski 1988 nr 19 s. 28-38.
Bezładne rozważania starego krytyka, który zastanawia się, jak napisałby historię prozy polskiej w latach istnienia Polski Ludowej. Teksty Drugie 1990 nr 1 s. 5-24.
Filozofia Filidora. Res Publica 1990 nr 9 s. 58-65.
Witkacy i rewolucja. Pamiętnik Literacki 1990 z. 1 s. 79-94, wersja franuska: .
Rozbieranie Józia. Teksty Drugie 1993 nr 3 s. 5-21[dot. twórczości W. Gombrowicza].
Miłość i formy puste. O zapomnianych powieściach Andrzeja Kijowskiego. Znak 1994 nr 8 s. 108-120.
Walhalla Wawel. W: Studia o dramacie i teatrze Stanisława Wyspiańskiego. Kraków 1994 s. 69-92 .
Dramaturgia lat pięćdziesiątych. W: Metamorfozy. Sanok 1995 s. 39-48.
Gombrowicz i Miłosz o Europie. Kwartalnik Artystyczny 2001 nr 4 s. 7-19.

Przekłady tekstów w antologiach zagranicznych

angielski

The Slavic literatures and modernism. Stockholm 1987.
Four decades of Polish essays. [Red.:] J. Kott. Evanston, Il 1990.
On Cyprian Norwid. Studies and essays. Vol. 1. Syntheses. Berlin; Bern; Wien [2019].

francuski

Karol Wojtyła filosofo, teologo, poeta. [Red.:] R. Buttiglione, C. Fedele, A. Scola. Vatican City 1984.
Pologne singulière et plurielle. La prose polonaise contemporaine: études sur l'individualisme et la sociabilité, l'identité unique ou multiple. [Wybór:] M. Tomaszewski. Villeneuve-d'Ascq 1994.
Identité(s) de l'Europe Centrale. [Red.] M. Masłowski. Paris 1995.
Littérature et émigration. [Red.] M. Delaperrière. Paris 1996.
Paris „capitale culturelle” de l'Europe centrale? Les échanges intellectuels entre la France et les pays de l'Europe médiane 1918-1939. [Red.:] M. Delaperriè, A. Marès. Paris 1997.
Mythologie polonaise. [Red.:] A. van Crugten, J. Rubès. Bruxelles 1998.

niemiecki

Bube, Dame, König. Geschichten und Gedichte aus Polen. [Red. i przekład:] K. Dedecius. Frankfurt am Main 1990.
Deutsche und Polen. 100 Schlüsselbegriffe. [Red.:] E. Kobylińska, A. Lawaty, R. Stephan. [Przeł.] F. Griese. München; Zürich 1992. Wyd. 2 tamże 1993.
Polen zwischen Ost und West. Frankfurt am Main1996. Wyd. 2 tamże 1997.
Der Fremde als Nachbar. Polnische Positionen zur jüdischen Präsenz.Texte seit 1800. [Red.:] F. Guesnet. Frankfurt am Main 2009.

włoski

Questi Polacchi... [Red.:] L. Grygiel. Bologna 1980.
Bruno Schulz il profeta sommerso. [Red.:] P. Marchesani. Milano 2000.

Przekłady i adaptacje

1. C. Roy: Klucze do Chin. [Reportaż z podróży do Chin]. Wiersze przeł. T. Nowak. Oprac sinologiczne: O. Wojtasiewicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956, 487 s.
2. G. Arnaud: Cena strachu. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, 207 s.
3. E. Ionesco: Lekcja. (Dramat komiczny). Dialog 1957 nr 7 s. 35-52. Wystawienia: radiowe: Adaptacja i reżyseria: Z. Kopalko; teatralne: Reżyseria: B. Borman. Poznań, Teatr Satyry 1962; telewizyjne: Reżyseria: J. Kreczmar. Telewizja Polska1970. Wyd. łącznie z Łysa śpiewaczka. Przeł. J. Lisowski, Krzesła. Przeł. J. Kosiński pt. Łysa śpiewaczka; Lekcja; Krzesła. Izabelin: Świat Literacki 2004, 174 s. Przedruk zob. poz..
Wystawienia następne przekładu zob. Encyklopedia teatru polskiego [on-line]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 5 lutego 2024].
4. A. Artaud: Teatr i jego sobowtór. Przekł. i wstęp: J. Błoński. Noty: J. Błoński i K. Puzyna. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1966, 192 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1978; Warszawa: Czuły Barbarzyńca Press [2010].
5. J. Genêt: Pokojówki. Sztuka w 1 akcie. Wystawienie: teatralne: Reżyseria: K. Swinarski. Kraków, Stary Teatr 1966; telewizyjne: Reżyseria: J. Buchwald. Telewizja Polska 1988. Druk w: J. Genet: Teatr. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1970 s. 53-106.
Wystawienia następne przekładu zob. Encyklopedia teatru polskiego [on-line]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 5 lutego 2024].
6. E. Ionesco: Teatr. Przeł. J. Błoński i in. Posłowie: J. Błoński. T. 1-2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1967, 397 + 528 s.
Posłowie pt: Ionesco: genealogia stereotypu.
W przekładzie J. Błońskiego w t. 1: Lekcja [poz. ]; Kubuś czyli uległość; Przyszłość w jaju albo różnych ma Pan Bóg stołowników.
7. M. Leiris: Wiek męski. [Powieść]. Wraz z rozprawą: Literatura i tauromachia. Przeł.: J. Błoński i T. Błońska. Posłowie: J. Błoński. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1972, 185 s. Wyd. nast.: Gdańsk: Fundacja Terytoria Książki – Wydawnictwo słowo/obraz terytoria 2016.
8. A. Camus: Sprawiedliwi. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie: Reżyseria: J. Sycz. Wrocław, Ośrodek Teatru Otwartego „Kalambur1986. Druk w: A. Camus: Dramaty. Wstęp: W. Natanson. Posłowie: M. Szpakowska. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1987 s. 225-291.
9. M. de Ghelderode: Zejście aktora. Wystawienie: Reżyseria i inscenizacja: A. Skupień. Olsztyn, Teatr im. S. Jaracza 1992.
Wystawienia następne przekładu zob. Encyklopedia teatru polskiego [on-line]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 5 lutego 2024].

Zob. też: Prace edytorskie i redakcyjne poz. , , .

Prace edytorskie i redakcyjne

1. W. Orkan: Wybór pism. Oprac. i przedmową opatrzył. J. Błoński. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1953, XXXIV, 555 s.
2. Vercors: Milczenie morza i inne opowiadania. Wyboru dokonał i wstępem opatrzył J. Błoński. Przeł. J. Błoński i in. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956, 256 s.
3. R. Barthes: Mit i znak. Eseje. Wybór i słowo wstępne: J. Błoński. Przeł. J. Błoński i in. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1970, 327 s.
4. Proust w oczach krytyki światowej. Wybór, red. i przedmowa: J. Błoński. Przeł. J. Błoński i in. Kalendarium życia i twórczości M. Prousta: J. Błoński. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1970, 449 s.
5. S. I. Witkiewicz. Wybór dramatów. Wybór i wstęp: J. Błoński. Tekst i przypisy oprac. M. Kwaśny. Kraków: Wydawnictwo Ossolineum 1974, 457 s. Biblioteka Narodowa I, 221. Wyd. 2 poprawione tamże 1982.
6. G. Poulet: Metamorfozy czasu. Szkice krytyczne. Wybór: J. Błoński i M. Głowiński. Przedmowa: J. Błoński. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1977, 578 s.
7. Studia o narracji. Referaty na XVIII konferencję teoretyczno-literacką. Baranów Sandomierski. 2-7 lutego 1979. Pod red.: J. Błońskiego, S. Jaworskiego, J. Sławińskiego. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1982, 312 s.
8. W. Gombrowicz: Dzieła. Redakcja naukowa tekstu: J. Błoński. Teksty i noty edytorskie oprac. J. Bahr i in. Uwagi interpretacyjne: J. Jarzębski. T. 1-15. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1986 (t. 1-9), 1992 (t. 10), 1994 (t. 11), 1995 (t. 12), 1996 (t. 13), 1997 (t. 14), 1996 (t.15), 201 + 273 + 140 + 152 + 149 + 326 + 371 + 305 + 206 + 183 + 360 + 405 + 506 + 551 + 320 s. Wyd. nast. t. 1-9 tamże: wyd. 2 1987, wyd. 3 1989.
9. Jan Kochanowski. Interpretacje. Pod red. J. Błońskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1989, 244 s.
10. Dramat i teatr modernistyczny. 1. Pod red. J. Błońskiego, J. Deglera, J. Popiela, D. Ratajczak. Wrocław: Wiedza o Kulturze 1992, 259 s. Dramat w Teatrze – Teatr w Dramacie. Studia, rozprawy, artykuły, 5.
11. Dramat i teatr romantyczny. 1. Pod red. J. Błońskiego, J. Deglera, J. Popiela, D. Ratajczak. Wrocław: Wiedza o Kulturze 1992, 339 s. Dramat w Teatrze – Teatr w Dramacie. Studia, rozprawy, artykuły, 4.
12. Dramat biblijny Młodej Polski. Pod red. J. Błońskiego, J. Deglera, J. Popiela, D. Ratajczak. Red. naukowy: S. Kruk. Wrocław: Wiedza o Kulturze 1993, 276 s., [14] s. tab. Dramat w Teatrze – Teatr w Dramacie. Studia, rozprawy, artykuły, 8.
13. Studia o dramacie i teatrze Stanisława Wyspiańskiego. Pod red. J. Błońskiego i J. Popiela. Kraków: Baran i Suszczyński 1994, 296 s.
14. S.I. Witkiewicz: W małym dworku; Matka; Szewcy. Lekcja literatury z J. Błońskim. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1995, 222 s.
Tu teksty dramatów oraz przedmowa Jana Błońskiego s. 5-13.
15. S.I. Witkiewicz: Dramaty wybrane. T. 1-2. Wstęp i oprac.: J. Błoński. Kraków: Universitas 1997, 324 + 364 s.

Zawartość

T. 1: Nowe Wyzwolenie; W małym dworku; Mątwa, czyli Hyrkaniczny światopogląd; Janulka, córka Fizdejki.
T. 2: Kurka Wodna; Matka; Szewcy.
16. A. Kijowski: Dziennik. Wybór i oprac. tekstu: K. Kijowska, J. Błoński. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1998-1999.

[T. 1]. 1955-1969. 1998, 401 s.

[T. 2]. 1970-1977. 1998, 443 s.

[T. 3]. 1978-1985. 1999, 367 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1972, 1988, 1994.

Wywiady

• Zob. Twórczość poz. .
Krajobraz po burzy. Rozm. Z. Szlachta. Kultura 1981 nr 18.
W strefie szarej... Rozm. M. Bajer. Tygodnik Powszechny 1987 nr 40.
By klasyka i współczesność nie zmieniły się w nudną skamielinę. Rozm. S. Bortnowski. Polonistyka 1992 nr 4.
Goście Starego Teatru. Rozm.: M. Dziewulska, J. Opalski. „Teatr1993 nr 11 [zapis rozmowy w Starym Teatrze w Krakowie z 9 V 1993, oprac. M. Zielińska].
Wszystko zawsze było brane od wielkich artystów. Rozm.: G. Musiał, K. Myszkowski. „Kwartalnik Artystyczny1995 nr 4, przedruk w K. Myszkowski: W rozmowie. Bydgoszcz 2018 .
Leśmianowi nie stała się krzywda. Rozm. R. Rżany. „Nowy Nurt1996 nr 11.
Krytyk w czasach niezwykłych. Rozm.: A. Bernat i P. Kozłowski. Nowe Książki 1997 nr 6.
O fikcji. Rozm.: K. Janowska, P. Mucharski. „Tygodnik Powszechny1998 nr 27, przedruk pt. Jan Błoński o fikcji. W: K. Janowska, P. Mucharski: Rozmowy na koniec wieku. [T.] 2. Kraków 1998.
Strach przed odpłynięciem okrętu. Rozm. W. Bolecki. Rzeczpospolita 1999 nr 84.
Szczęśliwe życie humanisty. Rozm. M. Florkowska. Alma Mater 2001 nr 2.
Tak się dla mnie szczęśliwie złożyło. Rozm.: K. Chwin, S. Chwin. Tytuł 2002 nr 1/2.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 1. Warszawa 1977 (F. Lichodziejewska).
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (Redakcja).
B. Bułat: Bibliografia prac Jana Błońskiego opublikowanych w latach 1949-2000. W: Jan Błoński... i literatura XX wieku. Kraków 2002.
M. Zaczyński: Jan Błoński – bibliografia podmiotowo-przedmiotowa. W: J. Błoński: Pisma wybrane. T. 3. Gospodarstwo krytyka. Kraków 2010.
Jan Błoński i o Janie Błońskim w „Kwartalniku Artystycznym. „Kwartalnik Artystyczny2016 nr 1 [bibliografia].
M. Lesiak: Jan Błoński. W: Encyklopedia teatru polskiego [on-line]. Powst. ok. 2016. Dostępny w Internecie:Zob. link [dostęp 29 września 2020].
Jan Błoński. W: Encyklopedia Krakowa [on-line]. Powst. ok. 2020. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 29 września 2020].

Ogólne

Książki

Jan Błoński... i literatura XX wieku. Red.: M. Sugiera, R. Nycz. Kraków: Universitas 2002, 350 s.

Zawartość

Tu O J. Błońskim: A. Borowski: Nowoczesny Sarmata; S. Balbus: Błoński krytyk – Błoński uczony; J. Degler: Zawsze o nim, czyli psychomachia Witkacowska; M. Wyka: Krytyk na czele zmiany warty; Jerzy Jarzębski: Namaszczanie; R. Nycz: Jana Błońskiego teatr interpretacji; M. Dziewulska: Pokusa teatru; M. Sugiera: Błoński w oparach absurdu; D. Ratajczakowa: Błoński czyta..., Błoński pisze..., Błoński inspiruje; K. Pleśniarowicz: Błoński i Błoński; E. Prokop-Janiec: Jan Błoński o Żydach i Polakach. Prace literackie i publicystyczne z lat 80. i 90.; F. Rosset: Widzieć Francję w zachwyceniu? Nota o niedoszłym romaniście; J. Opalski: Na straży tekstu. O Janie Błońskim jako kierowniku literackim; J. Michalik: Błoński — kierownik Zakładu Teatru; A. Sulikowski: Spotkanie z Janem Błońskim. Na siedemdziesięciolecie urodzin.

Artykuły

A. Kijowski: Skazany na krytykę. Przegląd Kulturalny 1961 nr 46.
J. Sławiński: Za co powinniśmy kochać Jana Błońskiego? Teksty 1979 nr 4, przedruk w tegoż: Teksty i teksty . Warszawa 1990.
Z. Bauer: Świadek dialogu. Polityka 1988 nr 25.
J. Jarzębski: Za co kochamy Jana Błońskiego. Dekada Literacka 1991 nr 10.
D. Heck: Wartość wewnętrzna. W tejże: Spór czy lament? Wrocław 1996.
M. Zielińska: Wszystkie książki Jana Błońskiego. „Didaskalia1996 nr 12.
B. Michalski: Jeszcze raz o znaczeniu filozofii w twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza Polemika z Janem Błońskim — autorem książki Od Stasia do Witkacego. Archiwum Historii Filozofii 2000 t. 45.
L. Szaruga: Literatura i życie. Ważniejsze wątki dyskusji literackich 1939-1989. Lublin 2001, passim.
T. Bocheński: Błońskiego portret wielokrotny z Witkacym. „Teksty Drugie2002 nr 4.
A. Bagłajewski: O „małych formach” wypowiedzi krytycznej starych mistrzów na przełomie wieków. W: Dyskursy krytyczne u progu XXI wieku. Kraków 2007, przedruk pt. Gesty pożegnania. Wokół krytyki senilnej Jana Błońskiego i Czesława Miłosza, w tegoż: Mapy dwudziestolecia. 1989-2009. Lublin 2012.
M. Bernacki: Śmierć Mistrza. Wspomnienie o prof. Janie Błońskim . „Świat i Słowo2009 nr 1, przedruk pt. Jan Błoński – wspomnienie Mistrza. W tegoż: Świat interpretować – konieczne zadanie. Bielsko-Biała 2014.
Bywał jak Katon. O Janie Błońskim opowiada Krzysztof Błoński. Rozm. M.I. Niemczyńska. „Gazeta Wyborcza” dod. „Kraków2009 nr 43.
T. Fiałkowski: Jan Błoński (1931-2009). Śmiech i melancholia. „Zeszyty Literackie2009 nr 2.
L. Flaszen: Kliny. Jan Błoński (1931-2009). „Tygodnik Powszechny2009 nr 9 .
J. Jarzębski, M. Stala, M. Sugiera, M. Wyka, S. Chwin: Jan Błoński. Portret wielokrotny. „Dekada Literacka2009 nr 3.
W. Ligęza: Jan Błoński (1931-2009). „Ruch Literacki2009 z. 3.
J. Popiel: Wspomnienie o prof. Janie Błońskim. „Alma Mater2009 nr 115/116.
Pożegnanie Jana Błońskiego. „Tygodnik Powszechny2009 nr 8 wspomnienia pośmiertne], toż [on-line]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 6 lutego 2024].

Zawartość

Tu m. in.: W. Bonowicz: Łzy profesora; S. Chwin: Jasny, przenikliwy, wybaczający; M. Głowiński: Wielki krytyk, przedruk w tegoż: Rozmaitości interpretacyjne. Warszawa 2014; P. Huelle: Przewodnik; G. Nurek: Błoński jak świat; M. Stala: Romans z tekstem. [Wywiad]. Rozm. A. Franaszek; M. Tulli: Rzetelność umysłu, zalety serca; A. Zagajewski: Duch błyskotliwy.
M. Zaczyński: Pierwszy tekst Jana Błońskiego o Witoldzie Gombrowiczu. „Teksty Drugie2009 nr 3.
K. Biedrzycki: Błoński gadany i napisany. „Znak2010 nr 3.
Głosy i glosy w 1. rocznicę śmierci Jana Błońskiego. „Kwartalnik Artystyczny2010 nr 1.

Zawartość

A. Fiut: O Janie Błońskim – „kilka myśli co nie nowe”; M. Kędzierski: „W kwestii Becketta, ja już się wyprztykałem...”; P. Mackiewicz: Obecny; A. Nasiłowska: Barok narodowy; M. Skwarnicki: Kilka myśli o Janie Błońskim; L. Szaruga: Wizja Polski i wizja literatury.
K. Myszkowski: Jan Błoński, pisarz, przyjaciel, korespondent. „Kwartalnik Artystyczny2010 nr 1.
P. Taranczewski: O Janie Błońskim – wspomnienie. „Znak2010 nr 3.
L. Bugajski: Siła Błońskiego. „Twórczość2011 nr 5.
M. Niemczyńska: Umysł wyzwolony. „Gazeta Wyborcza” dod. „Duży Format2011 nr 10 .
A. Truszkowski: „Oto i wszystkie chyba plotki”. Listy Jana Błońskiego do Kazimierza Wierzyńskiego. „Roczniki Humanistyczne2013 z. 1.
Czytanie Błońskiego. „Wielogłos2014 nr 4, toż [on-line]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 6 lutego 2024].

Zawartość

M. Stala: „Pamięci Anioła”. Jedenaście uwag o Janie Błońskim czytającym Baczyńskiego; M. Zaleski: Ekstazy Jana Błońskiego; T. Walas: Historyk w krytyku, krytyk w historyku; G. Niziołek: Błoński o Swinarskim: od „Wyzwolenia” do uwolnienia; P. Czapliński: Zagłada jako nieczystość; A. Skrendo: Jan Błoński – idiosynkrazje; J. Orska: Jan Błoński i krytyka tematyczna; M. Wyka: Błoński i teksty kultury francuskiej; A. Dziadek: Błoński i Proust; A. Fiut: „Zmiana warty” – po latach.
A. Dziadek: Błoński i Proust. „Wielogłos2014 nr 4.
J. Jarzębski: Energia myślenia. [Wywiad]. Rozm. M. Szumna. „Nowa Dekada Krakowska2014 nr 1/2.
D. Kozicka: „Różne smaki i sposoby”. „Znak2014 nr 5.
Z. Majchrowski: Błoński w Laboratorium Grotowskiego. „Didaskalia2014 nr 123.
J. Orska: Jan Błoński i krytyka tematyczna. „Wielogłos2014 nr 4.
K. Dybciak: Kilka myśli o Janie Błońskim. „Teksty Drugie2015 nr 1 [o ewolucji twórczości krytycznoliterackiej i eseistycznej J. Błońskiego].
A. Fiut: O Janie Błońskim – „kilka myśli co nienowe”; Paradoksy Błońskiego; „Zmiana warty” – po latach. W tegoż: Po kropce. Kraków 2016.
Na 85 urodziny Jana Błońskiego. „Kwartalnik Artystyczny2016 nr 1 (89), toż [on-line]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 6 lutego 2024].

Zawartość

Tu [w dziale „Głosy i glosy”:] E. Błońska: Żarnowiec; S. Chwin: Jan Błoński. Historia pewnej znajomości; A. Fiut: Paradoksy Błońskiego; A. Szlosarek: W ezoterium – wspominając Jana Błońskiego; Ł. Tischner: O Janie Błońskim. – Nadto w numerze: Cz. Miłosz: Na urodziny Błońskiego [wiersz]; Listy J. Błońskiego do: Cz. Miłosza (wybór z lat z 1961-63), K. i S. Chwinów (wybór z lat 1978-96), A. Fiuta (wybór z lat 1975-83) i J. Jarzębskiego (wybór z lat 1985-2000); [Zestawienie bibliograficzne:] Jan Błoński i o Janie Błońskim w „Kwartalniku Artystycznym”.
M. Krakowiak: Jan Błoń‫ski. Paradygmat postępowania krytyka literackiego. W: Ja” w przestrzeniach aksjologicznych. Z problematyki podmiotowości w literaturze XIX-XXI wieku. Katowice 2017.
A. Nasiłowska: Historia literatury polskiej, z perspektywy regionu. „Odra2017 nr 5 [dot. m.in. prac J. Błońskiego].
R. Nycz: Jan Błoński: hermeneutyka osobista. W tegoż: Kultura jako czasownik. Sondowanie nowej humanistyki. Warszawa 2017.
M. Szumna: Dwuznaczność eksperymentu. O kategorii „odwróconego sacrum” w dyskursie krytycznym Jana Błońskiego. „Pamiętnik Literacki2017 z. 4.
M. Szumna: Portret krytyka z czasów młodości. O kształtowaniu się tożsamości krytycznej Jana Błońskiego. „Teksty Drugie2017 nr 5.
M. Szumna: Uczeń Kazimierza Wyki. „Nowa Dekada Krakowska2018 nr 1.
A. Śnioszek: Henryk Bereza w świetle uprzedzeń Jana Błońskiego. Kulisy pewnego sporu. „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin-Polonia. Sectio FF. Philologiae2018 nr 2 [dot. sporu z końca lat 80., zainicjowanego artykułem J. Błońskiego pt. Dwie groteski i pół... „Literatura” 1987 nr 5)].
J. Balcerzak: Rodzinna galeria. „Witkacy! Czyste dusze w niemytej formie2020 nr 1 [dot. m.in. J. Błońskiego i jego rodziny].
K. Jaworski: Jan Błoński, jeden z najbardziej cenionych krytyków XX wieku. W: Homo homini res sacra. Dokumentacja historyczna spotkań w Centrum Dialogu w Paryżu (1973-1989). T. 2. Kielce 2020.
J. Pieszczachowicz: Wokół Jana Błońskiego. „Zdanie2020 nr 1/2.
M. Głowiński: Jan Błoński. W tegoż: Tęgie głowy. 58 sylwetek humanistów. Warszawa 2021 .
U. Dobrosielska: Pedagogiczne możliwości tekstu literackiego. Inspiracje myślą Jana Błońskiego = Pedagogical possibilities of the literary text. Inspirations from the thought of Jan Blonsky. „Kwartalnik Pedagogiczny2022 nr 2 [tu streszczenie w języku angielskim].

Zmiana warty

J. Stempowski: Jan Błoński. Zmiana warty? Puls 1987 nr 35.
H. Bereza: Generalizowanie. W tegoż: Sposób myślenia. T.1. O prozie polskiej. Warszawa 1989.
A. Fiut: Zmiana warty” – po latach. „Wielogłos2014 nr 4, przedruk w tegoż: Po kropce. Kraków 2016.

Mikołaj Sęp Szarzyński a początki polskiego baroku

M. Głowiński: Poeta, tematy, historia. Twórczość 1968 nr 9.
W. Weintraub: Dwugłos o Sępie Szarzyńskim i baroku. Kultura”, Paryż 1968 nr 8/9.
S. Grzeszczuk: Poeta po Janie Kochanowskim, przedniejszy... Ruch Literacki 1970 nr 2.
A. Fulińska : Warsztat filologa, wrażliwość eseisty. „Znak1997 nr 5 [dot. wyd. 2].
K. Pieńkosz: Zda się bełkotać niewprawnie. „Sycyna1997 nr 2 [dot. wyd. 2].

Odmarsz

T. Nyczek: Powrót Błońskiego. Twórczość 1979 nr 6.

Romans z tekstem

M. Danilewicz Zielińska: Intermezzo. Kultura”, Paryż 1982 nr 6.
A. Sulikowski: Człowiek bez serca nie widzi nic. Romanse krytycznoliterackie Jana Błońskiego. Znak 1983 nr 4.
J. Święch: Kochaj albo rzuć!Akcent1983 nr 1.

Kilka myśli co nie nowe

J. Madejski. Pamiętnik Literacki 1988 z.1.

Biedni Polacy patrzą na getto

G. Borkowska: Grzech zaniechania. Polityka 1995 nr 3.
D. Gawin: Nieznośny ciężar historii; P. Szapiro: Poglądy i wiedza. „Życie Warszawy” dod. „Ex Libris1995 nr 70.
J. Gutorow: Pomocnicy śmierci. „Strony1995 nr 4.
D. Kacnelson: Czy naprawdę biedni?”. Arcana 1995 nr 6.
A. Ubertowska: Zobaczyć siebie w prawdzie. Tytuł 1995 nr 1.
J. Wróbel: To nie był świat. Znak 1995 nr 10.
T.J. Żółciński: Targanie kompleksami. „Słowo Żydowskie1995 nr 10.
E. Koźmińska-Frejlak: Świadkowie zagłady – holocaust jako zbiorowe doświadczenie Polaków. „Przegląd Socjologiczny2000 [z.] 2 [analiza listów do redakcji „Tygodnika Powszechnego” , dotyczących dyskusji J. Błoński – W. Siła-Nowicki].
T. Żukowski: Mówić, nie mówiąc za wiele. O dyskusji w sprawie Jedwabnego. „Bez dogmatu2001 nr 48 [tezy J. Błońskiego jako kontekst dla języka dyskusji wokół książki J.T. Grossa: Sąsiedzi].
T. Żukowski: Wśród mitów. Jan Błoński – próby dialogu. W: Sporne postaci polskiej literatury współczesnej. Krytycy. Warszawa 2003.
A. Sabor: Trzy pamięci i niepamięć. „Biedni Polacy patrzą na getto” – 20 lat później. „Tygodnik Powszechny2007 nr 42.
M. Głowiński: Jan Błoński „Biedni Polacy patrzą na getto” w 20 lat później. „Zagłada Żydów. Studia i materiały2006 nr 2, przekł. angielski: Błoński's essay years later. „Holocaust. Studies and Materials2008 nr 1.
T. Żukowski: Wytwarzanie „winy obojętności” oraz kategorii „obojętnego świadka” na przykładzie artykułu Jana Błońskiego „Biedni Polacy patrzą na getto. „Studia Litteraria et Historica2013 nr 2 .
M. Okoński: Nasza wina, nasza wielkość. „Tygodnik Powszechny2017 nr 3.
P. Dybel: Już nawet nie patrzymy na getto...Przegląd Polityczny2018 nr 147.
R. Nycz: My, świadkowie. „Teksty Drugie2018 nr 3, przedruk w: Świadek. Jak się staje, czym jest? Warszawa 2019.

Forma, śmiech i rzeczy ostateczne

S. Gębala: Gombrowicz przyswojony i odrzucony. Twórczość 1994 nr 12.
J. Margański: „Wieśniak z Sandomierskiego”. „Tygodnik Powszechny1994 nr 44.
W. Bolecki. Pamiętnik Literacki 1995 z. 4.
S. Chwin: Jan Błoński i Witold Gombrowicz. „Teksty Drugie1995 nr 5.
J. Jarzębski: Romans z Gombrowiczem. „Znak1995 nr 1.
J. Ładyka: Forma, śmiech i rzeczy ostateczne. „Res Humana1995 nr 5.
Z. Majchrowski: Gombrowicz Błońskiego. Ruch szachowego konika. Dialog 1995 nr 4.
S. Brzozowska: Błoński Gombrowiczem podszyty. „Odra1996 nr 2.
D. Nowacki: Jan Błońskiego poradnik dla polonistów. „Kwartalnik Artystyczny1996 nr 2.

Wszystkie sztuki Sławomira Mrożka

T. Nyczek: Błoński pisze Mrożka. Gazeta Wyborcza 1995 nr 265 dod.Książkinr 11.
S. Gębala. Twórczość 1996 nr 7.
J. Godlewska: Lekcja anatomii Mrożka. Teatr 1996 nr 1.
M. Jarnułowicz: Błoński kontra Błoński, czyli Mrożek w dwóch odsłonach. Topos 1996 nr 2.
I. Lappo: Sztuczki wszystkie Jana Błońskiego. „ Kresy1996 nr 27.
E. Morawiec: Wszystkie sztuki Jana Błońskiego. Nowe Książki 1996 nr 1.
M. Szpakowska: Tylko polityka. „Dialog1996 nr 5/6.
S. Brzozowska: Palimpsest i przewodnik. „Odra1997 nr 9.
J. Dziwiszek: Cztery razy Mrożek. „Dialog1997 nr 11.
J. Kopciński: Three Times Mrożek. „Le Theatre en Pologne1997 nr 3.
M. Prussak: Mrożek apolityczny. Teksty Drugie 1997 nr 3.

Od Stasia do Witkacego

H. Baltyn: Staś, czyli Dziwna Monada. Nowe Książki 1997 nr 6.
S. Gębala: Oswajanie Witkacego. „Twórczość1997 nr 10.
A. Grabowski: Alfabet nowoczesnego artysty. Znak 1997 nr 8.
A. Micińska: Od Stasia do Witkacego. „Gazeta Wyborcza” dod. „Książki1997 nr 2.
A. Micińska: From Staś to Witkacy. „Le Theatre en Pologne1997 nr 2.

Miłosz jak świat

J. Klejnocki: Miłosz jak Mickiewicz. „Gazeta Wyborcza1998 dod. „Książki” nr 9.
M. Dzień: Poetycka teologia wyobraźni (Rzecz o Miłoszu Jana Błońskiego). „Kwartalnik Artystyczny1999 nr 2.
E. Kiślak: Poeta i jego czytelnik. „Teksty Drugie1999 nr 4.
M. Stala: Jan Błoński czyta Miłosza. „Tygodnik Powszechny1999 nr 16.
P. Śliwiński: Światło na świat. Nowe Książki 1999 nr 2.
Ł. Tischner: Klucz do Miłosza — klucz do mądrości. Znak 1999 nr 8.

Witkacy. Sztukmistrz, filozof, estetyk

L. Bugajski: Dopóki się da. „Twórczość2001 nr 9.
J. Gutorow: Kraków, środek rozmowy. Kwartalnik Artystyczny 2001 nr 4.
J. Jarzębski: Witkacy bez końca. Tygodnik Powszechny 2001 nr 24.
M. Szpakowska: Jana Błońskiego podróż przez Witkację. Dialog 2001 nr 11, polemika: J. Degler. „Dialog2001 nr 12.
D. Ulicka: Witkacy — mój bliźni. Nowe Książki 2001 nr 10.
T. Bocheński: Błońskiego portret wielokrotny z Witkacym. „Teksty Drugie2002 nr 4.
M. Zielińska: Faustyczny blask. O książce Witkacy. Res Publica Nowa 2002 nr 3.

Mieszaniny

S. Gębala: Błońskiego miniatury krytyczne. „Twórczość2002 nr 7/8.
J. Madejski. Pogranicza 2002 nr 1, przedruk w tegoż: Zamieszanie. Kraków 2003.
A. Piwkowska: Jak pieski przydrożne... Nowe Książki 2002 nr 2.

Wybór pism

M. Mikos: Nieobojętność. „Gazeta Wyborcza2002 nr 20 [dot. t. 1: Wszystko co literackie].
K.M.Kwartalnik Artystyczny2003 nr 4 [dot. t. 2: Między literaturą a światem].
K. Biedrzycki: Doczytywanie Błońskiego: krytyk intymny. (O książkach Jana Błońskiego „Gospodarstwo krytyka. Pisma rozproszone” i „Błoński przekorny. Dzienniki. Wywiady” w wyborze i opracowaniu Mariana Zaczyńskiego). „Wielogłos2011 nr 1 .
J. Fazan: Gospodarstwo Błońskiego. Religia, literatura i teatr. „Teatr2011 nr 5 [dot. też: Błoński przekorny].

Wyspiański wielokrotnie

K. Fazan: Z dystansem i w zbliżeniu. Teatr 2007 nr 12.
T. Lewandowski. „Pamiętnik Literacki2010 z. 2.

Lektury użyteczne

T. Nyczek: Błoński na etacie w teatrze. „Teatr2009 nr 12.
J. Targoń: Zwodnicza prostota Jana Błońskiego. „Gazeta Wyborcza” dod. „Kraków 2009 nr 49.

Błoński przekorny

M. Król. dwutygodnik.com” [on-line] 2011 nr 3. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 30 września 2020].
K. Biedrzycki: Doczytywanie Błońskiego: krytyk intymny. (O książkach Jana Błońskiego „Gospodarstwo krytyka. Pisma rozproszone” i „Błoński przekorny. Dzienniki. Wywiady” w wyborze i opracowaniu Mariana Zaczyńskiego). „Wielogłos2011 nr 1 (9).
J. Fazan: Gospodarstwo Błońskiego. Religia, literatura i teatr. „Teatr2011 nr 5 [dot. też: Wybór pism. T. 3].
Głosy o Błońskim: M. Wyka, T. Walas, M. Sugiera; J. Jarzębski, M. Król, A. Fiut. „Znak2011 nr 1; 3.
A. Puchejda: Pogodny smutek Błońskiego. „Konteksty Kultury2013 t. 10 nr 3 .

Język właściwie użyty

M. Wróblewski: Błońskiego gawędy o literaturze. „Kwartalnik Artystyczny2019 nr 4.
A. Berkieta: Poeci Błońskiego. „Nowe Książki2020 nr 1.
P. Prachnio: Krytyka literacka Jana Błońskiego. „Twórczość2020 nr 4.

Listy 1963-1996. [Autorzy:] J. Błoński, S. Mrożek

M. Wyka: Opowieść czwarta: Listy w czasie, czas w listach (o korespondencji Jana Błońskiego i Sławomira Mrożka). W tejże: Niecierpliwość krytyki. Kraków 2006.
B. Gutkowska: Próbuję coś zrozumieć z siebie. O listach Sławomira Mrożka do Jana Błońskiego. W: Literatura i ja. Postacie autobiografizmu w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Katowice 2007.

Listy 1958-1997 [Autorzy:] J. Błoński, Cz. Miłosz

A. Fiut: Listy z innej epoki. „Kwartalnik Artystyczny2019 nr 2.
A. Papieska: Patrzę na Ciebie jak na bestię z litewskich puszcz. „Nowe Książki2019 nr 9.
K. Wrzeszcz: Drogi Janku. O Janie Błońskim na podstawie listów z Czesławem Miłoszem. „Migotania2019 nr 2/3.
P. Prachnio: Rozumiejący powiernik. „Twórczość2020 nr 7/8.
D. Siwor: Poistnieć chwilę wspólnie”. O korespondencji Czesława Miłosza i Jana Błońskiego. W: Peryferie Miłosza. Nieznane konteksty, glosy, nowe rozpoznania. Bielsko-Biała; Kraków 2020.
M. Stępień: Odkrywanie Czesława Miłosza. „Zdanie2021 nr 3.