BIO

Born on 4 June 1950 in Warsaw; son of the former officer of the Polish Army Marian Gondowicz and the pianist Łucja, née Balwińska. He attended the Jan Kochanowski Grammar School (No. 27) in Warsaw. He started a degree in Polish philology at the University of Warsaw (UW) in 1968. He was a keen mountain climber for many years and earned extra income leading tours running campsites in the Tatra Mountains. He made his debut in 1971 in the weekly "Kultura" (no. 16) with a review a T. Parnicki novel titled "Tożsamość" do ustalenia ("Identity" to be established). He continued to serve as a literary critic with this periodical until 1977. Since 1972 he has regularly published reviews and columns in "Nowe Książki" (including the regular column Języczek uwagi since 1999). He also worked as editor of literary criticism at the monthly "Nowy Wyraz" (1972-73) and as a proofreader at the State Publishing Institute (Państwowy Instytut Wydawniczy) from 1972 to 1982 and at the publisher Wydawnictwo Poznańskie. He was awarded a master's degree in 1976 and served as research assistant at the Centre for Literary Theory at the Institute of Polish Literature at UW. Between 1975 and 1982 he was a lecturer at the adult-education focused university Stołeczny Uniwersytet Powszechny run by the Society for Universal Education (Towarzystwo Wiedzy Powszechnej) in Warsaw. During this time, he regularly published reviews in "Miesięcznik Literacki" (1973-74, 1976) and "Tygodnik Kulturalny" (1979-81), as well as in "Student" (1973-75), "Argumenty" (1977-78), "Literatura na Świecie" (1979, 1985-86), "Radar" (1980-81), "Więź" (1982, 1983, and 2005), "Przegląd Katolicki" (1984-89; where he often used the by-line jg), "Przegląd Powszechny" (1987), and "Res Publica" (1987-88). He also published film reviews in the periodicals "Film" (1980-82) and "Kino" (1985-86). He wrote articles on sport in "Taternik" (1980-88) and "Bularz" (1986-89). He also published texts in underground periodicals that were not subject to official censorship, including "bruLion" (1988-1990), "IKS" (1981; using the by-line J.G.), "Ziarno" (1982; using the by-line S.R.), "Przegląd Wiadomości Agencyjnych" (1985 and 1989; using the pen name Ludwik Felc), "Tygodnik Mazowsze Solidarność" (1987-88; as Jacek Broeder), "Wezwanie" (1982, 1984; as: M.K., Gracjan Pyrek), "Wybór" (1985-86 and 1988; as Gracjan Pyrek, Ludwik Felc, Jacek Broeder, Scriptores, and Marek Biedka). During the 1980s, he also worked as an academic editor with various publishers. Between 1986 and 1998, he was assistant to Janusz Morgenstern, literary director of the Perspektywa film studio. In 1987, he married his partner of many years, the graphic artist Joanna. He made his debut as a translator in 1988 with a Polish version of an excerpt of Joseph Brodsky's essay Less than One, which appeared in the underground periodical "Wybór" (nr 16) as Josif Brodski o sobie (Joseph Brodsky on himself). Gondowicz also translated works of literature from Russian. Between 1991 and 1994 he was a member of the editorial board of the monthly "Społeczeństwo Otwarte" where he also published reviews, articles and translations. He and his wife subsequently ran the Małe publishing house between 1995 and 2002 where his roles included editing the translations published there. He contributed several additional entries to the Polish version of the Oxford Dictionary of National Biography that appeared in 1999. He has published essays, reviews and translations in various publications, including: "Film" (1990-92), "Literatura na Świecie" (1990-91, 1998, 2001, 2003-04, 2006, and 2015), "Gazeta Wyborcza" (1990-96; in 1990/91 he was editor of the books section), the "Ex Libris" supplement of "Życie Warszawy", "Przekrój" (1994, and 1998-2004), "Rzeczpospolita" (1996-2002), "Tygodnik Powszechny" (1996-2000, 2002, 2004, 2007, and since 2010), "Res Publica Nowa" (1998-99), "Konteksty" (1999, since 2003), "Dialog" (since 2006), "Teatr" (2007, 2011, 2013), "De Musica" (2009), "Kwartalnik Filmowy" (2009), "Przestrzenie Teorii" (2011, 2013), "Pamiętnik Teatralny" (2012) and the online publication "dwutygodnik.com" (2010-13; and since 2011 the regular column Skok w bok [A Bit on the Side]). He published a regular column on mountain climbing between 2003 and 2013 in "Azero", the periodical of the Warsaw mountaineering society Klub Wysokogórski. In 2006, he established the series Kolekcja Ludzie, Czasy, Dzieła (People, Eras, Works), published by Edipresse, which presented portraits of Polish painters. Over two years, he edited twenty-six albums. During this time he also edited the series Klasycy sztuki (Art Classics) published by the daily newspaper "Rzeczpospolita". Between 2009 and 2012 he edited the quarterly "Migotania, przejaśnienia", where he also published a series of aphorisms titled Odpryski (Slivers). During this period, he also taught classes on the grotesque at Laboratorium Dramatu, a drama laboratory at Warsaw's Dramatyczny Theatre. Between 2011 and 2013, he served on the jury of the prestigious Nike Literary Prize. He lives in Warsaw.

Twórczość

1. Zoologia fantastyczna (uzupełniona). Z dodaniem układu systematycznego A. Pisarka. [Studia z historii wyobraźni]. Warszawa: Małe 1995, 144 s. Wyd. 2 uzupełnione Warszawa: Wydawnictwo CiS 2007, 317 s.

W wyd. 2 także tłumaczenia tekstów innych autorów.

Adaptacje

teatralne

pt. Ampuć, czyli zoologia fantastyczna. Reżyseria: W. Hołdys. Kraków, Teatr Mumerus 2012.

2. Małgorzata Saramonowicz. [Szkic biograficzny]. [Przeł.] J. Arlt. Kraków: Villa Decius. Arbeitsgruppe Literatur Polska 2000 , 2000 , 22 s.

Tekst w języku niemieckim.

Zawartość

Zawiera także fragmenty prozy M. Saramonowicz oraz fragmenty recenzji i wywiad.

3. Rijksmuseum, Amsterdam. [Przewodnik]. Teksty J. Gondowicz. Warszawa: Rzeczpospolita, HPS 2007, 143 s. Wielkie Muzea, t. 25.

Dodatek do „Rzeczpospolitej”.

4. Anatomia zgorszenia. [Szkice]. Współwydane z G. Sieczkowski: Kroniki podkasane pt. Cały ten seks. Koncepcja, projekt i realizacja graficzna: R. Maciej. Warszawa: Baobab; Linea Corporis [2008] s. 71-103.

5. Pan tu nie stał. Artykuły drugiej potrzeby. [Felietony]. Warszawa: Wydawnictwo Nisza 2011, 290 s.

Felietony drukowane m.in. w „Nowych Książkach”, „Kontekstach”, „NaGłosie”, „Czasie Kultury”, „Odrze” w l. 1994-2010.

6. Paradoks o autorze. [Szkice]. Kraków: Korporacja Ha!art 2011, 300 s. Linia Krytyczna, 6.

Szkice literackie drukowane m.in. w „Kontekstach”, „Nowych Książkach”, „Gazecie Wyborczej”, „Twórczości”, „Tygodniku Powszechnym”, „Gazecie Wyborczej”, „Midraszu”, „Przestrzeniach Teorii”, „Dialogu”, „Teatrze”, „Pamiętniku Teatralnym”, „Literaturze na Świecie” w 1994-2010.

Zawartość

Wyspa piratów [dot.: R.L. Stevenson: Wyspa skarbów]. – Strona Meduzy: Bagaż z Szebutyniec [dot.: A.S. Kowalczyk: Niespieszny przechodzień i paradoksy]; Kolekcjoner szczelin [dot. Z. Krzyżanowskiego]; Woland in Poland [dot.: B. Sokołow: Leksykon życia i twórczości Michaiła Bułhakowa]; Produkcyjniak jako koszmar [dot. twórczości A. Płatonowa]; Ręce [dot. twórczości A. Płatonowa]; Koń rydzy [dot.: I. Babel: Armia Konna]; Off limits [dot. twórczości K. Waginowa]; Ból, czar i sp. [dot. D. Charmsa]; W czarnym lustrze [dot. K. Malewicza]. – Strona syren: Upadek rozpatrywany jako jedna ze sztuk pięknych [dot. twórczości S.I. Witkiewicza]; „Stargana za trzewia publiczność opadła jak jeden flak”. Witkacego spektakle potencjalne; W kółko Macieju. Witkacy w teatrze własnej wyobraźni; Marysia i Burek na Cejlonie [dot. inspiracji literackich podróżą w tropiki w twórczości S. I. Witkiewicza]; Wiosenne chrunie. Witkacy w Tatrach; Osa [psychoanaliza lęków seksualnych Witkacego]; Heretyk i panny [dot. B. Schulza]; Dociekliwość ojca Browna [dot. twórczości G.K. Chestertona]; Dwaj panowie K. [dot. F. Kafki i A. Kuprina]; Schron [dot. F. Kafki]; W drodze do Saragossy [dot.: J. Potocki: Rękopis znaleziony w Saragossie]; Pałac pamięci [dot. G. Flauberta]; Gwiazda Piołun [dot. mitologii absyntu].

7. Duch opowieści. [Felietony]. Warszawa: Wydawnictwo Nisza 2014, 269 s.

Teksty drukowane wcześniej m.in. w „Nowych Książkach”, „Tygodniku Powszechnym”, „dwutygodniku.com”, „Ksiażkach. Magazynie Literackim”, „Bluszczu”.

Nagrody

Nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia w 2015.

8. Trans-Autentyk. Nie-czyste formy Brunona Schulza. [Szkice]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2014, 236 s.

Teksty w katalogach i albumach.

Zawartość

Noga jako taka; Rzeczy bez nazwy, miary i rachuby; Piękno adeliczne; Magiczna bogini ciała; Mrugająca materia; Heretyk i panny; Bezsenne kosmografie; Noc komety; Powrót wielkich ptaków; Aneks: Tuwimowskie cynamony.

9. Czekając na Golema. Szkice i nieszkice. Warszawa: Nisza 2019, 404 s. Wyd. 2 tamże 2021.

Zawartość

Wstęp wolny. – Z boku podobna do łasicy. – Przez długi czas kładłem się spać późno. – Jak nie napisałem jednej z moich książek. – Straponten.

10. Sukna i salamandry. [Eseje]. Kraków; Budapeszt; Syrakuzy: Wydawnictwo Austeria 2023, 71 s. Z Rękopisów.

Zawartość

Interesy pana Jakuba; "Potworny narkotyk Schulzowskiego cynamonu".

Teksty w katalogach wystaw

Moc Topora. [Katalog wystawy]. Gdańsk: L&L 2001, 95 s.
Dot. Rolanda Topora.
Bruno Schulz. Rzeczywistość przesunięta. [Katalog wystawy]. Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza, Warszawa, wrzesień-grudzień 2012. Koncepcja katalogu: Ł. Kossowski. Projekt graficzny: T. Kazubek. [Tekst: J. Jarzębski, I. Kossowska, J. Gondowicz]. Red. J. i J. Gondowiczowie. Warszawa: Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza 2012, 159 s.
Tekst w języku polskim i angielskim.

Teksty w albumach

Bruno Schulz (1892-1942). [Album]. Warszawa: Edipresse Polska 2006, 95 s. Kolekcja Ludzie, Czasy, Dzieła, 3.
Jerzy Duda-Gracz (1941-2004). [Album]. Warszawa: Edipresse Polska 2006, 95 s. Kolekcja Ludzie, Czasy, Dzieła, 17. Kolekcja „Przekroju” Malarze Polscy, 17.
Jerzy Nowosielski. [Album]. Warszawa: Edipresse Polska 2006, 95 s. Kolekcja Ludzie, Czasy, Dzieła, 19. Kolekcja „Przekroju” Malarze Polscy, 19.
Mroczna strona wyobraźni – sztuka Alfreda Kubina = In the shadows of the imagination – the art of Alfred Kubin. Red.: T. Leśniak. Przeł. na angielski J. Taylor-Kucia. Przeł. z niemieckiego na polski J. Czudec. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury 2008, 147 s.
Tekst w języku polskim i angielskim, część tłumaczona z niemieckiego.
Opera. Teatr Wielki-Opera Narodowa. [Album]. [Teksty operowe i baletowe J. Gondowicz, teksty z pracowni M. Olszański. Red.: M. Fedisz, I. Witkowska. Zdjęcia: A. Fedisz, K. Bieliński, E. Krasucka]. Warszawa: Teatr Wielki – Opera Narodowa 2014, 234 s.
Bachorczyk. Roczniki 2013-2016 . [Koncepcja merytoryczna: B. Bachorczyk, P. Wideł. Teksty: B. Bachorczyk, A. Baranowa, A. Cieślak, R. Kopyto, J. Gondowicz, K. Jankowiak-Gumna, R. Lewandowski, P. Policht, M. Rydiger, K. Siatka, N. Żak]. Kraków: Wydawnictwo Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie 2022 , 101 s.

Przekłady

1. Proces Josifa Brodskiego. Notowała F(ryda) W(igdorowa). Warszawa: Wydawnictwo Społeczne KOS* [1988?], 19 s. Biblioteka Literacka.
Stenogram z posiedzeń sądu w dniach 18 II i 13 III 1964 w rozprawie przeciwko J. Brodskiemu w Leningradzie (obecnie Petersburgu).

Adaptacje

teatralne

Brodski. Reżyseria: B. Rudnicki. Jelenia Góra, Teatr im. Cypriana Kamila Norwida 1988 [Scenariusz przedstawienia na motywach stenogramu z procesu Josifa Brodskiego, zanotowanego przez Frydę Wigdorową w 1964 roku w przekładzie J. Gondowicza oraz wierszy i esejów poety w tłumaczeniu S. Barańczaka, A. Mandaliana, E. Morawiec, A. Pomorskiego i W. Woroszylskiego].
2. J. Brodski: Marmur. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie: teatralne: Reżyseria: B. Tosza. Katowice, Teatr Śląski im. S. Wyspiańskiego 1990; telewizyjne: Reżyseria: A. Hofman. Telewizja Polska 1993. Wyd. Katowice: Książnica 1993 s. 3-93.
Wyd. książkowe z okazji przyznania J. Brodskiemu doktoratu honoris causa Uniwersytetu Śląskiego 22 czerwca 1993, zawiera także fragmenty prac o nim oraz fragmenty recenzji sztuki „Marmur”.
3. B. Sawinkow: Koń wrony. [Powieść]. Przeł. i posłowiem opatrzył J. Gondowicz. Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA 1991, 106 s.
4. G. Flaubert: Słownik komunałów. Warszawa, Kraków: Fundacja „Brulionu 1992, 147 s. Biblioteka. Wyd. 2 tamże 1993.
5. W. Puryszkiewicz: Zabiłem Rasputina. [Dziennik]. Warszawa: Krąg 1992, 111 s.
6. D. Charms: Elżbieta Bam. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie pt. Bam: Reżyseria: O. Koršunovas. Warszawa, Teatr Studio im. S.I. Witkiewicza 1998.
7. A. Jarry: Czyny i myśli doktora Faustrolla, patafizyka. Powieść neoscjentystyczna. Przeł. i skomentował J. Gondowicz. Warszawa: W.A.B.; Małe 2000, [176] s. Onirokrytyka.
8. A. Szipienko: Archeologia. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie: Reżyseria: A. Hübner-Ochodlo. Sopot, Teatr Atelier im. A. Osieckiej 2000.
9. J. Brodski: Świat poety. Rozmowy z Josifem Brodskim. [Rozm.] S. Wołkow. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2001, 348 s.
10. A. Jarry: Ubu rogacz. Pięć aktów ściśle w wersji, w jakiej odegrały je niegdyś marionetki teatru Fynansów. Dialog 2001 nr 7 s. 58-74. Przedr. zob. poz. .
11. C.S. Ferrero: Eros, seks i zmysły. Przeł. [z francuskiego] J. Gondowicz. Wszystkie wiersze i wierszyki niesygnowane nazwiskami tłumaczy przeł. z francuskiego i angielskiego G. Znajco. Warszawa: Muza 2002, 271 s.
12. J.-P. Jeunet, G. Laurant, Ph. Casoar: Amelia Poulain i jej magiczny album. [Album]. Warszawa: Muza 2002, [156] s.
13. R. Topor: Les points sur les i = Kropki nad i. [Piosenki]. Gdańsk: L&L 2002, 85 s. + 1 płyta CD.
14. M. Aubinais: Przygody Misia Bruno. [Opowiadania dla dzieci]. Warszawa: Edipresse Polska 2003-2006, 22 s.
Cykl opowiadań dla dzieci.

Nr 1. Miś Bruno gubi przytulankę. 2003.

Nr 3. Miś Bruno gubi się na targu. 2003.

Nr 2. Miś Bruno spaceruje po lesie. 2005.

Nr 4. Miś Bruno w parku. 2006.

Nr 5. Miś Bruno na dworcu. 2006.

Nr 6. Miś Bruno na pływalni. 2006.

Nr 7. Miś Bruno na Gwiazdce w szkole. 2006.

Nr 8. Miś Bruno odwiedza gospodarstwo. 2006.

Nr 9. Pokój Misia Bruno. 2006.

Nr 10. Kuchnia Misia Bruno. 2006.

Nr 11. Salon Misia Bruno. 2006.

Nr 13. Jadalnia Misia Bruno. 2006.

15. A. Jarry: Ubu król, czyli Polacy. Drama w pięciu aktach prozą odtworzona ściśle w wersji, w jakiej odegrały ją marionetki Teatru Fajnansów w roku 1888. Wystawienie pt. Ubu. Reżyseria: W. Hołdys. Kraków, Teatr Mumerus 2003. Druk: „Literatura na Świecie” 2004 nr 9/10 s. 263-359. Przedr. zob. poz. .
16. R. Queneau: Dzieła zebrane Sally Mary. [Powieść]. Przeł.: J. Gondowicz, H. Tygielska, A. Wasilewska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2003, 341 s. Współczesna Proza Światowa.
Tu w przekł. J. Gondowicza: Sally coraz intymniej, s. 319-331.
17. B. Akunin: Łowca ważek. [Powieść]. Warszawa: Świat Książki – Bertelsmann Media 2005, 175 s. Diamentowa karoca, 1. Wyd. łącznie z przekł. Między wierszami [poz.] pt. Diamentowa karoca. Warszawa: Świat Książki 2016, 719 s. Cykl z Erastem Fandorinem / Borys Akunin, 11.
18. B. Akunin: Między wierszami. [Powieść]. Warszawa: Świat Książki – Bertelsmann Media 2005, 543 s. Diamentowa karoca, 2.Wyd. łącznie z przekł. Łowca ważek [poz.] pt. Diamentowa karoca. Warszawa: Świat Książki 2016, 719 s. Cykl z Erastem Fandorinem / Borys Akunin, 11.
19. M. Kononow: Goła pionierka, czyli Tajny rozkaz generała Żukowa. Tryumfalliczna feeria w ośmiu żaromiotnych wizjach śmiałych bojów [...]. [Powieść]. Warszawa: W.A.B. 2005, 277 s. Don Kichot i Sancho Pansa.
20. R. Queneau: Ćwiczenia stylistyczne. Przekł. [i posłowie] J. Gondowicz. Izabelin: Świat Literacki 2005, 126 s.

Nagrody

Nagroda „Literatury na Świecie2005.

Adaptacje

teatralne

Adaptacja i reżyseria: E. Rysová. Toruń, Teatr im. W. Horzycy 2022.
21. A. Jarry: Teatr ojca Ubu. [Utwory dramatyczne i pisma teoretyczne]. Przeł. i opatrzył [!] J. Gondowicz. Warszawa: Wydawnictwo CiS; Wydawnictwo Małe 2006, 319 s.

Zawartość

Ubu król, czyli Polacy [poz. ]; Ubu skowany; Ubu rogacz [poz. ]; Z Ubu na Montmartrze; O teatrze; Z Almanachów.
22. C. Nouvian: Otchłanie. [Album fotograficzny]. Warszawa: Albatros. Andrzej Kuryłowicz 2008, 256 s.
23. R. Queneau: Sto tysięcy miliardów wierszy. Adaptacja [i tłumaczenie] J. Gondowicz. Posłowie: J. Olczyk. Komentarz: Z. Fajfer. Kraków: Korporacja Ha!art 2008, [43] s. Literatura, t. 6.

Zawartość

Zawiera 10 sonetów 14-wersowych wydrukowanych na osobnych pociętych kartkach (paski 1x20 cm).
24. A. Jarry: Nadsamiec. Powieść nowoczesna. Tłum.: W. Brzozowski, J. Gondowicz. Kraków: Korporacja Ha!art 2011, 148 s. Proza Obca, 3.
25. K. Čapek: Sprawa Makropulos. Komedia w trzech aktach z przemianą. [Utwór dramatyczny]. Warszawa.: Axis Mundi 2013, 92 s. Por. poz. .
26. L. Janaček: Sprawa Makropulos. [Libretto opery wg komedii K. Čapka]. Muzyka: L. Janaček. Wystawienie: Reżyseria: Ch. Marthaler. Warszawa, Teatr Wielki Opera Narodowa 2013. Por. poz. .
27. A. Peczerski: Szturm w nieśmiertelność. Wspomnienia. Oprac. przypisów: M. Bem. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny im. E. Ringelbluma 2013, 142 s.
28. G. Apollinaire: Kroniki artystyczne. T. 1. 1902-1911. Teksty zebrał oraz przedmową i komentarzami opatrzył LeRoy C. Breunig. Przekł. J. Gondowicz. Kraków: Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK 2018 , 232 s.
29. A. Manguel, G. Guadalupi: Słownik miejsc wyobrażonych. Ilustracje: G. Greenfield, E. Beddows. Mapy i plany: J. Cook. Przełożyli: P. Bikont, J. Gondowicz, M. Kłobukowski, J. Kozak, M. Płaza, M. Świerkocki [hasła z literatury polskiej: J. Gondowicz, A. Brzozowski]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2019, 1001 s.
30. Molier: Mieszczanin szlachcicem. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie jako sztuka czytana: Reżyseria: J. Celeda. Warszawa, Teatr Dramatyczny im. G. Holoubka 2022.
31. R. Topor: Anatomiczny. [Tłum.: A. Taborska, K. Czerska, J. Gondowicz]. Kraków: Lokator 2024, 312 s.
Tu w przekł. J. Gondowicza: Kuchnia kanibali.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. Najlepsze polskie opowieści o górach i wspinaniu. [Antologia]. Wyboru dokonali J. Gondowicz i W. Sonelski. Katowice: Stapis 1993, 258 s. Literatura Górska na Świecie.
2. [Mikołaj II Romanow]: Dziennik cara Mikołaja II. Przekł. z języka rosyjskiego i komentarze: L. Kozłowski. Wstęp i oprac.: J. Gondowicz. Przekł. przejrzany i poprawiony na podstawie oryginału przez J. Gondowicza. Warszawa: Iskry 1998, 387 s.
3. A. Elbanowski: Kraina Mwisków. Przewodnik po Eldorado. Red. i posłowie: J. Gondowicz. Warszawa: Diogenes; Świat Książki 1999, 286 s.
4. F. Dostojewski: Zbrodnia i kara. Powieść w sześciu częściach z epilogiem. Przeł. Cz. Jastrzębiec-Kozłowski. Oprac. i posłowiem opatrzył J. Gondowicz. Warszawa: Świat Książki 2000, 635 s.
5. M. van Boxels: Encyklopedia głupoty. Przeł. A. Dehue-Oczko. Red. językowa, red. naukowa i uwagi petitem: J. Gondowicz. Warszawa: W.A.B. 2004, 263 s. Seria z Wagą. Wyd. nast. tamże: [wyd. 2] 2005, wyd. 2 [właśc. 3] 2012.
6. L. Budrecki: Wokaliza. [Proza]. Ustalenie tekstu, red. i posłowie: J. Gondowicz. Warszawa: b.m.w. 2004, 125 s.
Przygotowano na wieczór wspomnieniowy o L. Budreckim w nakładzie 50 egzemplarzy.
7. A. Fadiman: Ex libris. Wyznania czytelnika. [Szkice]. Przekł.: H. Pustuła, P. Piasecki. Oprac. i noty: J. Gondowicz. Izabelin: Świat Literacki 2004, 174 s. Wyd. 2 Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak2010.
8. S. Kisielewski: Głową w mur. Felietony wybrane. Wybór: J. Gondowicz. Warszawa: Bellona; Oficyna Wydawnicza Volumen 2009, 299 s. Kanon Literatury Podziemnej. Wyd. 2 tamże 2010.
Na okładce podtytuł: Felietony zdjęte przez cenzurę. Wyd. na podstawie: Wołanie na puszczy. T. 1 i 2. Warszawa: Nowa* 1987, Bez cenzury. Warszawa: CDN* 1983.
9. Przekleństwa wyobraźni. Antologia tekstów. Wybór tekstów i oprac.: J. Gondowicz. Kraków: Galeria Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki 2010, 287 s.
Tekst częściowo tłumaczony z różnych języków.

Zawartość

Zawiera ilustracje z wystawy w Bunkrze Sztuki.
10. J. Delumeau: Strach w kulturze Zachodu XIV-XVIII w. Oblężony gród. Przeł. A. Szymanowski. Oprac. red.: J. Gondowicz. Wyd. 2 poprawione i uzupełnione Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen 2011, 492 s. Nowa Marianna.
11. Leonor Fini i Konstanty A. Jeleński. Portret podwójny. [Katalog wystawy]. Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza, Warszawa, październik-grudzień 2011. Koncepcja katalogu: A. Lipa. Projekt graficzny: J. Czerniakowska. [Tekst: A. Lipa, W. Karpiński, N. Zukerman]. Red.: J. Pogorzelska, G. Grochowiakowa, przy współpracy J. i J. Gondowiczów. Warszawa: Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza 2011, 174 s.
Tekst w języku polskim i angielskim.
12. T. Boy-Żeleński: Mity i zgrzyty. Polemiki, recenzje, wspomnienia. Wybrał i przedmową opatrzył J. Gondowicz. Ilustracje w wyborze B. Winklowej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2015, 826 s. Wyd. nast. tamże 2016.
13. R. Topor: Chimeryczny. Tłum.: A. Taborska, M. Eloy Cichocka. Red. J. Gondowicz. Kraków: Wydawnictwo Lokator Media 2022, 585 s. Dzieła wybrane / Roland Topor, t. 1.

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN 2013.

Wywiady

Corpus delicti. Rozm.: J. Olczyk, K. Mikurda. Nowy Wiek 2006 nr 10.
Jarry, demon nieoczekiwanych kombinacji. Rozm. M. I. Niemczyńska. Gazeta Wyborcza 2007 nr 255.
Ubu, czyli każdy. Rozm. W. Jurasz. Gazeta Krakowska 2007 nr z 17 I.
Wielkie ubudubu. Rozm. K. Gajdosz. Teatr 2007 nr 7/8.
Cnoty nie stracić, majątek zyskać. W Polsce Noblem się żyje i na Nobla umiera. Rozm. J. Kurkiewicz. Gazeta Wyborcza 2010 nr 229 dod.Duży Formatnr 38.
Przeżywam czytanie jak safari. Rozm. H. Baltyn. Nowe Książki 2011 nr 3.
In absentia” i później. Rozm. Ł. Żurek. Powst. 2012 [on line]. Dostępny w Internecie: zob. link [dostęp 2 marca 2024].
Poszerzyć tę nieskończoną bibliotekę. Rozm. T. Nyczek. W tegoż: Po co jest sztuka? Rozmowy z pisarzami. Kraków 2012.
Proste pomysły. Rozm. S. Kwiecień. Przegląd Powszechny 2012 nr 12.
To może opowiem coś?. Rozm.: J. Borowczyk, M. Larek. Czas Kultury 2014 nr 3.
Mięso eseju. [R. Sendyka, J. Gondowicz, P. Matywiecki. Rozm. T. Bocheński]. Arterie”, Łódź 2015 nr 2.
Znam sto tysięcy słów. Rozm. Z. Zaleska. „dwutygodnik.com” [on-line] 2015 nr 169 Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 7 stycznia 2017], przedruk w: Z. Zaleska: Przejęzyczenie. Rozmowy o przekładzie. Wołowiec 2015, wyd. 2 2016, „Przegląd” 2016 nr 33.
Wdzięczność tekstu. Rozm. K. Wójcik. „Fraza2016 nr 1/2. Dostępny w Internecie: zob. link [dostęp: 28 marca 2018].
Na szufelce. Rozm. K. Kuczyńska-Koschany. „Czas Kultury2022 nr 2.

Ogólne

Artykuły

K. MĘTRAK: Ścichapęk. „Literatura1991 nr 12.
P. ZAWADZKI: Opisanie Jana Gondowicza „Arkusz 2001 nr 1.
M. TOMICKA: Du génie de la langue dans l'idée reçue. Quelques réflexions sur la traduction polonaise du „Dictionnaire des idées reçues” de Gustave Flaubert. Romanica Cracoviensia 2003 [nr] 3.
J. BOROWCZYK: Demiurg pośredni, nieuchwytny. O esejach Jana Gondowicza; M. Larek: Gondowicz, pierwsze podejście. Czas Kultury 2014 nr 3.

Zoologia fantastyczna (uzupełniona)

J. DRZEWUCKI: Każdy ma swojego potwora. Rzeczpospolita 1995 nr 144.
M. KŁOBUKOWSKI: Bestiaries are best” i basta. Życie Warszawy 1995 dod.Ex Librisnr 75.
J. KOTT: Zwierzęta urojone. „Tygodnik Powszechny1995 nr 52/53.
P. KOZŁOWSKI: Wyobraźnia kultury i porządek nauki. Wiedza i Życie 1995 nr 75.
M.BACZYŃSKI: Spis dziwolągów. „Gazeta Wyborcza1995 nr 82.
M. PAROWSKI: Z natury, z kultury, z duszy... Nowa Fantastyka 1995 nr 75.
M. PĄKCIŃSKI: Teratologia stosowana. Nowe Książki 1995 nr 7.
W. SZYMBORSKA: Monstrum. Gazeta Wyborcza 1995 nr 213.
L. ŻULIŃSKI: Bestiarium. „Wiadomości Kultutalne1995 nr 20, przedruk w tegoż: Potrzeba śmiechu. Warszawa 2002.

Recenzje adaptacji teatralnych

O. ŚMIECHOWICZ: Przygarnij Ampucia, czyli bestiariusz Mumerusa. Migotania 2012 nr 1.

Pan tu nie stał

[T. FIAŁKOWSKI] LEKTOR: Czytelnik prawdziwy. Tygodnik Powszechny 2011 nr 25.
T. KOMENDANT: Ścisła wiedza o wyjątkach. Twórczość 2011 nr 82 [dot. też: Paradoks o autorze].
T. NYCZEK: Buszujący w książkach. Przekrój 2011 nr 16/17.
A. PAPIESKA: Biblioteka szamana. Nowe Książki 2011 nr 3.
A. PIETRZKIEWICZ: W sześćdziesiąt dwa światy dookoła dnia. Strony 2011 nr 5.
K. VARGA: Handlarz Borgesa na wyspie skarbów. Gazeta Wyborcza 2011 nr 96 [dot. też: Paradoks o autorze].

Paradoks o autorze

T. KOMENDANT: Ścisła wiedza o wyjątkach. Twórczość 2011 nr 82 [dot. też: Pan tu nie stał].
K. VARGA: Handlarz Borgesa na wyspie skarbów. Gazeta Wyborcza 2011 nr 96 [dot. też: Pan tu nie stał].
J. WIERZEJSKA: Autoriana. Nowe Książki 2011 nr 3.

Duch opowieści

P. PAZIŃSKI: Archeolog wyobraźni. Tygodnik Powszechny 2014 nr 28.
M. ROBERT: Czytelnik absolutny. Nowe Książki 2014 nr 8.
G. WYSOCKI: Czytelnicy Gondowicza umierają mądrzej. „dwutygodnik.com” [on-line] 2014 nr 129. Dostępny w Internecie: zob. link [dostęp 27 czerwca 2014].
D. PACHOCKI: Symetroskop Gondowicza oraz inne detale. Akcent 2015 nr 1 [dot. też: Trans-Autentyk].
A. SIKORA: Fantastyczna zoologia stosowana. Twórczość 2015 nr 6.

Trans-Autentyk

A. JARZYNA: Herezje Jana Gondowicza. Schulz Forum 2014 nr 4.
H. WANIEK: Oddać Schulzowi głos. Nowe Książki 2014 nr 12.
D. PACHOCKI: Symetroskop Gondowicza oraz inne detale. Akcent 2015 nr 1 [dot. też: Duch opowieści].
Ł. WRÓBEL: Being Jan Gondowicz. O książce „Trans-Autentyk. Nie-czyste formy Brunona Schulza”. „Kultura Liberalna” [on-line] 2015 nr 320. Dostępny w Internecie: Zob. link(https://kulturaliberalna.pl/2015/02/24/being-jan-gondowicz-ksiazce-trans-autentyk-czyste-formy-brunona-schulza/) [dostęp 28 marca 2024].

Czekając na Golema

J. FRANCZAK: Niewidzialna piłka. „Nowe Książki2020 nr 7/8.

Jerzy Duda-Gracz (1941-2004)

H. BALTYN: Seria, czyli o stachanowcach. Nowe Książki 2007 nr 4 [dot. też: Joanna Gondowicz: Franciszek Maśluszczak].

Ubu król, czyli Polacy

K. MAJDZIK: Przekład farsy i przekład-farsa. Kłopoty z „Ubu Królem” po polsku. W: Komunikacja międzykulturowa. Przekład, komparystyka, teoria i historia literatury. Katowice 2016 .
R. NIZIOŁEK: Jak wbić kwadratowy kołek w okrągłą dziurę? Kilka uwag na temat polskich przekładów „Ubu Króla” Tadeusza Żeleńskiego-Boya i Jana Gondowicza. „Rocznik Przekladoznawczy2021 t. 16.

R. Queneau: Ćwiczenia stylistyczne

M. MITURA: Stylizacja na dziewięćdziesiąt dziewięć sposobów. Raymond Queneau według Jana Gondowicza. Miedzy Oryginałem a Przekładem 2015 nr 1/4.