BIO

Urodzony 8 grudnia 1932 w Warszawie w rodzinie urzędniczej; syn Aleksandra Białkowskiego i Jadwigi z Czopowiczów. W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Warszawie i uczył się na tajnych kompletach. Po wojnie kontynuował naukę w Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie. Od 1950 studiował na Wydziale Matematyki i Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego (UW); w 1955 uzyskał magisterium. W 1952 ożenił się z Barbarą Palusińską, polonistką. Od 1953 był kolejno asystentem, aspirantem, a w 1957-60 starszym asystentem na UW. Tutaj uzyskał w 1959 stopień doktora nauk matematyczno-fizycznych. W 1958-61 pracował w Instytucie Fizyki Polskiej Akademii Nauk, a w 1960-64 jako adiunkt na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii UW. W 1962 opublikował pierwsze utwory poetyckie pt. Gdzie byłem, Nas trzech, Ulica Chmielna i Żadnym oczom na łamach „Współczesności” (nr 3). W latach następnych uprawiał twórczość poetycką obok działalności naukowej w zakresie fizyki. W 1964 habilitował się na UW i uzyskał stanowisko docenta. W 1965 został zastępcą dyrektora Instytutu Fizyki Teoretycznej. W 1965-67 był też kierownikiem Zakładu Fizyki Teoretycznej Wysokich Energii w Instytucie Fizyki Teoretycznej UW. W 1966 otrzymał tytuł profesora. Od 1970 był członkiem Związku Literatów Polskich (do rozwiązania Związku w 1983). W 1972 zawarł związek małżeński z Heleną Piotrowską, z zawodu fizykiem. W 1980 był współzałożycielem, a następnie prezesem Towarzystwa Popierania i Krzewienia Nauk (zdelegalizowanego w 1982 w stanie wojennym). Od 1984 był rektorem UW. Należał do Polskiego Towarzystwa Fizycznego, Stowarzyszenia Polska — Stany Zjednoczone Ameryki im. I. Paderewskiego oraz był członkiem zarządu Fundacji im. Stefana Batorego i Stefan Batory Trust w Oxfordzie. Wiersze i artykuły na tematy literackie ogłaszał też w „Radarze” (1986-87) oraz „Przeglądzie Humanistycznym” (1987). W 1987 wszedł w skład Rady Konsultacyjnej powołanej przez przewodniczącego Rady Państwa gen. W. Jaruzelskiego. Publikował w tym czasie wiersze i artykuły w „Tygodniku Kulturalnym” (1987-89), „Więzi” (1988), „Przeglądzie Katolickim” (1989), „Tygodniku Powszechnym” (1989), „Kulturze Niezależnej” (1989) oraz w miesięczniku „Res Publica” (1989; także członek Rady Redakcyjnej). W 1989 uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu jako przedstawiciel opozycji demokratycznej. Zgłoszony przez Komitet Obywatelski Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” został w 1989 wybrany na senatora jako elekt ziemi piotrkowskiej. W tym samym roku otrzymał doroczną nagrodę Funduszu Literatury. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski V klasy. Zmarł na atak serca 29 czerwca 1989 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Powązkowskim.

Twórczość

Obok prac naukowych z zakresu fizyki opublikował następujące utwory literackie:.

1. Mgła. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1964, 113 s.

2. Odwijanie ze źródła. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1967, 68 s.

3. Przemienienie. [Wiersze]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1973, 95 s.

4. Klęski wojenne. [Wiersze]. [Warszawa:] Warszawska Niezależna Oficyna Poetów i Malarzy; Wydawnictwo Przedświt * 1983, 16 s.

Autor podpisany: Antoni Szymanek.

5. Całopalenie. Wiersze z lat 1970-1981. Warszawa: Czytelnik 1986, 83 s.

6. Istota i istnienie. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1988, 106 s.

7. Koronacja. [Wiersze]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1988, 43 s.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Poetyka i matematyka. Poezja 1966 nr 5 s. 54-62; przedruk w: Pogranicza poezji. Warszawa 1983 s. 190-203.
Poezja a nauka. Poezja 1967 nr 9 s. 23-40, nr 10 s. 76-90; przedruk pt.Nauka a poezja”. W: Ruchome granice. Gdynia 1968 s. 119-174.
Teoria naukowa a eksperyment artystyczny. Studia Filozoficzne 1976 nr 1 s. 85-96.
Rola wyobraźni i emocji w nauce i sztuce. Problemy 1983 nr 4 s. 42-47.
Mit języka. Res Publica 1988 nr 1 s. 50-56.

Omówienia i recenzje

Wywiady

Mamy bardzo mało czasu. [Rozm.] U. Biełous. Życie Literackie 1988 nr 34.

Słowniki i bibliografie

Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1-2. Warszawa 2000 (M. Jentys).

Ogólne

Artykuły

J. Mikke: Kosmos i poezja. W tegoż: Wizerunki ludzi myślących. Warszawa 1973.
J. Rogoziński: O wierszach Grzegorza Białkowskiego. W tegoż: Preteksty. Warszawa 1985.
M. Bajer: Rodzaj odwagi. Tygodnik Powszechny 1989 nr 30.
I. Heppen: Oswajanie tajemnicy. Wspomnienie o profesorze Grzegorzu Białkowskim. Tygodnik Polski 1989 nr 30.
A.K. Wróblewski: Grzegorz Białkowski (1932-1989). Polityka 1989 nr 27.
J. Zakrzewski: Grzegorz Białkowski (1932-1989). Przegląd Katolicki 1989 nr 31.
J. Sławiński. „Kultura Niezależna”* 1990 nr 62 [dot. poezji G. Białkowskiego z okresu stanu wojennego].
M. Grześczak: Kiosk (39). Twórczość 2000 nr 11.
M. Kuś: Nieufność i wiara. Twórczość 2002 nr 11/12.

Klęski wojenne

[W. Bolecki] J. Malewski: Cóż po poecie w czasie marnym? (Przegląd tomików poetyckich stanu wojennego). W tegoż: Widziałem wolność w Warszawie. Londyn 1989.

Całopalenie

K. Suchcicka. „Twórczość1988 nr 4.

Istota i istnienie

H. Gasz: Oddalający się początek. Nowe Książki 1989 nr 11 [dot. też: Koronacja].

Koronacja

H. Gasz: Oddalający się początek. Nowe Książki 1989 nr 11 [dot. też: Istota i istnienie].
S. Stanik: Jeden dzień jak całe życie. Kierunki 1989 nr 8.
M. Grześczak: Bóg odpoczywa, poeta pracuje, czyli poemat o niedzieli. Twórczość 1990 nr 4.