BIO

Urodzony 12 sierpnia 1894 w Jordanowie pod Myślenicami; syn Andrzeja Bergela i Marii z Pratkowskich. Ukończył gimnazjum klasyczne w Tarnowie. W okresie szkolnym należał do towarzystwa młodzieżowego Promieniści i zajmował się wydawaniem pisemka pt. „Kujmy broń”. Debiutował w 1911 wierszem Na wojence ogłoszonym w „Roli” (nr 29). W 1912-14 był członkiem Związku Strzeleckiego i organizatorem oddziałów tej organizacji w Tarnowie i okolicy. Od 1914 służył w Legionach; redagował w tym czasie pismo „Legionista”, publikował wiersze i wspomnienia żołnierskie m.in. w „Gazecie Polskiej” (1915-17), „Ilustrowanym Tygodniku Polskim” (Wiedeń 1915), „Nowej Reformie” (1916-19). W 1918 brał udział w walkach 2. Brygady Legionów Polskich, w bitwie pod Kaniowem dostał się do niewoli niemieckiej. Po powrocie z niewoli służył w Wojsku Polskim, w 1920-21 był oficerem garnizonu grudziądzkiego. Równocześnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim; w 1923 uzyskał magisterium. Kontynuował twórczość poetycką, ogłaszając utwory m.in. w czasopismach „Wiarus” (1918-20), „Placówka” (1919-20); artykułami i recenzjami na łamach „Głosu Narodu” (1921-31) rozpoczął działalność krytycznoliteracką. W 1923 ożenił się z Pauliną Zielińską i ze względu na chorobę płuc zamieszkał w Myślenicach, gdzie był nauczycielem gimnazjalnym. W tym czasie współpracował (głównie jako krytyk literacki) m.in. z „Myślą Narodową” (1926-31; tu stała rubryka Nauka i literatura), „Polonią” (1926-31), „Dodatkiem Literackim Polonii” (1927-29), „Kurierem Poznańskim” (1928-31), „Tęczą” (1928-31). W 1933 został służbowo przeniesiony do szkoły w innym rejonie kraju. Odznaczony m.in. orderem Virtuti Militari, Krzyżem Niepodległości, medalem Za Waleczność. Zmarł 4 sierpnia 1937 w Krakowie; pochowany w Myślenicach na cmentarzu przy kościele św. Jakuba na Stradomiu.

Twórczość

1. Pan Majsterek. Humoreska sceniczna ze śpiewami w 1 akcie. Muzyka: A. Wroński. Poznań: A. Cybulski 1915, 57 s. Wyd. 2 tamże 1929.

Autor podpisany: Ramułt.

2. Czasy i ludzie. (Poezje). Kraków: Centralne Biuro Wydawnictwa Naczelnego Komitetu Narodowego 1917, 128 s..

Zawartość

Cykle: Czasy i ludzie; Opowieści; Nad mogiłami; Piosenki; Z pola bitwy — listy.

3. O ziemię. Obrazek ludowy w 1 akcie. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1920], 34 s. Wyd. 2 tamże [1929].

4. Dzieje II-go Korpusu Polskiego. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa 1921, 64 s.

Praca wojskowo-historyczna.

5. Tułaczym szlakiem. (Poezji żołnierskich seria druga). Kielce: Wydawnictwo Czwartak 1921, 101 s.

Zawartość

Cykle: We krwi i dymie; Tułaczym szlakiem; Z domu niewoli; Śmierć mnie ucałuje; Po powrocie.

6. Oblężenie twierdzy grudziądzkiej w r. 1807. Grudziądz: Drukarnia Pomorska 1922, 22 s.

Praca wojskowo-historyczna.

7. Tęczowe mosty. (Poezje). Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1924], 70 s.

Zawartość

Cykle: Tęczowe mosty; Jesienne liście; Pęknięta urna; Sonety pomorskie; Legendy Polskiego Morza.

8. Współczesny Kraków literacki. [Szkice literackie]. Cz. 1. Lirycy. Kraków: Nakład Drukarni Narodowej 1924, 61 s.

Zawartość

I. [Wstęp]. — II: [Jan Pietrzycki; Antoni Waśkowski]. — III: [Józef Aleksander Gałuszka; Jerzy Braun; Maria Pawlikowska; Maria Morstinówna; Juliusz Feldhorn; Jarosław Janowski].

9. Morze polskie i Gdańsk w literaturze polskiej. [Szkic]. Myślenice: Drukarnia D. Fadena 1930, 24 s.

Pierwodruk: „Sprawozdanie Gimnazjum Państwowego w Myślenicach za rok szkolny 1929/1930”.

10. Dramat widmowy w „Weselu” Wyspiańskiego. [Szkic]. Myślenice: Drukarnia D. Fadena [1932], 20 s.

Pierwodruk: „Sprawozdanie Dyrektora Państwowego Gimnazjum im. T. Kościuszki w Myślenicach za rok szkolny 1930/1931.”.

11. Z trudu naszego i znoju ...” (Ofiarny bój). Epizod dramatyczny z walk Legionów Polskich w 3 odsłonach. Miejsce Piastowe: Nakład Towarzystwa św. Michała Archanioła 1934, 87 s.

12. Serce dla matki. Sztuka w 4 aktach. Powst. przed 1937.

Informacja: L. Simon: Bibliografia dramatu polskiego 1765-1939. Warszawa 1971.

Prace redakcyjne

1. Dla Ciebie Polsko. W 5-tą rocznicę wymarszu II Brygady w święto Zjednoczenia Armii Polskiej 19.10.1919. Wyd. staraniem sekcji oświaty i prasy armii gen. Hallera pod red. R. Bergela. Kraków 1919, 40 s.

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (A. Romanowski).
Słownik badaczy literatury polskiej. [T. 4]. Łódź 2001 (J. Starnawski).

Ogólne

Artykuły

S. Balicki: Rajmund Bergel stanął do apelu. Ilustrowany Kurier Codzienny 1937 nr 219.
R. Marwicz: Rajmund Bergel. Tygodnik Ilustrowany 1938 nr 32.
A. Romanowski: Poezja żołnierska na Wschodzie — czy jej brak? Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczno-literackie 1986 z. 55 [dot. m.in. Rajmunda Bergla].

Współczesny Kraków literacki

W. Doda: Krakowski parnas literacki. Goniec Krakowski 1924 nr 84.

Dramat widmowy w „Weselu” Wyspiańskiego

J. Birkenmajer. Ruch Literacki 1932 nr 9.