BIO
Urodzony 28 października 1926 w Miedniewicach pod Skierniewicami; syn Stanisława Berezy, rzemieślnika, i Agnieszki z domu Wenus. Do szkół uczęszczał w Skierniewicach; w czasie okupacji niemieckiej był od 1941 uczniem Szkoły Handlowej i od 1943 tajnych kompletów gimnazjalnych. W 1943-44 należał do Armii Krajowej. Po wojnie kontynuował naukę w Liceum Ogółnokształcącym im. B. Prusa w Skierniewicach (do 1947), a następnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim (UW), w 1952 uzyskał magisterium. W 1951-54 pracował jako starszy asystent w Zakładzie Historii Literatury Polskiej UW. Debiutował w 1951 artykułem Literacki obrachunek z socjaldemokracją niemiecką (o książce W. Bredla Krewni i znajomi) w tygodniku „Wieś” (nr 4). W tymże roku rozpoczął współpracę z „Nową Kulturą” (do 1962) i „Twórczością”. W 1952 został członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP). W 1954-57 pracował jako asystent w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. W 1956 rozpoczął współpracę z „Nowymi Książkami” (do 1970) i „Przeglądem Kulturalnym” (do 1963). W 1957-59 był kierownikiem działu prozy w tygodniku „Orka”. Od 1957 należał też do kolegium redakcyjnego miesięcznika „Bulletin de livres nouveaux et pièces de théâtre” (do 1965). W 1961 został członkiem Polskiego PEN Clubu (w 1966-72 członek Zarządu Głównego). W 1962 rozpoczął stałą współpracę z „Tygodnikiem Kulturalnym” trwającą do 1977 (tu m.in. felietony i liczne artykuły w cyklu Słownik polskich pisarzy współczesnych, 1962-66). Współpracował też z wieloma innymi czasopismami. W 1966-78 kierował działem krytyki miesięcznika „Twórczość.” W 1964-69 był członkiem Zarządu Oddziału Warszawskiego ZLP, a w 1972-75 członkiem Zarządu Głównego (należał do ZLP do rozwiązania Związku w 1983). Od 1977 prowadził w „Twórczości” stałą rubrykę Czytane w maszynopisie, w 1979-88 kierował w tym piśmie działem prozy, a w 1980 pełnił funkcję pierwszego zastępcy redaktora naczelnego. W 1991 publikował w „Potopie” cykl pt Sen Henryka. W 1978 otrzymał nagrodę „Życia Literackiego”, w 1983 nagrodę I stopnia Ministra Kultury i Sztuki, a w 2003 nagrodę im. W. Orkana. W 2005-06 był przewodniczącym jury nagrody literackiej Nike. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim (1974), Krzyżem Oficerskim (1985) i Krzyżem Komandorskim (1996) Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 21 czerwca 2012 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Powązkowskim.
Twórczość
1. Sztuka czytania. Warszawa: Czytelnik 1966, 330 s.
Zawartość
2. Doświadczenia. Z lektur prozy obcej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1967, 310 s.
Zawartość
3. Prozaiczne początki. [Szkice literackie i recenzje]. Warszawa: Czytelnik 1971, 298 s.
Zawartość
4. Związki naturalne. Szkice literackie. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1972, 309 s. Wyd. 2 zmienione i rozszerzone tamże 1978.
Nagrody
Zawartość
5. Proza z importu. Szkice literackie. Warszawa: Czytelnik 1979, 511 s.
Zawartość
6. Taki układ. [Szkice literackie]. Warszawa: Iskry 1981, 398 s.
Zawartość
7. Bieg rzeczy. Szkice literackie. Warszawa: Czytelnik 1982, 249 s.
Nagrody
Zawartość
8. Sposób myślenia. [T.]1. O prozie polskiej. [Szkice]. Warszawa: Czytelnik 1989, 594 s.
Zawartość
9. Pryncypia. O łasce literatury. [Szkice]. Kraków: Oficyna Literacka 1993, 53 s.
Zawartość
10. Obroty. Szkice literackie. Warszawa: Spółka Wydawniczo-Księgarska 1996, 245 s.
11. Oniriada. Zapisy z lat 1976-1996. [Szkice literackie]. Warszawa: Skotnica 1997, 434 s.
Nagrody
12. Epistoły. [Szkice i listy do D. Bitnera]. Szczecin: Basil 1998, 214 s.
13. Miary. 99 trójwierszy. Izabelin: Świat Literacki 2003, 112 s.
14. Wypiski. Wypiski z lat 1991-2004. W wyborze P. Nowakowskiego i A. Skrendo. Posłowie: A. Skrendo. Szczecin: Forma 2006, 242 s.
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1967, 1976, 1989, 2004.
