BIO

Urodzony 24 stycznia 1920 w Toruniu, w rodzinie urzędniczej; syn Kazimierza Buntkowskiego i Zofii z Faustmannów. Uczęszczał do Gimnazjum Klasycznego im. M. Kopernika, w 1938 uzyskał świadectwo dojrzałości. W 1938 został przyjęty na Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego i wkrótce urlopowany w celu odbycia służby wojskowej. Latem 1939 został powołany do 63. Pułku Piechoty Armii Pomorze, w którym był dowódcą plutonu strzeleckiego Kompanii Ochrony Sztabu Operacyjnego. Następnie był w szkole podchorążych w Brodnicy. Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej (bitwa nad Bzurą). Po kapitulacji przedostał się z Puszczy Kampinoskiej do Torunia, następnie do Włocławka i Warszawy, skąd dotarł przez Lwów na Węgry. Przebywał krótko w obozie dla uchodźców, po czym przy pomocy konsulatu polskiego wyjechał do Francji. Wstąpił do Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich i brał udział w kampanii norweskiej (m.in. walczył pod Narwikiem). Do Francji powrócił pod koniec kampanii francuskiej i stąd przedostał się do Anglii, gdzie wstąpił do Polskiej Marynarki Wojennej. W 1941 został odznaczony Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari. Odbył przeszkolenie spadochronowe i został wcielony do jednostki desantowej. Służył w stopniu podporucznika w I Brygadzie Piechoty i w Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej. Na początku 1944 został wysłany do polskiej bazy operacyjnej w południowych Włoszech, skąd odbył dwa loty nad Polskę. W grudniu 1944 został odwołany do Londynu, gdzie służył w wywiadzie Marynarki Wojennej, najpierw w służbie specjalnej w dowództwie w Londynie, następnie w bazie w Plymouth. W tym czasie uczył się też w Studium Języka i Kultury Angielskiej w Cambridge. W 1945 był członkiem Zarządu Głównego Związku Pomorskiego w Wielkiej Brytanii; w tymże roku wydał broszurę Pomorska myśl polityczna. W 1945-46 pełnił obowiązki wiceprezesa, następnie prezesa Związku Pomorskiego w Wielkiej Brytanii. Pisał artykuły do czasopism „Komunikat” i „Biuletyn” wydawanych dla członków Związku. 20 maja 1946 został zdemobilizowany, w czerwcu 1946 powrócił do Polski. Zamieszkał początkowo w Gdyni, potem w Gdańsku. W 1947 ożenił się z Zofią Janiszewską, urzędniczką. Studiował w Wyższej Szkole Handlu Morskiego w Sopocie (do 1949) i na Wydziale Prawa Uniwersytetu Łódzkiego, w 1951 uzyskał dyplom magistra nauk politycznych. Równocześnie pracował w redakcji „Dziennika Bałtyckiego” (do 1952) jako kierownik działu gospodarczego; w piśmie tym debiutował w 1946 jako prozaik opowiadaniem Odwrót spod Narwiku (nr 203), a w latach następnych ogłaszał, zwłaszcza w dodatku „Rejsy,” obok utworów prozą liczne artykuły i recenzje (m.in. pod pseudonimem Jordan Koźlikowski). Od 1948 współpracował nadto z Polskim Radiem. W 1953-54 przygotowywał wspólnie z Franciszkiem Fenikowskim i Janem Piepką cykl audycji kaszubskich pt. Maciej i jego dresze dla rozgłośni gdańskiej Polskiego Radia. W 1953 został członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP). W tymże roku podjął pracę w redakcji tygodnika „Rybak Morski”, z której wkrótce został zwolniony z przyczyn politycznych. Od 1954 był kierownikiem literackim Teatru Lalki i Aktora Miniatura w Gdańsku. W 1956 został zastępcą redaktora naczelnego tygodnika „Ziemia i Morze” (zwolniony na początku 1957). Należał w 1956 do założycieli Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego (od 1975 był prezesem Oddziału Gdańskiego). W 1957-62 był kierownikiem Państwowego Teatru Lalek Arlekin w Łodzi. W 1957-66 pełnił funkcję prezesa Oddziału Gdańskiego ZLP. Kontynuując twórczość literacką i publicystyczną, publikował opowiadania, artykuły i recenzje na łamach czasopism, m.in. „Pomorze” (od 1955), „Kaszëbe” (1958-61), „Tygodnik Morski” (od 1958). W marcu 1968 (wraz z Różą Ostrowską i Franciszkiem Fenikowskim) wydał oświadczenie wyrażające solidarność z gdańskimi studentami i Oddziałem Gdańskim ZLP, w związku z ogłoszoną przez nich rezolucją. W 1972-75 był przewodniczącym Głównej Komisji Rewizyjnej ZLP. Odbył wiele podróży morskich m.in. w 1973 statkiem Władysław Jagiełło do wschodniej Afryki, w 1976 statkiem Jastarnia Bór do Japonii. Publikował w tym czasie m.in. w „Pomeranii” (1975-79), „Faktach” (1975-79).W 1976 protestował w piśmie skierowanym do przewodniczącego Wojewódzkiego Komitetu Frontu Jedności Narodu w Gdańsku przeciw projektowanym zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Zbliżył się do organizacji opozycyjnej Ruch Młodej Polski, w 1979-80 publikował w jej piśmie „Bratniak” oraz w innych czasopismach drugiego obiegu. W sierpniu 1980 z jego inicjatywy powstała rezolucja członków Oddziału Gdańskiego ZLP i Koła Młodych przy Oddziale, zawierająca poparcie żądań strajkujących na Wybrzeżu. W 1979 został członkiem Polskiego PEN Clubu; w 1980 wszedł w skład zarządu. Od września 1980 był przewodniczącym kolegium redakcyjnego autonomicznej rubryki Samorządność w „Dzienniku Bałtyckim,” a później redaktorem naczelnym tygodnika „Samorządność,”, który powstał dzięki jego staraniom. Od grudnia 1980 wchodził w skład Zarządu Głównego ZLP. W 1981 był członkiem założycielem i pierwszym przewodniczącym Klubu Myśli Politycznej im. Konstytucji 3 Maja w Gdańsku (jesienią 1981 władze odmówiły rejestracji Klubu). W 1981 otrzymał nagrodę Prezydenta miasta Gdańska. W sierpniu tegoż roku przybył do strajkującej Stoczni Gdańskiej i został członkiem Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, jako rzecznik prasowy oraz członek grupy negocjującej porozumienie gdańskie; funkcje członka prezydium i rzecznika prasowego pełnił jeszcze kilka miesięcy w Międzyzakładowym Komitecie Założycielskim Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” w Gdańsku. Otrzymał nagrodę kulturalną Solidarności za rok 1981 i 1982 za twórczość literacką i publicystyczną oraz za redagowanie tygodnika „Samorządność”, przyznawaną przez Komitet Kultury Niezależnej. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1965), odznaką Zasłużony Ziemi Gdańskiej (1976), Medalem Stolema (1978). Zmarł 24 lutego 1984 w Gdańsku; pochowany tamże na Cmentarzu Srebrzysko.
W 2000 otrzymał pośmiertnie tytuł Honorowego Obywatela miasta Gdańska.
Od 1986 Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie przyznaje nagrodę im. L. Bądkowskiego. W 1987 został powołany Gdański Klub Polityczny im. L. Bądkowskiego, któremu odmówiono wówczas rejestracji. W 1989 został wpisany do Księgi Honorowej m. Gdańska. W 2000 została ustanowiona nagroda Prezydenta miasta Gdańska im. L. Bądkowskiego przeznaczona dla gdańskich organizacji pozarządowych.

Twórczość

1. Pomorska myśl polityczna. Londyn: Ruch Pomorski 1945, 23 s. [Wyd. 2 poszerzone]. Wstęp: T. Bolduan. Wybór i red.: W. Kiedrowski. (Pisma t. 2). Gdynia: Arkun 1990, 72 s.

Wydanie z 1945 autor podpisał: Buntkowski.

2. Kuter na strądzie. [Powieść]. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1951, 304 s.

3. Pan grodziska i inne opowiadania. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry 1955, 194 s.

Zawartość

Noc; Etiuda rewolucyjna; Pan grodziska; Gwiazdy wśród chmur; Rywale.

4. Słowińcy. [Przewodnik turystyczny]. Warszawa: Sport i Turystyka 1956, 123 s.

5. Złoty sen. [Bajka]. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1957, 30 s.

6. Sąd nieostateczny. (Moralitet całkiem nowy). Sztuka w 3 aktach z 2 intermediami. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1958, 102 s.

7. Zaklęta królewianka. [Bajka]. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1958, 48 s. Prapremiera: Gdańsk, Teatr Lalki i Aktora „Miniatura 1959.

8. Zarys historii literatury kaszubskiej. Gdańsk: Oddział Zrzeszenia Kaszubskiego 1958, 47 s., powielone.

9. Połów nadziei. [Powieść]. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1959, 281 s. Wyd. 2 tamże 1974.

Nagrody

Nagroda Klubu Marynistów Ligi Ochrony Kraju im. M. Zaruskiego w 1960.

10. Bitwa trwa. (Opowiadania). Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1960, 114 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 poszerzone 1962, wyd. 3 poszerzone 1966, wyd. 4 poszerzone 1977.

Zawartość

Pobici; Poligon; Noc; Leworęki; — w wyd. nast. nadto: w wyd. 2: Wilegiatura; — w wyd. 3: Wzgórze 295; Adresy; Dzielność; w wyd. 4: Kolędnicy; Szczotki; Wycieczka; Koń; Wstążka; Cyrk; Wypadek.

11. Oko za oko. [Opowiadanie]. Żołnierz Polski Ludowej 1961 nr 34, 37-73. Wyd. osobne Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1963, 78 s.

12. Pieśń o miłosnym wieńcu. [Powieść]. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1961, 231 s.

13. Spadochroniarze. [Opowiadanie]. Głos Wybrzeża 1962 nr 143-174.

14. Wesoło w tropikach. [Powieść]. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1962, 132 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1967, wyd. 2 [właśc. 3] 1980.

15. Intermedium. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Gdańsk, Teatr przy Stoliku 1965. Druk „Pomerania” 1972 nr 2 s. 61-75, nr 4 s. 69-88.

16. O których myślimy. [Opowiadania]. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1966, 187 s.

Nagrody

Drugi utwór otrzymał nagrodę Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku i Oddziału Gdańskiego Związku Literatów Polskich.

Zawartość

Wszystko się liczy; O których myślimy.

17. Wielkie Jezioro Gorzkie. Głos Wybrzeża 1967 nr 162-188. Wyd. osobne Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1969, 116 s.

Wspomnienia dotyczące akcji ratunkowej z czerwca 1967 w rejonie Kanału Sueskiego.

18. Koszubsko-pomorskie drogi. Szkic. Powst. 1968. Wyd. [Gdańsk:] Nakład autora 1978, 40 s.

Praca skonfiskowana przez cenzurę w „Życiu i Myśl1969 nr z kwietnia. Informacja: Kronika. „Zapis”, Londyn 1978 nr 7.

19. Sobótka. [Utwór dramatyczny]. Biuletyn Zrzeszenia Kaszubskiego 1968 nr 2 s. 61-86.

20. Powtórka. [Powieść]. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1969, 263 s. Wyd. 2 tamże 1972.

21. Żołnierze znad Bzury. [Powieść]. Warszawa: Książka i Wiedza 1969, 257 s.

22. Kulminacja. [Powieść]. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1971, 287 s.

23. Wszystko się liczy. [Opowiadania]. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1971 [właśc. 1972], 259 s.

Zawartość

Bez bukietu; Zapomniana; Fragment z klasyka; Ziomkowie; Wszystko się liczy; Ich dwoje nad jeziorem.

24. Legenda o pustelniku. [Opowiadanie]. Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie 1974, 28 s. [Wyd. 2]. Gdańsk: Czec 2004.

25. Poczet książąt Pomorza Gdańskiego. [Współautor:] W. Samp. Gdańsk: WAG na zlecenie Zarządu Głównego Zrzeszenia Kaszubsko Pomorskiego 1974, 131 s.

26. Oblężenie. [Powieść]. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1976, 178 s.

27. Odwrócona kotwica. [Szkice dot. historii Pomorza Gdańskiego]. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1976, 243 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko Pomorskie 1988; wyd. 3. Gdańsk: Czec [2004].

28. Sygnet Światopełka. Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie 1976, 13 s. Wyd. 2 tamże 1981.

29. Sny. Opowiadania. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1978, 89 s.

Zawartość

Przesłanie: Niebobranie; Wyspa; Szachy; Drabiny; Wielka Inna; Wozak; Z dymem pożarów; Zadymka; Mur; Przepięcie; Tunele; Gałązka bzu; Naufragium.

30. Twarzą do przyszłości. [Esej]. [Gdańsk:] „Młoda Polska”* [1979?], 35 s.

31. Młody książę. [Powieść]. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1980, 463 s.

Część 2 cyklu zob. poz. .

32. Okruchy z oliwskiego scriptorium. Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko Pomorskie 1981, 25 s.

Wydanie bibliofilskie.

33. Chmury. [Powieść]. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1984, 410 s.

Część 1 cyklu zob. poz. .

34. Huśtawka. [Powieść]. Olsztyn, Białystok: Pojezierze 1984, 244 s.

35. Twarzą do przyszłości; Kaszubsko-pomorskie drogi. Wstęp: T. Bolduan. Wyd. 2. Gdynia: Arkun [1992], 151 s. Zob. poz. , .

36. Bitwa trwa. [Opowiadania]. Gdańsk [2004], 285 s.

Przekłady

1. A. Majkowski: Życie i przygody Remusa. Z gwary kaszubskiej przeł. L. Bądkowski. Posłowie: L. Bądkowski. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1964, 352 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1966; [wyd. 3] Wstęp, posłowie i red.: W. Kiedrowski. Gdańsk: Czec 1995, tamże 1997.

Prace redakcyjne

1. F. Sędzicki: Baśnie kaszubskie. Red.: L. Bądkowski. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1957, 210 s.
2. W. Łęga: Legendy Pomorza. Red.: L. Bądkowski. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1958, 199 s.
3. A. Necel: Rewianie. Oprac. literackie oraz wstęp: L. Bądkowski. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1974, 156 s. [Wyd. 2] Gdańsk: Czec 1998.
4. J. Pobłocki: Na Kaszubach przed 100 laty. Komentarz i przypisy: L. Bądkowski. Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie 1974, 49 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1953, 1966, 1973, 1976.

Wywiady

Głód moralnego przywództwa. [Rozm.] T. Bolduan. Czas 1981 nr 13, przedruk „Pomerania” 1981 nr 7.
Od Kaszubów do Wałęsy. [Rozm.] R. Ciemiński. Życie Literackie 1981 nr 36.
Obowiązek prawdy. Z Lechem Bądkowskim rozmawiają S. Dziadoń [i in.]. Wybór i red. całości: W. Kiedrowski. Gdańsk: Czec 2004, 53 s. [zawiera wywiady: Pisarze i publicystyka. Rozm. S. Dziadoń [1965]; Obowiązek prawdy. Rozm. K. Nowicki [1981]; Głód moralnego przywództwa. Rozm. T. Bolduan [1981]; I co dalej, panie Lechu... Rozm.: M. i T. Woźniakowie [1982]].

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 1. Warszawa 1977 (B. Winklowa).
Rocznik Literacki 1984 wyd. 1991 (A. Biernacki).
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (J.Z. Brudnicki).
P. Adamowicz: Lech Bądkowski. W: Opozycja w PRL. Słownik biograficzny. T. 2. Warszawa 2002.

Ogólne

Książki

J. Kotlica: Lech Bądkowski rzecznik Rzeczpospolitej. (Z notatek do monografii). Pelplin: Bernardinum; Gdańsk: Towarzystwo Gdańsk-Niderlandy 2001, 96 s.
P. Zbierski: Na własny rachunek. Rzecz o Lechu Bądkowskim. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2004, 298 s. [zawiera także „Zarys bibliografii Lecha Bądkowskiego”].

Artykuły

E. Moskalówna: Portret pisarski Lecha Bądkowskiego. Litery 1966 nr 5.
M. Orski: Trzy książki Bądkowskiego. Odra 1970 nr 9 [dot. Powtórka; Wielkie Jezioro Gorzkie; Żołnierze znad Bzury].
P. Kądziela: Sen o walce. Więź 1981 nr 6.
G. Fortuna, E. Górska, M. Mrozińska. „Gwiazda Morza1984 nr 6 [Wspomnienia pośmiertne].
W. Jankie: Wojenna droga Lecha Bądkowskiego i jej późniejsze echa. Pomerania 1984 nr 5.
T. Skutnik: Marynistyka według Bądkowskiego. Pomerania 1984 nr 11.
W służbie wartościom podstawowym. Gwiazda Morza 1984 nr 6.
W. Woroszylski: Wspomnienie o Lechu. Pomerania 1984 nr 6, sprost. nr 9.
B. Fac: Pisarstwo Lecha Bądkowskiego. Pomerania 1989 nr 10.
P. Zbierski: Życie i przygody Pomorzanina w Polsce. Tytuł 1998 nr 2.

Chmury

W.K. Siewierski: Ostatni tom pomorskiej epopei. Nowe Książki 1985 nr 4.

Huśtawka

A. Nowakowski: Socrealizm a tergo „Nowe Książki 1985 nr 1.