BIO

Urodzony 7 stycznia 1921 w Łańcucie; syn Kazimierza Bartoszyńskiego, właściciela ziemskiego i handlowca, i Michaliny z Serkowskich, nauczycielki. Uczęszczał do Gimnazjum im. H. Sienkiewicza w Łańcucie. W 1938 rozpoczął studia w zakresie filologii polskiej i filozofii na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Łańcucie; należał do Armii Krajowej i brał udział w tajnym nauczaniu. Po wojnie kontynuował studia na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) w Krakowie (1945-48), a następnie na Uniwersytecie Warszawskim (UW). W tym czasie brał czynny udział w pracach Koła Polonistów. Debiutował w 1948 artykułem Pozytywistyczne nowele, opublikowanym w tygodniku „Wieś” (nr 6). W 1948-49 uczył w Technikum Ekonomicznym w Łańcucie. Po uzyskaniu magisterium w grudniu 1950 został w 1951 aspirantem w Instytucie Badań Literackich (IBL; do 1954). Równocześnie w 1952-53 prowadził zajęcia dydaktyczne na UW. Od 1954 był adiunktem na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie prowadził ćwiczenia i wykłady z zakresu romantyzmu polskiego i poetyki. W 1960 uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie pracy O powieściach Fryderyka Skarbka, napisanej pod kierunkiem prof. Zygmunta Szweykowskiego. W 1961 został członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. W kwietniu 1962 podjął pracę w IBL jako adiunkt w Pracowni Dziejów Form Artystycznych w Literaturze Polskiej. Równocześnie w 1963-64 prowadził seminarium z teorii literatury na UW. W 1968 habilitował się w IBL na podstawie pracy Konstrukcja czasu w utworach narracyjnych i otrzymał tytuł docenta. W 1968/69 prowadził wykłady z teorii literatury na UW, a w 1969/70 na UJ. W 1972 został członkiem Komitetu Redakcyjnego serii Z dziejów form artystycznych w literaturze polskiej. Od 1975 uczestniczył w kierowaniu Studium Doktoranckim przy IBL. W 1975-82 był członkiem Komitetu Redakcyjnego „Pamiętnika Literackiego”. W 1982 ożenił się z Reginą Lubas, polonistką, docentem w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. W 1984 został członkiem Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. W 1987 uzyskał tytuł naukowy profesora, a w 1991 stanowisko profesora zwyczajnego. Wchodził w skład rady redakcyjnej „Literary Studies in Poland” (1991-92). W końcu 1991 przeszedł na emeryturę, kontynuuował prace badawcze. W 1993 został członkiem Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej Polskiej Akademii Nauk. W 1997 przeprowadził się do Krakowa. W 2003 został członkiem – korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności. Zmarł 26 stycznia 2015; pochowany na cmentarzu przy al. Mireckiego w Sosnowcu.

Twórczość

1. O powieściach Fryderyka Skarbka. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1963, 301 s.

2. Teoria i interpretacja. Szkice literackie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1985, 339 s.

Nagrody

Nagroda im. A. Brücknera Wydziału I Polskiej Akademii Nauk w 1985.

Zawartość

Cz. I: Aspekty i relacje tekstów. (Źródło – historia – literatura); Teoria miejsc niedookreślenia na tle Ingardenowskiego systemu filozoficznego; Pogranicza krytyki literackiej; Zagadnienia komunikacji literackiej w utworach narracyjnych; O badaniach układów fabularnych; Opowiadanie a daixis i presupozycja. — Cz. II: O amorfizmie gawędy. (Uwagi na marginesie „Pamiątek Soplicy” [H. Rzewuskiego]); „Popioły” [S. Żeromskiego] i kryzys powieści historycznej; „Kosmos” [W. Gombrowicza] i antynomie.

Przekłady

angielski

szkicu O amorfizmie gawędy: [Przeł.] B. Lewandowski. „Literary Studies in Poland”, Wrocław T. 12: 1984.

3. Powieść w świecie literackości. Szkice. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk 1991, 286 s.

Zawartość

Od autora. — l. Interpretacje: „Rękopis znaleziony w Saragossie” [J. Potockiego] — „Szkatułka” i powieść; Piórem wypożyczonym. O niektórych formach prozy Kraszewskiego; Interpretacja — „nie kończące się zdanie”. Przykład „Lalki” Bolesława Prusa. — II. Poetyka i recepcja: O poetyce powieści historycznej; Konstrukcja czasu w literaturze polskiej XX wieku. (Szkic syntezy); Dwa mity współczesnej powieści; O fragmencie; Problem lektury wielokrotnej. — III. Antytezy metodologiczne: Niektóre założenia estetyki Romana Ingardena; Psychologizm i antypsychologizm w badaniach literackich; O integracji badań nad tzw. komunikacją literacką; Od „naukowej” wiedzy o literaturze do „Świata literackości”.

Przekłady

angielski

szkicu Niektóre założenia estetyki Romana Ingardena: The ontology of objects in Ingarden's estetic. Analecta Husserliana 1989 t. 27.

4. Kryzys czy trwanie powieści. Studia literaturoznawcze. Kraków: Universitas 2004, 370 s.

Zawartość

Od autora, – Cz. I. Kryzys czy trwanie powieści: Wprowadzenie; Powieść i porozumienie; Wyczerpanie, informacja, poetyckość; Pogranicza gatunkowości; O fikcjonalności; Metafikcjonalność; Między sensem a dokumentarnością; Kłopoty z interpretacją; Podmiot, fabuła, postać; „Likwidatorzy”; O powieści popularnej i prognozach gatunku; Epilog. – Cz. II. Z teorii: Wobec genologii; O typach interpretacji; Podmiot literacki — konstrukcje i destrukcje; Między niewyrażalnością a niepoznawalnością; O tradycji w badaniach literackich. – Cz. III: Z lektur: Hermeneutyka a dekonstrukcja. Hans-Georg Gadamer i Jacques Derrida wobec poezji; O poglądach naukowo-literackich Hansa Roberta Jaussa; Dwa modele powieści: Milan Kundera, Umberto Eco; W kontekście prądów i semantyk. Przypadek „Miazgi” [T. Konwickiego]; Lektury „Kosmosu” Witolda Gombrowicza.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Z problematyki czasu w utworach epickich. W: W kręgu zagadnień teorii powieści. Wrocław 1967 s. 31-76, przedruk w: Problemy teorii literatury. Seria 2. Wrocław 1977 s. 211-265.
Polnische Forschungen zur literarischen Kommunikation. W: Funktion der Literatur. Berlin 1975 s. 95-105.
Antynomie Gombrowicza a problemy interpretacji literackiej. Pamiętnik Literacki 1978 z. 2 s. 57-67, przekł. angielski: [Przeł.] A. Kukulska. „Literary Studies in Poland”, Wrocław T. 10: 1983.
O nieważności „tego, jak było naprawdę. („Zbrodnia z premedytacją” Witolda Gombrowicza). W: Gombrowicz i krytycy. Kraków 1984 s. 385-395.
Odbiór a konwencje literackie. (Kilka myśli schematyzujących). W: Teoretycznoliterackie tematy i problemy. Wrocław 1986 s. 45-51.
O integracji badań nad tzw. komunikacją literacką. Pamiętnik Literacki 1987 z. 1 s. 175-201.
Glosa o współczesnym literaturoznawstwie w Polsce. Teksty Drugie 1990 nr 2 s. 99-111.
Ekonomia — historia — literatura. Na marginesie twórczości Fryderyka Skarbka. Teksty Drugie 1991 nr 5 s. 25-44.
Esprit d'escalier czyli rzecz o prywatnej metodologii. Teksty Drugie 1992 nr 4 s. 107-128.
Postmodernizm a „sprawa polska” — przypadek „Miazgi. Teksty Drugie 1993 nr 1 s. 36-54.
Przymiarki prądologiczne. Teksty Drugie 1994 nr 5-6 s. 205-215.
Klasyczność” i „nieklasyczność” interpretacji. Teksty Drugie 1998 nr 4 s. 41-55.
Dzieło sztuki — literackie. W: Słownik pojęć filozoficznych Romana Ingardena. Kraków 2001 s. 42-52.
Co nam zostało z hermeneutyki. W: Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy o literaturze. Warszawa 2002 s. 14-24.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. J. Korzeniowski: Kollokacja. Oprac. i wstęp: K. Bartoszyński. Wyd. 2 zmienione Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 200 s.
2. J. Czyński: Cesarzewicz Konstanty i Joanna Grudzińska czyli Jakubini polscy. Wstęp: K. Bartoszyński. Przypisy: K. Bartoszyński i W. Rostocki. Warszawa: Czytelnik 1956, 454 s.
3. D. Magnuszewski: Zemsta panny Urszuli. Posiedzenie Bacciarellego malarza. Przygotował do druku, przypisami i posłowiem opatrzył K. Bartoszyński. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1959, 158 s.
4. F. Skarbek: Pamiętniki Seglasa. Oprac. i posłowie: K. Bartoszyński. Przypisy: A. Zaborska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959, 241 s.
5. F. Skarbek: Życie i przypadki Faustyna Feliksa na Dodoszach Dodosińskiego. Oprac. i posłowie: K. Bartoszyński. Przypisy współopracowała A. Zaborska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959, 259 s.
6. L. Sztyrmer: Pantofel; Frenofagiusz i Frenolesty. Przygotował do druku, przypisami i posłowiem opatrzył K. Bartoszyński. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1959, 179 s.
7. Nowela, opowiadanie, gawęda. Interpretacje małych form narracyjnych. Red.: K. Bartoszyński, M. Jasińska-Wojtkowska, S. Sawicki. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1974, 354 s. Wyd. 2 poszerzone tamże 1979, 494 s.
8. Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”. [T.] 2. [1976-1981]. Red.: K. Bartoszyński, M. Głowiński, H. Markiewicz. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1988, 453 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1991, 2004.

Słowniki i bibliografie

Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (G. Borkowska).

O powieściach Fryderyka Skarbka

H. Markiewicz. Ruch Literacki 1963 nr 5/6.
J. Ziętarska: Studium z dziejów powieści polskiej. Przegląd Humanistyczny 1964 nr 1.
M. Żmigrodzka. Pamiętnik Literacki 1965 z. 3.

Teoria i interpretacja

E. Kosowska. Miesięcznik Literacki 1986 nr 2.
W. Tomasik. Pamiętnik Literacki 1986 nr 2, przekł. angielski „Literary Studies in Poland”, Wrocław T. 20: 1988.

Powieść w świecie literackości

D. Bakalarczyk: Opowieści po powieści. Nowe Książki 1993 nr 5.
B. Sienkiewicz. Pamiętnik Literacki 1993 z. 3/4.