BARTMIŃSKI Jerzy

Urodzony 19 września 1939 w Przemyślu; syn Mieczysława Bartmińskiego i Franciszki z domu Zając. W 1952-56 uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego im. K. Morawskiego w Przemyślu, a następnie studiował filologię polską na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (UMCS), w 1961 uzyskał tytuł magistra. W tymże roku został zatrudniony jako asystent w Zakładzie Języka Polskiego UMCS. Debiutował w 1959 artykułami: Cechy charakterystyczne gwary [Horyszowa], Krótka charakterystyka gwary [Skowieszyna], O metodzie publikowania tekstów gwarowych, opublikowanymi w czasopiśmie „Językoznawca” (nr 1). Od 1958 był redaktorem, a od 1961 opiekunem naukowym pisma „Językoznawca” (do 1970). Oprócz pracy naukowo-dydaktycznej prowadził badania terenowe nad językiem regionu lubelskiego. Należał w 1961-82 do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i był sekretarzem komitetu uczelnianego i lektorem Wojewódzkiego Komitetu w Lublinie. W 1971 obronił pracę doktorską O języku literatury ludowej Lubelszczyzny napisaną pod kierunkiem prof. Leona Kaczmarka. Za pracę dydaktyczną otrzymał w tymże roku nagrodę Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki. W 1972-82 prowadził wykłady na podyplomowym Studium Logopedii. W 1975 został członkiem redakcji dwumiesięcznika „Literatura Ludowa”. W 1978 habilitował się na podstawie rozprawy O derywacji stylistycznej. Gwara ludowa w funkcji języka artystycznego i w tymże roku otrzymał stanowisko docenta w Zakładzie Języka Polskiego UMCS. W ramach Centralnego Programu Badań Podstawowych 08.05 Polska kultura narodowa, jej tendencje rozwojowe i percepcja kierował tematami: Słownik ludowych stereotypów językowych oraz Kartoteka polskich pieśni ludowych. Od września 1980 brał czynny udział w działalności Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”; był lektorem Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego Związku w Lublinie, od grudnia przewodniczącym Komisji Zakładowej „Solidarności” w UMCS, organizatorem cyklu spotkań dyskusyjnych i serii wydawniczej pod nazwą Zawód Nauczycielski Dzisiaj wybrany na członka zarządu Regionu Środkowo-Wschodniego, w maju 1981 zainicjował m.in. ruch „Solidarność Rodzin”. Internowany 13 grudnia 1981 przetrzymywany był we Włodawie do 30 grudnia. W 1983 był jednym z założycieli Klubu Katolickiego w Lublinie i do 1987 członkiem zarządu i przewodniczącym Sekcji Rodzin tego klubu. Od 1985 jako koordynator II stopnia (kierownik grupy tematów językoznawczych) w Centralnym Programie Badań Podstawowych 08.05 i uczestnik zespołu przygotowującego koncepcję Encyklopedii kultury polskiej XX wieku był (do października 1990) organizatorem dziesięciu ogólnopolskich konwersatoriów na temat: Język w kulturze (1985-90) oraz serii wydawniczej pod tymże tytułem. Został członkiem Komisji Leksykograficznej Komitetu Językoznawczego Polskiej Akademii Nauk (PAN; w 1985), przewodniczącym Komisji do Spraw Folklorystyki Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej PAN (w 1985), członkiem Rady Redakcyjnej słownika współczesnego języka polskiego (w 1988). W 1988 otrzymał nagrodę „Polskiej Sztuki Ludowej” za osiągnięcia naukowe i organizacyjne w dziedzinie badań nad folklorem i wszedł w skład redakcji tego kwartalnika. Był założycielem i redaktorem rocznika „Etnolingwistyka” (Lublin 1988-). Zainicjował serię Wykładów Otwartych UMCS. Otrzymał nagrodę Fundacji POLCUL (Australia, 1989). W 1990-93 był prorektorem UMCS do spraw dydaktyki i wychowania. Został członkiem komitetu redakcyjnego Słownika polszczyzny XVI w. (od t. 20, wyd. 1991) oraz członkiem komitetu redakcyjnego pisma „Kultura i Społeczeństwo” (od t. XXVII, wyd. 1991). W 1991 objął stanowisko profesora. nadzwyczajnego UMCS. W tymże roku był współorganizatorem Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej, został też jego wicedyrektorem. W 1992 objął funkcję kierownika Zakładu Tekstologii i Gramatyki Współczesnego Języka Polskiego na UMCS. Od tegoż roku przewodniczył Lubelskiemu Gremium Partnerskiemu Katholischer Akademischer Ausländer Dienst (KAAD). W 1993 otrzymał tytuł naukowy profesora i został członkiem Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej PAN na kadencję 1993-95. Od 1994 był członkiem Euroazjatyckiej Akademii Nauk. Pełnił funkcję przewodniczącego Rady Naukowej Radiowego Centrum Kultury Ludowej przy rozgłośni Polskiego Radia w Warszawie. W 1997 objął stanowisko profesora zwyczajnego UMCS. Za stworzenie w Lublinie ośrodka badań nad folklorem i wschodnim pograniczem kulturowym otrzymał w 1997 nagrodę główną Wschodniej Fundacji Kultury Akcent. W 2001 został dyrektorem Instytutu Polonistyki Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Przemyślu. W 1992 wszedł w skład Rady Języka Polskiego PAN. Otrzymał nagrodę im. O. Kolberga (1991) oraz im. Z. Glogera (II stopnia, 1998). Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1989) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1999). Zmarł 7 lutego w Lublinie; pochowany tamże na cmentarzu przy ul. Unickiej.