BIO
Urodzony 17 stycznia 1947 w Borzęcinie pod Tarnowem; syn Stanisława Barana, rolnika, i Stefanii z domu Bach. Ukończył Zasadniczą Szkołę Górniczą w Jaworznie (1963) i Technikum Górnicze w Wałbrzychu (1966), gdzie następnie odbył roczny staż w kopalni Victoria. Od 1967 uczył się w Studium Nauczycielskim w Krakowie. W tym czasie (1968-69) należał do krakowskiej grupy poetów, tłumaczy i krytyków Teraz. Debiutował w 1969 wierszami Dom i Siedem pustych kłosów opublikowanymi w „Tygodniku Kulturalnym” (nr 25). Po ukończeniu Studium w 1969 pracował w szkołach podstawowych w Orzechyni, Olszynach i Skawinie (do 1975). W 1971 ożenił się z Zofią Gibałą. Równocześnie od 1971 studiował zaocznie filologię polską w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie, w 1975 uzyskał magisterium. W tymże roku podjął pracę w redakcji krakowskiego tygodnika „Wieści” jako publicysta, a następnie redaktor działu kulturalnego; w 1985 prowadził w tym piśmie rubrykę pt. Poczta literacka podpisaną Zoil. Od 1976 był członkiem Związku Literatów Polskich (do rozwiązania Związku w 1983). Wiersze ogłaszał m.in. w „Tygodniku Kulturalnym, Tygodniku Powszechnym” (od 1971), „Życiu Literackim” (od 1973). Za twórczość poetycką otrzymał w 1975 nagrodę im. A. Bursy, w 1977 nagrodę im. S. Piętaka, w 1980 nagrodę Fundacji im. Kościelskich w Genewie, w 1985 nagrodę Funduszu Literatury, w 2002 nagrodę im. Orkana, w 2004 Nagrodę miasta Krakowa. W 1985-86 pracował w redakcji pisma Klubu Kultury Chłopskiej „Źródła”. W 1987 został członkiem Spółki z o.o. Miniatura. Od 1988 należał do Stowarzyszenia Autorów Polskich, a od 1989 do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Mieszka w Krakowie.
Twórczość
1. Nasze najszczersze rozmowy. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1974, 79 s.
Zawartość
2. Dopóki jeszcze. [Wiersze]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1976, 89 s.
3. Na tyłach świata. [ Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1977, 58 s.
4. W błysku zapałki. [ Wiersze]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1979, 96 s.
Nagrody
5. Pędy i pęta. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1984, 95 s.
Zawartość
6. Wiersze wybrane. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1984, 287 s.
Zawartość
7. Autor! Autor! Rozmowy z ludźmi pióra i palety. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1986, 228 s.
Zawartość
8. Czułość. [Wiersze]. Kraków: Krakowski Dom Kultury, współpraca edytorska Wydawnictwa Miniatura 1988, 52 s.
9. Skarga. [Wiersze]. Szczecin: Glob 1988, 102 s.
Zawartość
10. Wiersze wybrane. Kraków: Miniatura 1990, 213 s.
Zawartość
11. Mała kosmogonia. Wiersze. Kraków: Miniatura 1994, 336 s.
12. [Sto piętnaście] 115 wierszy. (Wiersze z lat 1985-1993). Tarnów: Comdruk 1994, 139 s.
13. Zielnik miłosny. [Wiersze]. Kraków: Oficyna Konfraterni Poetów 1996, 60 s. Wyd. pt. Zielnik miłosny i inne liryki. Poznań: Zysk i S-ka 2005, 96 s.
14. Epifania słoneczna. [Wiersze]. Poznań: Arka 1997, 232 s.
15. Majowe zaklęcie. [Wiersze]. Kraków: Baran i Suszczyński 1997, 95 s.
Zawartość
16. Wiersze wybrane. Wybór, wstęp i oprac.: J. Baran. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1998, 146 s.
17. Pod zielonym drzewem życia. [Wiersze]. Przedsłowie: B. Faron. Kraków: Śródmiejski Ośrodek Kultury; Fall 2000, 86 s.
18. Światłem malowane. [Katalog wystawy; malarstwo: M. Gromada]. [Autorzy wierszy:] J. Baran, A. Ziemianin. Nowy Sącz: BWA [Biuro Wystaw Artystycznych 2000], [36] s.
19. Dolina ludzi spokojnych. [Wiersze]. Ilustrował J. Ciećkiewicz. Tarnów: Biblos 2001, 160 s.
20. Dom z otwartymi ścianami. [Wiersze]. Warszawa: Nowy Świat 2001, 111 s.
21. Najdłuższa podróż. [Dzienniki, reportaże, wiersze]. Warszawa: Nowy Świat 2002, 238 s.
Nagrody
22. Spotkanie = Begegnung. [Wiersze]. Wybór i przekł.: H. Bereska. Kraków: Oficyna Konfraterni Poetów; Towarzystwo Słowaków w Polsce 2003, 142 s.
23. Wyprawa po złote runo. Wybór wierszy z lat 1968-2002 dokonany przez A. Dymną i poprzedzony jej słowem wstępnym. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne 2003, 221 s.
24. A wody płyną i płyną. Wiersze. Toruń: Wydawnictwo A. Marszałek 2004, 114 s.
25. Koncert dla nosorożca. Dziennik poety z przełomu wieków. Poznań: Zysk i S-ka 2005, 294 s.
26. Światło Kraków: od świtu do zmierzchu. [Album]. Fotografia: J. Ciećkiewicz. Wiersze: J. Baran. Kraków: Studio Jowisz 2005, 87 s.
27. Taniec z ziemią. Wiersze najnowsze z lat 2001-2006. Poznań: Zysk i S-ka 2006, 206 s.
28. Tragarze wyobraźni. [Eseje, szkice, wspomnienia literackie]. Rzeszów: Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu 2006, 394 s.
Wybory utworów literackich w przekładach
angielski
rosyjski
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1988, 2004.