Print

BIO

Urodzony 17 stycznia 1947 w Borzęcinie pod Tarnowem; syn Stanisława Barana, rolnika, i Stefanii z domu Bach. Ukończył Zasadniczą Szkołę Górniczą w Jaworznie (1963) i Technikum Górnicze w Wałbrzychu (1966), gdzie następnie odbył roczny staż w kopalni Victoria. Od 1967 uczył się w Studium Nauczycielskim w Krakowie. W tym czasie (1968-69) należał do krakowskiej grupy poetów, tłumaczy i krytyków Teraz. Debiutował w 1969 wierszami Dom i Siedem pustych kłosów opublikowanymi w „Tygodniku Kulturalnym” (nr 25). Po ukończeniu Studium w 1969 pracował w szkołach podstawowych w Orzechyni, Olszynach i Skawinie (do 1975). W 1971 ożenił się z Zofią Gibałą. Równocześnie od 1971 studiował zaocznie filologię polską w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie, w 1975 uzyskał magisterium. W tymże roku podjął pracę w redakcji krakowskiego tygodnika „Wieści” jako publicysta, a następnie redaktor działu kulturalnego; w 1985 prowadził w tym piśmie rubrykę pt. Poczta literacka podpisaną Zoil. Od 1976 był członkiem Związku Literatów Polskich (do rozwiązania Związku w 1983). Wiersze ogłaszał m.in. w „Tygodniku Kulturalnym, Tygodniku Powszechnym” (od 1971), „Życiu Literackim” (od 1973). Za twórczość poetycką otrzymał w 1975 nagrodę im. A. Bursy, w 1977 nagrodę im. S. Piętaka, w 1980 nagrodę Fundacji im. Kościelskich w Genewie, w 1985 nagrodę Funduszu Literatury, w 2002 nagrodę im. Orkana, w 2004 Nagrodę miasta Krakowa. W 1985-86 pracował w redakcji pisma Klubu Kultury Chłopskiej „Źródła”. W 1987 został członkiem Spółki z o.o. Miniatura. Od 1988 należał do Stowarzyszenia Autorów Polskich, a od 1989 do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Mieszka w Krakowie.

Twórczość

1. Nasze najszczersze rozmowy. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1974, 79 s.

Zawartość

Cykle: Prolog; Dom; Czarny kot.

2. Dopóki jeszcze. [Wiersze]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1976, 89 s.

3. Na tyłach świata. [ Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1977, 58 s.

4. W błysku zapałki. [ Wiersze]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1979, 96 s.

Nagrody

Nagroda PEN West USA w Los Angeles w 2001.

5. Pędy i pęta. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1984, 95 s.

Zawartość

Cykle: W środku chwili; Witraż; Żalnik polski.

6. Wiersze wybrane. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1984, 287 s.

Zawartość

Zawiera też wiersze nowe.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

7. Autor! Autor! Rozmowy z ludźmi pióra i palety. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1986, 228 s.

Zawartość

Zawiera: Słowo wstępne. – Malarz ludzkiej tęsknoty [A. Lenartowicz]; Wieczór u Worcelów [H. Worcel]; Wieczne zdziwienie [A. Świrszczyńska]; Sztuka i tajemnice [A. Sandauer]; Miron [M. Białoszewski]; Teatrzyk pana Stwory [J. Stwora]; Ziemi się kłaniać i matce [J. Kawalec]; Cierń i korona [T. Nowak]; Aby człowiek zaistniał jako cud [E. Mucha]; Spadła mi z oczu zasłona [W. Myśliwski]; Ostre widzenie [J. Rybowicz]; Przebiegły jak Odys [A. Warzecha]; Z trójkąta Ziemi [A. Ziemianin].

8. Czułość. [Wiersze]. Kraków: Krakowski Dom Kultury, współpraca edytorska Wydawnictwa Miniatura 1988, 52 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

9. Skarga. [Wiersze]. Szczecin: Glob 1988, 102 s.

Zawartość

Cykle: Nowy świat; Filozofia drzewa; Wolne przekłady [W. Kolcowa, M. Klujewa, A. Tarkowskiego].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

10. Wiersze wybrane. Kraków: Miniatura 1990, 213 s.

Zawartość

Zawiera utwory z poz. ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑ oraz wiersze nowe.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

11. Mała kosmogonia. Wiersze. Kraków: Miniatura 1994, 336 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

12. [Sto piętnaście] 115 wierszy. (Wiersze z lat 1985-1993). Tarnów: Comdruk 1994, 139 s.

13. Zielnik miłosny. [Wiersze]. Kraków: Oficyna Konfraterni Poetów 1996, 60 s. Wyd. pt. Zielnik miłosny i inne liryki. Poznań: Zysk i S-ka 2005, 96 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

14. Epifania słoneczna. [Wiersze]. Poznań: Arka 1997, 232 s.

15. Majowe zaklęcie. [Wiersze]. Kraków: Baran i Suszczyński 1997, 95 s.

Zawartość

Zawiera także przekł. z niemieckiego listów M. Hermanna-Neisse.

16. Wiersze wybrane. Wybór, wstęp i oprac.: J. Baran. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1998, 146 s.

17. Pod zielonym drzewem życia. [Wiersze]. Przedsłowie: B. Faron. Kraków: Śródmiejski Ośrodek Kultury; Fall 2000, 86 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

18. Światłem malowane. [Katalog wystawy; malarstwo: M. Gromada]. [Autorzy wierszy:] J. Baran, A. Ziemianin. Nowy Sącz: BWA [Biuro Wystaw Artystycznych 2000], [36] s.

19. Dolina ludzi spokojnych. [Wiersze]. Ilustrował J. Ciećkiewicz. Tarnów: Biblos 2001, 160 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

20. Dom z otwartymi ścianami. [Wiersze]. Warszawa: Nowy Świat 2001, 111 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

21. Najdłuższa podróż. [Dzienniki, reportaże, wiersze]. Warszawa: Nowy Świat 2002, 238 s.

Nagrody

Nagroda im. W. Orkana w 2002.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

22. Spotkanie = Begegnung. [Wiersze]. Wybór i przekł.: H. Bereska. Kraków: Oficyna Konfraterni Poetów; Towarzystwo Słowaków w Polsce 2003, 142 s.

Tekst w języku polskim i niemieckim.

23. Wyprawa po złote runo. Wybór wierszy z lat 1968-2002 dokonany przez A. Dymną i poprzedzony jej słowem wstępnym. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne 2003, 221 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

24. A wody płyną i płyną. Wiersze. Toruń: Wydawnictwo A. Marszałek 2004, 114 s.

25. Koncert dla nosorożca. Dziennik poety z przełomu wieków. Poznań: Zysk i S-ka 2005, 294 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

26. Światło Kraków: od świtu do zmierzchu. [Album]. Fotografia: J. Ciećkiewicz. Wiersze: J. Baran. Kraków: Studio Jowisz 2005, 87 s.

27. Taniec z ziemią. Wiersze najnowsze z lat 2001-2006. Poznań: Zysk i S-ka 2006, 206 s.

28. Tragarze wyobraźni. [Eseje, szkice, wspomnienia literackie]. Rzeszów: Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu 2006, 394 s.

Wybory utworów literackich w przekładach

angielski

• The late confession. [Przeł.:] A. i J. Gregorek. Chattanooga 1997.
• In a flash. [Przekł.:] A. i J. Gregorkowie. New York — Kraków 2000.

rosyjski

• Pochwala spaseniâ. [Przeł.] A. Bazilevskij. Moskva 1997.

Prace redakcyjne

1. Od Janicjusza do Nowaka. [Antologia]. Red.: J. Baran, Z. Kraska, M. Pilot. T. 1. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1988, 158 s.
2. J. Twardowski: Wiaro malutka. Wybór wierszy i wiersze najnowsze. Wybór: J. Baran. Kraków: Miniatura 1989, 62 s.
3. Śnił mi się Artur Sandauer. Rozmowy i wspomnienia. Zebrał i oprac. J. Baran. Kraków: Centrum Kultury Żydowskiej na Kazimierzu 1992, 158 s.
4. T. Tranströmer: Muzeum motyli. [Szkice]. Przekł. i wstęp: L. Neuger. Rozmowę z M. i T. Tranströmerami przeprowadził i spisał J. Baran. Kraków: Oficyna Literacka 1994, 55 s.
5. L. Czuchajowski: Wszyscy moi aniołowie. Wybór i wstęp: J. Baran. Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński 1998, 124 s.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
6. L. Czuchajowski: Uśmiechy milczenia. Treny dla Zuzanny. Wybór i posłowie: J. Baran. Kraków: Miniatura 1999, 176 s. Wyd. 2 poszerzone pt. Jej portret. Oprac. oraz posłowie: J. Baran. Warszawa: Coeur D'Alene 2001, 206 s.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
7. L. Czuchajowski: Wiersze wybrane: 1983-2003. Wybór, red. i oprac.: J. Baran. Warszawa: Nowy Świat 2003, 259 s.

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN 1988, 2004.

Wywiady

• Na miarę człowieka. [Rozm.] P. Dumin. „Poezja” 1989 nr 8.
• W kropli wody. W: B. Salamon-Satała: Wielka inwentaryzacja. Rozmowy z poetami. Kraków 1999.
• Korzenie i skrzydła. Z poetą Józefem Baranem rozmawia Lucyna Szlechta. „Nowy Dziennik” dod. „Przegląd Polski”, Nowy Jork 2000 nr z 7 IV.

Ogólne

Artykuły

• A. Sandauer: Poezja niepokazowa. „Literatura” 1976 nr 42, przedruk w tegoż: Zebrane pisma krytyczne. T. 3. Warszawa 1981.
• W. Duszka: Poetyka stereotypu językowego. „Summarium” 1979 wyd. 1982.
• K. Pieńkosz: Poezja i bezradność. „Nowy Wyraz” 1979 nr 12.
• J. Kwiatkowski: Ładny debiut; Na progu dojrzałości; Ostrzeżenie przed Zorianem. W tegoż: Felietony poetyckie. Kraków 1982.
• S. Bąba: Zagadnienia aktualizacji frazeologizmów w języku poetyckim Józefa Barana. „Z Problemów Frazeologii Polskiej” 1988 t. 5.
• J. Ciećkiewicz: Prowincjuszowska odyseja Józefa Barana. „Poezja” 1989 nr 8.
• J. Koryl: Wyższa matematyka losu. (O poezji Józefa Barana). „Kierunki” 1989 nr 10.
• J. Pieszczachowicz: Śpiew o utraconych rajach. „Kresy” 1995 nr 3.
• J. Waligóra: Czy Chrystus grywał w karty? Sacrum w poezji Józefa Barana. W: Z Bogiem przez wieki. Rzeszów 1998.
• S. Stabro: Odys zakorzeniony. O poezji Józefa Barana. W: Epoka przemian. Wiek XX w literaturze polskiej. Rzeszów 2005.

Wiersze wybrane [1997]

• L. Żuliński: Wariackie papiery poezji. „Tu i teraz” 1984 nr 46.
• T. Olszewski: Poeta ludzi nieśmiałych. „Tygodnik Kulturalny” 1985 nr 10.
• J. Tulik: Genesis według Barana. „Życie Literackie” 1985 nr 22.
Go back to position Wróć do pozycji

Skarga

• A. Bichta: Z perspektywy outsidera. „Twórczość” 1991 nr 3.
Go back to position Wróć do pozycji

Wiersze wybrane [1990]

• J. Pieszczachowicz: Litości godny jest człowiek. „Nowe Książki” 1992 nr 7-8.
Go back to position Wróć do pozycji

Mała kosmogonia

• H. Czubała: „Mała kosmogonia” Józefa Barana. „Życie Literackie” 1988 nr 23.
Go back to position Wróć do pozycji

Zielnik miłosny

• Z. Chojnowski: Raje odzyskane. „Nowe Książki” 2006 nr 3.
Go back to position Wróć do pozycji

Pod zielonym drzewem życia

• K. Lisowski: Dom, czyli świat. „Nowe Książki” 2001 nr 5 [dot. też: Dom z otwartymi ścianami].
Go back to position Wróć do pozycji

Dolina ludzi spokojnych

• M. Kisiel: Poeta spraw zwykłych. „Nowe Książki” 2002 nr 1.
Go back to position Wróć do pozycji

Dom z otwartymi ścianami

• K. Lisowski: Dom, czyli świat. „Nowe Książki” 2001 nr 5 [dot. też: Pod zielonym drzewem życia].
• G. Kociuba: Wędrówki panteisty. „Twórczość” 2002 nr 4.
Go back to position Wróć do pozycji

Najdłuższa podróż

• M. Cuber: Twarda pestka prawdy. „Nowe Książki” 2003 nr 4.
• J. Drzewucki: Czas zatoczył koło i liczy się od nowa. „Twórczość” 2003 nr 6.
Go back to position Wróć do pozycji

Wyprawa po złote runo

• A. Zawada : Emocje i koncepty. „Nowe Książki” 2004 nr 2.
Go back to position Wróć do pozycji

Koncert dla nosorożca

• A. Borkowski: Poeta w naszych czasach. „Nowe Książki” 2005 nr 5.
Go back to position Wróć do pozycji
Print
LICENCE_INFO