Bandrowski Jerzy

BIO

Urodzony 22 stycznia 1883 w Rzeszowie; syn Juliusza Bandrowskiego, lekarza i publicysty, późniejszego dyrektora teatrów we Lwowie i w Warszawie, i Heleny z Kadenów. Starszy brat pisarza Juliusza Kadena-Bandrowskiego. Do gimnazjum uczęszczał w Krakowie i we Lwowie. Następnie studiował slawistykę i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Debiutował w 1902 opowiadaniem Babcia, opublikowanym w warszawskim „Kurierze Porannym” (nr 220). Kontynuując studia na uniwersytecie w Pradze, nadsyłał do pism krajowych liczne artykuły, m.in. dotyczące życia kulturalnego w Czechosłowacji. W 1909 redagował w Warszawie tygodnik humorystyczno-satyryczny „Kurier Świąteczny”, w którym ogłaszał też cykl wierszy o tematyce warszawskiej (pod pseudonimem Tersytes). W 1910 zamieszkał we Lwowie i nawiązał stałą współpracę z dziennikiem „Słowo Polskie” (tu liczne wiersze i epigramaty pod pseudonimem Tersytes, artykuły i recenzje podpisane J.B., Ters). W czasie I wojny światowej przebywał od 1915 w Rosji i był współorganizatorem Dywizji Syberyjskiej oraz wiceprezesem Polskiego Komitetu Wojennego. W 1917-18 opublikował w Kijowie kilka broszur patriotycznych dla żołnierzy. Po powrocie do Lwowa był ponownie stałym współpracownikiem miejscowych dzienników: „Słowa Polskiego” (1919-20), „Gazety Wieczornej” (1920-22, tu m.in. od 1921 stały felieton Z dnia podpisywany Ters) i „Gazety Porannej” (1921-24). W 1924-25 przebywając okresowo w Utracie pod Warszawą, publikował felietony warszawskie w „Gazecie Porannej 2 grosze”. Następnie zamieszkał w Poznaniu i współpracował z „Kurierem Poznańskim” a w 1936-39 także z tygodnikiem „Kultura”. W czasie okupacji niemieckiej został wysiedlony z Poznania. Zmarł 21 sierpnia 1940 w Krakowie; pochowany tamże na Cmentarzu Rakowickim.

Twórczość

1. Bajki ucieszne. [Wiersze]. Lwów: L. Chmielewski 1910, 63 s.

Na okładce obok nazwiska autora podany pseudonim (Tersytes).

2. Romans Marty. [Powieść]. Warszawa: J. Czempiński; Gebethner i Wolff 1910, 404 s.

3. Osaczona i inne nowele. Lwów: Księgarnia Polska B. Połonieckiego; Warszawa: E. Wende, 1913, 215 s.

Zawartość

Osaczona; Jesienią; Dedal i Ikar; Wędrowiec; Wdzięczność bogów; Pies; O purpurowych różach i oczach szafirowych; Złota powiastka; Legenda o św. Franciszku z Assyżu.

4. Biały lew. Kijów: Nakład autora 1917, 257 s.

Pod wstępem data: 20 I 1917 Ryżów pod Charkowem. — Dot. spraw czeskich w czasie I wojny światowej.

Przekłady

czeski

Bilý lev. [Przeł.] J. Ščerbinský. Praha 1918.

[Przeł.:] S. Minařik, J. Pelišek. Praha 1919.

[Przeł.] J. Semerád. Praha 1919.

5. Kim był ks. Józef Poniatowski? Kijów: W. Karpiński [1917], 36 s.

6. Kim był Tadeusz Kościuszko? Żołnierzom polskim w setną rocznicę napisał Jerzy Bandrowski. Kijów: W. Karpiński [1917], 38 s.

7. Legiony Dąbrowskiego. O ochotniczych wojskach polskich za czasów napoleońskich. Kijów: W. Karpiński [1917], 47 s.

8. Legiony Piłsudskiego. Historia utworzenia ochotniczych wojsk polskich w Galicji podczas Wielkiej Wojny. Kijów: W. Karpiński 1917.

9. W płomieniach. Kijów: Nakład autora 1917, 136 s. Wyd. nast. z podtytułem: Lwów w roku 1914. Kijów: W. Karpiński 1918.

10. Krwawy film. Wojna domowa na Ukrainie. Moskwa: Księgarnia „Gazeta Polska” 1918, 40 s.

11. Czerwona rakieta. Powieść. Lwów, Poznań: Wydawnictwo Polskie 1921 [1920], 263 s. Wyd. 2 Poznań: Wydawnictwo Polskie R. Wegnera [1930].

Przekłady

czeski

Červená raketa. [Przeł.] F. S. Heda. Praha 1922.

12. Krwawa chmura. Powieść. Lwów, Poznań: Wydawnictwo Polskie 1920, 207 s. Wyd. nast. Poznań: Wydawnictwo Polskie R. Wegnera [1928].

Przekłady

czeski

Krvavý mrak. [Przeł.] M. Nosková-Boczkowska. Praha 1922.

13. Pielgrzymi. Powieść. Lwów: Wydawnictwo Polskie 1920, 195 s. Wyd. 2 Poznań: Wydawnictwo Polskie R. Wegnera [1929].

See Studies

14. Przez jasne wrota. Lwów: Wydawnictwo Polskie 1920, 286 s. Wyd. 2 tamże 1923.

Opis podróży z Syberii przez Japonię do Polski.

See Studies

15. Syn Dniepru. [Opowiadania]. Lwów: Wydawnictwo Polskie 1920, 198 s. Wyd. 2 Poznań: Wydawnictwo Polskie R. Wegnera [1931].

Zawartość

Syn Dniepru; Szmaragdowa perspektywa; Byron z Belebeju; Cash.

See Studies

16. Lintang. Powieść. „Gazeta Wieczorna” 1921 nr 5824-6157. Wyd. osobne Lwów: Wydawnictwo Polskie 1922, 251 s.

Przekłady

czeski

Lintang. [Przeł.] M. Nosková-Boczkowska. Praha 1923.

17. Wściekłe psy. Powieść. Lwów, Poznań: Wydawnictwo Polskie 1921, 331 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Poznań: Wydawnictwo Polskie R. Wegnera [1930]; [wyd. 3]. Red. i wstęp: P. Kitrasiewicz. Warszawa: Jirafa Roje 2005.

18. Wygrana partia. (Targi Wschodnie). Lwów: Druk Akademicka 1921, 117 s.

Dotyczy Lwowa i Targów Wschodnich we Lwowie.

19. Siła serca. Błękitne romanetto. Lwów, Poznań: Wydawnictwo Polskie 1922, 160 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Poznań: Wydawnictwo Polskie R. Wegnera [1930].

Wyd. łącznie z poz. ↑ pt. Przygody komendanta Wilczka; Siła serca. Poznań: Wydawnictwo Polskie R. Wegnera [b.r.], 192 + 191 s.

20. W kraju orangutanów i rajskich ptaków. Powieść dla dorastającej młodzieży. Lwów: Odrodzenie 1922, 169 s.

21. Niezwalczone sztandary. Powieść. Lwów: Wydawnictwo Polskie 1923, 373 s.

Przekłady

czeski

Nepřemožitelné prapory. [Przeł.] J. Pelišek. Praha 1924.

22. Ana — ta. Szkarłatne romanetto. Druk pt. To ty? — Szkarłatne romanetto. „Gazeta Lwowska” 1924 nr 74-145. Wyd. osobne Poznań: Wydawnictwo Polskie R. Wegnera 1929, 217 s.

23. Česko-polský pomǎr za Velké Války. Mimořádná přednáška v cyklu o našem národnim osvoboženi — pořadanem jednotami ČSOL w Praze. Praha: Nákladem „Památniku Odboje” 1924, 34 s.

24. W białym miasteczku. Powieść. „Kurier Warszawski” 1924 nr 245-363. Wyd. osobne Cz. 1-2. Poznań: Wydawnictwo Polskie R. Wegnera [1930], 299 s.

25. Timurlenk. Warszawa: Rój [1925], 64 s.

Tytuł okładki: Timurlenk (Krwawa epopea Azji).

26. „Bajazet — Błyskawica”. [Warszawa:] Rój [1926], 60 s.

27. Skanderbeg, lew Albanii. [Współwyd. z:] W. Melcer-Rutkowska: Walki w Warszawie. Warszawa: Rój [1926], 63 s.

28. Szkatułka z czerwonej laki. [Powieść]. Warszawa: Biblioteka Domu Polskiego 1926, 149 s.

29. Mahammed II tygrys Turcji. Warszawa: Rój [1927], 61 s.

30. Na polskiej fali. Powieść. Poznań: Wielkopolska Księgarnia Nakładowa K. Rzepecki 1927, 260 s. Wyd. nast.: tamże 1929; wyd. 3 z podtytułem: Powieść dla młodzieży. Warszawa: Dom Książki Polskiej 1934 [1933], wyd. 4 tamże 1935; wyd. 5 Lwów, Warszawa: Książnica-Atlas 1938 [1937].

31. Po tęczowej obręczy. (Film awanturniczy). Warszawa: Rój 1927, 286 s. Wyd. nast. t. 1 Warszawa: Rój 1927 [1928], 128 s.

32. Zolojka. Powieść z nadmorskiej Polski. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1928], 342 s. Wyd. nast. t. 1-3 Poznań 1936. Dod. do „Dziennika Poznańskiego”.

See Studies

33. Przygody komendanta Wilczka. Powieść. Poznań: Wydawnictwo Polskie R. Wegnera [1929], 192 s.

Wyd. nast. łącznie z poz. ↑ pt. Przygody komendanta Wilczka; Siła serca. Poznań: Wydawnictwo Polskie R. Wegnera [b.r.], 192 + 191 s.

34. Wieś mojej matki. Opowieść. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1929] 192 s.

See Studies

35. Sosenka z wydm. Opowieści morskie. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1930], 405 s.

Zawartość

Cudowna podróż „Gwiazdy Polarnej”; Strąd Dorotki; O małym Eryku, czarnym kocie i upartym worku; „Poczta”; Powiastka o złotych korkach; Mjewa i Wiking; O łabędziach we wiku; Powiastka o kocie morskim; Zemsta zelintów; O Kamieniu Podróżniku; Sosenka z wydm.

See Studies

36. Czarci. Czarne romanetto. Warszawa: Rój 1931 [1930], 195 s.

37. Wieś Czternastej Mili. Nowele chińskie. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1931], 187 s.

Zawartość

Olchy Liu z Podbitym Okiem; Nowy ochotnik Czang Tso Lina; Matka — Świekra; Pielgrzymka na „Wielką Górę”; Czyste do śmierci; Cudowna tabliczka z Han Ton Hsien; Studnia Dobrych Pasterzy z Zachodu; Koniec wsi Czternastej Mili.

38. Widzenie Wokandy. Białe romanetto. Warszawa: Rój 1932 [1931], 227 s.

39. O małym miasteczku. Listy z Gostynia. Września 1934, 72 s.

40. Pilot św. Teresy. Bohaterskie dzieje życia ojca Bourjade. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1934], 97 s.

41. Polowanie Lesia. Opowiadanie. Warszawa: 1934, 67 s. Dod. do „Iskier” 1934, V.

42. Rajski ptak. Powieść. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1934], 222 s.

See Studies

43. Pałac połamanych lalek. Powieść. Warszawa: Dom Książki Polskiej 1935 [1934], 337 s.

See Studies

44. Śliczna Gabrysia. Powieść wielkopolska. Poznań: 1935, 252 s. Dod. bezpłatny „Kuriera Poznańskiego”.

45. Szkarłatna róża Raju Boskiego — świętobliwy ks. Wojciech Męciński. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1937], 96 s.

Przekłady

1. W. Dyk: Wstyd. Powieść. Warszawa: J. Rowiński, A. Sobieszczański 1907, 64 s.

See Studies

2. R. Svobodová: Błogosławiony. [Powieść]. Warszawa, Lwów: Księgarnia S. Sadowskiego 1909, IV, 154 s.

3. J. Huneker: Chopin człowiek i artysta. Przedmowa: H. Opieński. Lwów: Wydawnictwo Polskie 1922, XIII, 312 s.

4. R. Tagore: Rozbicie. Powieść. Lwów: Wydawnictwo Polskie 1922, XIII, 380 s. Wyd. nast.: wyd. 2 z przedmową J. Bandrowskiego. Poznań: Wydawnictwo Polskie R. Wegnera [1930]; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959.

5. R. Tagore: Sadhana; Szept duszy; Zbłąkane ptaki. Lwów: Wydawnictwo Polskie 1922, XV, 309 s. Wyd. nast. pt. Sādhanā. Urzeczywistnienie życia: Warszawa: Biblioteka Polska 1924; pt. Sadhana. Urzeczywistnienie życia. Gdańsk: Mefis 1993.

6. R. Kipling: O człowieku, który chciał być królem. Nowele. Warszawa: Książki Ciekawe [1923], 162 s.

7. R. Kipling: Stalky i Sp. Powieść. Lwów, Poznań: Wydawnictwo Polskie 1923 349 s. Wyd. nast.: wyd. 2 z przedmową J. Bandrowskiego. Poznań: Wydawnictwo Polskie R. Wegnera [1929]; Jerozolima: Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego 1944; Warszawa: R. Wegner 1948; Warszawa: Viator 1993.

W wydaniu z 1948 jako tłumacz podany błędnie J. Birkenmajer.

8. R. Tagore: Głodne kamienie. [Opowiadania]. Lwów: Wydawnictwo Polskie 1923, 144 s. Przedruk w: R. Tagore: Opowiadania. Przeł.: J. Bandrowski, F. Mirandola. Lwów: Wydawnictwo Polskie 1923, 384 s.; wyd. nast. Warszawa: Czytelnik 1961.

9. R. Tagore: Wspomnienia. Błyski Bengalu. Lwów, Poznań: Wydawnictwo Polskie 1923, VIII, 375 s.

See Studies

10. J. London: Wyga. Powieść. Warszawa: Księgarnia E. Wende 1925, 193 s. Wyd. nast.: Warszawa: Wydawnictwo B. Matuszewski 1946; Warszawa: E. Kuthan 1948; Warszawa: Iskry 1954; [wyd.5] Warszawa: Sawa 1994, 157 s.

11. H. Clifford: Wyprawa po złote runo. [Opowiadania]. Warszawa: E. Wende; Poznań: Fiszer, Majewski; Łódź, Katowice: L. Fiszer 1928, 176 s.

See Studies

12. L. Hearn: Czerwony ślub. [Opowiadania]. Wybrał i tłumaczył J. Bandrowski. Warszawa: Biblioteka Groszowa [1929], 172 s. Wyd. nast. Warszawa: „Dziennik Ludowy” [1938].

13. R. Tagore: Noc ziszczenia. [Opowiadania]. Przeł.: F. Mirandola, J. Bandrowski. Warszawa: Oskar 1992, 216 s.