BIO

Born on 11 November 1956 in Olsztynek; son of the lawyer and police officer responsible for criminal cases Sylwester Kowalewski, and the civil servant Barbara, née Piechocka. He and his family moved to Olsztyn in 1965, where he attended the Adam Mickiewicz Grammar School from 1971 to 1975. After completing advanced secondary education he studied Polish philology at the Nicolaus Copernicus University (UMK) in Torun. He took a break from his studies after the first semester, returning to the same degree programme in 1976. He made his debut in 1975 with the poems Niepoznana (Unknown woman) and Przepowiednia marzenia (Foretelling a dream), which were published in the periodical "Warmia i Mazury" (no. 4). In 1978, he co-founded with Grzegorz Lorczyk and Tadeusz Majewski the Torun-based poetry group "Zamek Nieszawski", which remained active until 1979. In 1981, he moved to Czernikowo (now in the Kuyavian-Pomeranian Voivodeship) and became a Polish teacher at the Primary School in Steklinek. He was awarded a master's degree from UMK in 1982. He returned to Olsztyn in 1983 and worked as a teacher at the Primary School in the nearby village of Wipsowo, before taking up a post at Primary School No. 6 in Olsztyn. He published his first short story, Kamyk (Pebble), in "Fakty" in 1985 (no. 20). Between 1985 and 2007, he was a teacher at the Konstanty Ildefons Gałczyński Grammar School No. II in Olsztyn. Since 1990 he has been associated with the Borussia Cultural Community Association [Stowarzyszenie Wspólnoty Kulturowej "Borussia"], which is focused on exploring and developing knowledge of the multicultural heritage of the Warmia and Masuria region. Between 1995 and 2016, he published prose, poems and reviews in the journal "Borussia". He also served on its editorial board and was editor of the prose section from 1998 to 2007. In 1992, he became a regular contributor to the journal "Przegląd Artystyczno-Literacki", serving on its editorial board from 1994 to 2002. From 1994 he also collaborated with Polish Radio in Olsztyn, hosting, among other things, a weekly literary show. He joined the Polish Writers' Association (SPP) in 1995. In 2000, he received the "Gazeta Olsztyńska" prize, while in 2001 he was awarded the Prize of the Marshal of the Warmian-Masurian Voivodeship. In 2003, he received the S.B. Linde Literary Prize of the Partner Cities Göttingen and Torun for services to Polish and German literature. In 2004, he was awarded the prize of the President of the City of Olsztyn, the St. Jacob Statuette, for his outstanding cultural achievements. In 2005, he received a grant from the Baltic Center for Writers and Translators in Visby, Sweden. In 2016, he was named Personality of the Year in Warmia and Masuria. He married Joanna Maćkiewicz in 1981. A student at the time, she went on to become a teacher and librarian. He lives in Olsztyn.

Twórczość

1. Epoka przyćmiona. [Wiersze]. Toruń: Socjalistyczny Związek Studentów Polskich 1981, 11 s.

2. Idę do ciebie spod sklepionego łuku bramy... [Wiersze]. Toruń: Toruńskie Towarzystwo Kultury 1981, 19 s.

3. Cztery opowiadania o śmierci. Bydgoszcz: Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne 1993, 95 s.

Zawartość

Kamyk; List polecony; Władyś; Śmierć Ostrogskiego.

4. Powrót do Breitenheide. [Mikropowieści]. Olsztyn: Littera 1997, 183 s. Wyd. 2 Warszawa: W.A.B. 1998. Por. poz. .

Nagrody

Nominacja do Nagrody Literackiej Nike w 1998.

Zawartość

Powrót do Breitenheide; Rude włosy nocą.

Przekłady

niemiecki

Rotes Haar nachts. [Przeł.] D. Daume. Wien 2000.
Zurück nach Breitenheide. [Przeł.] D. Daume. Klagenfurt 2002.

węgierski

Visszatérés Breitenheidébe. [Przeł.:] Z. Mihályi, L. Pálfalvi, G. Keresztes. Budapest 2002.

5. Bóg zapłacz! [Powieść]. Warszawa: W.A.B. 2000, 286 s. Archipelagi.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny dostępny w Internecie: zob. link.

Nagrody

Nominacja do Nagrody Literackiej Nike w 2001.

Przekłady

węgierski

A szép szoba. [Przeł.] L. Pálfalvi. Budapest 2003.

Adaptacje

radiowa

Adaptacja i reżyseria: J. Kijowski. Polskie Radio 2011.

6. Światło i lęk. Opowiadania starej daty. Warszawa: W.A.B. 2003, 237 s. Przedruk zob. poz. .

Nagrody

Nominacja do Nagrody Literackiej Nike w 2004.

Zawartość

Światło i lęk. (Opowiadanie romantyczne); Śmierć Ostrogskiego [poz. ]; „I utonął księżyc w stawie...”; Wieczór autorski; Władyś [poz. ]; Kamienica Denglera.

7. Excentrycy. [Powieść]. Warszawa: W.A.B. 2007, 318 s. Wyd. nast.: Warszawa: Marginesy 2015. Por. poz. .

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Marginesy 2015, plik w formacie EPUB, MOBI, PDF.

Nagrody

Literacka Nagroda Warmii i Mazur w 2008.

Adaptacje

radiowa

Adaptacja: B. Prządka. Reżyseria: J. Zaorski. Polskie Radio 2009.

8. Ludzie moralni. [Powieść]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2012, 359 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Wydawnictwo Literackie 2013, plik w formacie EPUB, MOBI, PDF.

9. Powrót do Breitenheide. [Słuchowisko radiowe]. Reżyseria: M. Markiewicz. Polskie Radio (Olsztyn) 2012. Por. poz. .

Nagrody

Nagroda na XIII Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” w Sopocie za oryginalny scenariusz słuchowiska w 2013.

10. Excentrycy, czyli po słonecznej stronie ulicy. [Scenariusz filmowy]. Współautor: J. Majewski. Reżyseria: J. Majewski. Ekranizacja 2015.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Agora 2015, DVD.
Scenariusz na podstawie powieści zob. poz. .

Nagrody

Nagroda „Srebrnych Lwów” na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni w 2015.

11. Brzydki człowiek i inne opowiadania. Warszawa: Marginesy 2016, 320 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Marginesy 2016, plik w formacie EPUB, MOBI.

Zawartość

Zawiera opowiadania z poz. – nadto: Brzydki człowiek; Szał uniesień; Auta mojego życia; Pomnik; Śmiechowicz.

12. Czarny mercedes. [Scenariusz filmowy]. Współautor: J. Majewski. Reżyseria: J. Majewski. Ekranizacja 2019.

13. Jazz outsider. [Scenariusz filmowy]. Reżyseria: J. Majewski. Ekranizacja 2022 .

Film dokumentalny; dotyczy Adama Jędrzejowskiego, perkusisty jazzowego.

Słuchowiska radiowe, m.in.

Geniusz i muza. Reżyseria: J. Warenycia. Polskie Radio 2011.
Epitafium. Reżyseria: M. Markiewicz. Polskie Radio 2015. Druk: „Borussia” 2016 nr 57 [nagroda Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” w Sopocie w 2016].

Przekłady utworów literackich w antologiach zagranicznych

bułgarski

Lûbimi polski avtori i tvorbi. Izbrani studentski prevodi = Ulubieni polscy autorzy i dzieła. Wybrane tłumaczenia studenckie. Red.: M. Grigorova. Veliko T''rnovo 2014.

litewski

Vėtyklė.Olštyno rašytojų kūrybos rinktinė. [Przeł. i oprac.: J. Šikšnelis]. Klaipêda 2008.

niemiecki

Neue Geschichten aus der Pollakey. Anthologie zeitgenössischer polnischer Prosa. Oprac.: B. Helbig-Mischewski, K.M. Załuski]. Jestetten 2000.

Prace redakcyjne

1. Księga pamiątkowa dziesięciolecia 1995-2005. 60 lat II Liceum Ogólnokształcącego im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Olsztynie. Red.: W. Kowalewski. Olsztyn: Foto Press 2005, 171 s.

Omówienia i recenzje

• Ankiety dla IBL PAN 2008, 2024.

Wywiady

Dom nad jeziorem i czerwone wino. Rozm. E. Mazgal. „Gazeta Olsztyńska2000 nr 257 [dot.: Bóg zapłacz!].
Podróż bez granic. Rozm. J. Klejnocki. Gazeta Wyborcza 2000 nr 184 [dot.: Bóg zapłacz!].
Rozmowa z Włodzimierzem Kowalewskim, pisarzem, autorem tomu opowiadań „Powrót do Breitenheide” i powieści „Bóg zapłacz!. Rozm. J. Juran. Bibliotekarz Warmińsko-Mazurski 2000 nr 3/4.
Powrót do przeszłości. Rozm. M. Kruczkiewicz. Nowości. Gazeta Pomorza i Kujaw 2003 nr 184.
Radość tworzenia. Rozm. E. Mierzyńska. „Gazeta Olsztyńska2003 nr 213 dodatek „Reporter”.
Lubię szczegóły. Rozm.: M. Tabaczyński, W. Giedrys. Teka 2004 nr 1.
To, co nas kręci i rozpala. Rozm. J. Paliwoda. Gazeta Olsztyńska 2005 nr 95.
Zawsze zwycięża przyziemność. Janusz Paliwoda pyta Włodzimierza Kowalewskiego o śmierć, nieudaczników i książkowe podróże w czasie. Lampa 2005 nr 1.
Swing przemawia bardziej. Rozm. J. Paliwoda. Lampa 2007 nr 11.
Włodzimierz Kowalewski. Orły i kotwice na koszulkach przecierają się i blakną, a patriotą trzeba być na co dzień. Rozm. S. Ostrowski. „Newsbar. Magazyn Opinii z Warmii i Mazur” [on-line] 2019 nr z 21 IX. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 21 września 2023].
Nocny stolik 9. Włodzimierz Kowalewski: Fikcja mnie odstręcza. Rozm. T. Pstrągowski. ksiazka.net.pl [on-line] [ok. 2017]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 20 września 2023 ].

Słowniki i bibliografie

Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (K. Ćwikliński).
S. Białecka: Krąg Borussiański. Bibliografia przedmiotowo-podmiotowa. Powst. ok. 2007 [on-line] Dostępna w Internecie: Zob. link [dostęp 20 wrzesnia 2023].

Ogólne

Artykuły

P. KĘPIŃSKI: O pisarzach, koniach na biegunach i roztropnych wydawcach a najwięcej o Włodzimierzu Kowalewskim. „Czas Kultury2000 nr 6.
M. ORSKI: Melancholia nieistniejącej prowincji Włodzimierza Kowalewskiego. W tegoż: Lustratorzy wyobraźni, rewidenci fikcji. Warszawa 2003.
K. UNIŁOWSKI: Zagraj to jeszcze raz Sam, czyli powtórka z modernizmu. „Opcje2004 nr 3.
B. DARSKA: Przeszłość w odcinkach. W tejże: Ucieczki i powroty. Olsztyn 2006.
M. JENTYS: O Włodzimierzu Kowalewskim. „Migotania, Przejaśnienia2009 nr 2, przedruk pt. Człowiek i świat. O Włodzimierzu Kowalewskim w tejże: Argonauci naszych czasów. Toruń 2009.
J. CHŁOSTA-ZIELONKA: Znaleźć sens. Wizja przyszłości w prozie Ingi Iwasiów, Włodzimierza Kowalewskiego i Mariusza Sieniewicza. W: O kondycji człowieka w polskiej literaturze najnowszej. Toruń 2014.
A. NĘCKA: Kolekcjoner klęsk. O twórczości Włodzimierza Kowalewskiego. W: Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych. Cz. 2. Katowice 2016.
G. SUPADY: Włodzimierza Kowalewskiego dyskurs z (po)niemieckościąPrace Literaturoznawcze 2016 nr 4.

Idę do ciebie spod sklepionego łuku bramy

P. PIASZCZYŃSKI: Debiut Włodzimierza Kowalewskiego. „Nowości. Dziennik Toruński1981 nr 98.

Cztery opowiadania o śmierci

K. ĆWIKLIŃSKI: Proza najwyższej próby. „Nowości1993 nr 144.
S. POŁOM: W nurcie przemijania. „Gazeta Olsztyńska1993 nr 167.
K. ĆWIKLIŃSKI: Na wspak. „Akcent1994 nr 1.
W. LEWANDOWSKI: Koniec awangardyzmu?Przegląd Artystyczno-Literacki 1994 nr 2.

Powrót do Breitenheide

Z. CHOJNOWSKI: Sztuka i życie. „Twórczość1997 nr 9, przedr. pt. Sztuka i życie według Włodzimierza Kowalewskiego w tegoż: Zmartwychwstały kraj mowy. Olsztyn 2002.
K. ĆWIKLIŃSKI: Dwie strony czasu. „Nowe Książki1997 nr 11.
J. HENSCHEL: Nudny jest żywot czterdziestolatka. „Portret1997 nr 5.
P. PIASZCZYŃSKI: Atlantyda i kapitalizm. „Tygodnik Powszechny1997 nr 32.
P. BRATKOWSKI: Nie z tych czasów. „Gazeta Wyborcza1998 nr 139.
M. CICHY: Melancholijna prowincja. „Gazeta Wyborcza1998 nr 120.
W. KALISZEWSKI: Dwa opowiadania o chorobie świata. „Magazyn Literacki1998 nr 1.
J. KLEJNOCKI: Dwie przypowieści. „Borussia1998 nr 16.
K. MALISZEWSKI: Przeciw babraniu się w sobie. „Życie1998 nr 186.
R. OSTASZEWSKI: Portret artysty z czasów marnych. „FA-art1998 nr 3.
B. KANIEWSKA: Pułapki naszego raju. „Kresy1999 nr 2/3.
M. ORSKI: W pewnej „Atlantydzie. „Przegląd Powszechny1999 nr 1. pruskiej!!!
P. CZAPLIŃSKI: Między nostalgią a teraźniejszością. W tegoż: Wzniosłe tęsknoty i nostalgie w prozie lat dziewięćdziesiątych. Kraków 2001.

Zob. też Wywiady.

Bóg zapłacz!

B.P. ALEKSANDROWICZ: Ja wiedziałem, że tak będzie!. „Pogranicza2000 nr 6.
A. BŁAŻYŃSKA: Sny o klęsce. „Opcje2000 nr 6.
K. BRAKONIECKI: Olsztyński szpital przemienienia. „Warmia i Mazury2000 nr 1.
P. BRATKOWSKI: Świat zdziecinniały.Gazeta Wyborcza" 2000 nr 35 dod. „Wysokie Obcasy”.
P. CZAPLIŃSKI: Zimny raj. Utopijna Polska za 50 lat. „Polityka2000 nr 36.
K. DUNIN: Wiek męski, wiek klęski. „FA-art2000 nr 3/4.
J. KLEJNOCKI: [Czterdzieści] 40 lat minęło. Portret PRL w powieści Włodzimierza Kowalewskiego „Bóg zapłacz!”. „Gazeta Wyborcza2000 nr 189.
K. MASŁOŃ: Zastrzyk adrenaliny. „Magazyn Literacki2000 nr 8/9.
M. ORSKI: Przejechane pomidory. „Nowe Książki2000 nr 12.
P. PIASZCZYŃSKI: Ostatni człowiek w nowym świecie. O powieści Włodzimierza Kowalewskiego. „Tygodnik Powszechny2000 nr 37.
Z. CHOJNOWSKI: W poszukiwaniu epickiego oddechu. „Twórczość2001 nr 1.
S. JASIŃSKI: Epitafium. Żelbetowa Płyta. „PAL Przegląd Artystyczno-Literacki2001 nr 5.
R. OSTASZEWSKI: Chłopaki wciąż płaczą. „Res Publica Nowa2001 nr 2.
T. SŁOMIŃSKI: Między pralnią a bawialnią. „Więź2001 nr 5.
P. CZAPLIŃSKI: Przeszkadzanie teraźniejszości. W tegoż: Ruchome marginesy. Kraków 2002.
B. DARSKA: Futurologia pozorna. W tejże: Ucieczki i powroty. Olsztyn 2006.
L. BĘDKOWSKI: Unowocześnianie” chrześcijaństwa czy rezygnacja? Wizja Kościoła i religii w powieści „Bóg zapłacz!” Włodzimierza Kowalewskiego. „Świat i Słowo2014 nr 2.
D. PROLA: Bóg zapłacz! di Włodzimierz Kowalewski. Variazioni sul modello distopico. W: Disappartenenze. Figure del distacco e altre solitudini nelle letterature dell'Europa centro-orientale. Bari 2016.

Zob. też Wywiady.

Światło i lęk

M. CUBER: Retro pod znakiem zapytania. „Nowe Książki2003 nr 11.
W. GIEDRYS: Wieczne tęsknoty. „Topos2003 nr 6.
J. KLEJNOCKI: Historie z dreszczykiem. „Polityka2003 nr 31.
A. MADALIŃSKI: Sztuka uniku. „Opcje2003 nr 6.
K. MALISZEWSKI: Zarys panoramy. „Czas Kultury2003 nr 6.
D. NOWACKI: W stylu retro. „Rzeczpospolita2003 nr 208.
R. OSTASZEWSKI: Połysk lukru. „Pogranicza2003 nr 5.
M.A. KOWALSKI: Półcienie. „Najwyższy Czas2004 nr 9.
P. PIASZCZYŃSKI: Czas odnaleziony. Opowiadania Włodzimierza Kowalewskiego. „Tygodnik Powszechny2004 nr 4.
M. RADZIWON: Łowienie życia. „Gazeta Wyborcza2004 nr 124.
M. WITKOWSKI: Nadwrażliwość na światło. „Twórczość2004 nr 5.

Excentrycy

W. CHMIELEWSKI: Excentrycy. „Rzeczpospolita2007 nr 181.
M. CUBER: Czarodzieje politycznie obojętni. „Polityka2007 nr 2 [3].
A. CZACHOWSKA: Nic... nigdy... naprawdę. „Twórczość2007 nr 12.
B. DARSKA: Swingować wbrew wszystkiemu. „Portret2007 nr 2.
J. KLEJNOCKI: Człowiek szczęśliwy. Radość w czasach szarych. „Tygodnik Powszechny2007 nr 31.
A. MADALIŃSKI: Second life w PRL. ,„FA-art2007 nr 3.
T. MIZERKIEWICZ: Peweksowa powieść. „Nowe Książki2007 nr 10, przedruk w tegoż: Literatura obecna. Szkice o najnowszej prozie i krytyce. Kraków 2013.
D. NOWACKI: Błahy jazz w Ciechocinku. „Gazeta Wyborcza2007 nr 130.
A. PYZIK: Ostatni swing w Ciechocinku. „Lampa2007 nr 6.
J. SOBOLEWSKA: Kochanek swingu. „Przekrój2007 nr 25.
A. WOŁOSEWICZ: Czy można ,,przeekscentryczyć” się przez życie?Akant2007 nr 11.
M. DĘBORÓG-BYLCZYŃSKI: Sweet dream. „Śląsk2008 nr 9.
A. GRZYBEK: Ex-utopia. „Tygiel Kultury2009 nr 4-6.
M. CIELECKI: Swing, kobieta i diabeł. „W Drodze 2015 nr 11.
M. ORSKI: Naród, któremu zaaplikowano truciznę. „Odra2015 nr 12.
K. LATAWIEC: Excentrycy” Włodzimierza Kowalewskiego. Powrót staromodnej narracji. W: Proza polska przełomu XX i XXI wieku. Białystok 2023.

Ludzie moralni

B. DARSKA: Sukces przegranych. „Twórczość2012 nr 10.
D. NOWACKI: Ludzie moralni” Kowalewskiego. Kapitalizm samo zło. „Gazeta Wyborcza” [on-line] 2012 nr z 29 V Dostępny w Internecie: Zob. link(https://wyborcza.pl/7,75410,11816275,ludzie-moralni-kowalewskiego-kapitalizm-samo-zlo.html) [dostęp 19 grudnia 2022].
K. LISKOWACKI: Świat według prezesa. „EleWator2013 nr 1.
T. MIZERKIEWICZ: Literatura i grzech nie anielstwa. W: Literatura obecna. Szkice o najnowszej prozie i krytyce. Kraków 2013.

Brzydki człowiek i inne opowiadania

J. BIELAWA: Wyizolować wirusa śmierci. „Nowe Książki2016 nr 10.
M. ŻARSKI: Brzydki człowiek i inne opowiadania. Staroświecka proza. Powst. 2016 [on-line] Dostępny w Internecie: Zob. link(http://wpolityce.pl/kultura/299215-brzydki-czlowiek-i-inne-opowiadania-staroswiecka-proza-recenzja) [dostęp 19 grudnia 2022].
P.M. WIŚNIEWSKI: Piękno w brzydocie. „Twórczość2017 nr 3.