BIO
Urodzony 13 października 1937 w Wowczańsku pod Charkowem w rodzinie nauczycielskiej; syn Eugeniusza Balcerzana i Marii z Żywotowskich. Okres wojny spędził w Wowczańsku. Latem 1946 przyjechał do Szczecina, gdzie uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci nr 1. Pierwsze wiersze ogłaszał jako uczeń w 1950-52 w „Świecie Młodych”; za właściwy debiut uważa Sonety nadodrzańskie opublikowane w 1955 w dodatku literackim „Głosu Szczecińskiego” pt. „Życie i Kultura” (nr 5). W tymże roku został przyjęty do Koła Młodych przy Związku Literatów Polskich (ZLP) w Szczecinie. Od 1956 studiował polonistykę na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza (UAM) w Poznaniu. W tym czasie był współzałożycielem poznańskiej grupy literackiej Wiatraki (1957-59), należał też do szczecińskiej grupy Metafora (1958). Brał udział w pracach Koła Naukowego Polonistów. W 1959 ożenił się z Bogusławą Latawiec polonistką, później poetką i powieściopisarką. Po uzyskaniu dyplomu magisterskiego w 1961 wyjechał do Szczecina i pracował jako bibliotekarz w Politechnice Szczecińskiej. W tymże roku został członkiem ZLP i wkrótce potem sekretarzem Oddziału Szczecińskiego. Współpracował z redakcją literacką miejscowej rozgłośni Polskiego Radia oraz z miejscowymi czasopismami. W 1962 powrócił do Poznania, gdzie został asystentem w Katedrze Literatury Polskiej UAM. Równocześnie od września 1963 do września 1964 pracował w Wydawnictwie Poznańskim jako kierownik Redakcji Literackiej, a od 1965 jako konsultant. Od 1963 należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). Pełnił funkcję sekretarza Oddziału Poznańskiego ZLP (1963-71). W 1964 był redaktorem odczytywanego dwutygodnika „Struktury” (przy Klubie Od Nowa w Poznaniu). W tymże roku debiutował jako badacz literatury rozprawą Problem »důležitosti« elementů zobrazného svǎta opublikowaną w piśmie „Česka Literatura” (Praga, nr 6). W 1968 uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie pracy Bruno Jasieński po polsku i po rosyjsku. Stylistyczne problemy dwujęzyczności, przygotowanej pod kierunkiem prof. Jerzego Ziomka. Od 1968-72 był kierownikiem działu literackiego miesięcznika „Nurt”; z pismem tym współpracował następnie do 1981. Liczne artykuły i utwory ogłaszał także w innych czasopismach m.in. „Twórczości”, „Pamiętniku Literackim”, „Akcencie” i „Odrze” (w 1971 otrzymał nagrodę tego pisma). W 1972 habilitował się na podstawie książki Przez znaki. Granice autonomii sztuki poetyckiej na materiale polskiej poezji współczesnej i w 1973 został mianowany docentem w Instytucie Filologii Polskiej UAM. Od 1972 należał do Komitetu Nauki o Literaturze Polskiej Polskiej Akademii Nauk (w kadencjach 1972-77, 1981-83, 1987-89), wchodził w skład zespołu redakcyjnego serii Instytutu Badań Literackich (IBL) Z dziejów form artystycznych w literaturze polskiej oraz redakcji dwumiesięcznika „Teksty” (do zawieszenia pisma w 1981). Prowadził cykle wykładów i zajęć seminaryjnych na wydziałach slawistycznych uniwersytetów w Sztokholmie i Uppsali (1977, 1979, 1984) oraz w Turku (1981-83). W 1980-81 był członkiem Zarządu Głównego ZLP, a w 1981 również wiceprezesem Oddziału Poznańskiego ZLP (należał do Związku do jego rozwiązania w 1983). W 1980 został członkiem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego (NSZZ) Solidarność; był w zespole redakcyjnym pisma „Środowisko” wydawanego w 1980-81 przez NSZZ Solidarność w UAM. W kwietniu 1981 wystąpił z PZPR. Od 1982 należał do działającej nielegalnie grupy pisarzy w Poznaniu. Współpracował od 1984 z czasopismami wydawanymi poza cenzurą: „Almanach Humanistyczny”, „... bez Zgody i Wiedzy...” i „Kultura Niezależna” (tu pod pseudonimem Adam Borysz). W 1985 został mianowany profesorem nadzwyczajnym. Od 1988 należał do Polskiego PEN Clubu. Został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności. W 1989 otrzymał doroczną nagrodę Funduszu Literatury. W maju tegoż roku został wybrany na członka Zarządu Głównego Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 1990 objął kierownictwo Zakładu Teorii Literatury UAM, wszedł w skład Rady Naukowej IBL oraz redakcji pisma „Teksty Drugie” (do 1992), był wykładowcą Instytutu Filologii Ukraińskiej Uniwersytetu w Charkowie. W 1992 otrzymał nagrodę Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku w dziedzinie teorii literatury. W 1998 otrzymał nagrodę Polskiego PEN Clubu w dziedzinie eseju. Wyróżniony Odznaką Honorową miasta Poznania (1974), Złotym Krzyżem Zasługi (1975), odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1981), Złotym Medalem Zasłużony Kulturze – Gloria Artis (2007). Mieszka w Poznaniu.
Twórczość
1. Morze, pergamin i ty. [Wiersze]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1960, 67 s.
Zawartość
2. Pobyt. [Powieść]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1964, 219 s.
3. Podwójne interlinie. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1964, 63 s.
Zawartość
4. Styl i poetyka twórczości dwujęzycznej Brunona Jasieńskiego. Z zagadnień teorii przekładu. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1968, 133 s. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Katedra Teorii Literatury Uniwersytetu Warszawskiego.
Nagrody
5. Granica na moment. Wiersze, przekłady, pastisze. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1969, 67 s.
Zawartość
6. Oprócz głosu. Szkice krytycznoliterackie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1971, 289 s.
Nagrody
Zawartość
Przekłady
niemiecki
7. Któż by nas takich pięknych. Tryptyk. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1972, 240 s.
Zawartość
8. Późny wiek. [Wiersze]. Warszawa: [Wydział Kultury Prezydium Dzielnicowej Rady Narodowej Śródmieście, Klub Międzynarodowej Książki i Prasy „Ruch”] 1972, 23 s.
9. Przez znaki. Granice autonomii sztuki poetyckiej. Na materiale polskiej poezji współczesnej. [Studia]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1972, 307 s.
Zawartość
10. Kręgi wtajemniczenia. Czytelnik, badacz, tłumacz, pisarz. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1982, 456 s.
Zawartość
11. Poezja polska w latach 1939-1965. Cz.1-2. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1982-1988.
Cz. 1. Strategie liryczne. 1982, 259 s. Wyd. 2 tamże 1984.
Cz. 2. Ideologie artystyczne. 1988, 261 s.
12. Włodzimierz Majakowski. Warszawa: Czytelnik 1984, 177 s.
13. Liryka Juliana Przybosia. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1989, 174 s.
Zawartość
14. Przygody człowieka książkowego. (Ogólne i szczególne). [Szkice]. Warszawa: PEN 1990, 135 s.
Zawartość
15. Poezja polska w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1996, 244 s.
16. Śmiech pokoleń, płacz pokoleń. Kraków: „Universitas” 1997, 195 s.
17. Literatura z literatury. (Strategie tłumaczy). Katowice: Śląsk 1998, 232 s.
Nagrody
18. Poezja polska w latach 1939-1968. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1998, 299 s.
19. Perehenia i słoneczniki. Wstępem poprzedził S. Sterna-Wachowiak. Poznań: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich 2003, 271 s.
Zawartość
20. O nowatorstwie. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 2004, 41 s. Wykłady Schopenhauerowskie. Wykład 1..
21. Zuchwalstwa samoświadomości. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie 2005, 322 s.
Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.
Przekłady
Zob. też Twórczość poz. ↑.
Prace edytorskie i redakcyjne
Nagrody
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1966, 1976, 1988.
