BIO

Urodzony 27 maja 1914 w Warszawie; syn Zygmunta Arcta, księgarza i wydawcy, oraz Marii z domu Buyno, autorki powieści dla młodzieży. Po otrzymaniu w 1933 świadectwa dojrzałości w Gimnazjum im. Ziemi Mazowieckiej w Warszawie pełnił przez rok służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Dęblinie. W latach następnych nadal uprawiał lotnictwo (w 1936 otrzymał promocję oficerską). W 1934-35 odbywał praktykę w drukarni wydawnictwa M. Arcta w Warszawie. W 1935-39 studiował grafikę użytkową w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1936 ożenił się z Haliną Trawińską (rozwód w 1942). Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej jako pilot, dowódca 10. Plutonu Łącznikowego Armii Poznań. Następnie przez Rumunię i Syrię dotarł do Francji. Nadal pełnił służbę w lotnictwie kolejno we Francji, w 1940 w Blidzie w pobliżu Algieru jako instruktor w Szkole Strzelców Pokładowych i Nawigatorów, następnie w Wielkiej Brytanii. Początkowo był w obozie pilotów transportowych w Kemble, następnie odbył przeszkolenie dla pilotów myśliwskich w Heston i od 1942 był w Dywizjonie 306, od marca do maja 1943 służył w Polskim Zespole Myliwskim (tzw. Cyrk Skalskiego) w Afryce Północnej. Po powrocie do Anglii został dowódcą eskadry myśliwców Dywizjonu 303, a w 1944 dowódcą Dywizjonu 316 (w stopniu majora). W tymże roku ożenił się z Angielką, Beryl Perkin. Zestrzelony we wrześniu 1944 nad Holandią, dostał się do niewoli niemieckiej i do maja 1945 przebywał w obozie jenieckim Stalag Luft i w Barth. Wykonał 230 lotów bojowych. Odznaczony został Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari, czterokrotnie Krzyżem Walecznych oraz innymi odznaczeniami polskimi, brytyjskimi i francuskimi. Debiutował w 1945 reportażem Było to nad Pantellarią wyróżnionym w konkursie Związku Dziennikarzy Rzeczpospolitej Polskiej, a opublikowanym w londyńskim tygodniku „Polska Walcząca” (nr 8). Po zakończeniu wojny przebywał w Anglii. W 1945-47 ogłaszał wspomnienia w londyńskim piśmie „Skrzydła”. W 1947 powrócił do Polski i zamieszkał we Wrocławiu. W latach następnych poświęcił się twórczości literackiej, pisząc powieści, opowiadania, prace wspomnieniowe i popularnonaukowe o tematyce lotniczej. Jego utwory zamieszczały m. in. gazety codzienne (często w odcinkach); „Wrocławski Tygodnik Katolików” (1959, 1964-70), a także pisma wojskowe („Wojskowy Przegląd Lotniczy”, „Wojskowy Przegląd Historyczny)” i młodzieżowe („Płomyczek” w 1958-69). Zajmował się również (pod koniec lat czterdziestych i na początku pięćdziesiątych) grafiką i projektował ilustracje książkowe. W 1948 przeniósł się do Gołkowa pod Warszawą. W 1948-49 był organizatorem i redaktorem Biblioteki Lotniczej wydawnictwa S. Arcta. Od 1952 mieszkał w Dobrzanowie (pod Siedlcami), a w ostatnich latach życia w Siedlcach, gdzie zmarł 11 maja 1973; pochowany tamże na Cmentarzu Centralnym.

Twórczość

1. [Pamiętnik pilota]. Powst. w języku angielskim z ilustracjami B. Arcta 1939-1943.

Przekład polski: Pamiętnik pilota. „Tygodnik Siedlecki1986 nr 21-49; 1987 nr 1-51/52; 1988 nr 1-7. Wyd. osobne z ilustracjami B. Arcta i ze słowem o autorze A. Wasak. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne 2002, 271 s.

Według noty po ostatnim odcinku („Tygodnik Siedlecki” 1988 nr 7) wstępnego przekładu dokonała E. Wyrzykowska a poszczególne fragmenty przygotował do druku B. Paszkiewicz.

2. Prisoner of war. My secret journal. Squadron Leader B. Arct. Stalag Luft 1, Germany 1944-1945. Powst. ok. 1944/1945. Wyd. London: Webb and Bower [we współpracy z] Michael Joseph Limited 1988, 151 s.

Przekład polski: Jeniec wojenny. Mój zakonspirowany pamiętnik. Ilustrował B. Arct. [Wstęp:] A. Wasak. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne 2002, 103 s.

3. W pogoni za Luftwaffe. Polscy myśliwcy w pustyni Tunisu. [Powieść]. Edinburgh: Składnica Księgarska 1946, 106 s. Wyd. 2 Wrocław: M. Art 1946.

4. Messerschmitty w słońcu. Dziennik Zachodni 1947 nr 11-59. Wyd. osobne z drzeworytami autora. Wrocław: M. Arct, E. Sowier 1947, 195 s. Wyd. nast. [B. m.:] Dziennik Zachodni 1947.

Wspomnienia z lat 1941-1944. Cd. zob. poz. .

5. Zwichnięte skrzydła. Dziennik Zachodni 1948 nr 1-27. Wyd. osobne pt. Zwichnięte skrzydła. Niewola na wesoło. Rysunki i okładka autora. Warszawa: S. Arct 1948, 191 s.

Wspomnienia z niewoli 1944/45. Początek zob. poz. .

6. Gdy zamilkły silniki. Powieść lotnicza. Warszawa: S. Arct 1949, 193 s.

7. Ekipa pokoju. [Opowiadania]. Okładka i ilustracje autora. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1950, 118 s.

Zawartość

W przededniu; Alarm na wybrzeżu; Ekipa pokoju; Budowa lotniska; Ponad brzegami morza; Pas zaporowy rośnie; Start, dolo, opylanie; Zwycięstwo ekipy; Ostatnie loty po egzaminie.

8. Dla dobra człowieka. [Opowiadania]. Okładka i ilustracje autora. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1952, 89 s.

Zawartość

W służbie pokoju; Stonka maszeruje; Rzeka wzbiera; W lesie.

9. Lot o świcie. [Opowiadania]. Okładka i ilustracje autora. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1952, 39 s.

Zawartość

Ostatni lot Johna Carnella; Marzenia i rzeczywistość; Lot o świcie.

10. Załoga młodych. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1953, 127 s.

11. Ludzie powietrza. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1954, 189 s.

12. Skradziony człowiek. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1954, 92 s.

13. Wielki dzień dywizjonu 303. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1956 [właśc.] 1957, 86 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1958, wyd. 3 1969. Przedruk zob. poz. .

14. Niebo w ogniu. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1957, 402 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1960, wyd. 3 1970, [wyd. 4] 1982, [wyd. 5] 1989.

15. W pogoni za V-1. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1957, 81 s. Wyd. 2 pt. W pościgu za V-1 tamże 1958. Przedruk zob. poz. .

16. Bimber. [Powieść sensacyjna]. Kurier Szczeciński 1958 nr 291-308, 1959 nr 1-15, 17-20, 22-27, 29-33, 35-38, 40-44, 46-50, 52-60, 62, 63, 65. Wyd. osobne Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1960, 286 s.

17. Cyrk Skalskiego. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1958, 86 s. Wyd. 2 tamże 1970. Przedruk zob. poz. .

18. Lew pustyni” w potrzasku. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1958, 86 s.

Autor podpisany: J. Prestone.

19. Odyssea Hansa Schmidta. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1958, 80 s.

Autor podpisany: H. Hoffer.

20. W podniebnej chwale. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1958, 369 s.

Zawartość

Dot. lotnictwa polskiego w czasie II wojny, zawiera także fragment dzienników autora.

21. Samoloty świata. [Praca popularnonaukowa]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1959, 356 s.

22. Pomoc musi nadejść. [Reportaże]. Warszawa: 1960, 149 s.

23. Rycerze biało-czerwonej szachownicy. Warszawa: Nasza Księgarnia 1960, 294 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1966; wyd. 3 1969; wyd. 4 Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1974; [wyd. 5] Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne 2003, 215 s.

Wspomnienia dot. historii polskiego lotnictwa.

24. Kamikadze — boski wiatr. [Powieść]. Zielony Sztandar 1961 nr 50-105, 1962 nr 1-3. Wyd. osobne Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1961, 284 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1962, wyd. 3 1970.

Przekłady

niemiecki

Kamikaze. Ein Todesflieger führe Tagebuch. [Przekł.] K. Kelm. Berlin 1966; [wyd. nast. 2-9] tamże 1968-88, [wyd. 10?] Rostock 1998.

25. Nóż i skalpel. [Powieść]. Trybuna Mazowiecka 1961 nr 7-100.

26. Alarm w St. Omer. Opowieści lotnicze. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1962, 429 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1969, wyd. 3 1971.

Zawartość

Zawiera: poz. 11, 13, 15 oraz Dziwna wojna: „Turyści Sikorskiego”; Alarm w St. Omer.

27. Podniebne asy. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1962, 87 s.

28. Bohaterowie nieba. [Powieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1963, 243 s.

29. Ucieczki. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1963, 100 s.

30. Cena życia. [Powieść]. Dziennik Łódzki 1964 nr 23-138. Wyd. osobne Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1964, 342 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1965, wyd. 3 1967, wyd. 4 1968, wyd. 5 1973, wyd. 6 1991.

31. Szturmowcy Warszawy. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1964, 78 s.

32. Na progu kosmosu. [Szkice o astronautyce]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1965, 180 s.

33. Skrzydła nad Warszawą. Warszawa: Nasza Księgarnia 1965, 337 s.

Zarys historii lotnictwa warszawskiego.

34. Trzecie pokolenie. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1965, 269 s. Wyd. 2 tamże 1966.

35. Poczet wielkich lotników. Warszawa: Nasza Księgarnia 1966, 193 s.

36. Polacy w bitwie o Anglię. 1940. [Praca popularnonaukowa]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1967, 170 s.

37. Śladem samolotu. [Wspomnienia]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1969, 270 s.

38. Polskie skrzydła na Zachodzie. Po wrześniowej katastrofie. Bitwa o Wielką Brytanię. Ofensywa powietrzna i zwycięstwo. Warszawa: Interpress 1970, 145 s.

Dot. lotnictwa polskiego w latach II wojny światowej.

Przekłady

angielski

Polish wings in the West. After September disaster. The battle of Britain. Air offensives and final victory. [Przekł.] Beryl Arct. Warszawa 1971.

39. Obce niebo. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1971, 125 s.

40. Lotnicy bez skrzydeł. Polski lotniczy personel naziemny 1939-1945. [Praca popularnonaukowa]. Warszawa: Interpress 1972, 133 s.

41. Polacy w walce z bronią „V. [Praca popularnonaukowa]. Warszawa: Interpress 1972, 132 s.

Przekłady

angielski

Poles against the „V” weapons. [Przeł.] Beryl Arct. Warsaw 1972.

42. Pomnik polskich lotników w Northolt. [Praca popularnonaukowa]. Warszawa 1972, 24 s.

43. Alferro łączy kontynenty. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1973, 118 s.

44. Polacy w walkach na Czarnym Lądzie. [Praca popularnonaukowa]. Warszawa: Interpress 1974, 161 s.

45. Lot bez lądowania. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1975, 363 s.

46. Trzysta pierwszy nad celem. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1975, 124 s.

Prace redakcyjne

1. Powietrze pełne śmiechu. [Antologia anegdot lotniczych; wybór] B. Arct. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1970, 221 s. Wyd. 2 tamże 1973.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1954, 1962, 1966.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
• „Rocznik Literacki 1973” wyd. 1975 (J. Chudek).
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (Redakcja).

Ogólne

Artykuły

A.R. Jańczak: Bohdan Arct — pilot i pisarz niezapomniany. Wrocławski Tygodnik Katolicki 1973 nr 24.
B. Paszkiewicz: Między niebem, a ziemią. Tygodnik Siedlecki 1984 nr 51.
A. Wasak: (Nie)zapomniany pisarz. Nasz Dziennik 2002 nr 168.

Cena życia

A. Hamerliński: Dwie powieści Bohdana Arcta. Tygodnik Kulturalny 1966 nr 6 [dot też: Trzecie pokolenie].

Trzecie pokolenie

A. Hamerliński: Dwie powieści Bohdana Arcta. Tygodnik Kulturalny 1966 nr 6 [dot. też: Cena życia].