BIO

Urodzony 14 stycznia 1895 we wsi Zamołodycze pod Włodawą; syn Rudolfa Araszkiewicza, urzędnika, i Ireny z Araszkiewiczów. Kształcił się w rosyjskim gimnazjum w Radomiu (1904-5), w polskim gimnazjum prywatnym w Białej Podlaskiej (1906-8), a od 1909 w prywatnym gimnazjum Szkoła Lubelska w Lublinie. W tym czasie był członkiem Organizacji Młodzieży Narodowej. Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości w 1913 studiował historię literatury polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) w Krakowie, a od 1915 filologię rosyjską i słowiańską na uniwersytecie w Moskwie. Brał czynny udział w polskim życiu społecznym jako członek Polskiej Organizacji Wojskowej oraz w 1916-18 Narodowego Związku Robotniczego; pisywał artykuły do nielegalnego pisma tego Związku „Kiliński” i uczestniczył w tajnej szkole wojskowej. Po powrocie do kraju w 1918 zamieszkał w Lublinie; w tymże roku ożenił się z Ireną Mączyńską. W 1918-29 pracował jako nauczyciel języka polskiego i historii w Szkole Lubelskiej, a nieco później w seminarium nauczycielskim i gimnazjum prywatnym W. Arciszowej. W 1920 służył w Wojsku Polskim. W 1924 doktoryzował się na UJ na podstawie pracy Bolesław Prus i jego ideały życiowe. W tymże roku zaczął ogłaszać artykuły w „Przeglądzie Lubelsko-Kresowym”. W 1925 odbył podróż naukową do Włoch. Po powrocie rozwijał intensywną działalność pedagogiczną, a także organizacyjno-administracyjną w dziedzinie szkolnictwa średniego, a równocześnie twórczość naukową i literacko-krytyczną. Od 1927 był członkiem zarządu Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Lublinie, a w 1932-39 jego wiceprezesem; w 1928-29 redagował organ Towarzystwa „Region Lubelski” (nr 1-2). W 1927 redagował też dodatek literacki do dziennika „Ziemia Lubelska” pt. „Nauka i Sztuka”. W 1927-39 pełnił funkcję wiceprezesa lubelskiego Towarzystwa Miłośników Książki. Od 1929 pracował w Kuratorium Okręgu Szkolnego Lubelskiego na stanowisku naczelnika Wydziału Szkół Średnich i wizytatora; przez cały ten czas redagował część pedagogiczną i naukową „Dziennika Urzędowego”. W 1934-38 był prezesem Lubelskiego Związku Pracy Kulturalnej. W 1936 otrzymał Srebrny Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury. W czasie okupacji niemieckiej przebywał we wsi Ludwików w pobliżu Kijan (Lubelskie), gdzie prowadził tajne nauczanie. Po wyzwoleniu powrócił do Lublina i do 1949 pracował jako nauczyciel języka polskiego i historii w Gimnazjum im. Unii Lubelskiej oraz kierownik Ośrodka Metodycznego Polonistyki w okręgu Lublin (1947-48). Równocześnie od 1946 prowadził wykłady z metodyki nauczania języka i literatury polskiej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (KUL). W 1947 habilitował się na tymże uniwersytecie na podstawie pracy Bolesław Prus. Filozofia. Kultura. Zagadnienia społeczne, a w roku następnym objął Katedrę Historii Literatury na tymże uniwersytecie oraz powołany został na współpracownika Komisji Historii Literatury Polskiej Akademii Umiejętności. W 1949 został członkiem Towarzystwa Naukowego KUL. W 1950-53 był kierownikiem Sekcji Filologii Polskiej Wydziału Nauk Humanistycznych KUL, a w 1953-54 dziekanem tegoż wydziału. Równocześnie w 1945-49 był wiceprezesem Oddziału Lubelskiego Związku Literatów Polskich, a w 1949-56 przewodniczącym Oddziału Lubelskiego Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza. W 1956 otrzymał nominację na docenta. Był inicjatorem i od 1957 kierownikiem naukowym prac związanych z organizacją Muzeum Bolesława Prusa w Nałęczowie. W 1961 został mianowany profesorem nadzwyczajnym. W 1965 przeszedł na emeryturę. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1957). Zmarł 30 maja 1966 w Lublinie; pochowany tamże na cmentarzu przy ul. Lipowej.

Twórczość

1. Bolesław Prus i jego ideały życiowe. Przedmowa: J. Krzyżanowski. Lublin: Franciszek Głowiński 1925, XVI, 202 s.

2. Hieronim Łopaciński 1860-1906. Lublin: Franciszek Raczkowski 1928, 46 s.

3. Refleksy literackie. Studia, szkice, notatki. Lublin: Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Lublin 1934, 207 s.

Zawartość

Zawiera następujące większe studia: Ze spuścizny rękopiśmiennej Bolesława Prusa; Rękopis Bolesława Prusa o kompozycji; Ze szkolnych lat Bolesława Prusa; Zagraniczna podróż Bolesława Prusa w świetle nieznanej korespondencji; Film a „Faraon” Prusa; Dobra Nowina Poetów Beskidzkich; Twórczość literacka Franciszki Arsztajnowej; Juliusz Kaden-Bandrowski (Próba syntezy); Ideowe podstawy wyboru zawodu; W sprawie regionalizmu, — nadto recenzje literackie.

4. Bolesław Prus. „Placówka”. Oprac. F. Araszkiewicz. Lublin: Księgarnia Wydawnicza Lamus 1946, 32 s.

5. Pozytywizm polski. Wykład popularny. Lublin: Księgarnia Wydawnicza Lamus 1946, 40 s. Wyd. 2 uzupełnione tamże 1947, 68 s.

6. Problemat kultury religijnej w twórczości Bolesława Prusa. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1947, 38 s.

7. Bolesław Prus. Filozofia. Kultura. Zagadnienia społeczne. Wrocław: Książnica-Atlas 1948, 367 s.

8. Dzieła i twórcy. Studia i szkice. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1957, 310 s.

Zawartość

Zawiera studia o B. Prusie z tomu Refleksy literackie [poz. ] oraz: Prus współpracownikiem „Kraju” E. Piltza; Trwałe wartości Prusowskiej filozofii, nauki o kulturze i społeczeństwie; Kulturoznawcza metoda badań literackich; Rozważania o etyce pisarskiej; Dzienniki Stefana Żeromskiego (Cz. 1-3); W kręgu „Światła” Stefana Żeromskiego [Cz.] 1-2; Nałęczów Prusa i Żeromskiego; Sienkiewicz — piewca wielkości i bohaterstwa; Andrzej Strug; Reymont po latach; „Klątwa” Stanisława Wyspiańskiego; Młoda Polska w perspektywie półwiecza; „Czartak”; Juliusz Kaden-Bandrowski [poz. ]; Jan Parandowski; Juliusz Kleiner; „Wspomnienie zapiszemy w serc swych pamiętniku” [o ks. L. Zaleskim]; Józef Czechowicz. (Wspomnienie).

Prace redakcyjne

1. Juliusz Kleiner. Księga zbiorowa o życiu i działalności. Red.: F. Araszkiewicz. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1961, 358 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1951, 1956.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
S. Fita: Bibliografia prac Feliksa Araszkiewicza. Roczniki Humanistyczne 1967 nr 1.
• „Rocznik Literacki 1966” wyd. 1968 (P. Grzegorczyk).
P. Grzegorczyk: Twórcy i badacze kultury zmarli w latach 1956-1967. Cz. 2. Warszawa 1986.
M. Domański: Feliks Araszkiewicz. W: Słownik biograficzny miasta Lublina. T. 1. Lublin 1993.
Słownik badaczy literatury polskiej. [T. 2]. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 1998 (J. Starnawski).
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (S. Fita).

Ogólne

Artykuły

[J. Starnawski] J. S.: Feliks Araszkiewicz — laureatem nagrody literackiej miasta Lublina. Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1959 nr 1.
S. Fita: Feliks Araszkiewicz. Pamiętnik Literacki 1966 z. 4.
T. Kłak: Uczony, pisarz, pedagog. Kamena 1966 nr 12.
Cz. Zgorzelski: Prof. Feliks Araszkiewicz. Tygodnik Powszechny 1966 nr 25.
S. Papierkowski: Feliks Araszkiewicz. Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1967 nr 2.
J. Starnawski: Feliks Araszkiewicz. Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza 1967.
J. Starnawski: Feliks Araszkiewicz. Ruch Literacki 1967 nr 6.
Cz. Zgorzelski: O profesorze Feliksie Araszkiewiczu. Roczniki Humanistyczne 1967 z. 1.
S. Fita: Feliks Araszkiewicz regionalista, naukowiec, pedagog. W: W kręgu Hieronima Łopacińskiego. Lublin 1977.
S. Fita: Feliks Araszkiewicz. W: Lublin literacki 1932-1982. Lublin 1984.
S. Fita: Feliks Araszkiewicz — regionalista lubelski. Region Lubelski 1987 wyd. 1990.
J. Starnawski: Feliks Araszkiewicz (1895-1966). W tegoż: Sylwetki lubelskich humanistów XIX i pierwszej połowy XX wieku. Lublin 2004.

Bolesław Prus

J. Kleiner: Prus wobec zagadnień kultury i struktury społecznej. Tygodnik Powszechny 1949 nr 17.
K. Krejči: Z nove literatury o Bolesłavu Prusovi. Slavia”, Praga 1949/1950 nr 1/2.

Dzieła i twórcy

J. Starnawski: W kręgu dzieł i twórców. Kamena 1957 nr 22.