BIO
Urodzony 11 września 1932 w Wilnie; syn Jerzego Afanasjewa, inżyniera, i Ireny z Bolińskich. Do 1938 mieszkał w Wilnie, następnie w Warszawie. W czasie wojny światowej stracił rodziców (matka zginęła w powstaniu warszawskim, ojciec w obozie). W 1945 zamieszkał w Płocku, gdzie uczył się w Gimnazjum im. S. Małachowskiego. W 1948-50 przebywał w Szwajcarii, pracując i ucząc się w Kunstgewerbschule w Bazylei. W 1950 przyjechał do Białegostoku, gdzie uczęszczał do Liceum Architektonicznego. W 1952-53 pracował jako technik budowlany w Poznaniu, potem przeniósł się do Gdańska i do 1957 studiował na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej, a następnie w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (1958-61). W czasie studiów był współzałożycielem i w 1954-58 kierownikiem literackim teatru studenckiego Bim-Bom oraz aktorem i współautorem wielu jego programów. Debiutował jako poeta i wykonawca własnych tekstów w kwietniu 1955 w Bim-Bomie i jako autor scenariusza filmowego Chyba to jest dziwne w tygodniku „Po prostu” 1956 (nr 15). Współpracował też z teatrzykiem Co to. W 1956 należał do zespołu redakcyjnego pisma studenckiego „Kontrasty”, a w 1957 pisma „Uwaga”. W tymże roku ożenił się z Aliną Ronczewską, przyszłą scenografką. Brał udział w licznych konkursach, otrzymując nagrody i wyróżnienia: był m.in. dwukrotnie laureatem Gdańskiego Konkursu Literackiego (1957, 1958), w 1958 otrzymał za twórczość satyryczną nagrodę gdańskiej Szkoły Grafomanów. W tymże roku odbył podróż dookoła Europy, zbierając materiały do filmu 100 dni dookoła Europy. W 1958-61 był związany z grupą poetycką Współczesności. Od 1959 do 1965 prowadził wraz z żoną A. Ronczewską-Afanasjew teatr pantomimy Cyrk Rodziny Afanasjeff Tralabomba. Od 1960 należał do Związku Literatów Polskich (do rozwiązania Związku w 1983). W 1962-64 kierował działem poezji miesięcznika „Litery”. W tym czasie współpracował z wieloma czasopismami m.in. „Przekrojem” (1957-68; tu stały felieton Poczta od Afanasjewa w 1958, 1971-76, stały felieton Poczta do Afanasjewa 1974-76), „Szpilkami” (1960-62) i od 1969 z „Literami”. W 1962-66 odbył studia reżyserskie w Wyższej Szkole Filmowej i Teatralnej w Łodzi. Jako reżyser teatru zawodowego debiutował w 1964 wystawieniem sztuki Indyk S. Mrożka (Łódź, Teatr Nowy), a jako reżyser telewizyjny własną adaptacją Zdarzenia J. Londona (1965). W 1963-68 był członkiem Komisji Kultury Rady Naczelnej Zrzeszenia Studentów Polskich, w 1968-71 członkiem Komisji do Spraw Teatru Komitetu Centralnego Związku Młodzieży Socjalistycznej. Od 1970 należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). W 1971 został głównym reżyserem Ośrodka Telewizji Polskiej w Gdańsku. W 1972-82 był prezesem gdańskiego oddziału Stowarzyszenia Filmowców, a od 1973 członkiem prezydium rady Towarzystwa Przyjaciół Sztuki. W 1977-79 był radnym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku. Za twórczość literacką otrzymał w 1979 nagrodę Wojewody Gdańskiego. W 1979-82 należał do Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru i Filmu-Związku Artystów Scen Polskich. W 1980 został członkiem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność i Komitetu Budowy Pomnika Ofiar Grudnia 1970 w Gdyni. Był członkiem korespondentem Duńskiego Związku Pisarzy. Po 13 grudnia 1981 wystąpił z PZPR i został zwolniony z zajmowanego stanowiska w Telewizji Gdańskiej. Od 1982 był związany z grupą literacką Wiązania przy kościele Dominikanów w Gdańsku. W 1985 prowadził cykl wykładów o historii teatrów studenckich na Uniwersytecie Gdańskim. W 1988 został członkiem Polskiego PEN Clubu, a w 1989 Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Po grudniu 1989 był głównym reżyserem Telewizji Gdańsk. Odznaczony m.in. odznakami: Za zasługi dla Gdańska, Zasłużony Ziemi Gdańskiej, Zasłużony Działacz Kultury i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1980). Zmarł 26 września 1991 w Gdańsku; pochowany na Cmentarzu Katolickim w Sopocie.
Twórczość
1. Księżycowy pierścień. [Gdynia]: Wydawnictwo Morskie 1959, 76 s.
Zawartość
2. Mucha i anioł. [Satyry prozą i scenariusze filmowe]. Warszawa: Iskry 1959, 241 s.
Zawartość
3. Białe zwierzęta. Scenariusz i reżyseria: J. Afanasjew. Telewizja Polska 1960.
4. Czarodziejski młyn. [Opowieść dla dzieci; współautor:] A. Afanasjew. Ilustrował: J. Afanasjew. Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1961, 58 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Ruch 1970; wyd. 2 [!] tamże 1975, wyd. 3 [!] Gdańsk: Krajowa Agencja Wydawnicza 1986.
Nagrody
Przekłady
czeski
Adaptacje
teatralne
radiowe
filmowe
telewizyjne
5. Machina poetica. Powst. 1961. Wyd.: Machina poetica. Fantazja poetycko-naukowa. Rysunki wg projektów J. Afanasjewa H. Piotrzkowski. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1980, 121 s.
Zawartość
6. Gałązka światła. [Wiersze]. Warszawa: Iskry 1962, 94 s.
7. O człowieku, który witał się nogą. [Opowiadania satyryczne]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1962, 39 s.
Zawartość
8. Zegarowy król. [Opowiadania dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1962, [10] s.
9. Olaf Grubasow. Arcykomedia w 2 aktach. Prapremiera: Gdańsk, Teatr Rozmów 1963. Druk zob. poz. ↑.
Przekłady
czeski
serbski
10. Rozumny rogacz. [Humoreski i komedia]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1964, 190 s.
Zawartość
11. Łóżko. Hotelowa farsa w 3 aktach. Prapremiera: Gdańsk,Teatr Wybrzeże 1967.
12. Pryp Straszny. Farsa ze sfer królewskich w 2 aktach. Powst. 1967. Prapremiera: pt. Kabaret Afanasjewa. Gdynia, Teatr Muzyczny 1968.
13. Pancernik Patiomkin. Libretto i scenariusz do baletu w inscenizacja: J. Afanasjewa. [Współautor:] A. Afanasjew. Prapremiera: Gdańsk, Opera Gdańska 1968.
14. Przedmieście Nigdy. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1968, 279 s.
Zawartość
15. Sezon kolorowych chmur. Bim-Bom..., Co To..., Cyrk... ( Z życia gdańskich teatrzyków 1954-1964). Gdynia: Wydawnictwo Morskie 1968, 241 s. Przedruk zob. poz. ↑.
16. Groch z kapustą pana Tuwima. Sztuka o starej Warszawie. Powst. 1969 [informacja autora]. Prapremiera pt. Groch z kapustą czyli cicer cum caule: Gdańsk-Sopot, Teatr Wybrzeże 1971.
17. Oczarowanie. [Libretto]. Prapremiera: Wrocław, Opera 1969.
18. Okno Cybulskiego. Brulion z życia aktora filmowego połowy XX w. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1970, 447 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1980, wyd. 3 1987.
Nagrody
19. Baśnie. Warszawa: Ruch 1971, 41 s. Wyd. 2 Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1980.
Zawartość
20. Mam w nosie lorda, proszę pana!. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1971, 261 s. Wyd. 2 Łódź: Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa Książka Ruch” 1975.
21. Babcia i słoń. [Dla dzieci; współautor:] A. Afanasjew. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1972, 122 s. Wyd. 2 Warszawa: Nasza Księgarnia 1987.
22. Kochajmy święta. [Scenariusz telewizyjny; współautor:] L. Legut. Telewizja Polska 1973.
23. Szklarz wieczności. [Drobne utwory prozą]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1974, 270 s.
Zawartość
24. Świat do góry nogami. [Opowieści]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1974, 224 s.
Zawartość
25. Czerwony kaczorek. (Król Kukuryku III). [Współautor:] A. Afanasjew. Prapremiera: Bielsko-Biała, Teatr Lalek „Banialuka” 1975.
Adaptacje
radiowe
26. Chimery. Opowiadania wybrane. Wstęp: M. Grześczak. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1976, 175 s.
Zawartość
Przekłady
czeski
27. Radosna twórczość. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1976, 170 s.
28. Ja jestem tobą. [Powieść]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1977, 177 s.
29. Laboratorium. [Powieść]. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1978, 117 s.
30. Poczta Afanasjewa. [Wybór i wstęp:] E. Lipiński. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1979, 162 s.
31. Zamknięci w deszczowej windzie. [Wiersze]. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1981, 73 s.
32. Biurowiec. [Proza satyryczna]. Warszawa: Czytelnik 1982, 127 s.
Zawartość
33. Ręka o trzech palcach. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1982, 86 s.
34. Dziwne przygody pana Zająca. [Opowiadanie dla dzieci]. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1984, 44 s.
35. Kabaret literacki. Prapremiera: Gdynia, Teatr Muzyczny 1985.
36. Lustro porosłe mchem. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1985, 130 s.
Zawartość
37. Obecność. [Wiersze]. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1985, 108 s.
38. Relief. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1985, 62 s.
39. Każdy ma inny świt. Wspomnienia, notatki, recenzje, wywiady, refleksje: 1932-1982. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1986, 343 s.
Zawartość
40. Nos poety. [Satyry].Warszawa: Iskry 1987, 204 s.
Zawartość
41. Niech żyje słoń. (Baśń poetycka). [Dla dzieci]. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1988, 42 s.
42. Zabawa w myśli. Opowiadania wybrane. Warszawa: Czytelnik 1989, 255 s.
43. Miasto chleba. Miniatury poetyckie. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1990, 124 s.
44. Nocne Polaków rozmowy czyli żartobliwe wywiady z osobliwymi postaciami. [Miniatury prozą]. Wrocław: Rubikon 1992, 91 s.
45. Listy. Portret wielokrotny. Wybór i oprac.: J. Szulkowska. Wstęp: E. Nawrocka. Gdańsk: Polnord-Oskar 2000, 262 s.
Zawartość
Listy
Scenariusze filmów krótkometrażowych
Wybory utworów literackich w przekładach
czeski
Przekłady i adaptacje
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 2012 i listy 1966, 1973, 1978, 1982, 1983, 1988, 1989.