BIO
Urodzony 23 stycznia 1922 w Gdańsku; syn Michała Adamskiego, urzędnika Ministerstwa Komunikacji, i Heleny z Marciszewskich. Uczęszczał do Liceum im. Władysława IV w Warszawie. W czasie okupacji niemieckiej przebywał nadal w Warszawie i kontynuował naukę na tajnych kompletach, uzyskując w 1941 świadectwo dojrzałości. Następnie studiował filologię romańską na konspiracyjnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich w Warszawie. Należał do Szarych Szeregów, był żołnierzem Armii Krajowej (Batalion „Zośka”). Ukończył też konspiracyjną Podchorążówkę. Walczył w powstaniu warszawskim jako dowódca plutonu w Zgrupowaniu „Krybar”, a po kapitulacji został wywieziony do Niemiec do obozu jenieckiego w Lamsdorf (Łambinowice). Bezpośrednio po zakończeniu wojny kontynuował studia filologiczne w Rzymie, Londynie i Paryżu. W 1947 wrócił do kraju. Debiutował w 1948 artykułem „Refleksje redakcyjne” opublikowanym w czasopiśmie studenckim „Przegląd Akademicki” (nr 3). W tymże roku ogłaszał artykuły w „Nowinach Literackich” oraz rozpoczął działalność przekładową z literatury francuskiej. W 1949 uzyskał dyplom magistra filologii romańskiej na Uniwersytecie Warszawskim (UW) i podjął pracę jako asystent na Uniwersytecie Wrocławskim. Dwukrotnie żonaty; w 1949 ożenił się z Ireną Więcek, urzędniczką (rozwód w 1963) i w 1963 z Izabellą Cywińską, reżyserem (rozwód w 1976). W 1951 przeniósł się do Warszawy i do 1954 był starszym asystentem na UW. Równocześnie w 1951-1954 pracował w Państwowym Instytucie Wydawniczym jako kierownik Redakcji Literatury Romańskiej, później w Redakcji Współczesnej Literatury Polskiej. Od 1954 do 1956 był wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi. Należał do zespołu redakcyjnego „Przeglądu Kulturalnego” (1954-61). Współpracował z „Nową Kulturą” (od 1953) i „Nowymi Książkami” (1959-1965). W 1956 został członkiem Związku Literatów Polskich. Od 1960 współpracował z Polskim Radiem. W 1962 na podstawie pracy „O Voltaire'a", przygotowanej pod kierunkiem prof. Sorbony Jean Fabre`a oraz prof. Mieczysława Brahmera otrzymał stopień doktora nauk humanistycznych w UW. Od 1962 do 1963 wykładał na Uniwersytecie Wrocławskim oraz od 1963 do 1984 w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie, gdzie od 1966 zajmował stanowisko docenta, a w 1966-1970 był prorektorem. W 1971 został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Kontynuując twórczość naukową i krytyczną publikował liczne studia, artykuły publicystyczne, recenzje literackie i teatralne m.in. w „Dialogu” (od 1959), „Teatrze” (od 1961), „Nowych Drogach” (od 1961), „Kulturze” (od 1966). W okresie 1960-1989 przedstawił cykl swoich komentarzy teatralnych w warszawskiej Telewizji, w 1968-1975 prowadził cykl komentarzy literackich pt. „Lektury, lektury...” w III Programie Polskiego Radia. W 1975 opublikował w tygodniku „Kultura” cykl felietonów pt. „Teatr, sensy, znaczenia, skojarzenia.” Od 1979 do 1981 był stałym recenzentem teatralnym „Expresu Wieczornego”. W 1981 otrzymał nagrodę I stopnia na ogólnopolskim otwartym konkursie im. A. Polewki na wypowiedź publicystyczną. W 1982 opublikował w „Szpilkach” cykl felietonów „Wątpliwości proletariackie”, w 1984 w „Życiu Warszawy” dwa cykle felietonów: „Rozważania o inteligencji” oraz poświęcony polityce kulturalnej „Krótkie listy w ważnych sprawach”. Od 1983 był członkiem Narodowej Rady Kultury, od 1986 jej wiceprzewodniczącym oraz autorem przygotowywanych dla Rady raportów o stanie kultury w Polsce (1986, 1989). W 1984 został samodzielnym pracownikiem naukowym Akademii Nauk Społecznych w Warszawie. W 1985 otrzymał nagrodę I stopnia Ministra Kultury i Sztuki, w 1987 nagrodę Przewodniczącego Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za twórczość radiową i telewizyjną. Publikował felietony w „Trybunie” (1991, pod pseud. Jakub Rozpruwacz) i miesięczniku „Miraż”1992, pod pseud. Fryc Nietzsche). Odznaczony m.in. Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1985); Krzyżem Powstańczym, odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1996), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1997). Zmarł 18 listopada 2001 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Twórczość
1. Dramat i scena francuska wieku Oświecenia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1953, 93 s., powielone, Państwowy Instytut Sztuki.
Zawartość
2. Świat wolteriański. Szkice literackie. Warszawa: Czytelnik 1957, 297s.
Zawartość
3. Oryginalność czy naśladownictwo? Z problemów teatru polskiego na przełomie XVIII i XIX wieku. Warszawa: Centralna Poradnia Amatorskiego Ruchu Artystycznego 1962, 37 s., powielone.
4. Poszukiwanie ideału kultury. Eseje. Red.: W. Leśniewski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1964, 145 s.
Zawartość
5. Historia literatury francuskiej. Zarys. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1966, 348 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 poszerzone 1970, wyd. 3 1989.
6. Sekrety wieku Oświecenia. Esej w pięciu rozdziałach. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1969, 198 s.
Zawartość
7. Teoria klapy teatralnej. [Eseje]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1969, 146 s.
Zawartość
8. Modele miłości i wzory człowieczeństwa. Szkice z literatury włoskiej. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1974, 175 s.
Zawartość
9. Teatr bez maski. Scenariusz: J. Adamski, E. Krassowska. Telewizja Polska 1980.
10. Dno oka. [Esej]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1984, 138 s.
Zawartość
11. Teatr z bliska. Pamiętnik teatralny z lat 1971-1981. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1985, 268 s.
Zawartość
12. Obrona teatru dramatycznego. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1986, 235 s.
Zawartość
13. Upadek humanizmmu. [Eseje]. Warszawa: Książka i Wiedza 1986, 309 s.
Nagrody
Zawartość
14. Szkice wytworne czyli tematy konwersacji salonowej. [Eseje o kulturze współczesnej]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1988, 123 s.
15. Amen. Esej halucynacyjno-psychoanalityczny. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1989, 112 s.
16. Katastrofa kultury. Przesłanki nowej polityki kulturalnej. Raport przedstawiony Narodowej Radzie Kultury w 1989 roku. Katowice: Śląsk 1989, 197 s.
Zawartość
17. Samopoczucie kulturalne Polaków. [Esej]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1990, 161 s.
18. Radość i grzech. [Eseje]. Chotomów: Verba 1995, 190 s.
Zawartość
19. Salon, czyli jak mówić o sobie. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze i Literackie 1996, 120 s.
20. Vocabolario tascabile Italiano-Polacco, Polacco-Italiano per turisti. Warszawa: A. Frukacz „Ex Libris” — Galeria Polskiej Książki 1996, 342 s.
21. Wstęp do teatrologii. Warszawa: Verum 1996, 183 s.
22. Inteligencja bez maski. Paradoksy inteligenckiej mentalności. [Esej]. Warszawa: Ypsylon 1997, 119 s.
23. Świat jako niespełnienie albo Samobójstwo Don Juana. [Eseje]. Warszawa: Iskry 2000, 237 s.
Zawartość
24. Uciekinier, czyli Kara boża. Opowieść metafizyczna. Warszawa: Iskry 2002, 104 s.
Przekłady i adaptacje
Wystawienia następne
Prace edytorskie i redakcyjne
Zawartość
Zawartość
Zob. też: Przekłady i adaptacje poz. ↑, 22, 27.
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1964, 1974, 1988, 1990.
