BIO

Urodzona 29 sierpnia 1933 w Ostrowi Mazowieckiej; córka Józefa Abramowskiego, oficera Policji Państwowej, i Czesławy z Dąbrowskich, nauczycielki. Dzieciństwo spędziła w Warszawie. W okresie okupacji niemieckiej uczęszczała do szkoły powszechnej oraz na tajne komplety w klasztorze sióstr Rodziny Marii w Warszawie. Po zakończeniu wojny uczyła się w Gimnazjum Ogólnokształcącym w Dębnie Lubuskim (1945-48), a następnie w Liceum Ogólnokształcącym w Drawsku Pomorskim, gdzie w 1950 zdała egzamin maturalny. Od 1951 studiowała polonistykę na Uniwersytecie Poznańskim. W 1952 wyszła za mąż za dziennikarza Jerzego Kułtuniaka (rozwiedzeni w 1968). Po otrzymaniu w 1955 magisterium była do 1958 aspirantem w Instytucie Badań Literackich (IBL) PAN. Debiutowała w 1956 artykułem pt.„Pojedynek dwóch epok. (Z dziejów kulturalnych Poznania)” ogłoszonym na łamach dodatku do „Gazety Poznańskiej”, „Widnokrąg” (nr 24). Od 1961 pracowała w Katedrze Literatury Polskiej, a później w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM). W 1962 uzyskała doktorat na podstawie pracy „»Odprawa posłów greckich« Jana Kochanowskiego wobec tragedii renesansowej” (promotor: prof. Jerzy Ziomek). W tymże roku została członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Habilitowała się na UAM w 1974 rozprawą pt. Ład i fortuna. O tragedii renesansowej w Polsce. W 1974-77 oraz w 1981-84 zajmowała stanowisko wicedyrektora Instytutu Filologii Polskiej UAM do spraw dydaktycznych. Należała do redakcji serii Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej PAN Rozprawy Literackie, redagowałą serię poznańskiej oficyny „Bookservice”, Czytani dzisiaj. W 1990 została mianowana profesorem i obejmowała do 2003 funkcję kierownika Pracowni a następnie Zakładu Poetyki Historycznej na UAM. Była członkiem Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej PAN (1993-95) i Rady Naukowej IBL PAN (1993-2001). Redagowała serię poznańskiej oficyny Rebis Czytani Dzisiaj (ukazało się 19 tomów). W 2003 przeszła na emeryturę. Odznaczona m. in. odznaką honorową „Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego” (1979), Złotym Krzyżem Zasługi (1982), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1991) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1993). Mieszka w Poznaniu.

Twórczość

1. Odprawa posłów greckich Jana Kochanowskiego wobec tragedii renesansowej. Poznań 1963, 282 s., powielone przez Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu.

2. Ład i fortuna. O tragedii renesansowej w Polsce. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1974, 218 s. PAN IBL.

Nagrody

Nagroda Ministra Szkolnictwa Wyższego i Nauki w 1975.

3. Polska bajka ezopowa. Pod red. A. Okopień-Sławińskiej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM 1991, 382 s. PAN IBL, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Nagrody

Nagroda Ministra Edukacji Narodowej w 1992.

4. Jan Kochanowski. Poznań: Rebis 1994, 149 s.

Książka pomocnicza do nauki języka polskiego.

5. Powtórzenia i wybory. Studia z tematologii i poetyki historycznej. Poznań: Rebis 1995, 399 s.

Zawartość

Topos i niektóre wspólne miejsca badań literackich; Serie tematyczne; Alegoreza i alegoria w dawnej kulturze literackiej; Alegoreza jako problem przekładu; Daniela Naborowskiego róża dla księcia; O szesnastowiecznych koncepcjach tragizmu; Scalanie poety [J. Kochanowskiego]; Jana Kochanowskiego czas uporządkowany; Jana Kochanowskiego lekcja historii; Peregrynacja; Odys współczesny; Zbigniewa Herberta wiersze z aniołami.

6. Rekonstrukcje i konstrukcje. Studia literackie. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne 2003, 222 s.

Zawartość

I. Wokół gatunku – propozycje i wątpliwości: Staropolska genologia i problemy syntezy historycznoliterackiej; Mit w moralitecie; O bajce politycznej; Gatunek i temat. – II. Wokół tradycji – przeszłość to dziś (ale inaczej): Mickiewicz o literaturze staropolskiej; Dawność we współczesności; Czy to jest klasycyzm?; Synteza i stereotypy; Historia literatury polskiej – tak, ale jaka? (odpowiedź na ankietę). – III. Wokół autora (i innych person): Podmiot autorski – przemiany teorii i praktyki literackiej; Nikt i nic. Jerzy Andrzejewski u końca podróży [dot.: Nikt]; Józef Hen – biograf empatyczny; Na Ukrainie i nad Morzem Śródziemnym [dot. J. Iwaszkiewicza].

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Psalmy Szarzyńskiego wobec psalmistyki renesansowej. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Filologia 1958 nr 2 s. 37-67.
Kilka uwag o roli chóru w dramacie romantycznym. W: Prace o literaturze i teatrze ofiarowane Zygmuntowi Szweykowskiemu. Wrocław 1966 s. 462-474.
Od mitu do moralitetu. W: Wrocławskie spotkania teatralne. Wrocław 1967 s. 7-25.
Literatura – dramat – teatr. Dialog 1970 nr 12 s. 148-151 ; przedruk w: Wprowadzenie do nauki o teatrze. T. 1. Wyd. 2 uzupełnione Wrocław 1976 s. 245-251; Problemy teorii literatury. Seria 2. Wrocław 1987 s. 266-272.
Bajki i przypowieści” Krasickiego czyli krytyka sztuki sądzenia. Pamiętnik Literacki 1972 z. 1 s. 3-47.
O szesnastowiecznych koncepcjach tragizmu. W: Estetyka, poetyka, literatura. Wrocław 1973 s. 55-75; przekł.: francuski: [Przeł.] Y. Lamy. „Literary Studies in Poland,” Wrocław T. 15: 1986 s. 93-119.
Arkadia w Czarnolesie. („Pieśń świętojańska o Sobótce” J. Kochanowskiego). W: Lektury i problemy. Warszawa 1976 s. 11-19.
Alegoreza i alegoria w dawnej kulturze literackiej. W: Problemy odbioru i odbiorcy. Wrocław 1977 s. 123-148.
Kochanowskiego biografia kreowana. Teksty 1978 nr 11 s. 63-82.
Łódź bukowa. „[Współaut.:] J. Ziomek. Studia Polonistyczne” 1977 wyd. 1978 s. 17-26, przedruk w: J. Ziomek: Prace ostatnie. Warszawa 1994 s. 14-33.
Peregrynacja [w literaturze staropolskiej]. W: Przestrzeń i literatura. Wrocław 1978 s. 125-158; przekł. francuski: [Przeł.] H. Krzyżanowski. „Literary Studies in Poland,” Wrocław T. 11: 1983 s. 53-80.
Topos i niektóre miejsca wspólne badań literackich. „Pamiętnik Literacki1982 z. 1/2 s. 3-23; przedruk w: Problemy teorii literatury. Seria 3. Wrocław 1988 s. 130-150; przekł. francuski: [Przeł.] E. Destrée-Van Wilder. „Literary Studies in Poland.”, Wrocław T. 13: 1985 s. 23-50.
Alegoreza jako problem przekładu („Eneida” [Wergiliusza] czytana przez Macieja Kazimierza Sarbiewskiego). W: Wielojęzyczność literatury i problemy przekładu artystycznego. Wrocław 1984 s. 67-119.
Kochanowskiego czas uporządkowany. Pamiętnik Literacki 1984 z. 3 s. 85-102.
Kochanowskiego poetycka lekcja historii. Pamiętnik Literacki 1984 z. 4 s. 47-67.
Światopogląd i styl. (Wokół pytań o „proteusową naturę” Kochanowskiego). W: Jan Kochanowski i epoka renesansu. Warszawa 1984 s. 42-58.
O bajce politycznej. W: Miejsca wspólne. Warszawa 1985 s. 9-41.
Bajka ezopowa – model i pogranicza. Pamiętnik Literacki 1986 z. 2 s. 67-84.
Bajka” w polu genologicznym i polu leksykalnym. Studia Polonistyczne 1986/1987 s. 21-35.
Les conceptions du tragique au XVIe siècle. „Literary Studies in Poland”, Wrocław T. 15:1986 s. 93-119.
Bajka jako gawęda szlachecka. W: Kultura, literatura, folklor. Warszawa 1988 s. 48-61.
Nie te kraje. O pieśni panny dziewiątej. W: Jan Kochanowski – interpretacje. Kraków 1988 s. 108-123.
Róża dla księcia. „Studia Polonistyczne1990/91 wyd. 1992 s. 37-47 [dot. wiersza D. Naborowskiego „Róża”].
Serie tematyczne. W: Topika antyczna w literaturze polskiej XX wieku. Wrocław 1992 s. 39-52.
Darwin, Ezop i Anioł. (O „Ostatniej z bajek” Cypriana Norwida). W: Nie tylko o Norwidzie. Poznań 1997 s. 267-277.
Poeta zgody – Jan Kochanowski. W: Pisarze staropolscy. T. 2. Warszawa 1997 s. 71-147.
Podmiot – osoba – autor. W: Sporne i bezsporne problemy wiedzy o literaturze. Warszawa 2002 s. 99-112.
Rehabilitacja alegorii. W: Alegoria. Gdańsk 2003 s. 205-222.
My i one. Wariant Szymborskiej. W: Poetyka, polityka, retoryka. Warszawa 2006 s. 228-237.

Prace redakcyjne

1. J. Kochanowski: Utwory wybrane. Wiersze inaczej ułożone przez J. Abramowską. Poznań: Zysk i S-ka 1994, 239 s.
2. J. Ziomek: Prace ostatnie. Literatura i nauka. Redakcja naukowa J. Abramowska. Słowo wstępne: E. Wiegandt. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1994, 433 s.
3. Z perspektywy końca wieku. Studia o literaturze i jej kontekstach. Pod red. J. Abramowskiej i A. Brodzkiej. Poznań: Rebis 1997, 295 s.
4. J. Ziomek: Poetyka opisowa. Wyd. 2 poprawione. Redakcja naukowa wyd. 2 J. Abramowska. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 2000, 334 s.
5. Alegoria. Pod red. J. Abramowskiej. Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2003, 218 s.
6. Wariacje na temat. Studia literackiie. Pod red. J. Abramowskiej, A. Czyżak i Z. Kopcia. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskicj Studiów Polonistycznych 2003, 418 s.

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN 2004.

Słowniki i bibliografie

Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (P. Śliwiński).
Bibliografia prac profesor J. Abramowska W: Ulotność i trwanie. Poznań 2003.

Ład i fortuna

J. Lewański. „Teatr1975 nr 1.
M. Włodarski. „Ruch Literacki1975 nr 5.

Polska bajka ezopowa

T. Dobrzyńska. „Pamiętnik Literacki1992 z. 4.
J. Dżeżdżyk. „Ruch Literacki1993 z. 5.