Print

BIO

Urodzony 17 maja 1933 w Warszawie; syn Igora Abramowa-Newerlego, powieściopisarza, i Barbary z Jareckich, aktorki. Do szkół uczęszczał w Warszawie. Po uzyskaniu w 1951 świadectwa dojrzałości w Liceum Ogólnokształcącym Towarzystwa Przyjaciół Dzieci im. B. Limanowskiego studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim; w 1955 uzyskał magisterium. W 1954 był współzałożycielem Studenckiego Teatru Satyryków (STS; działał do 1969), w którym w tymże roku debiutował jako aktor oraz autor tekstów i muzyki (część tekstów została opublikowana w tomie zbiorowym „Myślenie ma kolosalną przyszłość”, Warszawa 1957). Pierwszy utwór satyryczny pt. „Krótka decyzja” ogłosił w 1955 w tygodniku Szpilki (nr 5). W 1956 był współzałożycielem, a następnie redaktorem naczelnym studenckiego tygodnika społeczno-kulturalnego Od nowa. W 1957 wchodził w skład kolegium redakcyjnego pisma Walka Młodych oraz w skład Redakcji Młodzieżowej Polskiego Radia. W 1958-59 przebywał w Paryżu, jako dziennikarz i reporter Tygodnika Polskiego. W tym czasie odbył tzw. wolny staż w Théâtre National Populaire. W 1960 był kierownikiem Redakcji Słuchowiskowej Radiowego Teatru Młodych (do 1966). W 1962 został członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP), w 1965 członkiem Polskiego PEN Clubu. Obok twórczości literackiej zajmował się komponowaniem utworów muzycznych m.in. napisał muzykę do „Oskarżonych” Agnieszki Osieckiej i Andrzeja Jareckiego, oraz wspólnie z Adamem Sławińskim do „Marysi i Napoleona” Andrzeja Jareckiego; komponował też liczne piosenki do cudzych i własnych tekstów. Otrzymał w 1965 nagrodę im. S. Piętaka, a w 1967 nagrodę Fundacji im. Kościelskich w Genewie (za sztuki „Anioł na dworcu” i „Derby w pałacu”), a także kilka nagród Polskiego Radia za słuchowiska radiowe. W 1970-72 był kierownikiem literackim Teatru Ludowego w Warszawie. W 1973 został sekretarzem Zarządu Klubu Dramatopisarzy Polskich przy ZLP, w 1974 członkiem zarządu Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (ITI), w 1978 wiceprezesem Zarządu Oddziału Warszawskiego ZLP (do 1980; należał do Związku do jego rozwiązania w 1983). Od 1985 przebywał w Toronto w związku z zagranicznym stypendium naukowym żony. Współpracował z dziennikiem polonijnym Związkowiec. W 1989 powrócił do Warszawy. Został członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 1996 otrzymał nagrodę Fundacji N. i W. Turzańskich w Toronto za twórczość dramatyczną. Mieszka w Toronto.

Twórczość

1. Esmeralda, czyli baśń romantyczno-kryminalna. [Musical]. Prapremiera: Warszawa, Studencki Teatr Satyryków 1958.

2. Śluby powszednie. Telewizja Polska 1960.

Widowisko telewizyjne wg D. Rokszandicza: Ostrożnie z małżeństwem.

3. Duże jasne. Komedia w 4 obrazach. [Współautor:] A. Jarecki. „Dialog” 1962 nr 6 s. 36-66. Prapremiera: Warszawa, Teatr Ateneum 1962. Wyd. osobne: Duże jasne. Komedia w 3 obrazach. Uwagi reżysera: Z. Listkiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Związkowe Centralnej Rady Związków Zawodowych 1965, 137 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

4. Śmierć po latach; Wielki kochanek; Licytacja. [Jednoaktówki]. Prapremiera pt. Remanent (Tryptyk sceniczny). Warszawa, Teatr Ateneum 1962. Druk jednoaktówki Licytacja: „Dialog” 1961 nr 12 s. 71-77. Przedruk zob. poz. ↑; por. poz. ↑.

Jednoaktówki: Śmierć po latach i Licytacja opracowane zostały przez autora w wersji słuchowiskowej i nadane przez Polskie Radio. Słuchowisko Licytacja zaprezentowane było na międzynarodowym konkursie Prix Italia w 1963 i nadane przez radiofonię angielską, czeską, duńską, fińską, norweską, serbo-chorwacką, szwedzką i węgierską [inf. autora].

Przekłady

czeski

Wielki kochanek: [Przeł.] J. Langer. Wystawienie: Praga 1962.

niemiecki

Licytacja: Die Versteigerung. [Przeł.] H. Kunstmann. „Begenung mit Polen,” Düsseldorf 1963.
Licytacja: [Przeł.] J. Boll. W: Modernes polnisches Theater. T.2. Neuwied 1967. Wystawienie: Berlin Zachodni 1967.

węgierski

Śmierć po latach: Wystawienie: Budapeszt 1978 [inf. autora].

5. Zasada. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Kalisz, Teatr im. W. Bogusławskiego 1962. Por. Słuchowiska radiowe.

6. Anioł na dworcu. Sztuka współczesna w 2 częściach. „Dialog” 1964 nr 9 s. 5-29. Prapremiera: teatralna: Warszawa, Teatr Kameralny 1965; telewizyjna: Telewizja Polska 1985. Wyd. osobne: Anioł na dworcu. [Przedmowa:] H. Kajzar: Cwaniak na dworcu. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1967, 91 s. Przedruk zob. poz. ↑, ↑.

Pierwszy akt opracowany w wersji słuchowiskowej nadany został przez Polskie Radio.
Nadto wg inf. autora nadane przez radiofonię czeską, niemiecką i szwedzką.

Nagrody

Nagroda literacka im. S. Piętaka w 1965.

Przekłady

serbsko-chorwacki

[Przeł.] P. Vujičić. Titograd, Novi Sad 1966.

słowacki

Anjel na stanici. [Przeł.] J. Mrázik. Bratislava 1965.

7. Licytacja. Wybór sztuk jednoaktowych i drobiazgów teatralnych. Uwagi inscenizacyjne: I. Cywińska-Adamska. Warszawa: Centralna Poradnia Amatorskiego Ruchu Artystycznego 1964, 176 s., powielone i przedrukowane częściowo zob. poz. ↑.

Zawartość

Cz.I: Licytacja [poz. ↑.]; Na szosie; Oferma; Co za wypadek [por. Słuchowiska radiowe]; Drwale; Wędkarze; Lekcja [por. Słuchowiska radiowe]; Podanie; Rozmowa z synem; Rodak; Szkolny kolega [por. Słuchowiska radiowe]; Odwiedziny czyli ruda czupryna; Nienawiść [por. Słuchowiska radiowe]; Na łące; Monolog urzędnika Stanu Cywilnego. — Cz. 2: Anioł na dworcu [poz. ↑].

8. Derby w pałacu.(Sztuka współczesna w 3 aktach). „Dialog” 1966 nr 4 s. 5-37. Prapremiera: teatralna: Warszawa, Teatr Polski 1966; telewizyjna: Telewizja Polska 1991. Przedruk zob. poz. ↑.

Przekłady

czeski

Zámecké dostihy. [Przeł.] H. Stachowá. Praha 1967.

węgierski

Wystawienie: Pecz 1978 [inf. autora].

9. Zupełnie jak w piosence. Kompozycje estradowe. [Współautor:] A. Jarecki, A. Osiecka. [Wybór i] oprac.: T. Łepkowska. Warszawa: Centralna Poradnia Amatorskiego Ruchu Artystycznego 1966, 141 s.

10. Ucieczka z wielkich bulwarów. [Sztuka w 3 aktach]. „Dialog” 1969 nr 3 s. 5-44. Przedruk zob. poz. ↑.

11. Żaglowce, białe żaglowce. [Utwór dramatyczny]. Telewizja Polska 1970. Druk „Teatr Polskiej Telewizji” 1971 nr 2 s. 5-26. Por. poz. ↑.

12. Wyciąg do nieba. Sztuka w 2 częściach. „Dialog” 1971 nr 7 s. 5-32. Prapremiera: Rzeszów, Teatr im. W. Siemaszkowej 1972. Przedruk zob. poz. ↑.

13. Klik-Klak. Sztuka w 2 częściach. „Dialog” 1972 nr 6 s. 34-60. Prapremiera: teatralna: Kraków, Teatr Stary Teatr 1972; telewizyjna: Telewizja Polska 1980. Przedruk zob. poz. ↑.

Przekłady

czeski

[Przeł.] I. Lexowa. Wystawienie: Praha, Teatr Buriana 1980.

niemiecki

jako słuchowisko nadane przez liczne radiofonie, także adaptowane przez Telewizję (Monachium) 1984 [inf. autora].

14. Wrotek. [Utwór dramatyczny; współautor:] M. Nowakowski. „Dialog” 1973 nr 1 s. 5-14.

15. Darz bór. Sztuka w 2 częściach. „Dialog” 1974 nr 10 s. 5-33. Prapremiera: Poznań, Teatr Polski 1974.

16. Bajadera. Telewizja Polska 1975. Druk „Teatr Polskiej Telewizji” 1977 nr 1 s. 28-39.

17. Dramaty. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1975, 542 s.

Zawartość

Anioł na dworcu [poz. ↑]; Derby w pałacu [poz. ↑]; Ucieczka z Wielkich Bulwarów [poz. ↑]; Wyciąg do nieba [poz. ↑]; Klik-Klak [poz. ↑].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

18. Ja, ty, oni. (Słuchowisko). „Dialog” 1975 nr 11 s. 15-27. Prapremiera: Lublin, Studencki Teatr Satyryczny „Cytryna” 1976. Przedruk zob. poz. ↑.

19. Czy można się dosiąść? [Utwór dramatyczny]. Telewizja Polska 1976. Por. poz. ↑.

20. Co pan zgłasza? Utwory dramatyczne. [Wstęp] J. Abramow. Warszawa: Czytelnik 1977, 193 s.

Zawartość

Agitatorzy; Konferansjer; A cóż człowiek, Antosiowo?; Wykład fryzjera; Wędkarze [poz. ↑]; Rzeźbiarz; Wróżka; Piosenka doliniarza; Ułani, ułani; Myśmy; Drwale [poz. ↑]; Monolog urzędnika Stanu Cywilnego [poz. ↑]; Rodak [poz. ↑]; Sprawa rozwodowa; Gajowi; Firma Maciej Sykson i Syn; Samo pole [por. Słuchowiska radiowe]; Miałem szczęście; Tatiana; Nienawiść [poz. ↑; por. Słuchowiska radiowe]; Rozstanie; Lekcja [poz. ↑]; Chwila wspomnień [por. Słuchowiska radiowe]; Heros na stadionie; Czar inwestycji; Rozmowa z synem [poz. ↑]; Naga rzeczywistość; Przodownicy; Kolega szkolny [poz. ↑]; Życie jest piękne; Orły z filtrem [por. Słuchowika radiowe]; Ruda czupryna [poz. ↑]; Co pan zgłasza?; Spacer w łóżku; Arcyksiążę; Podanie [poz. ↑]; Projekt przeszedł; Ech panienki, panienki; Na śmietniku; Zjazd koleżeński; Mogło być gorzej; Wstydzicie się trzeciego świata?; Królik doświadczalny. Kronika sądowa. — Teksty z programów STS-u, Radiowego Teatrzyku Miniatur Zwierciadło oraz pisane dla zawodowych kabaretów literackich.

21. Gry salonowe: Żelazna pani; Poznam panią w wieku lat... [Jednoaktówki]. Polskie Radio 1977, 1978. Druk w: Pięć minut sławy. Warszawa 1978 zob. poz. ↑ s. 53-74; 211-226. Telewizja Polska 1992.

22. Mogło być gorzej. [Utwór dramatyczny]. Powst. przed 1977. Druk w: Co pan zgłasza? Warszawa 1977 zob. poz. ↑ s. 169-174. Telewizja Polska 1995.

23. Skok przez siebie. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1977 nr 12 s. 5-36. Wyd. osobne Warszawa: Czytelnik 1979, 114 s.

24. Dno nieba. [Musical]. Prapremiera: Poznań, Teatr Polski 1978.

25. Pięć minut sławy. [Słuchowiska radiowe]. Posłowie: A. Ziembicki. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1978, 319 s.

Zawartość

Licytacja [Radio 1963; por. poz. ↑, ↑]; Śmierć po latach [Radio 1963; por. poz. ↑]; Na szosie [Radio 1963]; Żelazna pani [Radio 1977]; Bajadera [Radio 1972; por. poz. ↑, ↑]; Czy można się dosiąść [Radio 1976]; Dzwonią do drzwi — otwórz [Radio 1971]; Pięć minut sławy [Radio 1969]; Na samym końcu plaży [Radio 1972]; Ala ma kota [Radio 1977]; Poznam panią w wieku lat...[Radio 1978]; Dnia oko pięknego [Radio 1974]; Ja, ty, oni [Radio 1975; por. poz. ↑]; Żaglowce, białe żaglowce [Radio 1972; por. poz. ↑]; Ślepy bokser [Radio 1976; por. poz. ↑].

26. Bajadera. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1979, 126 s. Por. poz. ↑, ↑.

27. Kto mi śpiewał serenadę. [Musical]. Prapremiera: Warszawa, Teatr na Targówku 1980.

28. Biuletyn specjalny, czyli fik-mik. Scenariusz filmu telewizyjnego. [Współautor:] M. Nowicki. Powst. 1981.

29. Swojacy. [Utwór dramatyczny; współautor:] M. Nowakowski. „Dialog” 1981 nr 10 s. 5-13.

Nagrody

Nagroda w konkursie na współczesną sztukę telewizyjną w 1981.

30. Ślepy bokser. Scenariusz filmowy. [Współautor:] M. Nowicki. Ekranizacja 1981. Por. poz. ↑.

31. Maestro. Sztuka w 3 aktach. „Dialog” 1983 nr 1 s.5-43. Prapremiera: teatralna: Toruń, Teatr im. W. Horzycy 1983; telewizyjna: Telewizja Polska 1989. Wyd. osobne Warszawa: Czytelnik 1984, 130 s.

32. Miłość z listy przebojów. Scenariusz filmowy. [Współautor:] M. Nowicki. Ekranizacja 1984.

33. Słowik Warszawy. [Słuchowisko]. Polskie Radio 1984. Wyd. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1984, 36 s.

Nagrody

Nagroda na konkursie zamkniętym Polskiego Radia.

Przekłady

francuski

Wyd. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1984.

niemiecki

Wyd. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1984.

rosyjski

Wyd. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1984.

34. Pan Zdzich w Kanadzie. [Powieść]. „Związkowiec”, Toronto 1986-1988. Wyd. osobne Warszawa: Polonia 1991, 282 s. Wyd. nast.: wyd. 3 przejrzane Warszawa: Rosner & Wspólnicy 2002, 293 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

35. Alianci. [Powieść]. Białystok: Verus 1990, 287 s.

Przekłady

rosyjski

Sojuzniki. [Współwyd. z:] G. de Villiers: Plac po ubijce. [Przeł.:] L. Filimonova, Ju. Žybcev. Moskva 1994.

36. Duch Atlantydy. Sztuka w 2 częściach. Toronto: Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie 1994, 152 s.

37. Chryzantema złocista. [Utwór dramatyczny]. Telewizja Polska 1995.

38. Kładka przez Atlantyk. [Powieść]. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1995, 320 s.

39. Gęsi za wodą. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Białystok, Teatr Dramatyczny im. A. Węgierki 1996.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

40. Lwy mojego podwórka. [Wspomnienia]. Warszawa: „Twój Styl” 2000, 322 s. Wyd. 2 poszerzone, uzupełnione Warszawa: Rosner & Wspólnicy 2002, 351 + [48] s.

Nagrody

Nagroda literacka im. W.S. Reymonta w 2001; varsavianistyczna nagroda im. K. Małcużyńskiego przyznana przez Stowarzyszenie Autorów „ZAiKS” w 2001.

41. Nawiało nam burzę. [Opowieść historyczna]. Warszawa: „Twój Styl” 2000, 313 s.

42. Granica sokoła. [Publicystyka]. Warszawa: „Twój Styl” 2001, 251 s.

43. Młyn w piekarni. [Powieść]. Warszawa: Rosner & Wspólnicy 2002, 380 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

44. Lwy wyzwolone. [Wspomnienia 1944-1956]. Warszawa: Rosner & Wspólnicy 2003, 405 s.

45. Lwy STS-u. [Wspomnienia]. Warszawa: Rosner & Wspólnicy 2005, 434 + [32] s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

Teksty piosenek i skecze w przedstawieniach Teatru STS

• Prostaczkowie. 1954.
• Konfrontacja. 1955.
• Myślenie ma kolosalną przyszłość. 1955.
• Agitka. 1956.
• Czarna przegrywa, czerwona wygrywa. 1956.
• Siódmy kolor czerwieni. 1957.
• Trzeba mieć ciało. 1959.
• Część artystyczna. 1960.
• Wesoła dwururka. 1961.
• 30 milionów. 1962.
• Wszystko co nasze. 1963.
• Mnie nie jest wszystko jedno. 1964.
• Orły z filtrem. 1965.
• Marsz do kąta. 1967.
• Raz się żyje. 1969.

Słuchowiska radiowe, m.in.

Zob. też Twórczość poz. ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, 29.

• Jadą goście jadą. Polskie Radio 1960.
• Wybrałem wolność. [Współaut.:] A. Wróblewski. Polskie Radio 1961.
• Zasada. [Wyróżnienie na konkursie Polskiego Radia]. Polskie Radio 1961 [por. poz. ↑].
• Lekcja. Polskie Radio 1962 [por. poz. ↑].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
• Szkolny kolega. Polskie Radio 1963 [por. Twórczość poz. ↑].
• Co za wypadek. Polskie Radio 1965 [por. Twórczość poz. ↑].
• Wysoko nad ziemią. Polskie Radio 1965.
• Cztery miniatury. Polskie Radio 1967.
• Orły z filtrem. Polskie Radio 1967. Druk „Teatr Polskiego Radia” 1968 nr 1 s. 21-30 [por. Twórczość poz. ↑].
• Nie zapalaj światła. Polskie Radio 1968.
• Nienawiść. Polskie Radio 1968 [por.Twórczość poz. ↑, ↑].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
• Chwila wspomnień. Polskie Radio 1969. Druk „Teatr Polskiego Radia” 1968 nr 1 s.25-27 [por. Twórczość poz. ↑].
• Podziękowanie. Polskie Radio 1969.
• Order. Polskie Radio 1970. Druk „Teatr Ludowy” 1969 nr 6 s. 15-16, okładka.
• R-H minus. Polskie Radio 1970.
• Samo pole. Polskie Radio 1970 [por. Twórczość poz. ↑].
• Spotkamy się na kolacji. Polskie Radio 1970. Druk „Teatr Polskiego Radia” 1970 nr 2 s. 5-22.
• Dziękuję nie palę. Polskie Radio 1973. Druk „Scena” 1973 nr 12 s. 39-44 [ jako tekst dramatyczny].
• To wszystko, wysoki sądzie. Polskie Radio 1975.
• Nóż na gardle. Polskie Radio 1978.
• Przepraszam, że tak mało, Michałku. Polskie Radio 1978. Druk „Scena” 1979 nr 3 s. 44-47 [ jako tekst dramatyczny].
• Nie chce mi się. Polskie Radio 1979. Druk „Teatr Polskiego Radia” 1980 nr 1 s. 5-20.
• Śmierć dorożkarza. Polskie Radio 1979.
• Szanteklery od Frambolego. Polskie Radio 1980. Druk „Scena” 1983 nr 1 s. 44-47 [jako tekst dramatyczny].
• Fik-mik. Polskie Radio 1981.
• Czy można się dosiąść. Polskie Radio 1983.

Montaże utworów

• Dziewczyna z bzem majowym, czyli Żywa klasa. Teksty i piosenki kabaretowe. Adaptacja: R. Kordziński. Wystawienie: Słupsk, Teatr Dramatyczny i Orkiestra Kameralna 1989.

Omówienia i recenzje

• Ankiety dla IBL PAN 1963, 1969, 1976.

Wywiady

• Spojrzenie zza wody. Rozm. J.R. Kowalczyk. „Rzeczpospolita” 1997 nr 45.
• Dialog jest dla mnie formą podstawową. Rozm. R. Matuszewski. „Nowe Książki” 2001 nr 2.

Słowniki i bibliografie

• Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 1. Warszawa 1977 (F. Lichodziejewska).
• Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000 (S. Gąssowski).

Ogólne

Artykuły

• E. Wysińska: Abramow czyli o komedii społecznej. „Dialog” 1966 nr 9.
• Abramow na scenach kraju. „Zeszyty Teatralne” 1972/73 nr 7.
• J. Koenig: Teatr w skali naturalnej [O twórczości radiowej J. Abramowa]. „Tygodnik Kulturalny” 1976 nr 18.
• A. Kijowski: Abramow w pigułce. „Dialog” 1977 nr 12.
• S. Badijewska: Ryzyko wyboru. [ Szkic o dramaturgii radiowej J. Abramowa]. W tejże: Muza bez legendy. Warszawa 1978.
• S. Gąssowski: Współcześni dramatopisarze polscy. Warszawa 1979, passim.
• S. Bardijewska: Jarosława Abramowa-Newerlego — naturalistyczna groteska. W tejże: Własna przestrzeń. Warszawa 1987.

Pan Zdzich w Kanadzie

• H. Gosk: Nasz człowiek w Kanadzie. „Nowe Książki” 1992 nr 5.
• W. Kupiszewski: Frazeologia w powieści Jarosława Abramowa-Newerlego „Pan Zdzich w Kanadzie”. „Prace Filologiczne” 1994 t. 39.
Go back to position Wróć do pozycji

Gęsi za wodą

• W. Kupiszewski: Socjolingwistyczna charakterystyka bohaterów sztuki Jarosława Abramowa-Newerlego „Gęsi za wodą”. „Prace Filologiczne” 1998 t. 43.
Go back to position Wróć do pozycji

Młyn w piekarni

• J. Gizella: Chleb nasz powszedni w Toronto. W tegoż: Pisarze i kopiści. Kraków 2003.
Go back to position Wróć do pozycji

Lwy STS-u

• H. Baltyn: STS-terra, ubi leones. „Nowe Książki” 2005 nr 7.
• S. Sobieraj: Piękni w czasach szpetnych. „Twórczość” 2006 nr 1.
Go back to position Wróć do pozycji
Print
LICENCE_INFO