BIO

Born on 3 June 1946 in Nieszawa; son of the bookkeeper Kazimierz Gutowski and the civil servant Mieczysława, née Ignaczewska. He started attending the Grammar School in Aleksandrów Kujawski in 1960, completing his advanced secondary education in 1964. He then studied Polish philology at the Faculty of the Humanities at the Nicolaus Copernicus University (UMK) in Torun. He was a member of the Polish Students' Association (ZSP) during his studies. He made his debut with the poems Początek podróży (Start of a Journey) and Wejście (Entrance), which were published in Almanach Poezji (Torun 1966). After graduating with a master's degree from UMK in 1969, he was employed as an assistant intern before being appointed teaching assistant, serving in this role between 1970 and 1978. He made his debut as a literary critic in 1970 with a review titled Edmunda Puzdrowskiego poezje trzecie (Edmund Puzdrowski's third poetry), which discussed his book Rzecz kaszubska (A Kashubian Piece). The review was published in "Pomorze” (no. 3). The same year, he became a member of the Torun Scientific Society (Towarzystwo Naukowe w Toruniu – TNT), serving as secretary between 1983 and 1989, followed by a period as chair of its Philological Commission until 1997. Between 1997 and 2004 he was a member of the Society's Board and editor-in-chief of TNT's publishing houses. He was also a member of the Adam Mickiewicz Literary Society, joining the Board of its Editorial Commission in 1996. Between 1970 and 1975, he was a member of the Torun branch of the Club of Catholic Intelligentsia (Klub Inteligencji Katolickiej – KIK). Between 1970 and 1980, he was a member of the Polish Teachers' Union (ZNP). He published his first academic article, Problematyka powieści Tadeusza Micińskiego. „Nietota”, „Xiądz Faust” – próba reinterpretacji (Themes in Tadeusz Miciński's Novels "Nietota" and "Xiądz Faust": Towards a reinterpretation), in 1972 in UMK's journal "Zeszyty Naukowe UMK, Filologia Polska" (no. 48). His research focused primarily on the literature of the Young Poland period, in particular the works of Tadeusz Miciński, and twentieth-century literature more generally. His articles, essays and reviews appeared in journals and periodicals including "Acta Universitatis Nicolai Copernici" (intermittently 1977-96), "Pamiętnik Literacki" (intermittently from 1977) and "Ruch Literacki" (1988, 1992, 2002-06, and 2009). He also published reviews under the pen name Adam Jaśniach in "Literatura" (1976 and 1978) and "Gazeta Pomorska" (1978). He was awarded a doctoral degree in 1978 from UMK for his dissertation Świat poetycki Tadeusza Micińskiego. Symbol-mit-światopogląd (The Poetic World of Tadeusz Miciński: Symbol, myth, worldview), which was supervised by Prof. Artur Hutnikiewicz. Gutowski was subsequently appointed lecturer. He was a member of the Independent Self-governing Trade Union Solidarity (NSZZ "Solidarność") in 1980-81 and from 1989 to 1998. From 1986, he worked in parallel at the Higher School of Pedagogy (Wyższa Szkoła Pedagogiczna – WSP) in Bydgoszcz (now Kazimierz Wielki University). He was awarded a habilitation degree in 1989 for his study Nagie dusze i maski. O młodopolskich mitach miłości (Naked Souls and Masks: On Young Poland's myths of love). He was subsequently appointed senior lecturer before being made associated professor at UMK in Torun and Bydgoszcz WSP in 1990. He also lectured at the Higher School of Pedagogy in Słupsk between 1992 and 1995 and at the now defunct private university specializing in humanities and education, Mazowiecka Wyższa Szkoła Humanistyczno-Pedagogiczna in Łowicz (1995-2005; holding the Chair of the History of Polish Literature between 2000 and 2003). He was made state-appointed professor in 1995. Between 1996 and 2003, he was a member of the Committee on Literary Studies of the Polish Academy of Sciences (Komitet Nauk o Literaturze Polskiej PAN). He resigned from UMK in 1998 and took up a post as full professor at WSP in Bydgoszcz (which in 2001 became Bydgoszcz Academy [Akademia Bydgoska] and in 2004 Kazimierz Wielki University – UKW). He was initially director of the Department of Young Poland Literature, while from 2001 until his retirement in 2014 he held the Chair of Nineteenth- and Twentieth-Century Polish Literature (which in 2011 became the Chair of Modern and Postmodern Polish Literature of the 19th-21st Centuries) at the Institute of Polish Philology (now the Institute of Polish Philology and Cultural Studies). He was appointed to the Scientific Council of the Interfaculty Department (from 2006 – Institute) of Research on Religious Literature at the Catholic University of Lublin (KUL) in 1998. In 2000, he joined the Programme Council of the Jan Kasprowicz Museum in Inowrocław while also serving on the editorial board of its yearbook "Rocznik Kasprowiczowski". He was awarded the rector's prize at both UMK and UKW on many occasions, while in 2002, he received the prize of the Minister of National Education. In 2007, he was appointed to the Board of the Prof. A. Hutnikiewicz Foundation, the Scientific Council of the Mr Cogito Library (Biblioteka Pana Cogito) and the Editorial Board of the artistic and scholarly quarterly "Temat", which was published in Bydgoszcz. He also published articles and reviews in this periodical between 2005 and 2007. In 2008, he joined the Scientific Council of the University of Bialystok's publishing series Czarny Romantyzm (Dark Romanticism). He was awarded the Golden Cross of Merit in 1991, the Committee of National Education Medal in 1997, the Knight's Cross of the Order of Polonia Restituta in 2000 and the Jerzy Sulima-Kamiński Medal in 2008, awarded by the Artistic Chapter (Kapituła Artystyczna) for services to the Kuyavian-Pomeranian region. He married the Polish studies graduate Maria Mikołajczak in 1972. They have three children: Anna (b. 1977), Marek (b. 1979) and Elżbieta (b. 1980). He lives in Torun.

Twórczość

1. W poszukiwaniu życia nowego. Mit a światopogląd w twórczości Tadeusza Micińskiego. Warszawa; Poznań; Toruń: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1980, 177 s. Prace Wydziału Filologiczno-Filozoficznego, t. 28, z. 1. Przedruk zob. poz. .

Fragment rozprawy doktorskiej pt. „Świat poetycki Tadeusza Micińskiego. (Symbol – mit – światopogląd)”.

Zawartość

Zawiera części: I. Młodopolskie poszukiwania; II. Paradoksy poetyckiej wyobraźni; III. Prawda dramatu czy kłamstwo utopii?; IV. W kierunku epickiej syntezy; V. Omnis Homo.

2. Pasje wyobraźni. Szkice o literaturze romantyzmu i Młodej Polski. Toruń: Wydawnictwo TNT [Towarzystwa Naukowego w Toruniu] 1991, 184 s. Prace Wydziału Filologiczno-Filozoficznego, t. 33, z. 2.

Zawartość

Otchłań i nieskończone koło. (O symbolice przestrzeni w poezji Adama Mickiewicza); „I kto zgasił okropne świecidło?”. Semantyka ognia i światła w twórczości Juliusza Słowackiego; Zygmunta Krasińskiego czucie śmierci; Kreator i medium. Wokół problemu tożsamości artysty; Cztery obrazy morza. (W kręgu wyobraźni młodopolskiej); „Śni mnie ktoś, jakby ciężki sen”. Onirologia Tadeusza Micińskiego; Burzyciel świątyń i budowniczy nadgwiezdnych miast. O symbolice architektonicznej w twórczości Tadeusza Micińskiego; Wyobcowanie – bunt – ofiara. (Z problemów ekspresjonistycznej historiozofii); Odrodzenie i wyzwolenie. Symbolika niepodległościowa w poezji polskiej lat 1914-1918.

3. Nagie dusze i maski. O młodopolskich mitach miłości. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1992, 373 s. Wyd. 2 rozszerzone i uzupełnione tamże 1997, 399 s.

Rozprawa habilitacyjna.

Zawartość

I. Kobieta fatalna czy fatum natury?: Miłosne ambiwalencje; Na antypodach romantyzmu; Orgiastyczny prażywioł; Kwiaty zła i miłosne bestiarium; Anty-Madonna – synagoga szatana i emisariuszka natury; Paradoksy miłości fatalnej. – II. Hedonizm, czyli absolut chwili: Mit intensywności; Apoteoza chwili upojenia; W kręgu mitu Pigmaliona; Mortalizm, nekrofilia i kłopoty sumienia. – III. Ku młodopolskiej „religii miłości”: Sublimacja czy jedność przeciwieństw?; Anielskość w piekle łatwizny; Inspiracje i kreacje, – Androgyne: Jerzy Żuławski, czyli próba retoryczno-filozoficzna; Antoni Szandlerowski, czyli próba mistyczno-religijna; Stanisław Przybyszewski, czyli próba „nadrealistyczna”; Integralność i antynomie. – IV. Mity miłości w powieści młodopolskiej: Powieść i mit; Eros w biografii „mocnego człowieka”. (Stanisław Przybyszewski); Synteza mitów a świat historii. (Stefan Żeromski); Degradacje mitów, – Wielkie polemiki: W kręgu podejrzliwości. (Karol Irzykowski); Ku autentycznej egzystencji. (Stanisław Brzozowski); W stronę chrześcijańskiego witalizmu. (Wacław Berent). – V. Poezja Bolesława Leśmiana a mity erotyczne Młodej Polski; Obnażenie i zamaskowanie. – W wyd. 2 nadto aneks: Chuć przeciw duszy narodu. O kompleksach polskich i erotyce modernizmu.

4. Wśród szyfrów transcendencji. Szkice o sacrum chrześcijańskim w literaturze polskiej XX wieku. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1994, 204 s.

Zawartość

I: Literatura wobec sacrum. Wątpliwości i propozycje. – II: Młodopolskie transformacje postaci Chrystusa; Symbolika pasyjna w twórczości Jana Kasprowicza; „Małe, nikczemne stworzenie”. O satanistycznej symbolice nicości. – III: Błądzenie człowieka w Bogu i Boga w człowieku. Tajemnica Wcielenia według Krzysztofa Kamila Baczyńskiego; Aluzje biblijne i symbolika religijna w poezji Tadeusza Różewicza; Świadek odbóstwionej wyobraźni. Sacrumchrześcijańskie w poezji Zbigniewa Herberta; Wobec (nieobecności) Boga. Sytuacja podmiotu w polskiej poezji religijnej lat ostatnich.

5. Mit – Eros – Sacrum. Sytuacje młodopolskie. [Szkice]. Bydgoszcz: Homini 1999, 264 s.

Zawartość

Mit w czasoprzestrzeni powieści młodopolskiej; Egzotyzm młodopolskiej erotyki. Próba typo- i topologii; Symbolika urbanistyczna w literaturze polskiego modernizmu; Tajemnice młodopolskich lasów. O kluczowym symbolu poetyckim; Wyobraźnia religijna czy religia wyobraźni? Dylemat (nie tylko) młodopolski; Fantazmat religijny w literaturze Młodej Polski; Motywika pasyjna w świecie młodopolskiej wyobraźni; Młodopolskie wizje Zmartwychwstania; Zapomniana synteza Młodej Polski.

6. Z próżni nieba ku religii życia. Motywy chrześcijańskie w literaturze Młodej Polski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2001, 402 s.

Zawartość

Duchowa przygoda modernistów. – I. Wyobraźnia religijna czy religia wyobraźni? [poz. ]; II. Wobec utraty wiary (bez-bożność) i śmierci Boga (bez-bóstwo); III. Alternatywne drogi poszukiwania sacrum; IV. Władca czy Ojciec?. Dylematy przedstawiania obrazu Stwórcy; V. Walka o Chrystusa; VI. Młodopolskie oblicza szatana; VII. Pokusy nicości i tajemnice Pełni. Młodopolskie obrazy eschatologii. – Inspiracje czy ścieżki błądzenia? (Z dziedzictwem gnozy ku wtajemniczeniom New Age).

7. Wprowadzenie do Xięgi Tajemnej. Studia o twórczości Tadeusza Micińskiego. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej 2002, 424 s.

Zawartość

Wieczny wędrowiec; Chaos czy ład? Symbolika reintegracji we wczesnej twórczości Tadeusza Micińskiego; W poszukiwaniu życia nowego. Mit a światopogląd w twórczości Tadeusza Micińskiego [poz. ]; „W mroku gwiazd”. Poemat metafizycznego protestu i rozpaczliwej nadziei; Dusza – Duch – Jaźń. Semantyka słów kluczy metafizycznej antropologii Tadeusza Micińskiego; „Śni mnie ktoś, jakby ciężki sen”. Onirologia Tadeusza Micińskiego [poz. ]; Burzyciel świątyń i budowniczy nadgwiezdnych miast. O symbolice architektonicznej w twórczości Tadeusza Micińskiego [poz. ]; Inspiracje i repetycje. Adam Mickiewicz w lekturze Tadeusza Micińskiego; Rewolucja i eschatologia. Zygmunt Krasiński – Tadeusz Miciński; Powstanie styczniowe w twórczości Tadeusza Micińskiego; Stereotyp Niemców i Niemiec w twórczości literackiej i publicystyce Tadeusza Micińskiego; Wyobcowanie – bunt – ofiara. Z problemów ekspresjonistycznej historiozofii [poz. ].

8. Konstelacja Przybyszewskiego. [Szkice]. Toruń: Wydawnictwo A. Marszałek 2008, 325 s.

Zawartość

Wstęp: Meteor czy konstelacja? – Cz. 1: Wśród przeklętych problemów „genialnego Polaka”; Stanisław Przybyszewski i Otto Weininger – dwie metafizyki płci; Aspekty inicjacyjne prozy Stanisława Przybyszewskiego; Destrukcja i dominacja. Paradoksy sytuacji artysty w powieściach Stanisława Przybyszewskiego; Artysta – więzień urbanistycznych fantazmatów. O „Krzyku” Stanisława Przybyszewskiego; Rodzina jako egzystencjalna pułapka. O „Dzieciach nędzy” Stanisława Przybyszewskiego; Nihiliści i Tyrteusze. Tematyka przemocy społeczno-politycznej w prozie Stanisława Przybyszewskiego; Zapomniana synteza Młodej Polski [poz. ]. – Cz. 2: Fragmenty konstelacji; Kreator i medium. Wokół problemu tożsamości artysty [poz. ]; Miłość śmierci i energia rozkładu. O młodopolskiej wyobraźni nekrofilskiej; Prawda trwogi i pułapki lęków – w światoodczuciu Młodej Polski; Młodopolski palimpsest tragiczności.

9. Między inicjacją a nicością. Studia i szkice o literaturze modernizmu. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego 2013, 591 s.

Zawartość

Od autora; Inicjacje: Młodopolskie inicjacje; Gnostyczne światy Młodej Polski. Prolegomena; Mit w powieści młodopolskiej. Próba typologii; Religie, wiary, teksty: Polska – res sacra? Życie narodu a żywotność chrześcijaństwa w manifestach światopoglądowych młodopolskich poszukiwaczy Absolutu [dot. m.in. S. Przybyszewskiego, T. Micińskiego]; Religie – wiary – teksty. Pytania (nie tylko) do Młodej Polski; Radykalizm religii lub/i egzystencji. Ślady alternatywy w prozie międzywojennej; Cudze pole? Przestrzeń duchowości kapłańskiej w prozie polskiej późnej nowoczesności; Imaginaria romantyzmu i modernizmu: Glosa do Orfeusza Słowackiego; Młodopolskie dialogi (z) nocą; Tajemnica chleba i wina. W kręgu młodopolskiej symboliki eucharystycznej; Pejzaże zimowe w poezji Młodej Polski. Tematyka i symbolika; „Ja, zgnilizny twej powiędły kwiat…” Imaginacja rozkładu w prozie artystycznej Wacława Berenta; Kontynuacje i rewizje: Tadeusz Miciński: Inna siłaczka? Wokół „Nauczycielki” Tadeusza Micińskiego; A gwiazdami osypuje Mrok… (O symbolice uranicznej w poezji Tadeusza Micińskiego); Kosmos udręczeń, droga przekroczenia, łaska wypowiedzi. Interpretacja cyklu poetyckiego In loco tormentorum; Tadeusza Micińskiego dialog z Królem-Duchem; Tadeusza Micińskiego słowo o Bolesławie Prusie; Laboratoria wyzwolenia. O jednoaktowych dramatach Tadeusza Micińskiego; Tematy żydowskie w Xiędzu Fauście Tadeusza Micińskiego. (Próbne zapiski); Ostatnia noc Wielkiego Mędrca. Finał biografii księdza Fausta; …oraz inni: Pod ciężarem Ewy: totalność-obojętność-nicość [dot. m.in. S. Przybyszewski: Śnieg; J. Iwaszkiewicz: Młyn nad Utratą; T. Różewicz: Regio]; „Wesele” [S. Wyspiańskiego], czyli zaćmienie mitu; Stefan Żeromski – „Dzieje grzechu”; Między antyidyllą a inicjacją. O Ziemi dziewiczej Leopolda Staffa; Mit jako matryca (i przezwyciężenie) historii. (O „Erosie i Psyche” Jerzego Żuławskiego); Głosy osobne: Gest Ikara [dot. m.in. opowiadania „Ikar” J. Iwaszkiewicza]; Głosy osobne: z krawędzi nicestwienia/z nicestwienia krawędzi; Świadomość bezlitosna. Uwagi na marginesie esejów Jeana Améry; Pytania po drodze?

10. W splątanej tkaninie stuleci... O literaturze polskiej kulturowego przełomu. [Studia]. Białystok: Temida 2 przy współpracy Wydziału Filologicznego Uniwersytetu w Białymstoku. Katedra Badań Filologicznych „Wschód – Zachód 2020, 601 s. Przełomy, Pogranicza, 40.

Zawartość

I. Czytanie Młodej Polski: Granice „mocne”, „ostre” czy zanikające? Spór o znaczenie polskiego fin de siecle’u; Młoda Polska według Czesława Miłosza; Artura Hutnikiewicza badania nad Młodą Polską; II. Poetyckie poszukiwania niewyrażalnego: Młodopolskiej poezji kłopoty z nieskończonością (Kazimierz Tetmajer, Leopold Staff, Tadeusz Miciński); Wątpliwa hipoteza witalizmu w polskiej literaturze nowoczesnej; Młoda Polska w „obłoku niewiedzy”. Uwagi do wczesno-modernistycznych nihilologii; III. Kręgi młodopolskiego sacrum: Problem tekstu kontr-biblijnego w epoce Młodej Polski. Uwagi wstępne; „Dies irae” autora „Bezgrzesznych lat”. Wyobraźnia katastroficzna w poezji Kornela Makuszyńskiego; Salome Kasprowicza, czyli kreacja w śmierci; Tropy gnostyczne w twórczości Stefana Żeromskiego; Chrystus Stanisława Brzozowskiego; IV. Dialogu z Tadeuszem Micińskim ciąg dalszy – Próba „Epilogu”?; Walkiria-pszczoła – kobieta jako figura pełni. Feminocentryzm Tadeusza Micińskiego; Tadeusza Micińskiego zmagania z prozą; Architektonika światów przedstawionych w powieściach Tadeusza Micińskiego; V. Cykle literackie: W mroku gwiazd w kontekście innych cyklów poetyckich Młodej Polski; Konstrukcje cykliczne w poezji Jana Kasprowicza; Leśmianowski eros w poetyckich cyklach zaklęty; „Z księgi przeczuć”. Wstęp do Leśmianowskiej poetyki marzenia; Cykl prozy spowiedniczej – konstrukcja czy ekspresja? Na przykładzie Stygmatu Marii Krzymuskiej; Cykle narracyjne w Xiędzu Fauście Tadeusza Micińskiego; VI. Modernizm lękiem podszyty: Aspekty inicjacyjne prozy Stefana Grabińskiego; VII. Na początku nowego stulecia: Ku pokrzepieniu serc?. Możliwości i funkcje „sacro-realizmu” w prozie polskiej początku XXI wieku.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Świat przeciw jednostce. W kręgu modernistycznych antynomii. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska1977 z. 13 s. 73-94.
Chaos czy ład? Symbolika reintegracji we wczesnej twórczości Tadeusza Micińskiego.W: Studia o Tadeuszu Micińskim. Kraków 1979 s. 227-274.
Kultura jako tekst: języka i mowy. „Integracje1981 nr 10 s. 19-30.
Chuć przeciw duszy narodu. O kompleksach polskich i erotyce modernizmu. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska1986 z. 28 s. 45-70.
W kręgu romantycznej fenomenologii śmierci. W: Style zachowań romantycznych. Warszawa 1986 s. 289-303.
Poezja Leśmiana a młodopolskie mity miłości. „Ruch Literacki1988 nr 3 s. 187-203.
Aluzje biblijne i symbolika religijna w poezji Tadeusza Różewicza. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska1989 z. 32 s. 77-102.
Hedonizm młodopolskiej erotyki. „Pamiętnik Literacki1990 z. 4 s. 93-118.
Antoniego Szandlerowskiego religia miłości. Z zagadnień erotyki młodopolskiej. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska1991 z. 33 s. 21-44.
Symbolika Wawelu w twórczości Tadeusza Micińskiego. „Ruch Literacki1992 nr 6 s. 706-711.
Boska sztuka opowiadania świata. O narracji wypowiedzi zupełnej. W: Formy i strategie wypowiedzi narracyjnej. Toruń 1993 s. 7-19.
Mit androgyne w poematach prozą Stanisława Przybyszewskiego. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska1993 z. 39 s. 69-87.
Młoda Polska wobec chrześcijańskiego sacrum. W: „Sprawozdania Towarzystwa Naukowego w Toruniu1993 s. 13-22.
Gwiazda Zaranna Boskiego Światła. Motywy Maryjne w twórczości Jana Kasprowicza. W: Matka Boska w twórczości wielkich Polaków. T. 1. Warszawa 1995 s. 116-134.
Pod ciężarem Stwórcy. Autorytarne oblicze Boga w literaturze Młodej Polski. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska1996 z. 47 s. 33-45.
Tadeusza Micińskiego wiara widząca. „Gnosis1996 nr 9 s. 44-52.
Motywy maryjne w poezji Leopolda Staffa. W: Matka Boska w twórczości wielkich Polaków. T. 2. Warszawa 1999 s. 84-99.
Salome” [J.] Kasprowicza, czyli kreacja w śmierci. W: Jan Kasprowicz. W siedemdziesięciolecie śmierci. Olsztyn 1999 s. 133-140.
Szkic do erotyku (którego nie było?) Zbigniewa Herberta. „Roczniki Humanistyczne1999 t. XLVII z. 1 s. 119-138.
Cykl prozy spowiedniczej – konstrukcja czy ekspresja? Na przykładzie „Stygmatu” Marii Krzymuskiej. W: Cykl literacki w Polsce. Białystok 2001 s. 203-210.
Młodopolskie chrystologie. W: Chrystus w literaturze polskiej. Lublin 2001 s. 307-320.
Cykle narracyjne w „Xiędzu Fauście” Tadeusza Micińskiego. W: Cykl i powieść. Białystok 2004 s. 155-166.
Sny Pana Cogito. W: Portret z początku wieku. Lublin 2005 s. 129-152.
Odkrywanie i narzucanie wartości w kulturze współczesnej. W: Polonistyka w przebudowie. T. 2. Kraków 2006 s. 323-337.
Xiądz Faust. Synteza – niedokonanie – skok w przyszłość. „Temat2006 nr 6-7 s. 44-57; 66-76.
W mroku gwiazd” [T. Micińskiego] w kontekście innych cyklów poetyckich Młodej Polski. W: Polski cykl liryczny. Białystok 2008 s. 109-126.
Młoda Polska według Czesława Miłosza. W: Pogranicza, cezury, zmierzchy Czesława Miłosza. Białystok 2012 s. 329-341.
Aspekty inicjacyjne prozy Stefana Grabińskiego. „Litteraria Copernicana2013 nr 1 s. 10-41.
Z księgi przeczuć. Wstęp do Leśmianowskiej poetyki marzenia. W: Stulecie „Sadu rozstajnego. Kraków 2014.
Ku pokrzepieniu serc? Możliwości i funkcje „sakro-realizmu” w prozie polskiej początku XXI wieku. W: Sacrum na nowo poszukiwane. Lublin 2015 s. 153-181.
Artura Hutnikiewicza badania nad Młodą Polską. „Litteraria Copernikana2016 nr 4 s. 27-37.
Młoda Polska w „obłoku niewiedzy. Uwagi do wczesnomodernistycznych nihilologii. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica2016 nr 3 s. 51-107.
Tadeusza Micińskiego zmagania z prozą. W: Czytać Tadeusza Micińskiego. Siedlce 2016 s. 17-47.
Walkiria-pszczoła: kobieta jako figura pełni. Feminocentryzm Tadeusza Micińskiego. „Ruch Literacki2016 nr 1 s. 3-27.
Wątpliwa hipoteza witalizmu w polskiej literaturze nowoczesnej. W: Młodopolski witalizm. Modernistyczne witalizmy. Kraków 2016 s. 35-61.
Architektonika światów przedstawionych w powieściach Tadeusza Micińskiego. W: Proza Tadeusza Micińskiego. Białystok 2017 s. 31-81.
Echa wojny rosyjsko-japońskiej w twórczości Tadeusza Micińskiego. (W kontekście wczesnomodernistycznej hermeneutyki doświadczenia wojny). W: Dylematy epoki postyczniowej. Łódź 2019 s. 417-435.
Przyswajanie i oswajanie świeckości. W: Literatura a religia – wyzwania postsekularności. Lublin 2022 s. 621-657.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. T. Miciński: Poematy prozą. Wybór, wstęp, oprac.: W. Gutowski. Kraków; Wrocław: Wydawnictwo Literackie 1985, 348 s. Biblioteka Poezji Młodej Polski.
2. T. Miciński: Wybór poezji. Wybór, wstęp, oprac.: W. Gutowski. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 1999, 317 s. Biblioteka Polska.
3. Z problemów prozy. Powieść inicjacyjna. Pod red. W. Gutowskiego i E. Owczarz. Toruń: Dom Wydawniczy Duet 2003, 712 s.
4. Z problemów prozy. Powieść o artyście. Pod red. W. Gutowskiego i E. Owczarz. Toruń: Wydawnictwo A. Marszałek 2006, 704 s.
5. T. Miciński: Xiądz Faust. Powieść. Oprac. tekstu, przypisy i posłowie: W. Gutowski. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2008, 524 s.
6. T. Miciński: Pisma rozproszone. T. 1. Eseje i publicystyka 1896-1908. Red. naukowa edycji: M. Bajko i J. Ławski. Wstęp, oprac. tekstów i przypisy: M. Bajko i W. Gutowski. Białystok: Wydawnictwo Prymat 2017, 576 s.
7. Proza Tadeusza Micińskiego. Studia. Red. naukowa: M. Bajko, W. Gutowski, J. Ławski. Wstęp: J. Ławski. Białystok: Katedra Badań Filologicznego „Wschód – Zachód”. Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku; Wydawnictwo Alter Studio 2017, 596 s. Przełomy, Pogranicza, 26. Studia Młodopolskie, 4.
8. T. Miciński: Pisma rozproszone. T. 2. Eseje i publicystyka 1909-1914. Redakcja naukowa edycji: M. Bajko i J. Ławski. Wstęp, oprac. tekstów i przypisy: W. Gutowski. Białystok: Wydawnictwo Prymat, Mariusz Śliwowski 2018, 846 s.

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 2008, 2009.

Wywiady

Otwarte widzenie literatury. Rozm. D.T. Lebioda. „Bydgoski Informator Kulturalny2003 nr 1.

Słowniki i bibliografie

Współcześni Uczeni Polscy. Słownik biograficzny. T. 1. Warszawa 1998.
Literatura Polska XX w. Przewodnik encyklopedyczny, T. 1. Warszawa 2000 (K. Ćwikliński).
Bibliografia prac Profesora Wojciecha Gutowskiego. W: Modernizm. Zapowiedzi, krystalizacje, kontynuacje. Bydgoszcz. 2009 [za l. 1966-2008].

Ogólne

Artykuły

J. ŁAWSKI: Profesor Wojciech Gutowski. (1946-2021). Wspomnienie. „Ruch Literacki2021 z. 6.

W poszukiwaniu życia nowego

J. ZIELIŃSKI: Mit odrodzenia. „Twórczość1981 nr 5.

Nagie dusze i maski

A. CZABANOWSKA-WRÓBEL: Maski kobiety i twarz mężczyzny. „Teksty Drugie1993 nr 4/6.
A. KLICH. „Ruch Literacki1993 z. 5.
K. SZUMLEWICZ: Namiętność i schematy. „Twórczość1998 nr 11.
W. TRZECIAKOWSKI: Młodopolskie mity miłości. „PAL Przegląd Artystyczno-Literacki1998 nr 5/6.
W. TRZECIAKOWSKI: O młodopolskim erotyzmie. Pierwsze całościowe ujęcie mitów polskiego modernizmu. „Kwartalnik Artystyczny1998 nr 2.

Wśród szyfrów transcendencji

D. HECK: Inwersja w metodzie. „Tytuł1995 nr 2, polemika: W. Gutowski: Wściekłość i wrzask w „marcowym” felietonie. Tamże nr 3.
P. ROLIRAD. „Ruch Literacki1995 z. 2.
A. KLUBA: Parafrazy transcendencji. „Teksty Drugie1996 nr 6.
M. STALA. „Pamiętnik Literacki1997 z. 4.

Mit – Eros – Sacrum

W. TRZECIAKOWSKI: O wysokiej sztuce interpretacji Młodej Polski. „Kwartalnik Artystyczny2000 nr 3.
A. CZABANOWSKA-WRÓBEL: W lesie młodopolskich symboli. „Teksty Drugie2001 nr 1.

Z próżni nieba ku religii życia

Ł. WRÓBEL: Aktualność Młodej Polski. „Nowe Książki2002 nr 7/8.

Wprowadzenie do Xięgi Tajemnej

A. CZABANOWSKA-WRÓBEL. „Ruch Literacki2003 z. 2.
[D.T. LEBIODA] LTD: Tadeusza Micińskiego Xięga Tajemna. „Temat2004 nr 1/2.
M. PLISZKA. „Pamiętnik Literacki2007 z. 1.

Konstelacja Przybyszewskiego

A. CZABANOWSKA-WRÓBEL. „Ruch Literacki2008 nr 3.

T. Miciński: Xiądz Faust

A. CZABANOWSKA-WRÓBEL. „Ruch Literacki2009 z. 4/5.