BIO

Born on 11 August 1960 in Warsaw; son of the doctor Feliks Pąkciński, and the classical philologist and later professor of the University of Warsaw (UW) Marianna, née Bębenek. He lived in Otwock, near Warsaw, where his father was a doctor at, and later director of, the anti-tuberculosis clinic. Marek Pąkiciński started writing poetry as a child, making his debut in 1975 with the piece Biblioteka (Library), which was published in the magazine "Filomata" (no. 288). Soon afterwards, while aged only 16, he published the novel Owadzia planeta (Insect Planet). He continued to publish poems in "Filomat" until 1981. He completed his advanced secondary education in 1978 at the Konstanty Ildefons Gałczyński Grammar School in Otwock and subsequently studied Polish philology (with a major in teaching) at UW. He was awarded a master's degree in 1978 for his dissertation Poezja jako odzwierciedlenie świata społecznego na przykładzie utworów Juliana Kornhausera, Adama Zagajewskiego i Stanisława Barańczaka z lat 1970-1975 (Poetry as Reflection of the Social World in the works of Julian Kornhauser, Adam Zagajewski and Stanisław Barańczak). From 1983 to 1985, he was an assistant at the periodical "Polonijny Świat Młodych” (an émigré spin off of "Świat Młodych"). After completing military service he worked in the debut section of the Iskry publishing house. He continued to write literary works and literary criticism during this period. His prose pieces, articles and reviews appeared in periodicals including "Kierunki" (1984-85 and 1989), "Nowe Książki" (regularly from 1985), "Fantastyka" (1989) and its successor "Nowa Fantastyka" (1990-95), and "Tygodnik Solidarność"(1989). At the same time, starting in 1984, he collaborated with the Department of Positivist Literature (from 1990 the Department of Late Nineteenth-Century Literature) at the Institute of Literature Research of the Polish Academy of Sciences (IBL PAN). In 1990, he was appointed assistant at the Department. He was awarded a doctoral degree in 1992 for his study „Młodzi konserwatyści warszawscy”. Zarys monograficzny ("Young Warsaw conservatives": A monograph), which was supervised by Prof. Janusz Maciejewski. He was appointed lecturer in 1996. From 1995 he started teaching at IBL PAN, conducting classes as part of the Postgraduate Programme in Polish Philology and the Course in Practical Rhetoric and Critique. His essays and articles appeared in periodicals and newspapers including "List Oceaniczny" (1990 and 1994-95), "Potop" (1991), "Przegląd Literacki" (1992-93), "Życie Warszawy" (1992-93), "Społeczeństwo Otwarte" (1992-93), "Literatura" (1996-97), and "Nowe Książki" (1995-97). In 2006, he was awarded a habilitation degree for his book Maski Zaratustry. Motywy i wątki filozofii Nietzschego a kryzys nowoczesności (Zarathustra's Masks: The crisis of modernity and Nietzschean motifs and themes). As professor, he was head of the Department of Positivist and Young Poland Literature at the Jan Kochanowski University of Humanities and Sciences in Kielce (from 2011 the Jan Kochanowski University in Kielce) from 2007 to 2015. In 2007, he also taught on Positivist and Modernist Literature for one semester at the University of Bialystok, joining the Scientific Council of IBL PAN the same year. In 2009, he was made senior lecture and then associate professor at IBL PAN the following year. In 2010, he became involved in the activities of the Main Committee of the Olympiad in Polish Literature and Language. Between 2010 and 2016, he was deputy editor and later member of the editorial board of "Napis", a yearbook published by IBL PAN and the University of Warsaw. Between 2015 and 2018, he was director of the PAN Scientific Centre in Moscow. He was married to the teacher Urszula, née Siwek (they divorced in 1996); they have one son, Kacper (b. 1987). In 2012, he married the chemistry graduate Jolanta Janiszewska. He lives in Torun and Warsaw.

Twórczość

1. Owadzia planeta. Opowiadania. Warszawa: Czytelnik 1976, 193 s.

Opowiadania z lat 1973-1974.

Zawartość

Zwierciadło losów: Thyretion – Świat mojej wyobraźni; Homo africanus; Zwierciadło losów; Gra w szachy (wersja I); Gra w szachy (wersja II); Most na rzece Yare; Wspomnienie archanioła; Zachowanie się mrówek podczas apokalipsy; Pejzaż poniżej słońca; Determinizm trzmiela; Wieczór w małym miasteczku; Odkrywcy niezmierzalnego: Odrodzenie; Owadzia planeta; Mgła; Odkrywcy niemierzalnego; Pojedynek; Logika absurdu.

Przekłady

węgierski

Rovarbolygó. [Przeł.] L. Vermes. [Budapest] 1982.

2. Ogród pamięci. [Opowiadania]. Powst. 1982. Wyd. Warszawa: Czytelnik 1985, 158 s.

Wyróżnienie w konkursie literackim im. A. Kowalskiego (Olka) zorganizowanym przez redakcję „Walki Młodych” w 1986.

Zawartość

Ogród pamięci; Ci, co ryzykują.

3. Monady. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Iskry 1989, 138 s.

4. Skarb Hittinu. [Powieść dla młodzieży]. Szczecin: Koga 1991, 86 s.

5. Tajne policje. [Opowiadania]. Warszawa: Czytelnik 1993, 199 s.

Zawartość

Przypowieść o zdradzie; Ornitolog; Consuela; Luigi, książę Piemontu; Kamienne brzegi.

6. Konserwatyzm na rozdrożu. „Młodzi konserwatyści” warszawscy wobec ideowych dylematów schyłku XIX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich 1994, 167 s. Instytut Badań Literackich PAN.

Rozprawa doktorska.

7. Maski Zaratustry. Motywy i wątki filozofii Nietzschego a kryzys nowoczesności. Warszawa: Fundacja Akademia Humanistyczna; Instytut Badań Literackich PAN 2004, 354 s.

Rozprawa habilitacyjna.

Zawartość

Wędrówka po asymetrii: Miejsce Nietzschego; Skok Zaratustry. Motywy myśli Nietzschego jako „oznaki” i „ślady”. – Ekspozycja podłoża: Pozytywizm albo słabość pojęć; Artykulacja śladu. Nietzsche a pozytywistyczny „mit podstaw”; Język konserwatystów: problemy nietzscheańskie; Konserwatyści a koncepcja czasu kolistego. – Rozproszenie formy: Modernizm czyli empatia; Recepcja nietzscheanizmu w polskiej i rosyjskiej eseistyce filozoficznej początku XX wieku; Rosjanin jako „inny” kultury polskiej przełomu XIX i XX wieku. Motywy i wątki nietzscheańskie; Monstrum, artysta, terapeuta: nietzscheański obraz człowieka miedzy epokami.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Twórczość” [czasopismo]. W: Słownik literatury polskiej XX wieku. Wrocław, Kraków, Warszawa 1992 s. 1131-1135.
Masoni w oczach polskich konserwatystów. Ars Regia 1993 nr 2 s. 56-66.
Śmierć Kultermanna. Cz. 1-2. „Metafora1995/96 nr 22/23 s. 29-41, nr 24 s. 85-98.
Język konserwatystów. W: Pozytywizm. Języki epoki. Warszawa 2001 s. 92-103.
Konserwatyści a koncepcja czasu kolistego. W: Pogranicza literatury. Warszawa 2001 s. 229-237.
Judeofobia, antysemityzm, ariocentryzm: kryzys kultury chrześcijańskiej a retoryka tekstu. W: Kwestia żydowska w XIX wieku. Spory o tożsamość Polaków. Warszawa 2004 s. 405-422.
Sienkiewicz a środowisko warszawskie – pomiędzy asymilacją a konfliktami. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza 2006 s. 89-100.
Ironiczny „skok” stylu. Miciński i Witkacy pomiędzy wzniosłością a groteską. Napis 2008 seria XIV s. 351-367.
Ugięcie fabuły: twórczość Stanisława Lema pod presją uwarunkowań. Napis 2009 seria XV s. 293-310.
Symbolika piramidy w rytuałach wolnomularstwa a filozofia Nietzschego (prolegomena). Napis 2010 seria XVI s. 421-433.
Literatura a strategia. Relacje o wojnie 1920 roku Stanisława Rembeka, Eugeniusza Małaczewskiego oraz Izaaka Babla. „Napis2011 seria XVII s. 123-138.
Ciało, płeć i wstyd komunisty. Na marginesie utopijnych powieści fantastycznonaukowych Stanisława Lema z lat pięćdziesiątych XX w. Napis 2012 seria XVIII s. 245-270.
Dylematy modernistycznego indywidualizmu: Brzozowski i Nałkowski. W: Konstelacje Stanisława Brzozowskiego. Warszawa 2012 s. 279-290.
Tajemnica późnej twórczości Elizy Orzeszkowej – próba diagnozy. W: Sekrety Orzeszkowej. Warszawa 2012 s. 293-307.
Nowoczesność. Opowieść o rodzinie bezimiennej. Napis 2013 seria XIX s. 201-227.
Warstwy zwierciadła. Rozszerzanie wzorca realistycznego w literaturze końca XIX w. W: Realiści, realizm, realność. W stulecie śmierci Bolesława Prusa. Warszawa 2013.
Brakująca granica. Wizualność a estetyczna wzniosłość w tekstach popularnonaukowych przełomu XIX i XX wieku. Napis 2014 seria XX s. 197-218.
Hipostazy ciągłości. Nowoczesne historie literatury a ekskluzywna tożsamość narodowa. W: Historie literatury polskiej 1864-1914. Warszawa 2015 s. 33-50.
Zmiana czy ewolucja? Idee warszawskiego „młodego konserwatyzmu” w okresie Młodej Polski. W: W kręgu młodokonserwatyzmu warszawskiego 1876-1918. Bydgoszcz 2015 s. 158-175.
Egipt Prusa i Kartagina Flauberta – pomiędzy scjentyzmem a orientalizmem. W: Bolesław Prus: artysta, myśliciel, świadek epoki. Warszawa 2016 s. 151-167.
Ku zbliżeniu z rosyjską kulturą. „Napis2017 seria XXII s. 412-419.
Literatura łagrowa i lagrowa. Ku interdyscyplinarnej definicji gatunku. „Napis2018 seria XXIV s. 197-222.
Długi cień antysemityzmu. „Napis2019 seria XXV s. 319-325.
Petroniusz i jego tyran. „Sprawa” Henryka Berezy w oczach Donata Kirscha. „Napis2020 seria XXVI s. 368-380.
Komunikacja w izolacji. Maskowanie klęski w niemieckiej polskojęzycznej prasie gadzinowej w latach 1943-1944. (na przykładzie tekstów z „Nowego Kuriera Warszawskiego”). „Napis2021 seria XXVII s. 112-133.

Przekłady utworów literackich w antologiach zagranicznych

czeski

Touha po modrém nebi. [Wybór i przekł.] L. Štěpán. Praha 1981.

niemiecki

Der Fotograf des Unischtbaren und andere phantastische Geschichten. Berlin 1978, wyd. nast. tamże 1983.
Fűnf Löffel Elixier und andere phantastische Erzählungen. Berlin 1987.

Przekłady

1. G. Bear: Głowy. [Powieść science-fiction]. Warszawa: Amber 1994, 184 s.
2. L. Carter: Giganci zmierzchu świata. [Powieść]. Warszawa: Amber 1994, 221 s. Fantasy..
3. R. Sheckley: Opcje. [Powieść science-fiction]. Warszawa: Amber 1995, 219 s.
4. D. Hagberg: Masa nadkrytyczna. [Powieść]. Warszawa: Adamski i Bieliński 1996, 427 s.
5. R. Sheckley: Obywatel Galaktyki. [Powieść science-fiction]. Przeł.: M. Pąkciński, M. Rudnik. Warszawa: Amber 1996, 255 s.
6. G. Benford: W oceanie nocy. [Powieść science-fiction]. Warszawa: Amber 1999, 366 s. Wielkie Serie SF..
7. C. Duriez: Anno Domini 33. Rok, który odmienił świat. Warszawa: Amber 2007, 230 s.
Wydawnictwo popularne dot. Jezusa Chrystusa.

Prace redakcyjne

1. Literaturnyj transfer i poetika perevoda. Cbornik naučnych statiej = Transfer literacki i poetyka przekładu. [Zbiór artykułów naukowych]. [Red.:] M. Pąkciński, G. Viekšyn. Moskwa 2017, 411 s.

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN 2010.

Wywiady

Drugi szkic do portretu. Rozm. M. Markowski. Kultura 1988 nr 7.
Pod płaszczykiem fantazji. Rozm. M. Jarocka. Argumenty 1988 nr 32.

Słowniki i bibliografie

A. NIEWIADOWSKI: Marek Pąkciński. W: A. NIEWIADOWSKI, A. SMUSZKIEWICZ: Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej. Poznań 1990.

Ogólne

Artykuły

B. MACIEJEWSKI: Debiut ucznia. Kultura 1976 nr 39.
A. NIEWIADOWSKI: Marek Pąkciński. W tegoż: Polska fantastyka naukowa. Warszawa 1987.

Owadzia planeta

L. BUGAJSKI: Radość pisania. Radar 1976 nr 12.
D. KIRSCH: Wstęp I sofizmaty. Student 1976 nr 25.
B. MOŻDŻYŃSKI: Na owadziej planecie. Sztandar Młodych 1976 nr 258.
B. PAROBCZAK: Zafascynowany wiedzą. Tygodnik Kulturalny 1976 nr 42.
E. PAUKSZTA: Narodziny pisarza. „Głos Wielkopolski1976 nr 201.
J. ROGOZIŃSKI: Domena wyobraźni. Literatura 1976 nr 48.
T.J. ŻÓŁCIŃSKI: Owadzia planeta. Fakty 1976 nr 44.
Z. MIKOŁEJKO: Imitacje?Nowy Wyraz1977 nr 2.
J. PIESZCZACHOWICZ: Problemy i gesty. Nowe Książki 1977 nr 5.
K. PYSIAK: Wokół „młodej prozy. Nowy Wyraz 1977 nr 7, przedruk w tegoż: Przecena dla młodej literatury. Warszawa 1988.
J. WALC: Szansa. Polityka 1977 nr 1.

Ogród pamięci

H. BEREZA: Czytane w maszynopisie: Pułapka. Twórczość 1982 nr 6.
J.Z. LICHAŃSKI: W ogrodzie pamięci. Nowe Książki 1985 nr 5.
T. MIŁKOWSKI: Ogrody filozofów. Trybuna Ludu 1985 nr 179.
A. NASIŁOWSKA: Niepodległość wyobraźni. Twórczość 1985 nr 9.
T.J. ŻÓŁCIŃSKI: Pąkciński redivivus. „Radar1985 nr 27.
M. PAROWSKI. W tegoż: Czas fantastyki. Szczecin 1990.

Monady

M. LENGREN: W gorsecie awangardy. Twórczość 1991 nr 1.
W. SOLECKI: Monady bez tożsamości. Nowe Książki 1991 nr 2.

Tajne policje

M. JENTYS: Zdrada i litość. Twórczość 1993 nr 7, przedruk pt. Moralitety Marka Pąkcińska. W tejże: Nić Ariadny. Toruń 2005.
T. MIŁKOWSKI: Zamknięte kręgi. Życie Codzienne 1993 nr 165.
[M. PAROWSKI] NEGOCJATOR: Kunszt w szkatułce. Nowa Fantastyka 1993 nr 9.
A. MARZEC: W świecie zmyślenia i tajnych służb. Nowe Książki 1994 nr 7.
G. BYLICA: Dlaczego utopia?. FA-art 1995 nr 1.
A. ŚWIETLIK: Polityka czy moralność?Przegląd Artystyczno-Literacki1995 nr 4.

Konserwatyzm na rozdrożu

J. SKOCZYŃSKI: Konserwatyści warszawscy. Nowe Książki 1995 nr 7.

Maski Zaratustry

W. KALISZEWSKI: Twarz Nietzschego. Nowe Książki 2005 nr 9.