BIO

Born on 1 September 1964 in Gdynia; son of the baker Gunter Kass and Krystyna, née Lojewska. He was a pupil at the Unimor Vocational School in Gdansk, where he completed his advanced secondary education in 1983. He then studied Polish philology at the University of Gdansk (UG). He made his debut in 1984 with the poem
Zmienność świata form… (inc.: The vicissitudes of the world of forms), which was published in the newspaper "Dziennik Bałtycki" (no. 117). He co-founded the W Zatoce (In the Bay) poetry group for students of Polish philology at UG in 1985, remaining a member until 1986. During this period he won second prize at the national poetry competition Warsaw Nike (Ogólnopolski Konkurs Poetycki „Nike Warszawska”) in 1985 and the Special Prize in the Fifth National R. Milczewski-Brun Poetry Competition (V Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. R. Milczewskiego-Bruna) in 1987. He graduated from UG with a master's degree in 1989 before working as a Polish teacher at Primary School No. 8 in Sopot in 1990/91. At the same time, he worked as a journalist for "Tygodnik Sopot" from 1990, publishing articles, interviews and notes using the by-lines Łukasz and Rycerzyk. Between 1993 and 1997, he was also editor in chief of the magazine "Sopot. Gazeta Miasta". Between 1994 and 1997, he was the spokesperson of the President of the City of Sopot. In 1994, he co-founded the Sopot Cultural Association (Sopockie Towarzystwo Kulturalne), serving as chair until 2000. He was made an associate member of the World Association of Home Army Soldiers in 1995. From 1995 his poems, articles, reviews and interviews appeared in the periodical "Topos", including the regular column Notes (Notebook). He joined "Topos'" editorial board in 2002. He also published in "Jaćwież" (1998-2007), "Nowa Okolica Poetów" (from 2001) and "Zeszyty Literackie" (from 2006). He also collaborated with Polish Radio. In 1997, he was made manager of the Konstanty Ildefons Gałczyński Museum in the Pranie forester's lodge near Ruciane-Nida and its sub-branch, the Michał Kajka Museum in Ogródek. He was appointed director in 2000. In 1999, he was appointed chair of the Leśniczówka Pranie Association, organizing its cultural programme "Leśniczówka Pranie – Ośrodek Promienny" (Pranie Forester's Lodge – A Radiant Centre). He was twice awarded fellowships by the Ministry of Culture and National Heritage (in 2000 and 2008). He joined the Association of Polish Writers in 2001 (SPP). Between 2002 and 2003, he published a regular literary column, Fiołki z Prania (Violets from Pranie), in the newspaper "Gazeta Olsztyńska". He served on the juries of numerous poetry competitions, including the J. Drzeżdżon Prize (1994-97), the W. Bąk Prize (2005-09), the Z. Herbert Prize (2008, 2009), the R.M. Rilke Prize (from 2001), and the Wiłkomirski Family Prize (from 2015; where he was also head of the jury). He co-organized the M. Kajka Prize in 2005 and served on its jury. In 2011, he initiated the K.I. Gałczyński Orpheus Prize for the best volume of poetry of the year, serving as the secretary of the competition's jury. In 2004, he became founding member of the Michał Kajka Association of Non-Stage-Based Culture (Stowarzyszenie Kultury Nieestradowej im. M. Kajki), and in 2005 a founding member of the Sadyba Association for the Protection of Masurian Cultural Landscape (Stowarzyszenie na rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur „Sadyba”). He contributed many entries to the lexicon Mazury. Słownik stronniczy ilustrowany (Masuria. A biased illustrated dictionary), which was published in 2007. In 2006, he started running poetry workshops as part of the Postgraduate Programme in Literary and Artistic Studies at the Faculty of Polish Studies at the Jagiellonian University (UJ) in Krakow. He has received numerous prizes, including the 2001 Smętek Statue for Outstanding Personalities of the Pisz Region (Statuetka Smętka-Osobowość Ziemi Piskiej), while in 2004 he received the "Nowa Okolica Poetów" prize for the intellectual and artistic merits of his poetry. He also received the Golden Ten Statuette (Statuetka Złotej Dziesiątki) from the newspaper "Gazeta Olszytńska". In 2009, he received the Jerzy Suchanek Otoczak lifetime achievement award and the Sopocka Muza (Sopot Muse) prize of the President of the City of Sopot in the field of culture and arts. In 2009, he also became a member of the Polish PEN Club. He was appointed to the literary editorial board of the Bialystok Philological Collections (Białostocka Kolekcja Filologiczna) and to the scientific council of the publication series Colloquia Orientalia Białostocensia – literatura/ historia , published by the Institute of Polish Philology at the University of Bialystok. Together with his wife Jagienka Kass, he received the 2017 Grand Prix – Wilk Piski (Pisz Wolf) for twenty years of cultural work. He was made Meritorious Activist of Culture in 2001 and received the Bronze Medal for Merit to Culture – Gloria Artis in 2007 and the Silver Medal in 2015. He was also awarded the Bronze Cross of Merit in 2008 and the Honorary Medal for Service to the Warmian-Masurian Voivodeship in 2014. He married the lawyer Elżbieta Wojtaś in 1991, divorcing in 1998; they had a son, Wojciech (b. 1992. In 1999, he married the journalist and museum expert Jagienka Perlikiewicz; they have a son, Bruno (b. 1999). He lives in the Pranie forester's lodge near Ruciane-Nida.

Twórczość

1. Zderzenia. Rzecz o Mironie Białoszewskim, Czesławie Miłoszu, Klausie Kinskim, Zbigniewie Cybulskim, Ryszardzie Milczewskim-Bruno, Andrzeju Dudzińskim, Agnieszce Osieckiej i innych. Sopot: Pionier 1995, 148 s.

Teksty, wiersze, wywiady dot. tytułowych postaci.

2. Aj, moi dawno umarli!. Sopot: Wydawnictwo Sopockiego Towarzystwa Kulturalnego 1996, 153 s. Biblioteka 100-lecia miasta Sopotu .

Album, na który się składają szkice, wywiady, reportaże dot. związków Cz. Miłosza z Sopotem.

3. Do światła. [Wiersze]. Olsztyn, Pranie: Agencja Fotograficzna-Wydawnictwo WIT 1999, 45 s.

Nagrody

Nagroda im. K. Iłłakowiczówny oraz Stowarzyszenia Literackiego w Suwałkach w 2000.

Zawartość

Cykle: Dialogi; Pożegnania; Horyzonty.

4. Jeleń Thorwaldsena. [Wiersze]. Warszawa: Twój Styl2000, 43 s.

Nagrody

Nagroda im. K. Iłłakowiczówny oraz Stowarzyszenia Literackiego w Suwałkach w 2000.

5. Leśniczówka i poeta. Pranie i okolice. Tekst: W. Kass. Zdjęcia: W. Mierzejewski. [Informator]. Olsztyn: Agencja Fotograficzno-Wydawnicza WIT [2000], [12] s. Por. poz..

6. Prószenie i pranie. [Wiersze]. Warszawa: Iskry 2002, 55 s.

7. Przepływ cieni. [Wiersze]. Warszawa: Iskry 2003, 53 s.

8. [Zehn]10 Gedichte aus Masurenland. [Wiersze]. [Przeł.]: M. Szalonek. Berlin: Verlag 2003, 30 s.

Wiersze w języku polskim i niemieckim.

9. Pęknięte struny pełni. Wokół Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. [Eseje literackie]. Olsztyn, Pranie: Agencja WIT W. Mierzejewski 2004, 93 s.

Nagrody

Nominacja do Wawrzynu – Literackiej Nagrody Warmii i Mazur za 2004.

Zawartość

Poeta trzykrotnie uśmiercony; Pęknięte struny pełni; Zachwyt i skowyt; Wokół „Poematu dla zdrajcy”; Poeta, który łowił księżyc w Gąsiorze; Przez wsie, miasta, kontynenty; „Ja, Piekielny Piotruś, nie umiem winsować”; Świat pełen jest zielonych gęsi; „K. I. G., drugi sekretarz XBW”; „Sztuka jest żyć w złym świecie – i śpiewać”; Czegoś więcej. Rozmowa z poetką Julią Hartwig; Przeciw kamieniejącemu światu.

10. Gwiazda Głóg. [Wiersze]. Warszawa: Wydawnictwo Iskry 2005, 67 s.

Nagrody

Nominacja do Wawrzynu – Literackiej Nagrody Warmii i Mazur za 2005.

11. Pieśń miłości, pieśń doświadczenia. [Wiersze; współautor:] K. Kuczkowski. Bydgoszcz: Galeria Autorska J. Kaja i J. Soliński 2006, 31 s.

12. [Arkusz poetycki kwartalnika „Pobocza”]. Red. P. Szydeł. Oprac. graficzne: D. Krasicka. Zdjęcia: Sz. Szwochert, Ł. Borkowski. [Więcbork:] Krajeńskie Stowarzyszenie Kulturalne 2008.

Wyd. w 300 egzemplarzach z okazji spotkania autorskiego w Więcborku.

13. Pocałuj w usta światło. Arkusze poetyckie dwumiesięcznika „Topos” Red. i fotografie T. Dąbrowski. Topos 2008 nr 1-2.

14. Wiry i sny. [Wiersze]. Sopot: Towarzystwo Przyjaciół Sopotu 2008, 48 s. BibliotekaToposu, t. 40.

Nagrody

Nagroda Poetycka „Otoczak”, Nominacja do Wawrzynu-Literackiej Nagrody Warmii i Mazur za 2008, nominacja do Nagrody Światowego Dnia Poezji ustanowionego prze UNESCO, nominacja do Nagrody Poetyckiej im ks. J. Twardowskiego.

15. [Czterdzieści jeden] 41. [Wiersze]. Warszawa: Wydawnictwo Iskry 2010, 51 s. Por. poz. .

16. Pranie i poeta. Tekst: J. Perlikiewicz -Kass i W. Kass. Zdjęcia: W. Mierzejewski. [Informator]. Olsztyn: Agencja Wit 2010, 28 s.Wyd. 3 [!] poprawione tamże 2016. Por. poz..

17. Czterdzieści jeden. Wiersze. Glosy. Red. i oprac.: Z. Fałtynowicz. Sopot: Towarzystwo Przyjaciół Sopotu 2012, 164 s. Biblioteka „Toposu, t. 81.

Zawiera wiersze z poz. , dziennik poety z okresu ich pisania, dotyczące ich komentarze krytyków i historyków literatury oraz nowe wiersze.

18. Ba! i dwadzieścia jeden wierszy. [Wiersze]. Sopot: Towarzystwo Przyjaciół Sopotu 2014, 56 s. Biblioteka „Toposu”, t. 97.

Zawartość

Zawiera poemat Ba! oraz cykle wierszy: Śnienia; Jawy (albo antyśnienia).

Przekłady

rosyjski

A. Bazylievski. „Novaâ Polša”, Warszawa 2014 nr 12.

Adaptacje

teatralne

poematu „Ba!” w formie monodramu: Reżyseria: H. Radzikowska. Pranie, Muzeum im. K.I. Gałczyńskiego 2024 (wykonanie: Ł. Borkowski).

radiowe

poematu „Ba!” w formie monodramu: Reżyseria: M. Zdunik. Polskie Radio 2020(wykonanie: Ł. Borkowski).

19. Wybiegłem z tego snu. Tom ofiarowany Wojciechowi Kassowi przez żonę Jagienkę i przyjaciół z konfraterni „Topoi” z okazji 50 rocznicy urodzin Poety. [Wiersze i zapiski]. Sopot: Towarzystwo Przyjaciół Sopotu 2014, 117 s. Biblioteka „Toposu, t. 102.

Tu także wiersze dedykowane W. Kassowi oraz teksty K. Kuczkowskiego, Z. Fałtynowicza i K. Karaska dotyczące jego osoby i twórczości.

20. Przestwór, godziny. [Wiersze]. Sopot: Towarzystwo Przyjaciół Sopotu 2015, 62 s. Biblioteka „Toposu, t. 118.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Sopot: Towarzystwo Przyjaciół Sopotu 2015, 62 s., plik w formacie PDF, EPUB, MOBI.

Nagrody

Nominacja do Nagrody Literackiej m.st. Warszawy w kategorii poezja (2015).

21. Nie żałuj głaskania umierającemu. [Wiersze]. Olsztyn: Wojewódzka Biblioteka Publiczna 2016, [8] s. Trilinguis, 4.

Tekst w języku angielskim, polskim i rosyjskim.

22. Pocałuj światło. 89 wierszy. [Wybór wierszy]. Oprac. i posłowie: A. Gleń. Warszawa: Wydawnictwo Iskry 2016, 150 s.

23. Światło jaśnie gość. [Esej]. Ilustracje: S. Woś. Fotografie: K. Korotkich, P. Kyc. Białystok: Wydział Filologiczny Uniwersytetu Białostockiego 2017, 36 s. Prelekcje Mistrzów.

24. Tak. Trzy eseje o poezji. Gdynia: Atelier Słowa 2018, 57 s.Zob. poz..

Zawartość

Światło jaśnie gość [poz. ]; Ekstaza i rzemiosło; Pomiędzy strofą a katastrofą, – oraz 4 wiersze W. Kassa.

25. Ufność. Trzy poematy. Warszawa: Iskry 2018, 58 s.

Zawartość

Ba! [poz. ]; Barszcz Sosnowskiego; Pled. – A. Gleń: Zaufać rzece. [Posłowie] .

Adaptacje

radiowe

poematu „Pled”: Reżyseria: M. Zdunik. Polskie Radio 2022.

26. Objawy. [Wiersze]. Sopot: Towarzystwo Przyjaciół Sopotu 2019, 60 s. Biblioteka „Toposu”. Biblioteka Poezji .

Nagrody

Nagroda Poetycka im. ks. Jana Twardowskiego (2020 ).

27. Zachować światło. Warszawa: Iskry 2019, 123 s.

28. Metaf. 20 wierszy o położeniu. Kraków; Budapeszt; Syrakuzy: Wydawnictwo Austeria 2020, 47 s.

Nagrody

Nagroda Poetycka im. ks. Jana Twardowskiego (2021 ).

29. Kamyk metafizyczny. Wiersze i poematy z lat 1996-2021. Posłowie: J. Ławski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2021, 306 s. Seria z emblematem.

Zawartość

Części: Przepływ światła. Wiersze z lat 1997-2001 [poz. , , ]. – Przepływ cieni. Wiersze z lat 2002-2008 [poz. , , ]. – Przepływ pieśni. Wiersze z lat 2009-2015 [poz. , , , ]. – Przepływ ciszy. Wiersze z roku 2015 [poz. ]. – Przepływ widzeń. Wiersze z lat 2016-2021 [poz. , , ]. – Epilog. Trzy wiersze [poz. , , ]. – Poematy z lat 2013-2016 [poz.].

30. Ręka pisząca. Wybór: J. Ławski. Kraków; Budapeszt; Syrakuzy: Wydawnictwo Austeria 2021, 121 s. Z Rękopisów. Przedruk zob. poz. .

Wybór zapisków W. Kassa publikowanych w 2012 na łamach „Toposu” i „Almanachu Prowincjonalnego”.

31. Antologia. Wybór: A. Gleń. W: A. Gleń: Światło wiersza. Rzecz o twórczości Wojciecha Kassa. Kraków: Instytut Literatury 2022 s. 99-236. Nowa Krytyka i Esej, 10.

Wybór wierszy i prozy W. Kassa z lat 1999-2021; zawiera m.in. Ręka pisząca [poz. ].

32. Otwarte na klucz. [Wiersze]. Warszawa: Iskry 2023, 55 s.

Nagrody

Książka listopada według miesięcznika „Twórczość” (2023).

33. Medytacje na 31 dni. [Wiersze]. Kraków; Budapeszt; Syrakuzy: Wydawnictwo Austeria 2024, 45 s.

Zawartość

Części: Medytacje; Wypowiedzi.

Przekłady utworów literackich w antologiach zagranicznych

angielski

Six Poets. Twenty-eight Poems. [Wybór, red.: K. Kuczkowski. [Przekł.:] D. Malcolm, J. Zielińska. Sopot 2011.
Encounters: New Poems from Ukraine and Poland. [Wybór:] E. Goczał. [Przekł.:] P.J. Corness, C.S. Kraszewski, A. Glaser i in. Luxemburg 2023.

francuski

Ten, który był trudem światła. Hołd poetów Janowi Pawłowi II z okazji jego kanonizacji 27 kwietnia 2014 = Celui qui fut labeur de la lumière. Hommage des poètes à Jean-Paul II à l'occasion de sa canonisation le 27 avril 2014. [Wybór i przedmowa]: W. Kudyba. [Przekł.:] K.A. Jeżewski, C.-H. du Bord. La Ferté-sous-Jouarre 2014.

hiszpański

Poesia a contragolpe. Antologia de polaca contemporánea (autores nacidos entre 1960 y 1980). [Wybór i przeł.:] A. Murcia, G. Beltrán , X. Farré. Zaragoza 2012.

Montaże utworów

Krajobraz z kością niezgody. Reżyseria: J. Kukuła. Polskie Radio 2006.

Prace redakcyjne

1. Krzysztofowi Karaskowi w 70. rocznicę urodzin – poeci. [Antologia]. Oprac. i wstępem opatrzył W. Kass. Rzeszów: Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu 2007, 98 s. Biblioteka „NowejOkolicy Poetów”, t. 19.
2. Narcissus poeticus. Tom ofiarowany Krzysztofowi Kuczkowskiemu przez żonę Ewę i przyjaciół z konfraterni poetyckiej Topoi z okazji 60 rocznicy urodzin Poety. Koncepcja i kompozycja tomu: P. Dakowicz, W. Kass. Red.: Z. Fałtynowicz; M. Ekser. Pranie: Stowarzyszenie Leśniczówka Pranie 2015, 138 s.
3. Konstelacja Toposu. Układ wierszy: W. Kass. Czytają: A. Mastalerz, A. Seweryn. [Ruciane Nida:] Stowarzyszenie Leśniczówka Pranie 2018, 1 płyta audio (CD).
Płyta ukazała się z okazji 25-lecia „Toposu” jako dodatek do numeru (2018 nr 25).
4. Z ducha Orfeusza. Studia o polskiej poezji lat 2010-2016. Red. naukowa.: W. Kass i J. Ławski. Białystok; Pranie: Wydawnictwo PRYMAT, Mariusz Śliwowski 2018, 574 s. Muzeum im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu, Katedra Badań Filologicznych „Wschód-Zachód”. Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku.
5. Pranie. Książka do pisania. Wybór tekstów i fotografii: J. Kass, W. Kass. Kraków; Budapeszt; Syrakuzy: Wydawnictwo Austeria 2019, 196 s.
6. Konstanty Ildefons Gałczyński. Książka do pisania. Wybór tekstów i fotografii: J. Kass, W. Kass. Kraków; Budapeszt; Syrakuzy: Wydawnictwo Austeria 2020, 174 s.
7. Trudno jest żyć w złym świecie i śpiewać. Poezje. 10 lat Nagrody Poetyckiej im. K. I. Gałczyńskiego „Orfeusz”. Wybór i red.: W. Kass. Wstęp: Jarosław Ławski. Pranie: Muzeum K. I. Gałczyńskiego 2021, 65 s.
8. Z ducha Orfeusza. Studia o polskiej poezji lat 2017-2022. Red.: W. Kass, A. Legeżyńska, J. Ławski. Białystok: Wydawnictwo Prymat 2023, 535 s.

Omówienia i recenzje

Ankiety IBL PAN 2010, 2011, 2024.

Autor o sobie

Rzecz dla mnie jako poety najważniejsza?Topos2002 nr 1 /2.
Natchnienie do litery życia i litery słowa. „Nowy Napis Co Tydzień” [on-line] 2020 nr 31. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 8 kwietnia 2024].

Wywiady

Rozbiłem banię z poezją. Rozm. O. Krzyżyńska. Głos Wybrzeża 2000 nr 288.
Mój fragment świata. Rozm. M. Stelmach. Gazeta Współczesna 2002 nr 58.
Rozmowa z kamieniami. Rozm. M. Stelmach. Gazeta Współczesna 2003 nr 149 [dot.: 10 Gedichte aus Masurenland].
Zakorzenić się w krajobrazie. Rozm. K. Lenkowska. Zeszyty Literackie 2004 nr 4.
Natura wyzwoliła we mnie poetę. Rozm. M. Ferreras-Tascón. Templum Novum 2005 nr 2.
Nie tylko o poetyckich początkach – rozmowa z Wojciechem Kassem. Rozm. ESS „Notatnik Literacki”, Pasłęk 2006/ 2007 nr 1.
Dlaczego słowa umierają. Rozm. J. Koźbiel. Więź 2012 nr 10, przedruk w J. Koźbiel: Słowa i światy. Pruszków 2012.
Inne spojrzenie. Rozm. J. Napiórkowski. Nowa Okolica Poetów 2012 nr 37.
Postawić pomnik czytelnikowi. Rozm. E. Zdrojkowska. W: E. Zdrojkowska: Rozmówki polsko-polskie. Wywiady radiowe. Olsztyn 2012.
Prawda języka jest jak szelest duszy. Rozm. B.P. Klary. W: B.P. Klary: Rozmowy z piórami. Cz. 2. Toruń 2014.
Poezja czyni miejsca większymi niż są. Rozm. MZG. Gazeta Olsztyńska 2015 nr z 29 V.
Poezja to mistyczny puls. Rozm. Sałdecka-Kielak. „BIK Bydgoski Informator Kulturalny2018 nr 4.
Środek, czyli O metafizyce spotkania. Rozm. D. Sokołowska. „Epea2020 nr 2.
Ten lot ćmy wokół światła. Rozm. K. Pilichiewicz. „Epea2023 nr 1.

Słowniki i bibliografie

A. GLEŃ: Bibliografia podmiotowa i przedmiotowa (wybór). W tegoż: Światło wiersza. Rzecz o twórczości Wojciecha Kassa. Kraków 2022.

Ogólne

Książki

A. GLEŃ: Światło wiersza. Rzecz o twórczości Wojciecha Kassa. Kraków: Instytut Literatury 2022, 261 s. Nowa Krytyka i Esej, 10.
Zawiera też antologię wierszy W. Kassa zob. poz. .

Artykuły

A.D. KAWKA: O Wojciechu Kassie. Nagroda im. K. Iłłakowiczówny. „Notes Wydawniczy 2000 nr 1.
Z. CHOJNOWSKI: Pociecha mieszka na Mazurach, czyli Wojciech Kass. W tegoż: Zmartwychwstały kraj mowy. Olsztyn 2002.
K. KUCZKOWSKI: Miłość serca jest bezbronna. Topos 2004 nr 5 [dot. wiersza W. Kassa: Bezbronność serca].
J. WAJS: Przyszedłem ciebie odwiedzić. Trzy wiersze o „złej śmierci”. Topos 2004 nr 3/4 [dot. wiersza W. Kassa: Krajobraz z kością niezgody].
W. KUDYBA: Dochodzić do ładu z ziemią i jej odwrotnością. O liryce Wojciecha Kassa. „Topos 2008 nr 5.
A. GLEŃ: Lekcja (z) milczenia. Notatki na marginesie „Pieczęci ignorancji” Wojciecha Kassa (z dodatkiem uwag o poezji Cz. Miłosza i T. Różewicza). W: Istnienie i literatura. (Notatnik hermeneutyka). Sopot 2010.
W. KUDYBA: Zatańczyć śmierć; Stać się kimś innym. W tegoż: Wiersze wobec Innego. Sopot 2012.
K. DYBCIAK: Inna inność nowych poetów. Arcana 2013 nr 109.
S. MATUSZ: Licznik Geigera. Sosnowiec 2013 [dot. m.in. W. Kassa].
A. NOWACZEWSKI: Ogień wykrzesany z lodu. O poezji Wojciecha Kassa. W tegoż: Konfesja i tradycja. Szkice o poezji polskiej po 1989 roku. Sopot 2013.
K. WĄDOLNY-TATAR: Kołysanka w liryce XX i XXI wieku. Emergencja gatunku literackiego. Kraków 2014, passim.
A. GLEŃ: Krytyka i metafizyka. Sopot 2017 [m.in. dot.: W. Kassa].
S. MATUSZ: Czułość i bunt w Zakrystii. O poezji Wojciecha Kassa. „Fronda Lux2017 nr 82/83.
I. BORYS: Varmia i Mazury glazami sovremiennyh pisatelej i poetov regiona v pierevodah Igorâ Belova. „Acta Polono-Ruthenica-2018 [nr] 1 [dot. m.in. W. Kassa].
Z. CHOJNOWSKI: Moje czytanie sopockich poetów. W: Sopot w literaturze, literatura w Sopocie. Gdańsk 2019.
A. GLEŃ: Mapa wierszy Wojciecha Kassa; Zaufać rzece. Wprowadzenie do lektury poematów Wojciecha Kassa. W tegoż: (Nie)zupełnie prywatne. Studia i szkice o literaturze współczesnej. Kraków 2021.
J. ŁAWSKI: Poezja „metaf. Kuczkowski, Kass, Dakowicz; T. RADZIEWICZ: Światło w poezji Wojciecha Kassa; K. ALICHNOWICZ: Pragnienie niemożliwego. Uwagi o wyobraźni poetyckiej Wojciecha Kassa W: Topos” – pismo literackie, idee, środowisko. Kraków; Białystok 2021.

„Aj, moi dawno umarli!”

W. FUŁEK: Żywi i umarli. Topos 1996 nr 3.

Do światła

L. SZULC: Poezja w stylu galant. Jaćwież 1999 nr 8.
K. KUCZKOWSKI: Uchwycić prawdę, „Topos2000 nr 1.
Z. STALA: Drzewa i las. Borussia 2001 nr 24/25.
M. KALANDYK: Wybiegając poza powierzchnię rzeczywistości – do światła „Nowa Okolica Poetów2002 nr 1.

Jeleń Thorwaldsena

[J. DRZEWUCKI] (J.D.) „Książki. Magazyn Literacki2000 nr 11 (50).
L. SZULC: Warunkiem bogactwa całkiem nie jest ilość. Jaćwież 2000 nr 12.
Z. CHOJNOWSKI: Imiona obecności. Nowe Książki 2001 nr 6.
Z. CHOJNOWSKI: Pociecha mieszka na Mazurach. Warmia i Mazury 2001 nr 1/2.
J. GRĄDZIEL-WÓJCIK: Okna. Arkusz 2001 nr 6.
P.W. LORKOWSKI: Pogoda i dziękczynienie. Topos 2001 nr 1.
M. SŁAPIK: Z pogranicza. Borussia 2002 nr 26.
L. SZULC: Warunkiem bogactwa wcale nie jest ilość. „Jaćwież2020 nr 12.

Prószenie i pranie

J. JASTRZĘBSKI: Prańskie liturgie. Jaćwież 2001 nr 19.
Z. CHOJNOWSKI: Prószenie i pranie Wojciecha Kassa. „Pogranicza2002 nr 6, przedruk w tegoż: Kanon prywatny. Olsztyn 2016.
M. KALANDYK. „Nowa Okolica Poetów2002 nr 1.
K. KUCZKOWSKI: Jasne domaga się rozpoznania, ciemne nigdy…” (O „Prószeniu i praniu” Wojciecha Kassa). Topos 2002 nr 6.
W. KUDYBA: Prószenie mądrości. Topos 2002 nr 4/5.
K. PIEŃKOSZ: Sensualista i retor. Nowe Książki 2002 nr 11.
B. WOJCIULEWICZ: Wobec świetlistości świata. Pracownia 2002 nr 29/30.
A. SZYMAŃSKA: Mała metafizyka. Przegląd Powszechny 2003 nr 2, przedruk w tejże: Księga objawień i inne lektury. Warszawa 2012.
A. SZYMAŃSKA: Pokora i pycha. Arkusz 2003 nr 4.
G. KOCIUBA: Wielbiciel szczegółu. Twórczość 2004 nr 2/3, przedruk w tegoż: Maski/Twarze. Kraków 2009.

Przepływ cieni

[J. DRZEWUCKI] (J. D.). „Książki. Magazyn Literacki2004 nr 2.
B. GRUSZKA-ZYCH: Wojciech Kass został uhonorowany. Gość Niedzielny 2004 nr 29.
M. KALANDYK: Przepływ cieni. Jaćwież 2004 nr 27/28.
K. KARASEK: Uwaga, poeta. Życie 2004 nr 39.
G. KOCIUBA: Uważność. Nowa Okolica Poetów 2004 nr 1, przedruk w tegoż Maski/Twarze. Kraków 2009.
K. KUCZKOWSKI: Góra poety. Śląsk 2004 nr 8.
K. LISOWSKI: Most z kości. Nowe Książki 2004 nr 7.
A. SZYMAŃSKA: Trwanie, zachwyt, wzrastanie. Przegląd Powszechny 2004 nr 5.
J. TULIK: Zaufać szeptom. Topos 2004 nr 5.

10 Gedichte aus Masurenland

W. SETLAK: Made in Forstha. Nowa Okolica Poetów 2004 nr 1.

Zob. też Wywiady.

Pęknięte struny pełni

W. FUŁEK: Świat pełen zielonych gęsi. Topos 2004 nr 3 /4.
O. KRZYŻYŃSKA: Poeta o poecie. Głos Wybrzeża 2004 nr 119.
P. SZEWC: Szklana góra. Nowe Książki 2004 nr 3.
A. NOWACZEWSKI: Fenomen Gałczyńskiego. „Migotania, przejaśnienia2005 nr 2.

Gwiazda Głóg

W. KALANDYK: Gwiazda Głóg – Gwiazda Piołun albo schodzenie w dolinę. Nowa Okolica Poetów 2005 nr 3 /4.
J. MIKOŁAJEWSKI: List do poety z Prania. Gazeta Wyborcza 2005 nr 298.
J. OSEWSKA: Czas bezpowrotny. Almanach Sejneński 2005 nr 4.
P. DAKOWICZ: Pierwsza jest miłość. Topos 2006 nr 1 /2 , przedruk w tegoż: Helikon i okolice. Sopot 2009.
G. KOCIUBA: Pamięć, zdziwienie, troska. Pobocza 2006 nr 1, przedruk w tegoż: Maski/Twarze. Kraków 2009.
J. KORNHAUSER: Droga przez ogród. „Tygodnik Powszechny2006 nr 9 dod. „Książki w Tygodniku” .
K. KUCZYŃSKA-KOSCHANY: Najbardziej poetyckie z pytań. Topos 2006 nr 1/2.
A. NOWACZEWSKI: Sielskość, szczenięcość, wiek męski. Gość Niedzielny 2006 nr 41.
J. PETROWICZ: Zbierając utracone. Nowe Książki 2006 nr 4.
W. SETLAK: Na Godota poczekajmy razem. Nowa Okolica Poetów 2006 nr 3.
L. SZARUGA: Świat poetycki (XXX). Zeszyty Literackie 2006 nr 1.
A. SZYMAŃSKA: Czarna kropka w białej próżni. Przegląd Powszechny 2006 nr 7 /8.
K. ZEGADŁO. „Jaćwież2006 nr 35.
W. GAWŁOWSKI: Obietnica widzenia. Twórczość 2007 nr 2.
W. KUDYBA: Tendresse. Odra 2007 nr 1.

Pieśń miłości, pieśń doświadczenia

P. DAKOWICZ: Kominiarczyka podróż w stronę światła. Topos 2007 nr 1 /2, przedruk w tegoż: Helikon i okolice. Sopot 2009.
J. GRUPIŃSKI: Pieśń światła, pieśń ciemności. Latarnia Morska 2007 nr 3.
P.W. LORKOWSKI: Chrapy dusz wyjących, śpiew dusz radosnych. Red 2007 nr 1.
S. RUSIN: Pieśni światłoczułe. Akant 2007 nr 5.
W. SETLAK: Koncert na dwa głosy. Nowa Okolica Poetów 2007 nr 1.
A. SZYMAŃSKA: Udręka i ekstaza poety. Nowe Książki 2007 nr 1.
S. STABRO: Poezja na dwa instrumenty. Dekada Literacka 2009 nr 3.
T. WIŚNIEWSKI: Between. Pomiędzy. (O Pieśni miłości, pieśni doświadczenia Wojciecha Kassa i Krzysztofa Kuczkowskiego). Topos 2012 nr 3.

Wiry i sny

P. DAKOWICZ: Lunatyk światła. Topos 2008 nr 6, przedruk w tegoż: Helikon i okolice. Sopot 2009.
[J. DRZEWUCKI] (J.D.): „Magazyn Literacki Książki2008 nr 11.
W. SETLAK: Niepodległość Wojtka. Nowa Okolica Poetów 2008 nr 4.
L. SZARUGA: Świat poetycki (XLI). Zeszyty Literackie 2008 nr 4 [m.in. dot.: Wiry i sny].
P. DAKOWICZ: Sen o świetle. Odra 2009 nr 10.
J. JAKUBOWSKI: Tkwić we własnym centrum. Kilka rozpoznań na temat „Wirów i snów” Wojciecha Kassa. „Pobocza2009 nr 1.
A. JARZYNA: Ze śmiercią na kolanach. Wyspa 2009 nr 1.
G. KOCIUBA: Czujność wobec nietrwałego. W tegoż: Maski/ Twarze. Kraków 2009.
A. PIECH-KLIKOWICZ: Otwieranie światła. Nowe Książki 2009 nr 2.
A. SZYMAŃSKA: Dekonstrukcja i konstrukcja. Przegląd Powszechny 2009 nr 2, przedruk w tejże: Księga objawień i inne lektury. Warszawa 2012.

41

S. BURYŁA: Makabra i egzystencja. Nowe Książki 2010 nr 9.
P. DAKOWICZ: Pieśni, czyli stopnie. O nowych wierszach Wojciecha Kassa. „Topos 2010 nr 4.
A. GLEŃ: Pieśń ekstatyka. Wstęp do Pieśni Wojciecha Kassa. „Strony 2010 nr 3/4.
A. NOWACZEWSKI: Poetycka księga ziół. Gość Niedzielny 2010 nr 48.
K. SAŁDECKA: Tylko najważniejsze słowa. Neurokultura 2010 [on-line] Dostępny w Internecie: Link wygasł [dostęp 13 kwietnia 2011].
A. SZYMAŃSKA: Zadziwienie istnieniem. Przegląd Powszechny 2010 nr 12.
M. KALANDYK: 41 pieśni i piosenek Wojciecha Kassa. Nowa Okolica Poetów 2011 nr 1.
G. KOCIUBA: Zaklinanie istnienia i czasu. Twórczość 2011 nr 7.
W. KUDYBA: Poeta, który stał się szamanem. Arcana 2011 nr 6.
J. MĄCZKA: Budowanie domu. Fraza 2011 nr 1.
F. NETZ: Poezja pytań granicznych. Matras 2011 nr 84, toż pt. Nowe pieśni z leśniczówki Pranie. „Śląsk” 2011 nr 6.
K. ZEGADŁO: Metafizyczny szpik. Szkic o poezji Wojciecha Kassa. „Tekstualia 2011 nr 2.
K. KUCZKOWSKI: Kładka. Dwanaście notatek o poezji. Topos 2012 nr 5 [dot. m.in. W. Kassa].
J. DRZEWUCKI: Czterdzieści jeden. Książki. Magazyn Literacki 2013 nr 3.
A. FRYZ: Poezja jako przestrzeń bycia . Szkic o nowych wierszach Wojciecha Kassa. „Topos 2013 nr 6.
K. KOCIUBA: Poeta pejzażu, poeta ziemi. Twórczość 2013 nr 4.

Ba!

A. GLEŃ: Od A. Kilka myśli na progu nowego tomu wierszy Wojciecha Kassa. W tegoż: Czułość. Studia i eseje o literaturze najmłodszej. Sopot 2014.
A. GLEŃ: Wyznanie w czasie marnym. Odra 2014 nr 7-8.
J. JAKUBOWSKI: Rozciąganie duszy. Topos 2014 nr 6.
A. NĘCKA: Egzystencjalny niepokój. Nowe Książki 2014 nr 7.
L. SZARUGA: Świat poetycki (LIX) „Zeszyty Literackie2014 nr 2 [m.in. dot. W. Kassa].
L. SZULC. „Kroniki2014 nr 2.
L. ŻULIŃSKI: Mądre piszę – nie piszę. Powst. 2014Latarnia Morska” [on-line]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 8 kwietnia 2024].
J. DRZEWUCKI: Zapalić ciemność. Twórczość 2015 nr 3, przedruk w tegoż: Środek ciężkości. Mikołów 2016.
A. ŁOZOWSKA-PATYNOWSKA: O „ciele liryki” Wojciecha Kassa. W tejże: Opowieść o człowieku. Poezja najnowsza w krótkich interpretacjach. Pruszcz Gdański 2015.

Przestwór, godziny

L. SZARUGA: Świat Poetycki (LXIV). Zeszyty Literackie 2015 nr 4 [dot. m.in. W. Kassa].
K. ALICHNOWICZ: Człowiek z obrazów. Topos 2016 nr 6.
A. GLEŃ: Cisza i biel. Twórczość 2016 nr 4.
L. SZULC: Mentalna dojrzałość. Wyspa 2016 nr 2.
J.L. WOŹNIAK: Gęsty przestwór. Śląsk 2016 nr 1.

Pocałuj światło

J. CHACHUŁA: Za sprawą słowa. Kroniki 2016 nr 3.
K. MASŁOŃ: Wojciech Kass lepi słowa. Do Rzeczy 2016 nr 46.
I. MIRKUT. Powst. 2016 [on-line] Dostępny w Internecie: Zob. link(http://tu-czytam.blogspot.com/2016/09/wojciech-kass-pocauj-swiato-89-wierszy.html) [dostęp 27 listopada 2016].
A. MORAWIEC. Powst. 2016 [on–line]Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 27 listopada 2016].
Z. CHOJNOWSKI: Między trenem a peanem. Twórczość 2017 nr 3.
K. PŁATEK: Wotum nieufności. Nowe Książki 2017 nr 1.
B. SUWIŃSKI: Wyjść na światło. Wiersze Wojciecha Kassa. Topos 2017 nr 1.
T. TOMSIA: Układanie siedliska. Topos 2017 nr 1.

Tak. Trzy eseje o poezji

K. ALICHNOWICZ: Cóż jest poezja?Twórczość2019 nr 3.
Z. CHOJNOWSKI: Powaga poezji. „Nowe Książki2019 nr 5.
J. NOWAK: Być po stronie stukania w słusznej sprawie” – Wojciecha Kassa rozważania o poezji. „Topos2019 nr 5.
B. SIWIEC: Stukanie w słusznej sprawie. „Akant2019 nr 3.
B. SUWIŃSKI: Liturgia i snopy. „Elewator2019 nr 1.
B. SUWIŃSKI: Stukanie w słusznej sprawie. „Topos2019 nr 4.

Ufność

K. ALICHNOWICZ: Najstarsza ludzka rodzina. Twórczość 2018 nr 9.
J. NOWAK: Rzecz i słowo. O tryptyku poetyckim Wojciecha Kassa. „Topos2018 nr 4.
L. SZARUGA: Świat poetycki (73). Zeszyty Literackie 2018 nr 3.
P. TAŃSKI: Barszcz i językowe chwasty. Nowe Książki 2018 nr 7/8.
T. TOMSIA: Mówić pięknie i godnie. Śląsk 2018 nr 6.

Objawy

A. ŁOZOWSKA-PATYNOWSKA: Alternatywne przesłanie. „Latarnia Morska. Pomorski magazyn literacko-artystyczny” [on-line] 9 VIII 2019. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 21 czerwca 2024].
A. MOCHALSKA: Świat się jawi czy objawia?Twórczość2019 nr 11.
T. PYZIK: Fenomeny bytu. „Fraza2019 nr 3.
B. SUWIŃSKI: Staroświecki uścisk dłoni. „Rzeczpospolita2019 nr 233 dod. „Plus Minus”.
M. WABIK: Złe objawy poetyckiej sławy. „Migotania2019 nr 4.
W. KALISZEWSKI: Wiersze z notesu. „Nowe Książki2020 nr 3.
J. NOWAK: Zastąpić drzewo ścięte. O tomie Wojciecha Kassa „Objawy”. „Topos2020 nr 4.
L. ŻULIŃSKI: Wiersze ważnej wagi. „Latarnia morska. Pomorski magazyn literacko-artystyczny” [on-line] 27 VI 2020. Dostępny w Internecie: Zob. link(https://www.latarnia-morska.eu/ru/z-dnia-na-dzien/3371-%E2%80%9Eobjawy%E2%80%9D-wojciecha-kassa-2) [dostęp 21 czerwca 224].
P. SUBOCZ-BIAŁEK: O „Obrotach” Kassa… czyli medytacje nad Znajdą. „Nowy Napis2022 nr 14.

Metaf

T. TOMSIA: Pytania o rzeczy najważniejsze. „Re/cogito” [on-line] 16 IX 2020. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 21 czerwca 2024].
J. BELCIK: Sprawy i położenia metafizyczne Wojciecha Kassa. „Akcent2021 nr 2.
A. GLEŃ: Wielu było takich” Wojciecha Kassa. „Topos2021 nr 1.
A. MOCHALSKA: Wiersze w poprzek rzeczywistości. „Twórczość2021 nr 5.
J. NOWAK: Jaśnieć w nieznanym dotąd szyku. Wojciecha Kassa wiersze „O położeniu”. „Topos2021 nr 4.
T. PYZIK: Istnienie ponad wszelkie istnienie. „Fraza2021 nr 1/2.
M. RAPNICKI: Nasyceni. „Almanach Prowincjonalny2021 nr 32.
B. SIWIEC: Nowe szaty zła. „Nowy Napis Co Tydzień” [on-line] 2021 nr 91.
B. SUWIŃSKI: Locje wersów. Przypadek Wojciecha Kassa. „Arcana2021 nr 4.

Kamyk metafizyczny

W. KALISZEWSKI: Ciężar metafizycznego kamienia. „Twórczość2022 nr 10.
T. PYZIK: Wojciecha Kassa odsłonienie „tamtej strony. „Topos2023 nr 1/2.

Ręka pisząca

A. GLEŃ: Z tej latarni…Twórczość2022 nr 6.
K. PILICHIEWICZ: Zaczyn poezji? O „Ręce piszącej” Wojciecha Kassa. „Topos2022 nr 1.
T. TOMSIA: Szczególne tchnienia chwil. „Śląsk2022 nr 1.
K. WÓJCIK: Ponad rzeczywistością. „Nowe Książki2022 nr 1.
T. PYZIK: Medium jasności. „Fraza2023 nr 4.

Otwarte na klucz

M. RAPNICKI: Wędrujcie!Almanach Prowincjonalny2022 nr 37.
J. ŁAWSKI: Klucz na grani. „Twórczość2023 nr 11.
K. PILICHIEWICZ: Tak zaczyna się wiersz. Koncert przeciwieństw. „Epea2023 nr 1.
B. SUWIŃSKI: Przestrzenie poezji. Uwagi o nowych wierszach Wojciecha Kassa. „Nowy Napis Co Tydzień” [on-line] 2023 nr 234.
A. CZAJKOWSKA: Sługa ostatniego z ogrodów. „Topos2024 nr 3.
T. PYZIK: Ekfraza duszy. Rozmyślania wokół zbioru poetyckiego Wojciecha Kassa „Otwarte na klucz”. „Topos2024 nr 4.

Medytacje na 31 dni

M. RAPNICKI: Pójść śladem poety. „Almanach Prowincjonalny2024 nr 39.

Z ducha Orfeusza. Studia o polskiej poezji lat 2010-2016

K. KRASUSKI: Nowoczesny Orfeusz. „Topos2019 nr 3.
K. WÓJCIK: Przeciw doczesności. „Twórczość2019 nr 7-8.

Pranie

M. DŁUSKA: Pranie. Książka do pisania. Prańskie krajobrazy zatrzymane na fotografiach i we wspomnieniach. „Przydroża. Ostrołęcki rocznik literacki2021.