BIO

Born on 24 February 1965 in Krakow; son of the professional soldier Lech and the ceramic materials engineer Teresa née Kubicka. He completed his advanced secondary education at the King Jan Sobieski Grammar School No. II in Krakow in 1984 before studying Polish philology at the city's Jagiellonian University (UJ). He graduated with a master's degree in 1989, which was awarded for his thesis Dziennik i jego autor – „Szkice piórkiem” Andrzeja Bobkowskiego (A Diary and its Author: Andrzej Bobkowski's "Szkice piórkiem" [Pen sketches]). He was supervised by Prof. Marta Wyka ↑. He was a member of the Confederation of Independent Poland from 1984 to 1989 and of the Independent Union of Students (NZS) from 1988 to 1989. He made his debut as a literary critic in 1990 with a review of Tadeusz Nowakowski's novel Obóz Wszystkich Świętych (All Saints' Camp). The review appeared as „Obóz Wszystkich Świętych” po latach (All Saints' Camp years later) in the periodical "Dekada Literacka" (no. 4). He collaborated with the publication until 1994 and again between 2006 and 2009. In 1993, he was initially appointed as a research assistant and then as an associate lecturer at the Chair of Twentieth-Century Literary History at UJ. He was awarded a doctoral degree in 1994 for his dissertation *Nacjonalistyczna krytyka literacka lat 30. Próba rekonstrukcji i opisu nurtu w II Rzeczypospolitej (Nationalist literary criticism in the 1930s: Towards a reconstruction and outline of a trend in the Second Republic of Poland), which was supervised by Prof. Marta Wyka. The same year, he spent time in Paris on a scholarship awarded by the Fonds D’Aide Aux Lettres Polonaises Indépendantes. His research focused on the history of contemporary literature, in particular the history of Polish literary criticism, the connections between literature and politics, and the editing of twentieth-century literature. In 1993/94, he served on the editorial board of the bi-monthly "Arka", while in 1994/95 he co-edited alongside Krzysztof Koehler ↑ the literary supplement ("Dodatek") of the daily "Czas Krakowski". During this period, he also wrote scripts for documentary films by Polish Television (TVP) on twentieth-century literature. In 1995, he co-founded the bi-monthly "Arcana", serving as its editor until 2012. He rejoined its editorial board in 2015. During the 1998/99 academic year, he was a visiting professor at the University of Illinois in Chicago having received a grant from the Kościuszko Foundation. From 1999, he was a lecturer at the Department of Contemporary Criticism at the Institute of Polish Philology at UJ (which in 2005 became the Chair of Contemporary Criticism). In 2004, he was awarded a habilitation degree from UJ in recognition of his study Człowiek z głębszego podziemia. Życie i twórczość Jana Emila Skiwskiego (A Man from further Underground: The life and works of Jan Emil Skiwski). That year he also became co-editor alongside Dorota Kozicka and Marta Wyka of the publication series *Krytyka XX i XXI wieku (Twentieth and Twenty-first Century Criticism), which was published by the Universitas Society of Authors and Publishers of Academic Studies. From 2006, he served as a juror on the J. Mackiewicz Literary Prize while from 2017 he was chair of the prize's Chapter. In 2007/08, he acted as a consulted for the TVP documentary film series Errata do biografii (Biographical errata), which focused primarily on contemporary Polish authors. He also appeared on television shows broadcast by TVP Kultura and TVP2, including Czytelnia (Reading Room; 2007–10), Kwartet literacki (Literary Quartet; 2009), Sądy przesądy (Judgements, Superstitions; 2020–22). In 2008, he was appointed associate professor at UJ. From 2008 to 2020, he was Chair of Contemporary Criticism at UJ. Between 2013 and 2018, he was again employed as a lecturer owing to the expiry of his position. He was awarded the title of professor of humanities in 2018 and was re-appointed associate professor at UJ. In 2023, he was made an honorary professor at UJ. He served on the juries of several literary prizes, namely: the Krystyna and Czesław Bednarczyk Poetry Prize (2014-18), the Identitas Literary and Historical Prize (2014-17), the Angelus Central European Literary Prize (2017/18), the M. Nowakowski Literary Prize (2017 and then from 2018 as chair of the jury), and the Transatlantyk prize (from 2017). He collaborated with Polish Radio Two, including in 2017 as co-creator, alongside Dorota Gacek, of the series Wyspa skarbów (Treasure Island). The same year, he was appointed to the Programme Council of the Book Institute (Instytut Książki). Between 2019 and 2022, he served on the Council of the Discipline of Literary Studies at UJ. His articles, scholarly reviews, literary criticism, and column pieces appeared in periodicals including "Arka" (1993–94), "Europa" (2005–06), "Ruch Literacki" (2004, 2012, 2017, and 2021), "Dziennik" (2006–08), "Wielogłos" (2007–09, 2011, 2013, and 2015), "Nowa Dekada Krakowska" (2014–15, 2018, and 2020), "Arcana" (1993–12 and 2014–22), "Fronda" (1996–98, 2000, and 2004), "Rzeczpospolita" (2008, 2010–11, 2013–14, and 2016), "44/Czterdzieści i Cztery" (2008 and 2011–13), "Zeszyty Karmelitańskie" (2009–12), "Nasz Dziennik" (2010–12 and 2016), and "Nowe Książki" (from 2020). He was awarded the Individual Prize of Rector of UJ in recognition of his academic achievements on several occasions (1998, 2000, 2018, and 2020), as well as the Individual Prize of the Minister of National Education and Sport (2004), the UJ Rector's Prize – Second class (2008), and the Individual Prize of the Rector of UJ – Third class, in recognition of his academic achievements (2012). He was awarded the Silver Cross of Merit (2005), the Medal of the Commission of National Education (2016), the Officer's Cross of the Order of Polonia Restituta (2016), the Long Service Gold Medal (2020), and the Medal of the Centenary of Restored Independence (2023). He lives in Krakow. In 1987, he married the art restorer Bożena Ligendza; they have two children, the Polish studies scholar Agnieszka and the lawyer Łucja.

Twórczość

1. Stanisław Piasecki. Scenariusz telewizyjnego filmu dokumentalnego. Reżyseria: M. Więcław. Telewizja Polska 1994.

2. Imperium. Scenariusz telewizyjnego filmu dokumentalnego. Reżyseria: M. Więcław. Telewizja Polska 1995.

Film na temat czasopisma „Sztuka i Naród”.

3. Ferdynand Goetel. Scenariusz telewizyjnego filmu dokumentalnego. Reżyseria: M. Więcław. Telewizja Polska 1997.

4. Nacjonalistyczna krytyka literacka. Próba rekonstrukcji i opisu nurtu w II Rzeczypospolitej. Kraków: Wydawnictwo „Arcana 1997, 166 s.

Rozprawa doktorska.

5. Oczyszczenie. Szkice o literaturze polskiej XX wieku. Kraków: Wydawnictwo „Arcana 2002, 350 s.

Nagrody

Nagroda im. Józefa Mackiewicza 2003 (wyróżnienie).

Zawartość

Słowo wstępne. – I: Osobowość Dwudziestolecia [dot.: W.P. Szymański: Moje Dwudziestolecie 1918–1939]; Niefrasobliwy humor Eugeniusza Małaczewskiego [dot. prozy]; Kilka uwag o literaturze „czystości” [dot. koncepcji literatury w dwudziestoleciu międzywojennym]; „Sen sielski” Józefa Czechowicza – próba lustracji; Faszystowskie credo Goetla [dot. pism politycznych]; „Piszę patrząc na ruiny ogrodu...” (Pierre Drieu la Rochelle); Mesjanista Jerzy Braun; O Andrzeju Trzebińskim; Historia Rembeka [dot.: Dziennik okupacyjny; Przemoc i szabla. Powieść z XVIII wieku]; Wokół „Szkiców piórkiem” [A. Bobkowskiego]. – II: Substancja (o Zbigniewie Herbercie); W imię matki [dot.: T. Różewicz: Matka odchodzi]; Problem odbiorcy [dot.: S. Barańczak: Chirurgiczna precyzja]; Nowy Filon czyli bohater młodej poezji polskiej [o poezji J. Podsiadły]; Rewolucja cynizmu [dot.: A. Zaniewski: Szczur; A. Stasiuk: Biały kruk]; Pilch śmieszy; Polak – wieczny tułacz? (o prozie Wenantego Bamburowicza); Łzy na kamieniu [dot.: K. Orłoś: Drewniane mosty]; Partyzant prawdy [dot.: K. Koehler: Partyzant prawdy]; Oczyszczenie [dot.: W. Wencel: Oda na dzień św. Cecylii], przedruk w: „Moja muza jest siostrą nicości”. Kraków 2022. – III: Jan Emil Skiwski jako krytyk literacki; W stronę notatki – o krytyce literackiej lat 90.; Krytyk i zjawa Absolutu [o krytyce T. Burka]; Śmierć radykała [o S. Brzozowskim] [poz. ].

6. Człowiek z głębszego podziemia. Życie i twórczość Jana Emila Skiwskiego. Kraków: Wydawnictwo „Arcana 2003, 467 s.

7. Dezerterzy i żołnierze. Szkice o literaturze polskiej 1991–2006. Kraków: Wydawnictwo „Arcana 2007, 317 s.

Nagrody

Nagroda im. A. Kijowskiego w 2009.

Zawartość

I. Zamiast wstępu: Imperium; Patriotyzm Andrzeja Bobkowskiego; Jeż i słoń. O korespondencji Herbert-Miłosz. – II: Wiersze i ślady: RP dezerterzy (Krzysztof Grabowski, „Dezerter”); Staś Trąbalski (Stanisław Barańczak, „Słoń, Trąba i Ojczyzna”); Metafizyczna zupa („Wiersze różne” Artura Szlosarka); Poeta czyli Koleś (Darek Foks, „Misterny tren”); Z krainy wiecznych zer (Zbigniew Machej, „Kraina wiecznych zer”); W drodze (Jacek Podsiadło, „Wiersze wybrane 1985–1990”); Poezja spod znaku „Frondy” (o wierszach Jarosława Zalesińskiego, Marii Cyranowicz, Szymona Babuchowskiego, Krzysztofa Czacharowskiego i Jana Bieli); Outsiderzy (Jerzy Narbutt, Jacek Trznadel, Leszek Długosz, Mirosław Woźniak); Krzysztofa Koehlera początek i koniec; „Poddać się zwycięsko...” (o poezji Leszka Elektorowicza); „Nie ma zbawienia jak tylko przez ziemię” (o wierszach Wojciecha Wencla). – III. Nieznośny ciężar legendy: Dwa razy o prozie Jerzego Pilcha; Metafizyczna mania („Kabaret metafizyczny” Manueli Gretkowskiej); Dzieje grzechu wg Herlinga-Grudzińskiego; Syzyfowe prace (w roku 1965) („Madame” Antoniego Libery); Horror historicus („Pomarlica” Jerzego Gierałtowskiego); „Żywioł, niestety...” (o korespondencji Jerzego Giedroycia i Melchiora Wańkowicza); Awanturnicze serce (o „Żywocie człowieka uzbrojonego” Krzysztofa Polechońskiego); Saga o braciach Danilewiczach (o powieściach Wacława Holewińskiego); „Z kłamstw wydobyć prawdę”. Pisarze o Katyniu (Jacek Trzandel, „Z popiołu czy wstaniesz?”, Włodzimierz Odojewski, „Milczący niepokonani”); „To gdzie my żyjemy Polską nie jest...” (o prozie Cezarego Michalskiego); Seks, kłamstwa, kaseta video („Umoczeni” Andrzeja Horubały); Podróże do kresów (Wojciech Kuczok, „Gnój”; Tomasz Różycki, „12 stacji”; Bronisław Wildstein, „Przyszłość z o.o.”; Stanisław Albiński, „Kalahari”); Obce ciało III RP (Stefan Chwin, „Żona prezydenta”, Rafał Ziemkiewicz, „Ciało obce”, Dawid Bieńkowski, „Nic”); „Kamieniem niemocy przywalona epopeja” („Przed agonią” Janusza Krasińskiego); Nieznośny ciężar legendy (o „Warunku” Eustachego Rylskiego). – IV. Krytyka i okolice: W dzisiejszej „kuźni bluźnierstw” („Dziedziniec strusich samic Rafała Grupińskiego); Zdrajca – nasz bluźni? („Literatura i zdrada” Stefana Chwina); Dno komplikacjonizmu [dot. recepcji „Uroków dworu” W.P. Szymańskiego]; Czarna alternatywa [dot.: M. Tabor: Ezoteryczne źródła nazizmu]; Dostojny bzik kontestacji [dot. pisma „Fronda”]; Ojczyzna jako zadanie („Universum polskie” Jana Prokopa); Pod prąd („Nie lubię tolerancji” Ryszarda Legutki); Prawica felietonowa (Rafał A. Ziemkiewicz, „Zero zdziwień”); Od patosu do obojętności [dot. analogii sporów krytycznoliterackich dwudziestolecia międzywojennego i III RP]; Bolecki innego kalibru (o „Innej krytyce” Włodzimierza Boleckiego); Krytyka – twórczość wyklęta? [wokół sporu o krytykę literacką w 2006 roku]. – Appendix: Dogrywki starych partii. Rozmowa z Tomaszem Burkiem.

8. Prawą stroną literatury polskiej. Szkice i portrety. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2007, 223 s. Wyd. 2 poprawione i poszerzone Łomianki: Wydawnictwo LTW 2015, 406 s.

Zawartość

Słowo wstępne; Dusza Anioła i misja Atylii (o wierszach Stanisława Pieńkowskiego); Generał Barcz zdobywa władzę (wiosną 2005 roku) [dot. m.in. aktualności powieści J. Kadena-Bandrowskiego]; „Fanatyk patriotyzmu” – portret Stanisława Piaseckiego; Ciemność i pustka? (kilka uwag o „Pieśniach o szalonej ulicy” Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego); „Nie ujrzę płomiennych piasków wyssanej przez słońce Sahary” (szkic do portretu Kazimierza Hałaburdy); Mirosław Starost – krytyk zapomniany; „Widma lepszych świtań” – „Renesansowy psałterz” Karola Wojtyły na tle poezji pokolenia wojennego; Chmurna młodość Zdzisława Stroińskiego (trzy odsłony); Polityka Ferdynanda Goetla; Myśl antykomunistyczna w literaturze polskiej 1939–1989 (rekonesans); Nacjonalizm, literatura, emigracja (proza Jędrzeja Giertycha po 1945 roku); Patriotyzm Bobkowskiego. W wyd. 2 ponadto: Les Déracinés: Stanisław Brzozowski i Maurice Barrès [poz. ]; [S.] Szurlejówna z „Prosto z Mostu”; Myśli niespokojne (o międzywojennej krytyce literackiej Jerzego Andrzejewskiego); Wojna jako mistrzyni? Ernst Jünger i Stanisław Rembek.

Przekłady

angielski

szkicu Les Déracinés: Stanisław Brzozowski i Maurice Barrès: Les Déracinés: Brzozowski and Barrès. [Tłumaczenie] Z. Ziemann. W: Stanisław Brzozowski and the migration of ideas. Bielefeld 2019 s. 77–108.

9. Od Brzozowskiego do Herberta. Studia o ideach literatury polskiej XX wieku. Łomianki: Wydawnictwo LTW 2013, 470 s.

Zawartość

Wprowadzenie. – I: Stanisław Brzozowski i faszyzm; Droga do Rzymu: Newman Stanisława Brzozowskiego [poz. ]; Brzozowski i powojenna krytyka literacka; Brzozowski Tomasza Burka – kilka dopowiedzeń. – II: Obmapywanie Europy: europejskie wizje polskich pisarzy XX wieku; Wolność tragiczna? Wolność polityczna w literaturze II RP; Obraz Polski niepodległej w literaturze nurtu prawicowego 1918–1939; Gest śmiechu w literaturze Dwudziestolecia (rekonesans); Persefona w polskiej poezji i dramacie 1918–1939; Pojęcie „poezji czystej” w polskiej krytyce literackiej pierwszej połowy XX wieku. – III: Pokolenie 1910 i prądy duchowe wśród młodzieży francuskiej; Jerzy Andrzejewski i Georges Bernanos: biografie równolegle; Andrzejewski – Wyka: dzieje pewnej przyjaźni; Powieść nacjonalistyczna? O przedwojennej prozie Władysława Grabskiego; „Drogą ku przemianie serc jest walka... ” Doświadczenie świętości w prozie Jana Dobraczyńskiego; Krytyka literacka Stefana Kisielewskiego i pokolenie 1910; Śmieszek Płaczek (wokół powieści „Nikt” Jerzego Andrzejewskiego). – IV: „Jestem Biały i takim pozostanę” – myśl polityczna Karola Ludwika Konińskiego; Bruno Schulz i polityka; Polityka Hamleta? Zbigniew Herbert i III RP.

Przekłady

angielski

Stanisław Brzozowski and fascism. „Studies in East European Thought” [on-line] 2011 [nr] 63. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp: 3 października 2022].

10. Szczęście pod wulkanem. O Andrzeju Bobkowskim. Łomianki: Wydawnictwo LTW 2013, 187 s.

Zawiera m.in. przedruk wywiadu: O Andrzeju Bobkowskim. Z J. Stworą rozm. M. Urbanowski. „Dekada Literacka1992 nr 9.

11. Romans z Polską. O literaturze współczesnej. [Szkice]. Kraków: Wydawnictwo „Arcana 2014, 319 s.

Zawartość

Słowo wstępne. – „Czarne płomienie”. Fantazja krytyczna [dot. fikcyjnej powieści]. – I. Pisarze i Polacy: Motyl na bagnetach [dot.: E. Małaczewski: Utwory zebrane]; Królestwo ducha [dot. twórczości K. Wojtyły]; Piękny chłopiec z blond czupryną [dot. L.Z. Stroiński: Chmura. Portret poety]; Witkacy – artysta zapięty na ostatni guzik [dot. J. Degler: Witkacego portret wielokrotny. Szkice i materiały do biografii (1918–1939)]; Romans z Polską [dot. A. Biernacki: Abeandry]; Rymkiewicz czyli uparte wyzwanie Polaków do istnienia [dot. J.M. Rymkiewicz: Rozmowy polskie w latach 1995–2009]; Myśl nienowoczesnego Polaka [dot. R. Legutko: Esej o duszy polskiej]; Pawcio Dawida Bieńkowskiego [dot. powieści: Biało-czerwony]; „Wieczny Grunwald” Szczepana Twardocha; Powrót [F.] Czarnyszewicza [dot. powieści: Wicik Żywica]. – II. Dwa portrety: Janusz Krasiński – próba portretu; Tajemnice Alfreda Szklarskiego. – III. Między Iwaszkiewiczem a Wildsteinem: „To życie! To lubię!” (o „Dziennikach” [J.] Iwaszkiewicza); Inny [J.] Mackiewicz [dot. zbioru opowiadań: Ściągaczki z szuflady Pana Boga]; Mistrz z Náchodu [dot. wydania „Literatury na Świecie” poświęconej J. Škvoreckiemu]; „Ani jedno ze zdań tu napisanych nie jest do druku”. O listach Jana Lechonia i Mieczysława Grydzewskiego; Emigranci. O korespondencji Sławomira Mrożka z Wojciechem Skalmowskim; Kiełbasa i mistyka: korespondencja [T.] Różewicza z [J.] Nowosielskim; Beckett – Jeremiasz czasów nowoczesności [dot.: A. Libera: Godot i jego cień]; Przesilenie czy upadek? [dot.: A. Horubała: Przesilenie]; Era widm (o powieściach Rafała A. Ziemkiewicza); Nasza mała apokalipsa. O powieściach Bronisława Wildsteina. – IV. Poezja polska: O „Gorcach Pana” Wojciecha Kudyby; Poeta kalwaryjski [dot.: S. Chyczyński: Sonety kalwaryjskie]; Wygasłe żagwie historii [dot.: K. Koehler: Porwanie Europy]; Czułość i blask [dot.: K. Nowosielski: Człowiek rośnie cicho]; Poezja chłopcem podszyta [dot. A. Nowaczewski: Elegia dla Iana Curtisa]; Głosy z ciemności („De profundis” Wojciecha Wencla); Poezja w cieniu Smoleńska. – Krytykować?: Centrala? Krytyka literacka w gazecie; Nie obśmiewać! (Dwie polemiki z Andrzejem Horubałą); Krytyk niepokorny (szkic do portretu Tomasza Burka); Tajny szyfr wolności [dot.: T. Burek: Niewybaczalne sentymenty]; O Andrzeju Kijowskim („pro domo sua”).

12. Brzozowski. Nowoczesność. [Szkice]. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2017, 230 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2017, pliki w formacie PDF, EPUB, MOBI.

Zawartość

Wstęp; Poeta i filozof; Nowocześni pod ciężarem Boga; Żydzi, Rosjanie i metafizyczna rewolta; Faszyzm – czarna legenda pisarza; Wykorzenienie. Brzozowski i Barrès [poz. ]; Droga do Rzymu. Brzozowski i Newman [poz. ]; Anioł Stróż. O Antoninie Brzozowskiej; Aktualność Brzozowskiego; Śmierć radykała [poz. ].

Przekłady

włoski

artykułu Poeta i filozof: Poeta e filosofo”. Su Stanisław Brzozowski. W S. Brzozowski: Cultura e vita. [Przeł.] L. Masi. Milano 2016.

13. Paralele – korespondencje – dedykacje w literaturze polskiej XX i XXI wieku. [Szkice]. Kraków: Wydawnictwo „Arcana 2020, 305 s.

Zawartość

Słowo wstępne. – I. Paralele: Wilde Bobkowskiego; „Ach – jak nam się gadało i jak nam się milczało…”: Andrzej Bobkowski – Wilhelm Mach; Marek Nowakowski – Kazimierz Orłoś; Jarosław Marek Rymkiewicz wobec pokolenia wojennego; Janusz Krasiński i pokolenie „Współczesności”; Pamięć komunizmu w najnowszej literaturze polskiej; Apetyt na arcydzieło w polskiej krytyce literackiej po 1945 roku (Kijowski – Burek – Wencel). – II. Korespondencje: „Ja rozpisałem się bardzo, bo żółć mnie zalała”. List Stefana Napierskiego do Kazimierza Wyki; „Walczymy w gruncie rzeczy o to samo…”? Listy Stanisława Piaseckiego do Kazimierza Wyki; „Najlepsza moim zdaniem książka o wojnie polsko-bolszewickiej”. Wokół paryskiej edycji „W polu” Stanisława Rembeka; „Była w niej niepojęta skaza” – Maria Dąbrowska w oczach Gustawa Herlinga-Grudzińskiego; „Po każdym Pańskim liście zbiera mi się na galop”. O korespondencji Jerzego Giedroycia z Czesławem Straszewiczem. – III. Dedykacje: Dlaczego Ksawery Pruszyński zadedykował „W czerwonej Hiszpanii” Eugeniuszowi Małaczewskiemu?; Dedykacje Zbigniewa Herberta.

14. Rok 1920 w literaturze polskiej. Zarys monograficzny. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej 2020, 646 s.

Zawiera aneks z antologią tekstów poetyckich i prozatorskich.

15. Od Żeromskiego do Helaka. Doświadczenie wojny polsko-bolszewickiej w literaturze polskiej. Białystok: Wydział Filologiczny. Uniwersytet w Białymstoku 2021, 80 s.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Bohaterowie i zdrajca – sprawa Jana Emila Skiwskiego. „Arka1993 nr 43 s. 133–152.
Prosto z mostu. „Arka1993 nr 47 s. 105–120 [dot. czasopisma „Prosto z Mostu” 1935–1939].
Nowy Filon, czyli bohater młodej poezji polskiej. „Polonistyka1995 nr 6 s. 399–404 [dot. m.in. poezji J. Podsiadły].
Piszę patrząc na ruiny ogrodu... (Pierre Drieu la Rochelle). „Arcana1999 nr 3 s. 4958. [podpisany M. Kubicki].
Skiwski, „Solidaryzm” i „Kultura. „Arcana1999 nr 4 s. 137–144.
Uwagi o krytyce literackiej lat 90. W: Literatura polska 1990–2000. T. 2. Kraków 2002 s. 3046.
Po kolana brodząc w blasku... ” – nieznane fotografie Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. „Arcana2004 nr 4/5 s. 512.
Obrazy PRL w literaturze polskiej po 1989 roku. Uwagi wstępne. „Wyspa2007 nr 4 s. 2227.
Between a valley of joy and a valley of nothingness. The year 1989 and Polish literature. W: 20 years after the collapse of communism. Bern 2011 s. 573587.
Querido Jorge. O listach Andrzeja Bobkowskiego do Jerzego Turowicza. „Dekada Literacka2011 nr 4 s. 6269.
Ani jedno ze zdań tu napisanych nie jest do druku. „Nowa Dekada Krakowska2012 nr 3/4 s. 96–105 [na marginesie książki „Listy 1923–1956” M. Grydzewskiego i J. Lechonia w oprac. B. Dorosz].
Jerzy Andrzejewski i Jerzy Bernanos. W: Formacja 1910. Kraków 2013 s. 3579.
Mackiewicz versus Skiwski? W: Józef Mackiewicz (1902–1985). Świadek „krótkiego stulecia”. Łomianki 2013 s. 123–142, przekł. niemiecki: „Kollaboration” mit Nazideutschland? Mackiewicz – Skiwski. W: Zwischen (Sowjet-)Russland und Deutschland. Osnabrück 2012 s. 289–308.
Pogłosy. Ferdynand Goetel wojenny i emigracyjny. „Ruch Literacki2013 z. 4–5 s. 567–573.
Kisielewski podróżnik i czytelnik. W: S. Kisielewski: Materii pomieszanie. Warszawa 2014 s. 717.
Kilka uwag o Polaku-katoliku w prozie Floriana Czarnyszewicza. „Arcana2015 nr 5 s. 190–197.
Miłosza spojrzenie na komunizm (rekonesans). W: Polskie wizje i oceny komunizmu po 1939 roku. Kraków 2015 s. 443453.
Piewcy utraconej ziemi: Florian Czarnyszewicz, Michał K. Pawlikowski. „Cywilizacja2015 nr 53 s. 99103.
Pisałem go krwią serdeczną. „Dialog2015 nr 9 s. 134–143 [dot.: S. Brzozowski: Z dymem pożarów. [Dramat]. Z rękopisu K. Wielamowskiego przygotował L. Kamykowski. Przejrzał, oprac. i do druku podał M. Urbanowski. „Dialog” 2015 nr 9 s. 83–133].
Gatunki krytyczne Tomasza Burka. „Topos2016 nr 5 s. 6875.
Śmierć Romka” (poznański Czerwiec w prozie Janusza Krasińskiego). „Poznańskie Studia Polonistyczne2016 t. 29 s. 91–102.
Literatura i polityka po roku 1989 (okiem literaturoznawcy). W: Literatura i polityka po roku 1989. Kraków 2017 s. 13–21.
Obraz PRL w pięcioksięgu Janusza Krasińskiego. „Roczniki Humanistyczne2017 nr 1 s. 45–55, wersja w języku angielskim pt. The image of the Polish people’s republic (PRL) in Janusz Krasiński’s pentalogy. Tłumaczenie T. Karłowicz. „Roczniki Humanistyczne2019 nr 1 s. 149–160.
Romantyzm w literaturze dwudziestolecia międzywojennego (przechadzka historycznoliteracka). W: Loci (non) communes. Kraków 2017 s. 153171.
Aktualność Brzozowskiego. W: Stanisław Brzozowski. Colloquia Biblioteki Kultury Polskiej we Włoszech. Polskość w świecie. Warszawa 2018 s. 2542.
Bez należytej radości”. Rok 1918 w literaturze prawicowej. W: Rok 1918 w polskiej pamięci kulturowej. Kraków 2019 s. 158–171.
Czy literatura PRL była literaturą polską? Wokół tez Józefa Mackiewicza. W: Twórczość na zamówienie. Warszawa 2019 s. 1325.
Krytyka Polityczna”. Powrót do komunizmu? W: Komunizm: tam i... z powrotem. Lublin 2019 s. 265–279.
Teologia narodu Wojciecha Wencla. W: Pomiędzy nacjonalizmem a federalizmem. Lublin 2019 s. 151170.
With God and the nation against catastrophe. „Right-wing” literature in Poland after 1989. „Zeitschrift Osteuropa”, Berlin 2019 [nr] 5 s. 123–139, przekł. niemiecki: Mit Gott und Nation gegen die Katastrophe. „Rechte“ Literatur in Polen nach 1989. „Osteuropa”, Berlin 2019 nr 5 s. 123–139; przeł. litewski: Dešinioji Literatūra Lenkijoje 1989-ųjų. [Przeł.] I. Tuliševskaitė. „Kultūros barai”, Vilnius 2020 [nr] 3 s. 37–45.
Andrzej Bobkowski – Józef Czapski. Próba porównania. „Arcana2020 nr 1/2 s. 91–99, przekład angielski: Andrzej Bobkowski – Józef Czapski. An attempt at comparison . [Współautorka:] J. Rostropowicz Clark. „The Polish Review”, Nowy Jork 2022 [nr] 3 s. 98–106.
Antyromantyczne rewizje w dwudziestoleciu międzywojennym: Miller, Boy, Gomborowicz. W: Wizje romantyzmu w literaturze i publicystyce polskiej XX wieku. Kraków 2020 s. 6384.
Przez włosy radość wielka mi się dymi. Doświadczenie radości w literaturze polskiej XX wieku (siedem uwag). W: Charyty. Radość – wdzięk – optymizm. Kraków 2020 s. 471492.
Wpływ pierwszej lektury. Konstelacja „Ferdydurke. W: Konstelacje krytyczne. T. 1. Kraków 2020 s. 99–122.
Saga rodziny Broków; Kryminał i głębsze znaczenie; Witkacy, Wyspiański i widma współczesności. W: Między realizmem a filozofią. Kraków 2021 s. 211–218, 226–230, 239–242.
Spotkanie z Leszkiem Długoszem. „Rocznik Biblioteki Kraków2021 s. 422427.
Władysław Jabłonowski po roku 1918 – kontynuacja/zerwanie. „Ruch Literacki2021 z. 1 s. 4159.
Žitʹ i molitʹsâ. O „Nabroskah perom” Andžeâ Bobkovskogo. W: A. Bobkovski: Nabroski perom. Sankt-Peterburg 2021 s. 520.
Andrzej Bobkowski – Józef Czapski. An attempt at comparison. [Współautorka:] J. Rostropowicz Clark; Andrzej Bobkowski and Józef Czapski. Two letters. [Wspóautorzy:] G. Drabik, N. Vivas]. „The Polish Review”, Nowy Jork 2022 [nr] 3 s. 98–106; 107–116.
Oczyszczenie [dot.: W. Wencel: Oda na dzień św. Cecylii]; Czytając „Epigonię” Wojciecha Wencla; Nie kpić z rozpaczy [dot.: W. Wencel: De profundis]. W: Moja muza jest siostrą nicości”. Wybór tekstów o poezji Wojciecha Wencla. Kraków 2022 s. 79–83; 120–127; 172–176.
Wątki religijne w najnowszej prozie polskiej. Kilka uwag. „Nowy Napis2022 nr 14 s. 43–58.
Tetralogia polska” Jarosława Marka Rymkiewicza. „Nowy Napis2023 nr 17 s. 9–24.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. F. Goetel: Patrząc wstecz. Wspomnienia. [Wstęp:] I. Sadowska. Oprac. tekstu: M. Urbanowski. Kraków: Wydawnictwo „Arcana [1998], 285 s. Przedruk zob. poz. (t. 7).
2. J.E. Skiwski: Na przełaj oraz inne szkice o literaturze i kulturze. Red. M. Urbanowski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1999, 552 s.
Zawiera szkice z książek i czasopism z okresu dwudziestolecia międzywojennego oraz teksty dotychczas niedrukowane, powstałe na emigracji.
3. A. Trzebiński: Aby podnieść różę. Szkice literackie i dramat. Wstęp i oprac.: M. Urbanowski. Warszawa: Fronda 1999, 194 s. Biblioteka Frondy.
4. K. Wyka: Stara szuflada i inne szkice z lat 1932–1939. Oprac. M. Urbanowski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2000, 773 s. Z pism Kazimierza Wyki .
5. J. Braun: Kultura jutra czyli Nowe oświecenie. [Wybór publicystyki]. Wstęp, oprac. tekstu: M. Urbanowski. Warszawa: Stowarzyszenie Kulturalne Fronda 2001, 360 s. Biblioteka Frondy.
Zawiera wybór publicystyki J. Brauna z lat 1932–1948.
6. S. Brzozowski: Komentarze poetyckie. Wybór i wstęp: M. Wyka. Oprac. tekstu: Maciej Urbanowski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2001, 221 s.
7. S. Piasecki: Prosto z mostu. Wybór publicystyki literackiej. Wybór i oprac.: Maciej Urbanowski. Kraków: Wydawnictwo „Arcana 2003, 347 s. Arkana Literatury.
8. F. Goetel: Dzieła wybrane. Pod red. K. Polechońskiego, I. Sadowskiej, M. Urbanowskiego. T. 1–9. Kraków: Wydawnictwo „Arcana 2004–2020.

Udział edytorski i redakcyjny M. Urbanowskiego w poszczególnych tomach:.

T. 1. Pisma podróżnicze. Wybór, wstęp i oprac.: I. Sadowska. Red.: K. Polechoński, I. Sadowska, M. Urbanowski. 2004, 215 s.

T. 2. Opowiadania. Wybór, wstęp i oprac.: K. Polechoński. Red.: K. Polechoński, I. Sadowska, M. Urbanowski. 2005, 429 s.

T. 4. Z dnia na dzień. [Powieść]. Wstęp: W. Bolecki. Oprac., przypisy, komentarz edytorski: M. Urbanowski. 2005, 239 s.

T. 5. Pisma polityczne „Pod znakiem faszyzmu” oraz szkice rozproszone 1921–1955. Wybór, wstęp i oprac.: M. Urbanowski. 2006, 405 s.

T. 6. Nie warto być małym. [Powieść]. Słowo wstępne: M. Urbanowski. Red.: K. Polechoński, I. Sadowska, M. Urbanowski. 2009, 247 s.

T. 7. Patrząc wstecz. Wspomnienia. Wstęp: I. Sadowska. Red.: K. Polechoński, I. Sadowska, M. Urbanowski. 2009, 275 s. Zob. poz. .

T. 8. Anakonda. [Powieść]. Wstęp i oprac.: K. Polechoński. Red.: K. Polechoński, I. Sadowska, M. Urbanowski. 2014, 215 s.

T. 9. Szkice o literaturze i kulturze; Notatki literackie. Wstęp i oprac.: K. Polechoński. Red.: K. Polechoński, I. Sadowska, M. Urbanowski. 2020, 639 s.

9. Myśl Polska” na emigracji, 1941–1976. Antologia tekstów. Wybór i oprac.: W. Turek, M. Urbanowski. Kraków: Wydawnictwo „Arcana 2005, 480 s.
10. S. Pieńkowski: Dusza tłumu i inne wiersze. Zebrał, oprac. i wstępem poprzedził M. Urbanowski. Kraków: Księgarnia Akademicka 2005, 190 s.
11. S. Brzozowski: Pamiętnik. Wstęp: M. Wyka. Oprac. tekstu i komentarze: M. Urbanowski. Kraków: Ossolineum 2007, 209 s. Biblioteka Narodowa I, 311.
12. K.L. Koniński: Pisma wybrane. Pod red. A. Fitasa, M. Urbanowskiego. [T. 1–4]. Kraków: Wydawnictwo „Arcana 2007, 2014.

Udział edytorski i redakcyjny M. Urbanowskiego w poszczególnych tomach:.

[T. 2]. Kartki z brulionów. Z rękopisów spisał, oprac. i wstępem poprzedził B. Mamoń. [Tekst przejrzał i przypisami opatrzył M. Urbanowski]. 2007, 388 s.

[T. 4]. Pisma polityczne. Zebrał, oprac., wstępem i przypisami opatrzył Maciej Urbanowski. 2014, 584 s.

13. Literatura, punkty widzenia, światopoglądy. Prace ofiarowane Marcie Wyce. Red.: D. Kozicka, M. Urbanowski. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2008, 447 s.
14. G. Herling-Grudziński: Dzieła zebrane. Pod red. W. Boleckiego. Zebrał Z. Kudelski. Oprac.: J. Chłap-Nowakowa, A. Fitas, M. Urbanowski, M. Wójcik. T. 1–14. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2009–2020, 752 + 666 + 1309 + 353 + 496 + 776 + 739 + 743 + 841 + 876 + 804 + 900 + 942 + 990.
Przypisy w opracowaniu M. Urbanowskiego (informacja autora).
15. F. Czarnyszewicz: Nadberezyńcy. [Powieść]. Oprac. i przypisy: M. Urbanowski i J. Gizella. Posłowie: M. Urbanowski. Kraków: Wydawnictwo „Arcana 2010, 638 s. Wyd. nast. tamże: 2011, 2014, 2017, wyd. 7 2022.
16. S. Mrożek: Dziennik. T. 1–3. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2010–2013, 732 + 853 + 853 s.
Przypisy w opracowaniu M. Urbanowskiego (informacja autora).
17. M.K. Pawlikowski: Dzieciństwo i młodość Tadeusza Irteńskiego. Powieść. Oprac. tekstu, przypisy i posłowie: M. Urbanowski. Łomianki: Wydawnictwo LTW 2010, 437 s.
18. S. Brzozowski: Dzieła. Pod red. A. Mencwela. [T. 1–2]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2011–2012.

[T. 1]. Dębina. Cz. 1: Sam wśród ludzi; Książka o starej kobiecie. [Powieści]. Oprac. tekstu, nota wydawnicza oraz przygotowanie wersji rękopiśmiennej M. Urbanowski. 2011, 712 s.

Zawiera również fragmenty wersji rękopiśmiennych „Dębiny” dołączonych do poprzednich wydań oraz fragmenty niepublikowanych wersji.

[T. 2]: Pod ciężarem Boga; Wiry; Płomienie. [Powieści]. Posłowie: M. Wyka. Oprac. tekstu, nota wydawcy oraz przygotowanie wersji rękopiśmiennej: M. Urbanowski. 2012, 1157 s.

19. F. Czarnyszewicz: Wicik Żywica. Powieść. Przedmowa: M. Wańkowicz. Oprac., przypisy i posłowie: M. Urbanowski. Łomianki: Wydawnictwo LTW 2011, 294 s. Wyd. nast. tamże: 2012, 2015, 2018.
20. Europejskie wizje polskich pisarzy w XX wieku. Antologia. Wybór i oprac. tekstów: M. Urbanowski. Warszawa: Ministerstwo Spraw Zagranicznych 2011, 364 s.
21. M.K. Pawlikowski: Wojna i sezon. Powieść; Pamiętnik emigracyjny Tadeusza Irteńskiego (fragmenty). Oprac. tekstu, przypisy i posłowie: M. Urbanowski. Łomianki: Wydawnictwo LTW 2011, 408 s.
22. F. Czarnyszewicz: Chłopcy z Nowoszyszek. Powieść. Oprac., przypisy i posłowie: M. Urbanowski. Łomianki: Wydawnictwo LTW 2012, 324 s. Wyd. 2 tamże 2014.
23. Jest Bóg, żyje prawda. Inna twarz Stanisława Brzozowskiego. [Wybór esejów]. Wybór, wstęp i red.: M. Urbanowski. Warszawa: Fronda 2012, 461 s.
24. A. Bobkowski: Listy do Jerzego Turowicza 1947–1960 . Podał do druku i oprac. M. Urbanowski. Warszawa: Towarzystwo „Więź 2013, 134 s. Biblioteka "Więzi", t. 287.
25. Andrzej Bobkowski wielokrotnie. W setną rocznicę urodzin pisarza. Red.: K. Ćwikliński, A.S. Kowalczyk, M. Urbanowski. Warszawa: Towarzystwo „Więź [2014], 405 s.
Materiały z konferencji 28–29 października 2013 roku, Kraków.
26. J. Andrzejewski: Samotne pokolenie. Szkice i recenzje krytyczne z lat 1927–1939. Wybór, oprac. i wstęp: M. Urbanowski. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2014, 414 s.
27. M.K. Pawlikowski: Sumienie Polski i inne szkice kresowe. Wybór, oprac. i posłowie: M. Urbanowski. Łomianki: Wydawnictwo LTW 2014, 253 s.
28. Pod okupacją. Listy. [Antologia]. Wstęp: M. Wyka. W tom ułożył, przypisami i notą wydawcy opatrzył M. Urbanowski. Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich 2014, 393 s.
Listy autorów: J. Andrzejewski, S. Baczyńska, T. Gajcy, K. Irzykowski, K.L. Koniński, C. Miłosz, J. Turowicz, K. Wyka.
29. J.E. Skiwski: To, o czym się nie mówi. Szkice polityczne z lat 1946–1956. Zebrał, oprac., wstępem i przypisami opatrzył M. Urbanowski. Łomianki: Wydawnictwo LTW 2014, 343 s.
30. F. Czarnyszewicz: Losy pasierbów. [Przedmowa: J. Czapski]. Oprac., przypisy i posłowie: M. Urbanowski. Łomianki: Wydawnictwo LTW 2015, 292 s. Wyd. 2 tamże 2017 .
31. Marek Nowakowski i inni. Oblicza realizmu w prozie polskiej XX i XXI wieku. Red.: S. Buryła, J. Michalczenia, M. Urbanowski. Warszawa: Wydawnictwo IBL 2016, 316 s.
32. Literatura i polityka po 1989 roku. Pod red. R. Łatki, M. Urbanowskiego. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej 2017, 280 s.
33. A. Trzebiński: Polska fantastyczna. Szkice, dramat, wiersze. Zebrał, oprac. i posłowiem opatrzył M. Urbanowski. Łomianki: Wydawnictwo LTW 2017, 273 s.
34. J. Giedroyc, C. Straszewicz: Listy 1946–1962. Oprac., wstępem i przypisami opatrzył M. Urbanowski. Warszawa: Instytut Dokumentacji i Studiów nad Literaturą Polską. Oddział Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza; Towarzystwo „Więź; Paryż: Association Institut Littéraire „Kultura 2018, 313 s. Archiwum „Kultury, 20. Biblioteka „Więzi, t. 346.
35. Apetyt na literaturę. Księga pamiątkowa dedykowana Jerzemu Jarzębskiemu. Red.: D. Kozicka, Ł. Tischner, M. Urbanowski. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019, 425 s.
36. Zagadkowy Ksawery Pruszyński. Red.: B. Gautier, M. Urbanowski. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019, 180 s.
37. J.E. Skiwski: Umierające miasto. Opowiadania i wspomnienia. Zebrał, oprac. i posłowiem opatrzył M. Urbanowski. Łomianki: Wydawnictwo LTW 2020, 231 s.
38. C. Straszewicz: Pisma. Pod red. V. Wejs-Milewskiej, M. Urbanowskiego. T. 1–3. Kraków: Wydawnictwo „Arcana 2020–2022.

Udział edytorski i redakcyjny M. Urbanowskiego w poszczególnych tomach:.

T. 1. Opowiadania, publicystyka, krytyka. Wstęp krytyczny, objaśnienia: M. Urbanowski. 2020, 659 s.

T. 3. „Turyści z bocianich gniazd”. Epistolografia. Wybór, oprac. i słowo wstępne: V. Wejs-Milewska, M. Urbanowski. 2022, 849 s.

39. Wizje romantyzmu w literaturze i publicystyce polskiej XX wieku. Red.: M. Urbanowski, A. Waśko. Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka 2020, 364 s.
Materiały z konferencji naukowej, 21–22 listopada 2019 r., Kraków.
40. Zbigniew Herbert i poetyka daru. Pod red. B. Gautier i M. Urbanowskiego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2020, 244 s.

Przekłady

francuski

Zbigniew Herbert et la poetique du don. Paris 2021.
41. S. Rembek: Dzieła zebrane. Pod. red. M. Urbanowskiego. T. 1–6. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2021–2022.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2021 (t. 1–3)–2022 (t. 4–6), pliki w formacie EPUB, MOBI.

T. 1. Dziennik 1920 i okolice; Opowiadania z wojny polsko-bolszewickiej. 2021, 516 s.

T. 2. Nagan. Powieść. 2021, 226 s.

T. 3. W polu. Opowieść. 2021, 420 s.

T. 4. Dziennik okupacyjny. Wyd. 2. 2022, 516 s.

Zawiera także opublikowane anonimowo na łamach czasopisma „Lewą Marsz” teksty: „Warszawa dziś” i „O pomoc materialną dla pisarzy polskich”.

T. 5. Opowiadania okupacyjne. [Wspomnienia i opowiadania]. 2022, 377 s.

T. 6. Wyrok na Franciszka Kłosa. [Powieść]. Wyd. 5. 2022, 237 s.

42. S. Brzozowski: Wiara. Pisma 1909–1910. Wybór i oprac. M. Urbanowskiego. Posłowie: K. Tyszka-Drozdowski. Warszawa: Instytut Zamoyskiego 2022, 474 s.
43. A. Jesionowski: Przymierze z książką. Krytyka literacka, publicystyka i proza z lat 1929–1945. Pod red. O. Płaszczewskiej i M. Urbanowskiego. Kraków: Wydawnictwo „Arcana 2022, 610 s.
44. W.P. Szymański: Osobowość i poetyka. Szkice o literaturze polskiej XX wieku. Wstęp, wybór i opracowanie tekstów: M. Urbanowski. Red.: M. Kisiel, W. Kudyba, J.M. Ruszar. T. 1–2. Kraków: Instytut Literatury 2022, 351 + 422 s.

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN 2023.

Wywiady

Kolaboracja po polsku. Rozm. W. Chmielewski. „Nowe Państwo2005 nr 5.
Listę nazwisk polskich inteligentów tworzyły postacie związane z Narodową Demokracją. Rozm. I. Fryszkowski. „Myśl.pl2008 nr 11.
Literatura nie może żyć samą demaskacją. Rozm. M. Kwaśnicka. „Fronda2009 nr 50, przekł. czeski pt. Polská literatura je Botha, ale stále trpí postkoministyckým syndromem…Revue Prostor”, Praga 2009 nr 84.
Religijny i metafizyczny socjalista. Rozm. T. Rowiński, „Fronda2012 nr 65 [dot. S. Brzozowskiego].
Zabijanie Sienkiewicza. Rozm. M. Kwaśnicka. „44/Czterdzieści i Cztery2012 nr 4.
Czytałem Piaseckiego. Sergiusza Piaseckiego. Rozm. J. Dybek. „Fronda2013 nr 69.
Ucieczka od Polski? Rozm. A. Sinkowski. „Pressje2013 nr 35. Dostępny w Internecie pt. Urbanowski: Polski pisarz (nie)pisze o Polsce: Zob. link [dostęp: 15 grudnia 2022].
Idiom nacjonalizmu. Rozm. J. Maciejewski. „Pressje2014 nr 38.
Kraina nicości. III RP w literaturze. Rozm. J. Woźniak. „Pressje” [on-line] 2019 nr 56. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 15 grudnia 2022].
Szklane domy nie powstały. Literackie rozczarowania II RP. Rozm. J. Woźniak [on-line] Powst. 2019. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 15 grudnia 2022].

Nacjonalistyczna krytyka literacka

J. Bartyzel. „Fronda1997 nr 9/10.
A. Kopiński: Inne oblicze awangardy. „Nowe Państwo1997 nr 46.
A. Stern: Ostrożnie z tą brzytwą. Co przeoczył Maciej Urbanowski. „Myśl Polska1997 z 24 VIII.
J. Bartyzel. „Zagadnienia Rodzajów Literackich1998 z. 1/2.
J. Prokop: Krytyk na nieprzetartych szlakach. „Arcana2005 nr 6 [dot. też: Człowiek z głębszego podziemia].

Oczyszczenie

W. Wencel. „Nowe Państwo2002 nr 12.
D. Heck: Partyzant humanizmu. „Topos2003 nr 4/5.
K. Koehler. W: Śląski Wawrzyn Literacki 2002. Katowice 2003.
K. Polechoński: Oczyszczenie jako kategoria krytycznoliteracka. „Fraza2003 nr 1/2.
K. Polechoński: Potrzeba oczyszczania. „Nowe Książki2003 nr 5.
K. Polechoński. „Orbis Linguarum2003 t. 23.
J. Trznadel: Czystość literatury. „Rzeczpospolita2003 z 28 VIII.
K. Dybciak: Obrońca ethosu w literaturze. „Ethos2004, przedruk w tegoż: Wokół czy w centrum literatury? Warszawa 2016.

Człowiek z głębszego podziemia

J. Beczek: Powrót Mefista. „Nowe Książki2004 nr 4.
T. Kornaś: Skiwski przywrócony. „Porta2004 nr 6.
C. Michalski: Skiwski – zdrajca Polski bezsilnej. „Życie2004 nr 27.
J. Trznadel: Powrót Emila Skiwskiego. „Rzeczpospolita2004 nr 195.
M. Jagiełło: Skiwski?Twórczość2005 nr 1.
J. Łukasiewicz: Swoje skrawki czasu. „Odra2005 nr 1.
K. Polechoński. „Orbis Linguarum2005 t. 28.
J. Prokop: Krytyk na nieprzetartych szlakach. „Arcana2005 nr 6 [dot. też: Nacjonalistyczna krytyka literacka].
K. Dybciak: Pisarz głębszego podziemia i dalszej emigracji. „Topos2006 nr 1, przedruk w tegoż: Wokół czy w centrum literatury? Warszawa 2016.

Dezerterzy i żołnierze

J. Beczek. „Rzeczpospolita2007 nr 181.
D. Heck: Przemytnicy prawdy, dezerterzy idei. „Topos2007 nr 6.
E. Morawiec: Mistrzowie odchodzą. „Arcana2007 nr 77.
S. Twardoch: Żołnierze, imperium i fantastyka. „Czterdzieści i Cztery2008 nr 1.
T. Burek: Krytyka literatury a sprawa polska. „Arcana2009 nr 2–3.
S. Chyczyński: Kto dezerter – kto żołnierz?Akant2009 nr 6.

Prawą stroną literatury polskiej

• [K. Masłoń] k.m.: Weryfikacja treści etykiet. „Rzeczpospolita2007 nr 257.
M. Jagiełło: Prawica i literatura. „Nowe Książki2008 nr 4.
P. Kuciński. „Pamiętnik Literacki2010 z. 4.
K. Masłoń: Prawa! Prawa! Prawa!Do Rzeczy2015 nr 46.
W. Chmielewski: Przegrany antykomunizm. „Rzeczpospolita2016 nr 4 dod. „Plus Minus”.
M. Motas: Między literaturą a nacjonalizmem. „Myśl Polska2016 nr 21/22 [dot. też: Polscy pisarze wobec faszyzmu].

Od Brzozowskiego do Herberta

D. Kawa: Literaturoznawstwo bez stereotypów. „Perspektywy Kultury2013 nr 2.
K. Masłoń: Ciało obce. „Do Rzeczy2013 nr 41.
A. Leszkiewicz: Od Brzozowskiego do Herberta. „Pressje2014 teka 38.

Szczęście pod wulkanem

W. Chmielewski: Rok chuligana. „Rzeczpospolita2013 nr 22 dod. „Plus Minus”.
P. Gajdowski: Człowiek jest tym, czym sam siebie zrobi. „Lampa2013 nr 3.
B. Rogatko: Człowiek w drodze. „Nowa Dekada Krakowska2013 nr 6.

Romans z Polską

M. Cieślik: Romans z kanonem. „Rzeczpospolita2014 nr 22 dod. „Plus Minus”.
[D. Heck] M. Tarczyńska: Urbanowskiego romans romantyka. WPolityce.pl [on-line] 2014. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp: 8 lutego 2023].
Ł. Kucharczyk: Prawda i Wiara. „Topos2014 nr 6.
M. Piętniewicz: Krytyka żywa. Macieja Urbanowskiego „Romans z Polską. „Arcana2014 nr 6.
W. Holewiński: Mebluję głowę książkami. Pisarze.pl [on-line] 2015. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp: 8 lutego 2023].
J. Maciejewski. Portal.Arcana [on-line] 2015. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp: 8 lutego 2023].
W. Zwinogrodzka: Polska zdziecinniała. „Gazeta Polska Codziennie2015 nr 61.

Brzozowski. Nowoczesność

K. Alichnowicz. Instytut Książki [on-line] 2017. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp: 8 lutego 2023].
J. Beczek: Brzozowski nasz nowoczesny. „Arcana2017 nr 6.
K. Grudnik: Spotkanie z nowoczesnością. „Art. Papier” [on-line] 2017 nr 22. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 09.03.2023] [dot. też: E. Kącka: Literatura jako spotkanie].
D. Heck: Egzystencja i metanoja. „Cywilizacja2017 nr 63.
K. Masłoń: Brzozowski bez uprzedzeń. „Do Rzeczy2017 nr 38.
K. Śmiechowski. Histmag.org [on-line] 2017. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp: 8 lutego 2023].
P. Sobczak: Brzozowski wielokrotny. „Topos2018 nr 1.
K. Tyszka-Drozdowski: Ucieczka od Brzozowskiego. „Teologia Polityczna2019/2020 nr 12.

Paralele – korespondencje – dedykacje w literaturze polskiej XX i XXI wieku

K. Masłoń: Tropy Macieja Urbanowskiego. „Do Rzeczy2020 nr 41.
P. Chojnacki: Kij i rzeka. „Nowe Książki2021 nr 1.
S.J. Chyczyński: Paralele i penetracje Urbanowskiego. „Akant2021 nr 6.
M. Jurek: Rzecz o polskiej przyjaźni. „Christianitas2021 nr 83/84.
P. Kuszczyński: Nad wyraz. Pisarze polscy XX i XXI wieku zobaczeni inaczej. „Rewiry2021 nr 4.

Rok 1920 w literaturze polskiej

P. Abryszeński. dzieje.pl [on-line] 2021. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp: 8 lutego 2023].
S. Buryła: Wojna nieznana. „Twórczość2021 nr 11.
W. Chmielewski: Jak Grecy pod Maratonem zniweczyliśmy wroga…” O antologii Macieja Urbanowskiego. „Nowy Napis2021 nr 113.
K. Dybciak: Odmienne wojny 1920 r.Do Rzeczy2021 nr 33.
J. Gizella. „Arcana2021 nr 3.
A. Kotecki: Piewcy „Cudu nad Wisłą. „Myśl Polska2021 nr 23/24; „Niepodległość i Pamięć” 2021 nr 4.
K. Masłoń: Bolszewika goń...! „Do Rzeczy2021 nr 8.
K. Stępnik: Rekonesans zupełny. „Nowe Książki2021 nr 6.

Jest Bóg, żyje prawda

K. Fiołek: Poza przywłaszczaniem i odzyskiwaniem. „Czytanie Literatury2013 nr 2.
B. Gancarz: Wracamy do Brzozowskiego. „Arcana2013 nr 2.

Pod okupacją

A. Fiut: Wbrew nieistnieniu. „Nowa Dekada Krakowska2014 nr 6.
A. Mencwel: Przyświadczenia wiary. „Twórczość2015 nr 5.
D. Nowacki: Dwa archiwa, szerszy adres. „Nowe Książki2015 nr 3.

Literatura i polityka po 1989 roku

P. Gociek: Napisać Polskę. „Do Rzeczy2018 nr 11.
K. Lubczyński: Kto tam znów rusza prawą?Dziennik Trybuna2018 nr 163.
K. Masłoń: Zdziwienia Miłosza. „Do Rzeczy2018 nr 4.

J. Giedroyc; C. Straszewicz: Listy 1946–1962

[T. Fiałkowski] Lektor: Straszewicz przypomniany. „Tygodnik Powszechny2019 nr 5.
J. Gizella: Najwybitniejszy pisarz mojego pokolenia. „Arcana2019 nr 145–146.
K. Masłoń: Pisarz, ale z zasadami. „Do Rzeczy2019 nr 2 dod. Historia, Do Rzeczy.
K. Polechoński: Autor uratowany przez redaktora. „Nowe Książki2019 nr 5.
L. Szaruga: Żabia perspektywa. „Kwartalnik Artystyczny2019 nr 2.

Apetyt na literaturę

W. Turżańska: Tropem jubilata. „Akcent2020 nr 4.