Print

BIO

Born on 10 April 1978 in Radom; son of the engineer and professor of tribology Marian Szczerek. He was a pupil at the T. Chałubiński Grammar School No. IV in Radom. After completing his advanced secondary education, he studied law at the Jagiellonian University (UJ) in Krakow. Following his graduation with a master's degree, he took a postgraduate programme in political science. He made his debut in 2006 with the short story Pośmiertny medal Bohatera Związku Radzieckiego (A Posthumous Hero of the Soviet Union Medal), which appeared in "Studium" (no. 2). His reportage pieces, articles and reviews also appeared in periodicals including "Lampa" (2006-07 and 2009), "Tygodnik Powszechny" (2010, 2013-16, and 2022), "Nowa Europa Wschodnia" (2008, 2010, and 2014-18), "New Eastern Europe" (2012-14 and 2017), "Ha!art" (2013; including in issue no. 1 a translation into Polish of Hunter S. Thompson's article The Kentucky Derby Is Decadent and Depraved [Polish: Upadek i demoralizacja na Derby Kentucky, "Gazeta Wyborcza" (2014-24), "Herito" (2014), "Polityka" (2014-22), and "Przegląd" (2015). He also contributed to the portal interia.pl and the daily opinion page "KrytykaPolityczna.pl". As well as publishing prose, he wrote plays. In 2011–12, he presented the radio show ZaWschód alongside Thymn Chase on the Krakow-based station radiofonia 100.5fm, which featured Eastern European covers of Western songs. In 2013, he was awarded the prestigious Passport (Paszport) prize of the weekly "Polityka" in the field of literature. In February 2021, he started collaborating with the internet radio station Halo.Radio, where he is a regular correspondent. He lives in Warsaw and Krakow.

Twórczość

1. Paczka Radomskich. [Opowiadania]. [Autorzy:] Z. Szczerek, M. Kępa. Ilustracje: M. Kamieński. Radom: Marcin Kępa &Paczka Radomskich 2010, 285 s.

Zawartość

Tu Z. Szczerka: Radom, Illinois; Atmad edis; Rynek – widmo; Chrobrego; Luty w Radomiu; O PRL-u, panu Teosiu i nieszczęśliwej miłości; Mikołaja Mikołajewicza Płaskina; Półświat; Kyrrwy; Schodki; Orbitujące miasto; Światy równoległe; Perfekt Dej; Ground show; Dżony; Siódemka; Kaptur; Mgła.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

2. Przyjdzie Mordor i nas zje, czyli Tajna historia Słowian. Kraków: Korporacja Ha!art 2013, 220 s. Seria Prozatorska. Wyd. nast. tamże 2022.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta J. Zawada. Warszawa: Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym „LARIX”, 2017, 1 plik cyfrowy; Czyta Z. Szczerek. Kraków: Korporacja Ha!art 2017, płyta w formacie mp3.
Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Korporacja Ha!art 2013, plik w formacie EPUB, MOBI.

Nagrody

Nagroda Paszport Polityki w 2014, nominacja do Nagrody Literackiej Nike w 2014.

Przekłady

czeski

Přijde Mordor a sežere nás aneb Tajná historie Slovanů. [Przeł.] M. Lebduška. [Brno] 2017.

niemiecki

Mordor kommt und frisst uns auf. [Przeł. T. Weiler]. Leipzig 2017.

ukraiński

Prijde Mordor ì nas z’ïst', abo Taêmna ìstorìâ slov’ân. [Przeł.] A. Bondar. Kiïv 2014.

węgierski

Jön Mordor és felfal minket, avagy A szlávok titkos története. [Przeł.] G. Körner. Budapest 2016.

Adaptacje

teatralne

Przyjdzie Mordor i nas zje, czyli Tajna historia Słowian. Reżyseria: R. Brzyk. Wystawienie: Lublin, Teatr im. J. Osterwy 2015.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

3. Rzeczpospolita zwycięska. Alternatywna historia Polski. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak 2013, 285, [16] s. tabl. Wyd. nast.: Kraków: Znak Horyzont 2020.

Dot. II wojny światowej.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

4. Siódemka. [Powieść]. Kraków: Wydawnictwo i Księgarnia Korporacja Ha!art 2014, 248 s. Seria Prozatorska.

Nagrody

Nominacja do Nagrody Literackiej Europy Środkowej Angelus w 2015.

Przekłady

niemiecki

Sieben. [Przeł.] T. Weiler. Berlin; Dresden; Leipzig 2019.

Adaptacje

teatralne

Adaptacja: M. Kmiecik. Reżyseria: R. Brzyk. Sosnowiec, Teatr Zagłębia 2016.
Adaptacja i reżyseria: P. Bikont. Badów Górny, Stowarzyszenie Teatralne Badów 2017.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

5. Tatuaż z tryzubem. [Reportaże]. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne 2015, 318 s. Sulina. Wyd. nast. tamże: 2016, 2022.

Nagrody

Nominacja do Nagrody Literackiej Nike w 2016, nominacja do nagrody ObserwaTOR w ramach plebiscytu Mediatory w 2016.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

6. Międzymorze. Podróże przez prawdziwą i wyobrażoną Europę Środkową. [Reportaże]. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne 2017, 342 s.

Nagrody

Nominacje w 2017 do Nagrody im. B. Pawlak i do Śląskiego Wawrzynu Literackiego.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

7. Siwy Dym albo Pięć Cywilizowanych Plemion. [Powieść]. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne 2018, 335 s.

Nagrody

Nagroda Literacka Miasta Radomia w kategorii „Książka Literacka” w 2019.

Przekłady

słowacki

Sivý dym. [Przeł.] P. Oriešek. Banská Bystrica 2020.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

8. Via Carpatia. Podróże po Węgrzech i Basenie Karpackim. [Reportaże]. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne 2019, 421 s. Sulina.

Przekłady

węgierski

Via Carpatia avagy Csavargások Magyarországon és a Kárpát-medencében. [Przeł.] A. Grozdits. Budapest 2022.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

9. Wiedźmin – Turbolechita. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 2019 nr 4 s. 48-75.

10. Cham z kulą w głowie. [Powieść]. Kraków: Znak Litera Nova 2020, 525 s.

Nagrody

Nagroda Grand Prix Festiwalu „Kryminalna Warszawa” w 2021, Srebrne Wyróżnienie Nagrody Literackiej im. J. Żuławskiego w 2021.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

11. Kazik, ja tylko żartowałem. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Reżyseria: P. Sieklucki. Kraków, Teatr Nowy Proxima 2020.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

12. Kolejna alternatywna historia Polski. Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska 2021. Wolne Lektury,, plik w formacie PDF, EPUB, MOBI.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta K. Szczepaniak. Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska 2021. Wolne Lektury, plik w formacie mp3.

13. NaXuj czyli miejsce dyslokacji rosyjskiego okrętu wojennego. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Reżyseria: Piotr Sieklucki. Kraków, Teatr Nowy Proxima 2022.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

14. Wymyślone miasto Lwów. [Reportaże]. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne 2022, 246 s. Sulina.

Przekłady utworów literackich w antologiach zagranicznych

francuski

• Hourras et désarrois. Scènes d'une guerre culturelle en Pologne. [Lausanne] 2019.

serbski

• Konradov kaput. Savremena pol̂ska pripovetka. [Przekł. i oprac.] M. Markić. Kral̂evo 2017.

węgierski

• Utópia 501 [on-line] [Red.: M. Turi. Przeł. V. Barics i in.]. Budapest 2018. Dostępne w Internecie: Zob. link [dostęp 21 października 2023].

Omówienia i recenzje

Wywiady

• Rozmowy na/o granicy. 1. Z Brygidą Helbig, Angeliką Kuźniak, Ingą Iwasiów, Ignacym Karpowiczem, Ziemowitem Szczerkiem. Słubice: Polsko-Niemiecki Instytut Badawczy 2014, 65 s.
• Oczywiście, że obsesja. Rozmowa z Ziemowitem Szczerkiem. Rozm. J. Jaworska. „Dialog” 2019 nr 4.
• Ej, ziomeczki, jak się nie ogarniecie, przyjdzie złe. Co nas czeka po epidemii. Jeśli teraz pozwolimy na wybory pocztowe, następnym razem wyrzucą nam bezprawnie brata z pracy, a sąsiadowi zabiorą ziemię pod budowę kolei do Centralnego Portu Komunikacyjnego, na który pójdzie tyle kasy, że nic nie zostanie na inne rzeczy. Rozm. A. Gruszczyński. „Gazeta Wyborcza” 2020 nr 101 [dot. m.in.: Cham z kulą w głowie].
• Gdyby Polska. Rozm. M. Nocuń. „Tygodnik Powszechny” 2022 nr 45.

Ogólne

Artykuły

• M.I. Niemczyńska: Zmiana warty. Literaci na świeczniku. „Gazeta Wyborcza” 2014 nr 248 dod. „Kraków” [dot. m.in. Z. Szczerka].
• J.E. Dąbrowska: Obraz państwa postapokaliptycznego w prozie Ziemowita Szczerka. „ Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio FF. Philologiae” 2016 vol. 34 z. 2.
• T. Majta: Does the Central Europe exist?. Geo-cultural framework of Central and Eastern Europe in the output of Andrzej Stasiuk and Ziemowit Szczerek. „Studia Humanistyczno-Społeczne” 2016.
• B. Szymankiewicz: Wschód i Środek jako stan umysłu, czyli Mentalna kolonizacja w tekstach Ziemowita Szczerka. „Czas Kultury” 2016 nr 4.
• G. Wysocki: Szczerek Sp. z o. o. „Tygodnik Powszechny” 2016 nr 3.
• A. Balcer: Wschody i Zachody. „Nowa Europa Wschodnia” 2017 nr 5 [dot. też W. Góreckiego].
• M. Cobel-Tokarska: Central'noêvropejs'ka ìdentičnìst' u procesì transformacìï u pereviznačennâ na osnovì tvorčostì Zemovìta Ŝčereka. [Przeł.] A. Savenec’. W: Ìdentičnostì narodìv Central'no-Shìdnoï Êvropi. L'vìv 2018.
• A. Kalin: Intermedialność ukraińskich „reportaży” Ziemowita Szczerka. „Zeszyty Humanistyczne AJP [Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim]” 2018 nr 1.
• K. Gieba: Karykaturalne pogranicze. „Poniemiecja” w tekstach Ziemowita Szczerka. „Postscriptum Polonistyczne” 2019 nr 1.
• R. Kupidura: Gonzo uwikłane, przemoc przedstawienia oraz mozaika fantazmatów narodowych, czyli O „ukraińskiej trylogii” Ziemowita Szczerka. „Porównania” 2019 nr 1 [dot.: Międzymorze; Przyjdzie Mordor i nas zje; Tatuaż z tryzubem].
• N. Lemann: Strachy na Lachy, czyli Ziemowita Szczerka egzorcyzmowanie słowiańskości. „Dialog” 2019 nr 4.
• M. Zając: Pomiędzy geopoetyką a geopolitykąO relacjach polsko-rumuńskich na przestrzeni wieków w Stulecie Odzyskania Niepodległości Polski i Wielkiego Zjednoczenia Rumunii = Despre relațiile polono-române de-a lungul timpului în anul Centenarului Independenței Poloniei și Marii Uniri a României. Suceava 2019.
• M. Zduniak-Wiktorowicz: Krajobraz postzależności. Ziemie polskie na ziemiach poniemieckich (oczyma Ziemowita Szczerka). W: Historie i narracje. Od historii lokalnej do opowieści postantropocentrycznej. Kraków 2019.
• M. Cobel-Tokarska: Emocjonalne podstawy nowej tożsamości środkowoeuropejskiej na przykładzie narratora prozy Ziemowita Szczerka. W: Identičnìst' ta socìal'na solìdarnìst' u central'no-shìdnìj Evropì. Kolektivna monografìâ = Tożsamość i solidarność społeczna w Europie Środkowo-Wschodniej. Lʹvìv 2020.
• H. Gosk: Wspólnota byłych subalternów. Co to takiego?. W: Wspólnota. Formy – historie – horyzonty. Poznań 2021 [dot. też B. Chromrego].

Paczka Radomskich

• A. Spólna: Ludzie i malwy w Radomiu. „Miesięcznik Prowincjonalny” 2010 nr 6.
Go back to position Wróć do pozycji

Przyjdzie Mordor i nas zje, czyli Tajna historia Słowian

• T. Fiałkowski: Nasza powieść drogi. „Tygodnik Powszechny” 2013 dod. „Książki w Tygodniku” nr 49.
• K. Knapik-Gawin: Ruskie zoo. „Arterie” 2013 nr 2.
• M. Sowiński: Tam, gdzie Polak jest panem. „ Nowa Europa Wschodnia” 2013 nr 3/4.
• A. Wójtowicz: Safari w Mordorze. „Akcent” 2013 nr 4.
• S. Łubieński: Ukraina na Wigorze. „Nowe Książki” 2014 nr 3.
• J.M. Paluch: Przyjdzie Szczerek i nas zje! „Akant” 2014 nr 8.
• K. Zych: Przyjdzie gonzo i nas zje, czyli tajna historia pewnej granicy. „Elewator” 2014 nr 3.
• J. Szydłowska: O pożytkach z podglądania marginesu, czyli po co centrom peryferie. Egzotyzacja świata w prozie reportażowej Ziemowita Szczerka („Przyjdzie Mordor i nas zje, czyli tajna historia Słowian”). W: Centra – peryferie w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Kraków 2015.
• M. Kmak: Jakiego Innego potrzebujemy?. Obrazy Ukrainy w książce Ziemowita Szczerka „Przyjdzie Mordor i nas zje, czyli tajna historia Słowian”. W: Inny w podróży. T. 2. Narracje podróżnicze w XX i XXI wieku. Rzeszów 2017.
• E. Żyrek-Horodyska: Od amerykańskiego snu Thompsona po ukraiński Mordor Szczerka. Estetyzacja świata w duchu gonzo. „Konteksty Kultury” 2017 nr 14 z. 2.
• M. Cobel-Tokarska: Idea wykuwania w „Mordorze”. Ziemowita Szczerka konceptualizacyjne ujęcie Europy Środkowej. „Kultura i Społeczeństwo” 2018 nr 2.
• M. Baran-Szołtys: Gonzo, ironic nostalgia, magical realism, or, How to re-narrate traumatic transnational borderland stories. Examples from the twenty-first century Polish(-German) literature. „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” 2019 nr 9 cz. 1 [dot. też: T. Różycki: Dwanaście stacji].

Recenzje adaptacji teatralnych

• A. Mazuś: Sobota premierowa. „Dziennik Wschodni” 2015 nr 48.
• K. Sulowski: Premiera w Teatrze Osterwy. Na Ukrainę jak do zoo. „Gazeta Wyborcza” 2015 nr 58 dod. „Lublin”.
• K. Sulowski: Takich rzeczy na scenie jeszcze nie było. Wstyd! „Gazeta Wyborcza” 2015 nr 62 dod. „Lublin”.
Go back to position Wróć do pozycji

Rzeczpospolita zwycięska

• T. Nałęcz: Alternatywna historia Polski. Rozm. A. Koziński. „Polska” 2013 nr 63 dod. „Magazyn” [wywiad dot.: Rzeczpospolita zwycięska].
• M. Wolski: Chybiona alternatywa. „Gazeta Polska” 2013 nr 39.
• E. Sobol: Spełnione marzenia II RP. „Odra” 2014 nr 12.
Go back to position Wróć do pozycji

Siódemka

• J. Burnatowski: Główny bohater w stanie wyjątkowym. „Nowe Książki” 2015 nr 6.
• W. Orliński: Siedem cudów polskich. „Gazeta Wyborcza” 2015 nr 63.
• P. Pieniążek: A to Polska właśnie? „Twórczość” 2015 nr 10.
• M. Sowiński: Zwierciadło na drodze krajowej. Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus. „Tygodnik Powszechny” 2015 nr 42.
• O. Szmidt: Polska to Polska. „Nowa Dekada Krakowska” 2015 nr 3/4.
• P. Tacik: Psychoanalityczne rozważania. O pewnym opisanym literacko przypadku zbiorowej paranoi. „FA-art” 2015 nr 1/2 [dot. też: D.P. Schreber: Denkwürdigkeiten eines Nervenkranken].
• A. Spólna: Polska.zip. O „Siódemce” Ziemowita Szczerka. „Radomskie Studia Humanistyczne” 2016.
• E. Pietluch: Uciec przed Polską do wyszminkowanego trupa dawnej stolicy. Demitologizacja Krakowa w „Siódemce” Ziemowita Szczerka. W: Kraków zmitologizowany. Kraków 2017.

Recenzje adaptacji teatralnych

• A. Głowacka: Na prowincji bez zmian. „Teatr” 2016 nr 6 [rec. wystawienia w Sosnowcu w reżyserii R. Brzyka].
• Teatr jest żywym organizmem. Rozm.: R. Brzyk, M. Sarapata [on-line] Powst. 2016. Dostępny w Internecie: Zob. link. link [dostęp 3 października 2023].
Go back to position Wróć do pozycji

Tatuaż z tryzubem

• P. Oriešek. [Przeł.] P. Krasnowolski. „Herito” 2015 nr 4 [tekst w języku polskim i angielskim].
• P. Dunin-Wąsowicz: Szczerek. Normalsi na gruzach Poradziecji. „Gazeta Wyborcza” 2016 nr 208.
• J. Lech: Między pachanatem a postapokaliptyczną siczą. „Fraza” 2016 nr 3.
• M. Mazzini: On the aesthetics of a post-apocalyptic world. „New Eastern Europe” 2016 nr 2.
• P. Pieniążek: Ukraina to postapokalipsa. „Nowa Europa Wschodnia” 2016 nr 1.
• E. Sobol: Ukraińska postapokalipsa. „Odra” 2017 nr 1.
• E. Żyrek-Horodyska: Kartografia wyobrażona?. O reporterskich reprezentacjach przestrzeni w „Tatuażu z tryzubem” Ziemowita Szczerka. „Media i Społeczeństwo” 2018 nr 9.
• D. Siwor: „Czasem wydaje mi się, że rozumiem wszystko, czasem, że nic”. Obraz Ukrainy w „Tatuażu z tryzubem” Ziemowita Szczerka. W: Odmiany pograniczności. Kraków 2020.
Go back to position Wróć do pozycji

Międzymorze

• M. Hanik: Środkowoeuropejski bieg lemingów. „Nowe Książki” 2017 nr 10.
• M. Jakubowiak. „Herito” 2017 nr 3.
• A. Kaczorowski: Kronika pewnego przesądu. „Przegląd Polityczny” 2017 nr 144.
• A. Kuczyńska: Słonia trzeba jeść po kawałku. O „Międzymorzu” Ziemowita Szczerka. „Respublica” 2017 nr 2.
• J. Majmurek: Inne Międzymorze jest konieczne. „Nowa Europa Wschodnia” 2017 nr 5.
• W. Stanisławski: Czytanie jako sport ekstremalny. Kraje obmyte potopem. „W Sieci” 2017 nr 25.
• L. Szaruga: Pro/za i przeciw. 16. „Elewator” 2017 nr 4 [dot. także: Z. Grębecka: Obcy w mieście; G. Łatuszyński: Czarnogórskie klimaty].
• W. Krupowies: Literatura podróżnicza jako wiwsekcja narodowych tożsamości (na przykładzie „Międzymorza” Z. Szczerka). „Conversatoria Litteraria” 2018.
• D. Siwor: Koncepcje Europy Środkowej w „Międzymorzu” Ziemowita Szczerka. „Konteksty Kultury” 2019 nr 16 z. 2.
Go back to position Wróć do pozycji

Siwy Dym albo Pięć Cywilizowanych Plemion

• P. Bratkowski: Wyścigi z Polską. „Newsweek Polska” 2018 nr 24 [dot. m.in.].
• M. Ochędowska: Dzień spalenia Zbawiciela. „Tygodnik Powszechny” 2018 nr 30.
• P. Wielgosz: Międzymorze 30 lat później. „Monde Diplomatique” 2018 nr 8.
• K. Zych: Jeszcze Polska? „Nowe Książki” 2018 nr 11.
Go back to position Wróć do pozycji

Via Carpatia

• G. Filip: Potwór, wampir i sprzedawca motocykli. „Nowe Książki” 2020 nr 4.
• M. Hanik: Rozważania na peryferiach. „Nowe Książki” 2020 nr 4.
Go back to position Wróć do pozycji

Cham z kulą w głowie

• P. Kofta: W poszukiwaniu innej polski. „Dziennik Gazeta Prawna” 2020 nr 109.
• D. Nowacki: Rzesza wzięta. „Nowe Książki” 2020 nr 2.
• K. Varga: Mamy Madagaskar!. Mokre sny o Polsce. „Gazeta Wyborcza” 2020 nr 102.
• J. Zalewski: Oszustwo prawie doskonałe Ziemowita Szczerka. „Akcent” 2020 nr 3.
• K. Zych: Spóźniona rewolucja. „Nowe Książki” 2020 nr 12.

Zob. też Wywiady.

Go back to position Wróć do pozycji

Kazik, ja tylko żartowałem

• M. Gruszecka: To ja, Staszek, kolega Kazika. Jest o absurdach władzy, „jumaniu” z Reichu i Wałęsie. „Gazeta Wyborcza” 2020 nr 216 dod. „Kraków”.
• W. Mrozek: Kazik według Szczerka. Po premierze w Krakowie. „Gazeta Wyborcza” 2020 nr 210.
Go back to position Wróć do pozycji

NaXuj

• D. Kosiński: Na rogu Sex Pistols i Bożego Ciała. „Tygodnik Powszechny” 2022 nr 25 [dot. też: K. Chlebny: Kora. Boska].
Go back to position Wróć do pozycji
Print
LICENCE_INFO