BIO

Born on 1 August 1954 in Krakow; son of the zootechnical engineer and long-term director of the Zator Agricultural College Kazimierz Popiel, and the bookkeeper Maria. In 1957, he and his family moved to Tłuczań, near Wadowice, before moving to Palczowice, near Zator, in 1965, where he attended primary school. Between 1969 and 1973, he was a pupil at the E. Zegadłowicz Grammar School (now named after M. Wadowita) in Wadowice. He graduated with a degree in Polish philology in 1977 followed by a postgraduate certificate in journalism in 1978, both from the Jagiellonian University (UJ) in Krakow. He was appointed to a position at the Chair of Theatre and Drama at UJ in 1977, before working at the Ludwik Solski State Theatre School (PWST; which in 2017 was renamed the Stanisław Wyspiański AST National Academy of Theatre Arts) between 1978 and 1980. He made his debut with a review of the performance Z biegiem lat, z biegiem dni (Over the years, over the days), which was staged at the Helena Modrzejewska Old Theatre in Krakow. His theatre review appeared in "Magazyn Kulturalny" (no. 1, 1979). From 1979 to 1988, he was the representative of the group research assistants and assistant professors at the Council of the Philosophy Faculty at UJ. From 1984 to 1989, he was the representative of the dean of the student affairs at the Philosophy Faculty. In 1985, he was awarded a doctorate in humanities for his dissertation Sztuka dramatyczna Karola Huberta Rostworowskiego (Karol Hubert Rostworowski's playwriting), which was supervised by Prof. Jan Błoński ↑. His research focused on the history of Polish theatre and plays from the nineteenth to the twenty-first century and on the history of theatre schools. He also produced critical scholarly editions of plays. His scholarly articles and reviews appeared in journals including "Życie Literackie" (1979), "Twórczość" (1979–81, 1983–84, and 1986), "Magazyn Kulturalny" (1979, 1981, and 1983), "Ruch Literacki" (1980–81, 1984, and 1986), "Tygodnik Powszechny" (1986), and "Pamiętnik Literacki" (1990). From 1990 to 1993, he was Dean of the Faculty of Acting at the Krakow PWST, before serving as vice rector from 1994 to 1996 and then rector from 1996 to 2002. He was awarded a habilitation degree from UJ in literary studies (theatre studies) in 1995 for his study Dramat a teatr polski dwudziestolecia międzywojennego (Plays and Polish interwar theatre). From 1999 to 2002, he was deputy president of the Rectors' Conference of Arts Universities. He was one of the founding members of the Theatre Seasons Association (Stowarzyszenie Sezony Teatralne, 2001). In 2002, he was appointed associate professor at UJ. From 2002 to 2005, he served as director of the Institute of Polish Philology and then from 2012 as dean of the Faculty of Polish Studies at UJ. In 2002 and again from 2009 to 2020, he was Chair of Drama and Theatre at UJ. He was the founder and artistic director of the Dramaty Narodów (National Dramas) Theatre Festival (1st edition – Polish romantic drama – 2005, 2nd – Wyspiański 2007 Festival, 3rd – Słowacki 2009 Festival). He was appointed professor of the humanities in 2007. He served on the Committee on Literary Studies of the Polish Academy of Sciences (PAN) from 2007 to 2023. From 2011 to 2014, he served on the Board of the National Programme for the Development of the Humanities. He was one of the founders of the International Association of Polish Studies, with efforts to register it lasting from 2006 to 2011. In 2012, he was made a full professor at UJ. In 2020, he was appointed vice rector of human resources and finances at UJ. From 2012, he chaired the Chapter of the Stanisław Wyspiański theatre prize. He was elected to a further term lasting to 2026. He became a corresponding member of the Polish Academy of Arts and Sciences (PAU) in 2019. During this period, he published articles in the periodicals and journals "Alma Mater" (1998, 2004–06, 2009, 2012, 2014, 2016, and 2020–22), "Didaskalia" (2005) and "Przestrzenie Teorii" (2017). He was elected rector of UJ in 2020. Starting that year, he served as deputy chair of the Conference of Rectors of Academic Schools in Poland (KRASP), as well as chairing the College of Rectors of Higher Education Institutions in Krakow and the Council of the National Pantheon Foundation (Rada Fundacji Panteon Narodowy). He also joined the Council of the Wawel Royal Castle Museum. In 2021, he joined the Strategic Council of the President of the City of Krakow and the Council of the Labour and Development Plan at the Ministry of Development and Technology. In 2023, he was awarded an honorary doctorate from the Jan Kochanowski University in Kielce. He was twice awarded the individual prize of the Minister of Culture and National Heritage (in 1991 and 2002), as well as receiving the PWST Medal in 2004, the Prize of the Marshall of the Lower Silesian Voivodeship at the 44th International Monodrama Festival in Wroclaw (WROSTJA) in 2010, and the French Prix Jean-Paul II Europe Chretienne (awarded by the Europe Chretienne Society of Secular Catholics) in 2015. He is the recipient of various honours, including the Medal of the Commission of National Education (1996), the Silver Cross of Merit (2002), the Gold Medal for Merit to Culture – Gloria Artis (2008), and the Knight's Cross of the Order of Polonia Restituta (2012). He lives in Krakow. In 1978, he married the literary theorist and literary historian Magdalena, née Pelc; they have two children: Jerzy (b. 1979) and Ewa (b. 1990).

Twórczość

1. Sztuka dramatyczna Karola Huberta Rostworowskiego. Wrocław: Wiedza o Kulturze 1990, 200 s. Dramat w Teatrze – Teatr w Dramacie. Studia, rozprawy, artykuły, 3.

2. Dramat a teatr polski dwudziestolecia międzywojennego. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 1995, 255 s.

Rozprawa habilitacyjna.

3. Historia dramatu. Antyk, średniowiecze. Podręcznik przeznaczony dla studentów wyższych szkół teatralnych. Kraków: Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. L. Solskiego 1996, 128, s. Wyd. 2 tamże 2001.

4. Doktor Korczak. [Utwór dramatyczny]. Powst. 2001. Prapremiera teatralna: Przeł. na język japoński: Y. Yoshino. Reżyseria: A. Fabisiak. Tokio, Himawari Theatre Group Inc., Kraków: Państwa Wyższa Szkoła Teatralna im. L. Solskiego 2001. Wyd. w zmienionej wersji w języku polskim: Kraków: Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. L. Solskiego 2005, 62 s.

Wystawienia następne

Wystawienie wersji zmienionej: Prapremiera: Reżyseria: S. Kishima. Osaka, Himawari Theatre Group Inc. 2005.

5. Los artysty w czasach zniewolenia. Teatr Rapsodyczny 1941–1967. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2006, 362 s.

6. Teatr jednego aktora Danuty Michałowskiej. Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Przyjaciół Teatru 2010, 111 s. Czarna Książeczka z Hamletem.

7. Teatr Danuty Michałowskiej. Od Króla-Ducha do Tryptyku rzymskiego. [Biografia]. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2011, 229 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2011, plik w formacie PDF.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Działalność krytyczna Karola Huberta Rostworowskiego. W: Szkice o krytyce teatralnej. Katowice 1981 s. 2541.
Świadomość teatralna studentów uczelni technicznej. „Kultura i Społeczeństwo1981 nr 1/2 s. 285294 [na podstawie ankiet wśród studentów Politechniki Krakowskiej].
Czy możliwa jest tragedia chrześcijańska?Znak1984 nr 8/9 s. 1130–1147.
Od zamiaru do realizacji. (Technika dramatyczna Karola Huberta Rostworowskiego. Cz. 1.. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego1984 nr 700 s. 169–182.
Średniowieczne formy w polskim dramacie międzywojennym. „Dialog1984 nr 9 s. 136144 [referat wygłoszony na sesji „Przemiany dramatu polskiego w XX wieku” w Krakowie].
Karol Hubert Rostworowski a teatr krakowski. W: Z dziejów teatru krakowskiego. Kraków 1985 s. 77–93. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historycznoliterackie, z. 58.
Miłosierdzie” Karola Huberta Rostworowskiego (Próba analizy wizji teatralnej). „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego1985 z. 54 s. 69–93.
Od możliwości dialogu zawisła możliwość dramatu. (Trzy pierwsze dramaty Karola Huberta Rostworowskiego). „Rocznik Komisji Historycznoliterackiej. Polska Akademia Nauk. Oddział w Krakowie1985 s. 121–142 [dot.: Miłosierdzie; Żeglarze; Echo].
Dramat i teatr w antycznej Grecji. Cz. 1–2. „Język Polski w Szkole Średniej1986/1987 nr 2 s. 30–37; nr 4 s. 3–13.
Narodziny i rozwój komedii. „Język Polski w Szkole Średniej1987/1988 nr 1 s. 6877.
Od dramatu liturgicznego do moralitetu. „Język Polski w Szkole Średniej1987/1988 nr 3 s. 304–312.
Dramat i teatr modernistyczny (Cz. 1).Język Polski w Szkole Średniej1988/1989 nr 1 s. 12–22.
Tragedia i tragizm. (Wokół „Niespodzianki” Karola Huberta Rostworowskiego). W: Rozpoznawanie wartości w literaturze. Kraków 1988 s. 130–141.
Program artystyczny Teatru Rapsodycznego. „Przestrzenie Teorii2004 nr 3/4 s. 191213.
Teatr; Dramat; Jerzy Szaniawski; Jerzy Szaniawski [biogram]. W: Dwudziestolecie międzywojenne. Cz. 2. Bochnia – Kraków – Warszawa [2005] s. 173–179; 253–279; 281–294; 336–338. Historia literatury polskiej w dziesięciu tomach, t. 8 cz. 2.
Wydział Polonistyki. „Nauka Polska2006 [t.] 15 s. 35–57.
Karol Wojtyła i Mieczysław Kotlarczyk. Historia artystycznej przyjaźni. „Ethos2007 nr 1/2 s. 269282.
Los starego artysty. „Gerontologia Polska2008 nr 2 s. 97100 .
Dramat polski po 1989 roku. W: Antreprener. Kraków 2009 s. 447–466, przekł. włoski pt. Il teatro polacco dopio il 1989. [Przeł.] J. Sondel. W: La lezione dei vecchi maestri. Udine 2007 s. 135–156 .
Teatralne zmagania z Wyspiańskim w dwudziestoleciu międzywojennym. W: Stanisław Wyspiański. W labiryncie świata, myśli i sztuki. Kraków 2009 s. 509515.
Droga dochodzenia do Prawdy. W: Pięknie jest służyć. Dziedzictwo duchowe Jana Pawła II. Rzym; Warszawa 2012 s. 32–41.
Polonistyka – czy jesteśmy jeszcze potrzebni? W: Przyszłość polonistyki. Katowice 2013 s. 429–438.
Laudacja dla Andrzeja Wajdy. „Przestrzenie Teorii2017 nr 27 s. 1318.
Z tego wyłonić się musi piękna, wielka sztuka. Stanisław Wyspiański – proza i poezja życia artysty. „Alma Mater2017/2018 nr 198 s. 32–39 [wykład inauguracyjny w Akademii Sztuk Pięknych im. J. Matejki, 3 października 2017]; wersja rozszerzona: „LiryDram” 2018 nr 18 s. 35–48.
Jan Paweł II – Franciszek. Wstęp do rozważań na temat języka komunikacji. W: Papież Franciszek i współczesność. Kraków 2019 s. 131142.
The history of editing literary and theatrical works of Karol Wojtyła – John Paul II. „Person and the Challenges2019 [nr] 1 s. 127–153.
Co może jeden człowiek, i jak działa świętość. Kilka refleksji w roku jubileuszu. W: Jan Paweł II. Komunikacja i kultura. Kraków 2020 s. 53–63.
Szkic do portretu Joanny Walaszek. W: Ślady teatru. Kraków 2020 s. 1117.
Czy humanistykę można jeszcze uratować?Pamiętnik Literacki2022 z. 1 s. 13–20.

Adaptacje

Bolesław Śmiały (Stanisław Wyspiański). [Spektakl teatralny]. Scenariusz: J. Popiel. Prapremiera teatralna: Reżyseria: B. Zaczykiewicz. Warszawa, Teatr Polski, Duża Scena 2014.
Na podstawie dramatu „Bolesław Śmiały” i fragmentów innych pism S. Wyspiańskiego.
Zaduszki – Wyspiański. [Widowisko teatralne]. Scenariusz: J. Popiel. Wystawienie: Reżyseria: K. Orzechowski. Kraków, Teatr im. J. Słowackiego 2007.
Na podstawie dramatów S. Wyspiańskiego: „Warszawianka”, „Wesele”, „Wyzwolenie” i „Bolesław Śmiały”.

Nagrody

Nominacja do Nagrody im. J. Długosza w 2007.
Tryptyk Stanisławowy. [Widowisko teatralne]. Scenariusz: T. Malak, J. Popiel. Wystawienie: Reżyseria: T. Malak. Kraków, Królewska Katedra na Wawelu 2009.
Scenariusz na podstawie tekstów dotyczących sporu Bolesława Śmiałego z biskupem Stanisławem: „Króla Ducha” J. Słowackiego, rapsodów „Bolesław Śmiały” i „Święty Stanisław” oraz dramatów „Bolesław Śmiały” i „Skałka” S. Wyspiańskiego, a także „Stanisława” K. Wojtyły. Spektakl przygotowany na III. edycję Festiwalu Dramaty Narodów w Krakowie – „Słowacki 2009”.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. K. Wojtyła Jan Paweł II: Dzieła literackie i teatralne. T. 1–3. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak 2019–2022.

T. 1. Juwenilia (1938–1946). Pod red. J. Popiela. Zespół red.: M. Burghardt, S. Dziedzic, A. Karoń-Ostrowska, J. Machniak, Z. Zarębianka. 2019, 540 s.

T. 2. Utwory poetyckie (1946–2003). Pod red. Z. Zarębianki. Zespół red.: M. Burghardt, K. Dybciak, J. Popiel, P. Ptasznik. 2020, 332 s.

T. 3. Dramaty, szkice. Pod red. J. Popiela. Zespół red.: M. Burghardt, S. Dziedzic, A. Karoń-Ostrowska, J. Machniak, Z. Zarębianka. 2022, 611 s.

2. L.H. Morstin: Dramaty wybrane. T. 1–3. Wybór, wstęp i komentarz: J. Popiel. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1987–1990.

T. 1. Lilije; Rzeczpospolita poetów. 1987, 293 s.

T. 2. Obrona Ksantypy; Kleopatra. 1987, 247 s.

T. 3. Polacy nie gęsi; Rycerze Antychrysta; Jaskółka. 1990, 416 s.

3. Dramat i teatr Dwudziestolecia Międzywojennego. Red. naukowa: J. Popiel. Wrocław: Wydawnictwo „Wiedza o Kulturze 1990, 325 s. Wyd. 2 tamże 1992, 327 s. Dramat w Teatrze, Teatr w Dramacie, 6.
4. Dramat i teatr modernistyczny. Red. naukowa: J. Popiel. Wrocław: Wydawnictwo „Wiedza o Kulturze 1992, 259 s. Dramat w Teatrze, Teatr w Dramacie. Studia, rozprawy, artykuły, 5.
5. K.H. Rostworowski: Wybór dramatów. Oprac. J. Popiel. Wrocław: Ossolineum 1992, 573 s. Biblioteka Narodowa I, 281.
6. Dramat i teatr po roku 1945. Red. naukowa: J. Popiel. Wrocław: Wydawnictwo „Wiedza o Kulturze 1994, 303 s. Dramat w Teatrze – Teatr w Dramacie. Studia, rozprawy, artykuły, 13.
7. Studia o dramacie i teatrze Stanisława Wyspiańskiego. Red.: J. Błoński, J. Popiel. Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński 1994, 295 s.
8. Krakowska Szkoła Teatralna. 50 lat PWST im. Ludwika Solskiego. Pod red. J. Popiela. Cz. 1–2. Warszawa: Presspublica 1996, 218 s. (cz. 1); Kraków: Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. L. Solskiego 1997, 141 s. (cz. 2).
9. K. Wojtyła, M. Kotlarczyk: O Teatrze Rapsodycznym. 60-lecie powstania Teatru Rapsodycznego. Wstęp i oprac.: J. Popiel. Wybór tekstów: T. Malak, J. Popiel. Kraków: Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. L. Solskiego 2001, 388 s.

Przekłady

włoski

wyboru pt. Il Teatro Rapsodico. Articoli e lettere. [Tłumaczenie] J. Radzik Lanzetta. [Przedmowa:] D. Galdieri, M. Pedroni, L. Doninelli, L. Brunelli. [Przedmowa i red.:] J. Popiel. Corazzano2003.
10. Kształcenie aktora. Tradycja i współczesność. Materiały z Warsztatów Wydziałów Aktorskich Polskich Szkół Teatralnych 1993–2002. Pod red. J. Popiela. Kraków: Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. L. Solskiego 2004, 323 s.
11. Literatura – kulturoznawstwo – uniwersytet. Księga ofiarowana Franciszkowi Ziejce w 65 rocznicę urodzin. Pod red. B. Doparta, J. Popiela, M. Stali. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2005, 819 s.
12. Antreprener. Księga ofiarowana profesorowi Janowi Michalikowi w 70. rocznicę urodzin. Pod red. J. Popiela. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2009, 749 s.
13. Wadowickie Gimnazjum oraz Liceum – znane i nieznane. 150-lecie powstania Gimnazjum w Wadowicach 1866–2016. Red.: K. Karolczak, K. Meus, J. Popiel. Wadowice: Stowarzyszenie Absolwentów LO im. Marcina Wadowity w Wadowicach; Nowy Sącz: Wydawnictwo i Drukarnia Nova Sandec 2016, 352 s.

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN 2023.

Wywiady

Rozmowa z Jackiem Popielem. Rozm. A. Kołodyńska. „Gazeta Wyborcza” [on-line] 2005 nr z 13 IX dod. „Wrocław” . Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp: 20 marca 2023] [dot.: Doktor Korczak].
Trudna historia Rapsodyków. Rozm. J. Ciosek. „Dziennik Polski2006 nr 263 [dot.: Losy artysty w czasach zniewolenia].
Zadania dla rektora humanisty. Z prof. Jackiem Popielem, rektorem PWST w latach 1996–2002. Rozm. D. Segda i B. Guczalska. W: 70 lat Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie. 1946–2016. Kraków 2017.
Wspólnota dialogu. Rozmowa z 306. rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Jackiem Popielem. Rozm. R. Pagacz-Moczarska. „Alma Mater2020 nr 218.
Rozmowa z prof. Jackiem Popielem, rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Rozm. M. Niezabitowski. W: O co toczy się ta gra. Kraków 2021.
Apeluję o wspólne działania, które pozwolą nam przetrwać trudny czas. Rozm. R. Pagacz-Moczarska. „Alma Mater2022 nr 235.
Kopernikowi nie byłoby dziś łatwo. Szkoła potrafi zniszczyć poprzez działanie w utartych schematach i ciasnych modelach. Rozm. K. Kachel. „Polska2023 nr 53.

Ogólne

Książki

Doctor honoris causa Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach prof. dr hab. Jacek Popiel. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego 2023, 45 s.

Dramat a teatr polski dwudziestolecia międzywojennego

J. Godlewska: Da capo. „Teatr1996 nr 3.
J. Sieradzki: Nieoswojone dwudziestolecie. „Dialog1996 nr 3.
R. Węgrzyniak. „Pamiętnik Teatralny1996 z. 3/4.
D. Ratajczakowa. „Pamiętnik Literacki1998 z. 1.

Doktor Korczak

P. Głowacki: Wycieczka na łąki. „Dziennik Polski2005 nr 221.
A. Kłos: Korczak – japoński heros [on-line] Powst. 2005. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp: 20 marca 2023].
J. Targoń: Teatr pedagog. „Gazeta Wyborcza2005 nr 219 dod. „Kraków”.

Zob. też Wywiady.

Los artysty w czasach zniewolenia

J. Michalczuk: Mieczysław Kotlarczyk i jego teatr w wojennych i powojennych dziejach kultury polskiej. „Ethos2006 nr 4.
R. Węgrzyniak: Historia reduty słowa. „Nowe Książki2006 nr 12.
M. Zielonka: Narodowy teatr rapsodyków. „Teatr2006 nr 12.
J. Michalik. „Pamiętnik Teatralny2007 z. 1/2.
M. Prussak: Dziedzictwo zniewolenia. „Dialog2007 nr 2.

Zob. też Wywiady.

K. Wojtyła: Dzieła literackie i teatralne

C. Álvarez Alonso. „Cuadernos de pensamiento”, Madryt 2022 [nr] 35 [dot. T. 2].

L.H. Morstin: Dramaty wybrane

Z. Greń. „Życie Literackie1988 nr 29.
S. Stanik. „Świat Książki1988 nr 4.