BIO

Born on 7 October 1953 in Warsaw; son of the engineer Janusz Niemiec and Dorota Stachowska. From 1955, he lived with his parents in Stalowa Wola, where his father was an employee at the steelworks. He completed his advanced secondary education at the city's Grammar School (which is now named after the Commission for National Education) in 1972. He was unsuccessful in securing a place on the Polish philology programme at the Jagiellonian University (UJ) in Krakow and thus spent a period as a student on the State Librarian Programme in Krosno. He was employed in various jobs, including as a music coach for a rock band, while also performing as a rock musician, and as a draughtsman at the Stalowa Wola Steelworks. He lived in Wroclaw from 1979, where he initially worked as a medical secretary at the city's Medical Academy. He was involved in the democratic opposition from 1983. His flat housed an illegal printing press, while he also distributed and printed materials of the Farmers National Resistance Committee (Ogólnopolski Komitet Oporu Rolników) and collaborated with the monthly "Biuletyn Dolnośląski". From 1985, he was active as a proofreader for independent publications, as well as for university presses. He made his debut as a poet in 1986 with the poems Czytałem niczego nie rozumiejąc (I read without understanding a thing), IV. Mówić jednak… (IV. Speaking nonetheless...), VII. Palce bezradne… (VII. Helpless fingers...), and Wystarczy pragnąć dobra… (It is enough to want good...), which appeared in the independent Warsaw literary periodical "Wezwanie" (no. 11). He also published poems in other underground periodicals, namely "Res Publica"* (1987), "Arka"* (1988), and "Obserwator Wielkopolski"* (1988), as well as in "Kultura" (1988) and "Kontynenty" (1988). In 1987, he conceived and co-founded the periodical "Kontur"*, which was published beyond the reach of state censorship. The same year, he was awarded a fellowship by the Foundation for Supporting Independent Polish Literature and Scholarship, which had recently been established in Paris, and by the Polish Historical Society in Paris. He initially lived in Foyer Jean-Paul II, a student dormitory run by the Pallottines. He was associated with the Centre du Dialogue, which was a hub for cultural life. He remained in Paris for the rest of his life. Between 1989 and 1992, he worked in the Polish Bookshop (Księgarnia Polska), while 1990/91 he was also head of the cultural section of the journal "Kontakt", where he he also published between 1988 and 1990. From 1992 to 1993, he collaborated with Radio France International and Radio Free Europe. His poems, translations from French and occasional reviews appeared in the periodicals "Zeszyty Literackie" (1988, 1994, 1999-2004, and 2007-2011; he was also employed here as a proofreader and technical editor), "Czas Kultury"* (1989), "W drodze" (1989-1990, 1992-1994, and 1996), "Kultura" (Paris; 1991 and 1993), "Nasza Rodzina = Notre Famille" (1992-1995), "Tygodnik Solidarność" (1992 and 1993-94), "Czas Kultury" (1993-1995 and 1998), "Deutsch-Polnische Ansichten zur Literatur und Kultur" (1993), "Tytuł" (1993, 1995), "Format" (1994, 1996/1997), "Gazeta Malarzy i Poetów" (from 1994; contributor), "Tygodnik Powszechny" (1994, 1996, and 1998), "Na Głos" (1995-96), "Sycyna" (1995), "Ansichten" (1996), "Dekada Literacka" (1996-97), "Kresy" (1996), "Tygiel Kultury" (1996, 2000), "Kwartalnik Artystyczny" (1997), "B 1 [Bundesstrasse 1]" (1998), "Twórczość" (1998-2000), "Res Publica Nowa" (2002), "Arkadia" (2003), and "Odra" (2011). He was a regular contributor to the Paris-based quarterly "PO&SIE", with whose editor, Michel Deguy, he enjoyed a friendship. Deguy also translated his poems. Niemiec was a member of the Polish Writers' Association (SPP), the Polish PEN Club (from 1996), the Société Historique et Littéraire Polonaise (from 1997), the French PEN Club (from 2004), and the French literary society Société des gens de lettres de France (from 2007). He won numerous prizes, including the Kościelski Award of the Geneva-based Kościelski Foundation in 1994, the Editor's Choice Award in 1994, a prize in the Karl Decedius Award Polish National Single Poem Prize in 1996, the Europa '97 Pegasus (Pegaz) Prize as part of the "Miejsce, w którym jestem..." (Where I am...) European Competition for a Polish Émigré Poem, and the Zygmunt Zaleski and Maria Zaleska Prize in 1999. He occasionally lived in the House of St Casimir in Paris, a nursing home for the Polish community. He died by suicide on 25 January 2012 in Paris, where he is buried at the Père-Lachaise Cemetery. He has a son, Dawid, from his first marriage. He was also married to the Polish studies scholar and art critic Renata Głowacka (they divorced). They had three children: Jakub, Anna and Marie-Aline.

Twórczość

1. Cokolwiek, ponieważ. Wiersze. Kraków: OL [Oficyna Literacka]* 1989, 74 s.

Zawartość

Zawiera cykle: Ponieważ; Cokolwiek; Zawiły rysunek.

2. O tej porze świata. [Wiersze]. Wrocław: Kret. Ruch Społeczny Solidarność* 1989, 30 s. Biblioteka Wrocławska, 6.

Zawartość

Do lustra; Wiatr.

3. Kwiaty akacji. 46 wierszy z lat 1978-1987. [Posłowie:] M. Wittbrot. Poznań: W drodze 1994, 81 s.

Nagrody

Nagroda Fundacji im. Kościelskich w 1994.

4. Blancheur parisienne. [Wiersze]. [Przekł.] K. Jocz. Rysunki: P. Jocz. Luksemburg: Galerie Simoncini Editeur 1995, [27] k.

Druk bibliofilski wyd. w 80 egzemplarzach.

5. Małe wiersze. 1976-1994. Wrocław: OKIS. Ośrodek Kultury i Sztuki 1995, 40 s. Biblioteka Wrocławskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, seria 3, 5.

6. Ulica Wód. [Wiersze]. Poznań: Wydawnictwo a5 1996, 42 s. Biblioteka Poetycka Wydawnictwa a5, 22.

Zawartość

Biel paryska, Ulica Wód.

7. Świat widzialny. Wiersze i przekłady 1991-1998. Autorka instalacji, ich zdjęć na okładce i wewnątrz tomu: E. Kuryluk. Kraków: Oficyna Literacka 1998, 88 s.

Nagrody

Wyróżnienie w konkursie Fundacji Kultury Polskiej w 1998.

8. Dance or die. Wiersze z lat 1996-2001. Poznań: Biblioteka Telgte 2003, 57 s. Biblioteka Telgte.

9. Trois poètes polonais. [M. Niemiec, J. Podsiadło, T. Różycki]. [Przeł.] J. Burko. Neuilly-lès-Dijon: Éditions du Murmure 2005, 181 s. En Dehors.

10. Stan nasycenia. Wiersze i kilka przekładów z lat 1996-2010. [Redakcja:] M. Zagańczyk. Warszawa: Fundacja „Zeszytów Literackich2012, 115 s. Seria Poetycka „Zeszytów Literackich, 7.

11. Geranium. Ostatnie czyli Nowe wiersze z lat 2009-2011. Mikołów: Instytut Mikołowski 2014, 83 s. Biblioteka „Arkadii, 103.

Wybory utworów literackich w przekładach

francuski

Trente poèmes pour une femme. (1996-2001). [Przeł.] F. Cambon [przy współpracy Autora]. Saint-Pierre-La Vieille 2001.
Le quatrième roi mage raconte. (Choix de poèmes 1979-1999). [Przekł.:] F. Cambon [przy współpracy Autora]. Paris 2002. L’Extrême Contemporain.

niemiecki

An jenem Tag und jenem Morgen. [Przeł.] R. Schmidgall. Wiesbaden 2011.

Przekłady utworów literackich w antologiach zagranicznych

francuski

Trialog. Deutschland, Frankreich, Polen. Ein Lesebuch. Eggingen 1994. [teksty w języku francuskim, niemieckim, polskim].
Poésie. Vol. 2. [Oprac.] K. Dedecius. Montricher; Paris 2000.
Le pire est certain. Antologie de la poésie catastrophiste polonaise du XXe siècle. [Przeł.:] C. Du Bord, K.A. Jeżewski. Orthez 2009.

niemiecki

Trialog. Deutschland, Frankreich, Polen. Ein Lesebuch. Eggingen 1994 [teksty w języku francuskim, niemieckim, polskim].
Poesie. Bd. 2. [Przeł.] K. Dedecius. Zürich 1996.
Zwischen den Linien. Eine polnische Anthologie. Hannover 1996.
Das unsichtbare Lieben. Neue polnische Lyrik. Anthologie = Kochać to, co niewidzialne. Nowa poezja polska. Antologia. Wybór i posłowie: D. Danielewicz-Kerski. [Przeł.:] H. Bereska, R. Schmidgall, R. Matwin-Buschmann, J. Manc. Köln 1998.

rosyjski

Sdelano v Pol'še, vek – XX. Antologiâ = Wykonano w Polsce, wiek – XX. Antologia. [Przeł.] A.B. Bazilevskij. Moskva 2009.

Przekłady

1. M. Deguy: Temu, co się nie kończy. [Wiersze]. [Przeł.:] F. Cambon, M. Niemiec. Poznań: Biblioteka Telgte 2002, 124 s.

Omówienia i recenzje

• Informacje Renaty Głowackiej dla IBL PAN 2023 .

• Informacje Renaty Głowackiej, dostępne w Internecie: Zob. link (3 odcinkowe nagranie) [dostęp 22 maja 2023].

Wywiady

Ciemność jest bardziej podstawowa. Rozm. M. Wittbrot. „Nasza Rodzina”’, Paryż 1992: maj.
Szukanie języka prawdy. Rozm. J. Podolska. „Gazeta Wyborcza1995 nr z 14.06.
Wszyscy jesteśmy sceptykami. Rozm. P. Czapczyk. „Kresy1996 nr 2.
Dwie epifanie w ogrodzie. Rozm. A. Ogrodowczyk. „Recogito”’ 2001 nr 11.
Pogadajmy o kobietach. Rozm. L. Turkiewicz. „Angora2005 nr 40.
Historia poezji jest wypełniona aktami samobójczymi. Rozm. P. Czapczyk. „Odra2012 nr 7/8 [rozmowa przeprowadzona w 1996].
Z taśmoteki Rozgłośni Polskiej RWE. Rozmowa z Maciejem Niemcem, nadana w audycji „Polscy twórcy na emigracji” 23 I 1993 r. Rozm. K.W. Tatarowski. „Tygiel Kultury2012 nr 1/3.

Słowniki i bibliografie

Maciej Niemiec. W: Polak w świecie. Leksykon Polonii i Polaków za granicą. Warszawa 2001.

Ogólne

Książki

M. Wittbrot: Reprezentować samego siebie. Maciej Niemiec – in memoriam. Paryż: Galerie Roi Doré 2016, 107 s.
Zawiera eseje poświęcone postaci i twórczości poety, spisane rozmowy oraz materiały archiwalne: zdjęcia, listy, przedruki dokumentów.

Artykuły

J. Sochoń: Jeśli nie kochasz – milcz. Poetycki apel Macieja Niemca. „Przegląd Powszechny1991 nr 3.
B. Sola: Nagroda Kościelskich dla wrocławianina. „Słowo Polskie1994 nr z 28.12.
J. Sochoń: Poetycka moc Wrocławia. „Nowe Książki1995 nr 10.
N. Coudert: Polscy twórcy u Bernadette Chirac. „Tygiel Kultury1996 nr 3.
B. Maj: Pytania wierszem. „Charaktery2001 nr 1 [analiza wiersza: *** Oczy bądźcie odważne].
R.V.: Trente Poèmes pour une femme. „Le Nouvel Observateur2002 nr 7.
P. Czapczyk: Poeta na krawędzi. Maciej Niemiec (1953-2012). „Odra2012 nr 7/8.
M. Deguy: Żegnaj, Macieju!Zeszyty Literackie2012 nr 4.
R. Schmidgall: O szarej godzinie, w niepewności poranka. Pożegnanie. „Tygodnik Powszechny2012 nr 8.
K.W. Tatarowski: Nieznośna nieprzejrzystość bytu: Maciej Niemiec (Warszawa 1953 – Paryż 2012). „Tygiel Kultury2012 nr 1/3.
M. Wittbrot: Po zmierzchu, przed świtem.... „Bliza2012 nr 1.
T. Różycki: Śmiertelnie zdziwiony. „Zeszyty Literackie2013 nr 1.
T. Tomsia: Widzieć i wiedzieć – niedosyt poznawania. W: Niedosyt poznawania. Poznań 2018.
K. Alichnowicz: Garść śniegu”, „szkielet liścia. W 10. rocznicę śmierci Macieja Niemca. „Twórczość2022 nr 10.
R. Głowacka: Autoportret z żarzącym się niedopałkiem. „Odra2022 nr 2.

Cokolwiek, ponieważ

B. Sola: Inna liryka. „Zeszyty Literackie1990 nr 31.
R.K. Wilson. „World Literature Today””, Norman, OK 1991 t. 65 nr 1.

O tej porze świata

P. Bartyś: O tej porze świata bywa smętnie. „Że1990 nr 3.
R.K. Wilson. „World Literature Today””, Norman, OK 1991 t. 65 nr 1.
W. Gawłowski: O tej porze świata. „Integracje1993 nr 29.

Kwiaty akacji

J. Łukasiewicz: Rozmowa prostsza niż życie. „Tygodnik Powszechny1994 nr 43.
K. Bieńkowska: Nieznośny ciężar bytu. „Nowe Książki1995 nr 2.
M. Cisło: Kwiaty bez zapachu. „Res Publica Nowa1995 nr 9.;.
Z. Dominiak: Kłopoty z duszą. „Czas Kultury1995 nr 1.
Z. Łączkowski: Zwyciężają obecni. „Słowo1995 nr 84.
K. Maliszewski: Wszystko jest na zewnątrz; co mam zrobić ze sobą?. „Nowy Nurt1995 nr 16, przedr. w tegoż: Nasi klasycyści, nasi barbarzyńcy. Bydgoszcz 1999.
K. Maliszewski. „Pracownia1995 nr 14/15.
J. Sochoń: Kwiaty mrozu. „Zeszyty Literackie1995 nr 50, przedr. w tegoż: O pocieszeniu, jakie daje literatura. Warszawa 2004.
B. Sola: Znów podróż będzie ważna. „Odra1995 nr 3.
M. Badaszczuk: Kwiaty akacji w zimowym ogrodzie. „Przegląd Powszechny1997 nr 3.
K. Katkowski: Kwiaty akacji pachną. „Migotania2017 nr 4.

Małe wiersze

A. Franaszek: Stać się światłem. „Dekada Literacka1995 nr 6.
K. Kuczkowski: Poezja braku. „Nowy Nurt1995 nr 21.
J. Sochoń: Poetycka moc Wrocławia. „Nowe Książki1995 nr 10.
B. Sola: Gdzie mieszka dusza?. O „Małych wierszach”. „Słowo Polskie1995 nr z 27.12.
B. Biskupska: Niedokończone jest ocalonym. „Tygiel Kultury1996 nr 2.
R.K. Wilson. „World Literature Today”, Norman, OK 1996 t. 70 nr 3.

Ulica Wód

M. Cisło: Ex nihilo. „Tygiel Kultury1996 nr 8/9.
J. Fazan: Paryska „Kraina wód” Macieja Niemca. „Dekada Literacka1996 nr 11/12.
P. Kępiński: Być, ale także nie być. „Czas Kultury1996 nr 2.
K. Maliszewski: Tak bardzo nieokreślone. „Nowy Nurt1996 nr 10.
R.K. Przybylski: Na zakręcie myśli. „Gazeta Malarzy i Poetów1996 nr 3.
H. Zaworska: Miłość i inne kłopoty. „Literatura1996 nr 5.
A. Janko: Między bytem a niedoistnieniem. „Nowe Książki1997 nr 3.
J. Wolski: Język dotyka niekiedy prawdy. „Kwartalnik Artystyczny1997 nr 4.
M. Wittbrot: Miasto nie ze snu. „Twórczość1998 nr 7.

Świat widzialny

A. Poprawa: Więc piszę. „Nowe Książki1998 nr 11.
J. Łukasiewicz. „Odra1999 nr 2.

Dance or die

J. Orska: Taniec albo śmierć. „Nowe Książki2003 nr 10.
E. Prątnicka: Dusza jest nagą tancerką. „Topos2003 nr 4/5.

Stan nasycenia

A. Poprawa: Solenność głosu. Obok, wśród. „Odra2013 nr 5.
M. Szymański: Śmierć poety. „Nowe Książki2013 nr 5.
M. Woźniak: Poeta na obu końcach kładki. „dwutygodnik.com” [on-line] 2014 nr 138. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 21 maja 2023] [dot. też: Geranium].

Geranium

Z. Chojnowski: Słowa w stanie wolności. „Twórczość2014 nr 12.
K. Lisowski: Ostatni skarb do ukrycia. „Nowe Książki2014 nr 11.
M. Woźniak: Poeta na obu końcach kładki. „dwutygodnik.com” [on-line] 2014 nr 138. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 21 maja 2023] [dot. też: Stan nasycenia].
P. Gajda: Wiersze podlewającego pelargonie. „Migotania2016 nr 3.