BIO

[The author did not response to the questionnaire requesting information for this entry]. Born on 12 November 1963 in Szczecin. She was a pupil at Grammar School No. II in Szczecin, where she completed her advanced secondary education. She started a degree in Polish philology in 1982 at the Higher School of Education (WSP) in Szczecin, which became the University of Szczecin in 1985. She left for West Germany in 1983. She initially lived in Herten, in the Ruhr Valley, before attending a language school for new migrants of German origin in Anrath, near Krefeld, followed by the Kolleg für Spätaussiedler in Geilenkirchen, where she completed her German advanced secondary education. She started a degree at in Slavonic and German studies at the Ruhr University Bochum, graduating with a master's degree in 1990. She was awarded funding to pursue a doctoral degree in 1991 from the Cusanuswerk, the Scholarship Foundation of the Catholic German Bishops. She was co-founder of the student writing club Dichter-Fressen, which was active in Bonn and supervised by Prof. Michael Fleischer. She made her debut as a researcher in 1993 with the German-language article Kulturbedingte Unterschiede zwischen polnischen und deutschen modernen katholischen Predigten. Eine vergleichende Diskursanalyse (Culturally-determined Differences between Modern Polish and Modern German Catholic Sermons: A comparative discourse analysis), which appeared in the Bochum-based yearbook "Znakolog" (no. 5). She was awarded a doctoral degree in the humanities from the Ruhr University in 1994 for her dissertation New-Age-Diskurs in der polnischen Literaturwissenschaft, Literaturkritik und Lyrik der 70er und 80er Jahre (New Age Discourse in Polish Literary Studies, Literary Criticism and Lyrical Poetry of the 1970s and 1980s). In late 1994, she took up a position at the Institute of Slavonic Studies at the Humboldt University in Berlin. Her research in the fields of literary history and cultural studies focused on intercultural communication, migrant literature, gender issues, biography studies, and mysticism and spirituality in literature. She moved to Berlin in 1995. She made her debut the same year as a prose writer with the short story Pałówa. Historia upadku (Pałówa. The story of a fall), which appeared in the weekly "FA-art" (no. 4; under the pseudonym Anna Maria Birkenwald). She was associated with the Berlin periodical Kolano: Klub Polskich Nieudaczników (The Knee: The Polish Losers' Club). Her debut volume of poetry, Wiersze Jaśminy (Jasmin's Poems), appeared in 1997. She was employed at the Humboldt University as a research assistant, twice receiving the teaching prize of the Dean of the Faculty of Philology. Alongside K.M. Załuski, she conducted the research project Zastosowanie translatologii w praktyce tłumaczenia literackiego (Applying translation studies in the practice of literary translation), which was funded by a grant from the Villa Decius between 1998 and 2000. Academic publications, articles, studies, reviews, translations from German and interviews, published under official name of Brigitta (Brygida) Helbig-Mischewski, appeared in journals and periodicals including "Zeitschrift für Slawistik" (intermittently 1997-2006), "Teksty Drugie" (intermittently 1997-2010), "Odra" (intermittently 2007-18), "Pamiętnik Literacki" (2008), and "Autobiografia" (2013-15). Her literary pieces, poems and prose texts appeared under the name Brygida Helbig in periodicals including "Twórczość" (1997), "B1" [Bundesstrasse 1] (1998, the cycle of poems Niedopałki [Cigarette butts]), "Fraza" (2000), and "Pogranicza" (intermittently 2003-11). She was awarded a habilitation degree from the Humboldt University for her study Mantel aus Sternenstaub. Geschlechtstransgress und Wahnsinn bei Maria Komornicka (Stardust Jackets: Gender Transgression and Madness in the works of Maria Komornicka). With the abolition of the Chair of Polish Studies, her employment at the university ended in 2005 and she held the post of Privatdozentin (associate professor without a regular position) until 2007. In 2007/08, together with G. Matuszek she ran the project Komunikacja międzykulturowa między Polską a Niemcami w wieku XX (Intercultural communication between Poland and Germany in the twentieth century), which was based at the Humboldt University and the Jagiellonian University(UJ) in Krakow and funded by the Foundation for Polish-German Cooperation. In 2006/07, she was a guest lecturer at Charles University in Prague, while from 2008 to 2013 she was associated with the University of Szczecin as a visiting lecturer. From 2013, she has been a researcher and lecturer at the Collegium Polonicum Polish-German Research Institute in Słubice, a branch of the Adam Mickiewicz University (UAM) in Poznan. She was the co-founder of the University of Three Generations (Uniwersytet Trzech Pokoleń / Universität der Drei Generationen), which was established in October 2014 in Berlin with the aim of developing Polish-German and intergenerational dialogue. She was also a member of the institution's Scientific Council. Upon her appointment as professor at UAM, she joined the Department of Twentieth Century Literature, Literary Theory and Translation at the University's Institute of Polish Philology. She was involved in numerous research projects, including as the lead researcher on Rozprawa z przeszłością PRL i NRD w literaturze, filmie i teatrze w Polsce i w Niemczech (Coming to terms with the past of communist Poland and East Germany in literature, film and theatre in Poland Germany) and Migracyjność w zjednoczonej Europie. Narracje pisarzy i pisarek polskiego pochodzenia w Niemczech po roku 1989 (Migranthood in a united Europe: Narratives of writers of Polish origin in Poland after 1989). She authored column pieces that she presented on German radio stations, namely Multikulti Radio Berlin-Brandenburg (October 2007- December 2008, the series Spodnie czy spódnica [Trousers or skirt]) and the Polish-language service COSMO of the public service broadcaster Westdeutscher Rundfunk (WDR; since 2018). She published articles in the Polish and German press, including in the dailies "Tagesspiegel", "Zeit Online" and "Gazeta Wyborcza". She organized and chaired literary meetings, including the Brygia Helbig presents... series at the Buchbund book shop in Berlin and the LiteraturPolska series at the Polish Institute in the city. She offered creative writing courses at universities including the Jagiellonian University in Krakow, as part of the Postgraduate Programme in Literary and Artistic Studies, and at the University of Warsaw (UW). She writes in Polish and German. She lives in Berlin.

Twórczość

1. New-Age-Diskurs in der polnischen Literaturwissenschaft, Literaturkritik und Lyrik der 70er und 80er Jahre. Rekonstruktion eines Weltbildes. München: Sagner 1995, 231 s.

Rozprawa doktorska.

2. Wiersze Jaśminy. [Wiersze]. Berlin: Biblioteka Kolana 1997, 20 k. Biblioteka Kolana, 3.

3. Pałówa. [Powieść]. Gdańsk: Wydawnictwo „b1 2000, 147 s.

W powieści spożytkowane zostały m.in. fragmenty prozy, ogłaszane wcześniej na łamach tygodnika „FA-art”.

4. Anioły i świnie w Berlinie! Fikcja literacka. [Minipowieść]. Szczecin: Forma; Księgarnia Autorska 2005, 56, [8] s. Forma Autorska. Por. poz. .

Przekłady

niemiecki

Engel und Schweine. [Przeł.] L. Quinkenstein. Greifswald 2016. Neue Polnische Literatur, 4.

5. Ein Mantel aus Sternenstaub. Geschlechtstransgress und Wahnsinn bei Maria Komornicka. Norderstedt: Books on Demand 2005, 456 s.

Rozprawa habilitacyjna.

Nagrody

Nagroda Rektora Uniwersytetu Szczecińskiego w 2011 .

Przekłady

polski

Strącona bogini. Rzecz o Marii Komornickiej. [Przeł.:] K. Długosz, B. Helbig-Mischewski, K. Pukański. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2010, 565, [7] s. Polonica Leguntur, 11.

6. Rainer i Elżbieta. [Słuchowisko]. Reżyseria: H. Rozen. Polskie Radio 2009. Tekst [on-line] Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 22 listopada 2021].

Autorska adaptacja rozdziału pt. „Lieber Rainer” z poz. .

7. Hilfe. [Wiersze]. Posłowie: P. Michałowski. Szczecin: Wydawnictwo Forma; Stowarzyszenie Officyna 2010, 59 s. Tablice.

Zawartość

Cykle: Chwiejne rusztowania; Maraton; Garść pinezek; Nigdy; I nie umrzeć; Na zdrowie.

8. Enerdowce i inne ludzie czyli Jak nie zostałem bohaterem. [Opowiadania]. Szczecin: Wydawnictwo Forma; Stowarzyszenie Officyna 2011, 84 s. Kwadrat. Wyd. nast.: tamże 2014.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Szczecin: Bezrzecze, 3 2014, pliki w formacie EPUB, MOBI .
Satyryczny zbiór opowiadań traktujący z perspektywy polskiej emigrantki o losach Niemców z NRD.

Nagrody

Nominacja do Nagrody Literackiej Nike w 2012 .

Zawartość

Lieber Rainer [por. poz. ]; Die Privatdozentin; Kallemalle; Jarzębina czerwona; Dziewczyna z Meksyku; Kolej na Pragę .

Przekłady

niemiecki

Ossis und andere Leute. [Przeł.] P. Schulz [współpraca:] B. Helbig. Greifswald 2015 [?]. Neue Polnische Literatur, 1. Wyd. 2 tamże 2016.

9. Engel, Schweine und Heiligenscheine. [Utwór dramatyczny]. Powst. ok. 2013.

Utwór napisany w języku niemieckim. Autorska adaptacja minipowowieści „Anioły i świnie w Berlinie!”. Por. poz. .

Adaptacje

teatralne

Adaptacja pt. Pfannkuchen, Schweine, Heiligenscheine. Inscenizacja i reżyseria: J. Szarek. Wystawienie: Berlin, Teatr Studio am Salzufer – Tadeusz Różewicz Bühne 2013 .

10. Niebko. [Powieść]. Warszawa: Grupa Wydawnicza Foksal 2013, 311, [9] s. Archipelagi. Wyd. nast. tamże [2016].

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.; Grupa Wydawnicza Foksal 2013, pliki w formacie EPUB, MOBI.
Powieść powstała w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przyznanego w 2011 .

Nagrody

Nominacja do finału Nagrody Literackiej Nike w 2014, wiedeńska nagroda Złota Sowa Polonii w kategorii literatura w 2016.

Przekłady

niemiecki

Kleine Himmel. Roman. [Przeł.] N. Buschhorn [współpraca:] B. Helbig. Berlin: KLAK Verlag 2019, 346 s.

11. Inna od siebie. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.; Grupa Wydawnicza Foksal 2016, 459 s. Archipelagi.

Fabuła oparta na biografii Marii Komornickiej.

Nagrody

Nominacja do Nagrody Literackiej m.st. Warszawy w 2017.

Adaptacje

teatralne

Adaptacja łącznie z I. Filipiak: Księga Em pt.: Maria K. Scenariusz: A. Bresler we współpracy z zespołem Kolektyw Kobietostan. Reżyseria: A. Bresler. Wystawienie: Wrocław, Kolektyw Kobietostan oraz grupa teatralna Impro z Zakładu Karnego w Krzywańcu (w Instytucie Grotowskiego, Sala Teatru Laboratorium) 2018 .

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Kulturbedingte Unterschiede zwischen polnischen und deutschen modernen katholischen Predigten. Eine vergleichende Diskursanalyse. „Znakolog”, Bochum 1993 [nr] 5 s. 85-107.
Diskurs und Weltbild der polnischen katholischen Predigten der 80er und 90er Jahre. „Zeitschrift für Slawistik”, Dresden 1997 [nr 3] s. 300-315 .
Guru przełomu tysiąclecia. Dyskurs Nowej Ery w pracach Marii Janion. „Teksty Drugie1997 nr 1/2 s. 165-192 .
Histeria historii i historia histerii. Jeszcze raz o „Absolutnej Amnezji” Izabeli Filipiak i „E.E.” Olgi Tokarczuk. „Dykcja”, Wrocław 1998 [nr] 9/10 s. 49-59; tekst w języku niemieckim: Weibliche Subjektlosigkeit in der modernen polnischen Frauenprosa von Izabela Filipiak und Olga Tokarczuk. „Zeitschrift für Slawistik”, Dresden 1999 [nr 2] s. 198-208.
Das Polenbild in ausgewählten deutschsprachigen Reiseführern. W: Die Oder überqueren. Deutsch-polnische Begegnungen in Geschichte, Kultur und Lebensalltag. Frankfurt am Main 1999 s. 120-134.
Hexe, Heilige und Hure. Sakralisierung und Daemonisierung von Frauen und Kulturen in Tomek Tryznas „Panna Nikt” (1994). „Anzeiger für Slavische Philologie”, Graz 1999 t. 27 s. 109-132; przekład na język polski: Święta, czarownica, nierządnica. Sakralizacja i demonizacja kobiet oraz kultur w powieści Tomka Tryzny „Panna Nikt”. [Przeł.] M. Radziszewska. „Teksty Drugie2000 nr 6 s. 77-93 .
Językowo-kulturowy obraz świata w polskim i niemieckim współczesnym dyskursie kaznodziejskim. Analiza porównawcza. W: Językowy obraz świata i kultura. Wrocław 2000 s. 229-240. Acta Universitatis Wratislaviensis, 2218; Język a Kultura, t. 13 .
Metaphorik des existentiellen Vakuums in „Biesy” von Maria Komornicka. „Zeitschrift für Slawistik”, Dresden 2002 [nr] 1 s. 34-49; przekład na język polski: Dlaczego wyją „wewnętrzne demony”? Metaforyka próżni egzystencjalnej w „Biesach” Marii Komornickiej. Przeł.: B. Helbig-Mischewski, J. Zacharska. W: Wiek kobiet w literaturze. Białystok 2002 s. 202-214 .
Tragisches Begehren in Maria Komornickas Märchenerzählungen „O ojcu i córce” und „Andronice. W: Polonistik im deutschsprachigen Bereich. Aufgaben und Perspektiven ihrer Entwicklung. Hildesheim; Zürich etc. 2005 s. 133-156 Westostpassagen. Slawistische Forschungen und Texte. Literatur, Sprache, Kultur, 1 .
Bierut z Berlina albo sny o metamorfozach. Historia, kryzys i perspektywy polonistyki niemieckiej. W: Postmosty. Polacy i Niemcy w nowej Europie. Tom poświęcony pamięci Henryka Bereski. Kraków 2006 s. 157-174; tekst [on-line] Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 18 listopada 2021], tekst w języku niemieckim w: Fährmann grenzenlos – Deutsche und Polen im heutigen Europa. Zum Gedenken an Henryk Bereska. Hildesheim; Zürich etc. 2008 s. 225-237.
Blödsinn begeisterte Berlin oder wie der Club der Polnischen Versager die deutsche Presse verwirrt. W: Faszination und Berüh-rungsangst. Polnische Literatur und Sprache aus der Perspektive des deutsch-polnischen kulturellen Austauschs. Hildesheim 2006 s. 323334.
Die sozrealistische Lyrik von Wisława Szymborska. W: Lyrik des 20. Jahrhunderts in Ost-Mittel-Europa.[T.] 2. Sozialistischer Realismus. Berlin 2006 s.191-203.
Die Worte treiben Unzucht im Himmel. Bolesław Leśmian und die Subjektauffassungen der Spätmoderne. W: Lyrik des 20. Jahrhunderts in Ost-Mittel-Europa. [Cz.] 1. Spätmoderne. Berlin 2006 s. 225-234.
Zwischen Omnipotenz und Ohnmacht, Überhöhung und Unterwanderung. Zerfall der „Vaterordnung” und Masochismus bei Bruno Schulz. „Zeitschrift für Slawistik”, Dresden 2006 [nr] 3 s. 428-440, przekład na język polski: Między omnipotencją a niemocą, gloryfikacją a denuncjacją. O rozpadzie „porządku Ojca” i masochizmie w twórczości Brunona Schulza. [Przeł.] G. Matuszek. „Przestrzenie Teorii2007 nr 8 s. 265-279 .
Niebezpieczne związki – „Baśnie i psalmodie” Marii Konopnickiej. „Pamiętnik Literacki2008 z. 4 s. 45-59.
Henryk Bereska. Antiheld des Sozialismus. Lyrik, Tagebücher, Lebenskunst = Henryk Bereska – antybohater socjalizmu. Dzienniki, liryka, sztuka życia. Z języka niemieckiego przeł. K. Pukański. „Zarys”, Messel 2009 nr 8 s. 87-100; 115-128 , przedruk w języku niemieckim w: Niezatarte świadectwo...” Życie i dzieło Henryka Bereski = Das schwer verwischbare Zeugnis...”. Leben und Werk von Henryk Bereska. Słubice 2010 s. 35-58.
Kreierte Heimat. Raum und persönliche Identität in der polnischen Prosa der 90er Jahre. Tokarczuks „Taghaus, Nachthaus”, Chwins „Der Tod in Danzig”, Stasiuks „Dukla”. W: Amicus Poloniae. Teksty ofiarowane profesorowi Heinrichowi Kunstmannowi w osiemdziesiątą piątą rocznicę urodzin. Wrocław 2009 s. 143152 .
Penis w opałach. Doświadczenia kastracji i strategie odzyskiwania mocy w literaturze kilku migrantów polskich w Niemczech. „Teksty Drugie2009 nr 6 s. 160-173, przedruk pt.: Doświadczenia kastracji i strategie odzyskiwania mocy w literaturze kilku migrantów polskich w Niemczech. W: Kultura w stanie przekładu. Translatologia, komparatystyka, transkulturowość. Warszawa 2012 s. 119-130 Z Dziejów Form Artystycznych w Literaturze Polskiej, t. 91 .
Time to say fuck you – o matce, ojczyźnie i okrucieństwie ofiar. „Pogranicza2009 nr 4 s. 29-38 [dot.: B. Keff: Utwór o matce i ojczyźnie] .
Zew śmierci – „Szkice” Marii Komornickiej. „Dyskurs”, Szczecin 2009 z. 4 s. 33-59.
Język żałoby i buntu. Postzależnościowy dyskurs psychoanalityczny Hansa Joachima Maaza. „Teksty Drugie2010 nr 5 s. 129-139, przedruk w: Kultura po przejściach, osoby z przeszłością. Polski dyskurs postzależnościowy. Konteksty i perspektywy badawcze. T. 1. Kraków [2011] s. 181-192 .
Kilka uwag o wstydzie w kulturze niemieckiej i polskiej na podstawie prac badaczy niemieckich. W: Wstyd za PRL i nie tylko. Szczecin 2010 s. 721.
NRD-owcy na kozetce. „Pogranicza2010 nr 3 s. 13-20 .
Emigracja jako kastracja – twórczość Leszka Oświęcimskiego, Krzysztofa Niewrzędy, Wojciecha Stamma, Dariusza Muszera i Janusza Rudnickiego. W: Poetyka migracji. Doświadczenie granic w literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku. Katowice 2013 s. 156–171. „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach”, nr 3100 ; tekst w języku niemieckim: Emigration als Kastration. Polnische Männerliteratur in Deutschland. (Oświęcimski, Niewrzęda, Stamm, Muszer, Rudnicki). W: Polnische Literatur in Bewegung. Die Exilwelle der 1980er Jahre. Bielefeld 2013 s. 161–176 .
Maria Komornickas „Skrzywdzeni” (Die Zurückgesetzten) als frühes psychologisches und feministisches Drama. W: Slavisches Drama und Theater in Vergangenheit und Gegenwart. München 2013, s. 159-164 .
Migrant mesjaszem. Fobie, obsesje, fantazmaty i kreacje autobiograficzne Leszka Oświęcimskiego. W: Między językami, kulturami, literaturami. Polska literatura (e)migracyjna w Berlinie i Sztokholmie po roku 1981. Stockholm 2013 s. 198–208. Stockholm Slavic Papers, 22.
Nałkowska i Komornicka, czyli kto zawinił. „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka2013 [t.] 21 s. 163-175.
Terapia i odmowa terapii – autobiograficzne narracje „postenerdowskie” lat ostatnich. Eugen Ruge i Marion Brasch. W: „Autobiografia2013 nr 1 s. 51-68 .
Maria Komornicka. Spadek, dziedzictwo, szaleństwo. W: Księgowanie. Literatura, kobiety, pieniądze. Szczecin 2014 s. 135-149 .
Religion und Kirche, Mythen und Mystik als Motive ausgewählter Prosa-Werke neuester polnischer und (ost)deutscher Literatur. W: Religion im transnationalen Raum. Raumbezogene, literarische und theologische Grenzerfahrungen aus deutscher und polnischer Perspektive. Berlin 2014 s. 197-206 .
Inne doświadczenia, inna wiedza? Metodologie ponad/narodowe na przykładzie bilateralnego projektu „Narracje pisarek i pisarzy polskiego pochodzenia w Niemczech po roku 1989”. [Współautorka:] M. Zduniak-Wiktorowicz. „Rocznik Komparatystyczny2015 nr 6 s. 381- 394, przedruk w: Narodowe, regionalne, kontynentalne, światowe – literatury i dyskursy o literaturach. Kraków 2017 s. 337-348.
Kilka słów o niemieckich podręcznikach i tradycjach pisania autobiograficznego – najciekawsze porady i inspiracje. „Autobiografia2015 nr 1 s. 99-111. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 24 listopada 2021], przedruk w: Twórcze pisanie w teorii i praktyce. Kraków 2015 s. 123-134.
Ofiara, zły chłopiec, błazen, marzyciel, mnich i wybawiciel. Archetypiczne postaci mężczyzn w prozie Krzysztofa Niewrzędy, Dariusza Muszera, Leszka Oświęcimskiego i innych pisarzy emigracyjnych polskiego pochodzenia. „Autobiografia2015 nr 2 s. 75-90; tekst w języku niemieckim:Opfer”, „Bösewicht”, „Narr”, „Träumer”, „Mönch” und „Erlöser. Archetypische Männerfiguren in der Prosa von Krzysztof Niewwrzęda, Dariusz Muszer, Leszek Oświęcimski und anderen „Migranten-Schriftstellern mit polnischem Hitergrund”. W: Transfer und Vergleich nach dem Cross-Cultural-Turn. Studien zu deutsch-polnischen Kulturtransferprozessen. Lepzig 2015 s. 209-221.
Rola książki w kształtowaniu tożsamości i biografii pisarskiej. Kanon prywatny, refleksje autobiograficzne. W: Książka dobrem kultury i źródłem wiedzy. Szczecin 2015 s. 21-29 .
Cambridge. A factory of mediocrity. Maria Komornicka's reportage „Youth's Paradise” (1896). [Przeł.] B. Braid. „Rocznik Komparatystyczny2016 s. 289-308.
Kobieta i psychiatria. Na podstawie biografii i twórczości Marii Komornickiej z rzutem oka na prozę Ingi Iwasiów. W: Kobieta, literatura, medycyna. Szczecin 2016 s. 471-482.
Prosa mit polnischem Hin-tergrund in Deutschland und Kontexte. [Współautorka:] M. Zduniak-Wiktorowicz. W: Migrantenliteratur im Wandel, Junge Prosa mit (nicht nur) polnischen Wurzeln in Deutschland und Europa. Leipzig 2016 s. 11–19.
Steinfels. Heinrich Wolfs Erinnerungen an ein deutsches Dorf in Galizien. Ein Essay. W: Galizien und die Galiziendeutschen (1914-1940). Kontext und Quellen. Herne 2018 s. 137-153 .
Ich komme aus Polen. Migranten-Literatur als coming out. Emilia Smechowskis Wir Strebermigranten vor dem Hintergrund der Prosa anderer polnischer Migranten in Deutschland. „Transfer. Reception studies2019 t. 4 s. 123-135.
Układanie niebka. Rola opisu w mojej twórczości prozatorskiej = Arranging a "Niebko". The role of description in my prose. „Forum Poetyki = Forum of Poetics” [on-line] 2020 wiosna nr 20 s. 74-85. Dostępny w Internecie: Zob. link, zob. link [dostęp 31 stycznia 2024] [artykuł w języku polskim i angielskim].

Przekłady utworów literackich w antologiach zagranicznych

chorwacki

Orkestru iza leđa. Antologija poljske kratke priče. [Oprac. i przedmowa:] I. Vidović Bolt, D. Nowacki. Zagreb 2001 .

niemiecki

Napisane w Niemczech. Antologia = Geschrieben in Deutschland. Anthologie. Wyboru utworów dokonali i słowem wstępnym opatrzyli: P. Piaszczyński, K.M. Załuski. Jestetten 2000 [tekst w języku polskim i niemieckim].
Dzieciństwo w Polsce – dzieciństwo w Niemczech. Proza i poezja = Kindheit in Polen – Kindheit in Deutschland. Prosa und Gedichte. [Red.] H. von der Haar. Berlin 2015. Wyd. 2 tamże 2016 [tekst w języku polskim i niemieckim].

Prace redakcyjne

1. Neue Geschichten aus der Pollakey. Anthologie zeitgenössischer polnischer Prosa. Bd. 1. [Red.:] B. Helbig-Mischewski, K.M. Załuski, J. Arlt. Jestetten: b1 2000, 199 s.
2. Fährmann grenzenlos. Deutsche und Polen im heutigen Europa. Zum Gedenken an Henryk Bereska. [Red.:] B. Helbig-Mischewski, G. Matuszek. Hildesheim; Zürich etc.: Georg Olms Verlag 2008, 452 s. Westostpassagen. Slawistische Forschungen und Texte. Literatur, Sprache, Kultur, 1860-4692; 9 .
3. Migrantenliteratur im Wandel. Junge Prosa mit (nicht nur) polnischen Wurzeln in Deutschland und Europa = Literatura migracyjna w procesie. Młoda proza (nie tylko) polskiego pochodzenia w Niemczech i w Europie. [Red.:] B. Helbig-Mischewski, M. Zduniak-Wiktorowicz. Leipzig: Leipziger Universitätsverlag GmbH 2016, 294 s. Studien zum Deutsch-Polnischen Kulturtransfer, 2192-5038; 6.
Część artykułów w języku polskim, część w przekładzie z języka niemieckiego i polskiego.

Omówienia i recenzje

Brygida Helbig (Brigitta Helbig-Mischewski). [Strona autorska on-line]. Powst. ok. 2014. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 31 stycznia 2024].

Brygida Helbig. [Strona autorska on-line]. Powst. 2021. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 31 stycznia 2024].

Autor o sobie

Für meinen Lebensmut. Polin in Berlin. Ein Diskurs-Schauspiel. „Polen und wir1997 nr 4 [proza autobiograficzna], przekład polski: Za moją siłę do życia. Polka w Berlinie. [Przeł.] K. Sidowska. „Tygiel Kultury” 2012 nr 4/6, toż [on-line]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 23 listopada 2021] .
Być pisarzem polskim w Niemczech. „Dekada Literacka2002 nr 5/6 [wypowiedź w ankiecie redakcyjnej].
Steinfels. Teren prywatny. „Tygiel Kultury2015 nr 1/6 [proza autobiograficzna] .
Vogelbeerbaum. W: Zugezogen. Flucht und Vertreibung, Erinnerungen der zweiten Generation. Paderborn 2016 .

Wywiady

Berlin po polsku. Rozm.: A. Dziewit, A. Drotkiewicz. „Lampa2005 nr 11 [wywiad także z K. Niewrzędą] .
O Berlinie, współczesnej literaturze emigracyjnej, Marii Komornickiej i kilku innych kwestiach. Rozm. A. Kosuda. „Nowy Przemytnik2008 nr 1 .
Mogą mi kiedyś oddać. W: Rozmowy na/o granicy. 1. Z Brygidą Helbig, Angeliką Kuźniak, Ingą Iwasiów, Ignacym Karpowiczem, Ziemowitem Szczerkiem. Rozm.: K. Filipowicz-Tokarska i M. Zduniak-Wiktorowicz. Słubice 2014, toż [on-line] Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 23 listopada 2021].
Inna od siebie i wszystkich. Rozm. M. Nogaś. „Gazeta Wyborcza2017 nr 35 .
Rozmowa z Brigidą Helbig. Język i płeć. Rozm. J. Koźbiel. W: Słowo i płeć. Rozmowy Janiny Koźbiel. Pruszków 2022 .
Najpierw czytać, potem pisać. Rozm. B. Dżon-Ozimek. „Przegląd”, Warszawa 2023 nr 7 [dot. kreatywnego pisania].

Słowniki i bibliografie

M. Stefanek: Brygida Helbig. Powst. 2019. W: Porta Polinica [on-line]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 1 lutego 2024].

Ogólne

Artykuły

K.M. Załuski: Brigitta Helbig-Mischewski pisarka pogranicza. „Kurier”, Hamburg 2000 nr 5 .
B. Mamoń: Pisarze polscy w Niemczech. „Tygodnik Powszechny2002 nr 31.
I. Iwasiów: Dziewczynki ze śródmiejskich szkół. (Wprowadzenie do wieczoru autorskiego Brygitty Helbig-Mischewski). „Pogranicza2003 nr 2 .
K. Sidowska: Polski specjał w niemieckim menu. „Tygiel Kultury2012 nr 4/6 .
K. Karwowska: Wypędzeni do raju. Portret własny późnych przesiedleńców z Polski w literaturze polskiej w Niemczech. Warszawa 2014 [dot. m.in. B. Helbig]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 22 listopada 2021].
K. Lichtblau: Brygida Helbig. Tożsamość na granicy. „Tygiel Kultury2015 nr 1/6 .
M. Zduniak-Wiktorowicz: Po matce Kresy, po ojcu Galicja, po rodzicach Szczecin. Bohaterowie polskiej i niemieckiej prozy oraz ich autoetnografie. (Na przykładzie twórczości Brygidy Helbig i Hansa-Ulricha Treichela). W: Region a tożsamości transgraniczne. Literatura, miejsca, translokacje. Kraków 2016. Nowy Regionalizm w Badaniach Literackich, t. 5.
D. Nowacki: Blisko siebie. O prozie artystycznej Brygidy Helbig. W: Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych. Cz. 3. Katowice 2019. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 3865.
H.-Ch. Trepte: Powroty do przeszłości. O śladach rodzinnych w niemieckojęzycznej literaturze (nie tylko) polskiego pochodzenia. „Transfer. Reception Studies2019 t. 4.
Ł. Wieczyński: Niezwykła podróż Brygidy Helbig. W: Poszerzamy horyzonty. T. 20, cz. 1. Słupsk 2020 .
M. Zduniak-Wiktorowicz: O systemach wartości, zaangażowaniu i objaśnianiu Niemcom kryzysowej Polski przez polsko-niemieckie pisarki z Berlina – Brygidę Helbig-Mischewski i Emilię Smechowski. „Porównania2021 nr 3 .

Wiersze Jaśminy

L. Szaruga: Moabit Hilton i okolice. „Pogranicza1998 nr 2 [dot. także: P. Olszówka: Moabit Hilton] .

Pałówa

I. Iwasiów: Trzy podróże i kilka epizodów. Lubeka-Frankfurt-Greifswald... i kilka lektur. „Pogranicza2000 nr 5 .
J. Pietrusiewicz: Kobiecość na wygnaniu. „Zadra2000 nr 4 .
J. Cembrowska: W kręgu powtórzeń. „FA-art2001 nr 1 .
M. Cyranowicz: Pałówa. „Gazeta Wyborcza2001 dod. „Wysokie Obcasy” nr 6 .
M. Mayer: Przekroczmy słowa próg!Fraza2001 nr 1/2 .
K. Miłobędzka: W żywiole uczuć i języka. „Twórczość2001 nr 6 .
D. Nowacki: Każdy był trzynastoletnią dziewczynką... „Kresy2001 nr 45/46 .
K. Uniłowski: Anna Maria smutną ma twarz... „FA-art2001 nr 1, przedruk w tegoż: Koloniści i koczownicy. Kraków 2002 .
A. Kosińska: Przerżnąć drzewo piłą. „Dekada Literacka2002 nr 5/6 .
P. Czapliński: W poszukiwaniu dojrzałości. „Pogranicza2006 nr 1 [dot. też: Anioły i świnie w Berlinie!] .
B. Darska: Ciało do zapamiętania. Kobiece historie intymne na przykładzie powieści Grażyny Plebanek „Dziewczyny z Portofino” i Brygidy Helbig „Pałówa”. „Media, Kultura, Komunikacja Społeczna2010 nr 6 .

Anioły i świnie w Berlinie!

P. Czapliński: Polka do zjedzenia w Niemczech. „Gazeta Wyborcza2005 nr 295, toż w wersji elektronicznej pt.: Anioły i świnie w Berlinie! Fikcja literacka, Helbig, Brygida. „Gazeta Wyborcza” [on-line] 2005 nr z 19 grudnia. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 16 listopada 2021].
D. Nowacki: Dyptyk berliński. „FA-art2005 nr 2/3 [dot. też: K. Niewrzęda: Czas przeprowadzki] .
S. Śnieg: Gisela Stopa w szponach życia. „Lampa2005 nr 11 .
P. Czapliński: W poszukiwaniu dojrzałości. „Pogranicza2006 nr 1 [dot. też: Pałówa] .
M. Orski: W Berlinie!Przegląd Powszechny2006 nr 7/8 [dot. też: K. Niewrzęda: Czas przeprowadzki] .
R. Sierocińska: Na skrzydłach z kiełbasy. „Nowe Książki2006 nr 1 .
K. Bajkowska: Sukcesy i klęski życia emigracyjnego na podstawie książki Brygidy Helbig „Anioły i świnie w Berlinie. W: Konfrontacje kultury współczesnej. Warszawa 2015 .

Ein Mantel aus Sternenstaub

G. Matuszek: Strącona bogini – Inna od siebie. „Teksty Drugie2017 nr 5 [dot. też: polskiego przekładu) oraz powieści: Inna od siebie] .
M. Bednarek: Przypadek Marii K. „Czas Kultury2011 [nr] 2 [dot. polskiego przekładu] .
A. Galant: Trupy na brzegu. „Pogranicza2011 nr 5 [dot. polskiego przekładu].
G. Matuszek: O Marii Komornickiej językiem naukowym i literackim (Brygidy Helbig i Izabeli Filipiak). W: Kobieta w oczach kobiet. Kobiece (auto)narracje w perspektywie kulturowej. Warszawa 2019 [dot.: Strącona bogini; Inna od siebie] .

Hilfe

T. Cytadelski: To tylko chwila, więc ją złap. „Nowe Książki2010 nr 8 .
I. Iwasiów: Tak, hilfe. „Tygodnik Powszechny2010 nr 28; toż w wersji elektronicznej. „Tygodnik Powszechny” [on-line] 2010 nr z 6 VII. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 23 listopada 2021].
P. Kozioł: Tłok uczuć pod żebrami. „Lampa2010 nr 6 .
J. Krzyżanowski: Zapiski niemarginalne. „Kurier Szczeciński2010 nr 126 .
J. Madejski: Odchudzanie formy. „Pogranicza2010 nr 4 .
W. Skalska. „Latarnia Morska2010 nr z 26 V [on-line]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 23 XI 2021].

Enerdowce i inne ludzie czyli Jak nie zostałem bohaterem

B. Karwowska: Die Privatdozentin. „Pogranicza2011 nr 3 .
M. Orski: Jestem progiem nie do przekroczenia.... „Przegląd Powszechny2011 nr 10 .
P. Piaszczyński: Dederony i inni. „Zarys”, Messel 2011 nr 10, toż [on-line] Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 23 listopada 2021].
W. Skalska. „Latarnia Morska2011 z 14 VII [on-line] Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 23 XI 2021].
M. Zduniak-Wiktorowicz: NRD for rent. „Nowe Książki2011 nr 9 .
A. Galant: Nosiciele granic. „Pogranicza2012 nr 2 .
A. Galant: Pogranicza Brygidy Helbig. „Przegląd Uniwersytecki”, Szczecin 2012 nr 7-9, toż [on-line] Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 23 listopada 2021].
J.R. Kowalczyk: Brygida Helbig, „Enerdowce i inne ludzie. Powst. 2012 [on-line] Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 10 listopada 2021].
H.-Ch. Trepte: Die DDRler sind (auch nur) Menschen”! Zu stereotypen Vorstellungen von der DDR und ihren Bürgern in Henryk Sekulskis „Przebitka” und Brygida Helbigs „Enerdowce i inne ludzie” W: Deutschland- und Polenbilder in der Literatur nach 1989. Mit 6 Abbildungen. Göttingen 2015. Deutschsprachige Gegenwartsliteratur und Medien, 16.

Niebko

I. Iwasiów: Helbig. Głębokie kopanie. „Gazeta Wyborcza2014 nr 204 .
K. Lichtblau: Pogranicze człowieka. „Elewator2014 nr 1.
A. Lipczak: Brygia Helbig, „Niebko. Powst. 2014 [on-line]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 16 listopada 2021].
M. Orski: Jestem zza Buga i jestem znad Renu. „Nowe Książki2014 nr 4 .
A. Pekaniec: Opowiedz mi naszą/swoją historię. (Niepotrzebne skreślić?). „Nowa Dekada Krakowska2014 nr 5 .
J. Bednarska-Kociołek: Tatuś, skąd masz takie dziwne nazwisko?” Pytania o tożsamość w powieści „Niebko” Brygidy Helbig. „Tygiel Kultury2015 nr 1/6 .
P. Jasnowski: Zabawa w niebko, czyli opowieść o scalaniu tożsamości. „Twórczość2015 nr 3 .
E. Konopczyńska-Tota: Saga czy nieklasyczna powieść rodzinna? Brygida Helbig „Niebko”. W: Literatura w Szczecinie 1945-2015. Książki siedemdziesięciolecia . Szczecin 2016.
T. Gęsina: Topografia przemieszczeń. Miejsca (u)tracone i (od)zyskane w „Niebku” Brygidy Helbig. W: Adaptacje. 3. Implementacje konwergencje dziedziczenie. Katowice 2018 .
M. Janachowska-Budych: Między Wschodem a Zachodem. Obraz Szczecina w powieściach „Biała Rika” Magdaleny Parys i „Niebko” Brygidy Helbig. „Studia Niemcoznawcze2019 t. 64 .
M. Wolting: Der blinde Fleck in den kleinen Himmeln. Brygida Helbig erzählt über deutsch-polnische Identitäten. Powst. 2019 [on-line]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 16 listopada 2021] [dot. przekładu niemieckiego].
M. Jokiel: Literarische Übersetzung zwischen Autotranslation und Neuschöpfung. Brygida Helbigs „Niebko” versus „Kleine Himmel”. „Kwartalnik Neofilologiczny2020 z. 3.
M. Schmidt: Metahistorische Familienromane aus dem deustch-polnischen Grenzraum. Sabrina Janeschs „Katzenberge” und Brygida Helbigs „Kleine Himmel”. W: Literatur und Kultur zwischen West und Ost. Imagination, Kommunikation und Wahrnehmung in regionalen Kulturräumen. Göttingen 2020 .

Inna od siebie

B. Stelingowska: Jeśli chcesz mnie zrozumieć, chociaż przez chwilę bądź mną. Transgresja Komornickiej. Metamorfoza Helbig. „Literaturoznawstwo”, Łódź 2016 nr 10 .
E. Szybowicz: Fochy odmieńca. „Gazeta Wyborcza2016 nr 270 .
I. Iwasiów: Sztuka na sztukę. „Tygodnik Powszechny2017 nr 11 dod. „Książki w Tygodniku” nr 1/3 .
G. Matuszek: Strącona bogini – Inna od siebie. „Teksty Drugie2017 nr 5 [dot. też: polskiego przekładu rozprawy: Ein Mantel aus Sternenstaub].
G. Matuszek-Stec: Powieść o Marii Komornickiej. „Topos2017 nr 3 .
M. Skucha: W spodniach czy w spódnicy?Nowa Dekada Krakowska2017 nr 3 .
P. Sobolczyk: Novel trouble. „Opcje2017 nr 3/4 .
A. Szelega: Wielka Mary. „Elewator2017 nr 2 .
G. Matuszek: O Marii Komornickiej językiem naukowym i literackim (Brygidy Helbig i Izabeli Filipiak). W: Kobieta w oczach kobiet. Kobiece (auto)narracje w perspektywie kulturowej. Warszawa 2019 .
J. Nyga: Niech ci wezmą wszystko – wtedy wszystko będzie twoje. „Didaskalia2019 nr 151/152 [rec. adaptacji teatralnej powieści pt. Maria K.]; toż [on-line]. Dostępny w Internecie: Zob. link [dostęp 25 listopada 2021].