BIO

Born on 5 May 1943 in Warsaw; daughter of the chemist and technician Stefan Ciarka and the administrator Alicja Rakoczy. Between 1949 and 1960, she attended Primary and Secondary School No. 1 in Warsaw. Between 1960 and 1965, she studied Polish philology at the Faculty of Polish Philology at the University of Warsaw (UW), graduating with a master's degree in 1967. She was a trainee journalist with the magazine "Życie Warszawy" in 1965, the same year that she left for England where she married Andrzej Rumel in 1966. She returned to Poland in December 1966 and was employed as a secretary at the National Museum in Warsaw between January and July 1967. That year, she briefly studied the history of art at UW but soon abandoned her degree. She subsequently worked for Polish Television (TVP) and then for Polish Radio 3 as head of the music section where she also presented the programme Historia jednego przeboju (The Story of a Song). In 1975, she left for the United States on a grant and remained there for several years, where she used the pseudonym Ewa Czarnecka. She was employed at, among other places, the editorial office of the émigré periodical "Nowy Dziennik". In 1979/80, she conducted a series of interviews with Czesław Miłosz that was published in 1983 as Podróżny świata (The World Traveller). After he was awarded the Nobel Prize in Literature in 1980, she became his assistant and secretary. From 1985, she and her husband, the architect Andrzej Gorczyński, lived in Paris, where she collaborated with "Kultura" periodical, Radio Free Europe and BBC Radio. She also took courses in Polish philology at the Sorbonne. Following the death of her husband, she returned to Poland in 1992 where from around 1994 she took up a post as deputy director of Polish Radio Bis, serving until 1999/2000. She was awarded the D. Fikus Prize in 1999 in recognition of her role in organizing a fourteen-hour marathon reading of Pan Tadeusz on the radio to mark the bicentenary of the birth of its author, Adam Mickiewicz. Her column pieces, essays, prose pieces and literary criticism appeared in periodicals including the Paris-based "Kultura" (1989-1992), the "Przegląd Polski" supplement of the "Nowy Dziennik" newspaper (New York; 1990, 1993-1995, 1999, 2001, 2002, and 2004), "Dekada Literacka" (1993, 2001, and 2002), "Twój Styl" (1994, 1996, and 2001), "Zeszyty Literackie" (1997-2002), the "Plus Minus" supplement of the daily "Rzeczpospolita" (1998, 1999, 2001, and 2002), "Przekrój" (2002), "Kwartalnik Artystyczny" (2018), and "Bliza" (2021). In 2019, she began publishing column pieces and essays on the website of the Próby Publishing House. She was for a time a lecturer at the Higher School of Social Communication in Gdynia. She lives in Gdynia.

Twórczość

1. Podróżny świata. Rozmowy z Czesławem Miłoszem, komentarze. [Wywiady; Eseje]. New York: Bicentennial Publishing Corporation 1983, 389 s. Wyd. nast.: wyd. 2 [Kraków]: Wszechnica Społeczno-Polityczna 1984; wyd. 3 Kraków: Wydawnictwo Literackie 1992, wyd. 4 tamże 2002, 429 s.

Wydane pod pseudonimem Ewa Czarnecka (R. Gorczyńska jako współautorka).

Nagrody

Nagroda Literacka "Kultury" im. Z. Hertza za r. 1967.

Zawartość

R. Gorczyńska: Od autorki; Kalendarium życia i twórczości [C. Miłosza]. – Część l. Rozmowy 1-25 [transkrypcja rozmów odbytych przez R. Gorczyńską z C. Miłoszem w 1979-1980]. – Część II. Komentarze [interpretacje utworów C. Miłosza autorstwa R. Gorczyńskiej]: „Hymn” i „Wcielenie”, czyli O Bogu, ludziach i poecie; Kolor w „Dionizjach” Iwaszkiewicza i w „Trzech zimach” Miłosza; Wokół „sprawy Miłosza”; Jaspers i Gombrowicz: dwie opinie o „Zniewolonym umyśle”; „Zdobycie władzy” i konieczność historyczna; „Dolina Issy” – baśń o nieśmiertelności; Cudze słowo w „Traktacie poetyckim”; „Od dzieciństwa do starości ekstaza o wschodzie słońca”; Ameryka w poezji Miłosza; „Ziemia Ulro” – rzecz o przestrzeni i religii; „Osobny zeszyt” – apokalipsa XX wieku; Gorliwość tłumacza [o pracach przekładowych C. Miłosza]; „Obrysować słowem świat”, czyli o poezji i malarstwie. – W wyd. 4 dodano jako wstęp: C. Miłosz: Przypis po latach, – nadto dodano: Rozmowa 26 [z 1983], – pominięto: Komentarze.

Przekłady

angielski

[R. Gorczyńska] E. Czarnecka, A. Fiut: Conversations with Czeslaw Milosz. Przeł. R. Lourie. San Diego; New York 1987 [ zawiera także przekład: A. Fiut: Rozmowy z Czesławem Miłoszem].

francuski

[R. Gorczyńska] E. Czarnecka, A. Fiut: Milosz par Milosz. Przeł. D. Beauvois. Paris 1986 [ zawiera także przekład: A. Fiut: Rozmowy z Czesławem Miłoszem].

2. Portrety paryskie. [Wywiady]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1999, 321 s.

Wywiady z J. Liebensteinem, C. Miłoszem, Z. Hertzową, J. Giedroyciem, Z. Romanowiczową, K. Romanowiczem, G. Herlingiem-Grudzińskim, A. Sewerynem, Z. Herbertem, K. Pomianem, A. Zagajewskim, O. Scherer, P. Słonimskim, ks. H. Hoserem i W. Karpińskim.

3. Skandale minionego życia. [Eseje]. Kraków: Wydawnictwo Krakowskie 2001, 211 s. Wyd. 2 poprawione pt. Rue de Seine. Biografia paryskiej ulicy. Fotografie: D. Pujdak. Kraków; Budapeszt: Wydawnictwo Austeria 2014, 371 s.

Zawartość

Życie paryskie. Uwagi do nowej edycji [w wyd. 2]; W stronę rue de Seine; Isadora na marach; Rodowód ulicy; Ukochane odcięte głowy [w wyd. 2 pt. Królowe i odcięte głowy]; Skandale minionego życia [w wyd. 2 pt. Fedry, Celimeny]; Wyspa Chardina; Jules i George; Korespondencja; W cieniu piramidy.

4. Jestem z Wilna i inne adresy. [Eseje]. Okładka: R. Horowitz, J. Kapusta. Kraków: Wydawnictwo Krakowskie 2003, 172 s. Zob. poz. .

Zawartość

Od autorki; jestem z Wilna [rozmowa z Gabrielem Sedlisem]; po; szpital litości; trójgłos amerykański [dot. W. Gombrowicza]; elegia dla J.B. [dot. J. Brodskiego]; bukiety polskie, jak wiadomo… [dot. J. Tuwima].

5. Szkice portugalskie. Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich 2014, 137 s. Podróże.

Zawartość

Dlaczego Portugalia; W drodze; Kartka z Évory; Tranzytem w Lizbonie; Studiować w Coimbrze; Dumać nad Douro; Najpiękniejsza księgarnia świata; W domu u Pessoi; Obrazoburca Saramago; Kartka z Aveiro; Za murami Trancoso; Kartka z Manteigas; Portugalia w Brazylii, Brazylia w Portugalii; Dwa razy Tomar.

6. Małe miłosziana. [Esej; Szkice i recenzje; Wspomnienia; Fragmenty dziennika]. Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich 2017, 192 s.

Zawartość

Od autorki. – Miłosz: plan amerykański; Berkeley, jesień ’80; Paryże Miłosza; Metafizyka i ziemniaki; Miłosz i Putrament. Intelektualny thriller; Miłosz kontra Gałczyński; Ameryka dyplomacji. Ameryka imigracji; „Zdobycie władzy” czytane na nowo; Śladami Miłosza, 2010; Przyjaźń czy kochanie?; Świadek poetów; Ameryka smakuje polską poezję; Kraków mówi wierszem; Idea grzechu w poezji Czesława Miłosza; Miłość do rudej wiewiórki; „To taki Breughel”; Pochwała Roberta Hassa; „Traktat poetycki” objawieniem literackim w USA; Od Vézelay do Rocamadour.

7. Portret mężczyzny z kamerą. [Esej]. Syrakuzy: Wydawnictwo Austeria 2020, 36 s. Z Rękopisów.

Esej dot. reżysera Witolda Leszczyńskiego.

8. Take five i ja. [Monodram]. Syrakuzy: Wydawnictwo Austeria 2022, 28 s. Z Rękopisów. Prapremiera: Gdańsk, Teatr w Chmurach 2022 (wykonanie: K. Figura).

Monodram w formie listu do muzyka jazzowego Dave’a Brubecka.

Słuchowiska radiowe, m.in.

Jestem z Wilna. Reżyseria: R. Gorczyńska, K. Lipka. Polskie Radio 1998.
• H. Sienkiewicz: Rodzina Połanieckich. Adaptacja: R. Gorczyńska. Reżyseria: A. Zakrzewski. Polskie Radio 2001.
J. Tuwim: Bal w operze. Adaptacja: R. Gorczyńska. Reżyseria: A.W. Strzelecki. Polskie Radio 2003.

Przekłady

1. C. Miłosz: The separate notebooks. [Tłum.:] R. Hass, R. Pinsky [przy współpracy] C. Miłosza i R. Gorczyńskiej. New York: Ecco Press 1984, 212 s.
2. A. Zagajewski: Tremor. Selected poems. [Przedmowa:] C. Miłosz. [Tłum.] R. Gorczyńska. New York: Farrar Straus Giroux 1985, XII, 83 s. Wyd. 2 London: Collins Harvill 1987, XII, 83 s. Harvill Poets.
3. A. Zagajewski: Canvas. [Wiersze; tłum.:] R. Gorczyńska, B. Ivry, C.K. Williams. New York: Farrar, Straus & Giroux 1991, VII, 81 s. Wyd. nast.: tamże 1992; London; Boston: Faber and Faber 1993.
4. E. Macavoy: Miłosna obsesja czyli Syndrom Marylin Monroe. [Poradnik terapeutyczny]. Tłum. R. Gorczyńska. Warszawa: Twój Styl 1994, 211 s.
5. N.T. Rosenberg: Sędzia w matni. [Powieść]. Tłum. R. Gorczyńska. Warszawa: Świat Książki 1995, 413 s.
6. T. Morrison: Umiłowana. Tłum. R. Gorczyńska. Warszawa: Świat Książki 1996, 349 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2007; wyd. 3 Warszawa: Świat Książki2014. Mistrzowie Prozy.
7. R.O. Butler: Zaułki Edenu. Tłum. R. Gorczyńska. Warszawa: Świat Książki 1997, 238 s.
8. E. George: Szkoła zbrodni. Tłum. R. Gorczyńska. Warszawa: Świat Książki 1999, 431 s. Wyd. 2 Warszawa: Libros 2001. Mocna Seria.
9. S. Brown: Mistyfikacja. Tłum. R. Gorczyńska. Warszawa: Libros 2001, 511 s. Miłość i Zbrodnia. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: „Świat Książki” 2015, 540 s., wyd. 3 tamże 2017.
10. C. Miłosz: New and collected poems 1931-2001. [Tłum.:] D. Brooks, J. Carpenter, J. Darowski, L. Davis, J. Fisher, B. Gilewska, B. Glazer, R. Gorczyńska, R. Hass, L. Iribarne, M.G. Levine, R. Lourie, A. Milosz, L. Nathan, R. Pinsky, M. Sabiniewicz, J. Scappettone, P. D. Scott, L. Vallee. New York: Ecco – HarperCollins Publishers 2001 , XXI, 776 s.
11. E. Berg: Dom otwarty. Tłum. R. Gorczyńska. Warszawa: Libros 2002, 254 s. Historie Ludzkie.
12. N. French: Czerwony pokój. Tłum. R. Gorczyńska. Warszawa: Libros 2002, 398 s. Wyd. 2 Warszawa: Świat Książki 2003, 398 s.
13. S. Wilson: Tajemnica starej farmy. Tłum. R. Gorczyńska. Warszawa: Świat Książki 2002, 271 s. Wyd. 2 tamże 2003, 271 s.
14. A. Zagajewski: Without end. New and selected poems. [Tłum.:] C. Cavanagh, R. Gorczyńska, B. Ivry, C.K. Williams. New York: Farrar, Straus and Giroux 2002, XI, 285 s. Wyd. 2 tamże 2003, 287 s.
15. B. Joyce: Dom snów. Tłum. R. Gorczyńska. Warszawa: Świat Książki 2003, 508 s.
16. E. DeAngelo: Związani kłamstwem. Tłum. R. Gorczyńska. Warszawa: Świat Książki 2004, 365 s.
17. J. Ray: Taniec rodzinny. Tłum. R. Gorczyńska. Warszawa: Świat Książki 2004, 222 s.
18. L. Woodhead: Helena Rubinstein i Elizabeth Arden. Barwy wojenne. Tłum. R. Gorczyńska. Warszawa: Świat Książki 2004, 414 s.
19. J.A. Krentz: Nie patrz za siebie. Tłum. R. Gorczyńska. Warszawa: Bertelsmann Media 2005, 349 s. Wyd. 2 Warszawa: na zlecenie Oxford Educational 2011, 349 s. Romans Historyczny – love & story.
20. C. Miłosz: Second Space. New poems. [Tłum.:] R. Gorczyńska, R. Hass. New York: Ecco 2005, 102 s.
21. S. Hustvedt: Co kochałem. Tłum. R. Gorczyńska. Warszawa: Oficyna Literacka Noir sur Blanc 2006, 401 s.
22. C. Miłosz: Noty o wygnaniu. Tekst przemówienia podczas sesji literackiej „Być poetą”, Łomża, 16 czerwca 1981 r. Tłum. R. Gorczyńska. [Lublin]: Norbertinum 2006, 29 s.
23. K. Sewell: Lodowa pułapka. Tłum. R. Gorczyńska. Warszawa: Świat Książki – Bertelsmann Media 2008, 413 s. Wyd. 2 tamże 2009. Magnolie.
24. K. Sewell: Ślad krwi. Tłum. R. Gorczyńska. Warszawa: Świat Książki 2010, 430 s.

Prace redakcyjne

1. C. Miłosz: Trzy zimy” & Głosy o wierszach. Red.: R. Gorczyńska, P. Kłoczowski. Londyn: Aneks 1987, VIII, 135 s.
2. Listy do Czesława Miłosza 1952-1979. Red.: R. Gorczyńska. Paryż: Instytut Literacki 1992, 519 s. Biblioteka „Kultury, t. 474.
3. C. Miłosz: Antologia osobista. Wiersze, poematy, przekłady. Red. nagrania: R. Gorczyńska. Kraków: Znak 1998, 174 s.
4. Notes portugalski. [Antologia prozy portugalskiej]. Wybór cytatów i fotografii: R. Gorczyńska. Budapeszt: Wydawnictwo Austeria 2013, 191 s.

Omówienia i recenzje

Wywiady

Jak rozmawiałam z Miłoszem. Z R. Gorczyńską rozmawiała A. Dajbor. Gazeta Wyborcza 1992 nr 234.
Jak powstały „Portrety paryskie. Rozm. A.J. Dąbrowski. „Nowy Dziennik”, Nowy Jork 1999 nr z 19 XI dod. „Przegląd Polski”.
Może zamieszkałby w Gdańsku…. Rozm. K. i S. Chwinowie. W: Miłosz. Gdańsk i okolice. Relacje, dokumenty, głosy. Gdańsk 2012.

Podróżny świata

S. Barańczak: Miłosz objaśniony. „Nowy Dziennik” Nowy Jork 1983 nr z 1 XII dod. „Przegląd Polski”.
M.E. Cybulska. „Dziennik Polski i Dziennika Żołnierza”, Londyn 1983 nr 48 dod. „Tydzień Polski”.
K.A. Jeleński: Jestem Miłoszem, Miłoszem być mogę…Kultura”, Paryż 1983 nr 11.
W. Karpiński: Rozmowy z Czesławem Miłoszem. Tygodnik Powszechny 1984 nr 21.
• [M. Zieliński] (Z). Więź 1984 nr 4.
J. Dużyk. „Ruch Literacki1993 z. 1/2.
Z. Florczak: Obcowanie z Miłoszem. Listy i rozmowy. Nowe Książki 1993 nr 1.
K. Maciąg: Pamiętniki mówione. Rekonesans. W: W stronę współczesności. Studia i szkice o literaturze polskiej po 1939 roku. Rzeszów 1996 [dot. m.in.: Podróżny świata].
K. Myszkowski. Linia życia, linia literatury. Kwartalnik Artystyczny 2002 nr 3.
E. Górecka: Wędrówki po świecie Miłosza. Temat 2017 vol. 8/10.

Portrety paryskie

G. Borkowska: Kolekcja Renaty Gorczyńskiej. „Gazeta Wyborcza1999 nr 35 dod. „Wysokie Obcasy”.
R. Chojnacki: Kultura i życie. „Polityka1999 nr 40.
A.S. Kowalczyk: Portrety polskie z Paryżem w tle. „Nowe Książki1999 nr 12.
P. Szewc: Nie ma nic na niby. „Życie1999 nr z 25 XI dod. „Życie z Książkami”.
H. Zaworska: W stolicy świata. „Gazeta Wyborcza1999 nr 290.
J. Zieliński: Archeologia duszy. „Rzeczpospolita1999 nr 295.
[M. Ratajczak] M.R.Odra2000 nr 7/8.
J. Madejski: Cenię sobie… relację mówioną. „Pogranicza2000 nr 4, przedruk w tegoż: Zamieszanie. Szkice. Kraków 2003.
J. Gizella: Rozmowy jak pożegnanie. „Kwartalnik Artystyczny2001 nr 1.

Skandale minionego życia

P. Herbich: Rue de Seine. Nowe Książki 2001 nr 12.
J. Kott: Renata. Zeszyty Literackie 2001 nr 4.
M.K. Sawiczewska-Lorkowska: Tajemnice Paryża. Topos 2001 nr 4/5.
J. Szczęsna: W Japonii i Paryżu. Gazeta Wyborcza 2001 nr 157.
A. Szostkiewicz: Namiętność życia. Polityka 2001 nr 39.
J. Roztropowicz-Clark: Polka zwiedza Paryż czyli marzenia ściętych głów. „Nowy Dziennik2002 nr z 3 V dod. „Przegląd Polski”.

Jestem z Wilna i inne adresy

R. Ostaszewski: Kolekcjonerzy przypadkowych adresów. „Dekada Literacka2003 nr 3/4.
R. Papieski: Adresy minionego życia. „Nowe Książki2003 nr 11.

Szkice portugalskie

H. Szargot: Ostatnie 30 lat. Zmiany w Portugalii oczami reporterów. Próby 2015 nr 3 [dot. m.in.: Szkice portugalskie].

Małe miłosziana

A. Franaszek: Mała oda dla Renaty Gorczyńskiej. Zeszyty Literackie 2017 nr 3.
B. Kaniewska: Miłosza portret impresjonistyczny. Nowe Książki 2017 nr 9.
A. Nasiłowska: Wokół Miłosza. Kwartalnik Artystyczny 2017 [nr] 3.
J. Sochoń: Miłosz o różnych obliczach. Migotania 2017 nr 2/3.