Print

BIO

Born on 24 June 1945 in Żywiec; son of the civil servant Władysław Fiut and Jadwiga, née Jakubiec. Between 1959 and 1963, he attended the Nicolaus Copernicus Grammar School in Żywiec, before studying Polish philology at the Jagiellonian University (UJ) in Krakow. After graduating with a master's degree in 1968, he started working at Krakow's public library (Miejska Biblioteka Publiczna). He began his doctoral studies at UJ in 1969. He made his debut in 1972 with a review titled Wilhelm Mach krytyk łagodny, rzetelny i ... sentymentalny (Wilhelm Mach – A mild, scrupulous and... sentimental critic), which appeared in the journal "Profile" (no. 5). In 1974, he defended his doctoral thesis Twórczość prozatorska Wilhelma Macha (Wilhelm Mach's Prose Works), which was supervised by Prof. Tomasz Weiss. He was subsequently employed as a senior assistant lecturer at the Institute of Polish Philology (IFP) at UJ. His research focused on twentieth-century Polish literature, particularly the work of Czesław Miłosz. He published essays in periodicals including "Pamiętnik Literacki", "Ruch Literacki" and "Teksty". Between 1976 and 1979, he worked as a Polish language tutor and associate lecturer at Lille University. He was subsequently a visiting professor at the University of California, Berkeley (1981-82), in New York (1982-83) and at Indiana University in Bloomington (1984-86). He held a Ford Foundation grant. He was awarded a habilitation degree in 1987 for his study Moment wieczny. O poezji Czesława Miłosza (Which appeared in English translation as: The Eternal Moment: The Poetry of Czesław Miłosz). He was subsequently appointed lecturer in 1987 and senior lecturer in 1989. He was a visiting professor in Vienna (1988), Skopje (1989), Olomouc, Stockholm, Göttingen, Leuven and Rio de Janeiro. His essays, studies, articles and reviews have appeared in periodicals including "NaGłos" (1990-92), "Teksty Drugie" (1991-94, 2000-01, 2003, 2005, 2008, and 2014), "Dekada Literacka" (1991-94, 1998, 2000, and 2006) and "Kwartalnik Artystyczny" (intermittently since 1996). In 1996, he was made a state appointed professor and associate professor at UJ. Between 1997 and 2015, he held the Chair of Twentieth-Century Polish Literature at the Institute (from 2004 Faculty) of Polish Studies at UJ. He was a founding member of the Czesław Miłosz Birthplace Foundation (Fundacja Miejsc Rodzinnych Czesława Miłosza), which was established in 1997 at the University of Kaunas in Lithuania. He was also member of the programme council of Polish-American Milosz Institute. He was a guest lecturer on the Postgraduate Programme in Literary and Artistic Studies at UJ. In 2002, he was made full professor at UJ. He received the 2006 Kazimierz Wyka Prize lifetime achievement award for his work in literary criticism. He was rewarded in particular for his research on the life and work of Czesław Miłosz. He became a member of the Polish Academy of Arts and Sciences (PAU), joining its Commission for the Culture of Slavs in the Philological Faculty I (Wydział I Filologiczny, Komisja Kultury Słowian). He also joined the Association of Polish Writers (SPP). He collaborated with "Gazeta Kulturalna" between 2007 and 2013 and has served as a reviewer for "Krytyka Literacka" since 2013. He was awarded the Medal of the Commission of National Education in 2005 and the Gold Cross of Merit in 2007.
He married the teacher Barbara Dziubek in 1979. He lives in Krakow.

Twórczość

1. Dowód nietożsamości. Proza Wilhelma Macha. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1976 [właśc. 1977], 153 s. PAN; Komitet Nauk o Literaturze Polskiej. Rozprawy Literackie, 16.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

2. Rozmowy z Czesławem Miłoszem. Powst. 1979. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1981, 143 s. Przedruk zob. poz. ↑.

Zapis rozmów przeprowadzonych w 1979 w Paryżu.

Przekłady

angielski

Conversations with Czesław Miłosz by [R. Gorczyńska], E. Czarnecka and A. Fiut. [Przeł.] R. Lourie. Wyd. łącznie z przekł. Podróżny świata [poz.↑]. San Diego; New York 1987, wyd. nast. Jackson, MS 2006.

francuski

Miłosz par Miłosz. Entretiens de Czesław Miłosz avec [R. Gorczyńska] E. Czarnecka et A. Fiut. [Przeł.] D. Beauvois. Wyd. łącznie z przekł. Podróżny świata [poz.↑] Paris 1986.

serbski

Razgovori sa Česlavom Milošem. [Przeł.] L. Rošič. Wyd. łącznie z przekł. Podróżny świata [poz.↑] Gornji Milanovac 1985.

włoski

Miłosz racconta Miłosz. Conversazioni con A. Fiut. [Przeł.] R. Liotta. Bologna 1983.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

3. Moment wieczny. Poezja Czesława Miłosza. Paris: Libella 1987, 257 s. Towarzystwo Historyczno-Literackie. Historia i Teraźniejszość,, 14. Wyd. nast. rozszerzone:z podtytułem O poezji Czesława Miłosza. Warszawa: Open 1993, 287 s.; Kraków: Wydawnictwo Literackie 1998, 399 s., Najnowsze Monografie Wielcy Pisarze; Kraków: Wydawnictwo Literackie 2011, 424 s.

Przekłady

angielski

The eternal moment. The poetry of Czesław Miłosz. [Przeł.] T.S. Robertson. Berkeley 1990. Wyd. nast. tamże 2022.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

4. Czesława Miłosza autoportret przekorny. Rozmowy przeprowadził A. Fiut. Powst. 1979-1982. Wyd. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1988, 350 s. Wyd. nast. w wersji rozszerzonej tamże 1994, 429 s. Przedruk rozszerzony pt. Autoportret przekorny. Rozmowy: Czesław Miłosz, Aleksander Fiut. Konsultacja: H. Markiewicz. Przypisy bibliograficzne: K. Kasperek. (Cz. Miłosz: Dzieła zebrane. [T. 14]). Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”; Wydawnictwo Literackie 2003, 533 s. Wyd. nast. tamże 2011, 2015.

Wyd. z 1988 w cz. I zawiera zapis rozmów prowadzonych w Paryżu w 1979 (zob. poz. ↑), w cz. II zapis rozmów prowadzonych w Berkeley w 1982.
Wyd. z 1994 uzupełniono o cz. III, zapis rozmów z lat 1986, 1989, 1990.

Przekłady

litewski

Maištingas Czesławo Miłoszo autoportretas. Pokalbiai su Aleksandru Fiutu. [Przeł.] B. Jonuškaité. Vilnius 1997.

rosyjski

Besedy s Česlavom Milošem. [Przeł.] A. Rojtman. Moskva 2007.

rumuński

„Autoportretul unui îndărătnic”. [Przeł.] C. Geambaşu. Oradea 2016.

serbski

Prkosni autoportret Česlava Miloša. [Przeł.] L. Rosić. Beograd 2012.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

5. Pytanie o tożsamość. [Szkice]. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 1995, 203 s.

Zawartość

Konfrontacje: Ucieczka z Europy [dot. A. Bobkowskiego i W. Gombrowicza]; Polskie piekiełko [dot. T. Nowakowskiego]; Białe rękawiczki i herbata z cytryną [dot. M. Podkowińskiego]. – Szukanie rodowodu: Histeria? [dot. T. Konwickiego]; Z Levi-Straussem w Taplarach [dot. E. Redlińskiego]; Przypowieść o wtajemniczeniu [dot. Cz. Miłosza]; „Uwierzytelnić swą nieprzynależność” [dot. A. Wata]. – Wobec Boga i historii: Język wiary i niewiary [dot. Z. Herberta]; Po śmierci Boga [dot. T. Różewicza]; W potrzasku [dot. poezji stanu wojennego w 1981]; Ucieczka od historii [dot. prozy współczesnej].

Przekłady

angielski

Artykułu W potrzasku: Traps of history, traps of literature. W: The Mature Laurel. Essays on modern Polish poetry. Dufour 1991.

czeski

V Evropĕ, čili... Eseje nejen o polské literatuře. [Przeł.:] P. Zavřelová, V. Burian. Olomouc 2001. łącznie z poz. ↑.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

6. Być (albo nie być) Środkowoeuropejczykiem. [Szkice]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1999, 343 s. Obrazy Współczesności.

Zawartość

Od Autora; Być (albo nie być) Środkowoeuropejczykiem. – Ani „Zachód”, ani „Wschód”: „Formy, które mogą ugryźć”. (O Stanisławie Ignacym Witkiewiczu i Witoldzie Gombrowiczu); „Widmo nieokreśloności”. (O Witoldzie Gombrowiczu i Czesławie Miłoszu); Gra w utopię. (O Antonim Słonimskim). – W cieniu totalitaryzmu: „Dwa spojrzenia na antyk”. (O Konstantinosie Kawafisie i Zbigniewie Herbercie); Strategie pod (różne). (O Mironie Białoszewskim); „Socjalizm realny – co to za zwierz?; „Stan osaczenia”. (O prozie stanu wojennego). – Pogranicza: „Język ciała”. (O Milanie Kunderze); „Pomiędzy”. (O Josifie Brodskim); „Paleontologia pamięci”. (O Danile Kišu). – Epilog czy prolog?: Postmodernizm à la polonaise.

Przekłady

angielski

Artykułu „Formy, które mogą ugryźć”: „Periphery”, Orchard Lake 1996 [nr] 1/2.
Artykułu Strategie pod(różne: Białoszewski the Traveller. W: Narodowy i ponadnarodowy charakter literatury = National and Supernational Character of Literature. Kraków 1996.

białoruski

Artykułu Być (albo nie być) Środkowoeuropejczykiem: W: Być’ abo nja byc’ sjarèdneèŭrapejcam. Mìnsk 2000.

czeski

Artykułu Postmodernizm à la polonaise: W: Studien- und Berufschancen in einer Erweiterten Europäischen Union. Szczecin 2001.
wyd. łącznie z przekł. Pytanie o tożsamość [poz. ↑]: V Evropĕ, čili... Eseje nejen o polské literatuře. [Przeł.:] P. Zavřelová, V. Burian. Olomouc 2001.

rumuński

A fi (sau a nu fi) central-european. [Przeł.:] C. Godun, C. Geambaşu. Bucureşti 2007.

serbski

Ni Zapad ni Istok. [Przeł.] L. Rosić. Beograd 2011.

węgierski

Artykułu Postmodernizm à la polonaise: A lengyel posztmodernröl. [Przeł.] G. Keresztes. „Magyar Lettre Internationale”, Budapest 2002.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

7. W stronę Miłosza. [Szkice]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2003, 277 s.

Zawartość

Ciemne iluminacje; Poema nienaiwne; Glosy do „Traktatu teologicznego”; „Pan Tadeusz” na nowo odczytany; Spór z „Lechitą”; Mistrz i czeladnik; „Jaka była w nim trucizna”; W objęciach Tygrysa; Powroty nie-nostalgiczne; „Miłosz jest pierwszorzędną siłą’; Ukryty dialog; W cieniu Miłosza.

Przekłady

angielski

Artykułu Poema nienaiwne: Dimensions of „The world”. W: Czesław Miłosz. A Stockholm Conference. Stockholm 1992.

bułgarski

Artykułu W cieniu Miłosza?: Zavraščanijata na Česlav Miloš. „Literaturen Forum”, Sofia 1995 nr 40.
Artykułu Powroty nie-nostalgiczne. W: Izgnaničestvoto. Drama i motivacija. Sofiâ 1996.

rumuński

Artykułu Glosy do „Traktatu teologicznego”: Glose la „Tratatul teologic”. W: A. Fiut: Czesław Miłosz – un Gulliver al. Secolului al. XX-lea. [Szkice]. [Przeł.] C. Geambaşu. Bucureşti 2012.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

8. Spotkania z Innym. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2006, 263 s.

Zawartość

Wstęp. – Wokół „Jądra ciemności” [J. Conrada]. – I: Kolonizacja? Polonizacja?; Wielkie Księstwo Litewskie: między utopią a nostalgią. – II: Jak za szybą; Miasto wieloimienne; Pośmiertne przygody Brunona Schulza. – III: Zwiedzanie „Kontynentu z Trzeciego Dnia Stworzenia”; Wrastanie w Amerykę; Skok za ocean. – IV: Zderzenie z antycywilizacją; W obliczu inwazji świata fast foodów; Widziane ze środka Europy.

Przekłady

niderlandzki

Artykułu Widziane ze środka Europy: Uit de navel van Europa. „Deus ex Machina”, Antwerpia 2002 nr 100.

ukraiński

Zustriči z Inšim. [Przeł.] J. Poliščuk. Harkiv 2009.

węgierski

Artykułu Kolonizacja? Polonizacja?: Polonizáció? Kolonizáció? [Przeł.] V. Vas. W: Távolodhatunk-e a birodalomtól?. Posztkolonializmus a lengyel irodalomtudományban. Göd 2018 s. 131-140.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

9. Z Miłoszem. Sejny: Pogranicze 2011, 354 s.

Zawartość

Zamiast wstępu. – I.: O Poecie, masonach i księdzu Chomskim. Rozmowa ze Stanisławem Stommą; „To pachnie siarką diabelską“. Rozmowa z Ryszardem Matuszewskim; Pan Strach. Rozmowa z Anną i Jerzym Turowiczami; „Linijki godne rzeźbienia w marmurze“. Rozmowa z Andrzejem Buszą. – II.: „Nam nie zostawił Wyspiański pomocy“. [dot. Cz. Miłosza i W. Gombrowicza]; Psychomachia w Gombrowiczowskim przebraniu; Dialog niedokończony [dot. Cz. Miłosza i T. Różewicza]; „Tak, my wszyscy z Pana“ [dot. Cz. Miłosza i J. Szubera]. – III.: Eta – Czesław Miłosz [dot.: Cz. Miłosz: Zniewolony umysł]; Lewicowość jako grzech pierworodny; Jak zetrzeć piętno peryferyjności? [dot. Cz. Miłosza, J. Słowackiego, C. Norwida]; Męczeństwo i ziemskie rozkosze [dot. Z. Herberta]. – IV.: „Ach, jak mam czasami dosyć tych swoich «Norwidów»!“ [dot. J. Giedroyca]; Żagarysta w listach do skamandryty [dot. korespondencji Cz. Miłosza z J. Iwaszkiewiczem z 1930-1934]; „Podobno on sam pisze“ [dot. korespondencji A .Fiuta z Cz. Miłoszem]. – V.: W spiżarni literackiej [dot.: Cz. Miłosz: Spiżarnia literacka]; Spojrzenie z drugiego brzegu [dot. ostatnich wierszy Cz. Miłosza]; Panu Profesorowi Henrykowi Markiewiczowi – w odpowiedzi [dot. H. Markiewicz: Czego nie rozumiem w „Traktacie moralnym“?. „Teksty Drugie“ 2005 nr 5]. – VI.: „Zapytałby Pan Kubusia Puchatka...“ [rozmowa A. Fiuta i K. Myszkowskiego z Cz. Miłoszem]; Wielki Nieobecny; Być „gdzie indziej“. – VII.: Kilka nieskładnych myśli po śmierci Czesława Miłosza; Mistrz. – VIII.: „Zwrócony stale w tę samą stronę“ [rozmowa A. Węgrzyniak i ks. L. Łysienia z A. Fiutem].

Przekłady

angielski

Artykułu Żagarysta w listach do skamandryty: Żagary and Skamander: Czesław Miłosz’s correspondence with Jarosław Iwaszkiewicz. W: „Miłosz like the Word”. [Przeł.] G. Czemiel. Frankfurt am Main 2015.

francuski

Artykułu Psychomachia w Gombrowiczowskim przebraniu: Czesław Miłosz, critique de Witold Gombrowicz: W: Czesław Miłosz et le vingtième siècle. Paris 2006.

rumuński

Czesław Miłosz – un Gulliver al. Secolului al. XX-lea. [Szkice]. [Przeł.] C. Geambaşu. Bucureşti 2012 [przekł. częściowy].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

10. We władzy pozoru. [Szkice]. Kraków: Księgarnia Akademicka 2015, 277 s.

Zawartość

I.: Zrozumieć katastrofę; Czy Europa jest złudzeniem?; Brakujące stronice; Dwugłos o klęsce, – II.: Egzorcyzmowanie komunizmu [zmieniona wersja szkicu: Wat i Miłosz.: Egzorcyzmowanie diabła w historii]; Stalinowska (nie)normalność; Quasi-traktat o ubecji; Oblicza tyranii, oblicza historii, – III.: Zachód oglądany; Spadanie bez dna; Król i błazen?; Gnostycki węzeł, – IV.: Powrót do Europy Środkowej?; Pejzaż z katastrofą w tle; Neosarmatyzm?; We władzy pozoru.

Przekłady

francuski

Artykułu Oblicza tyranii, oblicza historii: Les visages de la tyrannie dans la trylogie romaine de Jacek Bocheński. W: La chute de l'URSS. Une fin d'empire, „Recherches&Travaux Grenoble 2012 nr 80.
Artykułu Czy Europa jest złudzeniem?: A la recherche de l'espace perdu: Andrzej Stasiuk et Yuri Andrukhovych. W: Memoire(s) deslieux dans la prose centre-européen parès 1989. [Przeł.] M. Bouvard. Lausanne , [Paris] 2013.
Artykułu Egzorcyzmowanie komunizmu: La tentation du diable. W: Aleksander Wat sur tous les fronts. Paris 2013.

niemiecki

Artykułu We władzy pozoru: In der Macht des Scheins. Überlegungen zum Werk Dorota Masłowskas. [Przeł.:] J. Doschek, S. Simonek. W: Schlawische Popcultur. Wien 2015.

rumuński

Artykułu Egzorcyzmowanie komunizmu: Wat şi Miłosz – „exorcişti”. W: Czesław Miłosz la Bucureşti. Bucureşti 2012.

serbski

U vlasti privida. [Przeł.] L. Rosić. Beograd 2017 + 1 płyta CD.

ukraiński

Artykułu Powrót do Europy Środkowej?: Povernennia do centralnoj Evropi, „Kritika”, Kiïv 2008 nr 6.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

11. Po kropce. [Studia i eseje]. Kraków: Wysoki Zamek 2016, 352 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Wysoki Zamek 2016, plik w formacie PDF.

Zawartość

Zamiast wstępu, – I. Głosy niedosłyszane: Głosy niedosłyszane [dot. Cz. Miłosza]; Guliwer dwudziestego wieku [dot. Cz. Miłosza]; „Prorok” postchrześcijaństwa? [dot. Cz. Miłosza]; Zwiedzanie zaświatów [dot. Cz. Miłosza]; W paszczy „miasta-potwora”? [dot. Cz. Miłosza]; Szyfrowanie (w) poezji [dot. O. Miłosza i Cz. Miłosza]; „Żadne szaleństwo serca mu nie zżarło?” [dot. J. Przybosia i Cz. Miłosza]; „Ty byłaś mój początek” [dot. Cz. Miłosza]; Paradoksy Herberta; Poeta – eseistą [dot. Z. Herberta]; Na granicy milczenia. Herbert i Celan; Uwagi o „Kronosie” [W. Gombrowicza]. – II. Chwile oderwane: Powrót na Salwator [dot. K. Wyki]; Testament Kazimierza Wyki; O Janie Błońskim – „kilka myśli co nienowe”; Paradoksy Błońskiego; „Zmiana warty” – po latach; Wisława [dot. W. Szymborskiej]; Wystarczy? [dot. W. Szymborska: Wystarczy]; Przypomnienie Jerzego Andrzejewskiego; Kilka pytań nie zadawanych Tadeuszowi Różewiczowi; Spotkania z Tadeuszem Konwickim; Zapiski na marginesach „Chwil oderwanych” Konstantego A. Jeleńskiego.

Przekłady

angielski

Artykułu Guliwer XX wieku: The adventures of 20th century Gulliver: some remarks on „The Native Realm. W: From your Land to Poland: on the commitment of Writers. Brussels 2013.
Artykułu Uwagi o „Kronosie”: Some remarks on Gombrowicz’s „Kronos”. „The Polish Review”, Nowy Jork 2015 nr 2.

francuski

Artykułu Szyfrowanie (w) poezji: Oscar Milosz et Czesław Miłosz: poésie chiffrée, déchiffrée, rechiffrée. W: Miłosz et la France. Paris 2013.

rumuński

Artykułu Guliwer XX wieku: Un Gulliver al secolului al XX-lea. W tegoż: Czesław Miłosz – un Gulliver al. Secolului al. XX-lea. [Szkice]. [Przeł.] C. Geambaşu. Bucureşti 2012.
Artykułu „Prorok” postchrześcijaństwa?: „Profet” al postcreştinismului. W tegoż: Czesław Miłosz – un Gulliver al. Secolului al. XX-lea. [Szkice]. [Przeł.] C. Geambaşu. Bucureşti 2012.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

12. Wypchany niedźwiedź? [Esej]. Kraków; Budapeszt; Syrakuzy: Wydawnictwo Austeria 2021, 51 s. Z Rękopisów.

Dot. Cz. Milosza.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

13. Wyglądy i wglądy. [Eseje]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2022, 411 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Kraków: Wydawnictwo Literackie 2022, plik w formacie EPUB, MOBI.

Zawartość

I. Sienkiewicz w Ameryce [dot. H. Sienkiewicz: Listy z podróży do Ameryki]; Ameryka Białoszewskiego [dot. M. Białoszewski: AAAmeryka i Tajny dziennik]. – II. Ułomne zapisy Wielkiej Trwogi; Historia na domową miarę [dot. P. Adamczyk: Dom tęsknot; Ż. Słoniowska: Dom z witrażem]; „Pokraj”, czyli Gombrowicz plus [dot. A. Saramonowicz: Pokraj]; Stać się Polakiem? [dot. M. Moran: Kraj z Księżyca. Podróże do serca Polski; D. Garbowski: Polak z Ukrainy]; Od bogini do mięsa [dot. kobiecej prozy polskiej po 1989 r.]. – III. [B.] Schulz czyta [R.M.] Rilkego; W poetyckiej galerii Andrzeja Buszy [dot. A. Busza; Ekfrazy]; [R.] Krynicki: Między tekstami; Moje spotkania z Josifem Brodskim; Szymborska zagląda w barok. – IV. Gra z podtekstami [dot. W. Szymborska, Z. Herbert: Jacyś złośliwi bogowie zakpili z nas okrutnie. Korespondencja 1955–1996]; Zabarwiona humorem dzielność bycia [W. Szymborska, S. Barańczak: Inne pozytywne uczucia też wchodzą w grę. Korespondencja 1972–2011]; Zamiast przyjacielskiej rozmowy [dot. A. Międzyrzecki, J. Hartwig, C. Miłosz: Korespondencja]; Głosy z innej epoki [C. Miłosz, J. Błoński: Listy 1958–1997]. – V. Powinowactwa nie tylko z wyboru [dot. C. Miłosza, J. Czapskiego]; Tropami Miłosza [dot. C. Miłosza, A. Buszy]; Wielorakie spotkania [dot. C. Miłosza, T. Venclovy]; „Paczka” w zaświaty [dot. A. Zagajewskiego].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

14. Wariacje faustyczne. [Esej]. Kraków; Budapeszt; Syrakuzy: Wydawnictwo Austeria 2023, 89 s.

Dot. Cz. Miłosza.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

• Poezja w kręgu hermeneutyki. „Teksty” 1981 nr 4/5, przedruk w: Poznawanie Miłosza. Studia i szkice o twórczości poety. Kraków 1985 s. 242-262.
• „Nad wodą ciemną i porywistą”. W: Problemy awangardy. Katowice 1983 s. 158-179.
• Poeta w roli ucznia i świadka. W: Autor, podmiot literacki, bohater. Wrocław 1983 s. 161-177.
• The poetry of Czesław Miłosz. The parable of the great disinheritance. [Przeł.] J. Weeks. „Cross Currents ”, Ann Arbor 1983 s. 333-346.
• „Dans ma patrie”: la Lithuanie et Wilno dans la poésie de Czesław Miłosz. W: Les Confins de l’ancienne Pologne. Ukraine – Lithuanie – Bélorussie XVIe – XXe siècles. Lille 1988 s. 239-249.
• La question de l’identité dans la littérature polonaise après 1945. [Przeł.] M. Tomaszewski. W: Pologne; singuliere et plumiere. Lille 1993 s. 51-62.
• Na granicy. (O esejach Josifa Brodskiego). W: O Brodskim. Studia – szkice – refleksje. Katowice 1993 s. 93-103.
• [M.] Pankowski. Mity i seks. „Teksty Drugie ” 1994 nr 2 s. 131-141, przekład na język francuski: Les mythes et la sexualité: l’exemple de Pankowski . W: Littérature et émigration dans les pays de l`Europe centrale et orientale . Paris 1996.
• Pojedynek o doktorową z Wilczej. W: Czytanie Schulza. Kraków 1994 s. 152-163, przedruk w wyd. nast. tamże 2008 [dot. wypowiedzi B. Schulza o W. Gombrowiczu].
• Anty–Credo Tadeusza Różewicza. W: Poezja w szkole średniej. Warszawa; Kraków 1995 s. 76-91.
• Słonimskiego gra w utopię. (Na marginesie „Kronik tygodniowych” z lat trzydziestych). „Kwartalnik Artystyczny ” 1995 nr 2 s. 70-80, przedruk w: Stulecie skamandrytów. Kraków 1996 s. 121-136.
• Literatur der Zwischenkriegszeit. W: Polnische Literatur. Annäherungen. [Przeł.]: M. Lami, J. Krzysztoforska-Doschek. Krakau-Oldenburg 1999 s. 207-234.
• „W mojej ojczyźnie, do której nie wrócę...”. W: W kręgu twórczości pisarzy emigracyjnych. Rzeszów 1999 s. 87-101.
• Przypływy i odpływy chaosu. „Dialog ” 2000 nr 1 s. 95-103; przekł. na język rumuński: Fluxurile şi refluxurile haosului. „A Treia Europa ”, Timişoara 2000 nr 3/4.
• Sarmata w wehikule czasu. (Stanisław Lem jako czytelnik). „Kwartalnik Artystyczny ” 2000 nr 4 s. 53-63, przedruk w: Stanisław Lem – pisarz – myśliciel – człowiek. Kraków 2003 s. 400-411; przekład na język niemiecki: Ein Sarmate in der Zeitmachine – Stanisław Lem als Leser. W: Stanisław Lem – Men, Denker, Schriftsteller. Wiesbaden 2005.
• Poeta – eseistą. W: Twórczość Zbigniewa Herberta. Studia. Kraków 2001 s. 123-148, przedruk w: Polonistik im deutschsprachigen Bereich. Hildesheim 2005.
• Schulz jako bohater literacki. W: „W ułamkach zwierciadła...”. Bruno Schulz w 110 rocznicę urodzin i 60 rocznicę śmierci. Lublin 2003 s. 497-514; przekł. na język serbski: Schulz kao kniževni junak. „Gradac ”, Čačak 2003 nr 148-149.
• Spotkania poetów. Miłosz i Venclova. W: Poezja polska na obczyźnie. Rzeszów 2005 s. 216-238.
• Wariacje o Brunonie Schulzu i Danilo Kisu. W: Bruno Schulz a kultura Pogranicza/Bruno Šul'c ì kul'tura Pograniččâ. Drohobycz 2007 s. 116–124, przekł. na język francuski. Variations sur Bruno Schulz et Danilo Kiš. W: Bruno Schulz entre modernisme et modernité. Paris 2018 s. 209-218.
• We władzy gestu odłączenia. W: Literatura – punkty widzenia – światopoglądy. Kraków 2008 s. 243-267.
• Różne dwudziestolecia. W: Nowe dwudziestolecie (1989-2009). Warszawa 2010 s. 408-416.
• Prorok postchrześcijaństwa? Ruch Literacki 2011 z. 3 s. 229-239, przedruk pt. „Prorok” postchrześcijański? W: Miłosz i Miłosz. Kraków 2013 s. 121-131, przekł. na język rumuński: „Profet” al postcreştinismului. W tegoż: Czesław Miłosz – un Gulliver al. Secolului al. XX-lea. [Szkice]. [Przeł.] C. Geambaşu. Bucureşti 2012.
• Wyrazić niewyrażalne. Dwugłos o katastrofie. W: Kino. Obiekt uczuć czy przedmiot badań? Kraków 2012 s. 469-488 [dot.: A. Bobkowski, T. Kuśniewicz].
• Les voyages dans le deuxième espace. W: Czesław Miłosz. Dialogue des cultures. Paris 2013 s. 77-84.
• Portret szkicowany słowem. W: Obecność. Wspomnienia o Czesławie Miłoszu. Warszawa. 2013 s. 317-356.
• Głosy niedosłyszane. „Kwartalnik Artystyczny ” 2014 nr 2 s. 33-49 [dot. Cz. Miłosza].
• Guliwer XX wieku. W: Rodzinny świat Czesława Miłosza. Kraków 2014 s. 17-28, przekł. na język rumuński: Un Gulliver al secolului al XX-lea. W tegoż: Czesław Miłosz – un Gulliver al. Secolului al. XX-lea. [Szkice]. [Przeł.] C. Geambaşu. Bucureşti 2012.
• W intertekstualnej sieci. W: Pismo chmur. Studia i szkice o poezji Ryszarda Krynickiego. Kraków 2014 s. 207-224.
• Po śladach Miłosza. „Fraza” 2016 nr 4 s. 107-117.
• Z Tadeuszem Konwickim w Kolonii Wileńskiej. „Kwartalnik Artystyczny” 2017 nr 2 s. 57-71.
• Európa közepeböl nézve. [Przeł. A. Kocsis]. W: Távolodhatunk-e a birodalomtól?. Posztkolonializmus a lengyel irodalomtudományban. Göd 2018 s. 123-129; 131-140;.
• „Pisane było”?. „Kwartalnik Artystyczny” 2020 [nr] 2 s. 46-58 [dot. Cz. Miłosza].
• Les aventures de la polonité. W: Médiatrice des cultures. Paris 2021 s. 57-75.
• Rozmowy w listach. W: „Odcisk palca – rozległy labirynt”. Prace ofiarowane profesorowi Wojciechowi Ligęzie na jubileusz siedemdziesięciolecia. Kraków 2021 s. 179-196 [dot. A. Międzyrzeckiego, Cz. Miłosza].
• Ambiwalencje „epoki świeckiej”. W: Literatura a religia – wyzwania postsekularności. Lublin 2022 s. 607-619.
• Posłuchajmy Czesława Miłosza. W: Czesław Miłosz i wiek XXI. Kraków 2022 s. 21-36.
• Rozmowy „wierszami i o wierszach” = Conversations „in poems and on poems”. „Konteksty Kultury” 2022 z. 1 [nr] 19), s. 124-141.
• Trzy mity o Wisławie Szymborskiej. (Kilka myśli z okazji stulecia Jej urodzin). [Powst. 2024]. Dostępne w Internecie: Zob. link [dostęp 20 marca 2024).

Wybory tekstów w przekładach

rumuński

• Czesław Miłosz – un Gulliver al. Secolului al. XX-lea. [Szkice]. [Przeł.] C. Geambaşu. Bucureşti 2012.

Prace redakcyjne

1. Kazimierz Wyka. Charakterystyki, wspomnienia, bibliografia. Praca zbiorowa pod red. H. Markiewicza i A. Fiuta. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1978, 583 s.
2. Czesławowi Miłoszowi – poeci. Antologia. Wybrał, opracował i wstępem opatrzył A. Fiut. Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński 1996, 112 s.
3. Cz. Miłosz: Traktat moralny; Traktat poetycki. Lekcja literatury z Czesławem Miłoszem, Aleksandrem Fiutem i Andrzejem Franaszkiem. Przypisy: A. Fiut. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1996, 100 s. Lekcja Literatury Wyd. nast. tamże 1998.
Zawiera także: Pokochać sprzeczność. Z Czesławem Miłoszem rozmawiają Aleksander Fiut i Andrzej Franaszek, s. 5-32.
4. Cz. Miłosz: Zaraz po wojnie. Korespondencja z pisarzami 1945-1950. Oprac. przypisów: A. Fiut, K. Kasperek. Kalendarium: Z. Zblewski. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1998, 556 s.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
5. Cz. Miłosz: Dzieła zebrane. Komitet naukowy: J. Błoński, A. Fiut, M. Stala, M. Zaleski, A. Franaszek, K. Kasperek. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”; Wydawnictwo Literackie 1999-2020.
Tu w oprac. A. Fiuta:.

[T.1]. Wiersze. Przypisy bibliograficzne: A. Fiut. Nota wydawcy: J. Illg, K. Kasperek, A. Kosińska. T. 1-5. 2001-2009, 302 + 423 + 383 + 405 + 433 s..

[T. 2]. Zniewolony umysł. Przypisy, bibliografia: A. Fiut. Nota wydawcy: A. Fiut, M. Rola, M. Rydlowa. 1999, 306 s.

[T. 4]. Dolina Issy. Przypisy: A. Fiut, H. Markiewicz. Bibliografia: A. Fiut. Nota wydawcy: M. Rola, M. Rydlowa. 2000, 307 s.

[T. 8]. Widzenia nad Zatoką San Francisco. Przypisy: T. Kunz. Bibliografia: A. Fiut. Nota wydawcy: M. Rola, M. Rydlowa. 2000, 270 s.

[T. 14]. Autoportret przekorny. Rozmowy: Cz. Miłosz, A. Fiut. [Wyd. 3]. Konsultacja: H. Markiewicz. Przypisy, bibliografia: K. Kasperek. 2003 , 533 s. Zob. poz.

[T. 17]. Zaczynając od moich ulic. Przypisy: Ł. Tischner. Przypisy do tekstów: List półprywatny o poezji; Dwight Macdonald; Józef Czechowicz: A. Franaszek. Bibliografia: A. Fiut. Nota wydawcy: A. Fiut, A. Szulczyńska 2006, 635 s.

[T. 18]. Przekłady poetyckie. Zebrała i oprac. M. Heydel. Bibliografia: A. Fiut. 2005, 726 s.

[T. 29]. Zaraz po wojnie. Korespondencja z pisarzami 1945-1950. Przypisy: A. Fiut, K. Kasperek. Bibliografia: A. Fiut. Nota wydawcy: A. Szulczyńska. 2007, 756 s.

[T. 31]. O podróżach w czasie. Wybór, oprac. i wstęp: J. Gromek. Przypisy: E. Pasierski. Bibliografia (wybór): A. Fiut, A. Kosińska. Nota wydawcy: E. Pasierski, A. Szulczyńska. 2010, 282 s.

[T. 33]. Piesek przydrożny. Przypisy: Ł. Tischner. Bibliografia (wybór): A. Fiut. Nota wydawcy: K. Kasperek, A. Szulczyńska. 2011, 342 s.

[T. 40]. W cieniu totalitaryzmów. Publicystyka rozproszona z lat 1945-1951 oraz teksty z okresu II wojny światowej. Zebrali i opracowali pod kierunkiem A. Fiuta M. Antoniuk, S. Bill, K. Jarzyńska, E. Kołodziejczyk, M. Woźniak-Łabieniec. 2018, 876 s.

[T. 42]. Wygnanie i powroty. Publicystyka rozproszona z lat 1951-2004. Cz. 1-2. Zebrali i opracowali pod kierunkiem A. Fiuta M. Antoniuk, S. Bill, K. Jarzyńska, E. Kołodziejczyk, M. Woźniak-Łabieniec. 2019, 872 + 1090 s.

[T. 43]. Z archiwum. Wybór publicystyki z lat 1945-2004. Pod kierunkiem A. Fiuta zebrali, odczytali z rękopisów, zredagowali M. Antoniuk, S. Bill, K. Jarzyńska, E. Kołodziejczyk, M. Woźniak-Łabieniec. 2020, 736 s.

[T. 44]. Czesław Miłosz. Bibliografia przedmiotowa 1932-2020 (wybór). Pod kierunkiem A. Fiuta oprac. E. Pasierski. 2020, 817 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji
6. Cz. Miłosz: Tak mało = Cosi poco. [Wybór wierszy]. Przedmowa autora, wybór: A. Fiut. Przeł. [na włoski] P. Marchesani [i inni]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1999, 288 s.
Tekst w języku polskim i włoskim.
7. Poznawanie Miłosza 2. 1980-1998. Cz. 1-2. Pod red. A. Fiuta. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2000, 2001, 421 + 377 s.
8. Cz. Miłosz: Tak zwane widoki ziemi. Wybór wierszy = The so-called sights of the eart. Selected poems. Koncepcja i wybór wierszy: A. Fiut. Olszanica: Wydawnictwo Bosz 2011, 223 s. Poezja – Bosz..
Tekst w języku polskim i angielskim.
9. Poznawanie Miłosza 3. 1999-2010. Pod red. A. Fiuta. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2011, 1014 s.
10. Miłosz i Miłosz. Red.: A. Fiut, A. Grabowski, Ł. Tischner. Kraków: Księgarnia Akademicka 2013, 950 s.
11. Gry międzyludzkie Leona Neugera. Red.: A. Fiut, E. Jogałła, E. Tabakowska. Kraków; Budapeszt; Syrakuzy: Wydawnictwo Austeria 2022, 385 s.

Omówienia i recenzje

• Ankiety dla IBL PAN 2009 , 2011 , 2024.

Wywiady

• „Moi mistrzowie, moja Europa”. Rozm. B. Sajduk. „Kraków” 2006 nr 5.
• „Zwrócony stale w tę samą stronę”. Rozm.: A. Węgrzyniak, L. Łysień. „Świat i Słowo” 2006 nr 1.

Słowniki i bibliografie

• Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny. T. 1. Warszawa [1998].
• Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1 . Warszawa 2000 (D. Nowacki).
• M. ZACZYŃSKI: Aleksander Fiut – bibliografia. W: W ogrodzie świata. Profesorowi Aleksandrowi Fiutowi na siedemdziesiąte urodziny. Kr. 2015.

Dowód nietożsamości

• M. PIECZARA: Wilhelm Mach – pisarz maksymalista. „Nowy Wyraz” 1977 nr 12.
• A. SULIKOWSKI: Przemyślany doktorat. „Twórczość” 1978 nr 4.
Go back to position Wróć do pozycji

Rozmowy z Czesławem Miłoszem

• K.A. JELEŃSKI: Jestem Miłoszem, Miłoszem być mogę. „Kultura”, Paryż 1983 nr 11, przedruk w tegoż: Chwile oderwane. Gdańsk 2007.
• B. MAJ. „Ruch Literacki” 1983 nr 1.
Go back to position Wróć do pozycji

Moment wieczny

• J. BŁOŃSKI: Miłosz wreszcie przeczytany. „Tygodnik Powszechny” 1988 nr 36.
• J. ŁUKASIEWICZ: Pierwsza monografia poezji Miłosza. „Odra” 1988 nr 12.
• A. NASIŁOWSKA: Nietrwałość. „Res Publica” 1988 nr 7.
• A. MICHAJŁÓW: Mapa. „Brulion” 1989 nr 11/12.
• D. KORWIN–PIOTROWSKA. „Ruch Literacki” 1993 nr 4.
• J. BIELSKA–KRAWCZYK. „Kwartalnik Artystyczny” 1999 nr 2.
Go back to position Wróć do pozycji

Czesława Miłosza autoportret przekorny

• J. MARX: Wizerunek własny Miłosza. „Kultura” 1988 nr 35.
• K. MYSZKOWSKI: Punkt odniesienia. „Kwartalnik Artystyczny” 2003 nr 1.
Go back to position Wróć do pozycji

Pytanie o tożsamość

• J. BŁOŃSKI: Dowiedz się, kim jesteś. „Tygodnik Powszechny” 1995 nr 45.
• D. NOWACKI: „Kwartalnik Artystyczny” 1996 nr 2.
• J. SMULSKI: Tożsamość jako problem historycznoliteracki. „Twórczość” 1996 nr 1.
Go back to position Wróć do pozycji

Być (albo nie być) Środkowoeuropejczykiem

• A. LEGEŻYŃSKA: Środkowoeuropejczyk, albo tożsamość problematyczna. „Tygodnik Powszechny” 2000 nr 23, przedruk w tejże: Krytyk jako domokrążca. Poznań 2002.
• R. MOCZKODAN: Pytanie bez odpowiedzi. „Kwartalnik Artystyczny” 2000 nr 4.
• J. PASTERSKA: Linia życia i sztuki. „Fraza” 2000 nr 3.
• R. SOWIŃSKA: Środkowoeuropejskie pisanie. „Twórczość” 2000 nr 10.
• S. STABRO: Być Środkowoeuropejczykiem? „Odra” 2000 nr 9.
• S. STABRO: Kłopot z tożsamością. „Dekada Literacka” 2000 nr 4/5.
Go back to position Wróć do pozycji

W stronę Miłosza

• J. PASTERSKI: Strony rozległego dialogu.„Fraza” 2003/2004 nr 4/1.
• A. KAŁUŻA: Inni Miłosza. „Nowe Książki” 2004 nr 3.
• J.M. RUSZAR: Strona Miłosza. „Rzeczpospolita” dodatek „Plus Minus” 2004 nr 74.
• Ł. TISCHNER. „Ruch Literacki” 2004 z. 6.
• T. GARBOL. „Pamiętnik Literacki” 2007 z. 1.
Go back to position Wróć do pozycji

Spotkania z Innym

• J. BECZEK: Antropologia Innego. „Nowe Książki” 2007 nr 5.
• A. NASIŁOWSKA: Postkolonializm bez kolonii. „Kwartalnik Artystyczny” 2007 nr 2.
• A. NAWARECKI: Na tropach inności: o „Spotkaniach z Innym” Aleksandra Fiuta. „Wielogłos” 2007 nr 2.
• O. ROMAŃSKA – MALINA: Inny stoi w drzwiach. „Twórczość” 2007 nr 6.
• J. PASTERSKA: „Postkolonialni” Polacy, czyli zalety obłaskawiania Innego. „Fraza” 2007 nr 2.
• H. SIEWIERSKI: Polski kształt spotkania z Innym. „Znak” 2007 nr 2.
• M. KRAJKOWSKI. „Litteraria Copernicana” 2008 nr 1.
• M. MIKOŁAJCZYK: Pochwała inności. W: In Gremium. Studia nad historią, kulturą i polityką [T.] 10. Zielona Góra (2016).
Go back to position Wróć do pozycji

Z Miłoszem

• P. CZAPCZYK: Po stronie Miłosza. „Nowe Książki” 2012 nr 2.
Go back to position Wróć do pozycji

We władzy pozoru

• J. MADEJSKI: Poza pozorem. „Kwartalnik Artystyczny” 2015 nr 2.
• M. MUS: Lekcja czytania dla zrozumienia świata. „Nowa Dekada Krakowska” 2015 nr 6.
• S. STABRO: Rzeczywistość i pozory. „Konteksty Kultury” 2015 z. 2.
Go back to position Wróć do pozycji

Po kropce

• Ł. TISCHNER: Szkice do autoportretu. „Nowa Dekada Krakowska” 2017 nr 3.
• K. ZYCH. „Kwartalnik Artystyczny” 2017 nr 2.
• A. JUCHNIEWICZ: Rozmaitości literaturoznawcze. „Śląsk ” 2022 nr 6.
Go back to position Wróć do pozycji

Wypchany niedźwiedź?

• P. TAŃSKI: Zapis okoliczności i czuła pamięć o najbliższych osobach. „Kwartalnik Artystyczny ” 2022 [nr] 2.
Go back to position Wróć do pozycji

Wyglądy i wglądy

• M. TOMCZOK: Fachowiec. „Kwartalnik Artystyczny” 2022 nr 4.
• A. JUCHNIEWICZ: Wtajemniczenia w sztukę czytania. „Nowe Książki” 2023 nr 2.
• A. KOMOROWSKI: „Bez tom wieche pawich piór”. „Twórczość” 2023 nr 2.
• B. SUWIŃSKI: Intelektualna autobiografia. „Elewator” 2023 nr 1/2.
Go back to position Wróć do pozycji

Wariacje faustyczne

• S. CHWIN: „Wariacje faustyczne” Aleksandra Fiuta. [Powst. 2024]. Dostępna w Internecie: Zob. link [dostęp 20 marca 2024].
Go back to position Wróć do pozycji
Print
LICENCE_INFO