Urbankowski Bohdan

BIO

Urodzony 19 maja 1943 w Warszawie; syn Mieczysława Urbankowskiego, inżyniera, i Ireny z Czejmniców, urzędniczki. Dzieciństwo i młodość spędził w Bytomiu, gdzie uczęszczał do szkół. W 1956 jako uczeń szkoły podstawowej otrzymał I nagrodę za nowelę pt. Zadanie w konkursie literackim Polskiego Radia i Wydziału Kultury Miejskiej Rady Narodowej w Bytomiu; w 1957 opowiadanie to, przerobione na słuchowisko, zostało nadane na antenie Polskiego Radia. Od 1957 uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego im. J. Smolenia w Bytomiu, gdzie w 1958 zorganizował międzyszkolny radiowęzeł, a w 1959 Klub Artystów Anarchistów, grupujący młodzież szkolną czynnie uprawiającą różne dziedziny sztuki (literaturę, plastykę, muzykę). Zajmował się w tym czasie malarstwem; w 1960 i 1961 prezentował swoje prace na dwóch wystawach artystycznych w Bytomiu i w Katowicach. Czynnie uprawiał też sport; w 1960-63 kilkakrotnie wygrywał regionalne turnieje szermiercze. Zaczął także pisać pierwsze utwory dramatyczne i poetyckie. Po zdaniu w 1961 matury podjął studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim (UW); w 1966 uzyskał magisterium. Równocześnie w 1964-65 uczestniczył w Studium Wiedzy o Sztuce, zorganizowanym przy Muzeum Narodowym i UW. W czasie studiów współpracował z akademicką rozgłośnią radiową Kickie Radio. W 1963 powołał, wraz z Aleksandrem Nawrockim, Tadeuszem Mocarskim i Anną Frajlich, warszawską kontynuację Klubu Artystów Anarchistów, w 1966 przeszedł wraz z nią do Forum Poetów „Hybrydy”, którego był współorganizatorem, a w 1967-73 przewodniczącym; sformułował jego założenia programowe pod nazwą Nowy Romantyzm. Jednocześnie od 1966 kontynuował studia na UW w zakresie filozofii; w 1969 uzyskał magisterium. W 1966-68 prowadził prelekcje poświęcone filozofii Indii w Towarzystwie Przyjaźni Polsko-Indyjskiej. Był członkiem zespołów redakcyjnych czasopism studenckich: w 1967-68 „Orientacji”, a w 1967-70 „Nowych Widzeń”, gdzie publikował też teksty programowe. W 1969-71 w czasie studiów doktoranckich zatrudniony był na Wydziale Filozofii UW na stanowisku asystenta, a później starszego asystenta, i prowadził zajęcia z filozofii na Wydziale Polonistyki UW. W 1971 doktoryzował się w dziedzinie filozofii na podstawie rozprawy pt. Filozoficzne problemy humanizmu w twórczości Fiodora Dostojewskiego (promotor prof. Andrzej Wolicki). Następnie przez kilka miesięcy pracował w węglarni w Piasecznie, a później w agencji turystycznej w Zalesiu Górnym. W 1972-73 współpracował z miesięcznikiem „Człowiek i Światopogląd”. W 1972-78 był adiunktem w Instytucie Nauk Humanistycznych w Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie i prowadził wykłady z historii filozofii oraz seminaria z etyki sportu. W 1973 był inicjatorem powstania grupy poetyckiej Konfederacja Nowego Romantyzmu, która działała do 1976. W 1973 ożenił się z Ludmiłą Fomin, filologiem rosyjskim. Od 1976 był członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP; do rozwiązania Związku w 1981). Rozwijał twórczość literacką, publikując wiersze, fragmenty prozy, artykuły i recenzje literackie w wielu czasopismach, m.in. w „Argumentach” (1970-81, z przerwami; tu w 1970-72 cykl artykułów poświęconych rozumieniu postaci Jezusa przez wielkich filozofów), „Poezji” (1971-86, z przerwami), „Ekranie” (1976-79), „Sztandarze Młodych” (1976-81). Był laureatem licznych nagród w konkursach poetyckich. W 1977-79 pracował w Telewizji Polskiej w Warszawie jako dramaturg, reżyser i scenarzysta Teatru Faktów, a w 1979-81 w Polskim Radiu w Redakcji Teatru Dramatycznego. W 1978-81 pełnił funkcję przewodniczącego Międzyuczelnianej Sekcji do Badań Filozofii Polskiej. W tym samym czasie był członkiem redakcji „Studiów Filozoficznych”. W 1980-81 współpracował z tygodnikiem „WTK”, w którym prowadził dział pt. Horyzonty. W 1981 w tygodniku „Itd” ogłosił cykl artykułów pt. Notatki do polskiego Plutarcha. Współpracował z prasą wydawaną poza cenzurą; w 1982 redagował pisma „Przyszłość Polski” i „Konfederat(a)”, a w 1982-85 publikował w wydawanym w Łodzi piśmie „Prześwit”. W sezonie 1982/83 zaczął pracować w Teatrze Dramatycznym im. J. Szaniawskiego w Płocku jako kierownik literacki. W 1983 otrzymał nagrodę Prezesa Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”. W 1984-86 był zastępcą redaktora naczelnego miesięcznika „Poezja”; został odwołany ze stanowiska po publikacji szkicu krytycznego o literaturze socrealizmu pt. W rozdartym świecie (nr 3). W 1985 wstąpił do nowego ZLP. Kontynuował twórczość literacką, ogłaszając artykuły i wiersze w miesięczniku „Wiara i Odpowiedzialność”, którego był współorganizatorem (1986-88; tu w 1988 cykl pt. Żydzi a Powstanie Styczniowe, podpisanego pseudonimem Bohdan Wrzesiński, a także cykl poświęcony Józefowi Piłsudskiemu, podpisany pseudonimem Jerzy Czejmnic) oraz w wydawanym w drugim obiegu w Warszawie piśmie środowiska nauczycielskiego „Tu, teraz” (1989; podpisany pseudonimem Obserwator). W 1988-90 współredagował wydawane w Berlinie Zachodnim pismo „Pogląd.” W 1989 przebywał w Paryżu jako stypendysta Editions Dembinski; m.in. uczestniczył tam w spotkaniach Ligi Antykomunistycznej. W 1990 otrzymał stypendium Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku, w ramach którego odbył podróż po Stanach Zjednoczonych i Kanadzie z wykładami na tematy polityczne. W 1989 został członkiem zarządu Związku Piłsudczyków, a w 1992-2001 pełnił funkcję wiceprezesa (w 2002 został członkiem Rady Programowej Związku). W 1990 pracował w redakcji „Opinii”, organu Konfederacji Polski Niepodległej (KPN); tu prowadził m.in. dział Ćwiczenia z wyobraźni politycznej. W 1990-91 wchodził w skład redakcji „Polonistyki”; tu ogłosił m.in. cykle artykułów pt. Krótki kurs socrealizmu i Poezja lat 80.. W 1991 pracował jako kierownik działu historycznego w tygodniku „Razem” i „Gazecie Polskiej”, organie KPN. W 1991-92 był doradcą Ministerstwa Obrony Narodowej do spraw kultury i wychowania w rządzie Jana Olszewskiego. W 1991-97 stale współpracował z wydawanym przez oo. salezjanów miesięcznikiem dla młodzieży „Ziarna” (tu m.in. cykl artykułów pt. Listy o tolerancji, za które w 1998 otrzymał Laur Posła Prawdy, przyznany przez Muzeum Szlachty Mazowieckiej). W 1992-93 współredagował z Wojciechem J. Podgórskim serię Lektury Szkolne w Wydawnictwach Szkolnych i Pedagogicznych. W 1992-2000 pełnił funkcję prezesa Oddziału Warszawskiego ZLP i w tym samym czasie redagował „Biuletyn Literacki” Oddziału; tu też ogłaszał liczne teksty publicystyczne. W 1993 w czasie Międzynarodowej Warszawskiej Jesieni Poezji otrzymał nagrodę specjalną i tytuł Księcia Poetów. W tymże roku kandydował do Senatu Rzeczpospolitej Polskiej z listy KPN. W 1997 został powołany jako ekspert do Komisji Kultury Akcji Wyborczej Solidarność. W 2000 został prezesem Ogólnopolskiego Klubu Poetów. W 2001 otrzymał medal za udział w działalności wydawniczej drugiego obiegu w Regionie Ziemi Łódzkiej w latach 1980-1989. Podjął współpracę z „Tygodnikiem Płockim” (od 1991; tu m.in. w 2000 cykl pt. Miłości Adama Mickiewicza), „Naszą Polską” (2001) oraz ze słowackim pismem „Literam Tøžedenníkem” (Bratysława, 1999-2002). Wiersze, artykuły literackie i publicystyczne drukował m.in. „Nowej Myśli Polskiej (2001, 2004), Poezji Dzisiaj” (2004-05), „Myśli Polskiej” (2005) i „Gazecie Polskiej” (2005-07). W 2003 otrzymał nagrodę Sejmiku Mazowieckiego w dziedzinie literatury. Odznaczony m.in. medalem im. gen. Stefana Grota-Roweckiego (1981), medalem Związku Piłsudczyków (1995), medalem „O Niepodległość Polski i Prawa Człowieka” (2002), Złotym Krzyżem Zasługi (2002). Zmarł 15 czerwca 2023 w Warszawie; pochowany tamże na cmentarzu Północnym.

Twórczość

1. Rosa Weneda. Dramat „prześmiewczo-romantyczny”. Prapremiera: Bytom, Liceum im. J. Smolenia 1961.

Inf.: E. Głębicka: Grupy literackie w Polsce 1945-1989. Warszawa 2000 s. 211.

2. Poemat o nas. [Widowisko poetyckie]. Muzyka: S. Śliwiński. Prapremiera: Bytom Dom Kultury 1964.

Inf. jak w poz. ↑.

3. Apokryfy. [Wiersze]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1968, 15 s. Zeszyty Poetyckie. Przedruk zob. poz. ↑.

BIO

Twórczość

Nagrody

Adaptacje

radiowe

Nagrody

Nagrody

Nagrody

Nagrody

Zawartość

Adaptacje

radiowe

Nagrody

Zawartość

Zawartość

Nagrody

Zawartość

Przekłady

angielski

Nagrody

Zawartość

Nagrody

Zawartość

Zawartość

Adaptacje

radiowe

Zawartość

Zawartość

Zawartość

Przekłady

słowacki

Nagrody

Słuchowiska radiowe, m.in.

Wybory utworów literackich w przekładach

słowacki

Montaże utworów

Przekłady i adaptacje

Prace redakcyjne

Omówienia i recenzje

Wywiady

Słowniki i bibliografie

Głosy

Teatr Kaliguli

W cieniu

Dostojewski – dramat humanizmów

Myśl romantyczna

Mochnacki – sny o ojczyźnie

Czerwona msza, albo Uśmiech Stalina

Józef Piłsudski – marzyciel i strateg

Adam Mickiewicz. Tajemnice wiary, miłości i śmierci

Poeta, czyli człowiek zwielokrotniony

Od Staffa do Wojaczka