BIO

Born on 13 September 1894 in Lodz into a Jewish family; son of the bank clerk Izydor Tuwim and Adela, née Krukowska; brother of the poet and translator Irena Tuwim. Between 1904 and 1914, he attended the Russian Romanov Male State Grammar School in Lodz. It was during this period that his passion for collecting books and other literary curios emerged. In 1909, he developed an interest in Esperanto. He made his debut in 1911, with a translation into Esperanto of the Leopold Staff poem W jesiennym słońcu (In the autumn sun), which appeared in the periodical "Pola Esperantisto" (no. 9). He continued to publish translations of poetry in this periodical until 1914. His own first published poem, Prośba (Plea), appeared in 1913 in the newspaper "Kurier Warszawski" (no. 6; under the by-line St.M.). The following year, his poems Panny (Girls) and Źle (Bad) appeared in the one-off publication "Życie łódzkie" under the pseudonym Roch Pekiński. In 1915, he started to publish translations of Russian literature in "Nowy Kurier Łódzki", making his debut as with a Polish version of a Konstantin Balmont poem that appeared in Polish as Krzyk wartownika (The sentry's shout; no. 36, as Roch Pekiński). In 1915, he became active in the cabaret scene, collaborating with the Lodz-based cabarets Bi-Ba-Bo, Różowy Słoń (Pink Elephant) and Nowości (News), as well as the studio theatre Urania. In 1916, he started studying at the University of Warsaw (UW), initially taking a law degree before transferring to Polish philology in 1917, which he then abandoned in 1918. He was a member of the University's Jan Kochanowski Circle, serving on its board as its librarian. It also provided a venue for his poetry readings in January 1918. He continued to write poetry. He collaborated with the journal "Pro arte et studio" (1916-18), later "Pro arte" (1919), where he also served on the editorial board. He was co-founder of the poets' café Pod Pikadorem (Picador), which opened on 29 November 1918 and operated until March 1919 (it later opened for around another month in collaboration with the Klub Futurystów [Futurists' Club] under the name Cech Poetów [Poets' Guild]). In late 1919 and early 1920, he co-founded the Skamander group together with its eponymous periodical, where he served on the editorial college while also publishing poems, articles and translations there (1920-28 and 1935-39). During this period, his works likewise appeared in the periodicals "Zdrój" (1919), "Naród" (1920-21), "Kurier Polski" (1920-23) and "Pani" (1922-25), while he also initiated the publication of the Lodz-based journal "Tańczący Ogień" (one issue appeared). He was extremely active as a lyricist and songwriter for cabarets (usually published using pseudonyms, including Dr Pietraszek, J. Wim, Oldlen, Profesor Pietraszek, and Profesor Ptaszek). He collaborated with the Warsaw-based cabarets Miraż (Mirage; 1916-19), Czarny Kot (Black Cat; 1917-19), Argus (1918) and Sfinks (Sphinx; 1918). In 1918, he co-founded alongside Jan Brzechwa the student cabaret group Gaudeamus, which between 1919 and 1931 was connected to the Qui pro Quo theatre. Tuwim co-created many revues that were performed there, with these pieces published in periodicals including "Estrada" (1917-20). In 1919, he married Stefania Marchwiówna, with whom he had become acquainted in 1912. In 1919 he became a founding member of the Polish Society of Authors and Composers (ZAiKS), which was legalized in 1921. He served on its board from 1932. In 1920, he worked in the Press Office of the Central Command of the Polish Armed Forces that was led by Józef Piłsudski. In 1920, he joined the Polish Writers' Trade Union (ZZLP), while he was also a member of the Polish PEN Club. Alongside Jan Lechoń and Antoni Słonimski, he wrote April Fools' supplements for "Kurier Polski" (1920-25) and "Przegląd Wieczorny" (1925), also collaborating with them on writing satirical political sketches (1922-30). In 1924, he collaborated with the literary weekly "Wiadomości Literackie", where he published poems and articles, as well as contributing the regular columns Gilotyna (Guillotine; 1924) and Camera obscura (from 1924). He also served on the periodical's editorial committee. From December 1925 to February 1926, he co-published alongside Mieczysław Grydzewski and Antoni Borman weekly illustrated magazine "ToTo". He collaborated with the experimental theatre group Szkarłatna Maska (Scarlet Mask) in 1925. He published satirical texts in periodicals including "Cyrulik Warszawski" (1926-34; including the cycle of jokes Żółtko i Eierweiss [Yolk and Eierweiss]), "Ilustrowany Kurier Codzienny" (1929-33; in 1929 he led the section Wesołe archiwum [Jolly archive]) and in "Szpilki" (1936-39). In parallel to writing poetry, he continued to produce translations from Russian, as well as from French and German, while also working on adaptations of musical comedies. From 1927, he collaborated with Polish Radio, while in 1935 he was appointed artistic director of its comedy section. In 1928 and 1929, he participated in poetry retreats organized by Ludwik Hieronim Morstin at his estate in Pławowice near Proszowice, then in the Miechów district. He was awarded the prize of the City of Lodz in 1928. In the 1930s, he remained active in cabaret theatres. In 1931, alongside Marian Hemar and Fryderyk Járosy, he co-founded the Banda (Gang) Comics' Cabaret, where he served as literary director (the cabaret operated until 1933, while in 1932/33 if functioned under the auspices of the United Theatres Theatre Alliance [Spółka Teatralna Teatry Zjednoczone]). From 1934, he served on the editorial board of the monthly "Szpargały", which was "dedicated to bibliophilia and book collecting, as well as to other bibliophile peculiarities". In 1935, he received first prize in a vote organized by "Wiadomości Literackie" that asked: Who would we elect to the Academy of Independent [Artists], were such an Academy to exist? The same year, he received the Golden Laurel of the Polish Academy of Literature in recognition of his outstanding literary work. His first poems for children were published in 1935, too. In early 1936, he spent four months receiving medical care (for anxiety and depression) at the Bad Gräfenberg spa (then located in Czechoslovakia in the town of Frývaldov, now Jeseník, with the spa called Lázně Jeseník). He travelled around Europe on several occasions. In February 1939, he was sentenced to imprisonment in the isolation camp at Bereza Kartuska following a plea from the Ministry of Military Affairs who accused him of anti-state activities. His sentence was, however, suspended. Following the outbreak of World War II, he managed to reach France via Romania, Yugoslavia and Italy in September 1939. He settled in Paris where he received a grant from the Polish government in exile. He started collaborating with the newspapers "Wiadomości Polskie" and "Robotnik Polski" (New York, 1940-43). Following France's surrender, he managed to reach Portugal in June 1940 before leaving for Brazil, where he settled in Rio de Janeiro while awaiting a US visa. He moved to New York several months later. He remained active as a writer, working from 1940 on the epic poem Kwiaty polskie (Polish Flowers), while continuing to publish in the London-based "Wiadomości Polskie", as well as in the New York-based "Tygodniowy Serwis Literacki Koła Pisarzy z Polski" (1941). In November 1941, he stopped collaborating with the above periodicals owing to a difference of opinion regarding their policies towards the Union of Soviet Socialist Republics (USSR). He published texts including poems, translations and articles in "Nowa Polska" (London, 1942-46) and "Głos Ludowy" (Detroit, 1942-46). He was a member of the Circle of Writers from Poland (Koło Pisarzy z Polski), serving on its board in 1943. From 1942, he was associated with the left-wing group in the Polish-American section of the International Workers Order. He was involved in propaganda activities supporting, among other causes, cooperation with the USSR, the formation of the Union of Polish Patriots (Związek Patriotów Polskich) and legitimizing the State National Council (Krajowa Rada Narodowa). In 1944, the Embassy of the Republic of Poland in London stopped paying his grant awarded from the National Cultural Fund (Fundusz Kultury Narodowej). He spent several months of summer 1945 in Toronto, Canada, with his sister who had recently arrived to the USA. In June 1946, he returned to Poland and settled in Warsaw. He was active as a literary author, translator and editor. He published in periodicals including "Kuźnica" (1945-46), "Odrodzenie" (1945-49; including in 1947-48 the regular column Camera obscura and in 1947 the cycle of aphorisms Z notesu amerykańskiego [From an American notebook]), "Przekrój" (1945-53), "Szpilki" (1946-53; including in 1947 the cycle of aphorisms Przebłyski genialności [Flashes of genius] and in 1950 the column Lamus humorystyczny [Humorous lumber room]). In 1947, he spent several months as the artistic director of the Musical Theatre of the House of the Polish Army (Teatr Muzyczny Domu Wojska Polskiego). In 1948/49. he served as artistic director and then until 1951 as literary director of the Nowy Theatre. In 1948, he took part in the World Congress of Intellectuals in Defence of Peace in Wroclaw. The same year, he became president of the Society of Friends of the Hebrew University in Jerusalem, an organization based in Warsaw that was active until 1950. In 1949, he was made honorary president of the Union of Polish Authors and Composers of Popular Songs (Związek Polskich Autorów i Kompozytorów Utworów Rozrywkowych, ZAKR). The same year, he was awarded an honorary doctorate from the University of Lodz (UŁ) and the literary prize of the City of Lodz. Between 1949 and 1953, he contributed the column Cicer cum caule, czyli Groch z kapustą [Hotchpotch] to the monthly "Problemy". In 1950, he started publishing poems, column pieces, literary articles and translations in the monthly "Nowa Kultura". The same year, he became a member of the Main Council of the Polish-Soviet Friendship Society (TPPR). During this period, he developed various works, some of which remained unfinished, including an anthology of nineteenth-century satirical and humorous Polish poetry, a selection of poems by Włodzimierz Stebelski titled Nowy pan Jowialski. Słownik sowizdrzalski (A New Mr Jowialski. A picaresque dictionary; excerpts appeared in "Przekrój" in 1953, no 432-433), a book about the humorist Soter Rozmiar Rozbicki, and a book aimed at younger readers, Podróż lingwistyczną dookoła świata (A linguistic journey around the world). In 1951, he received the State Prize (1st class) in recognition of his poetry and translations. In 1953, he was appointed literary director of the Warsaw Song and Dance Group *(Zespół Pieśni i Tańca Warszawa). He was awarded the Order of Polonia Restituta (3rd class) in 1946, the Commander's Cross of the Order of Polonia Restituta in 1947, and the Banner of Work (1st class) in 1949. In 1946, he adopted a daughter, Ewa (later Tuwim-Woźniak), from the Otwock orphanage for Jewish orphans. She went on to found the Julian and Irena Tuwim Foundation in 2006. He died suddenly on 27 December 1953 in Zakopane. He is buried in the Avenue of the Distinguished at Warsaw's Powązki Military Cemetery. He was posthumously awarded the Grand Cross of the Order of Polonia Restituta. Tuwim Day has been celebrated annually in Lodz on the anniversary of his birth since 1997. The Sejm (parliament) of the Republic of Poland proclaimed 2013 the Year of Julian Tuwim.

Twórczość

1. Mr Pipkins z Chicago w redakcji „Herolda łódzkiego. Ze śpiewami i tańcami Rocha Pekińskiego. [Rewia]. Prapremiera: Łódź, Teatr Nowości 1915.

Autor podpisany: Julian Tuwim (Roch Pekiński). Inf.: „Gazeta Łódzka1915 nr 119, s. 3; J. Stradecki: Kalendarium życia i twórczości. W: J. Tuwim: Wiersze 1. (Pisma zebrane). Warszawa 1986 s. 126.

2. Piękna Basia. Wodewil. [Współautor:] [M. Lewin] J.St. Mar. Prapremiera: Warszawa, Teatr Czarny Kot 1917.

J. Tuwim podpisany: J. Brzost. Inf.: „Nowa Gazeta1917 nr 230 s. 4.

3. Pst! pst! [Rewietka]. [Współautor:] [G. Baumritter] A. Włast. Prapremiera: Warszawa, Teatr Mały w Filharmonii 1917.

J. Tuwim podpisany: J. Wim. Inf.: „Kurier warszawski 1917 nr 199 s. 4.

4. Czyhanie na Boga. [Wiersze]. Warszawa: Gebethner i Wolff 1918, 139 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: J. Mortkowicz 1920; Toruń: Ignis 1922; wyd. 4 Warszawa: J. Mortkowicz 1929 . Pod Znakiem Poetów. Seria Nowa*, [10] . Przedruk zob. poz. (t. 1 cz. 1), ([1] t. 1).

Wiersze z lat 1911-1917.

5. Pal czart. [Rewia]. Współautorzy: J. Boczkowski, A. Włast [G. Baumritter]. Prapemiera: Warszawa, Teatr Miraż 1918.

J. Tuwim podpisany: J. Wim. Inf.: „Kurier Warszawski1918 nr 226 s. 2.

6. Pogrzeb Pikusia. Prapremiera: Warszawa, Teatr Miraż 1918.

J. Tuwim podpisany: J. Wim. Inf.: „Gazeta Poranna 2 Grosze1918 nr 124 s. 1.

7. Rewolucja w Niemczech. [Poemat satyryczny]. „Sowizdrzał1918 nr 46 s. 7. Wyd. osobne Łódź: Księgarnia Książka i Sztuka 1919, [29] s. Wyd. nast.: Łódź: Oficyna Bibliofilów Marka Szukalaka [1994], [34] s.; fototypiczne z posłowiem J. Andrzejewskiego. Łódź: Oficyna Bibliofilów 1998. Przedruk zob. poz. (cz. 1), [3].

8. Misja jedzie. Revue polityczne w 3 aktach. [Współautorzy:] [G. Baumritter] A. Włast, J. Boczkowski. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1919. Wyd. Warszawa: B. Rudzki [1919], 64 s. „Estrada”, 15. Przedruk zob. poz. .

J. Tuwim podpisany: T. Ślaz.

9. [Program składany]. [Współautor:] W. Olszewski. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1919.

Tu J. Tuwima (podpisany: T. Ślaz): Business is business. Rzecz z 60-go piętra. Muzyka J. Boczkowski oraz tłumaczenie A. Awerczenko: Trzeci system, sytuacja romantyczna [podpisany: St. Brzost]. Inf.: „Gazeta Poranna 2 grosze1919 nr 174 s. 1.

10. [Program składany]. [Współautorzy:] [G. Baumritter] A. Włast, H. Mlet. Prapremiera: Warszawa, Qui Pro Quo 1919.

Tu autorstwa J. Tuwima (podpisany: J. Wim; T. Ślaz): Gdy liście opadają. Stance jesienne oraz Przed bramą. Szalona noc. Inf.: „Maciek1919 nr 45 s. 3.

11. 1919/20. Revue aktualno-polityczne w 2 aktach. [Współautorzy:] A. Włast [G. Baumritter], J. Boczkowski. Prapremiera: Warszawa, Qui pro Quo 1920.

J. Tuwim podpisany: T. Ślaz. Inf.: „Kurier Poranny1920 nr 5 s. 2, 9.

12. Łódź. [Wiersz]. „Głos Polski1920 nr 217. Wyd. osobne: Red. i wstęp: A. Tomczak. Toruń: Towarzystwo Bibliofilów im. J. Lelewela 1987, [16] s.

Wydanie bibliofilskie.

13. [Program składany]. [Współautor:] [G. Baumritter] A. Włast. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1920.

Tu J. Tuwima: A ja ja jaj. Zawikłanie wychowawczo-ogrodowe [podpisany: T. Ślaz] oraz przekład: P. Schölwandes: Foljo 64[podpisany: St. Brzost]. Inf.: „Kurier Poranny1920 nr 153 s.1.

14. [Program składany]. [Współautorzy:] [K. Kusevitzky] K. Tom, L. Lakatos. Wystawienie: Warszawa,Teatr Qui pro Quo 1920.

Tu J. Tuwim podpisany: J. Ślaz, St. Brzost i S-ka; St. Brzost. Autorstwa J. Tuwima: Sitzband w Wenecji , muzyka J. Boczkowski oraz przekład L. Lakatosa: Hallo, czy to ty mój drogi?. Inf.: „Kurier Poranny1920 nr 60 s. 1.

15. Sokrates tańczący. [Wiersze]. Warszawa: J. Mortkowicz 1920 [antydatowane 1919], 134 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1920, wyd. 3 1927. Pod Znakiem Poetów. Seria Nowa, wyd. 4 1930 [antydatowane 1929]. Przedruk zob. poz. (t. 1 cz. 1), ([1] t. 1).

Zawiera m.in. wiersze: Legenda aurea; Sokrates tańczący; Dwa wiatry.

Przekłady

rumuński

wiersza Dwa wiatry: Cele două vănturi. [Przeł.] V. Teodorescu. W: Cele douăsprezece luni ale visului. Antologia inocenţei . Bucureşti 1972.

Adaptacje

telewizyjne

wiersza Legenda Aurea: Adaptacja i reżyseria: J. Gruza. Telewizja Polska 1957.

16. Czary i czarty polskie. [Szkic w:] Czary i czarty polskie oraz wypisy czarnoksięskie. Warszawa: Biblioteka Polska 1921, 217 s.. Wyd. nast.: tamże 1924 s. 5-55; Warszawa: Czytelnik 1960; pt. Czary i czarty polskie oraz Wypisy czarnoksięskie i Czarna msza. Warszawa: Wydawnictwo Iskry 2010, 374 s. Przedruk zob. poz. (t. 5). Zob. też Prace edytorskie i redakcyjne poz. .

17. Na złamanie karku. [Rewia w 3 aktach]. [Współautorzy:[ [K. Kusevitzky] K. Tom, [G. Baumritter] A. Włast. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1921.

J. Tuwim podpisany: T. Ślaz. Inf.: „Kurier Poranny1921 nr 3 s. 3.

18. Pracowita Pszczółka. Kalendarz encyklopedyczno-informacyjny na r. 1921 pod red. A. Słonimskiego, J. Tuwima. [Warszawa:] Nakład autorów [1921], 47 s. Przedruk zob. poz. .

Druk satyryczny – parodia popularnych kalendarzy.

19. [Program składany]. [Współautorzy:] Nikko Tinn; Sylwester. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1921.

J. Tuwim podpisany: St. Brzost; T. Ślaz. Autorstwa J. Tuwima: Aja-ja-jaj , muzyka J. Boczkowski oraz tłumaczenie: Sylwester: Za gotówkę. Inf.: „Kurier Polski1921 nr 160 s. 1.

20. Słopiewnie. [Cykl wierszy]. Powst. 1921-1923. Wyd. osobne Poznań: [b.w.] 1937, [9] s. Przedruk zob. poz. .

Pierwodruk poszczególnych części: Kalinowe dwory; Słowisień; Wanda; Zielone słowa. „Skamander1921 nr 4; Św. Franciszek. „Naród1922 nr 261; O mowie rosyjskiej zob. poz. .
Wydanie bibliofilskie w 15 egzemplarzach wydrukowanych przez A. Piwowarczyka.

21. W okopach. Obrazek na tle walk sierpniowych pod Warszawą. [Współautorzy:] [K. Kusevitzky] [K.] Tom, [J.] Boczkowski. Prapremiera: Warszawa, Teatr Staromiejski 1921.

J. Tuwim podpisany: T. Ślaz. Inf.: „Kurier Polski1921 nr 69 s. 6.

22. [Program składany]. Prapremiera: Łódź, Teatr Casino 1922.

J. Tuwim podpisany: J. Wim. Jego autorstwa: Mr Shocking i miss Etykieta [skecz]; Łóżeczko. Operetka w 1 akcie, muzyka J. Boczkowski. Inf.: „Głos Polski1922 nr 98 s. 1; gościnne występy artystów warszawskich teatrów Nowości i Qui pro Quo.

23. Siódma jesień. [Wiersze]. Warszawa: Ignis 1922 [antydatowane 1921], 76 s. Wyd. nast.: wyd. 2 [zmienione] Warszawa: J. Mortkowicz 1927. Pod Znakiem Poetów. Serja Nowa, wyd. 3 tamże 1930. Przedruk zob. poz. (t. 1 cz. 1), ([1] t. 1).

Przekłady

węgierski

Hetedik ösz. [Przeł.] Á. Bardócz. Budapest 1938.

Wyd. osobne wiersza: Przy okrągłym stole: Przy okrągłym stole=A la table ovale. Tomaszów Mazowiecki: nakładem Zbigniewa Milczarka 2007, [4] s. [tekst w języku polskim i francuskim, przekład J. Burko].

24. Będzie lepiej. Rewia aktualna w 3 aktach. [Współautorzy:] Lel i Lafarelli. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1923.

J. Tuwim podpisany: Pietraszek. Inf.: „Kurier Polski1923 nr 250 s. 1.

25. Król Ćwiek. [Rewia]. [Współautorzy:] ś.p. Lel, K.K. Lafarelli. Prapremiera: Warszawa,Teatr Qui pro Quo 1923.

J. Tuwim podpisany: B.p. Pietraszek. Inf.: Nasz Przegląd 1923 nr 266 s. 4.

26. [Program składany]. [Współautor:] Lafarelli. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1923.

J. Tuwim podpisany: dr Pietraszek. Tu jego autorstwa: Konsylium. Inf.: „Kurier Polski1923 nr 294 s. 1.

27. Wierszy tom czwarty. Warszawa: Ignis 1923, 59 s. Przedruk pt. Czwarty tom wierszy zob. poz. (t. 1 cz. 1), ([1] t. 1).

Zawiera m.in. cykl: Słopiewnie [poz. ].

28. Pipman szaleje. [Wodewil]. [Współautorzy:] [K. Kusevitzky] K. Tom, [G. Baumritter] Willy. Reżyseria: M. Domosławski. Prapremiera: Warszawa, Teatr Nowości 1924.

J. Tuwim podpisany: Pietraszek. Inf.: „ Express Poranny1924 nr 180 s. 3.

29. Wiwat Zakopane. [Rewia]. [Współautorzy:] [K. Kusevitzky] [K.] Tom, [J.] Boczkowski. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1924.

J. Tuwim podpisany: Pietraszek; T. Ślaz. Tu jego autorstwa: Business is business. Inf.: Express Poranny 1924 nr 10, s. 2.

30. A to pan zna? [Teksty satyryczne]. Warszawa: [b.w.] 1925, 115 s. Wyd. nast.: Warszawa: Drukarnia Rola J. Buriana [przed 1936]; Warszawa Wydawnictwo J. Przeworskiego 1936; Wrocław: Krajowa Agencja Wydawnicza 1991.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta: Z. Wardejn, L. Teleszyński, H. Machalica. [Warszawa]: Zakład Nagrań i Wydawnictw Związku Niewidomych [1992], 1 kaseta dźwiękowa, wyd. nast. tamże 2017, plik w formacie mp3.
Wyd. z 1936 pod pseudonimem Dr Pietraszek.

Przekłady

czeski

A znáte tenhle? Židovské anekdoty. [Przeł. A. Měšťan]. Praha 2000.

31. Czarna msza. Z cyklu satanicznego. [Warszawa:] Rój [1925], 60 s. Biblioteczka Historyczno-Geograficzna, nr 1. Por. poz. . Przedruk poz. .

Szkic popularny z zakresu demonologii i dziejów zabobonu.

32. Nr 6. [Program składany]. [Współautorzy:] A. Lorde, [K. Kusevitzky] [K.] Tom. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro quo 1925.

J. Tuwim podpisany: J. Pietraszek. Inf.: J.Rz. „Gazeta Poranna 2 Grosze1925 nr 19, s. 3.

33. Program 7. Siedem krów tłustych. [Program składany]. [Współautorzy:] El-Eł., Tommy. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1925.

J. Tuwim podpisany: T. Ślaz. Tu jego autorstwa: Rajskie wesele. Inf.: B. „Kurier Poranny1925 nr 34 s. 4.

34. Tysiąc dziwów prawdziwych. Warszawa: Rój [1925], 54 s. Biblioteczka Historyczno-Geograficzna, nr 12. Wyd. nast. tamże [1928].

Popularne szkice historyczno-obyczajowe.

Zawartość

Prawodawstwo; Bogactwo i zbytek; Osobliwości wyznaniowe; Wojskowi i wojskowość; O potrawach i przysmakach; Próżnostki; O lekarzach i chorobach; Cuda techniki; Miasto; Trafy i różne osobliwości; Co kraj to obyczaj.

35. ... a tymczasem pod łóżkiem... [Rewia]. [Autorzy: J. Tuwim, M. Hemar] Korek i Amorek. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1926.

Autorzy podpisani: Korek i Amorek. Rozwiązanie pseudonimu: T. Januszewski w: J. Tuwim: Utwory nieznane. Ze zbiorów Tomasza Niewodniczańskiego w Bitburgu. Łódź 1999 s. 304.

36. Kiedy panienki idą spać! Rewia. [Współautorzy:] M. Hemar, [G. Baumritter] A. Włast. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1926.

Autorzy podpisani: Fik, Mik i Optyk. Inf.: T. Januszewski w: J. Tuwim: Utwory nieznane. Ze zbiorów Tomasza Niewodniczańskiego w Bitburgu. Łódź 1999 s. 303.

37. Servus Jarossy! [Rewia]. [Współautorzy:] Chuchem, T. Stach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1926.

J. Tuwim podpisany: Pietraszek. Inf.: „Echo Warszawskie1926 nr 73 s. 4.

38. Słowa we krwi. [Wiersze]. Warszawa: W. Czarski 1926, 77 s. Przedruk zob. poz. (t. 1 cz. 1), ([1] t. 2).

39. Tajemnice amuletów i talizmanów. Z cyklu satanicznego. [Szkic]. Warszawa: Rój [1926], 64 s. Biblioteczka Historyczno-Geograficzna; Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1990. Por. poz. .

40. Coś nowego. [Rewia; współautor:] [G. Baumritter] A. Włast. Prapremiera: Warszawa, Teatr Perskie Oko 1927.

J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Inf.: „ABC1927 nr 142 s. 2.

41. Moryc. Sztuka sceniczna. [Współautorzy:] [J. Brzechwa] Inspicjent Brzeszczot, [M. Hemar] dyr. Hemar. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1927.

J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek.

42. No to chodź Pan. [Rewia; współautor] M. Hemar. Prapremiera: Łódź, Filharmonia 1927.

J. Tuwim podpisany: dr Pietraszek. Inf.: „Łódzkie Echo Wieczorne1927 nr 57 s. 8.

43. Pstryk. Wielka rewia aktualna. [Autorzy: J. Tuwim, M. Hemar] Twardzoch i Mięciuś. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1927.

Inf.: B., „Kurier Poranny1927 nr 303 s. 5.

44. [Rewia]. [Autorzy: J. Tuwim, M. Hemar] Arysto i Fanes. Prapremiera: Warszawa, Qui pro Quo 1927.

Inf.: „Kurier Poranny1927 nr 332 s. 4.

45. Z papryką. [Rewia]. [Autorzy: J. Tuwim, M. Hemar] Wątróbka i Renegat. Prapremiera: Warszawa, Qui Pro Quo 1927.

Inf.: W. Grubiński, „ABC1927 nr 158 s. 4.

46. Rób coś! [Rewia]. [Współautor:] [M. Hemar] Harryman. Prapremiera: Warszawa: Teatr Qui pro Quo 1928.

J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Inf.: W., Gazeta Poranna dawniej 2 grosze 1928 nr 255 s. 2.

47. Szal z Genewy. Rewia aktualno-polityczna. [Współautorzy:] J. Nel, [W. Jastrzębiec-Zalewski] W. Jastrzębiec. Prapremiera: Łódź, Gong 1928.

J. Tuwim podpisany: dr Pietraszek. Inf.: „Glos Polski1928 nr 16 s. 1.

48. Wiersze zebrane. Warszawa: F. Hoesick 1928, 378 s. Wyd. nast.: wyd. nowe uzupełnione Warszawa: J. Przeworski 1933, 448 s., tamże: wyd. 3 1935, wyd. 4 1936, 1938, wyd. 5 1939, 1946 .

49. MSZ, czyli pamiętaj o mnie. Rewia. [Autorzy: M. Hemar, J. Tuwim] J. Kowalski i M. Zaleski. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1929.

Inf.: T. Januszewski w: J. Tuwim: Utwory nieznane. Ze zbiorów Tomasza Niewodniczańskiego w Bitburgu. Łódź 1999 s. 304.

50. Rzecz czarnoleska. [Wiersze]. Warszawa: J. Mortkowicz 1929, 131 s. Wyd. 2 tamże 1935 . Pod Znakiem Poetów. Serja Nowa. Przedruk zob. poz. (t. 1 cz. 2), ([1] t. 2).

51. Czysta Wyborowa. [Rewia; współautor:] M. Hemar] prof. Ptaszek. Prapremiera: Warszawa: Qui pro Quo 1930.

J. Tuwim podpisany: dr Pietraszek. Inf.: „Kurier Czerwony1930 nr 280 s. 3.

52. Dokoła Bartel. Rewia. [Współautor: M. Hemar] prof. Ptaszek. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1930.

J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Inf.: T. Januszewski w: J. Tuwim: Utwory nieznane. Ze zbiorów Tomasza Niewodniczańskiego w Bitburgu. Łódź 1999 s. 304.

53. Klejnoty Łodzi. [Program składany]. [Współautorzy:] R. Rom, K. Brzeski. Prapremiera: Łódź, Teatr Dobry Wieczór 1930.

J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Inf.: „Express Wieczorny Ilustrowany1930 nr 346 s. 3.

54. Maj za pasem. [Rewia]. [Współautorzy:] [M. Hemar] prof. Ptaszek, mec. Puszek. Reżyseria F. Járosy. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1930.

J. Tuwim podpisany: dr. Pietraszek. Inf.: „Kurier Czerwony1930 nr 61, s. 3.

55. Zjazd Centrośmiechu. [Rewia]. [Współautor: M. Hemar] prof. Ptaszek. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1930.

J. Tuwim podpisany. Dr. Pietraszek. Inf.: „Kurier Warszawski1930 nr 270 s. 2; „ABC1930 nr 277 s. 2.

56. Aż 4 asy. [Program składany]. [Współautor:] M. Hemar. Prapremiera: Łódź, Teatr Coctail 1931.

J. Tuwim podpisany: dr Pietraszek; Wim. Inf.: „Głos Poranny1931 nr [351] s. 8 [gościnne występy warszawskiego kabaretu Banda].

57. Bawmy się. [Program składany]. [Współautorzy:] [M.] Hemar, K. Brzeski. Prapremiera: Łódź, Teatr Dobry Wieczór 1931.

J. Tuwim podpisany: dr Pietraszek. Inf.: „Express Wieczorny Ilustrowany1931 nr 99 s. 3.

58. Bal u Zuli. [Program składany]. [Współautorzy:] [M.] Hemar, [A.] Słonimski. Prapremiera: Łódź, Teatr Popularny 1932.

J. Tuwim podpisany: dr Pietraszek; Wim. Inf.: „Express Wieczorny Ilustrowany1932 nr 12 s. 4.

59. Na Zachodzie nic nowego. [Rewia o charakterze politycznym; współautor:] K. Brzeski. Prapremiera: Łódź, Teatr Wesoła Buda 1932.

J. Tuwim podpisany: dr Pietraszek. Inf.: „Głos Poranny1932 nr 84 s. 8.

60. Biblia cygańska i inne wiersze. Warszawa: J. Mortkowicz 1933 [antydatowane 1932], 103 s. Pod Znakiem Poetów. Seria Nowa*. Wyd. 2 tamże 1935. Przedruk zob. poz. (t. 1 cz. 2), ([1] t. 2).

61. Kariera Johna Nobody. Tragedia w 1 akcie. „Naokoło Świata1933 nr 105 s. 19-22. Wystawienie: Polskie Radio 1935. Przedruk zob. poz. (t. 3).

Przekłady

czeski

Kariéra Johna Nobodyho. [Przeł.] E. Sojka. „Beseda1959 nr 6.

rosyjski

Kar'era Džona Nobodi. [Przeł.] M. Živov. „Ogonek”, Moskwa 1951 nr 28.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: K. Kieniewicz. Rezyseria: J.R. Bujański. Polskie Radio 1978. Inne emisje radiowe zob. strona internetowa Zob. link.

62. Piękna Galatea. Opera komiczna w 3 aktach. Libretto: J. Tuwim. Piosenki: M. Hemar. Numery satyryczne: [A. Słonimski] Pro-rok. [Muzyka:] E. von Suppé. Prapremiera: Warszawa, Teatr Banda 1933.

Inf.: „Kurier Poranny1933 nr 24 s. 4.

63. Jarmark rymów. [Warszawa:] J. Przeworski 1934, 226 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 [1935], wyd. 3 1936, wyd. 4 1938; z podtytułem: Tylko dla dorosłych. Oprac.: A. Żmuda. Warszawa; Rzeszów: Agencja Wydawnicza Ad Oculos 2008. Przedruk zob. poz. (t. 3), (t. 3), .

Utwory z lat 1914-1933.

Zawartość

Cz. 1. [Wiersze; tu m.in. Rewolucja w Niemczech [poz. ]]. – Cz. 2. [Proza:] Z notatnika nerwowca; Kinochamy; Dzieje pewnego aforyzmu; PURS. Rozporządzenie; Słowiczek; Z listów do redakcji „Poradnika Rasowego”; O znajomych; O kelnerach; O wizytach; Kalamburzyści, czyli męki tworzenia dowcipów; Wywiad; Ślusarz; Cud z komornikiem.

Adaptacje

telewizyjne

Telewizja Polska 1958.

Wyd. w wyborze: Z „Jarmarku rymów. Wybór i wstęp: K. Górski. Objaśnienia: J. Stradecki. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1993, 161 s.

64. Numer w numer. [Rewia]. [Współautorzy:] M. Hemar, [G. Baumritter] A. Włast. Prapremiera: Warszawa, Teatr Wielka Rewia 1934.

J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Inf.: „Dobry wieczór! Kurier Czerwony1934 nr 286 s. 4.

65. To warto zobaczyć!. [Rewia]. [Współautorzy:] [G. Baumritter] A. Włast, M. Hemar. Prapremiera: Warszawa, Teatr Wielka Rewia 1934.

J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Inf.: "Express poranny" 1934 nr 170 s. 4.

66. Warszawa. [Wiersz]. „Wiadomości Literackie1935 nr 5 s. 1. Wyd. osobne Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1981 [właśc. 1982], [12] s. Wyd. nast.: tamże 1986; Kraków: Zielona Sowa [2009].

67. Wieczna ondulacja. [Program składany]. [Współautor:] [M.] Hemar. Premiera: Warszawa, Cyrulik Warszawski 1935.

J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Tu jego autorstwa skecze: Dziewczynka z zapałkami (według Ch. Andersena); Epoka Bandurzewskiej; Krakowianka; Cała Polska śpiewa. Inf.: Program teatralny oraz „ABC1935 nr 368 s. 4.

68. Bal w Operze. [Poemat satyryczny]. Powst. 1936. Druk. fragmentów: „Robotnik”, Radom 1936 nr 195, „Robotnik”, Warszawa 1936 nr 393, „Naprzód” 1936 nr 394, „Skamander” 1937 nr 87/89, „Dziennik Ludowy” 1938 nr 54. Druk całości „Szpilki” 1946 nr 30-34. Wyd. osobne: Oprac.: T. Januszewski. Warszawa: Czytelnik 1982, 46 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1991; Lublin: Panda Press 1992; Przedmowa: Cz. Miłosz. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1999, 64 s.; Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2010, 55 s. Przedruk zob. poz. , , (t. 3), .

Przekłady

czeski

Adaptacja teatralna łącznie z Kwiaty polskie [poz. ] pt. Bál v opeře. [Przeł. i reżyseria:] Z. Potužil. Wystawienie: Praga, Divadlo na okraji 1975.

esperanto

La balo en opero. [Przeł.] L. Ligęza. Łódź; Kraków 2013.

włoski

II Ballo all'opera. [Wstęp:] Cz. Miłosz. [Przeł.] M. Vanchetti. Roma 2007.

Adaptacje

teatralne

Inscenizacja i reżyseria W. Siemion. Wystawienie: Warszawa, Teatr Młodej Warszawy 1957.
Wystawienie: Lwów, Teatr im. Zan'koveckoj 1970.
Reżyseria: R. Major. Wystawienie: Gdańsk, Teatr Wybrzeże, Teatr Kameralny w Sopocie 1977.
Adaptacja i wykonanie: H. Giżycki. Wystawienie: Kraków, Teatr Ludowy, Scena „Nurt 1984.
Inscenizacja i reżyseria: M. Stebnicka. Wystawienie: Kraków, Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna 1986.
pt. Dzisiaj Wielki Bal w Operze. Adaptacja i reżyseria: T. Ryłko. Wystawienie: Chorzów, Teatr Rozrywki 1987.
Reżyseria: M. Walczak-Deleżyńska, J. Kozłowski. Wystawienie: Jelenia Góra, Teatr im. Cypriana Kamila Norwida 1987.
Inscenizacja i reżyseria: A. Żarnecki. Wystawienie: Warszawa, Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza 1994, następnie Teatr Staromiejski 1995.
Adaptacja i reżyseria: A. Domańska. Wystawienie: Warszawa, Teatr Rozmaitości 1996.
Reżyseria i scenografia: J. Batycki. Wystawienie: Bielsko-Biała, Teatr Polski 1996.
pt. Bal niemalże w Operze. Oprac.: M. Szytenchelm. Wystawienie: Łódź, Studio Teatralne „Słup” przy ul. Św. Andrzeja 40 [w domu, gdzie J. Tuwim. spędził młodość; obecnie ul. A. Struga 42] 1997.
Reżyseria: E. Jendrzejewska. Wystawienie: Rzeszów, Teatr im. W. Siemaszkowej 1999.
Reżyseria: R. Major. Wystawienie: Bydgoszcz, Teatr Polski im. H. Konieczki 2002.
Reżyseria: A. Dziuk. Wystawienie: Zakopane, Teatr im. S.I. Witkiewicza 2005.
Reżyseria: K. Abramowicz. Wystawienie: Kraków, Teatr Groteska 2006.
Scenariusz i reżyseria: D. Anfelli, L. Raczak. Wystawienie: Łódź, Teatr Nowy im. Kazimierza Dejmka 2013.
Reżyseria: D. Anfelli, L. Raczak. Wystawienie: Gorzów Wielkopolski, Teatr im. J. Osterwy 2015.
Reżyseria: J. Stuhr. Wystawienie: Bytom, Akademia Sztuk Teatralnych im. S. Wyspiańskiego w Krakowie – Wydział Teatru Tańca 2018.

radiowe

Reżyseria: H. Rozen. Polskie Radio 1979.
Reżyseria: A.W. Strzelecki. Polskie Radio 2003.
Reżyseria: W. Modestowicz. Polskie Radio 2021.

telewizyjne

Oprac. tekstu: W. Siemion. Reżyseria: T. Aleksandrowicz. Telewizja Polska 1957.
Adaptacja i reżyseria: S. Szlachtycz. Telewizja Polska 1979.
Adaptacja i reżyseria: M. Stebnicka, M. Nowicki. Telewizja Polska 1987.

69. Kariera Alfa Omegi. (Wodewil satyryczno-polityczny w 3 aktach, 12 obrazach). [Współautor:] M. Hemar. Prapremiera: Reżyseria: F. Járossy. Warszawa, Teatr Cyrulik Warszawski 1936. Druk w oprac. i ze wstępem J. Sieradzkiego „Dialog” 1978 nr 11 s. 44-83.

Wystawienia następne

Zob. strona internetowa: Zob. link.
O J. Kiepurze.

Przekłady

rosyjski

Kar'era Al'fa Omegi. [Przeł.:] S. Aksenova, V. Klimovskij. Moskva 1980.

Adaptacje

telewizyjne

Reżyseria: B. Borys-Damięcka. Telewizja Polska 1990.

70. Treść gorejąca. [Wiersze]. Warszawa: J. Mortkowicz 1936, 99 s. Pod Znakiem Poetów. Seria Nowa. Wyd. 2 tamże 1937. Przedruk zob. poz. (t. 1 cz. 2), ([1] t. 2).

Przekłady

hebrajski

Token lŵheṭ. Mibḥar šiyriym. [Przeł.] J. Lichtenbaum. Tel-ʾAbiyb 1954.

Adaptacje

telewizyjne

wiersza Zieleń: Telewizja Polska 1973.

Wydanie bibliofilskie fragmentu: Z „treści gorejącej”. Warszawa: Czytelnik 1974, 38 s.

71. Cabaretissimo. Karnawał literacki w 14 obrazach. [Rewia]. [Współautor:] M. Hemar. Prapremiera: Warszawa, Teatr Cyrulik Warszawski 1937.

Inf.: „Kurier Warszawski1937 nr 26 s. 6.

72. Cagliostro w Warszawie. Balet w 3 aktach. Libretto: J. Tuwim. [Muzyka:] J. Maklakiewicz. Powst. 1937. Prapremiera: Inscenizacja: J. Kapliński. Poznań, Teatr Wielki 1947. Druk „Świat” 1954 nr 43 s. 4.

Inf.: [A.M. Swinarski] A.M.S.: Dzieje baletu. „Świat1954 nr 43.

73. Jan Kiepura = 44. Wiekopomne odkrycie Juliana Tuwima. Przewrót w dziejach! Rewelacyjna sensacja! Ostateczne odcyfrowanie Mickiewiczowskiego Proroctwa. [Warszawa 1937], [4] s. Przedruk zob. poz. (t. 3).

Ulotka załączona do tygodnika „Szpilki1936 nr 28.

74. Wielki bałagan. Farsa muzyczna w 2 aktach, 10 obrazach. [Współautor: A. Słonimski] Prorok. [Muzyka:] L. Boruński. Prapremiera: Warszawa, Teatr Cyrulik Warszawski 1937.

Farsa wystawiana pod pseudonimem Prorok i Cyrulik. Inf. o współautorze wg R.M. Groński: Jak w przedwojennym kabarecie. Warszawa 1987 s. 72.

75. Wiersz, w którym autor grzecznie, ale stanowczo uprasza liczne zastępy bliźnich, aby go w dupę pocałowali. Poznań: Poznańska Drukarnia Rolnicza 1937, [5] k. Wyd. nast. Poznań: Biblioteka Pięciu 1937. Przedruk zob. poz. (t. 3), .

Wiersz satyryczny wydany nielegalnie najpierw w 30 bibliofilskich egzemplarzach przez A. Piwowarczyka, a następnie w 5 prywatnych, niesprzedażnych egzemplarzach.

76. Lokomotywa; Rzepka. (Według starej bajeczki); Ptasie radio. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: J. Przeworski 1938, 45 s. Wyd. nast.: Warszawa: Książka i Wiedza 1949, tamże 1951; Warszawa: Nasza Księgarnia 1953, tamże 1954-1957, 1960, 1962-1980, 1985; Warszawa: Polonia 1958; Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1982; Poznań; Kamienna Góra: Oficyna Wydawnicza GMP; "Slavia" 1990; Poznań: GMP 1992, tamże: 1994, 1995; [Wrocław:] „Jasieńczyk” [1993], tamże: 1994, [1997], [2009]; Warszawa: "Emblamat" 1999; Poznań: G&P 2000; [Warszawa]: Porozumienie Wydawców 2003. Lubię Książki. Kanon książek dla dzieci i młodzieży; Warszawa: LTW [2004]; Łomianki: LTW 2006, tamże 2013; Poznań: Oficyna Wydawnicza G&P 2013, 2022; Warszawa: Muza 2015. Muzeum Książki Dziecięcej Poleca. Przedruk zob. poz. (T. 1 cz. 2) , poz. ([1] t. 2).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Lokomotywa. Czyta W. Nowakowski. Warszawa: Agencja Artystyczna MTJ 1997, 1 kaseta magnetofonowa Kalejdoskop Bajek; Współwyd z: E. Szymański: Pieśń na torach. List na torze; T. Śliwiak: Stara lokomotywa. Czytają: I. Gogolewski, R. Hanin, T. Śliwiak, J. Tuwim. Warszawa: Przedsiębiorstwo Państwowe „Polskie Nagrania Muza”, 1 płyta analogowa [1970]; Lokomotywa i inne wiersze. Czytają: P. Fronczewski, M. Damięcki, W. Zborowski. Warszawa: AGOY.PL Piotr Cholewiński [2013], 1 płyta CD, mp3; Lokomotywa. Ulubione wiersze dzieci. Czyta L. Piskorz. Kraków: Firma Gamma 2002, 1 płyta CD.
W niektórych wydaniach na okładce tytuł: Lokomotywa i inne wesołe wierszyki dla dzieci.

Przekłady

angielski

The locomotive. [Przeł.:] B. Gutteridge, W.J. Peace. London [1939], wyd. nast. pt. Lokomotywa = Locomotive; Ptasie radio = The bird broadcast; Rzepka = The turnip. Łomianki 2013 [tekst w języku polskim i angielskim]; London 2017.
The train. [Przeł.] Cz. Knobbe. Duluth, MN 1991.
Lokomotywa = Locomotive; Rzepka = The turnip; Ptasie radio = The bird broadcast. Warszawa; Dziekanów Leśny [2003].
Lokomotywa = Locomotive; Rzepka = The turnip; Ptasie radio = The bird broadcast. Warszawa [2004] [Tekst w języku polskim i angielskim];.
Lokomotywa = The locomotive = Die Lokomotive. Przeł.: W. von Polentz, M. Weyland. Kraków 2013 [tekst w języku polskim, angielskim, niemieckim.
Lokomotywa = The locomotive = Lokomotiva = Parovoz. Przeł.: W. Whipple, J. Baluch, E. Moszkowskaja. Kraków 2017 [tekst w języku polskim, angielskim, rosyjskim, czeskim].
Lokomotywa = The locomotive = La locomotive = Lokomotive. Przeł.: W. Whipple, J. Burko, J. Krüs. Kraków 2018, wyd. nast. tamże 2024 [tekst w języku polskim, angielskim, francuskim, niemieckim].

bułgarski

Ptiče radio. [Przeł.] A. Popova. Sofiâ 1988.

chorwacki

Lokomotiva = Lokomotywa. [Przeł.:] J. Novljaković, E. Kišević. Zagreb 2015 [współwyd. z przekładem wiersza Rzepka; tekst w języku polskim i chorwackim].

czeski

Lokomotiva. [Przeł.] J. Pilař. Praha 1962, wyd. nast. Bratislava 1986.
Lokomotywa = Lokomotiva. [Przeł.] J. Baluch. Kraków 2001 [tekst w języku polskim i czeskim].
Lokomotywa = The locomotive = Lokomotiva = Parovoz. Przeł.: W. Whipple, J. Baluch, E. Moszkowskaja. Kraków 2017 [tekst w języku polskim, angielskim, rosyjskim czeskim].

francuski

La locomotive; Le navet; La radio des oiseaux. [Przeł.] P. Cazin. Paris 1939 , wyd. nast.: Varsovie 1958; Paris 1994.
Lokomotywa = La locomotive. [Przeł.] J. Burko. Cracovie 2001.
Lokomotywa = The locomotive = La locomotive = Lokomotive. Przeł.: W. Whipple, J. Burko, J. Krüs. Kraków 2018, tamże 2024 [tekst w języku polskim, angielskim, francuskim, niemieckim].

hebrajski

Lokomotywa = Ha-qeṭer = Deʿr loʾqoʾmoʾṭiyw. [Przeł.] I. Luden. Częstochowa [2005].
Ha-qeṭer. [Przeł.] E. Siydŵn. Ḃen Šemen 2009.
Ha-ḳaṭar. [Przeł.] R. Liraz. Yiśraʼel 2020.

jidysz

Lokomotywa = Ha-qeṭer = Deʿr loʾqoʾmoʾṭiyw. [Przeł.] I. Luden. Częstochowa [2005].

kaszubski

Lokomotywa = Damfmaszyna = Lokòmòtiwa = Zeleźnica. Przeł.: M. Szołtysik, T. Fopke, F. Bachleda-Księdzulorz. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2019 [tekst w języku polskim, kaszubskim oraz w dialekcie śląskim i gwarze góralskiej].

litewski

Garvežys. [Przeł.] R. Dičiuviene. [Vilnius 2002].

niderlandzki

Lokomotywa = De locomotief. [Przeł.] K. Lesman. Krakau 2001.
De lokomotief. Versjes voor kinderen. [Przeł.] C.J.G.M. Hendriks. Groningen 2012.

niemiecki

Locomotive. [Przeł.] J. Krüs. Berlin 1957.
Die Locomotive; Das Rübchen; Vogel-Radio. [Przeł.] H. Lahr. [Köln] 1957. Wyd. nast. tamże [1958].
Locomotive. [Przeł.] H. Lahr. Berlin [1958], wyd. nast.: Berlin 1969; München 1969.
Das Rübchen. [Przeł.] H. Lahr. Berlin 1970, wyd. nast.: Berlin [1970]; München 1970.
Die Lokomotive; Im Flugzeug. [Przeł.] W. von Polentz. Berlin 2012 [współwydane z W aeroplanie].
Lokomotywa = The locomotive = Die Lokomotive. Przeł.: W. von Polentz, M. Weyland. Kraków 2013 [tekst w języku polskim, angielskim, niemieckim].
Die Lokomotive. Eine Reimgeschichte. [Przeł.] J. Krüss. Ravensburg 2014.
Lokomotywa = The locomotive = La locomotive = Lokomotive. Przeł.: W. Whipple, J. Burko, J. Krüs. Kraków 2018, wyd. nast. tamże 2024 [tekst w języku polskim, angielskim, francuskim, niemieckim].

portugalski

A locomotiva. [Przeł.:] G. Beltrán, J.C. Dias. Oeiras 2012, wyd. nast. tamże 2014.

rosyjski

Parovoz. [Przeł.] È .Moškovskaâ. Moskva 1965, wyd. nast. tamże 1973, 1979.
Ptič'e radio. [Przeł.] S. Michalkov. Moskva 1977, wyd. nast. tamże: 1978, 1988.
Lokomotywa = The locomotive = Lokomotiva = Parovoz. Przeł.: W. Whipple, J. Baluch, È .Moškovskaâ. Kraków 2017 [tekst w języku polskim, angielskim, rosyjskim, czeskim].

słowacki

Rušen; Kraka; Vtáči rozhlas. [Przeł.] J. Smrek. Bratislava 1958.
Rušeň. [Przeł.] J. Smrek. Bratislava 1961.
Rušeň. [Przeł.] M. Válek. Bratislava 1986.
Lokomotíva. [Przeł.:] M. Válek, J. Marušiak. Bratislava 2000.

słoweński

Lokomotiva. [Przeł.:] L. Krakar, M. Mejak. [Ljubljana] 1960.
Repica. [Przeł.] L. Krakar. [Ljubljana] 1975.
Lokomotiva. [Przeł. ze słowackiego] M. Slaviček. Bratislava, Ljubljana 1987.
Lokomotiva. [Przeł.] L. Krakar. Bratislava 1987.

szwedzki

Lokomotivet. [Przeł.] A. Bodegård. Stockholm 2004, wyd. nast. tamże 2013.

węgierski

A mozdony. Játékos képességfejlesztő. [Przeł.:] Z. Szakonyi, D. Balázs. Pécs 2003.

włoski

Lokomotywa = La locomotiva. [Przeł.] M. Woźniak. Kraków; Warszawa 2003 [współwyd. z przekładem wiersza Rzepka, tekst w języku polskim i włoskim].

Adaptacje

teatralne

Opracowanie sceniczne: G. Fronta. Wystawienie: Łódź, Teatr Lalek „Arlekin 1951.

radiowe

Radio 1966.

telewizyjne

Wraz z wierszem Rzepka pt. Wiersze dla dzieci. Reżyseria: A. Minkiewicz. Telewizja Polska 1979.

w formie komiksu

w formie gry edukacyjnej dla dzieci

Lokomotywa. Zadania, ćwiczenia, zagadki . Ćwiczenia: K. Karczewska. Poznań:Podsiedlik-Raniowski i Spółka [2001 ], 10 s. przekład czeski: Lokomotíva. Úlohy, cvičenia, hádanky. [Ćwiczenia:] K. Karczewska. [Przeł.:] M. Válek, J. Marušiak. Bratislava 2000.

Wyd. osobne poszczególnych wierszy, m.in.:.

Wydania pod tytułem Lokomotywa nie zawsze zawierają tylko ten jeden utwór: Warszawa: Nasza Księgarnia [1977]; Warszawa: Spółdzielnia Pracy Rękodzieła Artystycznego „Intrografia 1983; Gdańsk: Krajowa Agencja Wydawnicza 1984; Warszawa: Ruch 1987, wkładka do „Przyjaciółki” nr 22; Kraków: Print 1991, wyd. 2 zmienione tamże 1993; Warszawa: Kama [1994]; Warszawa: Wydawnictwo Skrzat 1999; Poznań: G&P [2000]; Kraków: Zielona Sowa [2001]; Warszawa: Wilga [2001]; [Warszawa:] Sara [2001]. Biblioteczka Niedźwiadka; Kraków: Wydawnictwo Skrzat, 2002; Warszawa: Arystoteles 2002; Kraków: Zielona Sowa [2004]. Moja Pierwsza Książeczka; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2004; Częstochowa: Zespół Szkół Plastycznych im. J. Malczewskiego [2005]; Kraków: Wydawnictwo Skrzat 2007. Bajki dla Malucha; Kraków: Wydawnictwo Aksjomat 2017; Poznań: Oficyna Wydawnicza G&P Gościański, Prętnicki 2019, tamże 2022; Warszawa: Skrzat Stanisław Porębski 2022; Warszawa: Wilga 2022, tamze 2024.

Wydania pod tytułem Rzepka nie zawsze zawierają tylko ten jeden utwór: Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1980, wyd. nast. tamże 1985; Bielsko Biała: BOW PlaST [B. R]; Blast Warszawa: Spółdzielnia Pracy Rękodzieła Artystycznego „Intrografia” [1985]; Wrocław: Spółdzielnia Wieczór Wrocławia 1991; Warszawa: Kama [1994]; Kraków: Kanwa 1996; Warszawa: Kama [1998]; Kraków: Wydawnictwo Skrzat 1999; Warszawa: Sara [2000, 2001, 2002]; Kraków: Wydawnictwo Skrzat 2002; Kraków: Zielona Sowa [2002?]; Warszawa: Wilga 2003; Kraków: Arystoteles [2004?]; Warszawa: Wilga 2004; Kraków: Arystoteles 2005; Ożarów Mazowiecki: Firma Księgarska Olesiejuk 2006; Poznań: Papilon 2006; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2006; Kraków: Wydawnictwo Skrzat 2007. Bajki dla Malucha; Kraków: Wydawnictwo Wilga 2008; Poznań: Papilon 2008; Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk 2009; Poznań: Publicat-Papilon [2010]; Warszawa: Wilga 2010; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2011, 2012. Klasyka Wierszyka; Kraków: Księgarnia Wydawnictwo Skrzat Stanisław Porębski 2013, 2014. Bajki dla Malucha. Klasyka; Warszawa: Wydawnictwo Bajka 2013 Cacko z Dziurką; Kraków: Księgarnia Wydawnictwo Skrzat Stanisław Porębski 2020, 2022. Bajki dla Malucha. Klasyka; Warszawa: Wilga 2022.

Ptasie radio. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1983; wyd. nast.: Warszawa: Nasza Księgarnia 1993. Poczytaj Mi Mamo; Warszawa: Wilga 2000, tamże 2002. *Klasyka Polska; Kraków: Zielona Sowa [2002]; Poznań: „Biblioteka Telgte” 2003; Warszawa: „Liwona” 2004. Klasyka Wierszyka, tamże 2005; Warszawa: Wydawnictwo Wilga 2004. Klasyka Polska – Wilga, tamże 2005. Klasyka Wierszyka; Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk 2008; Warszawa: Wilga 2008; Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk 2020, tamże 2022; Kraków: Wydawnictwo Skrzat 2024.

Wyd. łączne 2 wierszy, m.in.: Rzepka; Ptasie radio. Poznań: G&P [2000], 16 s., tamże [2004]; Abecadło; Lokomotywa. Warszawa: Wydawnictwo Zielona Sowa 2013 , [20] s. Wierszykowo ; Ptasie radio; Pstryk! Warszawa: Wydawnictwo Zielona Sowa 2013, [20] s. Wierszykowo; Lokomotywa; Ptasie radio. Żychlin: Wydawnictwo Ibis 2024.

77. O panu Tralalińskim i inne wierszyki. [Dla dzieci]. Warszawa: J. Przeworski 1938, 53 s. Przedruk zob. poz. (t. 1 cz. 2), ([1] t. 2).

Zawartość

O panu Tralalińskim; Trudny rachunek; Cudy i dziwy; Kotek; Dżońcio; Dyzio marzyciel; Idzie Grześ; Stół.

Przekłady

ukraiński

Pro pana Tralalins'kogo. [Przeł.] I. Malkovič. Kiïv 1991, przedruk w: Ulûblenì vìršì. Vìršì ukraïns'kih ta ìnozemnih poetìv dlâ malât vìd 2 do 102. [Red.] Ì. Malkovič. Kiïv 1994, wyd. nast. tamże: 2005, 2008, 2013.

węgierski

Trallalási úrról. [Przeł.] F. Pákozdy. W: A zene szava. Versek a zenéről. Budapest 1973.

Adaptacje

telewizyjne

Wyd. osobne poszczególnych wierszy, m.in.:.

Wydania pod tytułem Idzie Grześ nie zawsze zawierają tylko ten jeden utwór: Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1982. Wyd. nast.: tamże 1985; wyd. pt. Idzie Grześ przez wieś...Poznań: GMP [1995]; Kraków: Zielona Sowa [2001]. SOS !; Warszawa: Liwona 2002. Klasyka Wierszyka; Kraków: Zielona Sowa [2003]; Warszawa: Wilga 2003; Warszawa: Liwona 2004. Klasyka Wierszyka; Kraków: Zielona Sowa 2005. Moja Pierwsza Książeczka; Warszawa: Wilga 2006, wyd. tamże 2008; Warszawa: Liwona 2008. Klasyka Wierszyka; Warszawa: Wilga 2010. Klasyka Polska; Warszawa: Liwona 2012. Klasyka Wierszyka; Warszawa: Wilga – Grupa Wydawnicza Foksal 2013. Klasyka Polska.

wyd. łącznie z wierszem Bambo pt. Bambo; Idzie Grześ. Poznań: G&P [2000], [16] s. Harmonijka

Wyd. także pt. Idzie Grześ przez wieś.

Stół. Warszawa: Spółdzielnia Pracy Rękodzieła Artystycznego „Intrografia 1982, [12] s. Wyd. nast.: Warszawa: Kama [1994]; Warszawa: Liwona 2008. Klasyka Wierszyka.

Dżońcio. Warszawa; Kama [1987]. Wyd. nast.: Wrocław: Krajowa Agencja Wydawnicza 1989, [24] s. Seria „Z Wiewiórką; Warszawa: Kama [1998], tamże: [1999], [2000]. Biblioteka Najmłodszych; Kraków: Zielona Sowa [2001], Warszawa: Kama [2001]. Biblioteka Najmłodszych; Kraków: Zielona Sowa 2001; Warszawa: „Sara” [2002]; Kraków: Zielona Sowa [2004]. Moja Pierwsza Książeczka; Warszawa: Kama 2006; Warszawa: EM [2007]. Złote Bajki, 69.

Dyzio marzyciel. Warszawa: Kama 1994, [12] s. Biblioteka Najmłodszych. Wyd. nast.: Warszawa: Wektra 1996 ; Kraków: Zielona Sowa [2001]; Warszawa: Sara [2001]; Warszawa: Liwona 2002. Klasyka Wierszyka; Kraków: Zielona Sowa [2004]. Moja Pierwsza Książeczka; Warszawa: Liwona 2004. Klasyka Wierszyka; Warszawa: Muchomor 2004; Warszawa: Sara [2005]. Biblioteczka Niedźwiadka; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2007. Klasyka Wierszyka.

Kotek. Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2005, [10] s. Klasyka Wierszyka. Wyd. nast.: Warszawa: Wydawnictwo EM 2008. Złote Bajki, 19; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2007. Klasyka Wierszyka, tamże 2012; Kraków: Wydawnictwo Skrzat 2024.

O panu Tralalińskim. Warszawa: Zrzeszenie Księgarstwa 1987, [15] s. Linie i Kolory. Wyd. nast.: Warszawa: Kama [1993], tamże: [1994], [1998]. Biblioteka Najmłodszych; Czosnów: Wydawnictwo Sara [2000]. Biblioteczka Niedźwiadka; Kraków: Zielona Sowa [2001]; Warszawa: Wydawnictwo Sara [2002], tamże [2003]. Biblioteczka Niedźwiadka; Kraków: Zielona Sowa [2004]. Moja Pierwsza Książeczka; Warszawa: „EM” [2005]. Złote Bajki; Poznań: Mila Wydawnictwo i Edukacja 2006; Warszawa: Liwona 2006. Klasyka Wierszyka; Warszawa: Wytwórnia 2010. Jeden Wiersz, 1; Warszawa: Wilga 2022.

78. Słoń Trąbalski. [Wiersze dla dzieci]. [Warszawa:] J. Przeworski [1938], 71 s. Wyd. nast. pod tym samym tytułem w różnych wyborach: [Warszawa:] Wiedza [1948]; Warszawa: Książka i Wiedza 1948; Warszawa: Nasza Księgarnia 1953, tamże 1955-1983; Warszawa: Wspólna Sprawa 1987, 1989; Warszawa: Nasza Księgarnia 1988, 1991; Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza 1991, 1992; Wrocław: Siedmioróg 1992, 1994-1996, 2001, 2004; Kraków: Księgarnia Wydawnictwo Skrzat Stanisław Porębski 2022. Przedruk zob. poz. (t. 1 cz. 2), , , ([1] t. 2).

Inne formy wydań

Słoń Trąbalski i inne wiersze. Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta: P. Fronczewski, M. Damięcki, W. Zborowski. Warszawa: AGOY.PL Piotr Cholewiński [2013], 1 płyta CD, w formacie mp3.

Zawartość

Słoń Trąbalski; Skakanka; Figielek; Gabryś; Bambo; Abecadło; Taniec; Wszyscy dla wszystkich; Spóźniony słowik; O Grzesiu kłamczuchu i jego cioci; Pstryk; Wielka prośba. – W wyd. od 1948 dodano z poz. : Stół; Dyzio marzyciel; Kotek; Trudny rachunek, nadto: Kapuśniaczek; W aeroplanie.

Przekłady

rosyjski

Slon Chobotovskij. [Przeł.] A. Èppel'. Moskva 1972.

rumuński

Elefantul Tromacilǎ. [Przeł.] D. Botez. Bucureşti 1963.

słowacki

V lietadle. [Przeł.] M. Válek. Varšava [1984].

ukraiński

Slon Trubarskij. [Przeł.] M. Prygara. Kiïv 1957.
Slon Trubal's'kij. Vìršì dlâ dìtej. [Przeł.] M. Kìânovs'ka. L'vìv 2016.

Wyd. osobne poszczególnych wierszy, m.in.:.

W aeroplanie. Warszawa: Nasza Księgarnia 1982, [24] s. Poczytaj Mi Mamo. Wyd. nast.: tamże: 1984, 1985, 1989, 1991; Kraków: Zielona Sowa [2001], tamże: [2003], [2006]; Warszawa: Liwona 2005, tamże: 2006, 2007. Klasyka Wierszyka; Warszawa: Wilga 2008; Kraków: Wydawnictwo Bona 2013; Warszawa: Wilga 2022.

Przekłady

bułgarski

V lietadle. Przeł.] M. Válek. Varšava [1984].

niemiecki

Im Flugzeug. Współwyd. z przekł. Lokomotywa [poz. ] Die Lokomotive. [Przeł.[ W. von Polentz. Berlin 2012 [oprawne w kierunku przeciwstawnym].

Bambo. Warszawa: Zrzeszenie Księgarstwa 1988, [16] s. Wyd. nast., m.in.: Warszawa: Kama 1990. Biblioteka najmłodszych; Warszawa: Nasza Księgarnia 1993; Warszawa: Kama [1996]. Biblioteka Najmłodszych; Poznań: G&P [2000]; Kraków: Zielona Sowa [2004]; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2004. Klasyka Wierszyka, tamże 2007; Warszawa: EM 2009. Złote Bajki, 22; Warszawa: SBM 2009. Książeczki z Mojej Półeczki; Warszawa: Wydawnictwo Wilga 2010. Klasyka Polska; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2012. Klasyka Wierszyka. Wyd. łącznie z Spóźniony słowik; O Grzesiu kłamczuchu i jego cioci pt. Spóźniony słowik; Bambo; O Grzesiu kłamczuchu i jego cioci. Warszawa: Ruch 1960, 8 k.; wyd. łącznie z Idzie Grześ pt. Bambo; Idzie Grześ. Poznań: G&P [2000]. Harmonijka, tamże [2004].

Słoń Trąbalski. Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spółka 1990, 15 s. Wyd. nast.: tamże: 1991, 1992; Warszawa: Kama [1994]. Biblioteka Najmłodszych; Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spółka [2001]; Kraków: Skrzat 2002; Kraków: Zielona Sowa [2004]. Moja Pierwsza Książeczka; Warszawa: Liwona 2004. Klasyka Wierszyka; Kraków: Wydawnictwo Aksjomat 2012; Kraków: Księgarnia Wydawnictwo Skrzat Stanisław Porębski 2013. Bajki dla Malucha. Klasyka; Kraków: Zielona Sowa 2013. Książka z Puzzlami; Kraków: Wydawnictwo Aksjomat 2017.

O Grzesiu kłamczuchu i jego cioci. Warszawa: Monument 1991, [8] s. Wyd. nast.: Kraków: Zielona Sowa [2001], tamże: [2003], [2004]; Warszawa: EM [2003]. Złote Bajki, tamże [2005]; Kraków: Zielona Sowa [2006]; Warszawa: Liwona 2008 s. Klasyka Wierszyka; Warszawa: Wilga 2023. Wyd. łącznie z Bambo; Spóźniony słowik pt. Spóźniony słowik; Bambo; O Grzesiu kłamczuchu i jego cioci. Warszawa: Ruch 1960, 8 k.

Abecadło. Warszawa: Kama [1993], [12] s. Wyd. nast.: tamże: [1995], [1996]. Biblioteka Najmłodszych,1997; Kraków: Zielona Sowa 1998; Warszawa: Kama [1999]. Biblioteka Najmłodszych; Warszawa: Sara [2000], tamże [2003]. Biblioteczka Niedźwiadka; Warszawa: EM [2006]. Złote Bajki; Warszawa: Kama 2006; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2006.Klasyka Wierszyka; Warszawa: Wilga 2008. Wierszem Malowane, tamże 2010. Klasyka Polska. Wielka Klasyka Polska; Poznań: Zysk i s-ka Wydawnictwo 2012, tamże 2013; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2012. Klasyka Wierszyka; Warszawa: Wilga 2013. Klasyka Polska. Wielka Klasyka Polska; Warszawa: Wilga – Grupa Wydawnicza Foksal 2015. Klasycy Polscy; Brwinów: Wydawnictwo Sofijka Monika Jędrzejewska-Wiergiles 2018. Sofijka – Książeczki do Odkrywania Czytania; Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk 2020. Wyd. łącznie z Lokomotywa [poz.] pt. Abecadło; Lokomotywa. Warszawa: Zielona Sowa 2013, [20] s. Wierszykowo.

Spóźniony słowik. Warszawa: Nasza Księgarnia 1993, [12] s. Seria z Motylkiem, 10. Wyd. nast.: Warszawa: Kama 1993. Biblioteka Najmłodszych, tamże [1998]; Warszawa: Sara [2000]. Biblioteczka Niedźwiadka; Warszawa: Kama [2001]. Biblioteka Najmłodszych; Warszawa: Wilga 2002, tamże 2003. Klasyka Polska; Warszawa: Muchomor 2004; Warszawa: Sara [2005]. Biblioteczka Niedźwiadka; Warszawa: EM [2006], tamże [2007]. Złote Bajki; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2006. Klasyka Wierszyka, tamże 2008; Warszawa: Wilga 2023. Wyd. łącznie z Bambo; O Grzesiu kłamczuchu i jego cioci pt. Spóźniony słowik; Bambo; O Grzesiu kłamczuchu i jego cioci. Warszawa: Ruch 1960, 8 k.

Figielek. Warszawa: Kama 1994, [8] s. Wyd. nast., m.in.: Otwock: Wektra [1995]. Poeci Dzieciom, tamże [1998]; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2006. Klasyka Wierszyka, tamże [2008].

Skakanka. Kraków: Wydawnictwo Delta 1994, [8] s. Wyd. nast.: Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2002. Klasyka Wierszyka, tamże 2004; Kraków: Zielona Sowa [2004]. Moja Pierwsza Książeczka; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2007. Klasyka Wierszyka.

Trudny rachunek. [Wiersz]. Warszawa: Kama [1997], [12] s. Biblioteczka Dla Najmłodszych. Wyd. nast.: tamże: 1998, [2000], [2001]; Warszawa: Sara [2002]. Biblioteczka Niedźwiadka, tamże: [2003], [2005], 2006; Warszawa: Kama 2006.

Taniec. Warszawa: Muchomor 2004, [10] s. Wyd. nast.: Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2005. Klasyka Wierszyka, tamże 2006; [Warszawa]: Wydawnictwo EM [ok. 2006], tamże 2008. Złote Bajki, 70; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2012. Klasyka Wierszyka. Wyd. łącznie z Cuda i dziwy [poz. ] pt. Taniec; Cuda i dziwy. Kraków: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne 1959 , [8] k.

Wszyscy dla wszystkich. Warszawa: EM [2006], [10] s. Złote Bajki, 26. Wyd. nast.: Warszawa: Wydawnictwo Liwona [2006]. Klasyka Wierszyka, tamże: 2008, 2012.

79. Zosia Samosia i inne wierszyki. [Dla dzieci]. Warszawa: J. Przeworski 1938, 44 s. Wyd. nast.: Warszawa: Czytelnik 1947, 37 s., tamże 1951; Warszawa: Nasza Księgarnia 1954, tamże: 1955, 1957; Warszawa: Czytelnik 2014. Przedruk zob. poz. (t. 1 cz. 2), ([1] t. 2).

Zawartość

Zosia Samosia; Warzywa; Rok i bieda; Ptasie plotki; Warszawa; List do wszystkich dzieci w pewnej bardzo ważnej sprawie; Pstryk; Reczka; Rycerz Krzykalski; Okulary.

Przekłady

rosyjski

wiersza Okulary: Očki. [Przeł.] S.V. Michalkov. Minsk 1999.

Adaptacje

filmowe

wiersza Warzywa jako film animowany: Scenariusz i reżyseria: S. Lenartowicz. Ekranizacja 1978.

Wyd. osobne poszczególnych wierszy, m.in.:.

Okulary: Warszawa: Nasza Księgarnia 1968, [6] k. Wyd. nast.: tamże: 1976, 1979, 1983, 1985; Warszawa: Zrzeszenie Księgarstwa 1987. Linie i Kolory; Szczecin: Glob 1990; Warszawa: Nasza Księgarnia 1992. Poczytaj Mi Mamo; Warszawa: Kama 1993, tamże 1994. Biblioteka Najmłodszych; Wrocław: Jasieńczyk [1994]; Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spółka 1993; Czosnów: Sara 1994. Biblioteczka Niedźwiadka; [Poznań:] Podsiedlik Raniowski i Spółka 1994. Biblioteczka Krasnala; Warszawa: Kama [1995]. Biblioteka Najmłodszych; Kraków: Kanwa 1996; Kraków: „Print” 1998. Klasyka dla Smyka; Warszawa: Kama [1998]; Kraków: Zielona Sowa [2000], tamże [2001]; Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spółka 2002. Biblioteczka Mamo To Ja; Warszawa: Sara 2002; Warszawa: Wilga 2003. Klasyka polska; Kraków: Zielona Sowa [2004]. Moja Pierwsza Książeczka; Warszawa: Wydawnictwo Liwona. Klasyka Wierszyka; Warszawa: Wilga 2005. Klasyka Polska; Kraków: Skrzat 2006; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2008. Klasyka Wierszyka; Warszawa: Wilga 2008. Wierszem Malowane; Kraków: Skrzat [2010]. Bajki dla Malucha; Warszawa: Wilga 2010. Klasyka Polska; Kraków: Skrzat 2011. Bajki dla Malucha; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2011. Klasyka Wierszyka; Kraków: Aksjomat 2012; Kraków: Skrzat [2012]. Bajki dla Malucha. Złota kolekcja ; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2012. Klasyka Wierszyka; Kraków: Skrzat 2014. Bajki dla Malucha. Klasyka; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2015.Klasyka Wierszyka; Kraków: Aksjomat 2017; Brwinów: Wydawnictwo Sofijka Monika Jędrzejewska-Wiergiles 2018. Sofijka – Książeczki do Odkrywania Czytania; Kraków: Skrzat 2018. Bajki dla Malucha; Kraków: Aksjomat 2020; Kraków: Skrzat 2022. Bajki Tuwima; Warszawa: Wilga 2023. Wyd. łącznie z Słoń Trąbalski [poz. ] pt. Okulary; Słoń Trąbalski. Warszawa: Zielona Sowa 2013, 20 s. Wierszykowo; pt. Słoń Trąbalski; Okulary. Żychlin: Wydawnictwo Ibis 2024.

Ptasie plotki. [Dla dzieci]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1979, [12] s. Wyd. nast.: Kraków: Zielona Sowa [2004], [8] s. Moja Pierwsza Książeczka; Warszawa: Muchomor 2004, [10] s.

Zosia Samosia. Warszawa: Kama [1994 ], [6] k. Biblioteka Najmłodszych. Wyd. nast.: tamże: 1998, 1999; Czosnów; Wydawnictwo Sara [2001], tamże: [2002, 2003]; Kraków: Zielona Sowa [2001], tamże [2004]. Moja Pierwsza Książeczka; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2004. Klasyka Wierszyka; [Warszawa]: Sara [2005], tamże: [2006]; Warszawa: Wilga 2008; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2012. Klasyka Wierszyka; Kraków: Skrzat 2014. Bajki dla Malucha. Klasyka, tamże 2022. Bajki Tuwima; wyd. łącznie z: O Grzesiu kłamczuchu. Żychlin: Wydawnictwo Ibis 2024.

Rycerz Krzykalski. Warszawa: EM [2006], [12] s. Złote Bajki. Wyd. nast. Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2008. Klasyka Wierszyka.

80. Pan Maluśkiewicz i wieloryb. [Opowieść wierszem dla dzieci]. „Gazetka Miki1939 nr 9 s. [6]. Wyd. osobne [Warszawa:] Czytelnik 1950, [6] k. Wyd. nast.: Warszawa: Nasza Księgarnia 1954, tamże: 1956, 1965, 1967, 1971, 1973, 1976, 1978, 1981, 1983, 1986. Poczytaj Mi Mamo; Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spółka 1990; Warszawa: Editions Spotkania 1992; Warszawa: Nasza Księgarnia 1992; Warszawa: Prolog 1992; Warszawa: Nasza Księgarnia 1993; Warszawa: Ph. Wilson 1993, tamże 1994; Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spółka 1995; Warszawa: Nasza Księgarnia 1995, tamże: 1996, 1997, 1999, 2000; Kraków: Zielona Sowa [2002]; Warszawa: Wydawnictwo Dwie Siostry 2008; Warszawa: Wilga 2008; Warszawa: Wydawnictwo Dwie Siostry 2013; Kraków: Księgarnia Wydawnictwo Skrzat Stanisław Porębski 2016, tamże 2022; Warszawa: Wilga 2022. Przedruk zob. poz. , (t. 1 cz. 2), , ([1] t. 2).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Pan Maluśkiewicz i wieloryb; W aeroplanie. Czyta: E. Dałkowska [i inni]. Warszawa : Tonpress [1986 ], 1 płyta analogowa; Czyta: P. Fronczewski. [B.m.:] Audio Liber 2003, 1 plyta CD.

Przekłady

angielski

Mr Miniscule and the whale. [Przeł.] A. Lloyd-Jones. Raumati South 2014.

chorwacki

Gospodin Mališkijević Malicki i kit. [Przeł.] E. Kišević. Zagreb 2017.

hebrajski

Qṭiynaʾ weha-lewyatan. [Przeł.] B. Ten. Merḥabyah 1956.

hiszpański

El Señor Pequeñin y la ballena. [Przeł.] A. Gadomska. Warszawa 1986.

islandzki

Örleifur og hvalurinn. [Przeł.] E. Þórarinn. Reykjavík 2014.

kazachski

Pan Bűldršin. [Przeł.] Q. Myrzaliev, ̋A. Ahmetov, ̋A. Düjsenbiev. Alma-Ata 1974.

niderlandzki

Maneer Minuscuul en de walvis. [Przeł.] J. Govaerts. [B.m.] 2014.

niemiecki

Herr Klitzewinzig und der Wal. [Przeł.] J. Manc. Hannover 2010.

słowacki

Pán Malilínček a veľryba. [Przeł.] M. Válek. Bratysława 1975.
Adaptacja teatralna: Pán Malilínček a veľryba. Wystawienie: Žilina, Bábkové divadlo 2020.

Adaptacje

teatralne

pt. Pan Maluśkiewicz i Spółka. Adaptacja i reżyseria: L. Chojnacki. Wystawienie: Poznań, Teatr Animacji 2013.
pt. Pan Maluśkiewicz. Reżyseria: M. Kazińska. Wystawienie: Warszawa, Teatr Baj 2013.
pt. Pan Maluśkiewicz i wieloryb. Reżyseria: K. Zemło. Wystawienie: Kielce, Teatr Lalki i Aktora „Kubuś" 2018.

filmowe

Pan Maluśkiewicz i wieloryb. [Film animowany]. Reżyseria: W. Wajser. Ekranizacja 1958.
Pan Maluśkiewicz i wieloryb. [Film animowany]. Scenariusz: A. Gosieniecki, H. Neumann. Reżyseria: A. Gosieniecki. Ekranizacja 2015.

telewizyjne

81. Wiersze wybrane. Przygotowane do użytku szkolnego przez autora. Warszawa: J. Mortkowicz 1939, 178 s. Biblioteka Wierszy Wybranych, nr 5.

82. Kwiaty polskie. [Poemat]. Powst. 1940-1944. Pierwodruk fragmentów: „Wiadomości Polskie”, Londyn 1941 nr 7, 16, 18, 20, 39, 41, 43, 45, 48; 1942 nr 3; „Nowa Polska”, Londyn 1942 nr 4/5-7, 9; 1943 nr 1, 3, 5, 6, 9-12; 1944 nr 2, 6, 9; 1945 nr 1; „Przekrój” 1946 nr 44, 58; „Życie Warszawy” 1946 nr 164; „Odrodzenie” 1947 nr 51/52. Wyd. osobne [Warszawa:] Czytelnik 1949, 305 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 przejrzane przez autora 1950, wyd. 3 1954; Wilnius: Państwowe Wydawnictwo Literatury Pięknej Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej 1955; wyd. 4 Przygotowanie tekstu: J. Stradecki. Warszawa: Czytelnik 1967, 344 s., tamże: wyd. 5 1973, wyd. 6 1975 wyd. 7 1977, [wyd. 8] 1978; [wyd. 9] Warszawa: Polskie Towarzystwo Wydawców Książek 1983, 1985, 1990; Warszawa: Czytelnik 1993, 1999; Wrocław: Siedmioróg 2000. Narodowa Biblioteka Lektur Szkolnych; Warszawa: Czytelnik 2003; Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2004. Biblioteka Polska; Oprac.: T. Januszewski. (Wybór dzieł). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 2005, 415 s.; Kwiaty polskie. (Fragmenty). Wstęp i wybór: K. Ratajska. Wybór: E. Tuwim-Woźniak. Łódź: „Literatura” + płyta CD; Warszawa: Czytelnik 2014;Wrocław: Siedmioróg 2024. Przedruk zob. poz. (t. 2), ([4]). Por. poz. .

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Fragmenty poematu czyta D. Michałowska. Warszawa: Polskie Nagrania [1967], 1 płyta analogowa + 1 kaseta dżwiękowa, wyd. nast.: 1969, [1985].

Przekłady

białoruski

Pol'skìâ kvetkì. [Przeł.] V. Semuha. Mìnsk 1984.

czeski

Adaptacja teatralna łącznie z Bal w Operze [poz. ] pt. Bál v opeře. [Przeł. i reżyseria:] Z. Potužil. Wystawienie: Praha , Divadlo na okraji 1975.

rosyjski

Cvety Pol'ši. Fragmenty poemy. [Przeł.] N. Čukovskij. Moskva 1963, wyd. nast. Moskva 1971.

Adaptacje

teatralne

Szczecin, Teatr Krypta 1980.
Adaptacja: R. Ostrowska, K. Łastawiecki. Reżyseria: K. Łastawiecki. Wystawienie: Gdańsk, Teatr Wybrzeże 1962.
Scenariusz i reżyseria: M. Kotlarczyk. Wystawienie: Kraków, Teatr Rapsodyczny 1963.
Adaptacja w formie monodramu i reżyseria: D. Michałowska, Z. Poprawski. Wystawienie: Kraków, Teatr Jednego Aktora 1968 (wykonanie: D. Michałowska).
Reżyseria: D. Michałowska. Rzeszów, Teatr im. W. Siemaszkowej 1973.
Scenariusz i reżyseria: T. Minc. Wystawienie: Poznań, Teatr Polski 1974.
Oprac.: W. Brzozowicz. Wystawienie: Siedlce, Teatr Kameralny 1979.
Inscenizacja i reżyseria: W. Jesionka. Wystawienie: Gorzów Wielkopolski, Teatr im. J. Osterwy 1981.
Adaptacja i reżyseria: R. Kordziński. Wystawienie: Częstochowa, Teatr Dramatyczny im. Adama Mickiewicza 1985.
Reżyseria: R. Kordziński. Gniezno, Teatr im. A. Fredry 1987.
Adaptacja: R. Bieniecki. Reżyseria: M. Grzybowski. Wystawienie: Kalisz, Teatr im. W. Bogusławskiego 1988.
Adaptacja pt. Fantasmagoria polska, czyli Panoptikum prowincjonalne czyli Jarmarczna kosmodrama cudów czyli Raut upiorów. [Opera kameralna]. Scenariusz i reżyseria: J. Leśniak-Jankowska. Wystawienie: Kraków, Scena El-Jot, Centrum Kultury Żydowskiej 1994.
Reżyseria i recytacje: Z. Zapasiewicz. Muzyka: W. Nahorny. Recytacje i śpiew: O. Sawicka. Warszawa, Teatr na Woli 2005.
Opieka reżyserska: J. Gajewski, B. Suchocki. Warszawa, Akademia Teatralna im. A. Zelwerowicza 2010.

radiowe

Adaptacja fragmentu: T. Kubiak. Reżyseria: Z. Kopalko. Polskie Radio 1973.
Adaptacja i reżyseria: Z. Kopalko. Polskie Radio 1977.
Adaptacja: I. Smolka. Reżyseria: M. Kulesza. Polskie Radio 1987.
Adaptacja: A. Chmielewska. Reżyseria: M. Kulesza. Polskie Radio 1988.
Adaptacja i reżyseria: Z. Zapasiewicz. Polskie Radio 2005.

telewizyjne

Wybór i układ: J. Zalewski. Telewizja Polska 1961.
Wybór tekstów i reżyseria: A. Hanuszkiewicz. Telewizja Polska 1965.
Adaptacja, reżyseria i wykonanie: D. Michałowska. Telewizja Polska 1969.
Reżyseria: I. Sobierajska. Telewizja Polska 1974 (wykonanie: Z. Zapasiewicz).

muzyczne

M. Weinberg: VIII Symfonia Kwiaty polskie, op. 83 na tenor, chór i orkiestrę do fragmentów poematu J. Tuwima. Powst. 1964. Prawykonanie: Moskwa, Rosyjski Chór Akademicki, Moskiewska Orkiestra Filharmoniczna 1966.

83. Wybór wierszy. New York: Rój in Exile [1942], 190 s.

Zawartość

Zawiera także nowe wiersze z przygotowywanego, a niewydanego w kraju przed wybuchem II wojny światowej tomu wierszy (w poz. cykl: Z wierszy ocalałych) oraz 3 wiersze napisane po wybuchu wojny. Wyd. podobizn części rękopisów przygotowanych przez J. Tuwima do tego tomu zob. poz. .

84. Wiersze. Moskwa: Związek Patriotów Polskich w ZSRR 1943, 70 s.

Zawiera wybór wierszy z tomów wcześniejszych, fragmenty poematu Kwiaty polskie [poz. ] oraz 2 nowe wiersze.

85. My, Żydzi polscy. [Artykuł]. „Nowa Polska ”, Londyn 1944 nr 8 s. 491. Wyd. osobne Tel Awiw: Universum 1944, 8 s. Wyd. nast.: wyd. łącznie z przekładem angielskim, jidisz i hebrajskim pt. My, Żydzi polscy ...= We Polish Jews.... [Wyd.] Ch. Shmeruk. Jerozolima: The Magnes Press, The Hebrew University 1984, 54 + 30 s., wyd. 2 tamże 1985; wyd. 3 Warszawa: Amerykańsko-Polsko-Izraelska Fundacja „Shalom” 1986. Przedruk w: Polonia. Almanach i zbiór faktów. Detroit 1945; Pieśń ujdzie cało. Warszawa 1947.

Inf. o wydaniu osobnym z 1944 za R. Löw: Hebrajska obecność Juliana Tuwima. Łódź 1996 s. 17.
Wydanie z 1984 zawiera także: Pomnik i mogiła [artykuł]; Żydek [wiersz], – oraz listy J. Tuwima związane z artykułem My, Żydzi polscy.

Przekłady

czeski

New Yorské Listy 1944 nr z 1 VI.

hebrajski

Anu Jehudej Polin. [Przeł.] N. Raban. „Hed Jeruszalaim1944 nr z 27 X.

włoski

Noi Ebrei Polacchi. [Przedmowa:] H. Schlesinger. [Przeł.] [?] Lewkowicz-Fulgi. Roma [1946].
Noi Ebrei Polacchi. [Przeł.] G. Tomassucci. [Wstęp:] P. Matywiecki. [Przeł.] L. Rescio. Roma 2009.

Adaptacje

teatralne

Adaptacja łącznie z I. Kacenelson: Pieśń o zamordowanym żydowskim narodzie pt. My, Żydzi polscy. Adaptacja i reżyseria: G. Tencer, Sz. Szurmiej. Wystawienie: Warszawa, Teatr Żydowski im. E.R. Kamińskiej.1993.

Wyd. łącznie z fragmentami poz. pt. My, Żydzi polscy; Kwiaty polskie. Fragmenty. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1987, 63 s. Bibliofilska Edycja Miniatur Wydawnictw Artystycznych i Filmowych. Wyd. nast. tamże 1993.

86. Wybór poezji. 1914-1939. [Warszawa:] Czytelnik 1947, 278 s.

87. Cicer cum caule, czyli Groch z kapustą. Panopticum i archiwum kultury. „Problemy1949 nr 11-12; 1950 nr 1-12; 1951 nr 1-12; 1952 nr 1-12; 1953 nr 1-12; 1954 nr 1-12. Wyd. osobne: Do druku przygotował J. Hurwic. [Seria 1]-3. Warszawa: Czytelnik 1958, 1959, 1963, 318 + 280 + 244 s. Wyd. nast. Warszawa: Iskry 2009, 647 s.

W 1954 cykl był kontynuowany w „Problemach” na podstawie materiałów pozostawionych przez J. Tuwima.

Adaptacje

telewizyjne

Oprac. i scenariusz: W. Siemion. Telewizja Polska 1958.
pt. Groch z kapustą pana Tuwima. Scenariusz: J. Afanasjew. Telewizja Polska 1973.

Wyd. w wyborze A. Kozak. Warszawa: Sagittarius [1991 ], 198 s. Wyd. nast. tamże 1994.

88. Cuda i dziwy. [Wybór wierszy dla dzieci]. [Warszawa:] Czytelnik 1949, 27 s. Wyd. nast.: Warszawa: Nasza Księgarnia 1949, tamże 1954; Warszawa: Czytelnik 1955; Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1985; Lublin: Multico [1994]; Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spółka 1995. Książki Szczęśliwego Dzieciństwa, tamże 1997; Warszawa: Kama 1998. Biblioteka Najmłodszych, tamże: 1999, 2000; Kraków: Zielona Sowa 2001; Poznań: Podsiedlik-Raniowski S-ka [2003]; Warszawa: Wydawnictwo Sara [2003]; Kraków: Zielona Sowa [2004]. Moja Pierwsza Książeczka; Poznań: Podsiedlik-Raniowski S-ka [2004]. Książki Szczęśliwego Dzieciństwa; Warszawa: Wydawnictwo Liwona [2006]. Klasyka Wierszyka.

Przekłady

hebrajski

Pile pelaim. [Przeł.] B. Tene. Merhabiah [1958].

Adaptacje

teatralne

Adaptacja: T. Czerniejewska-Herzig i J. Güntner. Wystawienie: Reżyseria: J. Güntner. Kraków, Teatr Bagatela im. T. Boya-Żeleńskiego 1979.
pt. Cuda i dziwy albo Dwa wiatry. Adaptacja, scenariusz i konsultacja reżyserska: Z. Jaremowa. Wystawienie: Kraków, Teatr Lalki i Maski „Groteska 1994.
Układ tekstu, reżyseria i choreografia: L. Czarnota. Wystawienie: Opole, Teatr Lalki i Aktora im. A. Smolki 1994 , Jelenia Góra, Teatr im. C.K. Norwida 1997.
Scenariusz i reżyseria: A. Jakubas, Z. Szczapiński. Wystawienie: Łódź, Teatr Powszechny 1995.
Adaptacja i reżyseria: Z. Mikotová. Wystawienie: Lublin, Teatr Lalki i Aktora im. H.Ch. Andersena 2001.

Wyd. osobne wiersza Cuda i dziwy łącznie z Taniec [poz. ] pt. Taniec; Cuda i dziwy. Kraków: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne 1959, [8] k.

89. Wybór poezji w nowym układzie. Warszawa: Czytelnik 1949, 282 s. Klub Dobrej Książki. Wyd. nast. tamże 1949.

Zawartość

Zawiera także cykl Z wierszy ocalałych [powst. przed IX 1939] oraz fragmenty poematu Kwiaty polskie [poz. ].

90. Pegaz dęba, czyli panopticum poetyckie. [Szkice literackie]. Warszawa: Czytelnik 1950, 427 s. Wyd. nast.: München: Sagner 1986; Warszawa: Iskry 2018.

Zawartość

Przedmowa. – Rymy; Wiersz a pamięć; Anagram; O pewnej kobyle i o rakach; Wiersze a liczby; Melanż, makaron i inne specjały; Centon; Tauto- i lipogramy; Traduttore – traditore; Czterowiersz na warsztacie [dot. przekładu pierwszego czterowiersza poematu A. Puszkina: Rusłan i Ludmiła]; Traktat o akrostychu; Wiersze-kobierce i wiersze-obrazki; Kalambur czyli karambol; O naśladowaniu obcych języków; Atuli mirohłady; Śladami Guliwera; Abecadło z pieca spadło; Ksiądz [W.] Dębołęcki i jego parafianie; Zarys ćwierkologii; W oparach absurdu; Varia i inne variactwa.

91. Zakochany bibliofil. Ballada tragiczna. „Problemy1950 nr 11 s. 782. Wyd. osobne Toruń: Towarzystwo Bibliofilów im. J. Lelewela 1977, [6] k. Przedruk zob. m.in. poz. , , (t. 3).

92. Piórem i piórkiem. Ilustrował E. Lipiński. Warszawa: Czytelnik 1951, 216 s. Biblioteka Szpilek. Wyd. 2 tamże 1957 .

Zawartość

Zawiera wybór wierszy satyrycznych i fraszek z lat 1919-1951 (częściowo z poz. ), – oraz: Bal w Operze [poz. ], – Zakochany bibliofil [poz. ], – nadto przekłady: A.K. Lahuti: Uzum – Angur – Enab, czyli Towarzysze podróży [Przekłady poz. ] oraz z K. Balmonta, A. Biezymieńskiego, E. Boratyńskiego, W. Inber, H.W. Longfellowa, M. Niekrasowa, S. Petöfiego, J. Ringelnatza, I. Selwińskiego, N. Swietłowa, A. Tołstoja.

93. Wiersze wybrane. Wilnius: Państwowe Wydawnictwo Literatury Pięknej [1952], 27 s.

94. Nowy wybór wierszy. Warszawa: Czytelnik 1953, 343 s. Wyd. 2 tamże 1956.

Zawartość

Zawiera także cykle: Z wierszy ocalałych [poz. ]; Z nowych wierszy oraz Bal w Operze [poz. ].

95. Wiersze dla dzieci. Warszawa: Nasza Księgarnia 1954, 48 [k.]. Wyd. nast. o tym samym tytule i zróżnicowanej zawartości: Warszawa: Nasza Księgarnia 1955-1992; Warszawa: Zrzeszenie Księgarstwa 1986. Encyklopedia Rysunkowa dla Dzieci; Warszawa: Editions Spotkania 1992. Obowiązkowe Lektury Szkolne; Warszawa: Prolog 1992; Warszawa: Nasza Księgarnia 1993; Warszawa: Ph. Wilson 1993, tamże 1994; [b.m]: Wydawnictwo Niedźwiadek 1995; Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spółka 1995; Warszawa: Nasza Księgarnia 1995, tamże: 1996, 1997; Wrocław: Siedmioróg 1997. Zielona Biblioteka, tamże 1999. Zielona Biblioteka; Warszawa: Nasza Księgarnia 1999, tamże: 2000, 2001; Wrocław: Siedmioróg 2001, tamże: 2002, 2003, 2004, 2005, 2006; Warszawa: „SBM” 2006; Warszawa: Wytwórnia Magdalena Kłos-Podsiadło Bożena Samojluk-Ślusarska 2007, tamże 2008; Poznań: Zysk i S-ka 2008; Warszawa: Martel 2008; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2008; Warszawa: Wydawnictwo SBM 2008. Dziecięca klasyka, tamże 2009. Dziecięca Klasyka; Warszawa: Prószyński Media 2010; Wrocław: Siedmioróg 2010, tamże: 2011, 2013; Warszawa: Wilga 2011. Platynowa Seria; Kalisz: Martel 2012; Wrocław: Siedmioróg 2012; Kraków: Skrzat 2013; Warszawa: Egmont Polska 2013. Wierszem Napisane; Warszawa: Grupa Wydawnicza Foksal 2013. Platynowa Seria; Warszawa: Wydawnictwo SBM 2013. Polscy Poeci; tamże 2014; Kraków: Greg 2014. Kolorowa Klasyka, tamże 2015; Warszawa: Grupa Wydawnicza Foksal 2015. Platynowa Seria; Ożarów Mazowiecki: Firma Księgarska Olesiejuk 2016; Poznań: Publicat 2016, tamże 2017; Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne Greg 2017. Kolorowa Klasyka, tamże: 2018, 2019; Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk 2019; Warszawa: Prószyński Media 2022; Warszawa: SBM Wydawnictwo 2024.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta P. Fronczewski. [B.m.]: Audio Liber 2003, 1 plyta CD.

Zawartość

Tu m.in. wiersze z poz. , , , ], nadto przekł.: A. Puszkin: Bajka o popie i jego parobku Jołopie [Przekłady poz. ]; A.K. Lahuti: Uzum – Angur – Enab, czyli Towarzysze podróży [Przekłady poz. ] oraz utwory S. Marszaka, A. Tołstoja.

Przekłady

macedoński

Zadocnetiot slavej. [Przeł.:] P. Nakovski, R. Jovčeski. Skopje 1983.

96. Wiosny i jesienie. Wiersze dawne i nowe. Wybór oprac.: J. Ostrowski. Przedmowa: W. Broniewski. Objaśnienia T. Jodełki i J.J. Lipskiego. Warszawa: Iskry 1954, 232 s. Wyd. 2 rozszerzone tamże 1955.

Zawartość

Zawiera wybór wierszy w działach: Okruszyny młodości; Wiosny i jesienie; Moja ojczyzna-polszczyzna [tu m.in.: Zakochany bibliofil, poz. ]; O strasznych mieszczanach; O prostym człowieku; „Gdy Polskę toczył rak marszałka ...”; Przyjdź sprawiedliwe! Rządź robocze!

Przekłady

rosyjski

Vësny i oseni. [Przeł.] D. Samojlov. Moskva 1959.

97. Dzieła. T. 1-5. Komitet red.: J.W. Gomulicki, J. Iwaszkiewicz, M. Jastrun, A. Słonimski. Warszawa: Czytelnik 1955-1964.

T. 1. Wiersze. Red.: H. Kosskowa. Cz. 1-2. 1955, 306 + 367 s.

Zawartość

Cz. 1: M. Jastrun: Pamięci Juliana Tuwima; J.W. Gomulicki: Wstęp. – Czyhanie na Boga [poz. ]; Sokrates tańczący [poz. ]; Siódma jesień [poz. ]; Czwarty tom wierszy [poz. pt. Wierszy tom czwarty]; Słowa we krwi [poz. ]. – Cz. 2: Rzecz czarnoleska [poz. ]; Biblia cygańska [poz. ]; Treść gorejąca [poz. ]; Z wierszy ocalałych [poz. ]; Z wierszy nowych [poz. pt. Z nowych wierszy]; Z wierszy rozproszonych; Z rękopisów; Wiersze dla dzieci [zob. poz. , , , , ].

T. 2. Kwiaty polskie. 1955, 301 s. Zob. poz. .

T. 3. Jarmark rymów. Oprac.: J. Stradecki. Przypisy: W. Giełżyński, J. Stradecki. 1958, 665 s.

Zawartość

I. Jarmark rymów [poz. ]. – II. Z utworów rozproszonych: Wiersze i piosenki [tu m.in.:] Bal w Operze [poz. ]; Wiersz, w którym autor grzecznie, ale stanowczo uprasza liczne zastępy bliźnich, aby go w dupę pocałowali [poz. ]; Zakochany bibliofil [poz. ], – Fraszki i limeryki, – Proza: Kilka słów o operetce; Figlarz wielkomiejski; Zbrodnia Hilarego Pęcikowskiego w oświetleniu pięciu pism warszawskich; Odpowiedzi od redakcji pewnego pisma społecznego; Wskazówki dla dowcipnisiów; List otwarty do pana komisarza; List z podróży; Skrzynka rolnicza; Wielkie udogodnienia dla czytelników „Cyrulika Warszawskiego”; Moja pani; Kariera Johna Nobody [poz. ]; Co ja cierpię moja pani; Kochani czytelnicy „Szpilek”; Znaleziony list [I]; Znaleziony list [II]; Jan Kiepura = 44 [poz. ]; Opleologia; Odpowiedzi czytelnicze [„Problemów”]; Odpowiedzi na list; E. Mały przyczynek do dalszego ciągu „Słownika współczesnego języka polskiego”; Kochane „Szpilki”. – III. Z rękopisów [wiersze]. – IV. Varia: Piosenki; Aforyzmy własne, zasłyszane i tłumaczone.

T. 4. Przekłady poetyckie. Oprac.: S. Pollak. Przypisy: J. Stradecki. Vol. 1-2. 1959, 583 + 597 s.

Zawartość

Vol. 1: Słowo o wyprawie Igora [Przekłady poz. ], – Z poetów rosyjskich [przekł. wierszy następujących autorów:] M. Łomonosow, E. Boratyński, M. Lermontow, F. Tiutczew, A. Tołstoj, K. Prutkow, A. Fet, K. Słuczewski, I. Annieński, M. Gorki, F. Sołogub, W. Iwanow, K. Balmont, W. Briusow, A. Błok, A. Biełyj, S. Gorodecki, W. Chodasiewicz, I. Siewierianin, S. Marszak, B. Pasternak, W. Inber, W. Majakowski [m.in.: Obłok w spodniach, Przekłady poz. ], I. Selwińki, M. Swietłow, L. Gomolicki, A. Biezymieński, A. Surkow, M. Rylenkow, A. Twardowski, K. Simonow, – Lutnia Puszkina [Przekłady poz. ]. – Vol. 2: M. Niekrasow [Wiersze], – A. Gribojedow: Mądremu biada [Przekłady poz. ]. – Z różnych poetów: Horacy; Sz. Rustaweli; H.W. Longfellow; W. Whitman; H. Heine; F. Hebbel; G. Keller; J. Ringelnatz; J. Cazotte: Z „Diabła zakochanego” [Przekłady poz. ]; J.A. Rimbaud; J. Richepin; E. Verhaeren; M. Maeterlinck; T. Botrel; J. Kessel; S. Petöfi; M. Rylski; E. Małaniuk; A.K. Lahuti: Uzum – Angur – Enab, czyli Towarzysze podróży [Przekłady poz. ]; Ch.R. Ramuz.

T. 5. Pisma prozą. Oprac.: J. Stradecki. 1964, 806 s.

Zawartość

I. Wspomnienia: Moje dzieciństwo w Łodzi; Wspomnienia o Łodzi; „Dziady” i dzieciństwo; Nauka szkolna i zainteresowania pozaszkolne; Książki, Chopin i Inowłódz; Pierwsze wiersze; O „moim” Staffie; Pamięci Zdzisława Dębickiego; Wspomnienie o Leśmianie; Nasz pierwszy wieczór; Pamięci Feliksa Przysieckiego; Akakij Akakijewicz; „Youth”; [Słowo wstępne na wieczorze polskich piosenek]; Moje zbieractwo; List bibliofila; Igel V; Słowo wstępne [do Cicer cum caule, zob. poz. ]; [O kolekcjonerstwie]; Ś.p. biblioteka. – II. Szkice: Manifest powszechnej miłości; Walt Whitman – poeta nowego świata; Majakowski po raz pierwszy; [Aleksander Puszkin]; Przemówienie na cześć Konstantego Balmonta; Pogawędka gwiazdkowa o Mickiewiczu; Wiersz wigilijny do czarnych w Stanach Zjednoczonych; „Ja tiebia liubliu”; Zapomniany poeta [W. Stebelski]; Wiersz nieznanego poety [poz. ]; O istocie poezji; Melanż, makaron i inne specjały [poz. ]; Traduttore – traditore [poz. ]; Czterowiersz na warsztacie [poz. ]; „Eugeniusz Oniegin” [A. Puszkina] w przekładzie Ważyka; „Cukrowana” relacja; Odpowiedź recenzentom; Dentysta a ciepła woda do golenia; O naśladowaniu obcych języków [poz. ]; [O gwarze aktorskiej i kryptojęzyku]; Romaneska; Lingwista. Kartka z memuarów; O języku hawajskim; Użas!; O uniesieniu; Sonata księżycowa; Atuli mirohłady [poz. ]; W oparach absurdu [poz. ]; Jeszcze o „Kara Mustafie” [dot. autorstwa utworu pt. „Kiedy Kara Mustafa ...”]; Słówko o „Eleonorze” i „Jęku ziemi”; Wierszomania; Zarys ćwierkologii [poz. ]; O piosence; [Pogawędka o polskiej piosence kabaretowej]; In vino veritas; Cocktail, flip, fizz, sling, smash and sour; Toasty; Czary i czarty polskie [poz. ]. – III. Polemiki i recenzje.

98. Wiersz nieznanego poety. Gawęda literacko-obyczajowa. Wstęp, rekonstrukcję zakończenia oraz posłowie opracował J.W. Gomulicki. Warszawa: Czytelnik 1955, 174 s. Przedruk zob. poz. (t. 5).

Dot. autorstwa wiersza [incipit:] „O jakże ten szczęśliwy ...”, podpisane: M., drukowane w „Magazynie Mód” 1836 nr 51.

99. Poezje. [Wybór wierszy]. Posłowiem opatrzył A. Międzyrzecki. Warszawa: Czytelnik 1956, 162 s. Książka Nowego Czytelnika.

100. Wierszyki dla dzieci. Spóźniony słowik; Bambo; O Grzesiu kłamczuchu i jego cioci. Oprac. red.: E. Koskowska. Warszawa: Ruch [1957], [16] k. Przeczytaj i Namaluj. Wyd. 3 [!] tamże 1962. Zob. poz. .

101. W oparach absurdu. [Współautor:] A. Słonimski. Materiały zebrała D. Łukawska. Warszawa: Iskry 1958, 207 s. Biblioteka Stańczyka. Wyd. nast.: wyd. 2 rozszerzone Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1975; wyd. 3 Warszawa: Omnipress 1991; Warszawa: Iskry 2008, 185 s.; Warszawa: Cień Kształtu 2019, 205 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy. Czyta W. Chorąży. Warszawa: Larix 2013, plik elektroniczny (czytak).

Zawartość

A. Słonimski: [Wstęp]; J. Tuwim: W oparach absurdu. – „Kurier Polski”. Dodatek nadzwyczajny. Warszawa, 1 kwietnia 1920 r.; „Kurier Polski”. Warszawa, 1 kwietnia 1921 r.; Pracowita Pszczółka. Kalendarz encyklopedyczno-informacyjny na r. 1921 pod red.: A. Słonimskiego i J. Tuwima [poz. ]; [A. Słonimski:] Dziura. Pamflet dwutygodniowy; Z jednodniówki „Papierek lakmusowy” pod redakcją St. Ignacego Witkiewicza; „Kurier Polski”. Dodatek nadzwyczajny. Warszawa, 1 kwietnia 1922; „Kurier Polski”. Warszawa, 1 IV 1925; Przegląd przedwieczorny pod redakcją Lechonia, Słonimskiego i Tuwima; „Nowe Wiadomości Literackienr 1. Warszawa, 1 kwietnia 1936 r. – W wyd. 2 dodano: „Cyrulik Warszawski1927: O wariatach.

Adaptacje

telewizyjne

Telewizja Polska 1962.

102. Wiersze wybrane. Kraków: wykonano w Pracowniach Doświadczalnych Zakładu Grafiki Książki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie 1958, [12] s.

103. Wybór poezji. Wyboru dokonał A. Słonimski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1961, 159 s. Biblioteka Poetów. Wyd. 2 tamże 1963.

104. [Wybór wierszy]. Warszawa: Czytelnik 1963, 127 s. Wyd. nast. tamże: [wyd. 2] 1965 Biblioteka Powszechna, wyd. 3 1970 , wyd 4 z posłowiem T. Achmatowicz 1980.

105. Wiersze wybrane. Oprac. [i wstęp:]: M. Głowiński. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1964, XLVIII, 311 s. Biblioteka Narodowa I, 184. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 zmienione 1969, wyd. 3 zmienione 1973, wyd. 4 rozszerzone 1986, 332 s.

106. Wybór poezji. Wyboru dokonał R. Matuszewski. Warszawa: Czytelnik 1965, 167 s. Biblioteka Powszechna. Wyd. 2 tamże 1969.

107. Poezje wybrane. Wyboru dokonał i wstępem opatrzył J.W. Gomulicki. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1968, 159 s. Biblioteka Poetów XX Wieku.

108. Wiersze zebrane. Oprac.: A. Kowalczykowa. T. 1-2. Wyd. 2 [!]. Warszawa: Czytelnik 1971, 383 + 547 s. Wyd. 3 tamże 1975.

109. Fraszki. (1923-1939). Poznań: Teatr Polski 1975, [16] s.

Dod. do „Programu Teatru Polskiego” z 1 IV 1975.

110. Poezje wybrane. Posłowie: R. Matuszewski. Warszawa: Czytelnik 1977, 345 s. Biblioteka Klasyki Polskiej i Obcej.

111. Poezje wybrane (II). Wyboru dokonała i wstępem opatrzyła M. Baranowska. Nota biograficzna: J. Bandrowska-Wróblewska. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza [1982], 140 s.

112. Wybór wierszy [dla dzieci]. [Współwyd. z:] J. Brzechwa: Wybór wierszy. Wybór tekstów: W. Termanowski. Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza 1982, 63 s.

Zawartość

Tu J. Tuwima m.in.: Lokomotywa; Rzepka; Ptasie radio [poz. ]; Pan Maluśkiewicz i wieloryb [poz. ].

113. Wiersze skandaliczne. Wstęp i wybór: W. Smaszcz. Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza 1983, 122 s.

Zawiera m.in. Wiersz, w którym autor grzecznie, ale stanowczo uprasza liczne zastępy bliźnich, aby go w dupę pocałowali [poz. ].

114. Miasto i rym. [Wybór wierszy]. Wstęp i wybór: J. Wilmański. Łódź: Krajowa Agencja Wydawnicza 1984, [24] s.

Zawiera wybór wierszy o Łodzi, w tym fragmenty „Kwiatów polskich” [poz. ].

115. Charakterki z łączki panów Jana i Juliana. Wybór wierszy [dla dzieci]. Katowice: Krajowa Agencja Wydawnicza 1985, [28] s.

Zawartość

Zawiera także wiersze J. Brzechwy.

116. Pisma zebrane. Warszawa: Czytelnik 1986-1993.

[1]. Wiersze. Oprac. [i komentarz edytorski]: A. Kowalczykowa. Wstęp: R. Matuszewski. Kalendarium życia i twórczości J. Tuwima: J. Stradecki. T. 1-2. 1986, 541 + 639 s.

Zawartość

T. 1: Czyhanie na Boga [poz. ]; Sokrates tańczący [poz. ]; Siódma jesień [poz. ]; Czwarty tom wierszy [poz. pt. Wierszy tom czwarty]. – T. 2: Słowa we krwi [poz. ]; Rzecz czarnoleska [poz. ]; Biblia cygańska [poz. ]; Treść gorejąca [poz. ]; Z wierszy ocalałych [zmieniona poz. ]; Z nowych wierszy [poz. ]; Z wierszy rozproszonych; Z rękopisów; Wiersze dla dzieci [zob. poz. , , , , ].

[2]. Juwenilia. Oprac.: T. Januszewski, A. Bałakier. T. 1-2. 1990, 557 + 479 s.

Zawartość

T. 1: [Wiersze niedrukowane z rkpsów:] Zeszyt 1-7 1911-1913. – T. 2: Zeszyt 6-11 1913-1918, – Utwory nie datowane; Przekłady [następujących autorów:] J. Zundełowicz, G. Falke, A. Rimbaud, M. Maeterlinck, I. Bunin, K. Balmont, W. Iwanow, I. Siewierianin, W. Whitman, A. Apuchtin, D. Cenzor.

[3]. Jarmark rymów. Oprac.: J. Stradecki. 1991, 287 s. Zob. poz. .

[4]. Kwiaty polskie. Oprac.: T. Januszewski. 1993, 589 s. Zob. poz. .

117. Spóźniony słowik i inne wiersze. [Dla dzieci]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1986, 58 s. Wyd. nast.: Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spółka 2002. Słonko; Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk 2009; Warszawa: Wydawnictwo SBM 2011. Książeczki na Wycieczki.

118. Aforyzmy i limeryki. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1987, 100 s.

Miniaturowe wydanie bibliofilskie.

119. Słowo i ciało. [Wiersze; wybór:] T. Januszewski. Warszawa: Iskry 1988, 152 s.

120. Z wierszy ocalałych. Wstęp: T. Januszewski. Warszawa: Czytelnik 1989, [24] s.

Zawiera podobizny 15 rękopisów wierszy z tomu przygotowanego przez J. Tuwima w 1942 w Nowym Jorku [poz. ], znajdujących się w zbiorach T. Niewodniczańskiego.

121. Miłość mnie szuka po mieście. [Wiersze]. Wybór i posłowie: M. Baranowska. Reprodukcje obrazów K. Mikulskiego. Warszawa: Nasza Księgarnia 1990, 68 s.

122. Okulary i inne wiersze. Szczecin: Wydawnictwo Glob 1990, 31 s. Wyd. nast.: Kraków: „Kanwa” 1996, [8] s.; Warszawa: „Sara” 2001. Lektury Szkolne, tamże 2002.

123. Wiersze i wierszyki. [Dla dzieci]. Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spółka 1990, [32] s. Wyd. nast.: tamże 2000; Warszawa: Wilga 2003.

124. Poezje. Wybrała i wstępem opatrzyła E. Cichla-Czarniawska. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1991, 389 s.

125. Wiersze nieznane. Zebrał i opracował T. Januszewski. Warszawa: Interim 1991, 110 s.

Zawartość

Wiersze młodzieńcze. (1913-1918). – Wiersze satyryczne i albumowe [z różnych lat]. – Z „Kwiatów polskich” [warianty poz. ]. – Wiersz dla dzieci: Telefon (wg K. Czukowskiego).

126. Wiersze liryczne. [Wybór]. Bielsko-Biała: Profile 1992, 109 s. Wyd. nast. tamże 1994.

127. Listy miłosne. [Wiersze]. Wybór: A. Calikowska. Warszawa: LAM 1993, 159 s.

Tu także 2 krótkie fragmenty wspomnień o J. Tuwimie: I. Czajka-Stachowicz: Sznapturek; E. Drozdowski: Julek.

128. Pour tous les hommes de la terre. [Wybór utworów]. [Przeł.] J. Burko. [Paris:] La Différence 1993, 127 s. Orphée.

Tekst w języku polskim i francuskim.

129. Prośba o piosenkę. [Wiersze]. Wybrała G. Gronczewska. Wstępem opatrzył A. Gronczewski. Warszawa: Wydawnictwo B. Wrocławskiego przy współudziale Anagram 1993, 187 s.

130. Słoń Trąbalski i inne wiersze. [Dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1993, 20 s. Lektura Szkolna. Klasa 2. Wyd. nast. o tym samym tytule i zróżnicowanej zawartości: Poznań: GMP 1995; Warszawa: Nasza Księgarnia 1997, tamże: 1998, 1999; Poznań: G&P 1999; Warszawa: Nasza Księgarnia 2000; Warszawa: Hubert 2002, 64 s.; Kraków: Zielona Sowa 2003; Poznań: Wydawnictwo Ibis 2009, tamże 2013; [Żychlin]: Wydawnictwo Ibis [2017]; [Żychlin]: Wydawnictwo Ibis – Books 2019 ; Warszawa: „Świat Książki” 1996; Warszawa: Nasza Księgarnia 1997, tamże: 1998, 1999. Lektura Szkolna. Klasa 2; Kraków: Zielona Sowa 2001, tamże 2002. Moja Pierwsza Książeczka; Warszawa: Sara 2001; Czosnów: Wydawnictwo Sara 2002; Warszawa: Hubert 2002; Kraków: Zielona Sowa 2003, tamże 2004; Wrocław: Siedmioróg 2006; Kraków: Wydawnictwo Skrzat 2007. Bajki dla Malucha; Ożarów Mazowiecki: Firma Księgarska Jacek i Krzysztof Olesiejuk – Inwestycje 2008; Warszawa: Wydawnictwo SBM 2008. Poczytajmy Razem; Wrocław: Siedmioróg 2008. Seria Limitowana; Poznań: Wydawnictwo Ibis 2009; Warszawa: Wilga 2009, tamże 2011; Poznań: Wydawnictwo Ibis 2012, tamże: 2013, 2015; Wrocław: Wydawnictwo Siedmioróg 2012. *Seria Limitowana; Warszawa: Muza 2015. Muzeum Książki Dziecięcej Poleca; Żychlin: Wydawnictwo Ibis [2017]; Poznań; Żychlin: Wydawnictwo Ibis – Books 2018, tamże 2019, 2022.

Inne formy wydań

Współwyd. z: Ch. Andersen: Dziewczynka z zapałkami jako dokument dźwiękowy: Czytają: P. Fronczewski, M. Damięcki, W. Zborowski. Warszawa: Agoy.pl Piotr Cholewiński [2012], 1 płyta CD.

131. Wiersze. Klasyka polskiej poezji dziecięcej. Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spółka 1993, 63 s.

132. Myśli o książce i czytaniu. Wybrał i wstępem poprzedził A. Kempa. Łódź: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. J. Piłsudskiego 1994, [23] s.

133. Nagłe spojrzenie. [Wiersze]. Wybrał T. Wójcik. Warszawa: Kama 1994, 83 s.

134. Ptasie opowieści. [Dla dzieci]. Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spółka 1994, 10 s. Wyd. nast. tamże: 1995, 1997, [2000]. Książki Szczęśliwego Dzieciństwa, tamże [2003].

135. W kabarecie, ale nie tylko. [Skecze, parodie, fraszki, humoreski, żarty, aforyzmy]. Katowice: PiK 1994, 159 s. Mistrzowie Humoru, 5.

136. Wiersze. Wyboru dokonał A. Wasilewski. Warszawa: Muza 1994, 214 s.

137. Wtajemniczony słowożerca. Wybór poezji. Oprac. i wstępem poprzedził J. Poradecki. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe 1994, 190 s.

138. A to kto? [Wiersze dla dzieci]. Poznań; Warszawa: Podsiedlik-Raniowski i Spółka 1995, 12 s. Książki Szczęśliwego Dzieciństwa. Wyd. nast. tamże: 1997, [2003].

139. Ave Stefania, gratiae plena. Wiersze wybrał i posłowiem opatrzył P. Zacharewicz. Toruń: Agencja Wydawnicza–Handlowa „Brzesko 1995, 209 s.

140. Bufetiada. [Wybór utworów]. Wybór, wstęp i opracowanie: S. Gowin. Zielona Góra: Gest 1995, 151 s.

Zawartość

Julian Tuwim: Z utworów prozą [poz. (t. 5))]: In vino veritas; Cocktail, flip, fizz, sling, smash and sour; Toasty, – Z juveniliów [wiersze], – Z utworów dojrzałych [wiersze], – Z „Kwiatów polskich” [poz. ], – Z wierszy ostatnich, – Z przekładów [autorów:] Horacy, I. Siewierianin, W. Iwanow, A. Puszkin. – Julian Tuwim i jego goście: J. Iwaszkiewicz; J. Lechoń; A. Słonimski; K. Wierzyński. – „W bufecie wspomnień”.

141. Julian Tuwim dzieciom. [Wiersze]. Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spółka 1995, [28] s. Wyd. nast. o tym samym tytule i zróżnicowanej zawartości: Warszawa: Kama 1995-[1998]; Red. J. Marx. Warszawa: Fundacja Rozwoju Czasopiśmiennictwa Społeczno-Kulturalnego „Kultura 90” 1990; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2011; Ożarów Mazowiecki: Firma Księgarska Olesiejuk, 2015.Biblioteczka Przedszkolaka; Warszawa: Nasza Księgarnia 2016. Z Biblioteki Wydawnictwa Nasza Księgarnia, tamże 2018, 2024; Kraków: Wydawnictwo Greg® 2024.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta B. Cieślak [i inni]. Warszawa: Agoy.pl Piotr Cholewiński, Universal Music Polska 2018, 1 płyta audio CD, plik mp3.

142. Kabaret skamandrytów. [Autorzy:] [J.] Lechoń, [A.] Słonimski, J. Tuwim. Pod red. L. Lachowieckiego. Warszawa: Sternik 1995, 78 s.

143. Lokomotywa i inne wiersze. Warszawa: Świat Książki 1995, 39 s. Wyd. nast. pod tym samym tytułem z różną zawartością: Toruń: C&T 1998; Warszawa: Świat Książki 2000; Warszawa: Sara 2001, tamże 2002; Poznań: Podsiedlik-Raniowski i S-ka 2002; Kraków: Zielona Sowa 2003, tamże 2004; Kraków: Wydawnictwo GREG 2006. Kolorowa Klasyka; Kraków: Skrzat 2008; Warszawa: Wydawnictwo SBM 2008; Kraków: Zielona Sowa 2009; Poznań: Wydawnictwo Ibis 2009, tamże: 2010, 2011 Kraków: Skrzat 2011, tamże 2012; Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2012; Poznań: Wydawnictwo Ibis 2013; Kraków: Wydawnictwo Greg 2014; Kraków: Księgarnia Wydawnictwo Skrzat Stanisław Porębski 2015; Warszawa: Damidos 2015. Polscy Poeci Dzieciom; Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne Greg 2016, tamże 2018. Kolorowa Klasyka; Warszawa: Grupa Wydawnicza Foksal Sp. z o.o 2021.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta: K. Globisz, A. Seniuk, J. Sieńczyłło. Warszawa: Centrum Myśli Jana Pawła II 2013, 1 płyta CD; Czyta: P. Fronczewski, M. Damięcki, W. Zborowski. Warszawa: AGOY.PL Piotr Cholewiński [2013 ], 1 płyta CD.

144. Miłość nam wszystko wybaczy. [Wybór wierszy]. [Posłowie:] T. Lachowiecki. [Warszawa:] Wydawnictwo Sternik 1995, 118 s.

145. Tuwim dzieciom. Warszawa: Kama 1995, 62 s. Wyd. nast.: tamże: [1996-2000]; Wyd. nast. pod tym samym tytułem z różną zawartością: Red.: J. Marx. Warszawa: Fundacja Rozwoju Czasopiśmiennictwa Społeczno-Kulturalnego „Kultura 90” 1990; Warszawa: Sara 2002; Poznań: Wydawnictwo Ibis 2016; Bielsko-Biała: Wydawnictwo Dragon 2018. Twoje LekturyWarszawa: IBIS 2019; Poznań; Żychlin: Wydawnictwo Ibis – Books 2018; Konin; Żychlin: Wydawnictwo Ibis 2022; Kraków: Wydawnictwo Greg® 2024.

146. Julian Tuwim dla dzieci. [Wiersze]. Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spółka 1996, 23 s. + kaseta dźwiękowa; wyd. nast. Kraków: Wydawnictwo Skrzat 2020.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta: B. Ferenc,B. Mrowińska. Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spółka 1996 , 1 kaseta dżwiękowa.

147. Wylękniony bluźnierca. [Wybór wierszy]. Warszawa: Interart 1996, 110 s. Biblioteka Poezji.

148. Najpiękniejsze wiersze. Wybór: L. Domańska. Warszawa: bis 1997, 61 s. Wyd. nast. o tym samym tytule i zróżnicowanej zawartości: tamże 2000; Warszawa; Rzeszów: Ad oculos 2009; Warszawa: Ringier Axel Springer Polska 2014; Bielsko-Biała: Wydawnictwo Dragon Sp. z o.o. 2019. Dragon dla Dzieci.

149. Ostry erotyk. [Wiersze]. Wybór i wstęp: A. Janko. Warszawa: Prószyński i S-ka 1998, 67 s.

150. Wiersze. [Wybór]. Toruń: C&T 1998, 77 s.

151. [Dziewięćdziesiąt] 90 dedykacji. Wybór i oprac:. T. Januszewski. Warszawa: Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza 1999, 51 s.

Zawiera dedykacje J. Tuwima dla przyjaciół i znajomych.

152. Julian Tuwim dla najmłodszych. [Wiersze]. Wybór: J. Jaskuła. Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Spółka 1999, 47 s. Książki Szczęśliwego Dzieciństwa. Wyd. nast.: tamże 2004; Poznań: Publicat 2004. Książki Szczęśliwego Dzieciństwa; Warszawa: Papilon 2007. Cała Polska Czyta Dzieciom.

153. Liryki najpiękniejsze. Wybór: A. Madyda. Toruń: Algo 1999, 60 s. Kolekcja Liryki „z Liściem. Wyd. nast. tamże: 2004, 160 s. Kolekcja Liryki „z Liściem, 2014, 2018.

154. Odnalezione utwory Juliana Tuwima. [Red.: A. Biskupski]. Łódź: Wydawnictwo Wojciech Grochowalski 1999, 172 s.

155. Poezje. Wybór i oprac.: M. Falk. Warszawa: Prószyński i S-ka 1999, 252 s.

156. Słoń Trąbalski i inne wierszyki. Warszawa: G&P [1999], [24] s. Wyd. nast.: Poznań: G&P 2007, tamże: 2008, 2009, 2011.

157. Śmieszne wiersze. [Autorzy:] J. Baka, T. Boy-Żeleński, J. Tuwim. Wybór i wstęp: A. Janko. Warszawa: Prószyński i S-ka 1999, 132 s. To Jest Poezja.

158. Utwory nieznane. Ze zbiorów Tomasza Niewodniczańskiego w Bitburgu. Wiersze, kabaret, artykuły, listy. Oprac.: T. Januszewski. Łódź: W. Grochowalski 1999, 319 s.

Zawiera także podobizny rękopisów utworów J. Tuwima powstałych przed 1939, a odnalezionych w Nowym Jorku i zakupionych przez T. Niewodniczańskiego.

159. Dom mój. Cztery ściany wiersza. Wiersze, poematy, przekłady. Wybór i posłowie: Z. Fedecki. Warszawa: Świat Książki 2000, 517 s.

Zawartość

Wiersze [wybór]; Wiersze dla dzieci; Kwiaty polskie [fragm. poz. ]; Bal w Operze [poz. ]; Jarmark rymów [poz. ]; Piosenki; Przekłady [wybór z: Lutnia Puszkina, Przekłady poz. , W. Majakowski: Obłok w spodniach, Przekłady poz. ].

160. Kwiaty polskie. [Wybór wierszy]. Wstęp i wybór: H. Zawiślak. Wrocław: Siedmioróg 2000, 92 s.

161. Najpiękniejsze wiersze dla dzieci. Kraków: Zielona Sowa 2001, 61 s. Wyd. nast. pod tym samym tytułem i o różnej zawartości: tamże: 2002, 2003, 2004, 2005, 2007, 2008; Ożarów Mazowiecki: Olesiejuk 2009; Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa 2010, 2011, 2012, 2013; Ożarów Mazowiecki: Olesiejuk 2016; Konin; Żychlin: Wydawnictwo Ibis 2024.

162. Kabaretiana. [Wybór utworów kabaretowych]. Oprac.: T. Stępień. Warszawa: Czytelnik 2002, 502 s.

Zawartość

Piosenki; Melorecytacje i wiersze; Skecze i monologi; Misja jedzie. Revue polityczne w 3 aktach [poz. ]; Pierwsza szopka warszawska. Revue w 3 odsłonach [poz. ]; Polityczna szopka Cyrulika Warszawskiego [poz. ]; Czy Anna jest panna [poz. ].

163. List do dzieci. [Wiersz]. Kraków: Zielona Sowa [2002], [6] s. Wyd. nast. tamże [2004]. Moja Pierwsza Książeczka.

164. Nowy wybór poezji. Wybrał, ułożył, posłowiem i notą edytorską opatrzył J.W. Gomulicki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2002, 706 s. Złota Kolekcja Poezji Polskiej.

165. Słowa modlitwą zrodzone. Wybór i posłowie: W. Smaszcz. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 2002, 191 s.

166. Wiersze Juliana Tuwima. [Dla dzieci]. Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza-B 2002, 62 s.

167. Julian Tuwim. [Wybór wierszy dla dzieci]. Wybór wierszy, wstęp i oprac.: G. Leszczyński. Warszawa: Wilga 2003, 63 s.

168. Nalej mi wina! Wybór tekstów i posłowie: T. Januszewski. Warszawa: Iskry 2003, 139 s.

Różnogatunkowe teksty satyryczne związane ze spożywaniem alkoholu.

169. Nieszczęsny Cagliostro. Nieznane teksty Juliana Tuwima. Szkic biograficzny, oprac. i przypisy: T. Cieślak. Łódź: Muzeum Historii Miasta Łodzi, Oficyna Bibliofilów 2003, 85 s.

170. Tam zostałem. Wspomnienia młodości. Oprac.: T. Januszewski. Warszawa: Czytelnik 2003, 274 s.

Zawartość

Zawiera działy: Wspomnienia [tu 13 tekstów]; Aneks [tu m.in. notatki J.J. Lipskiego z wywiadu udzielonego przez J. Tuwima 17 XI 1953 oraz fragmenty wspomnień I. Tuwim: Łódzkie pory roku]; Wiersze.

171. Wiersze i wierszyki dla najmłodszych. Warszawa: Wilga 2003, 32 s. Wyd. nast.: tamże: 2011, 2012; Warszawa: Wilga – Grupa Wydawnicza Foksal 2015.

172. Moj gorod – Lodz'. [Wybór, przedmowa:] A. Nehaj. Sankt-Peterburg: KPO „Poloniâ 2004, 71 s.

Tekst w języku polskim i rosyjskim.

173. Poezje. Wybrał i opracował T. Januszewski. (Wybór dzieł). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 2004, 563 s.

174. Wiersze. Warszawa: Wilga 2004, [32] s.

175. Znów mi się oczy Twoje przyśniły. Wiersze miłosne. Wybór wierszy i posłowie: T. Januszewski. Warszawa, Łomianki: LTW 2004, 100 s. Wyd. nast. tamże [2024].

176. Wesołe wierszyki. [Dla dzieci]. Wrocław: Wydawnictwo Siedmioróg 2006, 68 s. Wyd. nast. tamże: 2008, 2009. Współczesne Polskie.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dżwiękowy: Czyta: M. Czechowicz [i inni]. Wrocław: Wydawnictwo Siedmioróg 2007, 1 płyta CD, wyd. nast. tamże 2011, 1 płyta CD. Wiersze dla Dzieci.

177. Poezje. Wybór: H. Cyganik. Warszawa; Rzeszów: Agencja Wydawnicza Ad Oculos Andrzej Żmuda, Krzysztof Żmuda 2007, 183 s. Klejnoty Poezji Polskiej.

178. Bajki. [Autorzy:] J. Tuwim, J. Brzechwa. Wyd. jako dokument dżwiękowy: Kraków: Tercet 2008, 1 płyta audio (CD).

179. Dyzio marzyciel i inne wierszyki. Warszawa: Wydawnictwo Wilga 2008, [6] s. Poeci Dzieciom.

180. Książka dla starszego przedszkolaka. Opowiadania i wiersze. Czterolatki. Autorzy: Z. Stanecka, M. Strzałkowska, J. Tuwim. Muzyka i wykonanie: A. Putkiewicz. Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta: A. Kunikowska, Z. Zamachowski. Warszawa: Wydawnictwo Nowa Era 2008, 1 płyta CD. Entliczek Pentliczek.

181. Księga wierszy. Warszawa: Wilga 2008, 53 s.

182. Poezje. [Wybór i red.: M. Kwietniewska-Talarczyk]. Kraków: Zielona Sowa 2008, 311 s.

183. Wielka księga wierszy. Abecadło rymów. Poznań: Publicat 2008, 167 s.Książki Szczęśliwego Dzieciństwa. Wyd. nast. tamże 2009.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta K. Globisz. Poznań: Publicat [2013]. Posłuchajki, 1 płyta CD w formacie mp3. Wyd. nast. tamże 2014.

184. Dyzio Marzyciel i inne wiersze. Warszawa: Wydawnictwo SBM 2009, [10] s. Poczytajmy razem.

185. Lokomotywa; Okulary; Rzepka; Słoń Trąbalski. Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2009, 93 s.

186. Najpiękniejsze wiersze dla maluchów. Moje ulubione wierszyki. Poznań: Papilon – Publicat 2009, [16] s.

187. Choinka. [Wiersze]. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo 2011, [24] s.

188. Cyganka oraz inne satyry i humoreski prozą, teksty kabaretowe i aforyzmy. Wybrał i opracował T. Januszewski. Warszawa: Wydawnictwo Iskry 2011, 157 s.

189. Dzieciom. [Wiersze]. Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2011, 101 s.

190. Julian Tuwim. Antologia. Warszawa: Hachette Polska 2011, 184 s. Poezja Polska, 13.

191. Kuferek pełen wierszy. Warszawa: Drzewko Szczęścia. „Media Plus2011, 90 s.

192. Słówka i słufka. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Wydawnictwo Liwona 2011, 285 s.

193. Wiersze. Cz. 1-3. Warszawa: De Agostini Polska; Wydawnictwo Wilga 2011-2012, 23 + 23 + 23 s. Książki dla Małych i Dużych. Wyd. nast. cz. 1-2 Warszawa: Grupa Wydawnicza Foksal; De Agostini Polska 2015-2016.

194. Wiersze. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk 2011, 27 s. Polscy Poeci Dzieciom.

195. Julian i Irena Tuwim dzieciom. [Wiersze i opowiadania]. Warszawa: Nasza Księgarnia 2012, 272 s. Z Biblioteki Wydawnictwa „Nasza Księgarnia. Wyd. nast. tamże: 2013, 2016, 2017, 2020.

196. Wiersze na wagarach. Warszawa: Egmont Polska 2012, 87 s. Literacki Egmont.

197. Wiersze z naklejkami. Kraków: Księgarnia Wydawnictwo Skrzat Stanisław Porębski 2012, [36] s.

198. Dwa jeże. Bajki i wiersze. Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta W. Zborowski. Warszawa: Agoy.pl Piotr Cholewiński [2013], 1 płyta CD.

199. Ptasie radio. Radio Kraków prezentuje. Najpiękniejsze wiersze Juliana Tuwima. Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czytają: A. Dymna, J. Peszek, D. Segda, Kraków: Polskie Radio 2013, 1 płyta audio (CD).

200. Słowem do krwi! = Till the words draw blood! Wiersze Juliana Tuwima. [Przeł.:] D. Malcolm, A. Miksa. Łódź: Dom Literatury; Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. Oddział 2013, 123 s.

Tekst w języku polskim i angielskim.

201. Wiersze. Warszawa: Zielona Sowa 2013, 91 s. Seria na Lata!.

202. Wybór poezji. Poznań: Wydawnictwo Ibis 2013, 142 s.

203. Z głową w chmurach. [Wiersze]. Warszawa: Egmont Polska 2013, 103 s. Literacki Egmont.

204. Firlefanz. Ein halbes Hundert Gedichte für Kinder. Polnisch und Deutsch = Figielek. Pół setki wierszy dla dzieci w języku polskim i niemieckim. [Przeł.] W. von Polentz. Berlin: Amalienpresse Wolfgang von Polentz 2014, 119 s.

205. Milcząc. Wiersze zapomniane = Molča. Zabytye stihi. [Red.:]. A. Bazilevskij. Moskva; Kaliningrad: Izdatel'stvo „Vahazar2014, 75 s.

Tekst w języku polskim i rosyjskim.

206. Moja miłość. [Wiersze i listy]. Red.: T. Januszewski. Warszawa: Iskry 2014, 112 s.

207. Polscy poeci dzieciom. [Autorzy:]: M. Konopnicka, U. Kozłowska, J. Tuwim. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk 2014, 229 s. Wyd. nast. tamże: 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2021.

208. Wielka księga wierszy. Warszawa: Damidos 2014, 239 s. Wiersze.

209. Wybór wierszy = Ausgewählte Gedichte. [Przeł. uczniowie Szkolnego Punktu Konsultacyjnego im. Jana III Sobieskiego przy Ambasadzie RP w Wiedniu]. Red.: H. Kaczmarczyk, L. Madelska, J. Ziemska. Drösing: Driesch Verlag; Wien: Stowarzyszenie Mea Polonia 2014, [46] s.

Tekst w języku polskim i niemieckim.

210. Bajki i wiersze. Warszawa: Wilga – Grupa Wydawnicza Foksal 2015, 63 s.

211. Lokomotywa i wiersze Sposób na laleczkę, Deszczyk, Wiosna, Lato, Jesień, Zima. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk 2015, 23 s. Biblioteczka Przedszkolaka.

212. Najpiękniejsze wiersze. Wybór: E. Tuwim-Woźniak. Warszawa: Egmont Polska 2015, 126 s.

213. Ptasie radio i wiersze Balonik, Jarzębina, Kalosze, Tęcza, Bałwanek, Szal, Malarze. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk 2015, 23 s. Biblioteczka Przedszkolaka.

214. Rzepka i wiersze Małpa w kąpieli, Tygrysek. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk 2015, 23 s. Biblioteczka Przedszkolaka.

215. Słoń Trąbalski i wiersze Parasol, Żyrafa, Wydra, Foka, Hipopotam. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk 2015, 23 s. Biblioteczka Przedszkolaka.

216. Tuwim Café na każdą okazję. Wybór fragmentów wierszy: E. Tuwim-Woźniak. Warszawa: Egmont Polska 2015, [48] s.

217. Ulubione wierszyki. Warszawa: Wydawnictwo Zielona Sowa 2015, 47 s. Ulubione Wierszyki....

218. Wiersze na czterech łapach. Warszawa: Wilga – Grupa Wydawnicza Foksal 2015, 27 s.

219. Zosia Samosia i wiersze Abecadło, O chlebie, Zebra, Lew, Małpka. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk 2015, 23 s. Biblioteczka Przedszkolaka.

220. Klasyka wierszy dla dzieci. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne Greg 2016, 140 s. Kolorowa Klasyka.

221. Wiersze. [Żychlin: Books] 2016, 95 s. Wyd. nast. tamże 2018.

222. Wiersze. Warszawa: Zielona Sowa 2016, 77 s.

223. Wierszopiosenki z Akademii Pana Arka. Gotowe muzyczno-słowne przedstawienia dla dzieci. Radwanice: Wydawnictwo Muzyczne Absonic 2016, 95 s.

224. Zosia-Samosia i inne wiersze. [Żychlin: Books] 2016, 43 s.

225. Klasyka dla smyka. [Wiersze dla dzieci]. Poznań: Papilon – Publicat 2018, [32] s.

226. Poems for children = Wiersze dla dzieci. [Przeł.] M. Kazmierski. Warszawa: Wydawnictwo Blue Bird 2018, 73 s.

Tekst w języku polskim i angielskim.

227. Rzepka i inne wiersze. Poznań; Żychlin: Wydawnictwo Ibis – Books 2018, 31 s. Wyd. nast. tamże 2022.

228. Moje pierwsze wiersze. [Autorzy:] M. Konopnicka, J. Tuwim, J. Brzechwa: Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, an imprint of Dressler Dublin sp. z oo 2019, 40 s.

229. Poezje. Ożarów Mazowiecki: Firma Księgarska Olesiejuk 2019, 403 s. Wyd. nast. ze wstępem A. Nasiłowskiej. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk – Dublin, Dressler 2020.

230. Wybór wierszy. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk 2019, 63 s. Wyd. nast. tamże 2021.

231. Choć myśli nie ze złota są. Fraszki i nie tylko fraszki. Książka w języku polsko-angielskim = Although minds are not of gold. Epigrams and not only epigrams. The book in Polish and partly in English. [Opracowanie: J. Wielogurska. Przekład: A. Wróblewski. Przekład wybranych tekstów: M. Kokowska, A. Wielogurski]. Żyrardów; Warszawa: Janina Wielogurska 2020, 290 s. Fraszki Panny Igraszki i Traszki = Miss Trifle's Trifles and Newts; cz. 2 = part 2; Fraszki... (Janina Wielogurska), cz. 2; Polska Literatura.

232. Dla dzieci. Piosenki, bajki i wierszyki. Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta H. Borowski [i inni]. Warszawa: Agencja Artystyczna MTJ 2020, 1 płyta CD.

233. Klasyka dla smyka. [Autorzy:] J. Tuwim, J. Brzechwa.Poznań: Papilon 2023, 32 s.

234. Która godzina, gówniarzu? [Wiersze]. Wybór i posłowie: A. Trojanowski. Kołobrzeg: Biuro Literackie 2023, 93 s. 44. Poezja Polska od Nowa 15.

235. Zwierzaki Pana Tuwima. [Wybór wierszy:] M. Potocka. Ilustracje: M. Jagoda. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk 2023, 64 s.

236. List do wszystkich dzieci. Najpiękniejsze wiersze. Warszawa: Wilga 2024, 87 s.

237. Poezje. Toruń: C&T 2024, 79 s.

238. Spóźniony słowik; Dyzio Marzyciel; Dżońcio. Żychlin: Wydawnictwo Ibis 2024, 16 s.

239. Wybór wierszy. Konin; Żychlin: Wydawnictwo Ibis 2024, 165 s. Klasyka Mistrzów .

Listy

1. M. Grydzewski: Listy do Tuwima i Lechonia. (1940-1943). Oprac.:J. Stradecki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1986, 84 s.
2. K. Iłłakowiczówna: Listy do Juliana Tuwima. [Powst. 1935-1951]. Oprac.: R. Cieśluk. [New York:] A.P. Poray Book Publishing 1989, 117 s.
3. Listy. [Autorzy:] K.I. Gałczyński, J. Tuwim. Powst. 1946-1951. Oprac.: T. Januszewski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1969, 39 s.

Zawartość

Zawiera 6 listów J. Tuwima do K.I. Gałczyńskiego z 1950 i 1951, 14 listów K.I. Gałczyńskiego do J. Tuwima z 1946-1951 oraz dedykacje obu poetów dla siebie nawzajem.
4. Z tysiącem serdeczności... Korespondencja z lat 1911-1953. [Autorzy:] L. Staff , J. Tuwim. Oprac.: T. Januszewski, I. Maciejewska i J. Stradecki. Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy 1974, 133 s.

Zawartość

T. Januszewski: Wstęp. – Cz. 1. J. Tuwim: O „moim” Staffie [szkic]; Kwiaty polskie. [Fragment pt.] Staff [poz. ]; 17 listów do L. Staffa z lat 1946-1952; Dedykacje; Pod wpływem Staffa. (Pierwsze wiersze) [szkic]; Aneks [wiersze dedykowane L. Staffowi]. – Cz. 2. L. Staff: 27 listów do J. Tuwim. z lat 1911-1953; [Wypowiedź L. Staffa po śmierci J. Tuwima]; Dedykacje; Aneks [dedykacja i list do E. Tuwim z 1948].
5. Listy do przyjaciół-pisarzy. Oprac. i przypisy: T. Januszewski. Warszawa: Czytelnik 1979, 497 s.

Zawartość

Zawiera listy do: S. Balińskiego, W. Broniewskiego, I. Erenburga, J. Ficowskiego, K.I. Gałczyńskiego, S. Gołębiowskiego, J.W. Gomulickiego, F. Halasa, K. Iłłakowiczówny, J. Iwaszkiewicza, M. Jastruna, G. Karskiego, J. Krzyżanowskiego, J. Lechonia, B. Micińskiego, L.H. i J. Morstinów, Papuszy (B. Wajs), J. Parandowskiego, M. Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, M. Piechala, J. Pilařa, S. Pollaka, W. Słobodnika, A. Słonimskiego, L. Staffa, J. Sztaudyngera, K. Wierzyńskiego, J. Wittlina, K.W. Zawodzińskiego, E. Zegadłowicza.

Teksty satyryczne do szopek i przedstawień kabaretowych

Nadto teksty satyryczne zarejestrowane na płytach analogowych: U krawca na Dziki gass. [Wraz z:] Odczyt o kobiecie. [Słowa:] [K. Kusevitzky] [K.] Tom. Warszawa: Syrena Record [1929], 1 płyta analogowa; Medycyna. Dialog. [Wraz z:] Bridge. Monolog. [Słowa:] A. Słonimski. Warszawa: Polskie Zakłady Fonograficzne „Odeon” [po 1932], 1 płyta analogowa; Psiakrew! Monolog; Wiwat Kusociński! Warszawa: Polskie Zakłady Fonograficzne „Odeon” [po 1932], 1 płyta analogowa; Moniek-Filharmoniek. Monolog komiczny z repertuaru teatru „Banda”. [Wraz z:] Niedoczekanie. Piosenka z repertuaru teatru „Banda”. [Współautor:] M. Hemar. Warszawa: Syrena-Electro [1933].

1. [Program składany:]. [Współautorzy:] W. Jus, [G. Baumritter] A. Włast, T. Modrzejewski, Ave. Prapremiera: Warszawa, Teatr Miraż 1917.
J. Tuwim podpisany: J. Wim. Tu jego autorstwa „Czarna giełda”. Inf.: „Kurier Warszawski1917 nr 332 s. 3.
2. [Program składany]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Miraż 1917.
J. Tuwim podpisany: Peer. Tu jego autorstwa skecz Pikuś i Micia. Inf.: „Głos1917 nr 74 s. 5.
3. [Program składany]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Miraż 1917.
J. Tuwim podpisany: Peer. Tu jego autorstwa skecz pt. Narzeczeni. Inf.: „Gazeta Poranna1917 nr 133 s. 5.
4. Choinka 1918 roku. Przegląd świąteczny w 2 odsłonach. [Współautorzy:] J. Boczkowski, Mir, W. Olszewski, T. Stach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Artystyczno-literacki Argus 1918.
J. Tuwim podpisany: T. Ślaz; tu prawdopodobnie jego autorstwa skecz pt. Tercet partyjny. Inf.: „Kurier Poranny1918 nr 49 s. 2.
5. [Program składany]. [Współautorzy:] [K. Kusevitzky] K. Tom, A. Kitschmann, W. Włodkowa, [G. Baumritter] A. Włast, Avery. Prapremiera: Warszawa, Teatr Czarny Kot 1918.
Tu J. Tuwima m.in. monolog Jeruchem Tangowar, mistrz bon tonu i nauczyciel tańca [podpisany: Peer] i inne utwory podpisane pseudonimami: St. Brzost; J. Wim. Inf.: „Kurier warszawski1918 nr 94 s. 3.
6. [Program składany]. [Współautorzy:] [M. Lewin] J.St. Mar, R. Gierasiński i inni. Prapremiera: Warszawa, Teatr Czarny Kot 1918.
J. Tuwim podpisany: J. Wim. Tu jego autorstwa skecz pt. Mimi. Inf.: „Głos1918 nr 34 s. 3.
7. [Program składany]. [Współautorzy:] W. Jus, J. Boczkowski, [G. Baumritter] A. Włast, K. Witt i inni. Prapremiera: Warszawa, Teatr Miraż 1918.
J. Tuwim podpisany: J. Wim. Tu jego autorstwa: Dyplomacja. Inf.: „Kurier Warszawski1918 nr nr 7 s. 2.
8. [Program składany]. [Współautorzy:] W. Rapacki, W. Krupiński, A. Kitschmann. Prapremiera: Warszawa, Teatr Czarny Kot 1918.
Tu J. Tuwim podpisany: J. Wim. Jego autorstwa: Król i Nitouche. [Współautor:] W. Krupiński; Wróg; Hektor Solidkind; Białe ręce. (Melodeklamacja). Inf.: „Kurier Polski1918 nr 217 s. 1.
9. [Program składany]. Prapremiera: Łódź, Teatr Miraż 1918.
J. Tuwim podpisany: Wim. Tu jego autorstwa skecz pt. Idealny przyjaciel. Inf.: „Godzina Polska1918 nr 267 s. 6.
10. [Program składany]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Czarny Kot 1918.
J. Tuwim podpisany: J. Wim. Tu jego autorstwa skecz pt. Grand Cabaret Universal Monstre. Inf.: „Kurier Polski1918 nr 59 s. 3.
11. Pan poseł z „Pikutkowa. [Rewia w 3 odsłonach]. [Współautorzy:] J. Boczkowski, A. Kitschmann, W. Olszewski, T. Stach, Mir, Zeter, W. Les, T. Koszewski. Prapremiera: Warszawa, Teatr „Argus 1919.
J. Tuwim podpisany: T. Ślaz. Inf.: „Kurier Polski1919 nr 27 s. 2.
12. [Program składany]. [Współautorzy:] [G. Baumritter] A. Włast, A. Czechow, S. Ossorya-Brochocki, W. Jus. Prapremiera: Warszawa: Teatr Qui pro Quo 1919,.
Tu J. Tuwima [podpisany: T. Ślaz]: Maks i Moryc, dyskretna niedyskrecja [muzyka: J. Boczkowski] oraz tłumaczenie podpisany: St. Brzost]: A. Czechow: Jubileusz. Inf.: „Kurier warszawski 1919 nr 288 s. 1.
13. [Program składany]. [Współautorzy:] B. Winawer, W. Jus i inni. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1919.
Tu J. Tuwima: Faun i nimfa. Scena z mitologii nowoczesnej [podpisany: St. Brzost]; Bohaterska obrona. Trawestacja z Awerczenki [podpisany: St. Brzost]; Faust w Raciążu. Wypadek prowincjonalny w jednej odsłonie [podpisany: T. Ślaz]. Inf.: „Kurier Warszawski1919 nr 111 s. 2.
14. [Program składany]. [Współautorzy:] F. Oliven, Rideamus, G. Danielewski. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1919.
Tu J. Tuwima: Mister Shoking i Miss Etykieta [podpisany: Peer] oraz jednoaktówka Samson i Dalila [podpisany: St. Brzost]. Inf.: „Kurier Warszawski1919 nr 256 s. 6.
15. [Program składany]. [Współautorzy:] J. Boczkowski, K. Dunin-Markiewicz i inni. Prapremiera: Warszawa, Teatr Quo Pro Quo 1919.
Tu J. Tuwima: O pierotach, pierotce, kominiarzu i cnotce. Operetka w 2 odsłonach. Muzyka: J. Boczkowski [podpisany T. Ślaz] oraz Wiedźma i błazen [podpisany: Jan Wim]. Inf.: „Gazeta Poranna 2 grosze1919 nr 93 s. 1.
16. [Program składany]. [Współautorzy:] Tot, [K. Kusevitzky] [K.] Tom, [G. Baumritter] [A.] Włast, W. Kan. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1919.
J. Tuwim podpisany: T. Ślaz; St. Brzost. Tu jego autorstwa: jednoaktówka Legenda walca. Muzyka J. Boczkowski; Uj! Awantura afrykańska oraz przekład (podpisany: St. Brzost) W. Kan: Dynamit. Inf.: „Kurier Warszawski1919 nr 141 s. 6.
17. [Program składany]. [Współautorzy:] W. Domosławski, W. Zdzitowiecki, W. Bratkiewicz i inni. Prapremiera: Warszawa, Teatr Czarny Kot 1919.
J. Tuwim podpisany: J. Wim. Tu jego autorstwa szkic satyryczny Wino. Inf.: „Gazeta Poranna 2 grosze1919 nr 88 s. 1.
18. [Program składany]. [Współautorzy:] W. Lin, C. Skoneczny, [W. Jastrzębiec-Zalewski] Jastrz. Prapremiera: Łódź, Teatr Casino 1919.
J. Tuwim podpisany: J. Wim. Tu jego autorstwa: Jenerał śmierci. Inf.: „Kurier Łódzki1919 nr 168 s. 4.
19. [Program składany]. [Współautorzy:] W. Olszewski, [N. Buczyńska] Teffi, A. Awerczenko, [K. Kusevitzky] [K.] Tom. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1919.
Tu J. Tuwima: obrazek Carramba. Sceny z życia ludu hiszpańskiego [podpisany: T. Ślaz] oraz tłumaczenie A. Awerczenki: Potęga losu [podpisany: Wim]. Inf.: „Kurier Warszawski1919 nr 159 s. 3.
20. [Program składany]. Prapremiera: Łódź, Zespół Artystyczno-Literacki z Warszawy, Casino 1919.
J. Tuwim podpisany: Peer; W. [!] Ślaz. Tu jego autorstwa: Prolog oraz Tercet partyjny. Inf.: „Głos Polski1919 nr 164 s. 1.
21. [Program składany]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Argus 1919.
J. Tuwim podpisany: Ślaz. Tu jego autorstwa: Bolszewiczka oraz Jeruchem Tangower. Inf.: „Kurier Warszawski1919 nr 55 s. 3.
22. Wielki wieczór literacko-artystyczny. Łódź, Grand Hotel 1919.
J. Tuwim podpisany: J. Wim. Tu jego autorstwa: Przed Paryżem; Ś.p. i b.p. Inf.: „Lodzer freie presse1919 nr 180 s. 8.
23. [Program składany]. [Współautorzy:] [A.] Awerczenko, Z. Bajkowska, H. Mlet. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1920.
Tu J. Tuwima: Pomponette. [Szkic sceniczny; podpisany: T. Ślaz]]. Muzyka: J. Boczkowski oraz przekład A. Awerczenko: Kłamstwo [podpisany: St. Brzost]. Inf.: „Kurier Poranny” 1920 nr 42 s. 2.
24. [Program składany]. [Współautorzy:] [G. Baumritter] A. Włast, H. Szmidt, W. Olszewski. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui Pro Quo 1920.
J. Tuwim podpisany: J. Wim; T. Ślaz. Tu jego autorstwa: Łóżeczko. Strasznie słodka awantura. [Operetka], [podpisany: T. Ślaz], muz.: J. Boczkowski oraz przekład: H. Szmidt: Komedia rzeczywistości [podpisany: J. Wim]. Inf.: „Kurier Poranny1920 nr 81 s. 1.
25. [Program składany]. [Współautorzy:] [J. Brzechwa] Szer-Szeń, Bąk, [K. Kusevitzky] K. Tom. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1920.
J. Tuwim podpisany: J. Wim. Tu jego autorstwa: Czereśnie. Symfonia. Inf.: „Kurier Warszawski1920 nr 152 s. 2.
26. [Program składany]. [Współautorzy:] G. Danielewski, Z. Mar, [N. Buczyńska] Teffi. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1920.
Tu J. Tuwima: Przed bramą. (Nokturn) [podpisany: T. Ślaz] oraz tłumaczenie: [N. Buczyńska] Teffi: Subtelna psychologia [podpisany: St. Brzost]. Inf.: „Kurier Poranny1920 nr 117 s. 2.
27. [Program składany]. [Współtwórcy:] Tawros i Ende, C. Mendes, [J. Brzechwa] Szer-Szeń. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1920.
J. Tuwim podpisany: T. Ślaz. Tu jego autorstwa: Wyratował. Łajdactwo romantyczne ze złotej serii Max i Moryc. Inf.: „Kurier Poranny1920 nr 27 s. 1.
28. [Program składany]. Prapremiera: Łódź, Teatr Bagatela 1920.
J. Tuwim podpisany: Brzost. Tu jego autorstwa: Bandyta. Awantura w 1 akcie. Inf.: „Rozwój1920 nr 300 s. 8.
29. [Program składany].[Współautorzy:] O. Mirbeau, L. Lakator. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1920.
J. Tuwim podpisany: T. Ślaz, St. Brzost i S-ka. Tu jego autorstwa: przekład: L. Lakator: Hallo, czy to ty mój drogi? [podpisany: St. Brzost) oraz Sitzbad w Wenecji. Makaron włoski fabryki T. Ślaz, St. Brzost i S-ka. Inf.: „Kurier Warszawski1920 nr 63 s. 2.
30. [Program składany]. [Współautor:] A. Burg. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1921.
Tu przekład J. Tuwima: Serce i bufet. Operetka w jednym akcie [podpisany: T. Ślaz]. Muzyka: R. Stolz. Inf.: „Gazeta Poranna 2 grosze1921 nr 268 s. 1.
31. Pierwsza szopka warszawska. Revue w 3 odsłonach. [Współautorzy:] J. Lechoń, A. Słonimski. Prapremiera: Warszawa, cukiernia „Ziemiańska 1922. Wyd.: Lalki rzeźbił, okładkę i rysysunki wykonał Z. Pronaszko. Kraków: Instytut Wydawniczy „Musarion”, drukarnia B. Gofron 1922, 64 s. Przedruk zob. poz. .
Autorzy podpisani: Pikador, jego koń i jeszcze jedno zwierzę.
32. [Program składany]. [Współautorzy:] Lafarelli, [G. Baumritter] A. Włast, [W. Jastrzębiec-Zalewski] Jastrzębiec, Al. Fredek. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1923.
J. Tuwim podpisany: Pietraszek. Inf.: „Express Poranny1923 nr 332 s. 3.
33. Szopka Pikadora. [Współautorzy:] A. Słonimski, B. Winawer. Prapremiera: Warszawa, cukiernia „Ziemiańska 1923.
Inf. J. Stradecki: W kręgu Skamandra. Warszawa 1977 s. 68. Tekst nieznany.
34. Wykiwali diabła. Wielka rewia aktualna w 2 aktach. [Współautorzy:] [K. Kusevitzky] [K.] Tom, Lel, Lafarelli. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1923.
J. Tuwim podpisany: Pietraszek. Inf.: „Kurier Polski1923 nr 304 s. 2.
35. Nr 1. Rewia artystyczna w 11 obrazach. [Współautorzy:] [K. Kusevitzky] K. Tom, F. Járossy, [G. Baumritter] A. Włast. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1924.
Tu J. Tuwima: Dług terminowy według [N. Buczyńskiej] Teffi [podpisany: T. Ślaz]; Poranek [podpisany: Wim]. Inf.: J. Rz., „Gazeta Poranna 2 grosze 1924 nr 272 s. 5.
36. Szopka Pikadora. [Współautorzy:] J. Lechoń, W. Rzymowski, A. Słonimski. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1924.
Inf.: J. Stradecki: Julian Tuwim. Warszawa 1959 s. 119; A. Marianowicz: Notatki o satyrze Skamandrytów. „Poezja1971 nr 11; J. Lechoń: Dziennik. T. 1. Warszawa 1992 s. 287. Tekst nieznany.
37. Wielki dzień Dionizego Cypsa. [Utwór satyryczny]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1924.
J. Tuwim podpisany: Profesor Pietraszek. Inf.: Ad. Z. : Profesor Pietraszek. Przegląd Wieczorny 1924 nr 296 s. 3.
38. F.F. [Program składany]. [Autorzy:] Pietraszek [i inni]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1925.
J. Tuwim popisany: Pietraszek. Inf.: „Kurier Polski1925 nr 6 s. 6.
39. Pomalutku aż do skutku. [Rewia]. [Współautorzy:] Redivivus, [M.] Hemar, [G. Baumritter] Willy, Picadwilly, Eleł. Reżyseria: F. Járossy. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1925.
J. Tuwim podpisany: Pietraszek.
40. [Program składany]. [Współautorzy:] [K. Kusevitzky] [K.] Tom [i inni]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1925.
J. Tuwim podpisany: Ślaz. Tu jego autorstwa: Mowsza Illustrieren. Inf.: A. Zagórski. „Przegląd Wieczorny1925 nr 15 s. 3.
41. Bomba do góry! [Współautorzy:] [G. Baumritter] A. Włast, [A. Petrykiewicz] Niovilla, Tur. Prapremiera: Warszawa, Teatr Niewiarowskiej 1926.
J. Tuwim podpisany: Pietraszek. Inf.: „Express Poranny1926 nr 181 s. 3.
42. C.D.P. [Rewia]. Napisali [J. Tuwim, M. Hemar; F. Jarossy, J. Boczkowski] Duduś i Kalafonja. Prapremiera: Warszawa: Qui pro Quo 1927.
Inf.: W. Grubiński. "ABC" 1927 nr 19 s. 4.
43. Jazda! Do Łodzi!. [Program składany]. [Współautorzy:] Lel, [J. Zyms] Nel, [J. Brzechwa] Szer-Szeń, [G. Baumritter] [A.] Włast. Prapremiera: Łódź, Teatr Gong 1927.
J. Tuwim podpisany: Wim. Inf.: „Hasło łódzkie1927 nr 31 s. 1.
44. Murowane. [Rewia]. [Współautorzy:] [G. Baumritter] A. Włast, K. Tom, [W. Jastrzębiec-Zalewski] Jastrz-Zalewski, Mirosz. Prapremiera: Warszawa, Perskie Oko 1927.
J. Tuwim podpisany: dr Pietraszek; Inf. za: „Kurier Poranny1927 nr 91 s. 4;.
45. Oleś ma glos. [Program składany]. [Współautorzy:] [J. Zyms] Nel, Lel, [J. Brzechwa] Szer-szeń, [G. Baumritter] [A.] Włast. Prapremiera: Łódź, Teatr Artystyczno-Literacki Gong 1927.
J. Tuwim podpisany: J. Wim; Wim. Inf.: „Kurier Łódzki1927 nr 307 s. 11.
46. Pali się. [Program składany]. [Współautorzy:] [J. Zyms] J. Nel, [W. Jastrzębiec-Zalewski] W. Jastrzębiec, J. Starski. Prapremiera: Łódź, Teatr Artystyczno-Literacki Gong 1927.
J. Tuwim podpisany: dr Pietraszek. Inf.: „Hasło Łódzkie1927 nr 101 s. 1.
47. Płać pan złotówkę.[Program składany]. [Współautorzy:] [J. Zyms] Nel, Lel, [J. Brzechwa] Szer-szeń, [Z.] Bajkowska. Prapremiera: Łódź, Teatr Artystyczno-Literacki Gong 1927.
J. Tuwim podpisany: Wim. Inf.: „Hasło Łódzkie1927 nr 42 s. 1.
48. Polityczna szopka Cyrulika Warszawskiego. [Współautorzy:] M. Hemar, J. Lechoń, A. Słonimski. Prapremiera: Warszawa, kawiarnia „Duża Ziemiańska 1927. Druk „Cyrulik Warszawski” 1927 nr 9-14. Wyd. osobne [Warszawa:] Skład główny Administracja „Cyrulika Warszawskiego” 1927, 63 s. Przedruk zob. poz. .
Na okładce tytuł: Szopka Cyrulika Warszawskiego 1927.
49. Sałatka majowa! [Rewia]. [Współautorzy:] Uparciuch, [J. Brzechwa] Szerszeń, [M. Hemar] Brzeszczot, K. Felek. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1927.
J. Tuwim podpisany: dr Pietraszek (aha!). Inf. za: „Kurier Czerwony1927 nr 104 s. 3.
50. Szkoła pocałunków. [Program składany]. [Współautorzy:] [J. Zyms] Nel, B. Hertz, Starski, [W. Jastrzębiec-Zalewski] W. Jastrzębiec, [G. Baumritter] A. Włast. Prapremiera: Łódź, Teatr Artystyczno-Literacki Gong 1927.
J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Inf.: „Praca1927 nr 51 s. 4.
51. Warszawa znów się bawi! [Rewia]. [Współautorzy:] [J. Brzechwa] Szerszeń, [S. Pężko] Kotwicz, [W. Jastrzębiec-Zalewski] Jastrz, [G. Baumritter] A. Włast. Prapremiera: Warszawa, Teatr Perskie Oko 1927.
J. Tuwim podpisany: dr Pietraszek. Inf. za: „ABC1927 nr 113, s. 7.
52. ... I pana też. [Program składany]. [Współautorzy:] [F. Konarski] Refren, Domar, [K. Kusevitzky] [K.] Tom i inni. Prapremiera: Łódź, Teatr Casino 1928.
J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Tu jego autorstwa: Krawiec z Pieprzowej; Inspekcja sanitarna; Sąd. Inf.: „Ilustrowana Republika” 1928 nr 160 s. 4.
53. Czy Anna jest panna. [Rewia]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1928. Druk zob. Twórczość poz. .
54. Jubileusz Gongu. [Program składany]. [Współautorzy:] Starski, [K. Kusevitzky] [K.] Tom, Rom, [J. Zyms] Nel, [W. Jastrzębiec-Zalewski] Jastrzębiec. Prapremiera: Łódź, Teatr Gong 1928.
J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Inf.: „Hasło łódzkie1928 nr 37 s. 1.
55. Kochanie! Zdejm maskę! [Program składany]. [Współautorzy:] Starski, [J. Zyms] Nel, [J. Brzechwa] Szer-Szeń, [T.] Sygietyński, [W. Jastrzębiec-Zalewski] Jastrzębiec. Prapremiera: Łódź, Teatr Gong 1928.
J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Inf.: „Hasło łódzkie1928 nr 44 s. 1.
56. Koty w marcu. [Program składany]. [Współautorzy:] [J. Brzechwa] Szer-Szeń, [J.] Sulima, Bolski i inni. Prapremiera: Łódź, Teatr Gong 1928.
J. Tuwim podpisany: dr Pietraszek. Tu jego autorstwa skecz pt. Kantor bankierski. Inf.: „Łódzkie Echo Wieczorne1928 nr 63 s. 6.
57. Mów pan do lampy. [Program składany]. [Współautorzy:] W. Lak, M. Domoslawski, W. Polak, [K. Kusevitzky] K. Tom. Prapremiera: Łódź, Teatr Casino 1928.
J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Tu jego autorstwa obrazek sceniczny Cymes i Cures. Inf.: „Ilustrowana Republika1928 nr 174 s. 2.
58. Nareszcie wiosna! [Program składany]. [Współautorzy:] Starski, [M.] Hemar, [K. Kusevitzky] [K.] Tom, [T.] Sygietyński, F. Konarski] Ref-ren, Niovil, [W. Jastrzębiec-Zalewski] Jastrzębiec. Prapremiera: Łódź, Teatr Literacko-Artystyczny Gong 1928.
J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Inf.: „Głos Polski1928 nr 119 s. 3.
59. Servus! Krukowski. [Program składany]. [Współautorzy:] [M.] Hemar, [J.] Starski, [J. Brzechwa] Szer-Szeń, [T.] Sygietyński i inni. Prapremiera: Łódź, Teatr Artystyczno-Literacki Gong 1928.
J. Tuwim podpisany: dr Pietraszek. Inf.: „Express Wieczorny Ilustrowany1928 nr 84 s. 8.
60. Spotkamy się w ogródku! [Program składany]. [Współautorzy:] [J. Zyms] Nel, [J. Brzechwa] Szer-Szeń, [W. Jastrzębiec-Zalewski] Jastrzębiec i inni. Prapremiera: Łódź, Teatr Literacko-Artystyczny Gong 1928.
61. Tylko dla dorosłych. [Rewia]. [Współautorzy:] J. Boczkowski, [K. Kusevitzky] [K.] Tom, Domosławski. Prapremiera: Łódź, Teatr Rewii Casino 1928.
J. Tuwim podpisany: J. Wim. Tu jego autorstwa: Na rybkach. Skecz; Trigemini. Skecz. Inf.: „Express Niedzielny Ilustrowany1928 nr 182 s. 6.
62. Uśmiech z Wiednia. [Program składany]. [Współautorzy:] [R.] Rom, [J. Zyms] Nel, [T.] Sygietyński, [G. Baumritter] [A.] Włast i inni. Prapremiera: Łódź, Teatr Artystyczno-Literacki Gong 1928.
J. Tuwim podpisany: dr Pietraszek. Inf.: „Głos Polski1928 nr 70a s. 2.
63. Szopka Cyrulika Warszawskiego. [Współautorzy:] J. Lechoń, J. Paczkowski, A. Słonimski. Druk. fragm.: „Cyrulik Warszawski1929 nr 20, 21, 24, 30, 37, 39, 43, 46.
Nie wystawiona na skutek niedostarczenia tekstów przez M. Hemara. Częściowo przedruk w poz. .
64. A więc zaczynamy. [Program składany]. [Współautorzy:] [A. Jellin] Jelly, [M] Hemar, [J. Zyms] Nel, Remus, [K. Kusevitzky] [K.] Tom, [G. Baumritter] [A.] Włast. Prapremiera: Łódź, Teatr Miniatur Kameleon 1930.
Podpisany: Tuwim. Inf.: „Echo1930 nr 279 s. 2.
65. Mów mi Polka. [Program składany]. [Współautorzy:] [W. Jastrzębiec-Zalewski] Jastrzębiec, [G. Baumritter] [A.] Włast, Starski, Budziński. Prapremiera: Łódź, Teatr Dobry Wieczór 1930.
J. Tuwim podpisany: dr Pietraszek. Inf.: „Echo1930 nr 250 s. 5.
66. Odwrotna strona medalu. [Program składany]. [Współautorzy:] [M.] Hemar, [G. Baumritter] [A.] Włast, Wło – Bor, Olden, Krystian. Prapremiera: Łódź, Teatr Chochlik 1930.
J. Tuwim podpisany: dr Pietraszek. Inf.: „Echo1930 nr 258 s. 5.
67. Szopka polityczna. [Współautorzy:] M. Hemar, J. Lechoń, A. Słonimski. Prapremiera: Warszawa, Kino Colosseum 1930. Druk „Cyrulik Warszawski” 1930 nr 10-16. Wyd. osobne [Warszawa:] Skład główny Administracja „Cyrulika Warszawskiego” 1930, 63 s.
Na okładce tytuł: 1930 Szopka.
Zawiera też część tekstów z poz. .
68. Panie Ministrze! [Rewia]. Napisali [M. Hemar?, J. Tuwim] dr Pietraszek i S-ka. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1931.
Podpisane: dr Pietraszek i S-ka. Inf.: Kurier Warszawski1931 nr 145 s. 2.
69. Przez dziurkę od klucza. [Program składany]. [Współautorzy:] A. Tur, R. Rom, K. Brzeski. Prapremiera: Łódź, Teatr Dobry Wieczór 1931.
J. Tuwim podpisany: dr Pietraszek. Inf.: „Express Wieczorny Ilustrowany1931 nr 37 s. 3.
70. Szopka polityczna 1931. [Współautorzy:] M. Hemar, J. Lechoń przy współudziale K.[I.] Gałczyńskiego, J. Paczkowskiego i Ś. Karpińskiego. Prapremiera: Warszawa, Kino Colosseum 1931. Wyd. [Warszawa:] Skład główny J. Dąbrowski 1931, 70 s.
71. Zaczynamy z Gierasińskim. [Program składany]. [Współautorzy:] [K. Kusevitzky] K. Tom, [G. Baumritter] A. Włast, Staniel, A. Tur, K. Brzeski, Orlan i inni. Prapremiera: Łódź, Teatr Popularny 1931.
J. Tuwim podpisany: dr Pietraszek. Inf.: „Express wieczorny ilustrowany1931 nr 153 s. 4.
72. Zaczynamy golić! [Program składany]. [Współautorzy:] prof. Ptaszek, O'Yelly, [G. Baumritter] A. Włast, J. Kos, St. Belski i inni. Prapremiera: Łódź, Teatr Artystyczno-Literacki Gong 1932.
J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Inf.: „Ilustrowana republika1932 nr 254 s. 5.
73. Dzieje śmiechu. [Rewia]. [Współautorzy:] M. Hemar, E. Schlechter, [G. Baumritter] A. Włast. Prapremiera, Warszawa, Teatr Rex 1933.
J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Inf.:„Wieczór Warszawski1933 nr 273 s. 4.
74. Ram-Pam-Pam. [Rewia]. [Współautorzy:] A. Słonimski, A. Kitchmann, [T. Żeromski] T. Wrzos, [K. Kusevitzky] K. Tom i inni. Prapremiera: Warszawa, Teatr „Cyganeria 1933.
J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Inf.: „Wieczór Warszawski1933 nr 249, s. 2.
75. Syrena na wędce. Rewia. [Współautorzy:] J. Paczkowski, [A. Słonimski] Pro-rok, T. Wittlin, A. Kitschmann, [K. Kusevitzky] K. Tom, F. Járossy. Prapremiera: Warszawa, Teatr Cyganeria 1933.
J. Tuwim podpisany: J. Wim.
76. Zjazd gwiazd. Wielka rewia w 25 obrazach. [Autorzy:] J. Tuwim, M. Hemar, [G. Baumritter] A. Włast, [A. Słonimski] Prorok. Prapremiera: Warszawa, Teatr Rex 1933.
Inf.: „Dobry Wieczór! Kurier Czerwony1933 nr 136 s. 3.
77. Drzwiami i oknami. [Rewia]. [Współautorzy:] E. Schlechter, F. Járosy, [K. Kusevitzky] K. Tom, [J. Brzechwa] Szerszeń. Prapremiera: Warszawa, Stara Banda w teatrze Hollywood 1934.
J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Inf.: „Dobry wieczór! Express Poranny1934 nr 133 s. 4.
78. Frontem do Hożej. [Rewia]. [Współautorzy:] F. Járosy, Jurand, E. Schlechter, [K. Kusevitzky] K. Tom. Prapremiera: Warszawa, Stara Banda w Hollywood 1934.
J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Inf.: „Express Poranny1934 nr 285 s. 5.
79. Jesienne zaloty. [Rewia]. [Współautorzy:] M. Hemar, Wrzos [T. Żeromski] i inni. Prapremiera: Kraków, Teatr Bagatela 1934.
J. Tuwim podpisany: dr Pietraszek. Inf.: „Czas1934 nr 252 s. 4.
80. Na Hożej nienajgorzej. [Rewia]. [Współautorzy:] [K. Kusevitzky] K. Tom, E. Schlechter, T. Wittlin. Prapremiera: Warszawa, Teatr Stara Banda w Hollywood 1934.
J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Inf.: „Wieczór Warszawski1934 nr 157 s. 2.
81. Naprzód! Marsz! [Rewia]. [Współautorzy:] M. Hemar, [J. Brzechwa] Szerszeń, A. [Jellin] Jelin, [G. Baumritter] A. Włast. Prapremiera: Warszawa, Teatr Wielka Rewia 1934.
J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Inf.: „Express Poranny1934 nr 314, s. 5.
82. W starej Bandzie diabeł pali. Rewia w 18 obrazach z prologiem. [Współautorzy:] M. Hemar, B. Horowitz, [A. Słonimski] Prorok. Prapremiera: Warszawa, Zespół Bandy w kinie Hollywood 1934.
J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Inf. o prapremierze: L. Sempoliński: Wielcy artyści małych scen. Warszawa 1968 s. 467.
83. Wesołe jajko. [Rewia]. [Współautorzy:] M. Hemar, E. Schlechter, F. Járossy, [K. Kusevitzky] [K.] Tom. Prapremiera: Warszawa, Teatr „Cyganeria 1934.
J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Inf.: „Kurier Czerwony1934 nr 80, s. 4.
84. Dla ciebie Warszawo! [Rewia]. [Współautorzy:] [A. Jellin] Jelin, [J. Brzechwa] Szerszeń, [G. Baumritter] Włast. Prapremiera: Warszawa, Teatr Hollywood 1935.
Inf.: „Express Poranny1935 nr 254 s. 9.
85. Warszawa-New-York. [Rewia]. [Współautorzy:] J. Jurandot, [J. Zyms] J. Nel, [K. Kusevitzky] K. Tom, L. Walden, [G. Baumritter] A. Włast. Prapremiera: Warszawa, Teatr Hollywood 1935.
J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek. Inf.: „Express Poranny1935 nr 325, s. 2.
86. Na pięterku. Rewia pseudoliteracka w 16 wyczynach. [Współautorzy:] [J.] Jurandot, B. Horowicz, Ś. Karpiński, L. Inwit, E. Schlechter. Prapremiera: Warszawa,Teatr Małe Qui pro Quo 1937.
J. Tuwim podpisany: Dr Pietraszek.
87. Pakty i fakty. Rewia polityczna. [Współautorzy:] [G. Baumritter] A. Włast, J. Jurandot, M. Hemar. Prapremiera: Warszawa, Teatr Ali Baba 1939.
Prapremiera odbyła się 1 IX 1939.
88. Sezonie, otwórz się!. Rewia w 20 obrazach. [Współautorzy:] [J. Brzechwa] Szerszeń, M. Hemar, J. Jurandot, W. Szlengel, T. Wittlin, [G. Baumritter] A. Włast. Prapremiera: Warszawa, Teatr Ali Baba 1939.
J. Tuwim podpisany: Pietraszek.

Wydania osobne tekstów poetyckich w opracowaniu muzycznym, m.in.

Słopiewnie. Fünf Gesänge = Cinq mélodies: Op. 46. [Muzyka:] K. Szymanowski. [Przeł.] na język francuski S. Szymanowska-Grzybowska, na język niemiecki R.St. Hoffmann. Wien; New York: Universal-Edition 1923, 19 s. Wyd. nast.: Wien; Leipzig [1929], Wien 2001; Słopiewnie. Pięć pieśni na głos i fortepian do słów Juliana Tuwima = Five songs for voice and piano to the words by Julian Tuwim. [Muzyka:] K. Szymanowski. Do druku przygotowała: T. Chylińska. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1987, teka [24 s.], 34 s. i wyd. nast. [Wydanie z 1987 zawiera tekst w języku polskim i francuskim oraz w tece faksymile rękopisu nut (z pominięciem: O mowie rosyjskiej), nadto komentarz w języku polskim i angielskim].
Sloń Trąbalski. Wyd. w oprac. muzycznym M. Drobnera. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1948, 8 s. Polska Literatura Chóralna, 47.
Spóźniony słowik; O panu Tralalińskim. [Muzyka:] W. Lutosławski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1948, 14 s., wyd. nast. tamże łącznie z przekładem angielskim i niemieckim: Spóźniony słowik = The belated nightingale = Verspaetete Nachtigall; O panu Tralalińskim = About Mr. Tralaliński = Über Herrn Tralaliński. Na głos i orkiestrę kameralną = For voice and chamber orchestra = Für Singstimme und Kammerorchester. Kraków: Polskie Wydawnictwa Muzyczne 1996, 47 s.

Wydania osobne tekstów piosenek z nutami, m.in.

zob. Twórczość poz. , , , .
Bajki. Piosenka. Słowa [J. Tuwim] J. Wim. [Muzyka:] M. Kozar-Słobódzki. Warszawa: B. Rudzki [1918], 3 s. Wyd. nast.: tamże: 1918, [1920], [1923]. Biblioteczka Muzyczna, 1, [1925], [1929], [1930]; Warszawa: F. Grąbczewski [1930]. Mandolinista. Wybór najcelniejszych utworów na mandolinę lub skrzypce, 225; Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1958.
Przetrwam. Utwór na 1 głos z towarzyszeniem fortepianu. [Muzyka:] E.J. Reszke. Poznań: H. Lorkiewicz [1918 ], [5] s.
Stary Cygan. Słowa [J. Tuwim] J. Wim. [Muzyka:] E. Kondor. Warszawa: B. Rudzki [1918], 5 s. Wyd. nast.: tamże [1925]. Z Repertuaru Mandolinisty, 161; Warszawa: I. Rzepecki [1930].
Tirli-tirli. Słowa [J. Tuwim] J. Wim. [Muzyka:] M. Kozar-Słobódzki. Warszawa: B. Rudzki 1918, 3 s. Z Repertuaru Władysława Lina.
Bal wisielców. Słowa [J. Tuwim] J. Wim. [Muzyka:] J. Boczkowski. Warszawa: B. Rudzki [1919], [5] s.
Ptak. [Muzyka::] W. Śliwiński. Warszawa: Gebethner i Wolff [1919-1922], 3 s.
Chciałbym zapłakać serdecznie!. Słowa [J. Tuwim] J. Wim. [Muzyka:] B. Zerkovitz. Warszawa: B. Rudzki [1920], 5 s. Z Repertuaru St. Ratolda.
Dramat lokatorski. Słowa [J. Tuwim] J. Wim. [Muzyka:] F. Halpern. Warszawa: Nakład i własność B. Rudzkiego 1920, 3 s. Z Repertuaru Konrada Toma.
Księżna Marta. Słowa [J. Tuwim] J. Wim. [Muzyka:] F. Halpern. Warszawa: Nakład i własność B. Rudzkiego [1920 ], 5 s.
Przygoda z kelnerką. Słowa [J. Tuwim] J. Wim. [Muzyka:] F. Halpern. Warszawa: B. Rudzki 1920, 3 s. Z Repertuaru Konrada Toma*.
Ptaszyno, ty piosenkę zanieś mą. Słowa [J. Tuwim] J. Wim. [Muzyka] B. Zerkowitz. Warszawa: B. Rudzki [1920], 5 s. Z Repertuaru St. Ratolda.
Trzy pieśni. Nr. 2. Rikitikitawi. [Muzyka:] F. Halpern. Warszawa: B. Rudzki [1920], 3 s. Wyd. nast. pt. Rikitikitawi tamże [1930].Trzy Pieśni. Na jeden głos z tow[arzyszeniem] fortepianu / Feliks Halpern, nr 2.
Legenda walca; Stara historia. Słowa [J. Tuwim] J. Wim. [Muzyka:] J. Boczkowski. Warszawa: B. Rudzki [1925], 14 s.
Mam chłopczyka na Kopernika. Słowa [J. Tuwim] J. Wim. [Muzyka:] J. Boczkowski. Warszawa: Qui pro Quo 1926, 3 s. Wyd. nast.: tamże [1930]; Warszawa: J. Boczkowski [1930]; Warszawa: I. Rzepecki [1935]. Nuty Minjaturowe, nr 566.
Nie mów nic. Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka] A. Gold. Warszawa: J. Altschuler 1927, 3 s. *Młody Mandolinista, 30 .Wyd. nast. tamże 1928.
Abram, ja ci zagram! Fox-trot. Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] Z. Karasiński, Sz. Kataszek. Warszawa: Gebethner i Wolff [1928], 3 s. Wyd. nast.: Warszawa: B. Rudzki [1929]. Z Repertuaru Mandolinisty, 265; Warszawa: nakład I. Rzepeckiego [1930], [4] s. [Nuty Miniaturowe], nr 632.
Daj gazu! Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] A. Gold. Warszawa: J. Altschuler 1928, 3 s. Młody Mandolinista, 44.
Moryc! Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] R. Fall. Warszawa: J. Altschuler 1928, [3] s. Młody Mandolinista, 22.
Nie bój się mamy! Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] F. Markush. Warszawa: J. Altschuler 1928, 3 s.
Kiedy znów zakwitną białe bzy... [Muzyka:] F. Doelle. Warszawa: J. Altschuler 1929, 3 s.
Najsłodszy całus. Tango. Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] J. Petersburski. Warszawa: F. Grąbczewski [1929], 3 s. Mandolinista. Wybór najcelniejszych utworów na mandolinę lub skrzypce, 178. Wyd. nast. Warszawa: I. Rzepecki 1930. [Nuty Minjaturowe], 682.
Pieśń o morzu naszym. [Muzyka:] Ł. Kamieński. Poznań: Skład główny Gebethner i Wolff 1929, 3 s. Teatr „Rewia" w Poznaniu.
Co nam zostało z tych lat... Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] W. [Daniłowski] Dan. Warszawa: Gebethner i Wolff 1930, [2] s. Wyd. nast.: [Warszawa: b.w.] 1930; Warszawa: I. Rzepecki [1930]. Nuty Miniaturowe, 727; pt. Co nam zostało z dawnych lat. Warszawa: F. Grąbczewski [1931]. Mandolinista. Wybór najcelniejszych utworów na mandolinę lub skrzypce, 288; Warszawa: M. Arct 1935.
Głos z daleka... Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] S. Górska. Warszawa: Gebethner i Wolff 1930, [3] s. Co śpiewa Warszawa, 178. Wyd. nast.: Warszawa: I. Rzepecki [1930]. Nuty Miniaturowe, 727, tamże: 1932. Nuty Miniaturowe, 747, [1935]; Warszawa: F. Grąbczewski [1935]. Mandolinista. Wybór najcelniejszych utworów na mandolinę lub skrzypce, 294.
Księżyc nad Tahiti. Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] N. Herb Brown. Warszawa; Riga: J. Altschuler 1930, 3 s.
Nasza jest noc! Tango. Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] S. Górska. Wyd. 2 Warszawa: Gebethner i Wolff 1930. Co Śpiewa Warszawa, 148; Wyd. nast.: Warszawa: F. Grąbczewski [1930]. Mandolinista. Wybór najcelniejszych utworów na mandolinę lub skrzypce, 295; Warszawa: I. Rzepecki 1931. Nuty Miniaturowe, 725, tamże [1935]; Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1958. Błękitna Seria, 20.
Nie daj umrzeć mi z tęsknoty. Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] W. [Daniłowski] Dan. Warszawa: Gebethner i Wolff 1930, [3] s. Wyd. nast.: Warszawa: I. Rzepecki 1931; Warszawa: F. Grąbczewski [1932]. Mandolinista. Wybór najcelniejszych utworów na mandolinę lub skrzypce, 255; Warszawa: I. Rzepecki [1935]. Nuty Miniaturowe, 710.
To pewno miłość. Tango. Słowa [J. Tuwim] Old-len. [Muzyka:] W. Kurpiński. Warszawa: Gebethner i Wolff 1930, [3] s.
Trzeba za czymś tęsknić. [Muzyka:] F. Hollaender. Warszawa, Riga: J. Altschuler 1930, 3 s.
Rozstanie. Tango. Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] S. Górska. Warszawa: Gebethner i Wolff 1931, [3] s. Co Śpiewa Warszawa, 187. Wyd. nast. Warszawa: F. Grąbczewski [1931]. Mandolinista. Wybór najcelniejszych utworów na mandolinę lub skrzypce, 295.
Melodia. Tango. W układzie na fortepian, śpiew, skrzypce, mandolinę. Warszawa: L. Idzikowski 1932, [3] s. 95 Groszowa Biblioteka Przebojów, 25.
Dwa okna. [Muzyka:] W. [Daniłowski] Dan. Warszawa: A. Włast, F. Grąbczewski 1933, [3] s. Przeboje taneczne. Wydanie popularne, Nr. 13.
[Dwadzieścia] 20 Pieśni . [Muzyka:] I. Lilien. Warszawa : Gebethner i Wolff [1933 ], 65 s.
Miłość ci wszystko wybaczy. Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] H. Wars. Warszawa: Gebethner i Wolff 1933, [3] s. Co śpiewa Warszawa, 227.
Pierwszy znak. Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] H. Wars. [B.m. 1933 ], [3] s. Co śpiewa Warszawa, 226.
Pokoik na Hożej. Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] W. [Daniłowski] Dan. Warszawa: I. Rzepecki [1933], [3] s.Nuty Miniaturowe, 804.
Przebrzmiała pieśń. Tango. Słowa [J. Tuwim] Peer. [Muzyka:] W. [Daniłowski] Dan. Warszawa: L. Idzikowski 1933, [4] s. 95 Groszowa Biblioteka Przebojów, 49.
Zamieńmy się ustami. Tango. Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] W. [Daniłowski] Dan. Warszawa: M. Arct 1933. Wyd. nast.: Warszawa: I. Rzepecki 1934. Nuty Miniaturowe, nr 869, tamże 1935.
Księżyc wypłynął. Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] W. [Daniłowski] Dan. Warszawa: M. Arct 1934, 9 s. Biblioteka Chóru Dana, 3.
Valse fantastique. Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] Z. Górzyński. Warszawa: M. Arct 1934, [3] s. Film i Rewia, nr 18.
W miłości najtrudniejszy jest początek. Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] A.T. Müller, W. Bugayski. Warszawa: Gebethner i Wolff 1934, [3] s. Co Śpiewa Warszawa, 244.
Wal w stal. Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] W. [Daniłowski] Dan. Warszawa: M. Arct 1934.
Kto usta twe całował. Walc. Z filmu dźwiękowego „Córka generała Pankratowa”. Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] H. Wars. Warszawa: M. Arct 1935, [2] s.
Nie mogę żyć bez ciebie... Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] W. [Daniłowski] Dan. Warszawa: J. Altschuler 1935.
W niedzielę. Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] W. [Daniłowski] Dan. Warszawa: J. Altschuler 1935.
Wacuś. Słowa [J. Tuwim] Oldlen. [Muzyka:] W. [Daniłowski] Dan. Warszawa: J. Altschuler 1935.
Dwa wiatry. [Muzyka:] J.A. Maklakiewicz. Warszawa 1937 , [8] s.
Piosenki dziecinne. Słowa J. Tuwim. [Muzyka:] W. Lutosławski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1948, 12 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1974, 1979, wyd. 3 1989, 1997, 2013.
Syna poetowego narodziny. [Muzyka:] W.I. Gniot. Poznań: K.T. Barwicki 1948, [6] s. Z Wydawnictw im. K.T. Barwickiego w Poznaniu, nr 413.
W aeroplanie. Op. 18 Nr 2. Na 4-głosowy chór męski a cappella. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1948, 8 s. Wyd. nast. na 3 głosy równe. Red.: M. Kunicki. Lisowice: Ars Musica 2018, 10 s.
Dwa wiatry. [Muzyka:] J. Sokorski. [Warszawa:] Czytelnik 1949, 12 s.
Suita liryczna. 4 pieśni do słów J. Tuwima. [Muzyka:] T. Baird. [Kraków:] Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1955, 81 s.
Jeśli tak. Słowa J. Tuwim. [Muzyka:] J. Alexandrowicz. [B.m.w. 1960 ], 2 s.
[Cztery] 4 pieśni. Do wierszy L. Staffa, J. Tuwima. [Muzyka:] J. Świder. [Kraków:] Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1961, 13 s.
[Piosenka umarłego] Carmina de mortuis. Na chór mieszany a cappella. Per coro misto a cappella. Słowa: J. Tuwim. [Przeł.] M. Colucci. [Muzyka:] R. Twardowski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1966, 19 s. Wyd. nast. tamże 1979, [19 s.] [tekst w języku polskim i włoskim].
Tryptyk żartobliwy do tekstów Juliana Tuwima i Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. [Muzyka:] E. Bury. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1967, 13 s. Polska Literatura Chóralna, 254.
Pięć pieśni do wierszy Juliana Tuwima = Cinq mélodies sur des poèmes de Julian Tuwim = Five melodies for poems by Julian Tuwim. [Muzyka:] Sz. Laks. Adaptacja francuska H. Lemarchand. Adaptacja angielska H. Yanowitz. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1968, 19 s. [tekst w języku polskim, angielskim i francuskim].
Liryki. [Muzyka:] K. Meyer. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1969, 52 s.
Śląsk śpiewa. [Muzyka:] J. Świder. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1970, 15 s. Nasza Pieśń Chóralna, 47.
Dwie pieśni. Słowa: J. Tuwim, J. Iwaszkiewicz. [Muzyka:] J. Świder. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1971, 13 s. Polska Literatura Chóralna, 265.
II Symfonia = 2nd Symphony. Epitaphium Stanisław Wiechowicz in memoriam. [Muzyka:] K. Meyer. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne [1971], 103 s.
Tekst w języku polskim i francuskim.
Tu J. Tuwima: Trud.
Trzy pieśni. [Muzyka:] R. Kraszewski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1971, 17 s. Nasza Pieśń Chóralna, 50.
Epitafium. Na chór mieszany i zespół instrumentalny = Epitaph. For mixed choir and instruments. [Muzyka:] H.M. Górecki. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1972, [22] s.
[Dwie] 2 piosenki dziecinne. Na głos (ad lib.) i zespół smyczkowy = [Two] 2 children's songs. For voice and string orchestra. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1973, 3 s. Biblioteka Zespołów Instrumentalnych = La Biblioteca di Complessi Strumentali [do wierszy J. Tuwima: Rok i bieda; Idzie Grześ].
K.I. Gałczyński, J. Tuwim. W 20 rocznicę śmierci. Warszawa: Miesięcznik „Kultura i Ty 1973, 47 s. Biblioteczka Repertuarowa Miesięcznika „Kultura i Ty.
Sinfonia n.4 „da timpani a tutti. Na bas solo, chór mieszany, dzwon i orkiestrę. [Op. 59]. [Muzyka:] E. Bury. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1973, 215 s. [do wiersza J. Tuwima pt. Ojczyzna ].
Dwie piosenki. Chór dziecięcy a capp. Op. 33. Dwie piosenki. Na chór 4 równych głosów = Two songs. For a choir of 4 equal voices. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne [1976], 7 s. [do wierszy J. Tuwima: Rok i bieda; Ptasie plotki].
Przedwiośnie. Słowa J. Tuwim. [Muzyka:] I. Pfeiffer. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1976, [7] s. Wyd. 2 tamże [1983].
Trzy pieśni. Słowa: J. Słowacki, J. Tuwim. [Muzyka:] H.M. Górecki. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1977, 9 s. Wyd. 2 tamże 2000 [do wiersza J. Tuwima pt. Ptak].
Dwa wiatry. [Muzyka:] A. Malawski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1978, 7 s.
Dwie piosenki. [Muzyka:] H.M. Górecki. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1978, [2] s. [do wierszy J. Tuwima: Rok i bieda oraz Ptasie plotki].
Gdynia. [Muzyka:] M. Sart-Szczerbiński. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne [1979], 7 s. Nasza Pieśń Chóralna, 63.
Śpiewy polskie. [Muzyka:] K. Meyer. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1980, 84 s. [tekst w języku polskim i niemieckim].
Mimozami jesień się zaczyna. Wspomnienie. [Muzyka:] M. Sart. Warszawa: Wydawnictwo Muzyczne Agencja Autorska [1983], [20] s.
Kotek. Śpiewnik dla dzieci. Materiały metodyczne. Oprac.: J. Nowosad w oparciu o wiersze J. Tuwima. Lublin: Wojewódzki Dom Kultury 1986, 21 s.
Kotek i smok. 7 piosenek dla dzieci. Słowa: J. Brzechwa, A. Stradczuk, J. Tuwim. [Muzyka:] R. Twardowski. Warszawa: Wydawnictwo Muzyczne Agencja Autorska 1987, 16 s. [m.in. do wierszy J. Tuwima: Kotek; Bambo].
Raz-dwa-trzy. [Muzyka:] W. Walentynowicz. Warszawa: Wydawnictwo Muzyczno Polskiego Związku Chórów i Orkiestr 1987, 7 s.
Kotek. [Na głos i fortepian]. [Muzyka:] R. Twardowski. [B.m.w. 1991], 1 k.
Three songs for medium voice and piano = Trzy pieśni. Słowa: J. Słowacki, J. Tuwim. [Muzyka:] H.M. Gorecki. [Przeł.:] A. Okrzeja, K. Rogacka. London: Chester Music 1993, 8 s. [m.in. do wiersza J. Tuwima: Ptak].
Pieśni o wiośnie; Dwie pieśni żartobliwe. Słowa: J. Tuwim. Słowa ludowe. [Muzyka:] R. Twardowski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1996, 31 s.
Tu J. Tuwim: Pieśni o wiośnie: Świt ; Brzózka kwietniowa, nadto 2 pieśni z tekstem ludowym.
Pieśni. [Muzyka:] J. Sokorski. Piastów: Jan Wacław Pióro 1997, 40 s. Poezja Polska w Pieśni, 4.
Dźwięki ciszy. Cykl wokalny. [Na głos i fortepian]. [Muzyka:] W.A. Markiewicz. Lwów: Arał 2006, [15 s.].
Spóźniony słowik; O Panu Tralalińskim. Na głos i orkiestrę kameralną = The belated nightingale; About Mr. Tralaliński. For voice and chamber orchestra. Słowa: J. Tuwim. [Muzyka:] W. Lutosławski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 2013, 39 s.
Warzywa; Trudny rachunek. Na głos i orkiestrę kameralną = Vegetables; Difficult calculation. For voice and chamber orchestra. Słowa: J. Tuwim.[Muzyka:] W. Lutosławski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 2013, 23 s.

Wybory utworów literackich w przekładach

angielski

The dancing Socrates and other poems. [Wybór i tłumaczenie] A. Gillon. New York 1968.
Magic and glory. Polish poetry from the 20th century. [Cz.] 1. Leśmian and Tuwim. [Przekł.] J. Langer. London 2000.
Selected poems. [Przeł.] M. Weyland. Blackheath, N.S.W. 2017.

azerbejdżański

Baku 1950.

białoruski

Padarunak dzecâm. Veršy. [Przeł.:] A.S. Vâlûgìn, S. Dzergaj. Mìnsk 1956.

bułgarski

Lirika. [Red. i wstęp:] P. Dinekov. Sofiâ 1964.

chakaski

Olgannarga. [Wiersze dla dzieci]. [Przeł.] V. Ugdyžekov. Abakan 1963, wyd. nast. tamże 1964.

chorwacki

Stihovi. [Przeł.] J. Benešić. Zagreb 1950.
Čuda i čudesa. [Przeł.:] J. Novljaković i E. Kišević. Zagreb 2014.

czeski

Zázraky a divy. [Wiersze dla dzieci]. [Przeł.] J. Pilař. Praha 1955, wyd. nast.: tamże 1958, 1975, [wyd. rozszerzone] 1988.
Básně. [Przeł.] J. Závada. Praha [1930].
Slovem do krve. Vybor básní z let 1914-1939. [Przeł.] J. Pilař. Praha 1949.
Níobé. [Autorzy:] J. Tuwim, W. Broniewski, K.I. Gałczyński. [Przeł.] J. Pilař. Praha 1960.
Tančící Sokrates. [Wiersze, aforyzmy i szkice]. [Przekład i przedmowa:] J. Pilař. Praha 1966.

francuski

Pour tous les hommes de la terre. [Przeł.] J. Burko. [Paris] 1993.

gruziński

Mxiaruli lek'sebi. [Przeł.] R. Margiani. Tbilisi 1955, wyd. nast. tamże 1966.

hebrajski

Šiyriym. [Przeł.] Ḃ. Ṭanenḃŵym (Ṭene). Tel-ʾAbiyb [1946].
Token lŵheṭ. Mibḥar šiyriym. [Przeł.] Y. Liykṭenḃŵm. Tel-ʾAbiyb 1954.
Šiyriym le-yeladiym. [Przeł.] B. Tene. Merḥabyah [1958].
Ha-zamiyr šeaʾḥar lašẇ. [Wiersze dla dzieci]. [Przeł.] Sz. Melcer. Tel-ʾAbiyb 1959, wyd. nast. tamże [1970].
Dŵdiy ha-ḥŵlem. [Autorzy:] J. Tuwim, J. Brzechwa. [Przeł.] Š. Raṣ'iynsqiy. Yerẇšalaiym [1960].
Adon Ṭaralalon. [Przeł.] A. Ḥurshi. [Tel-ʾAbiyb] 1982.
Gdiy lebadiy ha-ḥakam me-k̇ulam . [Przeł.] A. Ḥurshi. Tel-ʾAbiyb [1982].
Le-jeladim byahawa. [Wiersze dla dzieci]. [Przeł.] [Sz. Raczyńska]. 1987.
Inf.: R. Löw: Hebrajska obecność Juliana Tuwima. Łódź 1996 s. 15.
Ṗileʾy-ṗleʾiym. ḃe-ḥarẇziym le-yeladiym. [Autorzy:] J. Tuwim, J. Brzechwa. [Przeł.] Š. Raṣ'iynsqiy. Tel-ʾAbiyb [1998].

islandzki

Örleifur og hvalurinn. [Przeł.] Þ. Eldjárn. Reykjavík 2014.

jidysz

Yulyan Tuvim far kinder. [Przeł.] L. Okulicki. Warše 1954.

kaszubski

Nôsnôżniészé wiérztë dlô dzecy. [Przeł.] T. Fópka. Gduńsk 2013.

kazachski

[Wybór poezji]. Alma-Ata 1969.

łotewski

Pans Trallalnieks. [Przeł.:] S. Maršak, J. Osmanis, M. Salējs. Rīga 2022.

macedoński

Zadocnetiot slavej. [Wybór:] P. Nakovski i R. Jovčeski. Skopje 1983.

niderlandzki

Het sprookje van de visser en de vis. Versjes voor Elena. [Przeł:.] C.J.G.M. Hendriks. Groningen 2015.

niemiecki

Die verbummelte Nachtigall. Wunderbares und Erstaunliches. [Przeł.] W. Tkaczyk. Berlin 1966, wyd. 2 tamże 1979.
Firlefanz. Ein halbes Hundert Gedichte für Kinder. Polnisch und Deutsch = Figielek. Pół setki wierszy dla dzieci w języku polskim i niemieckim. [Przeł.] W. von Polentz. Berlin 2014.
Wybór wierszy = Ausgewählte Gedichte. [Przeł.] Uczniowie Szkolnego Punktu Konsultacyjnego im. Jana III Sobieskiego przy Ambasadzie RP w Wiedniu. [Red.:] H. Kaczmarczyk, L. Madelska, J. Ziemska. Drösing 2014.

ormiański

Manowknerin. Erewan 1950.
Namak bolor erexanerin. Banasteġçowt'yownner. [Przeł.] S. Mowradyan. Erewan 1989.

portugalski

Julian Tuwim em Portugal e no Brasil. Poemas de Julian Tuwim. Warszawa 2013, wyd. także jako dokument dźwiękowy: Czyta T. Trovatti. Warszawa 2013, 1 płyta CD.

rosyjski

Stihi dlâ detej. [Przeł.] P. Ûriev. Warszawa [1958].
Izbrannoe. [Red., wstęp i przypisy:] M. Živov. Moskva 1946.
Stihi. Moskva 1948.
Čivi-čivi. [Wiersze dla dzieci]. [Przeł.] S. Michalkov. Moskva 1948, wyd. nast. tamże 1963.
Detâm. Stihi. [Przekład pod red.] M. Živova. Moskva 1949, wyd. nast. tamże: 1950, 1964.
Azbuka. [Przeł.] S. Michalkov. Moskva 1958.
Stihi. Moskva 1959.
Vesny i oseni. [Przeł.] D. Samojlova. Moskva 1959.
Stol. [Wiersze dla dzieci]. Moskva 1962.
Parovoz. [Wiersze dla dzieci]. [Przeł.] E. Moškovskaâ. Moskva 1965, wyd. nast. tamże: 1973, 1979.
Stihi. [Oprac.] M. Živov. [Tłumaczenie pod red.] M. Petrovych. Moskva 1965.
Izbrannaâ lirika. [Wybór i wstęp:] D. Samojlov. Moskva 1967.
Stihi druzej. Iz pol'skogo poèta. [Przeł.] S.V. Michalkov. Moskva 1973.
Pismo ko vsem detjam po odnomu očen' važnomu delu. [Wiersze dla dzieci]. [Wybór i posłowie:] V. Prichodko. Moskva 1979.
Stihotvoreniâ. [Wybór] B. Staheeva. Moskva 1982.
Stas' – mečtatel'. [Przeł.] E.A. Blaginina [i inni]. Kaliningrad 1988.
Očki. [Wiersze]. Minsk 1998.
Moj gorod – Lodz'. [Wybór, przedmowa:] A. Nehaj. Sankt-Peterburg 2004 [tekst w języku polskim i rosyjskim].
Fokus pokus, ili Pros'ba o pustyne. Poèziâ, teatr, proza. [Wybór, red.:] A. Bazilevskij. Moskva; Pułtusk 2008.
Kolko p''ti ŝe stavame drugi. [Autorzy:] J. Tuwim, A. Osiecka. [Przeł.] A. Popova. Sofiâ 2010.
Milcząc. Wiersze zapomniane = Molča. Zabytye stihi. [Red.:]. A. Bazilevskij. Moskva; Kaliningrad 2014 [tekst w języku polskim i rosyjskim].

rumuński

Versuri pentru mari şi mici. [Przeł.] D. Botez. Bucureşti 1952, wyd. nast. tamże 1954.
Poezij. [Przeł.:] P. Kerare, S. Vangeli. Kišinèu 1968.

serbski

Ljubavne pjesme. [Przeł.] S. Milić. Podgorica 2013.

serbsko-chorwacki

Stihovi. [Przeł.] J. Benešić. Zagreb 1950.

słowacki

V čase kvetov. [Przeł.] V. Mihálik. Bratislava 1955.
Rušeň; Kvaka; Vtači rozhlas. [Przeł.] J. Smrek. Bratislava 1958.
Zázraky a divy. [Wiersze dla dzieci]. [Przeł.] M. Válek. Bratislava 1961.
Na slávu Varšave. 30. výročie sviatku PLR. Ab urbe condita.[Wiersz]. [Przeł.] V. Mihálik. Bratislava 1974.
Pan Malilínček a velryba. [Wiersze dla dzieci]. [Przeł.] M. Válek. Bratislava 1975.
Vzdialený tiger. [Przeł.] V. Mihálik. Bratislava 1976.
Pán Tralalinský. [Wiersze dla dzieci]. [Przeł.] M. Válek. Bratislava 1979. Wyd. 2 tamże 1982.

słoweński

Julian Tuwim. [Wiersze]. [Przełk. i wstęp:] Š. Rozka. Ljubljana 2001.

turkmeński

Gušlaryn' radiosy. [Wiersze dla dzieci]. [Przeł.] J. Pirgulyev. Ašgabat 1966.

ukraiński

Dìtjam. [Przeł.] V.II. Jevdokumenko. Kiïv 1954.
Usi dlja vsich. [Wiersze dla dzieci]. Kiïv 1960.
Vibranì poezìï. Kiïv 1963.
Ptašine radìo. [Wiersze]. [Przekł.] M. Kìânovs'koï. Kiïv 2010.
Poezìï ta konteksti. [Przekł.] M. Kìânovs'koï. Kiïv 2013.

uzbecki

Bolalarga. [Wiersze dla dzieci]. [Przeł.] M. Boboev. Taškent 1956, wyd. nast. tamże: 1959, 1976.

włoski

Noi ebrei polacchi. [Przeł.] Lewkowicz-Fulgi. Roma [1946].
Noi Ebrei Polacchi. [Przeł.:] G. Tomassucci, L. Rescio. Roma 2009.
Tutti per tutti. Poesie per bambini. [Przeł.] M. Vanchetti. Roma 2010.

Przekłady utworów literackich w antologiach zagranicznych

• XXX.

albański

Fëmijët e epokes. Antologji e poezisë polake sh. XX. [Przeł.] M. Saneja. Varshavë 1997.

angielski

A Polish anthology. [Wybór:] T.M. Filip. [Przeł.] M.A. Michael. London 1944.
Five centuries of Polish poetry, 1450-1970. [Oprac. i wstęp:] J. Pietrkiewicz, B. Singer. [Przekł. nowych wierszy we współpracy z:] J. Stallworthy. London 1970, wyd. nast. Westport, CT 1979.
Treasury of Polish love poems. Vol. 2. [Red. i przekład:] M. Lipiński. New York 2003.
Furioso. Five poems by three angry poets. Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Julian Tuwim. [Przeł.] M. Weyland. Blackheath, NSW 2020 [tekst w języku polskim i angielskim].

białoruski

Vodgulle. Peraklady z pol'skaj. [Wybór:] U. Marhel'. Mìnsk 2000.
Kacka-dzìvačka. Pol'skaâ paèzìâ dzecâm. Vybranyâ staronki z paètaŭ XIX – pačatku XXI st. = Kaczka-dziwaczka. [Red. i przekład:] M. Tank [et al.] Mìnsk 2006 [tekst w języku białoruskim i polskim].
Kalârovaâ karova. Antalogìâ pol'skaj dzìcâčaj paezìì = Antologia polskiej poezji dziecięcej. [Wybór i przekł.] Ì. Kur'ân. [Red.:] A. Pomorskì. Minsk 2007 [tekst w języku białoruskim i polskim].
M. Tank: Zbor tvoraŭ. U trynaccacì tamah. T. 11. Peraklady. [Red. tomu:] L.G. Kìsâlëva. Mìnsk 2010.

bułgarski

Antologiâ na svetovnata lûbovna lirika. [Wybór, red.:] V. Svintil, L. Lûbenov, G. Lenkov. Sofiâ 1967, wyd. nast. tamże 1979.
Izbrani prevodi. Iz poezijata na slavjanskite narodi. [Wybór:] D. Panteleev. Sofiâ 1984.
Smej se, palačo! Žanrova antologiâ na svetovnata satirična poeziâ. [Red.:] K. Georgiev. Sofiâ1994.
Koprinata na dušata. [Wybór, przekład:] P. Stefanov. Sofiâ 1999 [właściwie 2000].
Polska poeziâ v prevod na P"rvan Stefanov. Antologiâ. [Wybór:] P. Karagʹozov. [Przekl.] P. Stefanov. Sofiâ 2014.
Polskata poeziâ meždu dvete svetovni vojni. [Wybór:] P. Karagʹozov. Sofiâ 2019.

chiński

Bolan ershi shiji shixuan. [Przeł.] L. Yi. Shanghai 1992.
Bolan shi xuan. T. 2. [Red.:] H. Lin. [Przeł.:] H. Lin, Z. Zhang, L. Yi. Beijing 2023.

chorwacki

Osmijeh u oku. Izbor pjesma. [Przeł.] V. Čedos. Zagreb 1971.
Pjesme četiri vjetra. Izbor svjetske poezije za djecu. [Przeł.] G. Vitez. Zagreb 1972.
Antologija moderne poezije zapadnog kruga. (Od Baudelairea do danas). [Oprac.:] A. Šoljan. Zagreb 1974, wyd. nast. tamże 1980.
Poezija. Odgojno-obrazovni rad. Osijek 1992.
Gost u kući. Prijevodi i prepjevi iz poljskoga pjesništva. [Przeł.] Z. Malíc. Zagreb 2006.

czeski

Brevíř lásky. Z poezie 20. století. [Wybór:] M. Florian. Praha 1971.
Setkáni nad Vislou. Polští básnici 20. stoleti. [Wybór:] J. Pilař. Praha 1979.
Paní pána zabila. Výbor z polských balad. [Wybór i przekł.] V. Dvořáčková. Praha 1986.

czuwaski

Pol'ša poečěsem XV-XX emersem = Poeci Polski XV-XX w. [Tłum.:] G. Ajchi [i inni]. Šupaškar 1987.

francuski

Poèmes. C.A. Cingria, Max Jacob, James Joyce, André Salmon, Julien Tuvim, Léopold Zborowski. Paris 1926.
Poètes polonais. [Wstęp:] P. Seghers. Paris 1949.
Poésie. Vol. 1. [Wybór:] K. Dedecius. [Przeł.] C.-.H. du Bord [et al.]. Montricher; Paris 2000.
Vingt-quatre poètes polonais. [Przeł.] G. Lisowski. Neuilly-lès-Dijon 2003.
Les poètes polonais du „Scamandre. [Wybór, przekład:] R. Legras. Lausanne; Paris 2004.

grecki

Polōnoi poiītes. [Red.] S.E. Gyftákīs. Athī́na [2007].
Mikrī́ anthología europaïkī́ poíīsīs. Méros 2, (1800-1899). [Red.:] S.E. Gyftákis. Kalamáta; Athī́na 2008.

gruziński

Polonur-K'art'uli sabavšvo literaturuli almanaxi = Dziecięca antologia literatury polskiej. Edycja polsko-gruzińska. [Red.:] B. Saria, N. Dvališvili, M. P'ilina, D. Osovska. T'bilisi 2009.

hebrajski

Dibur megusham yoshev ʻal peraḥ. [Przeł.] D. Ṿainfeld. Ramat Gan 2019.

hindi

Ādhunik polís kavitā̃e. [Przeł.] H. Śarmā. Nai Dilli 1999.

hiszpański

Poesia polaca. Antologia. [Red.:] M. Suárez Recio. La Habana 1984.

japoński

Pōrando bungaku-no okurimono. [Przeł.] T. Sekiguchi. Tōkyō 1990.

kannada

Eppathaidu Polish kavitegalu. An anthology of 75 Polish poems in Kannada. [Przekł.:] T. Niranjana, Z. Reszelewski. Bangalore 1978.

kaszubski

Nôsnôżniészé wiérztë dlô dzecy. [Przeł.] T. Fópka. Gduńsk 2013.

łotewski

Pasaules tautu lirika. Antologija. [Wybór:] A. Elsiņa. Rīgā 1959.
Domu pērles. [Wybór i przekł.:] V. Tomaševič. Rīgā 1997.

mongolski

Narancėcėg. [Red.:] L. Dašnâm. Ulaanbaatar 1974.

niemiecki

Polnische Pointen. Satiren und kleine Prosa des 20. Jahrhunderts. [Red., przekład:] K. Dedecius. München 1962,wyd. nast.: tamże 1963, 1968; Frankfurt am Main 1981.
Polnische Poesie des 20. Jahrhunderts. [Red. i przekład:] K. Dedecius. München 1964, wyd. nast.: tamże 1968; Frankfurt am Main 1982.
Denkspiele. Polnische Aphorismen des 20. Jahrhunderts. [Red.:] A. Marianowicz, R.M. Groński. Berlin 1973, wyd. nast.: tamże1975; Leipzig 1975; Frankfurt am Main 1975; Berlin 1977.
Polnische Lyrik der Gegenwart. [Wybór, przekład:] K. Dedecius. Stuttgart 1973, wyd. nast. tamże 1984.
Frühling, Sommer, Herbst und Winter. Polnische Humoresken. [Red.:] J. Wittlin. [Przeł.] K. Staemmler. München 1974.
Polnische Aphorismen. Buenos Aires 1974.
Polnische Lyrik aus fünf Jahrzehnten. [Red.:] H. Bereska, H. Olschowsky. Berlin 1975, wyd. nast. tamże 1977.
Polnisches Lesebuch des zwanzigsten Jahrhunderts. [Red., przekład:] K. Dedecius. München [1978].
Warschau, abends halb zehn. Polnisches Kabarett. [Red.:] J. Wittlin. [Przeł.] B. Pitschmann. Berlin 1979.
Die Dichter Polens. Hundert Autoren vom Mittelalter bis heute. Ein Brevier von Karl Dedecius. Frankfurt am Main 1982, wyd. nast. tamże: 1990, 1993, 1995, 1996.
Hiob 1943. Ein Requiem für das Warschauer Getto. [Wybór:] K. Wolff. Berlin 1984.
Reisekutsche. Reime, Gedichte, Rätsel, Märchen, Erzählungen, Spiele und Lieder aus sozialistischen Ländern für Kindergarten, Hort und Familie. [Przekł.] B. Golm [et al.]. Berlin 1984.
Aus 40 Jahren. Bd. 1-2, 1964-1986. [Red:] G. Böttcher, D. Simon. Berlin 1987.
Polen. [Red.:] P. Lachmann, R. Lachmann. Berlin 1987.
Die literarische Avantgarde in Polen. Dichtungen – Manifeste – theoretische Schriften. [Red.:] A. Lam. [Przel.] Z.R. Wilkiewicz. Tübingen 1990.
Lebenslauf aus Büchern und Blättern. [Wybór:] K. Dedecius. Frankfurt am Main 1990.
Poesie. Bd. 1. [Wybór i przekł.:] K. Dedecius. Zürich 1996.
Pointen. [Wybór i przekł.:] K. Dedecius. Zürich 1997.
Polnische Lyrik aus 100 Jahren. [Red.:] S. Sterna-Wachowiak. [Przeł.] J. Retz. Gifkendorf 1997.
Polnische Literatur und deutsch-polnische Literaturbeziehungen. Materialien und Kopiervorlagen für den Deutschunterricht 10.-13. Schuljahr mit Hör-CD. [Red.: M. Kneip, M. Mack]. Berlin 2003.
Nasz 20. wiek = Unser 20. Jahrhundert. [Przekł.] K. Dedecius. Łódź 2013.
Ein Kosmos bin ich mir geworden. Gedichte für die Schublade. [Przeł.] D. Salewski. Nümbrecht 2021.

rosyjski

Vysokie derevja. Stihi pol'skih poetov. L. Staff, J. Tuwim, V. Bronevskij, K.I. Galčinskij. Moskva 1969.
Masterstvo perevoda. Sbornik 7, 1970. Moskva 1970.
Kniga druzej. [Red.] V. Borisov [et al.]. Moskva 1975.
Večernââ žatva. Stihi zarubežnyh poètov v perevode Semena Kirsanova. [Wybór:] P.V. Vegin. Moskva 1977.
Na krasnych oktjabr'skich cvetach. Antologija poèzii i prozy sovetskich i pol'skich pisatelej. [Wybór:] B. Borisov [et al.]. Moskva 1979.
Poèzija Evropy v trech tomach = Poetry of Europe in three volumes = Europäische Lyrik in drei Bänden = Poèsie d'Europe en trois tomes. T. 2, [cz.] 2. [Wybór:] I.Û. Bočkareva [i inni]. [Red.:] V.S. Vajsman [i inni]. Moskva 1979.
Pesn' ljubvi. Lirika zarubežnych poètov. [Wybór, red.:] S. Magidson. Moskva 1981.
Poèty mira v bor'be za mir. [Wybór:] T. Averânova [et al.]. Moskva 1985.
My živëm ne dlja vojny! Stihi poètov raznych stran. [Wybór:] M.A. Pis'mennyj. Moskva 1986.
Stihi o muzyke. Russkie, sovetskie, zarubežnye poèmy. [Wybór:] A.N. Birûkova, V. Tatarinov. Moskva 1986.
Preljudiâ. Sbornik stihov pol'skih poètov na pol'skom i na russkom âzykach v perevodach prepodavatelej, aspirantov i studentov Baškirskogo gosudarstvennogo universiteta. [Wybór:] Û.P. Čumakov, V.L. Ibragimov. Ufa 1997.
Pol'skie poèty XX veka. Antologija. T. 1. [Wybór, przekład:] N. Astaf'eva, V. Britanišskij. Sankt-Peterburg 2000.
Dramaturgiâ Pol'ši. XX vek. [Wybór:] I. Kučer, Û. Fridštejn]. Moskva 2004.
Polskie słowo = Pol'skoe slovo. Sbornik stihotvorenij pol'skih poètov na pol'skom i na russkom âzykah v perevodah studentov, aspirantov, vypusknikov, prepodavatelej Baškirskogo gosudarstvennogo universiteta i členov Pol'skogo kul'turno-prosvetitel'skogo centra Respubliki Baškortostan. [Wybór:] V.L. Ibragimova [et al.]. Ufa 2006.
Krug ponadzemnij. Svìtova poezìâ vìd VI po XX stolìttâ. Perekladi. Kiïv 2007.
Sdelano v Pol'še, vek – XX. Antologiâ = Wykonano w Polsce, wiek – XX. Antologia. [Wybór, przekład:] A. Bazilevskij. Moskva 2009.
V.S. Rutminskij: Izbrannye poètičeskie perevody. Ekaterinburg 2013.
Pokuda est' lûbov'. Pol'skaâ poètičeskaâ pesnâ v interpretacii rossijskih studentov. [Red., wybór:]. M. Skibicka. Sankt-Peterburg [2013].

rumuński

Cele douăsprezece luni ale visului. Antologia inocenţei . Bucureşti 1972.
Din poezia de dragoste a lumii. [Red.:] M. Banųs. Bucuręsti 1974.
Floare albastre! Floare albastre!... [Red.:] K. Dragomir. Kišineu 1986.
Ginduri nemurituare. Proverbe şi ougetări poloneze. [Red.:] N. Mares. Bucuręsti 1986.
Din poezia de dragoste a lumii. Vol. 2. Bucuręsti 1987.
Antologia poeziei contemporane poloneze. [Przekł.:] D. Czara, M. Sterian. Pitesti 2011.

serbski

Savremena poljska poezij. [Red.:] P. Vujičić. Beograd 1964, wyd. nast. tamże 1985.
Antologija poljskog aforizma. [Wybór, przekł.] Đ. Sudarski. [Red.:] M. Todorov. Novi Sad 1986.
Pet vekova poljske poezije. Antologija. [Red.:] M. Jokić. Priština; Gornji Milanovac 1991.
Povratak kući. Pol̂ska emigrantska poeziǰa. [Wybór:] Z. Đerić. Ban̂a Luka; Beograd 2002.

słowacki

Kniha pre najmenších. Bratislava 1971.
Kôň v divadle. Antológia poľskej bájky. [Wybór:] Ľ. Feldek, F. Uváček. Bratislava 1986.

słoweński

Alarm. Poljska poezija 1939-1945. [Red.:] R. Štefanova..Ljubljana 1992.
Prošnja za srečne otoke. Antologija poljske ljubezenske lirike. [Wybór:] R. Štefanova. Radovljica 1999.

ukraiński

Slov'âns'ke nebo. Vìršì rosìjs'kih, bìlorus'kih, pol'skih, čes'kih, slovac'kih, serbo-lužic'kih, ûgoslavs'kih, bolgars'kih poetìv. [Przekł.] R. Lubkìvs'kogo. L'vìv 1972.
Zorâ nad svìtom. Pis'menniki ta hudožniki zarubìžnih kraïn pro Radâns'kij Soûz. [Red.:] V.G. Strutins'kij. Kìïv 1972.
Antologìâ pol's'koï poezìï. T. 2. [Wybór:] Û. Bulahovs'koï. Kìïv 1979.
Slov'jans'ka lira. Z rosijs'koï, bilorus'koï, pol's'koï, českoï, slovac'koï, serbo-lužic'koï, bolgars'koï, serbs'koï, chorvats'koï, slovens'koï, makedons'koï poèziï. Zbìrnik. [Red.:]R. Lubkìvs'kij. Kiïv 1983.
Pol's'ki fraški. Zbirnik. Kìïv 1990.
Ulûblenì vìršì. Vìršì ukraïns'kih ta ìnozemnih poetìv dlâ malât vìd 2 do 102. [Red.:] Ì. Malkovič. Kiïv 1994, wyd. nast. tamże: 2005, 2008, 2013.
Polâki v Nìžinì. Zbìrnik statej ì materìalìv. Vip. 1. [Red.:] O. Astaf'êv. Kiïv 2002.
P. Osadčuk: Pìdnebesnì paralelì. Avtors'ka antologìâ perekladača. Poezìâ rìznih narodìv. Kiïv 2003.
Krug ponadzemnij. Svìtova poezìâ vìd VI po XX stolìttâ. Perekladi. [Przeł.] Ì. Kačurovs'kij. Kiïv 2007.
Pol's'kij lìteraturnij vitraž. [Przeł.] A. Gluŝak. Odesa 2007.
G. Kočur : Tretê vìdlunnâ . Kiïv 2008.
Al'bom snìv. Vibranì vìršì pol'skih poetìv. Drogobič 2021.

węgierski

A zene szava. Versek a zenéről. [Red.:] Z. Gál. Budapest 1973.
Az ismeretlen fa. Modern lengyel versek antolòiája. [Red.:] G. Gömöri. Washington 1978.
A gránát szive. Antifasiszta lírai antológia. Budapest 1982.
Volt játékom aranyalma. Külföldi költök, versei, óvodásoknak. [Red.:] É. Aszódi. Budapest 1983.
Az égbolt hajfonatai. XX. századi lengyel költők = Warkocze niebios. Poeci polscy XX wieku. [Wybór:] G. Cséby. Budapest 2003.

włoski

Antologia della poesia contemporanea polacca. [Red.:] G. Cau, O. Skarbek-Tłuchowski. Bologna 1979.

Montaże utworów

teatralne

A ot rodzynki w koszyku. Z tekstami J. Tuwima, W. Gonina i W. Szlengla. Wystawienie: Lwów, Lwowski Państwowy Teatr Miniatur 1941.
Dziewczyna i kokosy. Reżyseria: A. Fuzakowski. Wystawienie: Kraków, Komedia Muzyczna 1947.
Rym-cym-cym. Scenariusz: A. Marianowicz. Reżyseria: A. Dymsza. Wystawienie: Warszawa, Teatr Syrena 1956.
Wieczór Juliana Tuwima. Wystawienie: Warszawa, Sala Kongresowa Pałacu Kultury i Nauki 1956.
Wieczór poezji Juliana Tuwima. Reżyseria: W. Siemion. Wystawienie: Warszawa, Teatr Młodej Warszawy 1957.
Estrada dziecięca. Inscenizacja wierszy Juliana Tuwima dla dzieci. Dramatyzacja wierszy, uwagi inscenizacyjne i scenograficzne oraz projekty kostiumów: M. Kochanowicz. Warszawa: Centralna Poradnia Amatorskiego Ruchu Artystycznego w Warszawie 1961, 31 s., powielone.
Celownik 1000. [Montaż oparty na tekstach S. Mrożka, J. Tuwima i [S. Wiecheckiego] Wiecha]. Wystawienie: Bydgoszcz, Kabaret „Dominik 1966.
Julian Tuwim dla dzieci. Scenariusz i reżyseria: J. Całkowa. Wystawienie: Słupsk, Teatr Lalki „Tęcza 1968.
Ranyjulek, czyli szaleństwa Juliana Tuwima. Wybór, oprac. i reżyseria: Z. Listkiewicz. Wystawienie: Warszawa, Teatr Nowy 1974.
Trzy miłości. [Montaż utworów B. Okudżawy, J. Tuwima]. Reżyseria: A. Gierczak. Wystawienie: Szczecin, Teatr Krypta 1977.
Skrzydlaty złoczyńca. Adaptacja i reżyseria: J. Dorman. Wystawienie: Łódź, Teatr Lalek „Arlekin 1979.
Wakacje Grzesia. Oprac. scenariusza: B. Kurosad, A. Linert. Reżyseria: A. Fichna. Wystawienie: Katowice, Śląski Teatr Lalki i Aktora „Ateneum 1979.
Wyspa wierszy pana Tuwima. Adaptacja wierszy J. Tuwima: J. Krechowicz, R. Major. Inscenizacja i reżyseria: R. Major. Wystawienie: Gdańsk, Teatr Lalki i Aktora „Miniatury 1980.
Tuwim, czyli spacer samotny w kraj wspomnień. Scenariusz i reżyseria: T. Szymański. Wystawienie: Łódź, Teatr im. J. Tuwima 1981.
Cudowna kraina bajek. Wystawienie: Gdańsk, Teatr Publicystyki na Przymorzu 1982.
Wyliczanki i opowiadanki. Według wierszy J. Brzechwy, J. Tuwima i autorów nieznanych. Adaptacja i reżyseria: U. Petryszyn, M. Dwornik. Wystawienie: Bielsko-Biała, Teatr Lalek „Banialuka 1982.
O lisie Witalisie i innych zwierzętach. Program wierszy dla dzieci J. Brzechwy, W. Chotomskiej i J. Tuwima. Reżyseria: zespół. Wystawienie: Tarnów, Tarnowski Teatr im. L. Solskiego, Mała Scena 1983.
Bajka całkiem nowa. Scenariusz według J. Brzechwy i J. Tuwima Z. Miklińska. Reżyseria: Z. Miklińska. Wystawienie: Słupsk, Teatr Lalki „Tęcza 1984.
Trala-Trala-Tralalińscy. Scenariusz i reżyseria: T. Ryłko. Wystawienie: Chorzów, Teatr Rozrywki 1984.
Dziura. „W oparach absurdu” wykuta. [Współautor:] A. Słonimski. Scenariusz i reżyseria: A. Dziuk. Wystawienie: Zakopane, Teatr im. S.I. Witkiewicza 1985.
Między nami zwierzętami. Scenariusz widowiska teatralnego dla teatru dziecięcego oparty o [!] wiersze J. Brzechwy, J. Tuwima, S. Jachowicza. Materiały metodyczne. Oprac.A. Kaczkowska. Lublin: Wojewódzki Dom Kultury 1986, 29 s.
Spotkanie u Tralalińskich. Adaptacja i reżyseria: J. Pokrywka. Wystawienie: Rzeszów, Teatr Lalki i Aktora Kacperek 1986.
Szaleństwa pana Hilarego. Adaptacja: E. Mińska, W. Strachowski. Reżyseria: W.T. Stecewicz. Wystawienie: Koszalin, Bałtycki Teatr Dramatyczny im. J. Słowackiego 1987.
Ta ostatnia niedziela. Według tekstów A. Słonimskiego i J. Tuwima. Scenariusz: G. Minkiewicz. Wystawienie: Kalisz, Teatr Propozycji 1987.
Wieczór z Tuwimem. Scenariusz: E. Rewcio. Reżyseria: Z. Rymarz. Wystawienie: Toruń, Teatr im. Wilama Horzycy 1987.
Przedziwna lokomotywa. [Autorzy:] J. Brzechwa, J. Tuwim. Scenariusz: Z. Miklińska. Reżyseria: W. Wolański. Wystawienie: Łódź, Teatr Lalek „Arlekin 1988.
Lokomotywa Puff-puff. Reżyseria: zespół. Wystawienie: Kalisz, Teatr im. W. Bogusławskiego 1989.
Tęsknota za Frisco. Reżyseria: J. Fedorowicz. Wystawienie: Kraków, Stary Teatr Sala im. H. Modrzejewskiej 1989.
Co nam zostało z tych lat... Spektakl oparty na piosenkach, wierszach, aforyzmach i monologach kabaretowych J. Tuwima. Oprac. literackie: R. Putzlacher. Reżyseria: R. Moliński. Wystawienie: Cieszyn, Téšínské Divadlo, Scena Polska 1991.
Proszę dzwonić. [Autorzy:] J. Tuwim, M. Hemar, A. Słonimski. Adaptacja, reżyseria i choreografia: J. i T. Kuta. Muzyka: W. Ziębik. Wystawienie: Jelenia Góra, Teatr Animacji 1991.
Tuwim. Kabaret. Scenariusz i reżyseria: J. Kamieński. Wystawienie: Warszawa, Teatr Ateneum, Scena na Dole 1991.
Wesołe miasteczko. [Autorzy:] J. Tuwim, B. Brecht. Scenariusz i wykonanie: J. Morawska. Wystawienie: Lublin, Teatr im. J. Osterwy 1992.
Kabaret: Nasza jest noc. Scenariusz i reżyseria: M. Pacuła. Wystawienie: Gdynia, Teatr Miejski 1993.
Variétés-Tuwim. Scenariusz i reżyseria: Z. Jaskuła. Wystawienie: Łódź, Teatr Studyjny'83 im. J. Tuwima 1994.
Ranyjulek, czyli Tuwim wstawiony. Wieczór literacko-kabaretowy. Scenariusz, oprac. i reżyseria: M. Pacuła. Wystawienie: Zielona Góra, Teatr Lubuski 1995.
Sokrates tańczący. Scenariusz i wykonanie: J. Morawska. Wystawienie: Lublin, Teatr im. J. Osterwy, Scena Reduta 1995.
Bajki Brzechwy i Tuwima. Reżyseria: W. Wolański. Wystawienie: Łódź, Teatr Lalek Arlekin 1996.
Pstryk. Reżyseria: G. Pańkowski. Wystawienie: Rzeszów, Teatr Lalki i Aktora „Kacperek 1997.
Stoi na stacji lokomotywa. Scenariusz i reżyseria: M. Różalski. Wystawienie: Bydgoszcz, Teatr Polski 1997.
Jutro będzie lepiej. Scenariusz i reżyseria: Z. Zagner. Wystawienie: Kraków, kawiarnia Jama Michalikowa 1998.
Miłość ci wszystko wybaczy. Teksty: J. Tuwim. Wybór i oprac.: E. Rewcio, W. Kopeć. Reżyseria: P. Śliwa. Wystawienie: Lublin, Teatr Studio 1998.
Miłość ci wszystko wybaczy. Scenariusz i reżyseria: R. Moliński. Wystawienie: Gliwice, Teatr Muzyczny 2000.
Pan Tuwim. Scenariusz i reżyseria: A. Choińska. Wystawienie: Radom, Teatr Powszechny, Scena Kameralna 2001.
Co nam zostało z tych lat. Scenariusz i reżyseria: R. Moliński. Wystawienie: Płock, Teatr Dramatyczny im. J. Szaniawskiego 2002.
Bal wisielców. Scenariusz i reżyseria: P. Szczerski. Wystawienie: Kielce, Teatr im. S. Żeromskiego 2003.
Kabaret nie byle jaki, czyli łobuziaki na wrotkach absurdu wykuci. Reżyseria: P. Dąbrowski. Wystawienie: Białystok, Teatr Dramatyczny im. A. Węgierki 2003.
Krótki kurs poezji dziecięcej na przykładzie Tuwima. Scenariusz i reżyseria: W. Szelachowski. Wystawienie: Białystok, BiałostockiTeatr Lalek 2003.
LokomoTUWIM. Scenariusz i reżyseria: D. Nasiorowska. Wystawienie: Warszawa, Teatr HaliBut 2003.
Mandarynki i pomarańcze. Reżyseria: W. Kościelniak. Wystawienie: Wrocław, Teatr Muzyczny-Operetka Wrocławska 2003.
Danse macabre. Adaptacja i reżyseria: M. Masztalski. Wystawienie: Wrocław, Grupa Artystyczna Ad Spectatores Pod Wezwaniem Calderona. (Scena Kameralna „Panama”) 2004.
Panopticum. Scenariusz i reżyseria: A. Dziuk. Wystawienie: Zakopane, Teatr im. S.I. Witkiewicza 2004.
Cuda i dziwy Lokomotywy albo Tuwim dzieciom małym i dużym. Scenariusz i reżyseria: W. Szelachowski. Wystawienie: Łódź, Teatr Lalki i Aktora „Pinokio 2006.
Stoi na stacji lokomotywa. Reżyseria: P. Tomaszuk. Wystawienie: Warszawa, Teatr Lalek „Guliwer 2006.
Tuvim&Vitkac. Reżyseria: W. Kościelniak. Wystawienie: Wrocław, Teatr Muzyczny Capitol 2008.
Tuwim według Nahornego. Wystawienie: Kraków, Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna 2008.
Tuwim zaczarowany. Scenariusz i reżyseria: A. Opatowicz. Wystawienie: Szczecin, Teatr Polski 2008.
Letnie Tuwimki. Reżyseria: zespół. Wystawienie: Łódź, Teatr Lalki i Aktora „Pinokio 2009.
Tuwim dla dorosłych. Reżyseria: J. Satanowski. Wystawienie: Warszawa, Teatr Muzyczny „Roma 2011.
List do dzieci. Muzyka: K.i R. Rojewscy. Wystawienie: Kutno, Młodzieżowy Dom Kultury 2013.
Tuwim dla dzieci. Reżyseria: B. Szyc. Wystawienie: Gdynia, Teatr Muzyczny im. D. Baduszkowej 2013.
Tuwim i dżinsy. Reżyseria: M. Janicki. Wystawienie: Warszawa, Teatr Kameralny 2013.
Tuwim or not Tuwim. Scenariusz i reżyseria: M. Brand. Wystawienie: Gdańsk, Teatr Zielony Wiatrak 2013.
Urok Tuwima. Reżyseria: K. Dworakowski. Wystawienie: Łódź, Teatr „Pinokio 2013.
Tuwim bez cenzury. Reżyseria: A. Ozga. Wystawienie: Elbląg, Teatr im. A. Sewruka 2014.
Tuwim i inni w sałatce. Reżyseria: Ł.Jarzyński. Wystawienie: Kłodzko, Teatr w Kłodzku 2014.
Tuwim tańczący. Reżyseria i wykonanie: M. Duda-Kozera. Wystawienie: Warszawa, K&K Art Galeria 2015.
Tu Tuwim. Piosenki dla dzieci. Wystawienie: Białystok, Akademia Teatralna, Warszawa, Wydział Sztuki Lalkarskiej 2017.
Tuwim, trąbka i kredki. Scenariusz i reżyseria: M. Kujawski. Wystawienie: FundacjaTKwadrat, przedstawienie impresaryjne 2017.
Pan Tralaliński. Polscy kompozytorzy dzieciom. Reżyseria: A. Popiel. Wystawienie: Kraków, Opera Krakowska 2018.
Tuwim i... Reżyseria: P. Aigner. Wystawienie: Bielsko-Biała, Teatr Lalek Banialuka im. J. Zitzmana 2018.
Trala Tralalińscy. Reżyseria: R. Drobniuch. Wystawienie: Kielce, Teatr Lalki i Aktora „Kubuś 2019.
Tuwim on-line. Scenariusz: K. Kasprzak. Reżyseria: I. Jambor-Skupniewicz. Wystawienie: Bydgoszcz, Teatr Alelala 2021.
Tuwim, wspaniały i niepoprawny. Reżyseria: H. Kaut-Howson. Wystawienie: Londyn, Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny 2023.
Tańcowały dwa Michały. Reżyseria: W. Jasiński. Wystawienie: Kraków, Teatr Groteska 2024.
Tuwim dla dorosłych. Scenariusz i reżyseria: J. Satanowski. Wystawienie: Warszawa, Teatr Roma 2024.

radiowe

Skrzydlaty złoczyńca. Oprac.: A. Piszczatowski. Reżyseria: S. Grotowska. Polskie Radio 1977.
Słoń Trąbalski. Oprac.: E. Hudon. Polskie Radio 1977.
Gwiazda samotnych jaskółek. [Montaż wierszy]. Adaptacja i reżyseria: Z. Kopalko. Polskie Radio 1984.
Julian Tuwim – poeta. Wybór poezji. Adaptacja: E. Hartwig. Polskie Radio 1989.
Pudel. Faktomontaż. Scenariusz: K. Usenko, K. Maciejaszek. Polskie Radio 2018 [na podstawie tekstów J. Korczaka, I. Tuwim, J. Tuwima, A. Wata].

telewizyjne

Groteski Juliana Tuwima. Reżyseria: W. Nadzinowa. Telewizja Polska 1957 [na podstawie utworów: Ślusarz; Śledztwo; Cud z komornikiem].
Pif-Paf, czyli satyryczny jarmark rymów. Oprac. literackieJ. Wittlin. Telewizja Polska 1959.
Cabaret wariatano, czyli XI muza JulianaTuwima. Scenariusz: R. Gołębiowski. Reżyseria: J. Dobrowolski. Telewizja Polska 1967.
Wiersze K.I. Gałczyńskiego, J. Tuwima, W. Szekspira. Reżyseria: T. Byrski. Telewizja Polska 1967.
Grande valse brillante. Reżyseria: M. Małysz. Telewizja Polska 1974.
Reżyser. Reżyseria: M. Małysz. Telewizja Polska 1975.
Znacie? To posłuchajcie. Wybór tekstów: W. Szerewicz. Reżyseria: J. Koenig. Telewizja Polska 1975.
Pieśń o białym domu. Telewizja Polska 1976.
Suma jesieni. Reżyseria: P. Karpiński. Telewizja Polska 1979.
Wiersze Juliana Tuwima. Reżyseria: A. Minkiewicz. Telewizja Polska 1979.
Rozmowa z Ojczyzną. Scenariusz: Z. Śliwowska, I. Wollen. Reżyseria: I. Wollen. Telewizja Polska 1980.
O miłości – wiersze J. Tuwima. Telewizja Polska 1984.
Trala-Trala-Tralalińscy. Scenariusz: T. Ryłko. Telewizja Polska 1984.
Epistoła sentymentalna. Według tekstów Juliana Tuwima. Telewizja Polska 1985.
Uparła się moja tęsknota. Wybór poezji. Oprac.: J. Ziółkowska. Reżyseria: B. Pijanowska. Telewizja Polska 1988.
O kalkomanio sprzed lat tylu... Scenariusz: A. Opala, M. Rewieńska. Reżyseria: A. Maj. Telewizja Polska 1994.
Julian Tuwim. Moje słowa. Jeden dzień z życia poety. Scenariusz: A. Maj, Z. Dzięgiel. Reżyseria: A. Maj. Telewizja Polska 1998.

Przekłady i adaptacje

1. L. Staff: Aŭtunaj agordoj. Varsovio: J. Günther 1912, 7 s.

Zawartość

Zawiera przekłady dwu wierszy L. Staffa: W mroku; Deszcz jesienny.
2. Versajoj propraj kaj tradukitaj. [Przekłady powst. 1911-1914]. Varsovio: Polonia 1956, 129 s. Wyd. nast. Łódź: Oficyna Bibliofilów [1994].
Zawiera przekłady J. Tuwima na język esperanto wierszy własnych oraz K. Przerwy-Tetmajera, J.A. Rimbauda, J. Słowackiego, L. Staffa.
3. P. Mereżkowski: Car Paweł I. Dramat w 5 aktach (7 obrazów). Wystawienie: Łódź, Teatr Wielki 1915.
Przekład podpisany: Roch Pekiński.
4. [N. Buczyńska] Teffi: Pył diamentowy. [Farsa w 1 akcie]. Wystawienie: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1919.
Przekład podpisany: J. Wim.
5. W. Majakowski: Obłok w spodniach. [Poemat]. Przekład powst. 1919-1920. Wyd. Warszawa: Philobiblon [właśc. Lipsk: druk. Günther, Kirsten Wendler] 1923, 339 s. Przedruk w: W. Majakowski: Wybór poezji. Warszawa 1927; Dwa wieki poezji rosyjskiej. Warszawa 1947; W. Majakowski: Wiersze wybrane. Warszawa 1950 oraz poz. (t. 1), Twórczość poz. (t. 4), .
6. Minister z Warszawy. Plagiat w 5 aktach z M. Gogola (podług „Rewizora”) opracowany przez [J. Tuwima] J. Wima. Reżyseria: W. Kuncewicz. Wystawienie: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1920.
7. L. Monosson: Ostatnie ukochanie. [Wiersze]. Warszawa: Drukarnia St. Mertensa 1920, 37 s.
8. K. Balmont, W. Briusow: Liryki. Wybrał i przeł. J. Tuwim. Warszawa: Ignis 1921, 58 s. Liryka Rosyjska, seria 1.
9. Dama w gronostajach. Operetka w 3 aktach. Libretto: R. Schanzer, E. Welisch. Muzyka: J. Gilbert. [Adaptacja i tłum. tekstów piosenek:] J. Tuwim. Wystawienie: Warszawa, Teatr Wodewil 1921.
10. [N. Buczyńska] Teffi: Kobieta demoniczna. [Humoreski prozą]. Przekład z rosyjskiego. Warszawa: Drukarnia Z. Sakierskiego [1922], 93 s. Książki Ciekawe, 12.
11. Dorina. Operetka w 3 aktach. Libretto: F. Grünbaum, W. Sterk. Muzyka: J. Gilbert. Adaptacja: J. Tuwim. Wystawienie: Warszawa, Teatr Wodewil 1923.
Inf. (za S. Tuwimową) T. Januszewski: Tuwima droga przez teatr.Dialog1964 nr 8 s. 116.
12. Katia tancerka. Operetka w 3 aktach. [Autorzy]: L. Jakobson, R. Österreicher. Muzyka: J. Gilbert. Reżyseria: M. Domosławski. Wystawienie: Warszawa, Teatr Nowości 1923.
Przekład podpisany: J. Wim. Inf.: T. K-ć, „Kurier Warszawski1923 s. 7.
13. J. Cazotte: Diabeł zakochany. [Powieść]. Warszawa: Księgarnia Biblioteki Dzieł Wyborowych [1924], 121 s. Wyd. nast.: Warszawa: Polskie Towarzystwo Wydawców Książek 1987; pt. Diabeł zakochany. Romans okultystyczny. Kalinowo: Arkadiusz Siejda 2023, 218 s. Przedruk zob. (t. 4) oraz w: Opowieści niesamowite. (1). Literatura francuska. Warszawa 2018, wyd. nast. tamże 2020.
14. M. Gogol: Ożenek. Zdarzenie całkiem niewiarygodne w 2 aktach. Wystawienie: teatralne: Reżyseria: J. Trzywdar. Wystawienie: Poznań, Teatr Nowy im. H. Modrzejewskiej, 1925; telewizyjne: Reżyseria: A. Szafiański. Telewizja Polska 1968; radiowe: Reżyseria: W. Maciejewski. Polskie Radio 1971. Wyd. Warszawa: Centralna Poradnia Amatorskiego Ruchu Artystycznego w Warszawie 1960, 83 s. Przedruk w: M. Gogol: Utwory wybrane. T. 2. Warszawa 1951, wyd. 2 tamże 1953; Antologia dramatu rosyjskiego. T. 1. Warszawa 1952; M. Gogol: Wybór pism. Warszawa 1954 oraz poz. (t. 3), (t. 3).

Wyd. łącznie z poz.↑ pt. Ożenek; Rewizor. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2006, 230 s.

15. M. Jewreinow: Okręt sprawiedliwych. Widowisko dramatyczne w 3 aktach. Przekład i oprac.: J. Tuwim. Wystawienie: Reżyseria: K. Borowski. Warszawa, Teatr Polski 1925. Druk fragmentów: „Echo Warszawy” 1925 nr 101.
Egzemplarz w Muzeum Teatralnym w Warszawie.
16. F. Schiller: Intryga i miłość. Sztuka w 3 aktach (9 obrazach). Przekład powst. 1925. Wystawienie: Reżyseria: A. Węgierko. Warszawa, Teatr Narodowy 1934.
Datowany egzemplarz w Archiwum Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie.
17. Orłow. Operetka w 3 aktach. Libretto: E. Marischka, B. Granichstaedten. Muzyka: B. Granichstaedten. Wystawienie: Warszawa, Teatr Nowości 1926. Wyd. Zegrze: Centrum Wyszkolenia Łączności 1931, 115 s.

Wyd. osobne poszczególnych piosenek z nutami: Warszawa: B. Rudzki 1925.

18. [N. Buczyńska] Teffi: Dym bez ognia. Opowiadania. Warszawa: J. Mortkowicz 1927, 65 s. Biblioteka Humoru Towarzystwo Wydawnicze J. Mortkowicza.
Przekład anonimowy.
19. C.F. Ramuz: Historia o żołnierzu. Przekład powst. 1927. Druk fragm. „Droga” 1935 nr 2 s. 140. Wyd. osobne Warszawa: Drukarnia Artystyczna 1935. Biblioteka Dramatyczna „Drogi, 7. Wystawienie: teatralne: Reżyseria: J. Jarema. Kraków, Teatr Cricot 1935; radiowe: Polskie Radio 1936.
Data powstania przekładu w pierwodruku.
Libretto do suity muzyczno-choreograficznej skomponowanej przez I. Strawińskiego.
20. Słowo o wyprawie Igora.Przeł. J. Tuwim. Wstępem i objaśnieniami zaopatrzył A. Brückner. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza 1928, XVII, 43 s. Biblioteka Narodowa II, 50. Wyd. nast.: wyd. 2 zmienione i poprawione ze wstępem i objaśnieniami M. Jakóbca. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1950, LXXI, 39 s.; W oprac. A. Obrębskiej-Jabłońskiej. Przekł. poetycki J. Tuwima. Przekł. filologiczny A. Obrębskej-Jabłońskiej i Z. Fedeckiego. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, 175, VIII, 46 s., tamże wyd. z tłumaczeniem [wstępnym] F. Apanowicza i wstępem D. Lichaczowa 1985, 47 s. Przedruk zob. poz. ↑TUWIM Julian: Z rosyjskiego. [Przekłady poezji i prozy]. Wstępem opatrzył S. Pollak. T. 1-3. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, 390 + 300 + 485 s. (t. 1)), ↑TUWIM Julian: Tłumaczenia poetyckie. Wybrał i opracował T. Januszewski. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 2006, 612 s., ↑TUWIM Julian: Dzieła. T. 1-5. Komitet red.: J.W. Gomulicki, J. Iwaszkiewicz, M. Jastrun, A. Słonimski. Warszawa: Czytelnik 1955-1964 (t. 4)La Geste du Prince Igor’, épopée russe du douzième siècle / Texte établi, traduit et commenté sour la direction d‘ H. Grégoire, R. Jakobson et M. Szeftel, assistés de J. A. Joffe, New York 1948, s. 201–216.
Wyd. z 1950 zawiera wersję przekładu powstałego w 1944 w Nowym Jorku, ogłoszoną w: La Geste du Prince Igor: épopée russe du douzième siècle. [Red.:] H. Grégoire, R. Jakobson, M. Szeftel. New York 1948 s. 201–216 .
21. T. Dostojewski: Wieczny małżonek. [Opowiadanie]. W: T. Dostojewski: Opowieści. T. 1/2. (Dzieła. Seria 8). Warszawa: Rój 1929 s. 5-160. Przedruk pt. Wieczny mąż w: F. Dostojewski: Gracz. Opowiadania. (Z pism). Warszawa 1964; F. Dostojewski: Z dzieł. T. 8. London 1993. Wyd. osobne: Warszawa: Wydawnictwo MG 2018, 155 s. Wyd. nast. Kraków: Wydawnictwo Vis-a-vis Etiuda 2024.
22. M. Gogol: Rewizor. Komedia w 5 aktach. Wystawienie: teatralne: Reżyseria: K. Borowski. Warszawa, Teatr Polski 1929; telewizyjne: Reżyseria: J. Gruza. Telewizja Polska 1977. Wyd. w oprac. J. Preger Kraków: M. Kot 1948, 135 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1950; Wilnius: Państwowe Wydawnictwo Literatury Pięknej Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej 1952; wyd. ze wstępem i objaśnieniami A. Walickiego Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1953, XCIX, 165 s. Biblioteka Narodowa II, 78, tamże: wyd. 2 przejrzane 1956, wyd. 3 zmienione 1966; wyd. 3 [!] Warszawa: Współpraca 1987. Przedruk w: M. Gogol: Utwory wybrane. T. 1. Warszawa 1950; Antologia dramatu rosyjskiego. T. 1. Warszawa 1952; M. Gogol: Wybór pism. Warszawa 1954; Warszawa: "Współpraca" 1987; Kraków: Vis-à-vis Etiuda 2024 oraz poz. (t. 3), (t. 3). Por. poz. .

Inne formy wydań

Warszawa: Telewizja Polska [1999], 1 kaseta wizyjna. Złota Setka Teatru Telewizji, wyd. nast. tamże 2000, [2001].

Wyd. łącznie z przekł. poz. pt. Ożenek; Rewizor. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2006, 230 s.

23. Kulig. Widowisko staropolskie w 19 obrazach. Układ tekstu: L. Schiller, J. Tuwim. Wystawienie: Poznań, Powszechna Wystawa Krajowa 1929. Polskie Radio 1929.
24. A. Puszkin: Jeździec miedziany. Opowieść petersburska. Studium W. Lednickiego. Warszawa: Biblioteka Polska [1932], 115 s. Wyd. nast. ze wstępem i przypisami S. Fiszmana. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1967, CXV, 57 s. Biblioteka Narodowa II, 155. Przedruk w: Dwa wieki poezji rosyjskiej. Warszawa 1947; A. Puszkin: Wybór poezji. Warszawa 1950; A. Puszkin: Wybór poezji. Warszawa 1951; A. Puszkin: Dzieła wybrane. T. 2. Warszawa 1954, wyd. 2 tamże 1956; A. Puszkin: Dzieła. T. 2. Warszawa 1967 oraz poz. (od wyd. 3), (t. 1).

Nagrody

Nagroda Polskiego PEN Clubu za najlepszy przekład (wyd. w 1932) w 1935.
25. Zemsta nietoperza. Operetka w 3 aktach. Libretto: H. Meilhac, L. Halévy. Adaptacja: J. Tuwim według M. Reinhardta. Muzyka: J. Strauss. Wystawienie: Reżyseria: A. Zelwerowicz. Warszawa, Teatr Polski 1932. Druk fragmentów w: J. Tuwim: Utwory nieznane. Ze zbiorów Tomasza Niewodniczańskiego w Bitburgu. Łódź 1999 s. 196-210 [Twórczość poz. ].
W następnych wystawieniach udział autorski J. Tuwima bywał określany jako: tekst polski.
26. G. Berr, L. Verneuille: Moja siostra i ja. Komedia muzyczna w 3 aktach. Tłumaczenie i adaptacja: J. Tuwim i M. Hemar. Muzyka: R. Benatzky. Wystawienie: Warszawa, Teatr Banda 1933.
27. B. Zimmer: Ptaki. Widowisko w 2 częściach według Arystofanesa. Tłumaczenie i adaptacja: J. Tuwim. Wystawienie: Reżyseria: A. Węgierko. Warszawa, Teatr Polski 1933.
Egzemplarz w Muzeum Teatralnym w Warszawie.
28. R. Benatzky: Rozkoszna dziewczyna. Komedia muzyczna w 3 aktach według P. Gauvaulta. Muzyka: R. Benatzky, A.T. Müller. Adaptacja i tłumaczenie: J. Tuwim. Wystawienie: teatralne: Warszawa, Teatr Letni 1934; telewizyjne: Reżyseria: B. Borys-Damięcka. Telewizja Polska 1987.
Maszynopis z podtytułem Bajka w 3 aktach podług dawnej komedii P. Gauvaulta w Bibliotece Teatru Powszechnego w Warszawie.
29. Płaszcz. Tragikomedia w 3 aktach według opowiadania M. Gogola. Wystawienie: teatralne: Reżyseria: S. Perzanowska. Warszawa, Teatr Nowa Komedia 1934; telewizyjne: Telewizja Polska 1954. Druk „Dialog” 1957 nr 5 s. 5-35.

Przekłady

rosyjski

Šinel. [Przeł.] L. Buchov. W: Dramaturgia Pol'ši XX v. Moskva 2004.
30. H. Duvernois: Ty to ja. Farsa muzyczna w 2 częściach (9 obrazach). Oprac.: J. Tuwim. Muzyka: M. Simons. Wystawienie: Warszawa, Teatr Letni 1935.
Tu teksty piosenek w tłumaczeniu J.Tuwima oraz trawestacja dialogów.
31. Żołnierz królowej Madagaskaru. Krotochwila muzyczna w 3 aktach (6 obrazach) według komedii S. Dobrzańskiego. Oprac. muzyczne: T. Sygietyński. Wystawienia: teatralne: Reżyseria: J. Warnecki. Warszawa, Teatr Letni 1936; w wersji zmienionej: Reżyseria: J. Warnecki. Warszawa, Teatr Komedia 1947; telewizyjne: Reżyseria: J. Słotwiński. Telewizja Polska 1957.

Przekłady

czeski

Vojín královny Madagaskara. [Przeł.] J. Langer. Praha 1957.

niemiecki

Der Soldat der Königin von Madagaskar. [Przeł. i oprac.] M. Janowski. [Muzyka:] G. Natschinski. Berlin 1958, powielone.

słowacki

Vojak král'ovnej Madagaskaru. [Przeł.] M. Choluj. Bratislava 1956.
32. B. Hooker, W.H. Post: Król włóczęgów. Komedia w 4 aktach. Teksty piosenek: J. Tuwim. Przekład i przeróbka: T. Sygietyński. Oprac. sceniczne: J. Warnecki. Wystawienie: Warszawa, Teatr Letni 1937.
33. Jadzia wdowa. Krotochwila w 4 aktach ze śpiewami i tańcami według komedii R. Ruszkowskiego. Adaptacja: J. Tuwim. Układ muzyczny: T. Sygietyński. Wystawienie: teatralne: Warszawa, Teatr Polski 1937; telewizyjne: Telewizja Polska 1966.
Egzemplarz w Muzeum Teatralnym w Warszawie.
34. M. Leskow: Opowieść o tulskim mańkucie. „Wiadomości Literackie1937 nr 39 s. 1. Wyd. łącznie z przekł. Balwierz artysta pt. Opowieść o tulskim mańkucie; Balwierz artysta. Warszawa: Czytelnik 1950, 107 s. Wyd. osobne pt. Mańkut. Opowieść o tulskim zezowatym mańkucie i o stalowej pchle. Moskwa: Raduga; Warszawa: Współpraca 1990, 62 s. Przedruk pt. Mańkut w: M. Leskow: Utwory wybrane. T. 2. Kraków 1951 oraz poz. (t. 3),.
35. A. Puszkin: Lutnia Puszkina. [Wiersze i poematy]. [Wybór i tłum.] J. Tuwim. Warszawa: J. Przeworski 1937, XV, 139 s. Wyd. nast.: Warszawa: Czytelnik 1945, tamże: wyd. 3 [uzupełnione] Wybrał i przeł. J. Tuwim. 1949, 254 s., wyd. 4 uzupełnione 1952, wyd. 5 1954; wyd. 7 [!] z podtytułem Wybór i przekład utworów Aleksandra Puszkina, z przedmową B. Galstera Warszawa: Współpraca 1987, 318 s.; z podtytułem Utwory Aleksandra Puszkina wybrał i przetłumaczył J. Tuwim. Komentarz: T. Januszewski. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 2009, 262 s. Przedruk zob. Twórczość poz. , (t. 4).
36. A. Biezymieński: Feliks. Fragmenty poematu. Przekład powst. 1938. Wyd. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 24 s. W 25. rocznicę śmierci F. Dzierżyńskiego. Przedruk zob. poz. (t. 1)).
37. F. i P. Schöntann: Porwanie Sabinek. Farsa w 4 aktach. W oprac. i z piosenkami J. Tuwima. Wystawienia: teatralne: Reżyseria: J. Warnecki. Warszawa, Teatr Buffo 1938; telewizyjne: Telewizja Polska 1958. Druk: „Nowa Wieś” 1958 nr 46, 47, 49, 50 (dodatki); „Scena Młodzieży” 1958 nr 4 s. 31-115.

Przekłady

czeski

[Przeł.] M. Janišová. Praha 1964.
38. M. Gogol: Nos. [Opowiadanie]. „Wiadomości Literackie1939 nr 23 s. 2. Przedruk w: M. Gogol: Poranek dygnitarza i inne opowiadania. Warszawa 1950; M. Gogol: Utwory wybrane. T. 2. Warszawa 1951, wyd. 2 tamże 1953; M. Gogol: Wybór pism. Warszawa 1954; M. Gogol: Wybór utworów. Warszawa 1954 oraz poz. (t. 3), (t. 2), , , , .
39. J.N. Nestroy: Ale się zabawił! Wodewil mieszczański ze śpiewami i tańcami w 8 odsłonach. Oprac.: J. Tuwim. Wystawienie: Warszawa, Teatr Buffo 1939.
40. J.N. Nestroy: Serce w rozterce, czyli Ślusarz widmo. Krotochwila. Adaptacja: J. Tuwim. Wystawienie: Warszawa, Teatr Letni 1939.
Premiera odbyła się 2 IX 1939.
41. A. Puszkin: Eugeniusz Oniegin. [Przekł. fragmentów poematu]. Powst. 1945-1949. Druk: „Odrodzenie” 1946 nr 14, 27; 1949 nr 27, 35; „Życie Literackie” 1951 nr 14. Wyd. osobne łącznie z przekł. A. Ważyka: Eugeniusz Oniegin. Romans wierszem. Przekł.: J. Tuwim [rozdział I-III do strofy XV] i A. Ważyk [rozdział III od strofy XVI do rozdziału VIII]. Konsultacja naukowa i posłowie: R. Łużny. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1977, 291 s. Wyd. nast.: wyd. 3 [!] z podtytułem Fragmenty. Warszawa: Współpraca 1988, 285 s.; Warszawa: Prószyński i S-ka 2000. Przedruk w: A. Puszkin: Wybór poezji. Warszawa 1951, poz. , Twórczość poz. (t. 4 od wyd. 3), (t. 1).
42. E.M. Labische: Słomkowy kapelusz. Arcykomedia ze śpiewami i tańcami w 4 odsłonach z epilogiem i zupełnie nieoczekiwanym zakończeniem. Tłumaczenie i adaptacja J. Tuwim. Wstawki muzyczne z J. Offenbacha. Wystawienie: Reżyseria S. Perzanowska. Warszawa, Teatr Nowy 1948.
Maszynopis w archiwum J. Tuwima w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie.
43. F. Tiutczew: Wiersze wybrane. Przeł.: K.A. Jaworski, T. Stępniewski, J. Tuwim. Pod red. K.J. Jaworskiego i K.W. Zawodzińskiego. Łódź: W. Bąk 1948, XXXIX, 175 s.
44. A. Czechow: Jubileusz. Komedia w 1 akcie i inne utwory. Przeł. J. Tuwim. Wyd. w: A. Czechow: Jubileusz. Komedia w 1 akcie i inne utwory. Wstępem opatrzyła Z. Karpińska. Warszawa: Książka i Wiedza 1949 s. 7-32. Wyd. 2 pt. Jubileusz; Kameleon; Końskie nazwisko tamże 1949.
45. A. Puszkin: Bajka o popie i jego parobku Jołopie. Odrodzenie 1949 nr 40 s. 4. Wyd. osobne Warszawa: Nasza Księgarnia 1951, 30 s. Wyd. nast.: tamże: 1953, 1954; Gdańsk: Wojewódzki Ośrodek Kultury 1979; Warszawa: „Sara” 2002 . Przedruk w: A. Puszkin: Dzieła wybrane. T. 2. Poematy i baśnie. Warszawa 1954; Baśnie i bajki rosyjskie. Bielsko-Biała 2019 oraz poz. (od wyd. 3), (t. 1), Twórczość poz. .

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta H. Borowski [i inni]. [Warszawa:] Krajowa Agencja Wydawnicza Tonpress [19]85, 1 płyta audio; Czyta H. Kinder-Kiss. [Warszawa:] Fundacja „Klucz” na Rzecz Edukacji i Upowszechniania Czytelnictwa Osób Niewidomych i Słabowidzących 2017 , 1 pamięć USB (Flash Drive) [zawiera również tekst w formacie HTML].Literatura w DAISY z Daleka i Bliska.
46. A. Puszkin: Bajka o rybaku i rybce. Warszawa: Książka i Wiedza 1949, 23 s. Wyd. nast.: tamże 1952; wyd. 3 Warszawa: Nasza Księgarnia 1956, wyd. 4-11 tamże 1957-1979; Warszawa: Kama 1999, [2000]; Warszawa: Wydawnictwo Sara [2002]; Warszawa: Wilga 2012; Warszawa: De Agostini Polska 2013, 22 s. Książki dla Małych i Dużych, 36, tamże 2016. Książki dla Małych i Dużych, 45; Żychlin: Wydawnictwo Ibis 2018. Ilustrowana Lektura; Poznań: Media Rodzina 2019; Warszawa: IBiS 2019. Ilustrowana Lektura; Konin; Żychlin: Wydawnictwo Ibis 2022. Ilustrowana Lektura. Przedruk w: A. Puszkin: Wybór poezji. Warszawa 1951; A. Puszkin: Dzieła wybrane. T. 2. Poematy i baśnie. Warszawa 1954; A. Puszkin: Bajki. Warszawa 1984, wyd. nast. tamże 1990; Basnie i bajki rosyjskie. Bielsko-Biała 2019 oraz poz. (od wyd. 3), poz. (t. 1)].

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta H. Borowski [i inni]. Warszawa: Omedia 2011, 1 płyta CD. Bajki-Grajki, 100; Czyta H. Kinder-Kiss. Warszawa: Fundacja „Klucz” na Rzecz Edukacji i Upowszechniania Czytelnictwa Osób Niewidomych i Słabowidzących 2017. „Literatura w DAISY z Daleka i Bliska”. 1 pamięć USB (Flash Drive) [zawiera również tekst w formacie HTML]..
47. Złoty kluczyk, czyli Niezwykłe przygody pajacyka Buratino. Przeł. [I. Tuwim] J. Tuwim. Warszawa: Czytelnik 1949, 129 s. Wyd. nast.: tamże 1951, 1952; Warszawa: Nasza Księgarnia 1953; Moskwa: Raduga 1983; Warszawa: Współpraca; Moskwa: Raduga 1988, 172 s. Niezapomniane Książki Dzieciństwa; Poznań: Zysk i S-ka 2014.
Jako tłumacz podpisany: Julian Tuwim. Inf. o właściwym autorstwie przekładu od Ireny Tuwim.
48. Tirso de Molina: Zielony Gil. [Komedia]. Przekład i oprac.: J. Tuwim. [Muzyka: A. Markowski] M. Andrzejewski. Wystawienie: teatralne: Reżyseria: Z. Sawan. Warszawa, Teatr Polski 1950; telewizyjne: Reżyseria: J. Pieńkiewicz. Telewizja Polska 1969. Wyd. przygotowane przez T. Januszewskiego. Warszawa: Czytelnik 1976 , 246 s.
Adaptacja J. Tuwima na podstawie oryginału, przekładu z francuskiego J. Macierakowskiego oraz przekładu z rosyjskiego W. Piasta (inf. w wyd. przygotowanym przez T. Januszewskiego).
49. A. Gribojedow: Mądremu biada. Komedia wierszem w 4 aktach. Wystawienie: teatralne: Warszawa, Teatr Polski 1951; telewizyjne: Telewizja Polska 1973. Wyd. Warszawa: Czytelnik 1951, 113 s. Wyd. nast.: Wilnius: Państwowe Wydawnictwo Literatury Pięknej 1953; Wstęp i objaśnienia: W. Jakubowski. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1960, CLXXXVIII, 158 s. Biblioteka Narodowa II, 124. Przedruk w: Antologia dramatu rosyjskiego. T. 1. Warszawa 1952 oraz poz. (t. 3), poz. (t. 4).
50. A.K. Lahuti: Uzum – Angur – Enab, czyli Towarzysze podróży. [Wiersz]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1951, [16] k. Przedruk zob. poz., , (t. 4).
51. M. Lermontow: Pieśń o carze Iwanie Wasylewiczu, o młodym opryczniku i o udałym kupcu Kałasznikowie. „Twórczość1951 nr 6 s. 166-177. Wyd. osobne Warszawa: Książka i Wiedza 1953, 28 s. Przedruk zob. poz. (t. 1)).
52. M. Łomonosow: O ruchu ziemi. [Wiersz]. „Problemy1953 nr 12 s. 794. Wyd. osobne Warszawa: Towarzystwo Przyjaciół Książki 1974, [7] k. Przedruk w: Dwa wieki poezji rosyjskiej. Wyd. 3. Warszawa 1954 oraz poz. (t. 1), (t. 4).
53. A. Niekrasow: Komu się na Rusi dobrze dzieje. (Epopeja). Autor wstępu: S. Fiszman. Warszawa: Książka i Wiedza 1953, 334 s. Przedruk zob. poz. (t. 2)).
54. Z rosyjskiego. [Przekłady poezji i prozy]. Wstępem opatrzył S. Pollak. T. 1-3. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, 390 + 300 + 485 s.

Zawartość

T. 1. Z różnych poetów: Słowo o wyprawie Igora [poz. ]; Sz. Rustaweli: Skóra tygrysia, Witeź w tygrysiej skórze; M. Łomonosow: O ruchu ziemi [poz. ]; W. Majakowski: Obłok w spodniach [poz. ]; A. Biezymieński: Feliks [poz. ], – nadto przekłady utworów następujących poetów: E. Boratyński; F. Tiutczew; A. Tołstoj; A. Fet; K. Słuczewski; I. Annieński; M. Gorki; F. Sołogub; K. Balmont; W. Briusow; A. Błok; B. Pasternak; W. Inber; M. Rylski; I. Selwiński; A. Surkow; M. Swietłow; A. Twardowski, – Z Puszkina [tu m.in.:] Jeździec miedziany [poz. ]; Bajka o popie i jego parobku Jołopie [poz. ]; Bajka o rybaku i rybce [poz. ]; Eugeniusz Oniegin (fragmenty) [poz. ], – Z Lermontowa. – T. 2: Z Niekrasowa [tu m.in:] Komu się na Rusi dobrze dzieje [poz. ]. – T. 3: Z Gribojedowa: Mądremu biada [poz. ], – Z Gogola: Ożenek [poz. ]; Rewizor [poz. ]; Nos [poz. ]; Opowieść o kapitanie Kopiejkinie, – Z Leskowa: Mańkut [poz. ]; Balwierz artysta [poz. ], – Z Korolenki: Las szumi.
55. M. Gogol: Pisma wybrane w 4 tomach. Pod red. i ze wstępem Z. Fedeckiego. Warszawa: Czytelnik 1956-1957.

T. 2. Opowiadania. Tłumaczyli: J. Brzęczkowski, J. Tuwim, J. Wyszomirski. 1956, 432 s.

Tu w przekł. J. Tuwima: Nos [poz. ].

T. 3. Utwory dramatyczne. Tłumaczyli: J. Brzęczkowski, J. Tuwim, J. Wyszomirski. 1957, 377 s.

Tu w przekł. J. Tuwima: Rewizor [poz. ]; Ożenek [poz. ].
56. M. Gogol: Opowiadania. Przeł.: J. Brzęczkowski, J. Tuwim, J. Wyszomirski. Słowo wstępne: M. Dąbrowska. Warszawa: Czytelnik 1965, 352 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1969, wyd. 3 1984.
Tu w przekładzie J. Tuwima: Nos [poz. ].
57. M. Gogol: Pamiętnik wariata. Opowiadania. Przeł.: J. Tuwim, J. Wyszomirski. Warszawa: Książka i Wiedza 1968, 134 s.
Tu w przekładzie J. Tuwima: Nos [poz. ].
58. M. Leskow: Utwory wybrane. Przeł.: J. Wyszomirski, J. Tuwim, N. Drucka. Oprac.: W. Jakubowski. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1970, XCI, 327 s. Biblioteka Narodowa II, 164.
Tu w przekładzie J. Tuwima z poz. : Mańkut; Balwierz artysta.
59. M. Gogol: Opowieści. Przeł.: J. Wyszomirski, J. Tuwim, J. Brzęczkowski. Oprac.: B. Galster. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1972, CXXX, 289 s. Biblioteka Narodowa II, 169.
Tu w przekładzie J. Tuwima: Nos [poz. ].
60. M. Gogol: Szynel. Opowiadania. Przeł.: J. Tuwim, J. Wyszomirski. Wstęp: A. Wołodźko. Warszawa: Iskry 1983, 71 s.
Tu w przekładzie J. Tuwima: Nos [poz. ].
61. M. Gogol: Opowiadania. Przeł.: J. Tuwim, J. Wyszomirski. Wrocław: Siedmioróg 1996, 93 s. Wyd. nast. tamże: 1998. Lektury dla Każdego, 2020. Biblioteka Literatury Pięknej.
Tu w przekł. J. Tuwima: Nos [poz. ], Płaszcz [poz. ].
62. Tłumaczenia poetyckie. Wybrał i opracował T. Januszewski. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 2006, 612 s.

Zawartość

Zawiera m.in.: Słowo o wyprawie Igora [poz. ]; Lutnia Puszkina [poz. ]; Poeci rosyjscy; Różni poeci.

Inne przekłady

Wydania osobne przekładów pieśni i piosenek z nutami, m.in.

Małe dzieci niech grzecznie śpią. Kołysanka. Z operetki Baron Kimmel. Muzyka: [W. Kolodziej] W. Kollo. Libretto: S. Pordes-Milo, H. Haller, W. Wolf, O. Franz. Słowa polskie: [J. Tuwim] R. Pekiński . Warszawa: B. Rudzki [1913], 3 s. Pianista w Salonie. Zbiór ulubionych utworów / ułatwionych przez prof. L. Chojeckiego, nr 127.
W ostatnią noc. [Muzyka:] B. Zerkowitz. Warszawa: B. Rudzki [1918], 5 s.
Przekład podpisany pseudonimem St. Brzost.
Misiu mój, ach misiu mój. Piosnka i shimmy. Z operetki Orłow. [Libretto:] E. Marischka, B. Granichstaedten. [Muzyka:] B. Granichstaedten. Słowa J. Tuwima. Berlin: Edition Bristol 1925, 5 s.
Pani, to efekt bardzo tani! Shimmy. Z operetki Orłow. [Libretto:] E. Marischka, B. Granichstaedten. [Muzyka:] B. Granichstaedten. Słowa J. Tuwima. Berlin: Edition Bristol 1925, 3 s.
Ta bałałajka nieraz ostrzegała mnie... Pieśń rosyjska. Z operetki Orłow. [Libretto:] E. Marischka, B. Granichstaedten. [Muzyka:] B. Granichstaedten. Słowa J. Tuwima. Warszawa: B. Rudzki [1925], 5 s.
To ty, mój śnie, to ty. Piosenka i blues. Z operetki Orłow. [Libretto:] E. Marischka, B. Granichstaedten. [Muzyka:] B. Granichstaedten. Słowa J. Tuwima. Berlin: Edition Bristol 1925, 5 s.
Trzy pieśni = Trois chants. Modlitwa; Szczęście; Przymierze. Muzyka: S. Laks. Przeł. J. Tuwim. Adaptation française H. Lemerchand. [B.m. wyd.] [1938], 6 k. [tekst w języku polskim i francuskim].
Cztery pieśni do polskich przekładów A. Puszkina. Przeł.: J. Tuwim, S. Pollak. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1950, 19 s.
Nas swą wolą Stalin wiódł. Tekst: A. Surkow. [Muzyka:] V. Muradeli. [Przeł.] J. Tuwim. [Warszawa:] Czytelnik [1949], 4 s. Wyd. 2 tamże 1950.
Pożegnanie. Słowa: A. Puszkin. Muzyka: Û.A. Šaporin. [B.m.w.: 1950 ], 6 s.
Wolność. Z ody Aleksandra Puszkina w przekładzie Juliana Tuwima. [Muzyka:] Z. Mycielski. [Kraków:] Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1951, 8 s.
Prorok. Kantata III. Do słów A. Puszkina. [Muzyka:] B. Woytowicz. Kraków Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1953, 32 s.
Dwie pieśni. Słowik; Lawina. Słowa: A. Puszkin. [Muzyka:] T. Dobrzański. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1960, 14 s. Wyd. nast. tamże 1969.
[Braun]: Wszystko = Tout te donner. Muzyka: S. Laks. Adaptation française: H. Lemarchand. [B.m.w.: 1961-1963]. [tekst w języku polskim i francuskim].
Pożegnania: Kochałem panią...; Na wzgórzach Gruzji; Ostatni raz. Trzy pieśni do słów A. Puszkina. [Muzyka:] H. Czyż. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1976, 11 s.
3 pieśni romantyczne. Na baryton i fortepian do wierszy Aleksandra Puszkina. [Muzyka] A. Kuryłowicz. Warszawa: Wydawnictwo Muzyczne Agencji Autorskiej 1989, 11 s. Polska Muzyka Wokalna.
Tu: Kiedy rozsądek; Kochałem Panią...; Jak smutno.

Zob. też poz. (t. 4).

Prace redakcyjne

1. J.A. Rimbaud: Poezje. [Przedmowa: J. Iwaszkiewicz]. Warszawa: Ignis 1921, 69 s. Dzieła wszystkie pod red. J. Iwaszkiewicza i J. Tuwima, t. 1.
2. Czary i czarty polskie oraz wypisy czarnoksięskie. Warszawa: Biblioteka Polska 1924, 217 s. Wyd. 2 Warszawa: Czytelnik 1960, 461 s.

Zawartość

Zawiera słowo wstępne i szkic J. Tuwima: Czary i czarty polskie [Twórczość poz. ] oraz antologię literatury demonologicznej.
3. A to pan zna? [Antologia dowcipów i aforyzmów]. Warszawa: Rola 1925, 115 s. Wyd. nast.: wyd. [zmienione i uzupełnione] Warszawa: J. Przeworski 1936, 270 s.; Wrocław: Krajowa Agencja Wydawnicza 1991, 108 s.
Wydanie z 1936 podpisane: Dr Pietraszek. – Zawiera także teksty J. Tuwima.

Przekłady

czeski

A znáte tenhle? [Przeł.] A. Mđšt'an. Praha 2000.

Adaptacje

telewizyjne

A to pan zna. Scenariusz i adaptacja: B. Łomnicka. Cz. 1-4. Reżyseria: P. Cieplak. Telewizja Polska 1993.
4. Biblioteka Humoru Towarzystwa Wydawniczego J. Mortkowicza. Red.: J. Tuwim. Seria 1 t. 1-8, seria 2 t. 9-10. Warszawa 1927-1928.

T. 4. [N. Buczyńska] Teffi: Dym bez ognia. Opowiadania. [Przeł. z ros. J. Tuwim]. Warszawa: J. Mortkowicz 1927, 65 s.

T. 5. Humor starej Anglii. Anegdoty, dowcipy i żarty angielskie z XVIII wieku. 1927, 62 s.

T. 6. Antologia polskiej parodii literackiej. 1927, 68 s.

T. 8. Literatura w negliżu. [Antologia anegdot]. 1928, 59 s.

T. 9. A propos Juliana Tuwima. Dwieście pereł humoru. 1928, 62 s.

T. 1. Bon mot. Dowcip francuski w panoramie wieków. 1927, 83 s.

T. 10. Humor sowiecki. [Antologia. Przekład E. Jezierskiego]. 1928, 60 s.

T. 3. Humor amerykański. [Antologia]. 1927, 72 s.

T. 2. M. Gogol: Opowieść o kłótni Iwana Iwanowicza z Iwanem Nikiforowiczem. [Opowiadanie]. 1927, 59 s.

T. 7. 0. Henry: Bluff. [Opowiadanie]. Przeł. A. Wat. 1927, 64 s.

5. L. Tołstoj: Dzieła. Pod red. J.Tuwima. Słowo wstępne W. Lednickiego. [T. 1-5]. Warszawa: Wydawnictwo Gutenberga 1929, 1930.
6. Polski słownik pijacki i antologia bachiczna. Warszawa: Rój 1935 [antydatowane 1934], 303 s. Wyd. nast.: Warszawa: Czytelnik 1959; wyd. 2 [!] Warszawa: Oskar 1991; wyd. poprawione: Wstępem zaprawił J. Pilch. Suplementem doprawił P. Bikont. Warszawa: Twój Styl 2000, 175 s.; Warszawa: Prószyński i S-ka 2008, 278 s. Zabawy Literackie; pt. Polski słownik pijacki. Antologia bachiczna. Rzeszów: Agencja Wydawnicza Ad Oculos 2009, 295 s.
7. Cztery wieki fraszki polskiej. Wybór i wstęp: J. Tuwim. Przedmowa: A. Brückner. Warszawa: J. Przeworski 1937 [antydatowane 1936], XXXI, 524 s. Wyd. nast. Warszawa: Czytelnik 1957.
8. Księga pamiątkowa ku czci Leopolda Staffa. 1878-1948. Zebrali i przygotowali do druku J.W. Gomulicki i J. Tuwim. Warszawa: Związek Zawodowy Literatów Polskich 1949, 369 s.
9. Polska nowela fantastyczna. Antologia. Zebrał J. Tuwim. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1949, 315 s. Wyd. nast. uzupełnione: tamże: wyd. 2 t. 1-2 1952, 275 + 324 s., wyd. 3 1953; wyd. 4 Kraków: Wydawnictwo Lekarskie 1976; wyd. 5 Warszawa: Alfa 1983.
W wyd. 5 t. 1 pt. Ja gorę; t. 2 pt. Władca czasu.

Przekłady

niemiecki

Pinettis weisse Rose. Die polnische phantastische Novelle. [Wyd. 2]. Leipzig, Weimar 1985.
Beherrscher der Zeit. [Przeł.] B. Schweinitz [i in.]. Frankfurt am Main 1986.
10. S. Wiśniowski: Pisma wybrane. Do druku przygotowali, przedmową i przypisami opatrzyli J. Tuwim i B. Olszewicz. T. 1-2. Warszawa: Czytelnik 1953, 1954, 569 + 449 s.
T. 1. Koronacja króla wysp Fidżi oraz inne nowele, obrazki i szkice podróżnicze ; T. 2. W kraju Czarnych Stóp oraz inne nowele, obrazki i szkice podróżnicze.
11. W. Zagórski: Z teki chochlika. Wyboru wierszy i humoresek dokonał J. Tuwim. [Wstęp:] Z. Mitzner. Warszawa: Czytelnik 1953, 194 s. Biblioteka Satyry.
12. Księga wierszy polskich XIX wieku. Ułożył J. Tuwim. Oprac. i wstępem opatrzył J.W. Gomulicki. T. 1-3. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954 LX, 592 + 672 + 609 s. Wyd. 2 przejrzane i poprawione tamże 1956.

Zob. też Przekłady poz. , , .

Nadto

Tuwim w poezji polskiej. [Antologia]. Powst. 1946-1952. Antologia wierszy do J. Tuwima, o J. Tuwimie, przeciw J. Tuwimowi z lat 1918-1952, nieprzeznaczona do druku. Maszynopis w 4 kopiach, m.in. w IBL PAN i w archiwum J. Tuwima w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie.
Krzywe zwierciadło piśmiennictwa. Antologia polskich parodii, trawestacji i satyry literackiej. Zebrał i ułożył J. Tuwim. Powst. przed 1953. Maszynopis w archiwum J. Tuwima w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1951.

Wywiady

Rozmowy z Tuwimem. Wybrał i opracował T. Januszewski. [Z lat 1924-1953]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper 1994, 112 s.

Zawartość

T. Januszewski: Przedmowa, – J J. Lipski: Protokół nr 1 – sporządzony na podstawie notatek z wywiadu udzielonego przez Juliana Tuwima 17 listopada 1953 [tekst według czystopisu J.J. Lipskiego w zbiorach Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie]; S. Leben: Luminarze literatury i nauki polskiej o kwestii żydowskiej. Julian Tuwim [przedr. z: „Nasz Przegląd1924 nr 6]; Znamor [właśc. R. Zrębowicz]: U Juliana Tuwima [przedr. z: „Wiadomości Literackie1926 nr 5]; Iks [właśc. N. Pryłucki]: „Słowa we krwi”. U Juliana Tuwima [przedr. z:„ Nowy Dziennik1926 z 24 V], – Wywiady z pisarzami polskimi pochodzenia żydowskiego. Rozmowa z Julianem Tuwimem [przedr. z: „Dziennik Warszawski1927 nr 34, nr 35; R.B. [właśc. R. Brandstaetter]: Rozmowa z Julianem Tuwimem [przedr. z: „Gazeta Literacka1927 nr 6; z tekstem listu Juliana Tuwima na temat wywiadu ogłoszonym w „Wiadomościach Literackich1927 nr 14]; (rd.): Klasa robotnicza a literatura [przedr. z: „Robotnik1928 nr 29]; Wład. Best. [właśc. W. Besterman]: Wizyta u poety [przedr. z: „Republika1928 nr 120]; U Juliana Tuwima [przedr. z: „Kultura1932 nr 2]; A. Janta-Połczyński: Rozmowa z Julianem Tuwimem [przedr. z: „Dwutygodnik Literacki1932 nr 5]; M. Szczęsny: W cztery oczy z Julianem Tuwimem. Znakomity poeta twórcą scenariusza nowej komedii polskiej [przedr. z: „Kino1933 nr 5]; A. Galis: Apologia liryki. Rozmowa z Julianem Tuwimem [przedr. z: „Tygodnik Ilustrowany1933 nr 12, przedr. pt. Z Wierzyńskim i Tuwimem o poezji w: A. Galis: Poszukiwacz prawdziwej rozmowy. Warszawa 1977]; Ze.T. [właśc. Z. Troczewski]: U Tuwima [przedr. z: „Wczoraj – Dziś – Jutro1933 nr 4; z tekstem listu Juliana Tuwima do Włodzimierza Lewika z 7 VII 1933]; Radio na cenzurowanym [przedr. z: „Antena1934 nr 7]; D. Silberberg: Godzina z Julianem Tuwimem. Rozmowa o Żydach i zagadnieniach literackich [przedr. z: „Nasz Przegląd1935 nr 46]; M. Nałęcz-Dobrowolski: Wywiad z Julianem Tuwimem, nowym kierownikiem Działu Humoru Polskiego Radia [przedr. z: „Antena1935 nr 14]; Rozmawiamy z Tuwimem na temat humoru w głośniku radiowym [przedr. z: „Głos Poranny1935 nr 122, dodatek „Ilustrowana Rewia Tygodniowa” nr 17]; I. Hellman: Nasza ankieta. Wpływ epoki i środowiska na indywidualność. „Jestem człowiekiem milczącym, kiedy chcę coś powiedzieć – piszę” – oświadcza Julian Tuwim [przedr. z: „Czas1935 nr 131]; Puszkin a nasz „nielitościwy wiek”. (Rozmowa z Julianem Tuwimem) [przedr. z: „Nasz Przegląd1937 nr 39]; (m.) [właśc. Z. Mitzner]: Puszkin – poeta wolności. Rozmowa z Julianem Tuwimem o największym poecie Rosji [przedr. z: „Walka Ludu1937 nr 35]; [Meleniewski]: Odyseja Tuwima [tekst wg maszynopisu w zbiorach Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie]; G. Jaszuński: Julian Tuwim w maju wyjeżdża do Polski [przedr. z: „Robotnik1946 nr 92]; Z.S.: „Powrót do kraju jest największym szczęściem”. Rozmowa z Julianem Tuwimem [przedr. z: „Rzeczpospolita1946 nr 158]; W. Wirpsza: Poważny teatr lekkiego repertuaru. Rozmowa z Julianem Tuwimem, kierownikiem literackim Teatru Centralnego Domu Żołnierza [przedr. z: „Żołnierz Polski1946 nr 46]; M. Szczepańska: Najpiękniejsza ze wszystkich miast jest Warszawa... Julian Tuwim o swej pracy pisarskiej i teatralnej [przedr. z: „Dziennik Literacki1947 nr 3;. A.M.S. [właśc. A.M. Swinarski]: Teatr śpiewających aktorów. Julian Tuwim o warszawskim Teatrze Nowym [przedr. z: „Dziennik Literacki1949 nr 7]; [M. Eile]: Bracia Rojek rozmawiają z dr Tuwimem [przedr. z: „Przekrój1949 nr 229]; (Wys.) [właśc. A.W. Wysocki]: O starcie poetyckim i kłopotach warsztatowych. Julian Tuwim opowiada [przedr. z: „Życie Warszawy1951 nr 88]; I.M. [właśc. I. Merz]: Rozmowa z Julianem Tuwimem [o tłumaczeniu komedii Gribojedowa Mądremu biada [przedr. z: „Trybuna Ludu1953 nr 15]; Rozmowy z pisarzami. Z Julianem Tuwimem rozmawiał Jan Błoński [przedr. z: „Przekrój1953 nr 454/455].

Słowniki i bibliografie

J. Stradecki: Julian Tuwim. Bibliografia. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959, 609 s. Z Prac IBL PAN.
Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 3. Warszawa 1964.
J. Stradecki: O Julianie Tuwimie. Poradnik bibliograficzny. Warszawa: Biblioteka Narodowa 1964, 38 s. Wyd. 2 rozszerzone i uzupełnione tamże 1969, 158 s.
P. Matywiecki: Bibliografia. W: Oficyna Literacka. Seria 6 t. 2. Kraków 1979.
J. Stradecki: Kalendarium życia i twórczości Juliana Tuwima. W: Pisma zebrane. [1]. Wiersze. T. 1. Warszawa 1986.
A. Bazilevskij: Ûlian Tuvim. Biobibliografičeskij ukazatel'. Moskva: Vsesojuznaja Gosudarstvennaja Biblioteka Inostrannoj Literatury 1989, 207 s.
Literatura Polska po 1939. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa* 1989 ([E. Balcerzan] eb).
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (R. Matuszewski).
M.G. Levine. W: Holocaust literature. An encyclopedia of writers and their work. Vol. 2. New York; London 2003.
L. Pietrzak: Wielcy Polacy XX wieku. Historia, jakiej nie znacie. Wyd. jako dokument dźwiękowy: Lublin: SWC media [2021] [audiobook nr 5].

Ogólne

Książki

I. Tuwim: Łódzkie pory roku. [Przedmowa:] H. Boguszewska. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1956, 120 s. i wyd. nast. [wspomnienia siostry I. Tuwim].
H. Kerim: Polâk šafirdzore. Adam Mickevič, Leopol'd Staff, Ûlian Tuwim, Âroslav Ivaškevič, Vladislav Bronevskij. Ufa: Baškertosan Kitap 1959, 171 s.
Û. Bulahovs'ka: Poezìâ Ûlìana Tuvìma. Lìteraturno-kritičnij naris. Kiïv: Akademìâ nauk URSR 1960, 106 s.
M. Živov: Julian Tuvim. Očerk žizni i tvorčestva. Moskva: Detgiz 1960, 136 s.
M. Głowiński: Poetyka Tuwima a polska tradycja literacka. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1962, 274 s. IBL PAN.
Ex-libris Juliana Tuwima. Wybór: T. Januszewski. Red.: A. Mauersberger. Oprac. graficzne: L. Urbański. [Warszawa:] Muzeum A. Mickiewicza 1963, 148 s. [dedykacje na książkach ofiarowanych J. Tuwimowi].
Wspomnienia o Julianie Tuwimie. Red.: W. Jedlicka i M. Toporowski. Warszawa: Czytelnik 1963, 467 s.

Zawartość

Tu wspomnienia autorów: J. Bandrowska-Wróblewska, K. Beylin, J. Brodzki, J. Brzechwa, S. Chruszczewski, J. Chudek, I. Czajka-Stachowicz, S.R. Dobrowolski, E. Drozdowska, I. Erenburg, J. Ficowski, B. Gebert, J. Hurwic, K. Iłłakowiczówna, J. Iwaszkiewicz, M. Jastrun, G. Karski, Sz. Kobyliński, H. Kosskowa, I. Krzywicka, M. Lepecki, L. Lewin, J. Macierakowski, J. Makarczyk, J. Minkiewicz, L.H. Morstin, H. Mortkowicz-Olczakowa, A. Piwowarczyk, S. Pollak, T. Raabe, A. Słonimski, Z. Starowieyska-Morstinowa, J. Stawiński, D. Czara Stec, A. Stern, F. Strojowski, J. Stryjewski, J. Szapiro, I. Tomska, I. Tuwim, Z. Ugiański, K. Wroczyński, S. Wygodzki, J. Zaruba, W. Zawadzki, B. Zbrożyna, R. Zrębowicz, E. Żytomirski, K. Żywulska.
M. Živov: Julian Tuvim. Žizn' i tvorčestvo. Moskva: Sovetskij pisatel' 1963, 305 s.
R. Sinielnikoff: Ze studiów nad językiem Juliana Tuwima. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1968, 142 s.
J. Sawicka: Filozofia słowa” Juliana Tuwima. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1975, 184 s. IBL PAN.
M. Warneńska: Warsztat czarodzieja. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1975, 385 s.
B. Łazarczyk: Sztuka translatorska Juliana Tuwima. Przekłady z poezji rosyjskiej. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1979, 114 s. PAN. Komisja Słowianoznawstwa.
Skamander. T. 3. Studia o poezji Juliana Tuwima. Katowice: Uniwersytet Śląski 1982, 181 s. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 502.

Zawartość

T. Makles: Człowiek „russoistyczny” i jego ojczyzny; B. Tokarz: Mit rzeczywistości w poezji Tuwima, przedruk w tejże: Mit literacki. Katowice 1983; A. Kowalczykowa: Jak Tuwim swój młodzieńczy wizerunek korygował; A. Nawarecki: Ewolucja motywu muzycznego w poezji Tuwima; A. Węgrzyniakowa: Echa piosenki legionowej w twórczości Tuwima; T. Stępień: Z czego „zrobiony” był „Bal w Operze”. (Kabaretowe konteksty poematu Juliana Tuwima); L. Neuger: Juliana Tuwima „De revolutionibus”. (Propozycje interpretacyjne „Balu w Operze”).
J. Sawicka: Julian Tuwim. Warszawa: Wiedza Powszechna 1986, 447 s.
T. Makles: Wobec ojczyzn. O ojczyznach ziemskich i idealnych w twórczości Juliana Tuwima i Antoniego Słonimskiego. Katowice: Uniwersytet Śląski 1987, 124 s. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 912.
A. Węgrzyniakowa: Dialektyka organizacji tekstu w poezji Tuwima. Katowice: Uniwersytet Śląski 1987, 197 s. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 894.
J. Chudek: U Juliana Tuwima w Aninie. Anin: Biblioteka Anińska [1989], [12] s.
T. Stępień: Kabaret Tuwima. [Katowice:] Śląsk [1989], 315 s.
E. Śmiłek: Słowa, słowa ukryte”, czyli moje Tuwimiana. Kraków: Towarzystwo Przyjaciół Książki 1989, 14 s.
R. Löw: Hebrajska obecność Juliana Tuwima. Szkice bibliograficzne. Tel-Aviv: Hasefer 1993, 47 s., wyd. 2 poprawione i rozszerzone z podtytułem Szkice literackie. Łódź: Oficyna Bibliofilów 1996, 74 s.
R. Bonisławski: Łódzkie adresy Juliana Tuwima. Łódź: Towarzystwo Przyjaciół Łodzi 1995, 69 s.
J. Ratajczak: Julian Tuwim. Poznań: Rebis 1995, 152 s.
K. Krasoń: Malowniczy most do poezji. Wiersze Brzechwy i Tuwima w edukacji i wspomaganiu rozwoju dziecka. Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne [1999], 150 s.
B. Gendek: Poezja Juliana Tuwima w szkole. Kraków: Impuls 2000, 164 s.
K. Ratajska: Kraj młodości szczęśliwy. Śladami Juliana Tuwima po Łodzi i Inowrocławiu. Łódź: Wydawnictwo Literatura 2003, 284 s. Wyd. nast. tamże 2006.
B. Dorosz: Lechoń i Tuwim. Dzieje trudnej przyjaźni. Warszawa; Łomianki: LTW 2004, 150 s.
M. Urbanek: Tuwim. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 2004, 218 s. A to Polska właśnie.
A. Węgrzyniak: Ja głosów świata imitator. Studia o poezji Juliana Tuwima. Katowice: Śląsk Wydawnictwo Naukowe 2005, 156 s.
Julian Tuwim. Biografia, twórczość, recepcja. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2007, 303 s.

Zawartość

Biografia prawdziwa i mityczna: R. Bonisławski: Łódzkie adresy Juliana Tuwima; K. Ratajska: Inowłodzkie Soplicowo; K. Ratajska: ,,Jedyna patriotyczna legenda Łodzi” – rewolucja 1905 r. w „Kwiatach polskich”; T. Cieślak: Nieudany flirt z polityką. O okresie amerykańskim w życiu Juliana Tuwima (na podstawie tekstów publicystycznych i listów). – Poeta poszukiwań metafizycznych i egzystencjalnych tajemnic: J. Poradecki: Liryka religijna Juliana Tuwima; A. Węgrzyniak: Wiersz z głuchym końcem. O rytmie i śmierci w poezji Tuwima; J. Brzozowski: Kilka słów o ostatnim wierszu Tuwima [dot. wiersza pt. „Hołdy”]; K. Kowalewska: „Alchemiczne laboratoria” Juliana Tuwima; K. Sidowska: Obraz kobiety w poezji Juliana Tuwima. Twórcy w dialogu z Tuwimem; T. Stępień: Gałczyński i Tuwim; K. Pietrych: „Gdybym był ornitologiem, ułożyłbym portret Tuwima z ptasich fragmentów” – Aleksander Wat o Julianie Tuwimie. – Język, poetyka, tłumaczenia: E. Umińska-Tytoń: „Łódzka mowa” oczami Juliana Tuwima (na podstawie „Kwiatów polskich”); M.J. Woźniak: Juliana Tuwima przekłady z Rimbauda. Kilka uwag o przekładach wierszy „Czterowiersz”, „Kredens”, „Moja Bohema” oraz „Głowa Fauna”. – Tuwim w radiu, kabarecie i piosence: E. Pleszkun-Olejniczakowa, M. Delida: Tuwim przesłuchiwany. O dwu słuchowiskach autora „Kwiatów polskich”; A. Kuligowska-Korzeniewska: Roch Pekiński w „Różowym Słoniu” – estradowe wystąpienia Juliana Tuwima w Łodzi podczas Wielkiej Wojny; L. Ignaczak: Tuwimowski romans z piosenką; J. Dunin: Powrót do „Bi-Ba-Bo” i nie tylko... — refleksje osobiste. – Tuwim współcześnie: T. Cieślak – Julian Tuwim – zapomniany i przypomniany.
P. Matywiecki: Twarz Tuwima. [Monografia]. Warszawa: W.A.B. 2007, 770 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Warszawa: W.A.B. 2007 , pliki w formacie EPUB, PDF.
E. Manasterska-Wiącek: Polska poezja dla dzieci w przekładach na język rosyjski. Na podstawie wierszy Juliana Tuwima i Jana Brzechwy. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2009, 150 s.
A. Janko: Boscy i nieznośni. Niezwykłe biografie. Warszawa: Zwierciadło 2012, 266 s.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Rayzacher. Warszawa: Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym „LARIX 2014 , plik elektroniczny (czytak).
A może byśmy tak... porozmawiali o Tuwimie. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych; Piotrków Trybunalski: Archiwum Państwowe 2013, 127 s.
R. Bonisławski: Łódź Juliana Tuwima. Łódzkie korzenie poety. Łódź: Wydawnictwo Hamal Andrzej 2013, 87 s.
M.K. Manasterski:Tuwim. Wyd. jako dokument elektroniczny: Będzin: Wydawnictwo Internetowe E-bookowo [2013], plik w formacie PDF, MOBI.
J. Podolska, I. Rakowski-Kłos: Spacerownik. Śladami Juliana Tuwima. Warszawa: Agora 2013, 216 s. Biblioteka Gazety Wyborczej.
K. Ratajska: Julek. Podróże do krain wyobraźni Juliana Tuwima. Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy Michał Koliński 2013, 120 s.
M. Urbanek: Tuwim. Wylękniony bluźnierca. Warszawa: Wydawnictwo Iskry 2013, 337 s. Wyd. nast. tamże [2023].

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta W. Chorąży. Warszawa: Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym „LARIX 2015 , plik elektroniczny (czytak).
W. Smaszcz: Juliana Tuwima życie o imieniu dziewczęcym. Białystok: Studio Wydawnicze 2014, 141 s.
Tuwim bez końca. Pod redakcją M. Lachman. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2014, 169 s. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica , 4, przekł. na język angielski: Tuwim forever. [Red.:] M. Lachman. [Przeł.] W. Szymański. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2016, 231 s. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 6.

Zawartość

w języku polskim:M. Lachman: Wstęp, – A. Węgrzyniak: Tuwim po latach; P. Łuszczykiewicz: Skandalista Julian Tuwim; H.-Ch. Trepte: Między ojczyzną i emigracją. Juliana Tuwima uwikłania (nie tylko) w tożsamość; G. Tomassucci: „Klin” Tuwima. Strategia przeżycia polsko-żydowskiego poety; M. Bednarczuk: Nowoczesność i znamię żydowskości. Biograficzno-ideowe uwikłania Juliana Tuwima, Alfreda Döblina i Kurta Tucholsky'ego; M. Sobelman: Syjoniści kontra „Żydzi polscy”. Palestyńskie echa memoriału Tuwima; P. Mitzner: Obcy wśród obcych. Julian Tuwim i rosyjscy emigranci; T. Stępień: Paru słów igraszką unieśmiertelnić wroga. O pamfletach Juliana Tuwima; M. Tramer: Bambo zrobił swoje; T. Dalecka: (Nie)obecność Juliana Tuwima na Litwie. w przekładzie angielskim: M. Lachman: Introduction. – A. Węgrzyniak: Tuwim. Years after; P. Łuszczykiewicz: The Scandalmonger. Julian Tuwim; H.-Ch. Trepte: Between homeland and emigration. Tuwim’s struggle for identity; G. Tomassucci: Tuwim’s wedge. „Survival strategies'” of a Polish-Jewish poet; M. Bednarczuk: Modernity and the Jewish stigma. Julian Tuwim, Alfred Döblin and Kurt Tucholsky. Biographies and work; M. Sobelman: Zionists and „Polish Jews”. Palestinian reception of „We, Polish Jews”; P. Mitzner: At home and abroad. Julian Tuwim and the Russian emigration; T. Stępień: „To make the enemy immortal by the sheer play on words” – on Julian Tuwim’s pamphlets; M. Tramer: Bambo can go; T. Dalecka: The (Non)Presence of Julian Tuwim in Lithuania; A. Morawiec: Janka Hescheles’ „Locomotive” (to Bełżec); P. Matywiecki: The philosophy of Julian Tuwim’s stanza; M. Telicki: Tuwim and „The chorus of idle footsteps”; P. Polit: Tuwim and Witkacy. Visual translation of „Kalinowe dwory”; T. Bocheński: Tuwim’s dialogues with banality.
P. Bukowiec: Metronom. O jednostkowości poezji „nazbyt” rytmicznej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2015, 208 s. [dot.: J. Baka: Uwagi śmierci niechybnej; W. Szymborska: Nic dwa razy; J. Tuwim: Bal w operze].
Tuwim współczesny. Szkice o twórczości Juliana Tuwima. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego 2015, 191 s.

Zawartość

A. Kotliński: „Apokalipsa przy niedzieli”. O wierszu „Zabawa” Tuwima; A. Duzinkiewicz: Brzmienie Apokalipsy. Jazz jako temat i czynnik kompozycyjny „Balu w Operze” Juliana Tuwima; T. Jędrzejewski: Dwie apokalipsy. „Bal u Salomona” Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego i „Bal w operze” Juliana Tuwima; T. Januszewski: Dziesięć lat później; K. Ratajska: Ignacy Dziewierski i „Julcio”, czyli o bohaterze i autorze poematu „Kwiaty polskie”; K. Smugała: Motyw światła w liryce Juliana Tuwima; P. Marton: Nerwy Tuwima – awers i rewers; E. Sidoruk: Nowoczesny tradycjonalista. (Ludyczny aspekt groteski w poezji Juliana Tuwima); T. Jermalonek: Poeta polityczny, poeta liryczny... Kilka uwag o powojennej twórczości Juliana Tuwima; J. Lyszczyna: Pogrzeb Słowackiego. Trzy wizje. (Iwaszkiewicz – Lechoń – Tuwim); P. Karwowski: Tuwim avec Derrida; M. Głowiński: Tuwim po latach; J. Sawicka: Tuwim w ogniu polemik, ataków i krytyki; J. Łachnik: W poszukiwaniu struktury tańca, czyli próba opisu „Grande Valce Brillante” Juliana Tuwima; R. Matuszewski: Wspomnienie o Julianie Tuwimie.
Julian Tuwim. Tradycja, recepcja, perspektywy badawcze. Białystok: Instytut Filologii Polskiej. Wydział Filologiczny. Uniwersytet w Białymstoku 2017, 376 s. Białostocka Kolekcja Filologiczna. Studia, nr 3.

Zawartość

M. Tramer: „Bambo” zrobił swoje; W. Szturc: „Bez stóp – ani rusz”. Wersologika Juliana Tuwima; A. Sobieska: Moje życie miało imię dziewczęce..”Siódma jesień" Juliana Tuwima jako zminiaturyzowana biografia Aleksandra Błoka; A. Nosek: „Pan Maluśkiewicz i wieloryb” Juliana Tuwima jako utwór paidialny; A. Szóstak: „Przyniosło mnie tutaj z nieskończoności”. Metafizyka istnienia. Mityczny światopogląd poetycki Juliana Tuwima; J. Doschek: Czy trudno jest tłumaczyć teksty Tuwima?; A. Kieżuń: Ludwik Fryde wobec Tuwima; M. Jurkowska: Motywy apokaliptyczne w poezji Juliana Tuwima; M. Osiurak: Muzyczność poezji Juliana Tuwima; J. Pietrzak-Thebault: O prostych przyczynach i dalekosiężnych konsekwencjach nierozumienia poezji. Uwagi na marginesie wiersza „Nad Cezarem”; K. Puławski: Pegaz dęba, pegaz zdębiał czy pegaz na dębie; E. Nawrocka: Poeta w kawiarni; M.J. Olszewska: Powroty do dzieciństwa, czyli o nostalgicznej podróży w czasie w poezji Juliana Tuwima (na wybranych przykładach); P. Kuciński: Praktyki dyskursu antysemickiego a słowo Juliana Tuwima; J. Grudzień: Prozaiczny ironista, ironiczny prozaik? O ironii w przedwojennych polemikach Juliana Tuwima; A. Nawarecki: Requiem na lepie. O „Musze” Juliana Tuwima; E. Wesołowska: Tuwim – poeta kultury; W. Próchnicki: Tuwim i śmierć; K. Ratajska: Wokół jednej fotografii; W. Supa: Za co kochają Tuwima Rosjanie?
P. Kitrasiewicz: Polscy pisarze w cieniu Stalina. Opowieści biograficzne. Broniewski, Tuwim, Gałczyński, Boy-Żeleński. Łomianki; Dziekanów Leśny: LTW 2021, 347 s.
K. Kuczyńska-Koschany: Julian Tuwim. Pęknięcie. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2021, 330 s. Projekt. Egzystencja i Literatura.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Łódź : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2021 , plik w formacie PDF.
K. Kuszak: Poeta – nauczyciel(ka) – dziecko. Twórczość dla dzieci Juliana Tuwima i Jana Brzechwy w zmieniającej się rzeczywistości przedszkolnej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2021, 250 s. Psychologia i Pedagogika – Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 333.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Poznań : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2021 , plik w formacie PDF.
I.A. Ndiaye: Kobieta demoniczna” w Polsce. O prozie humorystycznej Nadieżdy Teffi w przekładzie Juliana Tuwima. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie 2021, 187 s.
A. Kremer: The sound of modern Polish poetry. Performance and recording after World War II. Cambridge, Massachusetts, London: Harvard University Press 2022, passim, plik w formacie PDF.
Uwięzione wypuszczam żywioły . O twórczości Juliana Tuwima. Pod redakcją P. Panasa. Warszawa : Narodowe Centrum Kultury 2023, 279 s. Jubileusze (Narodowe Centrum Kultury) .

Zawartość

J. Zieliński: „Grande Valse d'Asmodée”. Mamert Wikszemski, autor „wierszy ulubionych” Tuwima; J. Pasterski: „Moja rzecz – przetwarzanie”. Mowa jako siła twórcza w poezji Juliana Tuwima; P. Bogalecki: „Pustynia najpustynniejsza”. Prośba Juliana Tuwima; M.J. Olszewska: „W teatrze kwiatów osobliwym”, czyli (Roz)czytywanie „Kwiatów polskich” Juliana Tuwima; A. Karczewska: Debiuty Juliana Tuwima jako autora dla dzieci;B. Śniecikowska: Dzikie tańce w „Lokomotywie”? O artykulacyjnych i instrumentacyjnych aspektach poezji Juliana Tuwima; S. Gawliński: Klęska Juliana Tuwima?; M. Kisiel: Poeta „językowej świetności”; W. Próchnicki: Poeta jak dziecko; Ch.H. Trepte: Re-reading. Julian Tuwim odczytany na nowo z perspektywy niemieckiej. [Przeł.] D. Walczyna-Bożek; P. Panas: Tuwim w bibliotece; A. Wójtowicz: Zamiast autobiografii. Wspomnieniowe szkice Juliana Tuwima.

Artykuły

[H. Feingold] J. Stur: Na przełomie. Lwów 1921, passim.
W. Horzyca: Wędrówki Everymana. Rzecz o poezji Tuwima. „Skamander1923 nr 29-30, 34-36.
O. Ortwin. „Przegląd Warszawski1923 nr 21, przedruk w tegoż: Próby przekrojów. Lwów 1936.
M. Wallis: Julian Tuwim. Ein neuer polnischer Dichter. „Neues Wiener Abendblatt”, Wiedeń 1926 nr 278.
J. Lechoń: Julian Tuwim. „Kurier Poranny1928 nr 122.
Ch. Löw: Żydzi w poezji Odrodzonej Polski. Romantycy. Julian Tuwim. „Miesięcznik Żydowski1933 z. 9/10, przedruk w tegoż: Żydzi w poezji Odrodzonej Polski. Warszawa 1934.
L. Pomirowski: Julian Tuwim. W tegoż: Nowa literatura w nowej Polsce. Warszawa 1933.
M. Birnbaum: Conditio sine qua non... (Uwagi na marginesie twórczości Tuwima). „Trybuna Akademicka1935 nr 8-9.
R. Brandstaetter: Legenda siwiejącego poety. „Ster1937 nr 4.
L. Fryde: Klasyk i dwaj romantycy. Staff, Leśmian i Julian Tuwim. „Tygodnik Ilustrowany1937 nr 12.
T. Hollender: Poeta gorejący. „Sygnały1937 nr 25.
S. Knisplówna: Instrumentacja głoskowa w „Pomniku” Tuwima. W: Z zagadnień poetyki. Prace poświęcone Kazimierzowi Wóycickiemu. Wilno 1937, przedruk w: Stylistyka polska. Warszawa 1973.
L. Kułakowski: Julian Tuwim jako tłumacz Puszkina. „Kamena1937 nr 7.
F. Siedlecki: Tuwim a dziedzictwo Puszkina. „Wiadomości Literackie1937 nr 25, przedruk w tegoż: Pisma. Warszawa 1989.
S. Napierski: O Julianie Tuwimie. „Ateneum1938 nr 1.
L. Fryde: Klęska Juliana Tuwima. „Pióro1939 nr 2, przedruk w tegoż: Wybór pism krytycznych. Warszawa 1966.
M.J. Wielopolska: Silni, zwarci, gotowi, ale i... czujni. Rzecz o wczorajszych dywersantach. Warszawa 1939, passim.
A. Ważyk: O tłumaczeniu wierszy rosyjskich. Kuźnica 1945 nr 13, przedruk: w tegoż: W stronę humanizmu. Warszawa 1949, Pisarze polscy o sztuce przekładu. Poznań 1977, tamże 2005 [dot. przekładów z A. Puszkina].
B. Galster, M. Pieczyński, R. Przybylski: Niekrasow w przekładach Juliana Tuwima. Uwagi o metodzie przekładu. „Kwartalnik Instytutu Polsko-Radzieckiego1953 nr 5.
K. Wierzyński. [Tekst o Julianie Tuwimie dla Radia Wolna Europa]. Powst. 1953. Druk „Rzeczpospolita” 1993 nr 300.
W. Doroszewski: Julian Tuwim. Wspomnienie językoznawcy. „Poradnik Językowy1954 z. 1.
J.Z. Jakubowski: O poezji Juliana Tuwima i Konstantego Gałczyńskiego. „Polonistyka1954 nr 1.
M. Jastrun: Pamięci Juliana Tuwima. „Twórczość1954 z. 3.
K.A. Jeleński: Ostatnie lata. „Kultura ”, Paryż 1954 nr 3, przedruk w tegoż: Zbiegi okoliczności. T. 2. Kraków* 1981, wyd. nast.: Paryż 1982; Paryż; Kraków; Warszawa 2018.
T. Terlecki: Julian Tuwim – poeta koniunkturalny. „Dodatek Tygodniowy Ostatnich Wiadomości”, Mannheim 1954 nr 7.
H. Vogler: Realista i czarodziej. „Życie Literackie1954 nr 1, przedruk w tegoż: Z notatek przemytnika. Warszawa 1957.
J. Wittlin: Śmierć Tuwima. „Kultura”, Paryż 1954 nr 3, przedruk w tegoż: Orfeusz w piekle XX wieku. (Pisma. T. 1). Paryż 1963, wyd. nast. Kraków 2000.
K. Wyka: Drzewo poezji polskiej. „Życie Literackie1954 nr 1, przedruk w tegoż: Rzecz wyobraźni. Warszawa 1959 i wyd. nast., przekł. rosyjski w tegoż: Stat'i i portrety. Moskva 1982.
J. Krzyżanowski: Pegaz dęba” w krainie nauki. (Gawęda o Julianie Tuwimie). „Pamiętnik Literacki1955 z. 2, przedruk w tegoż: W kręgu wielkich realistów. Kraków 1962.
S. Pollak: O twórczości przekładowej Juliana Tuwima. W: O sztuce tłumaczenia. Wrocław 1955, przedruk w tegoż: Wyprawy za trzy morza. Warszawa 1962.
T. Robak: Julian Tuwim jako tłumacz Puszkina. (Uwagi o metodzie przekładu). „Kwartalnik Instytutu Polsko-Radzieckiego1955 nr 3.
A. Sandauer: Julian Tuwim. W: Poeci trzech pokoleń. Warszawa 1955 i wyd. nast., w tym [wyd. 5] rozszerzone pt. Poeci czterech pokoleń. Kraków 1977, przedruk w tegoż: Zebrane pisma krytyczne. T. 1. Warszawa 1981, Pisma zebrane. T. 1. Warszawa 1985.
P. Dembowska: Julian Tuwim. „Canadian Slavonic Papers”, Toronto 1956 nr 1.
J. Lechoń: Tuwim. „Wiadomości”, Londyn 1956 nr 44.
R. Zrębowicz: Tuwim i Rimbaud. „Kronika1956 nr 24.
J. Iwaszkiewicz: Lechoń i Tuwim. W tegoż: Książka moich wspomnień. Warszawa 1957 i wyd. nast.
Z. Romanowski: Od „Czyhania na Boga” do „Słów we krwi. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza. Filologia1958 nr 2.
J. Lichtenbaum: Julian Tuwim. W: Sofrim ha-amim. Tel-Aviv 1959.
M. Jastrun: Światłość wiekuista Tuwima. W tegoż: Między słowem a milczeniem. Warszawa 1960.
T. Robak: Tuwim – tłumacz. „Przegląd Humanistyczny1960 nr 1.
J. Brodzki: Tuwim w teatrze; J. Warnecki: Notatki o Tuwimie; J. Jurandot: Teatr mój widzę zabawny. „Dialog1963 nr 12.
A. Kamińska-Hałasowa: Wiersz Juliana Tuwima. „Wspomnienie”. „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Historia Literatury1963 nr 2.
J.M. Rymkiewicz: Czym jest klasycyzm?Współczesność1963 nr 8, przedruk w tegoż: Czym jest klasycyzm. Warszawa 1967.
M. Friedberg: Tuwim's renditions of Russian verse. „The Polish Review”, Nowy Jork 1964 nr 1.
T. Januszewski: Tuwima droga przez teatr. „Dialog1964 nr 8.
S. Pollak: Ukraińscy entuzjaści Tuwima. „Twórczość1964 nr 2.
W.P. Szymański: Cień pochylony bólem. „Współczesność1964 nr 1.
A. Lisowska: Rola konkretu w poezji Juliana Tuwima i Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. „Roczniki Humanistyczne1965 nr 1.
G. Rabinovič: Stanovlenie realizma v tvorčestve L. Staffa, J. Tuvima, A. Slonimskogo i J. Ivaškeviča. W: Puti realizma v literaturah stran narodnoj demokratii (20-30-e gody). Vengriâ, Pol'ša, Rumyniâ, Čehoslovakiâ, Ûgoslaviâ. Moskva 1965.
A. Sandauer: O człowieku, który był diabłem. W: Z problemów literatury polskiej XX wieku. T. 1. Warszawa 1965, przedruk w tegoż: Samobójstwo Mitrydatesa. Warszawa 1968, Poeci czterech pokoleń. Kraków 1977, Zebrane pisma krytyczne. Warszawa 1981.
M. Wyka: Poezja Juliana Tuwima. W: Autorzy naszych lektur. Wrocław 1965.
W.A. Kempa: Tuwimiana łódzkie. (Szkic bibliograficzno-literacki). „Prace Polonistyczne” Seria 22: 1966.
I. Opacki: Mówione rytmem. „Zadymka” Juliana Tuwima. W: Liryka polska. Interpretacje. Kraków 1966, przedruk w tegoż: Poetyckie dialogi z kontekstem. Szkice o poezji XX wieku. Katowice 1979, Mówione wierszem. Katowice 2004.
A. Ważyk: O Tuwimie. „Poezja1966 nr 1.
W. Weintraub: Pierwszy w Polsce futurysta. W: Orbis scriptus. München 1966, przedruk w tegoż: Od Reja do Boya. Warszawa 1971.
S. Pollak: Godzina wierności. „Twórczość1967 nr 4 [dot. przekładów J. Tuwima w ZSRR].
J. Wyszomirski: Poeta irritabilis est. W tegoż: Spod kreski. Łódź 1967.
M. Czermińska: Czytamy wiersze. „Tygodnik Kulturalny1968 nr 26 [analiza wiersza: Śpiew z galerii].
M. Pankowski: Próba nowego określenia poetyki Tuwima. „Oficyna Poetów”, Londyn 1968 nr 4.
V. Parnevskij: Julian Tuvim i Vladimir Majakovskij. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego1968 nr 54.
K. Wyka: Dusza z ciała wyleciała ... W: Literatura, komparatystyka, folklor. Warszawa 1968, przedruk w tegoż: Wędrując po tematach. T. 2. Kraków 1971, Wśród poetów. Kraków 2000 [dot. wiersza: Piosenka umarłego].
P. Dinekov: Julian Tuvim. W tegoż: Meždu svoi i čuždi. Sofiâ 1969.
Z. Holonina: Liričeskaâ poeziâ Ûlìana Tuvima v perevodah A. Ahmatovoj. „Vestnik Moskovskogo Universiteta1969 nr 2.
I. Koltaševa: Pytajuščaâ sut. O poezii Ûlìana Tuvima. W: Zarubežnye literatury i sovremennost'. Moskva 1970.
Z. Zbyrowski: Poezja Konstantego Balmonta w przekładach Juliana Tuwima. „Studia Rossica Posnaniensia1970 nr 1.
J.Z. Jakubowski: Rodowód i przeobrażenia „sarenki Horacjańskiej. („Na ulicy” Juliana Tuwima). „Poezja1971 nr 11, przedruk w tegoż: Trwałe przymierze. Warszawa 1988.
S. Pollak: Grand bal, czyli konsekwencje tradycji (Benediktow – Zabłocki – Tuwim). W tegoż: Srebrny wiek i później. Warszawa 1971.
J. Faryno: Nad przekładami Juliana Tuwima z [B.] Pasternaka i [M.] Swietłowa. W: Po obu stronach granicy. Wrocław 1972.
M. Piechal: O Julianie Tuwimie. W tegoż: Żywe źródła. Warszawa 1972.
Z. Holonina: K probleme perevoda poetičeskih proizvedenii na blizkoradstvennye âzyki. (Slovotvorčeskaâ fantazâ Ûliana Tuvima. "Zelen" i eë russkij perevod L. Martynova). W: Slavânskaâ Filologiâ . T. 8. [Leningrad] 1973.
M.J. Kryński: Politics and poetry: The case of Julian Tuwim. „The Polish Review”, Nowy Jork 1973 nr 4, nawiązanie: M.J. Kryński: J. Tuwim. A story continued. „Tamże” 1974 nr 2.
R. Matuszewski: Przejście przez czyściec. „Kultura1973 nr 51/52, przedruk pt. Tuwim w tegoż: Z bliska. Kraków 1981.
K. Dedecius: Julian Tuwim. W tegoż: Überall ist Polen. Frankfurt am Main 1974.
S. Pollak: Tuwim, próba jednostronnego spojrzenia. „Tygodnik Powszechny1974 nr 45.
E. Ostrowska: Kochanowski i Tuwim. „Język Polski1975 nr 1, przedruk w: O języku poetyckim Jana Kochanowskiego. Kraków 1984 [dot. wpływu motywów „Pieśni świętojańskiej o Sobótce” na „Dwa wiatry”].
A. Słonimski: Julian Tuwim. W tegoż: Alfabet wspomnień. Warszawa 1975 i wyd. nast.
M. Giergielewicz: Tiutczew na warsztacie tłumaczy. „Oficyna Poetów”, Londyn 1976 nr 2 [dot. przekładów wiersza F. Tiutczewa „Burza wiosenna”, dokonanych przez J. Tuwima i T. Stępniewskiego].
A. Gronczewski: Filozofia i fizjologia młodości. „Nowy Wyraz1976 nr 7.
A. Hutnikiewicz: O poezji Juliana Tuwima. W tegoż: Portrety i szkice literackie. Warszawa 1976, polemika: P. Doroszewski: Czy poezja Tuwima jest aintelektualna? „Więź” 1978 nr 3, A. Hutnikiewicz: Złudzenia i wmówienia. Tamże.
I. Koltaševa: O poezii Ûlìana Tuvima. W: Pisateli narodnoj Pol'ši. Moskva 1976.
E. Nowicka: Julian Tuwim dzieciom. „Tygodnik Powszechny1977 nr 26.
J. Sawicka: Tuwim i literatura rosyjska. (Uwagi o twórczości przekładowej Tuwima). „Studia Polono-Slavica-Orientalia1977 t. 4.
J. Stradecki: W kręgu Skamandra. Warszawa 1977, passim.
I. Al'bert: Julian Tuvim – perekladač poezij Valerija Brjusova. Problemi Slov'janoznavstva , Lwów 1978 nr 17 [dot. przekładu poematu "Kon' bled"].
F. Nieuważny: Julian Tuwim a poeci rosyjscy XX wieku; A. Legeżyńska: W poszukiwaniu metody. (O wczesnych przekładach Juliana Tuwima z poezji rosyjskiej). W: Tradycja i współczesność. Wrocław 1978.
I. Opacki: Od „Karmazynowego poematu” do „Wolności tragicznej. W: Prace historycznoliterackie. T. 10. Katowice 1978.
Skamander. Katowice 1978, „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach”, 240.

Zawartość

Artykuły poświęcone J. Tuwimowi: I. Opacki: Rousseau mieszczańskiego dwudziestolecia. („Samotność” i „wspólnota” w międzywojennej poezji Juliana Tuwima); T. Stępień: Problematyka kultury masowej w twórczości Skamandrytów – opis i diagnoza. (Na przykładzie utworów Juliana Tuwima); A. Węgrzyniak: Język komunikacji masowej w poezji Juliana Tuwima; K. Filipczuk: Motyw początku i jego funkcje w poezji Juliana Tuwima; R. Cudak: „Świetopełna trześć dziwosłów”. (O języku poetyckim „Słopiewni” Juliana Tuwim), przedruk w tegoż: Świetopełna trześć dziwosłów. Katowice 1999; W. Ligęza: Tuwima i Wierzyńskiego wiersze o szkole].
A. Gronczewski: Apteki liryczne. „Poezja1979 nr 2, przedruk w tegoż: Inicjały i testamenty. Warszawa 1984.
J. Sawicka: Julian Tuwim. W: Oficyna Literacka. Seria 6 t. 2. Kraków 1979.
A. Węgrzyniakowa: Ja, głosów świata imitator. („W lesie” Juliana Tuwima). „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach1979 nr 382.
P. Winczer: Slovenská poézia pre deti a Julian Tuwim. Vývinové zaradenie detskoj poézie M. Válka a L'. Feldeka. „Zlatý Máj”, Praha 1979 nr 7-8.
B. Strumiński: Zapożyczenia Juliana Tuwima z Ambrose'a Bierce'a. „Pamiętnik Literacki1980 z. 1.
L. Winniczuk: Antyk w twórczości Juliana Tuwima. W tejże: Od starożytności do współczesności. Warszawa 1981.
J. Pilař: Setkáni s Julianem Tuwimem; Julian Tuwim – básník humanista. W tegoż: Má cesta za polskou poezii. Praha 1982, przekł. polski: Spotkanie z Julianem Tuwimem; Julian Tuwim – poeta humanista. W tegoż: Eseje o poezji polskiej. Przeł. A. Czcibor-Piotrowski. Warszawa 1987.
H. Werwes: Maksym Rylski w kręgu poetów słowiańskich: Maksym Rylski i Julian Tuwim. „Literatura Radziecka1982 nr 5.
A. Węgrzyniakowa: Juliana Tuwima „Z wierszy o państwie. „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach1982 nr 549.
T. Stępień: Autor, bohater i kontekst. (Na przykładzie „Z wierszy o Małgorzatce” Juliana Tuwima). W: Autor, podmiot literacki, bohater. Wrocław 1983.
J. Stradecki: Tuwim i Warszawa. „Kronika Warszawska1983 nr 1.
A. Kempa: Łódź w twórczości Tuwima. „Miscellanea Łódzkie1984 nr 5.
R. Matuszewski: Mity liryczne, kabaret i eschatologia. (Wokół problemów recepcji twórczości Juliana Tuwima). „Literatura1984 nr 4.
J. Sawicka: Literatura jarmarczna w liryzm oprawiona. „Literatura Ludowa1984 nr 3.
R. Belousov: Razyskivaet'sâ poet. W tegoż: Rasskazy starych perepletov. Moskva 1985.
A. Węgrzyniak: Satyra polityczna Juliana Tuwima. „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach1985 nr 676.
J. Ficowski: Tańcowała Małgorzatka z Cyganami. W tegoż: Demony cudzego strachu. Warszawa 1986 [dot. kontaktów Juliana Tuwima z Papuszą].
R. Matuszewski: Poeta rzeczy ostatecznych i rzeczy pierwszych. (O recepcji twórczości Juliana Tuwima). W: J. Tuwim: Pisma zebrane. [1]. Wiersze. Warszawa 1986, przedruk w tegoż: Powroty i pożegnania. Warszawa 1987.
A. Bazilevskij: Tvorčestvo Ûliana Tuvima 1939-1945 gg. v pol'skom poetičeskom kontekste. „Sovetskoe Slavjanovedenie”, Moskwa 1987 [nr] 2.
N. Bogomolova: Ûlian Tuvim i Aleksandr Blok; Iz tvorčeskoj laboratorii Ûliana Tuvima – perevodčika; Puškinskaâ tradiciâ v tvorčestve Ûliana Tuvima; Ûlian Tuvim i Boris Pasternak; Poeziâ Ûliana Tuvima v perevodah Anny Ahmatovoj. W tejże: Pol'skie i russkie poety XX veka. Moskva 1987.
J. Marx: Dytyrambista, hipnotyzer i prestidigator. Cz. 1. Aere perennius; Cz. 2. Krzak gorejący. „Odrodzenie1987 nr 31-32, przedruk w tegoż: Skamandryci. Warszawa 1993.
T. Smolińska: Ludowa kreacja nonsensu w wierszach dla dzieci Jana Brzechwy i Juliana Tuwima. „Literatura Ludowa1987 nr 2.
H.-G. Herrmann: Über ein Gedicht von Julian Tuwim. W: Gattungen in den slavischen Literaturen. Köln; Wien 1988.
I. Kowalska-Paszt: Lirika Nekrasova v perevodah Tuvima. W: Literatura rosyjska i jej związki międzynarodowe. Szczecin 1988.
W. Nawrocki: Czy „umarły poeta. „Nowe Drogi1988 nr 9.
U. Przewiesiowa: Nieznany pierwodruk Tuwimowej „Ballady o śmierci Izaaka Kona. „Ruch Literacki1988 nr 4/5.
M. Dahlke: Julian Tuwim. Gedicht „Krwawy chleb” ein Raetselgedicht. „Zeitschrift für Slavische Philologie”, Heidelberg 1989 z. 49.
Û. Potolkov: Vladimir Maâkovs'kij u sprijnjattih Ûliana Tuvima. „Slov'jans'ke Lihteraturoznavstvo i Fol'kloristika”, Kijów 1989 [nr] 17.
J. Sawicka: Julian Tuwim i tradycja czarnoleska. W: Jan Kochanowski. T. 2. Lublin 1989.
P. Matywiecki: Tuwim młody. „Potop1991 nr 10-11 [recenzja: Pisma zebrane. T. 1-2. Juwenilia].
D. Opacka-Walasek: O „Panu” Juliana Tuwima. Analityczny żart historycznoliteracki. W: Skamander. T. 8. Katowice 1991.
M. Stępień: Rozeszły się drogi przyjaciół. (Dlaczego Julian Tuwim powrócił do Polski? Dlaczego Jan Lechoń tego uczynić nie mógł?). „Rocznik Komisji Historycznoliterackiej1992/1993, przedruk w tegoż: "Jak grecka tragedia". Kraków 2005.
A. Nawarecki: Od harfy do megafonu. Muzyka w poezji Juliana Tuwima; Kwiaty polskie, graty polskie. W tegoż: Rzeczy i marzenia. Katowice 1993.
A. Węgrzyniakowa: Julian Tuwim. W: Literatura emigracyjna 1939-1989. T. 1. Katowice 1993 .
• „Miscellanea Łódzkie1994 [z.] 2.

Zawartość

Artykuły dot. J. Tuwima: A. Kempa : Przedwiośnie literackie Juliana Tuwima. Biografia i rzecz poetycka; T. Januszewski : Wokół „Balu w Operze; M. Kuna : Wileński epizod w biografii Juliana Tuwima. Oprac.: K. i A. Skoczek; W. Pryt : Dwie wersje wiersza Juliana Tuwima. „Panny”; Z. Konicki: Mój łódzki Tuwim.
M. Krassowski: Barbarzyńca i Duszoznawca. Wiadomości Kulturalne1994 nr 16.
S. Rzepczyński: Arkadyjsko-romantyczny kontekst „Rzeczki” Juliana Tuwima. „Słupskie Prace Humanistyczne1994 nr 12a.
M. Ziółkowska-Sobecka: Świat dziecka w poezji Juliana Tuwima. „Wychowanie w Przedszkolu1994 nr 10.
Z. Mokranowska: O „poezji prozą” Juliana Tuwima. W: Skamander. T. 10. Katowice 1995.
J. Poradecki: Pokoje umeblowane Juliana Tuwima. „Miscellanea Łódzkie1995 [z.] 2.
T. Smolińska: Folklor słowny źródłem inspiracji poetyckiej Jana Brzechwy i Juliana Tuwima. „Literatura Ludowa1995 nr 6.
A. Szóstak: Poezja dla dzieci Juliana Tuwima i Jana Brzechwy. Rodowód i parantele literackie. „Studia i Materiały. Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Zielonej Górze. Filologia Polska1995 [z.] 7.
A. Szóstak: Problematyka przynależności gatunkowej wierszy dla dzieci Juliana Tuwima i Jana Brzechwy. „Studia i Materiały1995 z. 8.
• „Prace Polonistyczne” Seria 51: 1996.

Zawartość

Artykuły dot. J. Tuwima: A. Kowalczykowa: Tuwim – poetyckie wizje Łodzi; G. Gazda: Tuwim i awangarda; W. Ligęza: Fascynacje i egzorcyzmy. Tuwim i twórczość Tuwima w kręgu pisarzy emigracyjnych; J. Sawicka: Poeta i krytycy; J. Dunin: Tuwim jako Żyd, Polak, człowiek; K. Ratajska: Spór o „Wiosnę” Juliana Tuwima; W. Nowakowski: Lechoń i Tuwim – dzieje przyjaźni.
S. Gawliński: Julian Tuwim – poezja przeciwieństw. W: Stulecie Skamandrytów. Kraków 1996, przedruk w tegoż: Pisma i postawy. Od Witkacego do postmodernizmu. Kraków 2002 .
J. Pieszczachowicz: Zapomniany Tuwim?Metafora1996 nr 24.
P. Michałowski: Za sztachetami gęstych jambów. O wersyfikacji „Kwiatów polskich” Juliana Tuwima. „Ruch Literacki1997 z. 1.
M. Kisiel: Zagrobny triumf Tuwima. W tegoż: Świadectwa, znaki. Katowice 1998.
A. Szóstak: Dydaktyzm inaczej, czyli o proweniencji oraz o dydaktycznych i ludycznych walorach nonsensu w poezji Juliana Tuwima i Jana Brzechwy dla dzieci. „Edukacja Humanistyczna1998 nr 4.
Z. Zarębianka: Bóg Skamandrytów. W: Religijne aspekty literatury polskiej XX wieku. Lublin 1998, passim.
M. Zawodniak: Socrealistyczna palinodia. Poetycka „spowiedź” lat pięćdziesiątych. (Na przykładzie „Jambów politycznych” Juliana Tuwima). W tegoż: Literatura w stanie oskarżenia. Warszawa 1998.
Z. Mikołejko: Nie ma mnie. „Twórczość1999 nr 11 [dot. wiersza: Berlin 1913].
J. Poradecki: Julian Tuwim – wtajemniczony słowożerca. W tegoż: Prorocy i sztukmistrze. Warszawa 1999.
A. Szóstak: Motywy oniryczne w twórczości Juliana Tuwima i Jana Brzechwy. W: Oniryczne tematy i konwencje w literaturze polskiej w XX w. Toruń 1999.
A. Szóstak: Organizacja warstwy brzmieniowej w wierszach Juliana Tuwima i Jana Brzechwy dla dzieci. „Studia i Materiały. Filologia Polska. Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Zielonej Górze1999 [z.] 10.
A. Duzinkiewicz: Kamerzysta obskurny” kontra „mściwy hybryda”, czyli o polemice Juliana Tuwima ze Stanisławem Piaseckim. „Przegląd Artystyczno–Literacki2000 nr 3.
A. Duzinkiewicz: Pracowita Pszczółka” i kalendarze. „Teksty Drugie2000 nr 1/2 [dot. parodii J. Tuwima i A. Słonimskiego].
J.W. Gomulicki: Człowiek – wiersz, czyli o Julianie Tuwimie. W tegoż: Aleje czarów. Warszawa 2000.
W. Sadkowski: Leśmian i Tuwim w przekładach. „Literatura na Świecie2000 nr 12.
K. Szewczyk: I trwać w uporze. Julian Tuwim o poecie i poezji. „Polonistyka2000 nr 2.
I. Chyła-Szypułowa: Muzyka w świecie poezji Juliana Tuwima dla dzieci. „International Society for Music Education2001/2002 nr 3/1.
T. Cieślak: Bóg w utworach lirycznych Juliana Tuwima. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica2001 z. 2.
B. Umińska: Julian Tuwim, Semi-Eros. W tejże: Postać z cieniem. Warszawa 2001.
A. Wiatr: Ekspres Tuwim. „Twórczość2001 nr 5.
M. Witkowska-Gutkowska: Dowcip językowy w tekstach Juliana Tuwima. „Rozprawy Komisji Językoznawczej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego2001.
T. Hermann: Übersetzungsprobleme am Beispiel Julian Tuwims. Warum sich deutsche Krebse nicht bezechen können. W: InterFaces. Obraz vzájemných vztahů Čechů, Poláků a Němců v jejich jazycích, literaturách a kulturách. Praha 2002.
K. Ratajska: Jedyna patriotyczna legenda Łodzi. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica2002 z. 5.
M. Szczot: Kiedy autorytet staje się przyjacielem... „Polonistyka2002 nr 3 [dot. przyjaźni z L. Staffem].
S. Watras-Langowska: Flażolety różowości. „Akant2002 nr 11 [dot. wiersza „Dar”].
J. Wilmański: Dwie „Wiosny” Juliana Tuwima; Czarodziej z piętnem Pegaza. W tegoż: Duchy Piotrowskiej. Łódź 2002.
A. Wołodźko-Butkiewicz: Szlachetne opętanie Juliana Tuwima. „Poezja Dzisiaj2002 nr 27/28 [dot. przekładu poezji rosyjskiej].
A. Bednarczyk: Wiersze dla dzieci” Juliana Tuwima po rosyjsku. „Przegląd Rusycystyczny2003 nr 4.
A. Duzinkiewicz: Julian Tuwim wobec tradycji żydowskiej i antysemityzmu. W: Żydzi w literaturze. Katowice 2003.
S. Grabowski: Wiersze dla dzieci Juliana Tuwima. 1919-1953. „Poezja Dzisiaj2003 nr 3.
T. Januszewski: Zbrodnia” Juliana Tuwima. „Kresy2003 nr 4.
K. Kallas: O neologizmach Juliana Tuwima derywowanych od podstawy „ziele. W: W kręgu folkloru literatury i języka. Toruń 2003.
Z. Mokranowska: Prozy poetów kręgu „Skamandra” wobec tradycji elitarnych i popularnych form kultury. Katowice 2003, passim.
M. Ostasz: Agon, alea, ilinx i mimicry w wierszach Tuwima i Brzechwy. „Guliwer2003 nr 1.
M. Urbanek: Stalin, potęga, której nic nie złamie. „Odra2003 nr 12.
S. Watras-Langowska: Uczeń i mistrz. „Akant2003 nr 12 [dot. też L. Staffa].
M. Głowiński: Tuwim po latach, czyli poeta w czyśćcu. W półwiecze śmierci autora „Balu w operze”. „Tygodnik Powszechny2004 nr 1.
E. Sidoruk: Liryk, satyryk, kabareciarz. U źródeł groteski w poezji Juliana Tuwima. W tejże: Groteska w poezji Dwudziestolecia. Leśmian, Tuwim, Gałczyński. Białystok 2004.
E. Szefler: Zabawy słowem dzieci pięcioletnich inspirowane ilustracjami różnych twórców do wiersza Juliana Tuwima „Okulary . „Nauczyciel i Szkoła2004 nr 3/4.
O. Weretiuk : Kwiaty wygnania. Julian Tuwim – Jewhen Małaniuk . Preludium, czyli początek znajomości. „Slavia Occidentalis2004 t. 61.
R. Cieślak: Kobiecość i męskość. Problemy kulturowej tożsamości płci we wczesnej poezji skamandrytów. Cz. 1. Julian Tuwim. W: Tożsamość kulturowa i pogranicza identyfikacji. Szczecin 2005.
A. Kempa: To, że stałem się poetą .... „Tygiel Kultury2005 nr 4/6.
E. Manasterska: Wymiary obrazowania w przekładach poezji dziecięcej Juliana Tuwima i Jana Brzechwy na język rosyjski. „Przegląd Rusycystyczny2005 nr 1.
M. Moskalewicz: Murzynek Bambo – czarny, wesoły…. Próba postkolonialnej interpretacji tekstu. Teksty Drugie 2005 nr 1–2.
M. Szotek-Ostrowska: Człowiek zaczarowany?Więź2005 nr 12.
W.P. Szymański: Cień pochylony bólem. W tegoż: Między ciemnością a świtem. Kraków 2005.
T. Borucki: Konteksty brzmieniowe w polskiej i rosyjskiej wersji „Balu w Operze” Juliana Tuwima. W: Głos i dźwięk w przekładzie. Kraków 2006.
H. Kowalska: Problem tożsamości narodowej w twórczości Juliana Tuwima. W: Pisarze polsko-żydowscy XX wieku. Warszawa 2006.
E. Manasterska-Wiącek : Adaptacja i egzotyzacja w przekazie nazw własnych . (Na materiale poezji dziecięcej Juliana Tuwima i Jana Brzechwy). Acta Polono-Ruthenica 2006 t. 11.
W. Wójcik: Wiosna Niepodległości: Tuwim. W tegoż: Zagłębiowskie impresje. Katowice 2006.
M. Głowiński: Tuwim po latach. W tegoż: Monolog wewnętrzny Telimeny i inne szkice. Kraków 2007.
M. Tramer: Lewy profil Tuwima. W tegoż: Rzeczy wstydliwe, a nawet mniej ważne. Katowice 2007.
K.A. Grimstad: Polsko-żydowskie gry kabaretowe, czyli Juliana Tuwima próba akulturacji. [Przeł.:] M. i M. Lachman. „Teksty Drugie2009 nr 3.
P. Matywiecki: Poeta – dziecko. (Julian Tuwim). W: Ocalone królestwo. Warszawa 2009, przedruk w tegoż: Myśli do słów. Wrocław 2013.
J.B. Michlic: The culture of ethno-nationalism and the identity of Jews in inter-war Poland. Some responses to „The Aces of Purebred Race”. W: Insiders and outsiders. Dilemmas of East European Jewry. Naperville 2010.
A. Nowaczewski: Łódzkie ulice Tuwima. W tegoż: Szlifibruki i flâneurzy. Gdańsk 2011.
M. Ostasz: Paidia” Konopnickiej, Tuwima i Sztaudyngera. „ Kwartalnik Opolski2011 nr 2/3.
A. Kalin: Poprawność polityczna Murzynka Bambo [J. Tuwima] i małpki Fiki-Miki [J. Brzechwy]. (Wariacje języka teorii w badaniach postkolonialnych – studium przypadków). „Literaturoznawstwo. Historia, teoria, metodologia, krytyka2012/2013 nr 6/7.
P. Kulpiński: Trzy (ostatnie) wiersze. „Przegląd Powszechny2012 nr 4 [dot. wiersza J. Tuwima (incipit "Dla oszczędności zgaście światło)" a także wierszy S. Jesienina (incipit "Żegnaj przyjacielu, do widzenia") i O. Mandelsztama (incipit "Czarna noc, duszny barak, tłuste wszy"].
A. Łamasz: Relacje między obrazem a tekstem w powojennych ilustrowanych edycjach liryków Juliana Tuwima. Studia o Książce i Informacji 2012.
K. Ratajska: Poetyckie powroty Tuwima do Łodzi i Inowłodza. „Czytanie Literatury2012 nr 1.
A. Seniów: Barwa „złota” w utworach lirycznych Juliana Tuwima. „Studia Językoznawcze2012 t. 11.
A. Jackiewicz: El problema de la traducibilidad de la realidad. Análisis comparativo de los poemas „Do krytyków” y „Matka” de Julian Tuwim y sus traducciones el español. „Acta Philologica2013 nr 43.
A. Seniów: Pole czerwieni w wierszach Juliana Tuwima. „Studia Językoznawcze2013 t. 12.
J. Tomkowski: Julian Tuwim: od piosenki do eposu. „Nauka2013 [nr] 1.
• „Czytanie Literatury2014 nr 3.

Zawartość

Tu artykuły: E. Szkudlarek: Malowanie kobiety w wierszu „Kobiece” Juliana Tuwima; T. Wójcik: Nic Juliana Tuwima. (Dwie wykładnie); L. Ignaczak: Pod urokiem piosenki. O twórczości Juliana Tuwima dla kabaretów, teatrów i filmu; A. Czyżak: Substancja miasta. Wokół „Trzech wierszy o fryzjerze” Juliana Tuwima; P. Michałowski: Trudna lekcja kosmogonii. Metafizyka Tuwima i fenomenologia Ingardena.
A. Jackiewicz : La traducción de emociones. Los poemas „Trudy majowe” y „Lekcja” de Julian Tuwim . Romanica Cracoviensia 2014 [vol.] 14.
J. Kandziora: Uczeń czarnoksiężnika. (Spotkanie Jerzego Ficowskiego z Julianem Tuwimem na cygańskim szlaku). „Porównania2014 t. 14.
M. Kuderjavá: K typológii poézie pre deti preloženej do slovenčiny v 70. a 80. rokoch 20. storočia. (Julian Tuwim, Sergej Michalkov, Robert Desnos). W: O dieťati, jazyku, literatúre. Prešov 2014.
K. Szalewska: Piotr Płaskin” Juliana Tuwima. O tym, co się wydarzyło w mordobijskim powiecie, w świetle rozważań nad kondycją podmiotu melancholijnego. W: Sztuka interpretacji. Poezja polska XX i XXI wieku. Gdańsk 2014.
T. Szczerbowski: Kultura a przekład literacki według Ludwika Zamenhofa. („Rewizor” Gogola). „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Russologica2014 [nr] 7.
J. Ignatowicz-Skowrońska: Skrzydlate słowa Juliana Tuwima. „Studia Językoznawcze2015 t. 14.
A. Jackiewicz: El problema de la traducción de la realidad. El caso de la poesía de Julian Tuwim traducida al español. W: Translatio y cultura. Madrid 2015.
A. Jackiewicz: La manipulación de imágenes en el proceso de traducción. El poema „Nieznane drzewo” de Julian Tuwim traducido al español. W: Nuevas perspectivas del hispanismo polaco. Estudios de lingüística y literatura. Lublin 2015.
A. Jackiewicz: La poetización de la añoranza en dos traducciones españolas del poema „Matka” de Julian Tuwim. „Romanica Silesiana2015 nr 10.
A. Jackiewicz: Los traductores hispanos ante la transferencia de las peculiaridades de la realidad representada en el poema Wspomnienie de Julian Tuwim. „Acta Universitatis Wratislaviensis. Estudios Hispánicos2015 nr 23.
A. Seniów: Pole bieli w wierszach Juliana Tuwima. „Studia Językoznawcze2015 t. 14.
U. Sokólska: Etymologiczne zabawy Juliana Tuwima. „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza2015 z. 1.
G. Tomasucci: Tradurre l'intraducibile? Il caso di Julian Tuwim = Translating the untranslatable? The case of Julian Tuwim = Przekładanie nieprzekładalnego? Przypadek Juliana Tuwima. „Kwartalnik Neofilologiczny2015 z. 2.
S. Ćwiąkała: O edytorstwie tomików Juliana Tuwima, Marcina Brykczyńskiego i Urszuli Butkiewicz. W: Światy dzieciństwa. Infantylizacje w literaturze i kulturze. Kraków 2016.
A. Jackiewicz: O trudnościach w przekładzie komizmu językowego w poezji. Wiersz „Raport” Juliana Tuwima w tłumaczeniu na język hiszpański. W: Komizm historyczny. Warszawa 2016.
P. Matywiecki: Julian Twuim's Jewish theatre. [Przeł.] A. Lloyd Jones. W: Jewish writing in Poland. Oxford; Portland 2016.
A. Seniów: Czasownikowe derywaty „odzwierzęce” w polszczyźnie historycznej i ich funkcja w wierszu Juliana Tuwima „Figielek”. „Studia Językoznawcze2016 t. 15.
A. Seniów: Funkcja opisów środków transportu w językowej kreacji przestrzeni miejskiej. Na przykładzie wierszy Juliana Tuwima. W: Miasto – przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie. 6. Bydgoszcz 2016.
K. Smyczek: Wariacje na temat twórczości kabaretowej Juliana Tuwima. „Prace Polonistyczne” Seria 71: 2016.
M. Sobecki: Rodzinne uwarunkowania kształtowania tożsamości = Family determinants of the development of socio-cultural identity. „Pedagogika Społeczna2016 nr 1 [tu m.in. o JulianieTuwimie].
B. Szwarcman-Czarnota: Jewish Jews on Tuwim. [Przeł.] T. Prout. W: Jewish writing in Poland. Oxford; Portland 2016.
E. Bartos: Antologia jako kuriozum. Uwagi o kolekcji Juliana Tuwima. W: Antologia literacka. Seria 1. Przemiany, ekspansja i perspektywy gatunku. Katowice 2017.
T. Dobrzyńska: Język i tekst wobec nieskończoności. Problemy normy językowej, gatunku i struktury wypowiedzi. W: Nieskończoność. Badania interdyscyplinarne. Studia. Warszawa 2017 [dot. m.in. wiersza J. Tuwima: Na balkonie].
B. Krehl: Jewishness in Tuwim's early poems? W:The trilingual literature of Polish Jews from different perspectives. In memory of I.L. Peretz. Newcastle upon Tyne 2017.
J. Kulczyńska-Kruk: Tuwim wobec stereotypów etnicznych. „Konteksty Kultury2017 [nr] 14 z. 3.
I.W. NDiaye: Twórczość pisarzy pierwszej fali emigracji rosyjskiej w przekładach Juliana Tuwima. „Acta Polono-Ruthenica2017 t. 22.
A. Nosek: Wędrówki po literaturze dla dzieci i młodzieży XX-XXI wieku. Studia, szkice interpretacyjne. Białystok 2017, passim.
P. Szczepański: Niech prawo zawsze prawo znaczy, a sprawiedliwość – sprawiedliwość. Od prozaicznego żartu aż po dogłębną refleksję nad prawem w twórczości Juliana Tuwima. W: Prawo i literatura. Szkice drugie. Warszawa 2017.
A. Żółkiewska: Humor pogranicza polsko-żydowskiego na przykładzie Juliana Tuwima. „Kwartalnik Historii Żydów2017 nr 4.
M. Bartelik: Painted boys. Pacifism and art in the interwar period. [Przeł.] B. Połowińska. W: The Great War. Łódź 2018 [dot. m.in. J. Tuwim: Do prostego człowieka].
T. Florczyk: Symboliczny gest „cmoknięcia” w satyrze Juliana Tuwima. Próba analizy języka i określenia deklaracji społecznej w „Wierszu, w którym autor grzecznie, ale stanowczo uprasza liczne zastępy bliźnich, aby go w dupę pocałowali”. „Irydion2018 nr 2.
E. Grözinger: Zwischen den Welten. Die polnisch-jüdischen Autoren in den Übertragungen von Karl Dedecius. „Oderubersetzen. Deutsch-polnisches Übersetzungsjahrbuch − Karl Dedecius Archiv Polsko-niemiecki rocznik translatorski − Archiwum Karla Dedeciusa2018 no 8-9 [dot. m.in. J. Tuwima].
M. Kijowski: Prawnofinansowy aspekt pogrzebu Juliana Tuwima wobec ówczesnych pochówków. W hołdzie poecie w 65. rocznicę śmierci. „Rocznik Łódzki2018 t. 68.
E. Drabik: I dzisiaj znowu w strof czworokąty nieustępliwe rzeczy wtłaczać, wyginać, ciosać, przeistaczać” Kim jest poeta w twórczości Juliana Tuwima? W: Jeszcze o artyście (i sztuce): w literaturze, kulturze i nieopodal. Katowice 2019.
B. Kiszka: Buicki, Royce'y i Hispany. O nazwach własnych w twórczości Juliana Tuwima. W: Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii. T. 7. Katowice 2019.
K. Kuczyńska-Koschany: Rimbaudysta Julian T.; Tuwim od łobuzów; Tuwim dla dzieci. „Porównania2019 nr 2.
M. Palmowski: Jakie to szczęście, że krew jest czerwona! Młody Tuwim czyta Whitmana. „Neophilologica Sandeciensia2019 [t.] 13.
B. Pińczuk: Sylwetki. [Scenariusze programów artystycznych]. Toruń 2019 [tu m.in. o J. Tuwimie].
U. Sokólska: Autotautogram”, czyli Raz jeszcze w sprawie zabaw Juliana Tuwima brzmieniową warstwą leksyki. „Studia Językoznawcze2019 t. 18.
I. Kaczmarek: Nawiązania do twórczości Jana Kochanowskiego w poezji polskiej (od XVI wieku do współczesności). W: Prawda – dobro – piękno. Poznań 2020 [dot. m.in. J. Tuwima].
A. Nowok-Zych: Mieczysław Wajnberg i Julian Tuwim. Inspiracje i paralele. W: Dzieło muzyczne wobec przeszłości i współczesności = The past and present in a musical work. Bydgoszcz 2020.
J. Pasterski: Nie wiedziałem wtedy.... O dwóch wierszach autotematycznych. „Tematy i Konteksty” 2018 nr 8; przekł. na język angielski: I did not know then...”. Two autothematic poems. [Przeł.] E. Więcławska. „Tematy i Konteksty2020, spec. iss. 1 [dot.: J. Tuwim: Sitowie i T. Różycki: Przeciwne wiatry].
Prace Polonistyczne. Seria 75: 2020.

Zawartość

Tu artykuły dot. J. Tuwima: M. Klag: Tłumaczenie na obrazki. O ilustracjach wierszy dla dzieci Juliana Tuwima; E. Ranocchi: Walizka Tuwima. Rzecz o Tuwimie i o liberaturze; M. Traczyk: Po co piosence poezja Tuwima; M. Woźniak: Awangardowy „Słoń Trąbalski”. O nowatorstwie wierszy Juliana Tuwima; J. Doschek: Niemieckojęzyczny odbiór tekstów Juliana Tuwima. Kilka uwag o trudnościach translacyjnych.
E. Sidoruk: Ten sam odwieczny wróg niebezpieczny = The universal dimension of Tuwim's satire. Czytanie Literatury 2020nr 9.
O. Śmiechowicz: Nazistowska, staroattycka komedia utopijna. Julian Tuwim i „Ptaki” Arystofanesa. W: Ślady teatru. Księga ofiarowana profesor Joannie Walaszek. Kraków 2020.
M. Bojko: Od euforii do nostalgii, czyli Poezja Juliana Tuwima dla uczniów szkoły ponadpodstawowej. W: Od uwielbienia do wzgardy. O języku emocji w różnych typach dyskursu. Warszawa 2021.
M. Kaźmierczak: Tłumaczenie parodii. Przestrzeń eksperymentu? (Tuwim, Leśmian i zaproszenie do gry). „Przekładaniec2021 nr 43.
A. Zieniewicz: My autobiograficzne. Rozmyślania wokół wiersza Juliana Tuwima „Pierwsza kolacja w pensjonacie” (a właściwie spacer). W: Wspólnota. Formy – historie – horyzonty. Poznań 2021.
N. Birondo: The complex hatreds of Julian Tuwim. W: The moral psychology of hate. Lanham, Maryland 2022.
T. Bocheński: Tuwima dialogi z banałem; Spadająca chusteczka poruszająca wszechświat; Anachoreta w środku miejskiego zgiełku; Kadencje wygrane na banale; Upiorny banał epoki. W tegoż: Improwizacja w literaturze polskiej XX wieku. Łódź 2022, przekł. na język angielski artykułu Tuwima dialogi z banałem: Tuwim’s dialogues with banality. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2016 nr 6.
D. Ceran: Sposób na nudę według Juliana Tuwima. „Kronika Miasta Łodzi2022 [z.] 2.
K. Kuczyńska-Koschany: El mole rachmim/El Male Rachamim. Gomulicki, Tuwim, Linke. „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” [T.] 10 (2022 ) [dot. także W. Gomulickiego i B.W. Linkego].
M. Migodzińska: Sęp zasępił się strasznie, osowiała sowa...” O trudnościach w przekładzie wiersza „Figielek” Juliana Tuwima. W: Uwolnij umysł. Rozważania na temat języka, literatury i kultury. Łódź 2022.
A. Nawarecki: Nad wodą małą i czystą. Mikrologia „rzeczki” Juliana Tuwima. „Teksty Drugie2022 nr 4.
E. Starodvorskaâ: Ironia w tekście i metatekście oryginalnym oraz problemy jej tłumaczenia (na podstawie przekładów opowiadań Juliana Tuwima na język rosyjski). W: Komunikacja międzykulturowa w świetle współczesnej translatologii. T. 9, Język, teksty, interpretacje. Olsztyn 2022.
M. Wasąg: Tuwim i Tarn w oparach absurdu : konteksty nieznanego listu. „Twórczość2022 nr 1.
A. Bednarczyk: Bajka Puszkina – bajka Tuwima – bajka o popie i jego parobku. W: Wokół języka i kultury. Toruń 2023.
M. Derwich: O Gałczyńskim i Tuwimie w XXI wieku. Scenariusz imprezy bibliotecznej. „Poradnik Bibliograficzno-Metodyczny2023 [nr] 4.
J. Hajduk: Odyseusza towarzysze podróży. „Nowojorscy” Skamandryci w oczach Józefa i Haliny Wittlinów. „Ruch Literacki2023 z. 2.
M. Bukowiecka: Szymborska – Barańczak – Tuwim. Skamandryckie tradycje poezji ludycznej. „Teksty Drugie2024 nr 1.

Katalogi wystaw poświęconych twórcy

T. Januszewski: Skamander, Tuwim. [Katalog wystawy]. Wstęp: J. Odrowąż-Pieniążek. Warszawa: Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza 1995, 28 s.
Julian Tuwim. W 50 rocznicę śmierci poety. Przewodnik po wystawie Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza. [Katalog wystawy]. Oprac.:T. Januszewski. Warszawa: Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza 2003, 16 s.
Obraz, Słowo, Tuwim. 05.09-05.10.2013, projekt interdyscyplinarny. [Red. folderu: M. Dzięgielewska; tłum. E. Rodzeń-Leśnikowska]. Łódź: Miejska Galeria Sztuki 2013, 19 s. [tekst w języku polskim i angielskim].
Julian Tuwim. Życie i twórczość. XXIX Międzynarodowy Plener Ilustratorów Zwierzyniec 2013. Poplenerowa wystawa ilustracji Zamość – sierpień/wrzesień 2014. Zamość: GREENart Jacek Kardasz: Biuro Wystaw Artystycznych – Galeria Zamojska 2014, 35 s.

Utwory literackie inspirowane życiem i twórczością autora

A. Czerwińska-Rydel: Mój brat czarodziej. [Opowiadania i nowele biograficzne]. Łódź: Wydawnictwo Akapit Press 2013, 143 s. Wyd. poprawione i uzupełnione z podtytułem: Opowieść o Julianie Tuwimie. Łódź: Literatura 2021.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument elektroniczny: Łódź: Literatura 2021, plik w formacie EPUB.
A. Frączek: Rany Julek! O tym, jak Julian Tuwim został poetą. [Opowieść]. Łódź: Wydawnictwo Literatura 2013, 76 s. wyd. nast tamże 2017, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023.
Lokomotywa/IDEOLO. [Komiks na podstawie utworów J. Tuwima]. [Koncepcja:] M. Gurowska, J. Ruszczyk. [Projekt graficzny:] M. Gurowska. Wybór tekstów: J. Ruszczyk. [Warszawa:] Fundacja Sztuczna; Wydawnictwo Wytwórnia 2013 [harmonijka]. Wyd. 2 poszerzone, łącznie z przekładem na język angielski pt. Lokomotive / IDEOLO= Lokomotywa / IDEOLO. [Przeł.: W. Whippley i.e. Whipple, D. Malcolm, E. Lipińska]. London: Centrala; Poznań: Centrala – mądre komiksy 2015, [192 s.].
Wyróżnienie w konkursie „Książka Roku 2014” organizowanym przez Polską Sekcję IBBY.
Tuwimiasto. [Ilustracje: Ł. Rusinek, T.G. Kowalczyk]. Warszawa: Timof Comics 2013, 24 s. + 1 płyta CD.

Czyhanie na Boga

E. Czekalski. „Kurier Polski1918 nr 161.
• [A. Lange] A.L.Nowa Gazeta1918 nr 248.
T. Sinko: W pogoni za nową poezją. „Maski1918 nr 26-27.
M. Bienenstock: Poezje Juliana Tuwima. „Chwila1920 nr 5 [dot. też Sokrates tańczący].
[H. Feingold] J. Stur. W tegoż: Na przełomie. Lwów 1921 [dot. też: Sokrates tańczący].
M. Grydzewski: W dziesięciolecie „Czyhania na Boga. Wojna o „Wiosnę” Tuwima. „Wiadomości Literackie1928 nr 20, przedruk w: Wspomnienia o Julianie Tuwimie. Warszawa 1963 oraz w tegoż: Szkice. Warszawa 1994.

Sokrates tańczący

M. Bienenstock: Poezje Juliana Tuwima. „Chwila1920 nr 5 [dot. też: Czyhanie na Boga].
[T. Sinko] A.O.Czas1920 nr 33.
[H. Feingold] J. Stur: Julian Tuwim „Sokrates tańczący, W tegoż: Na przełomie. Lwów 1921, passim.
A. Kamieńska: Szarganie mądrości. (J. Tuwim: Sokrates tańczący). W tejże: Od Leśmiana. Warszawa 1974.
N.A. Nilsson: Tuwim's „Sokrates tańczący. „International Journal of Slavic Linguistics and Poetics”, Columbus, OH 1982 nr 25/26.

Siódma jesień

S. Kołaczkowski. „Przegląd Warszawski1921 nr 3.
[S. Papée] Stef.Dziennik Poznański1921 nr 278.
[T. Sinko] A.O.Czas1921 nr 285.
E. Breiter. „Skamander1922 z. 16.
Û. Potolkov: Vladimir Maâkovskij i social'nye motivy poetičeskoj knigi Ûliana Tuvima „Sed'maja osen'. „Voprosy Russkoj Literatury”, Lwów 1983 nr 2.

Wierszy tom czwarty

J. Janowski. „Głos Narodowy1923 nr 69.
W. Kozicki: Między Hymetem a kabaretem. „Słowo Polskie1923 nr 28.
O. Ortwin. „Przegląd Warszawski1923 nr 21, przedruk w tegoż: Próby przekrojów. Lwów 1936.
[W. Wohnout} K.F. Enpee: Najmilsza recenzja. „Naprzód1923 nr 130, nr 131.
H. Zahorska. „Przegląd Powszechny1923 t. 158-159.

Słowa we krwi

J. Apenszlak. „Nasz Przegląd1926 nr 169.
E. Breiter. „Nowy Kurier Polski1926 nr 123.
W. Broniewski. „Wiadomości Literackie1926 nr 27.
L. Pomirowski. „Głos Prawdy1926 nr 32.
[J. Przyboś] J.P.Zwrotnica1926 nr 9.
J. Zahradnik: Gastronom słów. „Słowo Polskie1926 nr 269.
K.W. Zawodziński. „Przegląd Współczesny1926 nr 69, przedruk w tegoż: Z pism. Wśród poetów. Kraków 1964.

Rzecz czarnoleska

W. Bibrowski, W. Sebyła: W balwierni poetyckiej 1929. „Kwadryga1929 nr 1.
J. Braun. „Kurier Poranny1929 nr 86.
K. Czachowski. „Czas1929 nr 17.
T. Heller: Biologia słowa. „Nasz Przegląd1929 nr 143.
J. Jodłowski. „Głos Literacki1929 nr 1.
L. Pomirowski. „Polska Zbrojna1929 nr 27.
M. Popper. „Słowo Polskie1929 nr 27.
K.W. Zawodziński: Pod auspicjami Kochanowskiego i Norwida. „Wiadomości Literackie1929 nr 18, przedruk w tegoż: Z pism. Wśród poetów. Kraków 1964, Pegaz to nie samochód bezkołowy. Warszawa 1989.
[T. Terlecki?] T.T.: Wiek męski poezji Tuwima. „Słowo Polskie1930 nr 32.
K. Wyka. „Nowa Kultura1955 nr 1, przedruk w tegoż: Rzecz wyobraźni. Warszawa 1959 i wyd. nast.
A. Gronczewski: Obroty „Rzeczy czarnoleskiej. (Julian Tuwim). W: Poeci dwudziestolecia międzywojennego. T. 2. Warszawa 1982, przedruk w tegoż: Obiad na ruinach. Warszawa 1992.
M. Wanicka: Czytać między przekładami. „Rzecz Czarnoleska” Juliana Tuwima w języku włoskim. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka 2020 [t.] 38.

Biblia cygańska i inne wiersze

[T. Bujnicki] t.b. : Biblia mieszczańska. Kurier Wileński 1932 nr 5 dod. „Piony”.
J. Birkenmajer. „Polonista1933 nr 2.
M. Boruchowicz: Poetycki notatnik. „Nowy Dziennik1933 nr 79.
K. Czachowski. „Gazeta Polska1933 nr 69.
[M. Eiger] S. Napierski: Dramat poety. „Wiadomości Literackie1933 nr 26.
J. Janowski: Alchemik słowa. „Tygodnik Ilustrowany1933 nr 17.
S. Kołaczkowski. „Rocznik Literacki 1932wyd. 1933.
R. Kołoniecki. „Wiedza i Życie1933 nr 1.
• [J. Kornacki] J.K.: Tuwimowa góra. „Epoka1933 nr 4.
J.N. Miller: „Popatrzę. Zapomnę”. „Robotnik1933 nr 29, 31.
K. Troczyński: Od „Wiosny” do „Biblii cygańskiej. Siódmy tom wierszy Tuwima. „Dziennik Poznański1933 nr 95.
K.W. Zawodziński. „Rocznik Literacki 1932wyd. 1933, przedruk w tegoż: Z pism. Wśród poetów. Kraków 1964.

Jarmark rymów

K. Czachowski. „Gazeta Polska1934 nr 174.
[M. Kanfer] M.K.Nowy Dziennik1934 nr 191.
Ś. Karpiński: Serce satyry. „Kurier Poranny1934 nr 112.
I. Krzywicka. „Wiadomości Literackie1934 nr 39.
K.W. Zawodziński. „Rocznik Literacki 1934wyd. 1935, przedruk w tegoż: Z pism. Wśród poetów. Kraków 1964.
S. Napierski: Satyry. „Studio1936 nr 5-6.
M. Promiński: Gorzkie migdały poezji. „Kurier Literacko-Naukowy1936 nr 28.
S. Grzelecki: Terror poezji naskórkowej. „ABC1938 nr 145.

Bal w Operze

• Artykuły i recenzje dot. wystawień „Balu w Operze” J. Tuwima na stronie internetowejzob. link [dostęp 21 kwietnia 2024].
[S. Dzikowski] St. Dzik : Poemat Tuwima. „Gazeta Ludowa1946 nr 232.
I. Stemir: Budujący” poemat. Subtelny piewca estetyki, moralności i kultury literackiej. „Ilustrowany Kurier Polski1946 nr 234.
[J. Wyszomirski] St. Łatka.Tydzień1946 nr 7.
S. Barańczak: Zemsta na słowie. O „Balu w Operze” Juliana Tuwima. „Zeszyty Literackie ”, Paryż 1983 nr 4, przedruk w tegoż: Tablica z Macondo. Londyn 1990, Pomyślane przepaście. Katowice 1995, przekł. angielski: Taking revenge on language. „Slavic and East European Journal”, Tucson 1984 nr 2, polemika: R. Matuszewski: Zemsta na poecie. „Zeszyty Literackie”, Paryż 1984 nr 6, przedruk w tegoż: Powroty i pożegnania. Warszawa 1987, J. Sawicka. „Tamże” 1984 nr 7, nawiązanie: W. Wirpsza. „Tamże".
M.G. Levine: Julian Tuwim's „Ball at the Opera. „The Polish Review”, Nowy Jork 1985 nr 1.
T. Stefańczyk: Bal u Belzebuba. „Wiadomości Kulturalne1996 nr 3.
L. Neuger: Julian Tuwim. „De revolutionibus”. W tegoż: Pomysły do interpretacji. Kraków 1997.
J. Fuksiewicz: Bal w Operze. W: Z problemów literatury i kultury XX wieku. Katowice 2000.
J. Duk: Objawienie według Tuwima, czyli o poemacie „Bal w operze. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie przy Filii Akademii Świętokrzyskiej 2001, 111 s.
B. Kaniewska, A. Legeżyńska, P. Śliwiński: Dlaczego Julian Tuwim napisał „Bal w Operze. W tychże: Literatura polska XX wieku. Poznań 2005.
L.K. Olânder: Obraz bala w strukture poèmy Û. Tuvima „Bal w Operze” i romana M. Bulgakova „Master i Margarita. „Roczniki Humanistyczne2009 z. 7.
“Bal w operze” – 75 lat poematu. Teksty pokonferencyjne. Wyd. jako dokument elektroniczny: Poznań 2013. Dostępny w Internecie: zob. link [dostęp 21 kwietnia 2024].

Zawartość

A. Węgrzyniak: Aktualność „Balu w Operze”; T. Stępień: Przestrzenie „Balu w Operze”; D. Trela: Rozmowy Tuwima z Mickiewiczem. „Bal w Operze” a „Dziadów” cz. III; J. Zdunik: Dekonstrukcja mitu? Tuwimowska fascynacja Whitmanem a „Bal w Operze”. Próba komparatystyki; H. Żbikowska: „Bal w Operze” a „Uwagi śmierci niechybnej” księdza Józefa Baki; M. Stanik: Gmeza, apokopa i licentia poetica – czyli o „torturowaniu” wiersza w „Balu w Operze”; A. Krasuska: Osobliwości językowe poematu „Bal w Operze”.
E. Lubieniewska: Zakopiańska metamorfoza Balu w operze. W: „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura2013.
A. Legeżyńska: Geneza i semantyka topiki katastroficznej „Balu w operze” Juliana Tuwima. W: Katastrofizm polski w XIX i XX wieku. Idee, obrazy, konsekwencje. Poznań 2014.
A. Polonsky: Bal w operze. Żydowska apokalipsa według Juliana Tuwima. „Roczniki Humanistyczne2016 z. 1.
P. Śliwiński: Ten niemodny, niemądry prosty człowiek, ta modna poezja polityczna. W: Mody. Teorie i praktyki. Poznań 2018.

Kariera Alfa Omegi

[J. Andrzejewski] j.a.ABC1936 nr 263.
B.B.: Kariera „Kariery Alfa Omegi. Ilustrowany Kurier Codzienny 1936 nr 290.
I. Krzywicka. „Skamander1936 nr 75.
[A. Słonimski] as.Wiadomości Literackie1936 nr 41.
[K. Wierzyński] K.W. . „Gazeta Polska1936 nr 255.
J. Sieradzki: Burza wokół Alfa Omegi; M. Szpakowska: Alfa Omega i Arturo Ui. Trzeba mieć głos. „Dialog1978 nr 11.

Treść gorejąca

H. Domiński: Poeta chaosu zdarzeń. „Kurier Poranny1936 nr 361.
B. Dudziński. „Robotnik1936 nr 341.
P. Hulka-Laskowski: Poeta wierny. „Nowy Dziennik1936 nr 328; tenże. „Nowa Książka” 1937 z. 5.
J. Janowski. „Czas1936 nr 328.
Z. Kucharski. „Gazeta Polska1936 nr 319.
M. Piechal. „Droga1936 nr 11.
W. Sebyła. „Pion1936 nr 51-52.
[T. Sinko] R.Kurier Literacko-Naukowy1936 nr 52.
K. Czachowski. „Polska Zachodnia1937 nr 209.
S. Czernik. „Okolica Poetów1937 nr 1.
L. Fryde: Klasyk i dwaj romantycy. (Staff; Leśmian; Tuwim). „Tygodnik Ilustrowany1937 nr 12[.
T. Hollender: Poeta gorejący. „Sygnały1937 nr 25.
H. Michalski: Odmienne postawy. „Kultura1937 nr 2.
K. Troczyński: Poeta i czas. „Dziennik Poznański1937 nr 285.
K.W. Zawodziński. „Rocznik Literacki 1936wyd. 1937, przedruk w tegoż: Z pism. Wśród poetów. Kraków 1964.
[S. Żółkiewski] St.Ż.Życie Literackie1937 z. 2.

Lokomotywa

J. Broniewska: Tuwim dla dzieci. „Wiadomości Literackie1938 nr 14.
W. Miłaszewska: Życie ułatwione dla milusińskich. „Kultura1939 nr 7.
A. Sandauer: Poezja nowoczesna dla dzieci. „Nowy Dziennik1939 nr 21.
J. Cieślikowski: Najbardziej popularny wiersz Tuwima. „Odra1977 nr 1, przedruk w tegoż: Literatura osobna. Warszawa 1985.
K. Karasek: Pół wieku „Lokomotywy. „Literatura1986 nr 3.
W. Borys: Odkrywanie piękna „Lokomotywy. „Życie Szkolne1988 nr 11.
Z. Lisowski: Próba interpretacji „Lokomotywy” Juliana Tuwim. „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Rolniczo-Pedagogicznej w Siedlcach. Seria Nauki Humanistycznej1988 nr 15 [cz.] 2.
K. Lipiński: Po szynach – ospale. O tłumaczeniach „Lokomotywy” Juliana Tuwima na język niemiecki. „Recepcja, Transfer, Przekład2002.
W. Tomasik: Maszyna na wystawie. Szlakiem Tuwimowej „Lokomotywy”. W tegoż: Ikona nowoczesności. Kolej w literaturze polskiej. Wrocław 2007.
S. Wyslouch: Lokomotywa” Tuwima w książce i na ekranie. W: Literatura w kręgu sztuki. Tematy – konteksty – medialne transformacje. Poznań 2016.
M. Janusz-Lorkowska: Lokomotywa” na nowych torach, czyli Jak uwspółcześnia się Tuwima. „Załącznik Kulturoznawczy2019 nr 6.
W. Spólnik, M. Tarnawska: Poszukiwanie muzyki w poezji na przykładzie wiersza „Lokomotywa” Juliana Tuwima. Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna 2019 nr 2.
H. Fontański: O składni i kompozycji „Lokomotywy” Juliana Tuwima. W: Język i pamięć. Księga jubileuszowa dedykowana Panu Profesorowi Wojciechowi Chlebdzie z okazji 70. urodzin. Opole 2020.
P. Pycia-Košćak: Zvuk u prijevodu. Onomatopeje u Tuwimovoj pjesmi „Lokomotiva” i njezinom hrvatskom prijevodu. „Przekłady Literatur Słowiańskich2020 t. 10, cz. 1.
M. Bańko: Ikoniczne walory cech prozodycznych „Lokomotywy” Tuwima w recytacji Piotra Fronczewskiego. „Poradnik Językowy2022 z. 6,.

Kwiaty polskie

[A. Trzebiński] S. Łomień: To czas się wstrzymał i odwrócił lica. „Sztuka i Naród1942 nr 1, przedruk w: Konspiracyjna publicystyka literacka. Kraków 1973 oraz w tegoż: Aby podnieść różę. Warszawa 1999.
[W. Bojarski] J. Marzec: Twórczość” emigracyjna. „Sztuka i Naród1943 nr 8.
K. Wierzyński: Poezja polska na emigracji. „Wiadomości Polskie”, Londyn 1943 nr 41.
P. Grzegorczyk. „Tygodnik Powszechny1949 nr 7.
G. Herling-Grudziński: Uczeń czarnoksięski. „Wiadomości”, Londyn 1949 nr 31, przedruk w tegoż: Wyjścia z milczenia. Warszawa 1993 i wyd. nast., Eseje. (Pisma wybrane. T. 3). Warszawa 2001.
A. Sandauer. „Odrodzenie1949 nr 13.
K. Wyka: Bukiet z całej epoki. „Twórczość1949 nr 10, przedruk w tegoż: Rzecz wyobraźni. Warszawa 1959 i wyd. nast.
R. Matuszewski: Próba epiki. W tegoż: Literatura na przełomie. Warszawa 1951.
L.L. Thomas: The effects of communist policy on the text of Tuwim's „Polish Flowers. „The Slavic and East European Journal”, Berkeley1958 vol. 16.
V. Falkenhahn: Stilistische und verstechnische Besonderheiten in den „Kwiaty polskie” von J. Tuwim. „Zeitschrift für Slawistik”, Berlin 1959 t. 4 nr 1.
L.L. Thomas: Julian Tuwim. „Polish flowers”. „California Slavic Studies”, Berkeley 1960 t. 1.
A. Dzieniszewska: Kwiaty polskie” Juliana Tuwima. Próba interpretacji. „Przegląd Humanistyczny1963 nr 2.
E. Wróblewska: Kompozycja „Kwiatów polskich” Juliana Tuwima. „Sprawozdania z Czynności i Postępowań Naukowych Łódzkiego Towarzystwa Naukowego1965 nr 4.
A. Piotrovskaâ: Cvety Pol'ši” Ûlìana Tuvima. W: Poèziâ socâlizma. Hudožestvennye otkrytiâ poèzii socâlističeskogo realizma. Moskva 1969.
M. Levine: Motyw węża jako czynnik integracyjny w „Kwiatach polskich. „Ruch Literacki1972 nr 4.
M. Geltman Levine: Some functions of literary allusion in „Kwiaty polskie. „Zagadnienia Rodzajów Literackich1972 t. 15 z. 2.
A. Gronczewski: Czytając „Kwiaty polskie. „Poezja1974 nr 7/8.
M. Geltman Levine: Orpheus in Exile. Some reflections on Tuwim's „Kwiaty polskie. W: For Wiktor Weintraub. The Hague; Paris 1975.
J. Waczków: Rekonesans. „Poezja1975 nr 4 [dot. przekładu na język rosyjski: Cvety Polši. Przeł. M. Čukovskij].
R. Wierzbowski: Łódzkie realia „Kwiatów polskich. (Rekonesans). W: Literatura i język Łodzi. Łódź 1978 [właśc. 1979].
A. Gronczewski: Lampa czarnoksięska i lampa laboratoryjna. „Miesięcznik Literacki1979 nr 4.
J. Łukasiewicz: Dwa nawiązania do „Pana Tadeusza” [A. Mickiewicza]: „Kwiaty polskie” i „Trans-Atlantyk” [W. Gombrowicza]. „Pamiętnik Literacki1984 z. 3.
K. Kuraszkiewicz: Kwiaty polskie. W tegoż: Polski język literacki. Warszawa 1986.
Z. Frajzyngier: A case of poetic transplant. (A Cuban song in „Kwiaty polskie”). „Slavic Review”, Stanford 1987 nr 1 [dot. podobieństwa z N. Guillén: Canto Negro].
E. Balcerzan: Poetyka stylizacji. „Kwiaty polskie” Tuwima. W tegoż: Poezja polska w latach 1939-1965 . Cz. 2. Ideologie artystyczne. Warszawa 1988 .
[E. Balcerzan] eb: Kwiaty polskie. W: Literatura polska po 1939 r. Warszawa* 1989.
P. Michałowski: Bukiet, wiecheć, ikebana. Uwagi o kompozycji „Kwiatów polskich” Juliana Tuwima. „Teksty Drugie1996 nr 6.
P. Michałowski: Prywatne kolekcje w depozycie fikcji. „Kwiaty polskie” Juliana Tuwima. „Teksty Drugie2000 nr 3.
P. Michałowski: Kwiaty polskie” na torze rewolucji. Spóźniona premiera poematu Juliana Tuwima. W: Presja i ekspresja. Szczecin 2002.
P. Michałowski: Jenseits des Atlantiks der Sehnsucht. Zum Chronotopos der Emigration und Heimat in Julian Tuwims „Kwiaty polskie”. W: Räume, Zeiten und Transferprozesse in der polnischen und anderen ostmitteleuropäischen Literaturen. Wiesbaden 2017.
K. Ratajska: Czym są „Kwiaty polskie” Tuwima?. „Czytanie Literatury2018 nr 7.
M. Kijowski: Kwiaty polskie” by Julian Tuwim as a reflection on law, the political system, and the state. „Czytanie Literatury2020 nr 9.

My, Żydzi polscy

N. Gross: My, Żydzi polscy. W tegoż: Poeci i Szoa. Sosnowiec 1993.

Cicer cum caule, czyli Groch z kapustą

J.W. Gomulicki: Tuwimowski gabinet osobliwości. „Problemy1959 nr 12, przedruk fragmentów pt. Mozaika Tuwimowska w tegoż: Zygzakiem. Warszawa 1981.

Pegaz dęba, czyli panopticum poetyckie

J. Chłosta-Zielonka: Pegaz dęba” Juliana Tuwima jako przykład tekstu użytecznego w logopedii i biblioterapii. W: Logopedia. Z zagadnień kształcenia, teorii i praktyki oraz zawodu. Olsztyn 2018.

Piórem i piórkiem

J. Błoński: Satyra Tuwima. „Życie Literackie1953 nr 28.

Wiersze wybrane

I. Opacki. „Pamiętnik Literacki1966 z. 2.

Listy do przyjaciół-pisarzy

M. Piechal: Tuwim. „Nowe Książki1979 nr 17.
J. Sawicka: Listy wierszopisa warszawskiego. „Kronika Warszawska1980 nr 1.
E. Jankowski. „Rocznik Literacki 1979wyd. 1983.
R. Sinielnikoff: Język „Listów do przyjaciół-pisarzy” Juliana Tuwim. „Poradnik Językowy1992 nr 4.

Słopiewnie

M. Tomaszewski: Związki słownomuzyczne w liryce wokalnej Szymanowskiego na materiale „Słopiewni. W: Karol Szymanowski. Warszawa 1964.
H. Pustkowski: Próba gatunkowego określenia „mirohładów – słopiewni. W: Z polskich studiów slawistycznych. Seria 4 cz. 2. Warszawa 1972, przedruk pt. Żart w słowie (mirohłady, słopiewnie) w tegoż: Przestrzenie poezji. Łódź 1986.
R. Cudak: Świetopełna trześć dziwosłów. (O języku poetyckim „Słopiewni” Juliana Tuwima). W: Skamander. Katowice 1978, „ Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach”, 240, przedruk w tegoż: Świetopełna trześć dziwosłów. Katowice 1999.

The dancing Socrates and other poems

E.A. Bojarski. „Polish American Studies”, Orchard Lake, MI 1969 nr 1.
J.J. Maciuszko. „The Slavic and East European Journal”, Madison, WI 1971 nr 1.

W. Majakowski: Obłok w spodniach

E. Balcerzan: Cztery obłoki. „Poezja1967 nr 10 [porównanie przekładów utworu W. Majakowskiego „Obłok w spodniach” autorstwa: J. Tuwima, A. Sterna, M. Jastruna, W. Woroszylskiego].
S. Pollak: Obrona niemożliwości, czyli o tłumaczeniu poezji. W tegoż: Srebrny wiek i później. Warszawa 1971 [dot. przekładów utworu W. Majakowskiego „Obłok w spodniach” autorstwa J. Tuwima i M. Jastruna].

M. Gogol: Ożenek

Z. Korczak-Zawadzka: Nad Tuwimowskimi przekładami Gogola. (Ze wspomnień adiustatorki). „Problemy1968 nr 12 [dot. też przekładu „Rewizora” i „Nosa”].
J. Lubocha-Kruglik: Między tradycją a nowoczesnością (?) O dwóch tłumacz(eni)ach „Ożenku” Nikołaja Gogola. „Przegląd Rusycystyczny2017 nr 3 [dot. też przekładu A.L. Piotrowskiej z 2015].
T. Tyszka: Mikołaj Gogol: Ożenek. Zdarzenie całkiem niewiarygodne w dwóch aktach. Decyzje 2018 nr 30.

Słowo o wyprawie Igora

A. Obrębska-Jabłońska: Słowo o wyprawie Igora” w przekładach polskich. „Pamiętnik Literacki1952 z.1-2.
S. Sowietow: Słowo o pułku Igora” w polskim przekładzie Juliana Tuwima. [Przeł.] T. Karpowicz. „Pamiętnik Literacki1954 z. 4.
D. Kulesza: Julian Tuwim. Słowo o wyprawie Juliana albo dlaczego Tuwim nie został wieszczem. „Bibliotekarz Podlaski2018 nr 4.

M. Gogol: Rewizor

P. Grzegorczyk: Jakiego Gogola znamy. („Rewizor” na warsztacie tłumaczy). „Twórczość1953 nr 7 [m.in. dot. przekładów J. Tuwima].
Z. Korczak-Zawadzka: Nad Tuwimowskimi przekładami Gogola. (Ze wspomnień adiustatorki). „Problemy1968 nr 12 [dot. też przekładu „Ożenku” i „Nosa”].

A. Puszkin: Jeździec miedziany

K.W. Zawodziński: Jeździec miedziany” Puszkina w polskim przekładzie. „Przegląd Współczesny1932 t. 41 [recenzja przekładu J. Tuwima].
W. Chodasiewicz: Jeździec miedziany” po polsku. „Wiadomości Literackie1934 nr 16 [recenzja przekładu J. Tuwima].

B. Zimmer: Ptaki

A. Szastyńska Siemionowa: Machlojkios w Kukurykowie, czyli o „Ptakach” Tuwima. „Meander1963 nr 9 [omówienie adaptacji].

Płaszcz

Z. Jureva: O „Šineli” [M. Gogola] Û. Tuvima. W: Orbis scriptus. München 1966.

Żołnierz królowej Madagaskaru

K. Irzykowski. „Pion1936 nr 50, przedruk w tegoż: Pisma. (Pisma teatralne . T. 4. Kraków 1997.
A. Słonimski. „Wiadomości Literackie1936 nr 53/54.

Jadzia wdowa

A. Słonimski. „Wiadomości Literackie1937 nr 35.

A. Puszkin: Lutnia Puszkina

J. Waczków. „Slavia Orientalis1957 t. 6.

M. Gogol: Nos

J. Wyszomirski: Sen i rzeczywistość w „Nosie” [M. Gogola]. „Wiadomości Literackie1939 nr 27 [recenzja przekładu].
Z. Korczak-Zawadzka: Nad Tuwimowskimi przekładami Gogola. (Ze wspomnień adiustatorki). „Problemy1968 nr 12 [dot. też przekładu „Ożenku” i „Rewizora”].

A. Puszkin: Eugeniusz Oniegin

J.W. Gomulicki. „Twórczość1955 nr 2, przedruk fragmentów pt. Glosa do Tuwimowskiego przekładu „Oniegina” [A. Puszkina] w tegoż: Zygzakiem. Warszawa 1981.
H. Satkiewicz: Kilka uwag o polskich przekładach „Eugeniusza Oniegina” [A. Puszkina]. „Przegląd Humanistyczny1978 nr 2 [m.in. dot. przekładów J. Tuwima].
M. Rychlewski: Tuwim kontra Ważyk, czyli „Oniegin” w służbie socjalizmu. „Polonistyka2000 nr 6.

A. Gribijedow: Mądremu biada

A. Sandauer: Z okazji tuwimowskiego przekładu „Mądremu biada” [A. Gribojedowa]. „Życie Literackie1951 nr 22.

Z rosyjskiego

J. Preger: Nad przekładami Tuwima. „Życie Literackie1954 nr 51.

Czary i czarty polskie oraz wypisy czarnoksięskie

J.S. Bystroń. „Przegląd Współczesny1924 t. 11.

Biblioteka Humoru Towarzystwa Wydawniczego J. Mortkowicza

H. Drzewiecki. „Wiadomości Literackie1927 nr 37 [dot. t. 6 pt. Antologia polskiej parodii literackiej].

Polski słownik pijacki i antologia bachiczna

A. Brückner. „Wiadomości Literackie1935 nr 3.
[K. Nitsch] K.N. „Język Polski 1935 z. 1.
J.W. Gomulicki: Alfabet dla moczygębów. „Nowe Książki1959 nr 11.
A. Žalnora: Polski słownik pijacki” vs „Girtuoklių dainos. Społeczne, kulturowe i medyczne aspekty (nad)użycia alkoholu. W: Kac. Sytość i głód. Lublin 2020.

Cztery wieki fraszki polskiej

J. Śpiewak: O antologii Juliana Tuwima i o fraszkopisarstwie. „Twórczość1958 nr 2, przedruk w tegoż: Pracowite zdziwienia. Warszawa 1971.

Księga wierszy polskich XIX wieku

Z. Najder. „Po Prostu1955 nr 1.