BIO
Urodzony 23 września 1914 w Poznaniu; syn Stanisława Turkowskiego, tramwajarza, i Magdaleny ze Skorupskich, szwaczki. W 1928-32 uczęszczał do Państwowego Seminarium Nauczycielskiego im. E. Estkowskiego w Poznaniu; szkoły nie ukończył. Debiutował w 1930 wierszem pt. Do pracy, opublikowanym na łamach miesięcznika tej szkoły „Życie Radosne” (nr 1). W tym okresie drukował też felietony pt. Z ławy szkolnej w „Nowym Kurierze”. Kontynuował naukę na Wyższym Kursie Dziennikarskim przy Wyższej Szkole Handlowej w Poznaniu, który ukończył w 1935. Za właściwy debiut uważał wiersz pt. Zmartwychwstanie dymu, ogłoszony w 1933 na łamach czasopisma „Wici Wielkopolskie” (nr 12); drukował tu następnie do 1937. W 1934 rozpoczął pracę dziennikarską w redakcji „Nowego Kuriera”. Był także redaktorem miesięcznika „Poranek” (1934) i tygodnika „Nasza Niedziela” (1938-39). Wiersze, prozę, scenki dramatyczne ogłaszał także m.in. w czasopismach „Kurier Poznański” (1934-35, 1937-38; podpisany też Osa), „Ilustracja Polska” (1935-39) i „Scena Oświatowa” (1936-38). Współpracował z rozgłośnią poznańską Polskiego Radia jako autor pogadanek i słuchowisk dla dzieci. Od 1937 należał do Związku Zawodowego Literatów Polskich. Na początku okupacji niemieckiej musiał wyjechać z Poznania; ukrywał się w Warszawie i w innych miejscowościach na terenie Generalnego Gubernatorstwa. W 1941 zawarł związek małżeński z Kunegundą Molencką. Był kilkakrotnie aresztowany przez Niemców i osadzany w przejściowych obozach w Rawie Ruskiej, Opatowie i Poznaniu, z których udało mu się uciec. Pracował zarobkowo jako robotnik, podejmował się dorywczych prac biurowych. Brał także udział w tajnym nauczaniu w Poznaniu, Białej Podlaskiej i Szydłowcu. Po zakończeniu II wojny światowej wrócił w Poznańskie i uczył w szkołach podstawowych w Dominowie i Pławcach pod Poznaniem. Od 1947 był członkiem Polskiej Partii Robotniczej (od 1948 Polska Zjednoczona Partia Robotnicza) i rozwijał ożywioną działalność partyjną i społeczną. W 1951 rozpoczął pracę w Liceum Pedagogicznym w Leśnej Podlaskiej. Po ukończeniu w 1953 studiów zaocznych w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Warszawie zamieszkał w Bartoszycach, gdzie do 1962 uczył w Państwowym Liceum Pedagogicznym. Równocześnie powrócił do pracy literackiej i publicystycznej. Od 1957 współpracował z miesięcznikiem „Warmia i Mazury” (tu m.in. w 1978-85 cykl recenzji pt. Książka retro) oraz „Głosem Olsztyńskim”, którego działem kulturalno-oświatowym kierował w 1962-69 (od 1970 „Gazeta Olsztyńska”; tu m.in. w 1973 cykl felietonów pt. Zapiski rodzinne podpisany Nadir). Wiersze, artykuły, opowiadania drukował ponadto na łamach wielu innych czasopism, m.in. „Głosu Nauczycielskiego” (1958-63, z przerwami), „Wiadomości Bartoszyckich” (1958-62) i „Tygodnika Kulturalnego” (1962-65). W 1958 należał do zespołu redakcyjnego olsztyńskich „Nowin Północnych”. W 1959 otrzymał nagrodę literacką Prezesa Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie za całokształt działalności i twórczości literackiej. Od 1963 był członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (SDP) (do rozwiązania Stowarzyszenia w 1982) i Związku Literatów Polskich (ZLP), w 1963-66 był wiceprezesem, a w 1972-81 prezesem Oddziału Olsztyńskiego ZLP. Kontynuował działalność społeczną i pedagogiczną. W 1964 otrzymał nagrodę Klubu Publicystyki Kulturalnej i Klubu Publicystyki Oświatowo-Wychowawczej SDP. W 1965 zamieszkał w Olsztynie. Od 1969 do przejścia na emeryturę w 1973 pracował jako dyrektor Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Olsztynie. Był m.in. członkiem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (od 1968). W 1970 otrzymał nagrodę Zarządu Okręgu Związku Nauczycielstwa Polskiego w Olsztynie za twórczość dla dzieci. Drukował m.in. w „Expresie Poznańskim” (1977-85; tu cykl felietonów literackich pt. Nowości z dawnych lat), „Kronice Wielkopolskiej” (1979-80, 1984; tu artykuły o literaturze współczesnej) i „Wprost” (1983-85; tu cykl felietonów wspomnieniowych pt. Powroty). W 1982 otrzymał nagrodę miesięcznika „Warmia i Mazury”, a w 1984 dyplom honorowy Ministra Kultury i Sztuki. Wyróżniony m.in. złotą odznaką honorową „Zasłużony dla Warmii i Mazur” (1960), Złotym Krzyżem Zasługi (1966), Krzyżem Kawalerskim (1971) i Krzyżem Komandorskim (1980) Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1973), odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1974), medalem „Za Zasługi dla Oświaty Województwa Olsztyńskiego” (1984). Zmarł 19 stycznia 1985 w Olsztynie.
W 1985 Towarzystwo Przyjaciół „Gazety Olsztyńskiej”, Urząd miasta Bartoszyce, Bartoszycki Dom Kultury i Miejska Biblioteka Publiczna oraz grupa literacka Barcja ustanowiły konkurs poetycki im. L. Turkowskiego.
Twórczość
1. W drodze ku małżeństwu. Wykład. Poznań: Ostoja 1934, [4] s.
2. Dookoła Polski. Rewia krajoznawcza. Poznań: Ostoja 1935, 34 s. „Teatr dla Młodzieży Męskiej”.
3. Krzyż na rozdrożu. [Wiersze]. [Przedmowa:] J. Sztaudynger. Września: Druk H. Prądzyński 1935, 41 s.
Zawartość
4. Krew ziemi. [Wiersze]. Poznań: Księgarnia J. Dippel 1937, [66] s.
Zawartość
5. Forsa stopniała!... Humoreska w 3 aktach ze śpiewami. Poznań: Ostoja 1938, 56 s. „Teatr dla Młodzieży Męskiej”.
6. Gdy środa rym poda... [Wiersze]. Środa: Drukarnia Średzka, St. Malicki i Ska 1938, 29 s.
7. Na progu doby. [Wiersze]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1958, 81 s.
Zawartość
8. Dojrzewanie. Poezje. Olsztyn: Pojezierze 1961, 72 s.
Zawartość
9. Do szkoły. [Opowiadania]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1962, 104 s.
Zawartość
10. Niebo nad sadem. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1964, 206 s.
11. Kajak. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1966, 174 s.
Nagrody
12. Spotkania świąteczne. [Opowiadania]. Olsztyn: Pojezierze 1968, 214 s.
Zawartość
13. Start. [Powieść]. Powst. przed 1968. Wyd. [Warszawa:] Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1976, 282 s.
Nagrody
14. Ziemia i niebo. Powieść o życiu i pracy Mikołaja Kopernika. Olsztyn: Pojezierze 1971, 331 s. Wyd. 2 tamże 1972 [właśc. 1971].
Przekłady
słowacki
15. Talerz z jabłkami. [Wiersze]. Wstęp: E. Martuszewski. Olsztyn: Pojezierze 1975, 75 s.
Zawartość
16. Księga mojego domu. [Wspomnienia]. Białystok: Pojezierze 1979, 386 s.
17. Lipcowy miód. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1980, 284 s.
18. Księga mojego miasta. Poznańskie wspomnienia 1919-1939. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1983, 239 s.
Nagrody
19. Księga Warmii i Mazur. [Wspomnienia]. Olsztyn: Pojezierze 1983, 317 s.
Nagrody
20. Na początku było jezioro. [Powieść]. Olsztyn: Pojezierze 1983, 254 s.
21. Narodziny generała. Wybór opowiadań. Olsztyn: Pojezierze 1984, 286 s.
Zawartość
22. Droga do Sestos. [Opowieści historyczne]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1989, 229 s.
23. Krzyż na rozdrożu. [Wybór wierszy]. Wiersze wybrali: J.J. Rojek i M. Turkowski. Olsztyn: MG 1997, 80 s.
Zawartość
Prace redakcyjne i montaże:
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1966, 1980.
