BIO

Urodzony 22 lutego 1938 w Lublinie w rodzinie ziemiańskiej; syn Wiktora Turczyńskiego i Łucji z Miałkowskich vel Namiestnik, artystów malarzy. Początkowo przebywał w majątku rodzinnym Turczynówek na Podolu. Po wybuchu II wojny światowej i zajęciu ziem wschodnich przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich został wraz z matką i siostrą wywieziony do Kazachstanu. Od 1945 przebywał w Moskwie, gdzie zaczął uczęszczać do szkoły. W 1948 powrócił do Polski i zamieszkał w Lublinie; kontynuował naukę w Gimnazjum i Liceum im. S. Staszica. Po zdaniu matury w 1955 podjął studia polonistyczne, a następnie filozoficzne na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Debiutował w 1955 na łamach lubelskiej „Kameny” poematem Kandelabr Weimaru (nr 8/9) oraz opowiadaniem Dzikie kaczki (nr 10/12). Następnie pracował w redakcji „Kuriera Lubelskiego”; publikował wiersze w dodatku lubelskiego „Sztandaru Ludupt.Kultura i Życie” (1956-60; w 1957 pod pseudonimem A. Sas; tu też tłumaczenia wierszy z języka hiszpańskiego). Należał do Koła Młodych przy Oddziale Lubelskim Związku Literatów Polskich (ZLP). W 1959-61 przebywał we Francji (Paryż, Grenoble). W 1962-64 mieszkał w Olsztynie, gdzie był jednym z założycieli pisma pt.Przemiany” (1963-65), skupiającego młodzież literacką. W 1964 przeniósł się do Warszawy i objął funkcję redaktora technicznego w Biurze Wydawniczym Dom Książki. Od 1965 był wielokrotnie laureatem konkursów literackich (m.in. w 1970 otrzymał nagrodę im. J. Śpiewaka w Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim). Publikował wiersze na łamach „Kultury” (1964-66) oraz „Poezji” (1966-73). W 1969 debiutował jako dramatopisarz sztuką pt. Ubrani są nadzy. W tymże roku wyjechał do Bielska-Białej, gdzie przez rok pełnił funkcję kierownika literackiego Teatru Lalek „Banialuka” (1969); był współtwórcą I Europejskiego Biennale Teatrów Lalkowych w Bielsku-Białej. W 1970 zamieszkał w Koszalinie. Kontynuował twórczość literacką, drukując felietony, recenzje, artykuły, wiersze, opowiadania oraz tłumaczenia wierszy z języka rosyjskiego w miesięczniku „Fakty i Myśli” (1970-72), „Głosie Koszalińskim” (1973-75; podpisywał się też: Sas, BEZ ATU), „Teatrze” (1973-76; tu stała współpraca) oraz w „Głosie Pomorza” (1975-85; podpisywał się też: at., Tur). Współpracował (1970-2001) z koszalińską rozgłośnią Polskiego Radia. W 1971 ożenił się z Haliną Genowefą Olsińską, nauczycielką, poetką (publikującą jako Halszka Olsińska). W 1974-75 był kierownikiem oddziału poznańskiego pisma „Tydzień”. W 1977 nawiązał współpracę (m.in. jako lektor sztuk teatralnych) z Teatrem im. J. Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim. W 1977-88 był członkiem ZLP. W 1978 zamieszkał w Słupsku. Był członkiem Rady Wydawniczej Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego Pobrzeże oraz współpracownikiem (recenzentem) Oddziału Wojewódzkiego Koszalińskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego. W 1983 został prezesem Oddziału Słupskiego ZLP (zrezygnował po trzech miesiącach). W 1983-84 publikował liczne recenzje i artykuły w „Zbliżeniach” (tu w 1984 cykl felietonów literackich pt. Czarno na białym), a od 1985 ogłaszał (do 2001) eseje o literaturze i duchowości rosyjskiej na łamach białostockiego „Przeglądu Prawosławnego” (tu Wyż rosyjski 1998 nr 8, 1999 nr 10). W 1991 podjął stałą współpracę z miesięcznikiem „Twórczość”, publikując na jego łamach opowiadania, eseje i szkice. W 1992 został członkiem Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 1997 otrzymał nagrodę im. Księcia Konstantego Ostrogskiego, tzw. Laur Prawosławia za „twórcze określanie różnic między kulturą Zachodu a kulturą prawosławia”, a w 1999 za całokształt pracy literackiej nagrodę im. Świętego Brata Alberta. Podjął współpracę z Interdyscyplinarnym Zespołem Badań Sowietologicznych Uniwersytetu Łódzkiego jako współtłumacz i autor komentarzy do pism teologicznych i filozoficznych myślicieli rosyjskich XIX i XX wieku, wydawanych w serii „Idee w Rosji. Niemarksistowska filozofia rosyjska”. Szkice i prozę publikował na łamach „Twórczości” (2002) i „Toposu” (2005). Wyróżniony m.in. odznaką „Zasłużony dla Ziemi Koszalińskiej” (1978) i „Zasłużony Działacz Kultury” (1983) oraz Złotym Krzyżem Zasługi (1986). W 2005 otrzymał Nagrodę Specjalną Ministra Kultury i Sztuki oraz Nagrodę Prezydenta m. Słupska. Zmarł 15 listopada 2020 w Szczecinie.

Twórczość

1. Ubrani są nadzy. (Misterium w 2 aktach). Dialog 1970 nr 1 s. 31-53.

Nagrody

Nagroda w VIII Konkursie Debiutu Dramaturgicznego, zorganizowanym przez Teatr Ateneum w Warszawie w 1969.

2. Zaklinanie wosku albo Sprawa między złym a Janiołami góralskimi ułożona i spisana na Skrzycznem Górze Beskidzkiej w roku 1970. [Utwór dramatyczny]. Dialog 1970 nr 6 s. 5-30.

3. Pusta noc. [Utwór dramatyczny]. Dialog 1971 nr 8 s. 35-48. Prapremiera: Szczecin, Teatr „13 Muz 1972.

4. Źdźbło morza. [Wiersze]. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1971, 39 s.

Nagrody

Nagroda główna im. J. Śpiewaka w 1970.

Zawartość

Cykle: Apostrofa; Elegie; Trzy pieśni.

5. Ogród o poranku. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Zabrze, Teatr Nowy 1974.

Wyróżnienie w konkursie Ministerstwa Kultury i Sztuki oraz Komitetu Organizacyjnego Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu w 1973.

6. Pomódlmy się za wiatr. [Utwór dramatyczny]. Powst. przed 1974. Por. Słuchowiska radiowe.

Nagrody

Nagroda specjalna Gdańskiego Towarzystwo Przyjaciół Sztuki w 1974 (inf. autora).

7. Głowa zwierzęcia. [Wiersze]. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1977, 77 s.

8. Wypłuczysko. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1977, 115 s.

9. Złote psy. [Utwór dramatyczny]. Powst. przed 1977.

Przygotowano do wystawienia w Teatrze im. S. Jaracza w Olsztynie 1977/78.

10. Lot wśród luster. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1980, 166 s.

Tytuł pierwotny: Jak liść nieznany.

11. Łucja z jaskółczego ziela. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1980, 161 s.

12. Kobieta z mieczem w czaszce. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1981, 122 s.

Zawartość

Kobieta z mieczem w czaszce; Ueve, panienka, jak chmura w poświacie lecąca; Dzwon wszystkich diabłów; Katedra w brzuchu Lewiatana; Śniadanie po pogrzebie; Wzięcie w jasyr; Więzień obłoków.

13. Krew z krwi. [Powieść]. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1981, 208 s.

Tytuł pierwotny: Dynastia – legenda rodu.

14. Tyrania ziemi. [Powieść]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1981, 202 s.

15. Puste katedry. [Powieść]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1982, 131 s.

16. Dialogi z lisem. [Wiersze]. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie 1983, 75 s.

Zawartość

Cykle: Dialogi z lisem; Światło w mrok tężejące; Tercyny.

17. Krzyż pokutny. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1984, 113 s.

18. Upadek w Tartarię. [Opowiadanie]. Twórczość 1984 nr 6 s. 11-55. Przedruk zob. poz. .

19. Stance północne. [Wiersze]. Słupsk: Pobrzeże 1985, 32 s.

20. Ślepy ptak ruin. [Powieść]. Szczecin: Glob 1985, 243 s.

21. Fiasko. [Powieść]. Szczecin: Glob 1986, 223 s.

22. Hieronim von Himmelstrand. [Powieść]. Ks. 1-2. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1986, 1988, 318 + 411 s.

Ks. 1. Księżycowy jeździec; Ks. 2. Serce pełne kamieni.

23. Łąka kobiet. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1986, 198 s.

24. Martwy buńczuk. [Wiersze]. Szczecin: Glob 1986, 98 s.

Zawiera m.in. cykl: Elegie [19-31].

25. Popiół. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Słupsk, Teatr Dramatyczny 1986.

26. Piękna z Beauté. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1987, 114 s.

O malarzu J. Fouquet z XV w.

27. Skorpion na nowiu. [Powieść]. Szczecin: Glob 1988, 231 s.

28. Wiersze wybrane i Sonata bezksiężycowa. Posłowie: J. Krzyżanowski. Słupsk: Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pobrzeże 1988, 176 s.

Zawartość

Zawiera wiersze z poz. , , , , , – nadto cykl: Dominium litery.

29. Chłopiec na czerwonym koniu. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1991, 114 s. Przedruk zob. poz. .

30. Dwoistość królestwa. Wiersze. Słupsk: Zarząd Okręgu Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich 1995, 101 s.

Zawartość

Cykle: Pismo. (1976-1982); Trzciną na wietrze. (1983-1985); Przesilenie. (1986-1988); Dwoistość królestwa. (1989-1994).

31. Rzeki popiołu. Eseje. Warszawa: Czytelnik 1995, 274 s.

Dot. stosunków polsko-rosyjskich oraz specyfiki prawosławia.

Nagrody

Nagroda Fundacji Kultury w 1994.

Zawartość

Eseje: Rzeki popiołu; Rosja, moja baśń; Glosy do nienawiści; Winny smak antonówek; Światłość i rzeczy świetliste.

32. Mistrz Niewidzialnej Strony. [Powieść]. Poznań: W Drodze 1996, 405 s.

Dot. A. Rublowa.

Adaptacje

teatralne

Kaplica pod wezwaniem Trójcy Świętej na Zamku w Lublinie 1999.

radiowe

Adaptacja: W. Tkaczuk. Polskie Radio 2001.

33. Spalone ogrody rozkoszy. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1998, 132 s. Przedruk zob. poz. .

Przekłady

rosyjski

Sosžennye sady naslaždenij. [Przeł.] K. Starosielska. Družba Narodov”, Moskwa 1997 nr 10.

34. Tryptyk ruski. Białystok: Orthdruk 1998, 296 s.

Zawartość

Upadek w Tartarię [poz. ]; Chłopiec na czerwonym koniu [poz. ]; Spalone ogrody rozkoszy [poz. ].

35. Lustro weneckie. Opowiadania. Słupsk: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich 2000, 293 s.

Zawartość

Lustro weneckie; Usta nocy; List do Rosjanki pisany u krańca wieku.

36. Mgnienia. [Opowiadania]. Białystok: Orthdruk 2000, 168 s.

Zawartość

Zawiera krótkie etiudy literackie w częściach: Cały Raków; Mgnienia.

37. Znużenie. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 2000, 154 s.

Po przekładzie fragmentu na niemiecki powieść prezentowana jest na berlińskich stronach internetowych.

38. Ząb mądrości. Iwaszkiewiczowskie miejsca, znaki i symbole. [Szkice]. Koszalin: Millenium 2001, 335 s.

Zawartość

Cień i milczenie; Ząb mądrości; Książę Henryk o Złotych Włosach. Próba egzegezy mitograficznej „Czerwonych tarcz” Jarosława Iwaszkiewicza; Glosy i powidoki; Wariacje petersburskie albo Stawiszczanina ostatnie pieczęcie milczenia; Tano, czyli Starogermański bóg Wotan w kundla ruskiego odmieniony; Figura ojca. Archetyp i jego niektóre obrazy w prozie Jarosława Iwaszkiewicza.

39. Święto Ikony. [Rozprawa teologiczna]. Poznań: W Drodze 2002, 198 s. Wyd. 2 tamże 2006.

Zawartość

Natura naturata. – Natura naturans: I. Żywy ogień; II. Ikony na Dzień Paschy, czyli Zmartwychwstania Pańskiego. III; Ikony Dwunastu Świąt.

40. Dietdomszczyzna. [Opowiadanie]. Koszalin: Millenium 2005, 136 s.

41. Pan Bóg, pisarz i diabeł. Wstęp do opisu teodycei Jarosława Iwaszkiewicza. [Szkice]. Koszalin: Agencja „Millenium 2005, 144 s.

42. Znaki napowietrzne. Opowiadania z lat 1979-2003. Koszalin: Millenium 2005, 216 s.

43. Czuwanie. Wiersze. Bydgoszcz: Świadectwo 2006, 119 s.

44. Bezmiar. Eseje paradoksalne. Poznań: Biblioteka Telgte 2007, 132 s.

45. Latopis. Powieść doroczna. Warszawa: Prószyński i S-ka 2007, 320 s.

Słuchowiska radiowe, m.in.

Człowiek z czarnym gołębiem. Polskie Radio 1971.
Jazda figurowa w upalne popołudnie lata. Polskie Radio 1982.
Pomódlmy się za wiatr. Polskie Radio 1983.
Bez litości. Dialogi na krzyżówce. Polskie Radio 2001.
Małe misterium radiowe bez didaskaliów. Polskie Radio 2001.

Przekłady

1. H. Singh: Ahalja i księżyc. Opowieści i przysłowia pendżabskie. [Dla dzieci]. Przeł. z angielskiego A. Turczyński. Wstęp: A. Sieklucka. Szczecin: Glob 1989, 131 s.
2. A. Schmemann: Eucharystia. Misterium Królestwa. [Rozprawa teologiczna]. Przeł. z rosyjskiego A. Turczyński. Białystok: Orthdruk 1997, 199 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1988, 2001, 2002, 2006.

Słowniki i bibliografie

A. Świetlicka: Andrzej Turczyński. Wybór materiałów bibliograficznych. Słupsk: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Zarząd Okręgu 1995, 26 s. Wyd. 2 rozszerzone pt. Andrzej Turczyński. Bio-bibliografia. Słupsk: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich; Miejska Biblioteka im. M. Dąbrowskiej 2003, 52 s.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (M. Lalak).

Ogólne

Artykuły

H. Bereza: Umiejętności. Twórczość 1978 nr 8, przedruk w tegoż: Bieg rzeczy. Warszawa 1982 [recenzja maszynopisu powieści: Łucja z jaskółczego ziela; Dynastia – legenda rodu (wyd. później pt. Krew z krwi); Jak liść nieznany (wydana później pt. Lot wśród luster)].
H. Bereza: Kunsztowność. Twórczość 1982 nr 8, przedruk w tegoż: Obroty. Warszawa 1996 [recenzja maszynopisu: Łąka kobiet].
H. Bereza: Wielokierunkowość. Twórczość 1984 nr 6, przedruk w tegoż: Obroty. Warszawa 1996 [recenzja maszynopisu: Ślepy ptak ruin].
H. Bereza: Pokora. Twórczość 1988 nr 5, przedruk w tegoż: Obroty. Warszawa 1996 [recenzja maszynopisu: Mistrz Niewidzialnej Strony].
M. Orski: Spalone ogrody Andrzeja Turczyńskiego. W tegoż: Lustratorzy wyobraźni, rewidenci fikcji. Warszawa 2003.

Źdźbło morza

J. Mazurczyk: Kosmogonia morska. Jantar 1972 nr 10.

Ogród o poranku

Z. Sieradzka: Dom kobiet współczesnych ręką męską skreślony. Teatr 1975 nr 9.

Wypłuczysko

A. Kasiewicz: Dwa dni i jedna noc. Wiadomości 1977 nr 43.
L. Bugajski: Przed końcem świata. Twórczość 1978 nr 6.
A. Myszkowski: Koniec świata światów. Nowy Wyraz 1978 nr 3.
M. Sołtysik: Na moment przed końcem świata. Nowe Książki 1978 nr 4.
W. Odojewski: Realizm dwuznaczny. Wiadomości”, Londyn 1979 nr 17, przedruk w tegoż: Raptularz krytyczny. Lublin 1994.
J. Rogoziński: Odkrycie. Literatura 1979 nr 21.

Lot wśród luster

A. Kowalski: Bieżąca produkcja. Nowe Książki 1981 nr 9.
Cz. Kuriata. „Tygodnik Kulturalny1981 nr 14.
T.J. Żółciński: Człowiek z lustrem. Fakty 1981 nr 11.

Łucja z jaskółczego ziela

Cz. Kuriata: Udana próba. Tygodnik Kulturalny 1981 nr 7.

Kobieta z mieczem w czaszce

L. Bugajski: Lot i rozpad. Życie Literackie 1981 nr 27.
P. Kądziela: Od eksperymentu do socrealizmu. Nowe Książki 1981 nr 16 [dot. też: Tyrania ziemi].
T.J. Żółciński: Dojrzałym głosem. Fakty 1981 nr 42.

Krew z krwi

W. Mystkowski: Tropienie czasu, tropienie charakterów. Tygodnik Kulturalny 1982 nr 12.
A. Sobolewska: Od wcielenia do wcielenia. Twórczość 1983 nr 10.

Tyrania ziemi

P. Kądziela: Od eksperymentu do socrealizmu. Nowe Książki 1981 nr 16 [dot. też: Kobieta z mieczem w czaszce].

Dialogi z lisem

L. Żuliński: Pijany statek poezji. Nowe Książki 1984 nr 4.

Krzyż pokutny

D.T. Lebioda: Po drugiej stronie. Życie Literackie 1984 nr 36.
P. Szewc: Między historią a współczesnością. Twórczość 1985 nr 1.

Upadek w Tartarię

A. Litwinowicz: O prozie Turczyńskiego. „Archipelag1985 nr 5.

Ślepy ptak ruin

M. Dłużyk; I. Iwasiów: Dialog o „Ślepym ptaku ruin” Andrzeja Turczyńskiego. Głos Szczeciński 1986 nr 18.
I. Iwasiów: Wolni – umarli. Między Innymi 1986 nr 7/8.
M. Lalak: Jedno zdanie z przypisami. Między Innymi 1986 nr 7/8.
A. Staniszewski: Pamiętać i powtarzać do skończenia świata. Życie Literackie 1986 nr 32.
J. Stępień: Proza elitarna. Nowe Książki 1986 nr 10.
H. Bohuszewicz: Pisarz dla wybranych. Pobrzeże 1987 nr 5 [dot. też: Łąka kobiet; Fiasko].
A. Sobolewska: Rozbity kalejdoskop. Twórczość 1987 nr 5.
M. Lalak: Trzy rodzaje samotności: Sołtysik, Bitner, Turczyński. W tegoż: Niepokojąca reszta. Szczecin 2004 [dot. też: Fiasko].

Fiasko

H. Bohuszewicz: Pisarz dla wybranych. Pobrzeże 1987 nr 5 [dot. też: Łąka kobiet; Ślepy ptak ruin].
S. Olak: Gra z notesem. Nowe Książki 1987 nr 1.
M. Orski: Między nicością a nieśmiertelnością. Twórczość 1987 nr 4.
M. Lalak: Trzy rodzaje samotności: Sołtysik, Bitner, Turczyński. W tegoż: Niepokojąca reszta. Szczecin 2004 [dot. też: Ślepy ptak ruin].

Hieronim von Himmelstrand

T.J. Żółciński: Te opowieści ze strefy cienia. Nowe Książki 1988 nr 1 [dot. też: Piękna z Beauté].

Łąka kobiet

H. Bohuszewicz: Pisarz dla wybranych. Pobrzeże 1987 nr 5 [dot. też: Ślepy ptak ruin; Fiasko].
J.Z. Lichański: Łąka kobiet?Nowe Książki1987 nr 7/8.

Martwy buńczuk

M. Bartnicki: Odwlec przemijanie. Kultura 1986 nr 36.
M. Lalak: Stronica piasku. Morze i Ziemia 1986 nr 34.
M. Bartnicki: Odwlec przemijanie. Okolice 1987 nr 11.

Piękna z Beauté

W. Mystkowski: Metafora historii. Kultura 1988 nr 28.
T.J. Żółciński: Te opowieści ze strefy cienia. Nowe Książki 1988 nr 1 [dot. też: Hieronim von Himmelstrand. Ks. 1.].

Skorpion na nowiu

T. Błażejewski: Mit wiecznego powrotu. Nowe Książki 1989 nr 6.

Chłopiec na czerwonym koniu

B. Klukowski: Chłopiec z transportu. Nowe Książki 1992 nr 10.
M. Lengren: Okrutna baśń. Twórczość 1993 nr 3.
M. Orski: A. Turczyński: Ballada z katorgi. W tegoż: A mury runęły. Wrocław 1995.

Rzeki popiołu

A. Bagłajewski: Rosja – piękna baśń. Twórczość 1996 nr 8.
A. Czachowska: Rzeki bez powrotu. Życie Warszawy 1996 nr 39.
S. Sterna-Wachowiak: Zagadki rosyjskiego sfinksa. Nowe Książki 1996 nr 10 [dot. też: Mistrz Niewidzialnej Strony].

Mistrz Niewidzialnej Strony

S. Sterna-Wachowiak: Zagadki rosyjskiego sfinksa. Nowe Książki 1996 nr 10 [dot. też: Rzeki popiołu].

Spalone ogrody rozkoszy

H. Gosk: Palimpsesty. Nowe Książki 1998 nr 6.
M. Orski: Kroniki „Utraty”, kroniki „Upadku. Przegląd Powszechny 1998 nr 11.
P. Przywara: Unikat. Twórczość 1998 nr 11.

Lustro weneckie

L. Bugajski: Wszystkim jest źle i niewygodnie. Twórczość 2000 nr 9.
M. Orski: Jak hartowano Bożydara. Nowe Książki 2001 nr 2.

Mgnienia

Z. Chojnowski: Pejzaże z pamięci. Nowe Książki 2001 nr 7.
J. Tyborczyk: Fenomena. Akant 2001 nr 3.
J. Wciórka: Jestność. Arkusz 2001 nr 3.

Znużenie

P. Czapliński: Więźniowie czasu. Nowe Książki 2001 nr 3.
D. Nowacki: Wokół Kanta. „Gazeta Wyborczadod. Książki 2001 nr 1.
M. Orski: Cierpienia starego radcy. Odra 2001 nr 7/8.

Ząb mądrości

Z. Chojnowski: Połamany ząb mądrości. Nowe Książki 2002 nr 3.

Święto Ikony

R. Romaniuk: Myśląc, wierząc, patrząc. Nowe Książki 2002 nr 12.

Dietdomszczyzna

M. Orski: Kroniki utraty i upadku. Nowe Książki 2005 nr 11.

Pan Bóg, pisarz i diabeł

R. Romaniuk: Pan Bóg i diabeł Andrzeja Turczyńskiego. Nowe Książki 2006 nr 1.

Znaki napowietrzne

A. Nęcka: Poszukiwanie obecności. Nowe Książki 2006 nr 4.