BIO
Urodzony 29 grudnia 1912 we Lwowie w rodzinie robotniczej; syn Stanisława Trzynadlowskiego i Katarzyny z domu Wieser. W 1925-31 uczęszczał do VII Gimnazjum im. T. Kościuszki (neoklasycznego) we Lwowie. Następnie w 1931-36 studiował polonistykę i historię sztuki na Uniwersytecie Jana Kazimierza (UJK) we Lwowie. Równocześnie pracował w drukarni jako zecer. Zmuszony trudnościami materialnymi do przerwania studiów, uczył w szkole średniej. W tym okresie rozpoczął współpracę z pismami lwowskimi. Debiutował w 1937 na łamach „Sygnałów” wierszami pt. Przeczucie i Przemiana (nr 28). Artykuły i sprawozdania publikował w „Gazecie Lwowskiej” i w wiedeńskich pismach polonijnych. Po wybuchu II wojny światowej mieszkał nadal we Lwowie, zajętym przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Na początku grudnia 1939 uzyskał magisterium na UJK. W 1940 ożenił się z Izabelą Prószyńską. Pracował jako nauczyciel. Równolegle w 1940-41 studiował polonistykę i historię na Państwowym Uniwersytecie Ukraińskim im. I. Franki. Podczas okupacji niemieckiej pracował jako robotnik, urzędnik, stróż, później pracownik w kasynie niemieckim. Brał udział w działalności konspiracyjnej, tajnym nauczaniu oraz w konspiracyjnym życiu literackim. Uczestniczył w wykładach prowadzonych przez prof. Stefanię Skwarczyńską na tajnym UJK. Jesienią 1944 po wkroczeniu Armii Czerwonej podjął ponownie pracę nauczycielską. W kwietniu 1945 wyjechał w ramach tzw. repatriacji ze Lwowa i zamieszkał początkowo w Krakowie, a następnie w Łodzi, gdzie pracował kolejno jako asystent (do 1950), starszy asystent i adiunkt w Katedrze Teorii Literatury Uniwersytetu Łódzkiego (UŁ). W 1946 został członkiem Łódzkiego Towarzystwa Naukowego. W 1946-47 prowadził w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej wykłady z nauki o wierszu. W 1947 doktoryzował się na podstawie rozprawy pt. Poetyka nowszych kierunków poetyckich na tle ogólnej teorii sztuki (promotorka prof. S. Skwarczyńska). W 1948-50 wykładał teorię literatury w Instytucie Pedagogicznym w Warszawie. Rozprawy z zakresu teorii literatury ogłaszał w tym czasie głównie w „Pracach Polonistycznych”, które współredagował w 1946-57. Pracował również w szkolnictwie średnim i był współautorem poradników metodycznych. W 1950 przeniósł się do Wrocławia, gdzie do 1963 pełnił obowiązki kolejno redaktora literackiego, zastępcy redaktora naczelnego, redaktora naczelnego i dyrektora Wydawnictwa Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Równocześnie w 1950-52 prowadził wykłady zlecone z historii literatury powszechnej na UŁ, zaś w 1950-57 wykłady zlecone z teorii literatury i z nauk pomocniczych na Uniwersytecie Wrocławskim (UWr.). W 1952 uzyskał habilitację na UWr. W 1956 został członkiem Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego (WrTN; w 1964-68 sekretarz generalny, od 1985 wiceprezes, od 1986 członek honorowy). Inicjował tzw. wrocławskie czwartki naukowe we WrTN. W 1957 otrzymał stanowisko docenta UWr. W 1958 został członkiem Instytutu Śląskiego w Opolu. W 1965-83 kierował Zakładem Teorii Literatury UWr. W 1966 został mianowany profesorem nadzwyczajnym UWr. W 1968-72 zajmował stanowisko prorektora do spraw nauki UWr. Należał do kolegiów redakcyjnych pism: „Zagadnienia Rodzajów Literackich” (od 1958, współredaktor od 1960, w komitecie redakcyjnym do 1995), „Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” (współredaktor w 1966-95) oraz roczników „Litteraria” (1969-95) i „Annales Silesiae” (od 1972). Opracowywał dział Teoria literatury w „Roczniku Literackim” za lata 1969-83. Wchodził w skład komitetów redakcyjnych serii: Książki o Książce (1969-85), Acta Universitatis Wratislaviensis (jako redaktor naczelny w 1970-95), Studia o Książce (od 1976) i Ze Skarbca Kultury (od 1977). W 1973 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. W 1975 utworzył Pracownię Filmoznawczą Instytutu Filologii Polskiej UWr., którą następnie kierował; rozwijał także własne badania w zakresie filmologii. Był współzałożycielem i współredaktorem „Studiów Filmoznawczych” (od 1976). Wchodził w skład komitetu redakcyjnego „Prac Naukoznawczych i Prognostycznych”, wydawanych przez Politechnikę Wrocławską (od 1976). W 1976-95 był stałym opiekunem naukowym Interdyscyplinarnego Metodologicznego Seminarium Doktoranckiego przy Towarzystwie Przyjaciół Nauk (TPN) w Legnicy, w 1977-83 doradcą, później konsultantem naukowym w Instytucie Kształcenia Nauczycieli i Badań Oświatowych we Wrocławiu. Kilkakrotnie otrzymał nagrody Ministra Oświaty, Szkolnictwa Wyższego i Techniki (1968, 1977, 1980, 1983, 1986). W 1979 otrzymał nagrodę naukową miasta Wrocławia, w 1983 nagrodę naukową im. W. Pietrzaka. Po przejściu na emeryturę w 1983 kontynuował pracę naukową. W 1990 otrzymał nagrodę im. H. Sienkiewicza, w 1993 doktorat honoris causa Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Był członkiem i aktywnym działaczem wielu towarzystw, w tym Dolnośląskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego we Wrocławiu (przewodniczący Rady Naukowej, wiceprezes), Towarzystwa Wiedzy Powszechnej (prezes oddziału wrocławskiego), członkiem honorowym TPN w Legnicy oraz Karkonoskiego Towarzystwa Naukowego w Jeleniej Górze (prezes). Przewodniczył Komisji Poetyki i Stylistyki Słowiańskiej Międzynarodowego Komitetu Slawistów. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1967), Orderem Sztandaru Pracy I klasy (1967), odznaką „Zasłużony Nauczyciel PRL”, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”. Zmarł 18 maja 1995 w Jeleniej Górze.
Twórczość
1. Diariusz kultury łódzkiej. [Współautorka:] A. Kowalska. „Prace Polonistyczne” 1946-1948.
– za lata 1939-1945. Seria 4: 1946 s. 224-262.
– za rok 1946. Seria 5: 1947 s. 343-378.
– Rok 1947. Seria 6: 1948 s. 289-327.
Wyd. łączne: Diariusz kultury łódzkiej 1945-1947. Łódź 1977, 56 s. Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
2. Poradnik metodyczny do wypisów polskich dla klasy 6 szkoły podstawowej Jerzego Kreczmara i Juliusza Saloniego „Na przełomie”. [Współautor:] E. Sawrymowicz. Łódź: Poligrafika 1947, 46 s.
3. Poradnik metodyczny do wypisów polskich dla klasy 7 szkoły podstawowej Jerzego Kreczmara i Juliusza Saloniego „Nad poziomy”. [Współautor:] E. Sawrymowicz. Łódź: Poligrafika 1947, 44 s.
4. Studia literackie. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1955, 180 s.
Zawartość
5. Powieść polska w latach 1945-1960. (Problematyka wojenna). Wrocław 1961, powielone.
6. Powieść polska lat 1945-1964 w poszukiwaniu bohatera. Wrocław: Katedra Literatury Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego 1964, 21 s., powielone.
7. Zakład Narodowy imienia Ossolińskich 1817-1967. Zarys dziejów. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1967, 164 s.
Przekłady
francuski
serbsko-chorwacki
8. Edycje pomnikowe Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich Wydawnictwa Polskiej Akademii Nauk. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1973, 71 s. Wyd. nast. uzupełnione tamże 1992, 113 s.
9. Program odczytowy TWP (architektura, budownictwo, urbanistyka, film, kino, telewizja, książka i jej dzieje, literatura polska i powszechna, literatura rosyjska, sztuka, teatr). [Współautorzy:] A. Matuszczyk, K. Sobolski. Warszawa 1973, 248 s.
10. Społeczno-oświatowe funkcje i perspektywy rozwojowe uniwersytetów powszechnych. Warszawa 1973, 20 s. Wyd. 2 pt. Społeczno-oświatowe funkcje uniwersytetów powszechnych. Warszawa 1978.
11. Edytorstwo. Tekst, język, opracowanie. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne 1976, 154 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 uzupełnione 1978, wyd. 3 1983.
12. Herb miasta Wrocławia. [Katalog wystawy]. Wrocław: Muzeum Historyczne 1976, [8] k.
13. Rozważania nad semiologią powieści. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1976, 108 s. „Prace Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego”, seria A, 184.
14. Sztuki plastyczne, teatr. Zestaw tematyczny problematyki odczytowej Tow[arzystwa] Wiedzy Powszechnej. Warszawa 1976, 24 s.
15. Małe formy literackie. [Rozprawa]. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1977, 143 s. „Prace Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego”, seria A, 197.
16. Problemy terminologii nauk podstawowych humanistyki. Warszawa 1978, 26 s. Polska Akademia Nauk, Komitet Naukoznawstwa, Sekcja Terminologii.
17. Zakres pojęciowy pisarstwa technicznego. Warszawa: Wydawnictwo Czasopism Technicznych NOT [Naczelnej Organizacji Technicznej] 1978, 19 s.
18. Autor – dzieło – wydawca. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1979, 201 s. Wyd. 2 uzupełnione tamże 1988.
19. Sztuka słowa i obrazu. Studia teoretycznoliterackie. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1982, 525 s.
Zawartość
Przekłady
francuski
20. Zakład Narodowy imienia Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk. [Informator]. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1987, 52 s.
Przekłady
angielski
niemiecki
21. Kulturowa problematyka regionu a dolnośląskie towarzystwa naukowe. [Referat]. Wrocław: „Silesia” 1993, 21 s.
Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.
Prace redakcyjne
– 1966/1967. 1966, 50 s.
– 1968/1969. 1969, 215 s.
– 1969/1970. 1970, 206 s.
– 1971/1972. 1972, 209 s.
[T.] 1. 1945-1979, 404 s.
[T.] 2. 1974-1994, 354 s.
Nadto redakcja następujących tomów z serii „Książki o Książce”
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1979, 1982.
