TROJANOWICZOWA Zofia

Urodzona 1 października 1936 w Poznaniu; córka Stanisława Muszyńskiego, kupca, i Kazimiery z Schubertów. W czasie okupacji niemieckiej została w 1939 wraz z rodziną wysiedlona z Poznania i przebywała kolejno w Warszawie, Garbatce i w Radomiu. Po zakończeniu wojny powróciła w 1945 do Poznania. Od 1949 uczęszczała do poznańskiego Liceum Ogólnokształcącego im. Generałowej J. Zamoyskiej i w 1953 zdała tam maturę. W tymże roku podjęła studia z zakresu filologii polskiej na Uniwersytecie Poznańskim (od 1955 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, UAM). W 1957 złożyła egzamin magisterski i została asystentem w Katedrze Literatury Polskiej UAM. Debiutowała w 1958 recenzją książki W. Abramowicza pt. Seksterny wykładów kowieńskich Adama Mickiewicza, ogłoszoną w „Pamiętniku Literackim” (nr 3; podpisana Zofia Muszyńska). W następnych latach kontynuowała badania nad literaturą epoki romantyzmu, a szczególnie twórczością C. Norwida. Równocześnie uczestniczyła w pracach zespołu przygotowującego w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk (IBL PAN) Bibliografię literatury polskiej «Nowy Korbut», serię Literatura pozytywizmu i Młodej Polski (wyd. 1970-82). W 1961 wyszła za mąż za Romana Trojanowicza, lekarza. W 1965 na podstawie rozprawy Rzecz o młodości Norwida (promotor prof. Zygmunt Szweykowski) uzyskała na UAM stopień doktora nauk humanistycznych i od 1966 pracowała na stanowisku adiunkta (początkowo nadal w Katedrze Literatury Polskiej, a po reorganizacji uczelni w 1970 w Zakładzie Historii Literatury Polskiej Instytutu Filologii Polskiej). W 1966 została członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Wyjeżdżała na zagraniczne stypendia naukowe, m.in. do Paryża (1971, 1982). W 1972 weszła w skład komitetu redakcyjnego wydawanej w IBL PAN serii „Historia i Teoria Literatury”; od 1976 należała do zespołu autorskiego opracowywanego w Instytucie przewodnika biobibliograficznego Pisarze polscy (gotowy w maszynopisie w 1987; wyd. zmienione i uzupełnione pt. Dawni pisarze polscy). W 1978 habilitowała się na UAM na podstawie rozprawy Ostatni spór romantyczny. Cyprian Norwid – Julian Klaczko i w następnym roku otrzymała stanowisko docenta tej uczelni. W 1980 została członkiem korespondentem Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (KUL). Należała do Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego (NSZZ) „Solidarność” (1980-93). Współpracowała z niezależną prasą; artykuły i teksty publicystyczne zamieszczała m.in. w miesięczniku „Środowisko”, organie NSZZ „Solidarność” przy UAM (członek kolegium redakcyjnego w 1980-82; tu m.in. rubryka pt. Mała kronika; także pod pseudonimem Marianna K.) oraz w periodyku „Obserwator Wielkopolski” (1984; podpisana (Marianna K.)). Od 1981 była członkiem komitetu redakcyjnego wydania krytycznego Dzieł wszystkich Adama Mickiewicza pod redakcją prof. Konrada Górskiego. W 1981-87 pełniła funkcję wicedyrektora do spraw dydaktycznych Instytutu Filologii Polskiej UAM. W 1983 weszła w skład komitetu redakcyjnego wydawanych przez Towarzystwo Naukowe KUL roczników „Studia Norwidiana”. W 1987 zorganizowała przy Instytucie Filologii Polskiej UAM Pracownię Kalendarza Życia i Twórczości Cypriana Norwida i została jej kierownikiem. Odbywała podróże naukowe, m.in. do Rzymu (1987), Irkucka (1991), Petersburga (1992) i Paryża (1992, 1996). Należała do Wielkopolskiego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” (1989), w 1990 została członkiem Unii Demokratycznej (od 1994 Unii Wolności). W 1990 objęła kierownictwo Zakładu Literatury Polskiej XIX wieku (od 1996 Zakład Literatury Romantyzmu) UAM. W tym też roku została powołana do Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego (do 1993). W 1991 otrzymała tytuł profesora. Od 1993 uczestniczyła w pracach komitetu redakcyjnego Dzieł Adama Mickiewicza (wydanie rocznicowe 1798-1998). W 1993-96 była dyrektorem Instytutu Filologii Polskiej UAM; równocześnie zasiadała w Komitecie Nauk o Literaturze Polskiej PAN. W 1998 uzyskała tytuł profesora zwyczajnego UAM. Należała do prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Obchodów 200. Rocznicy Urodzin Adama Mickiewicza (1998). W 1999 weszła w skład Centralnej Komisji do Spraw Tytułów i Stopni Naukowych. Jest członkiem komitetu redakcyjnego wydania krytycznego Dzieł wszystkich Cypriana Norwida. Odznaczona m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1981), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1990), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1993), medalem Wojewody Poznańskiego „Ad Perpetuam Rei Memoriam” (1997). W 2007 otrzymała odznaczenie Zasłużony Kulturze – Gloria Artis przyznane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zmarła 17 listopada 2015 w Poznaniu.