BIO

Urodzony 9 grudnia 1906 w Częstochowie; syn Stefana Troczyńskiego, pracownika technicznego kolejnictwa, i Wandy z Piaseckich. Uczęszczał do Państwowego Gimnazjum im. H. Sienkiewicza w Częstochowie, a następnie kontynuował naukę kolejno w Gimnazjum im. M. Kopernika w Łodzi (od 1919) i Gimnazjum im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu (od 1920). Pierwszy artykuł pt. Nacjonalizm a polska myśl mocarstwowa ogłosił w 1923 w poznańskiej jednodniówce „Polska Mocarstwowa”. W 1925 uzyskał świadectwo dojrzałości i podjął studia na Uniwersytecie Poznańskim (UPozn.), równolegle z zakresu polonistyki i socjologii. Brał udział w studenckim życiu naukowym i społeczno-politycznym. Należał do Koła Polonistów UPozn. Był redaktorem naczelnym organu Legii Akademickiej – dwutygodnika „Przegląd Akademicki” (1926), a potem monarchistycznego pisma „Myśl Mocarstwowa” (1927). W 1928 uzyskał na UPozn. stopień doktora na podstawie pracy pt. Teoria poetyki. Szkic z zakresu metodologii nauki o literaturze (promotor prof. Tadeusz Grabowski). W tymże roku debiutował artykułem pt. Zagadnienie literatury narodowej, ogłoszonym w dodatku „Dziennika Poznańskiegopt.Literatura i Sztuka” (nr 7; podpisanym Konstantyn Troczyński), a także współpracował z nowo założonym poznańskim dwutygodnikiem „Życie Literackie” (do likwidacji pisma w grudniu 1928; redaktor odpowiedzialny nr 2-4; teksty podpisywał też: K.T., K. Tr.). W 1929-30 był współpracownikiem „Dziennika Poznańskiego” (redaktor działu krytyki literackiej i teatralnej; recenzje podpisywał też: Dr. K.T., K.T., K. Tr., (tr)). Należał do grona założycieli klubu literackiego Loża w Poznaniu (w 1928), współpracował z czasopismem „Prom” (1932-33), organem poznańskiego klubu poetów Prom, był członkiem Klubu Literackiego (powstałego z połączenia Loży i Promu) działającego w Poznaniu w 1933. W 1929-34 trzykrotnie otrzymywał roczne stypendia Funduszu Kultury Narodowej, podczas których kontynuował studia z zakresu estetyki i socjologii literatury w Paryżu (1929/30, 1931/32), w Lipsku i Berlinie (1931/32) oraz w kraju (1933/34). Pracował jako nauczyciel w poznańskich szkołach średnich: Gimnazjum im. K. Marcinkowskiego (1930/31) i Gimnazjum im. I. Paderewskiego (1932/33). Ożenił się z Leokadią Bajon. Zajmował się teorią literatury i krytyki literackiej, pisał artykuły, szkice i recenzje poświęcone literaturze współczesnej oraz recenzje teatralne. W 1932-39 współpracował z „Dziennikiem Poznańskim”; artykuły i recenzje drukował też m.in. w pismach: „Pion” (1933-34) i „Życie Literackie” (1934-35; podpisywane też K. Tr.); od jesieni 1935 był stałym recenzentem teatralnym w „Nowym Kurierze” (do 1939). Od 1933 należał do Związku Zawodowego Literatów Polskich. W 1934 podjął pracę w rozgłośni poznańskiej Polskiego Radia na stanowisku referenta prasowego i kierownika literackiego (do 1937). Był współorganizatorem czwartków literackich w Pałacu Działyńskich w Poznaniu (od 1934). Habilitował się w 1939 na podstawie rozprawy Artysta i dzieło. Studium o «Próchnie» Wacława Berenta (wniosek z 1936 o habilitację na podstawie pracy Elementy form literackich został odrzucony). Prowadził wykłady i zajęcia zlecone w Katedrze Historii Literatury Polskiej UPozn. Po wybuchu II wojny światowej udał się (wraz z innymi członkami redakcji „Dziennika Poznańskiego”) do Warszawy, skąd powrócił z chwilą kapitulacji. Wysiedlony z Poznania w grudniu 1939, przebywał krótko w Sandomierskiem, a następnie zamieszkał w Krakowie. Utrzymywał się z pracy w charakterze ekspedienta w sklepie rybnym. Wykładał w tajnej szkole podchorążych. W kwietniu 1942 został (wraz z grupą literatów i dziennikarzy) aresztowany w Kawiarni Plastyków w Krakowie i po krótkim zatrzymaniu w więzieniu na Montelupich wywieziony do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, gdzie zginął rozstrzelany 27 maja 1942.

Twórczość

1. Teoria poetyki. Szkic z zakresu metodologii nauki o literaturze. Powst. 1928. Druk fragmentów pt. Przedmiot i podział nauki o literaturze. W: Księga pamiątkowa Koła Polonistów Uniwersytetu Poznańskiego. Poznań 1931 s. 171-197; przedruk w: Teoria badań literackich w Polsce. T. 2. Kraków 1960 s. 16-34. Druk całości zob. poz. (t. 1) s. 71-124.

Rozprawa doktorska.

2. Rozprawa o krytyce literackiej. Zarys teorii. Poznań: J. Jachowski 1931, 117 s. Przedruk zob. poz. (t. 1).

3. Zagadnienia dynamiki poezji. [Rozprawa]. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk 1934, 101 s. Prace Komisji Filologicznej, t. 6 z. 1. Wyd. nast. Würzburg: Journalfranz” Arnulf Liebing 1972 [przedruk fototypiczny]. Przedruk zob. poz. (t. 1).

4. Od formizmu do moralizmu. Szkice literackie. Poznań: J. Jachowski, Księgarnia Uniwersytecka 1935, 86 s. Przedruk zob. poz. (t. 1).

Zawartość

Słowo wstępne. – Próba krytyki „Pałuby” [K. Irzykowskiego]; Od [M.] Prousta do [E.A.] Poego. Uwagi o najnowszej powieści europejskiej; Estetyka literackiego reportażu; Intymność i forma. W sprawie pojęcia czystej liryki; Krytyk i twórca; O istocie sztuki; „Kopuła wzniosłości”. Rzecz o sztuce jako wartości moralnej; Porządek moralny sztuki.

5. Elementy form literackich. [Rozprawa]. Poznań: J. Jachowski, Księgarnia Uniwersytecka 1936, 72 s. Przedruk zob. poz. (t. 1).

6. Artysta i dzieło. Studium o „Próchnie” Wacława Berenta. Poznań: Księgarnia W. Górski, G. Tetzlaw 1938, 77 s. Przedruk zob. poz. (t. 1).

7. Pisma wybrane. T. 1-3. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1998-2000.

T. 1. Studia i szkice z nauki o literaturze. Oprac. [i wstęp]: S. Dąbrowski. 1998, 461 s.

Zawartość

Zawiera przedruk poz. , , , , , .

T. 2. Prace krytycznoliterackie. Oprac., posłowie edytora i zestawienie bibliograficzne: S. Dąbrowski. Przypisy: H. Markiewicz. 1998, 367 s.

Zawartość

O literaturze obcej: Kompromitacja symbolu. Rzecz o Irenie Forsyte [z „Sagi rodu Forsyte'ów” J. Galsworthy'ego]; Thomas Mann. Uwagi porównawcze o literaturze polskiej i niemieckiej; Romantyzm etyki honoru. Z powodu „Lorda Jima” Josepha Conrada; Groteska i hymn. Z powodu Céline'a „Podróż do kresu nocy”; Tematy proustowskie. W sprawie tłumaczenia dzieł Marcelego [!] Prousta; Biblioteka dramatyczna „Drogi”. „Edyp” André Gide'a; André Gide. Z okazji 65. rocznicy urodzin pisarza; [K.] Hamsun, [W.S.] Reymont, [I.J.] Singer... Uwagi o powieści współczesnej, rozważanej z punktu widzenia estetyki epopei; Karol Péguy; Nowy polski André Gide [„Lochy Watykanu” w przekł. T. Boya-Żeleńskiego]; Prousta wydanie dla dzieci. Impresje laika [dot. M. Proust: W poszukiwaniu straconego czasu. Przekł. T. Boy-Żeleński]; Kocham [K.] Hamsuna [dot.: A życie toczy się dalej]; Krytykom Prousta do notatnika. – O typ kultury polskiej: O potrzebie intelektualizmu; O pedantyzmie subtelności; Szymon Szymonowic. Uwagi barbarzyńcy o humanizmie i Tartuffe'a o szczerości; Postulat europejskości. Pretensje i fakty; Samowystarczalność literatury; Polacy i Murzyni. Uwagi o propagandzie literatury polskiej za granicą; Regionalizm w literaturze; O typ kultury polskiej. Artykuł J.E. Skiwskiego w „Pionie”; Wartości europejskie kultury polskiej. Artykuł dyskusyjny; Sprawa Sienkiewicza. Kilka uwag o artyzmie „Ogniem i mieczem”. – Aneks – Brzozowsciana: Stanisław Brzozowski – filozof kultury. (Z powodu książki [B.] Suchodolskiego o Brzozowskim); Stanisław Brzozowski – socjolog. Inwentarz zagadnień. – O typ krytyki literackiej: Legenda o Reymoncie; Obrona bebechizmu [dot.: K. Irzykowski: Walka o treść]; Dlaczego Irzykowski nie jest popularny? Na marginesie „Słonia wśród porcelany”; O grotesce i persyflażu. W sprawie kultury estetycznej środowiska; Na przekór. O niektórych metodach krytyki literackiej; Poeta czwartego wymiaru. Rzecz o Karolu Irzykowskim; Krytyk wchodzi we własne korzenie...; Uroki pięknego stylu. Przyczynek do dziejów snobizmu [dot.: B. Miciński: Podróże do piekieł]; Elementarz nowej krytyki; Oda do [A.] Nowaczyńskiego – rozpętanego; Od poziomu do stanowiska. Próba dyskusji [dot. poziomu krytki lit. w czasopismach]; Nie „Maskarada Albertyny” [dot. studium T. Boya-Żeleńskiego]; Duże i małe litery [o dobrym smaku w krytyce lit.]. – O prozie polskiej: Ostatnia powieść [A.] Struga [„Fortuna kasjera Śpiewankiewicza”]; Na ślepym torze [dot.: Z. Kisielewski: Błąd]; Z powrotem do żeromszczyzny [dot.: A. Strug: Klucz otchłani]; Fastrygi powieści [dot.: S.I. Witkiewicz: Nienasycenie]; Reportaż literacki. Piwnica podliteratury [dot.: Z. Uniłowski: Wspólny pokój]; Sylwetki laureatów. Michał Choromański, pierwszy laureat Polskiej Akademii Literatury; Sylwetki laureatów. Tadeusz Kudliński, laureat literatów krakowskich; „Sklepy cynamonowe” Brunona Szulca [!]; Stefan Żeromski. W dziesiątą rocznicę śmierci; Po zgonie Piotra Choynowskiego; Karol Irzykowski; Groteska formizmu; O Wacławie Sieroszewskim na serio; Odgrzewana twórczość. (Z powodu nowych wydań starych powieści Juliusza Kadena-Bandrowskiego); Zmierzch [Z.] Nałkowskiej; Indywidualizm bez przesłanek. Na marginesie twórczości Marii Kuncewiczowej; Arcydzieło literackiego sukcesu. O właściwą ocenę twórczości Marii Dąbrowskiej; Dookoła „Ferdydurke” [W. Gombrowicza]; Katastrofa na drugim torze [dot.: B. Schulz: Sanatorium pod Klepsydrą]; Wojna au ralenti [dot.: S. Rembek: W polu]; Talent w opałach [dot.: J. Parandowski: Niebo w płomieniach]; [J.] Iwaszkiewicz wspaniały; Albo – albo. Zagadnienia konstrukcji w powieści [dot.: M. Dąbrowska: Noce i dnie]; Nowy laureat PAL-u [dot.: J. Andrzejewski: Ład serca]; „Niecierpliwi”, ale cierpliwy czytelnik. Nowa powieść Zofii Nałkowskiej; Wielkość odnaleziona. O jednej scenie z „Czerwonych tarcz” Jarosława Iwaszkiewicza; Powieść z kluczem [dot.: S. Flukowski: Urlop bosmanmata Jana Kłębucha]; Nie ma sielanki [dot.: J. Iwaszkiewicz: Młyn nad Utratą]. – Aneks – Literatura faktu, reportaż, pamiętnik: Literatura surowego faktu. „Życiorys własny robotnika” [dot. autobiografii W. Berkana i J. Wojciechowskiego]; Surogat książki. Jak Boy został brązownikiem [dot. mecenatu T. Boya-Żeleńskiego nad J. Wojciechowskim]; Pamiętnik [S.] Wasylewskiego [dot.: Niezapisany stan służby]; Bankructwo reportażu. – O poezji polskiej: Czartakowskie dęby [dot.: E. Zegadłowicz: Dęby pod pełnią]; Leopold Staff. Laureat literacki miasta Lwowa; Od „Wiosny” do „Biblii Cygańskiej”. Siódmy tom wierszy Tuwima; Poezja Wojciecha Bąka; Poezje Jerzego Lieberta; Ryzyko optymizmu. Rzecz o Kazimierzu Wierzyńskim; Wojciech Bąk. Pierwszy laureat Akademii Niezależnych; Rozmowa z Wojciechem Bąkiem; Nowy tom poezji Wojciecha Bąka [dot.: Śpiewna samotność]; Sprawa Wojciecha Bąka. W odpowiedzi Karolowi Hubertowi Rostworowskiemu; Karmazynowy poemat Kazimierza Wierzyńskiego; Poezja Edwina Herberta [dot.: Narodziny płomienia]; Tadeusz Miciński. W dwudziestą rocznicę śmierci; Pesymizm integralny. Z powodu „Trzech zim” Czesława Miłosza; Umarł Bolesław Leśmian; Próba bilansu Skamandra. Z dziejów najnowszej poezji polskiej; Żart i głębokie znaczenie. O poezjach Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego [dot.: Utwory poetyckie]; Nowy tom poezji Wojciecha Bąka [dot.: Monologi anielskie]; Laureat literacki Warszawy. Leopold Staff. – Sytuacje i strategie literackie: Wyspiański i formułki. Refleksje pojubileuszowe; Awangarda idzie! Front ogólny „Linii”; Nieznany pisarz. Z powodu Edwina Jędrkiewicza „Sądu”; Czytelnik i książka. Uwagi intelektualisty o entuzjazmie; „Artyście wolno wszystko...” Preliminaria do krytyki „Zmór” Emila Zegadłowicza; Chimera ujarzmiona, czyli nareszcie redukcja sztuki [dot. zagadnienia wartości sztuki]; „Tu mi daj, Muzo...” [w związku z wystąpieniem K.H. Rostworowskiego z PAL]; Nie pisz o Murzynie, gdy go nie widziałeś... Dyskusja o autentyzmie; Odkrywam rezerwy. Czyżby istotnie ambicji jeszcze było za mało? [polemika z W. Boratyńskim o autentyzmie]; I Kalisz ma swego laureata [dot. S. Otwinowskiego]; Awangarda poetycka atakuje. Nowe czasopisma literackie [„Ateneum” i „Pióro”]; Artur Górski. Laureat państwowej nagrody literackiej 1938 roku; Żmija na ścieżce. Pojedynek literacki Marii Wielopolskiej z Kazimierą Iłłakowiczówną; Sztuka pod dyktaturą.

T. 3. Pisma teatralne. Oprac. [i wstęp:] D. Ratajczakowa. 2001, 352 s.

Zawiera recenzje teatralne ogłoszone przez Konstantego Troczyńskiego w „Nowym Kurierze” w latach 1935-1939.

8. Zoil. Pisarz i strategia; Sztuka, etyka, naród; Brzozowsciana. Podał do druku i oprac. K. Krasuski. Kraków: Arcana 2003, 175 s.

Książka zrekonstruowana przez edytora na podstawie zachowanych fragmentów i konspektu K. Troczyńskiego z 1939 r.

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 3. Warszawa 1964.
Wielkopolski słownik biograficzny. Warszawa 1981 (K. Sroczyńska).
D. Ratajczakowa: Konstanty Troczyński. W: Słownik polskich krytyków teatralnych. T. 1. Warszawa 1994.
S. Dąbrowski: Zestawienie bibliograficzne prac Konstantego Troczyńskiego. W: K. Troczyński: Pisma wybrane. T. 2. Kraków 1998.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (J. Wojnowski).
Słownik badaczy literatury polskiej. T. 6. Łódź 2003 (J. Starnawski).

Ogólne

Książki

S. Cieniawa: Sztuka i krytyka literacka. Studium poglądów estetycznych Konstantego Troczyńskiego. Rzeszów: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej 1977, 242 s.
K. Krasuski: Normy i formy. Konstanty Troczyński – teoretyk i krytyk literatury. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1982, 215 s. Polska Akademia Nauk. Komisja Nauk o Literaturze Polskiej.
S. Dąbrowski: Konstanty Troczyński – człowiek i doktryna. Zbiór rozpraw. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1988, 244 s. Polska Akademia Nauk. Komisja Nauk o Literaturze Polskiej [zawartość: Problem teorii czynności artystycznej. Rekonesans; „Anatomia fabuły”; „Autonomia” i logika fabuły. Problemy, analogie, perswazje; „Tektonika” gatunków fabularnych].

Artykuły

M. Piszczkowski: Polonistyka w latach 1926-1929. „Przegląd Humanistyczny” 1930 z. 1 [m.in. dot. fragmentu poz. : Przedmiot i podział nauki o literaturze].
M. Des Loges: Uroszczenia teorii czynności artystycznej. (Na marginesie prac Konstantego Troczyńskiego). [Cz. 1-2]. Życie Literackie 1937 nr 3, 4.
J. Ulatowski: Konstanty Troczyński – personalista. W: Balast serdeczny. Londyn 1946.
H. Markiewicz: Konstanty Troczyński. W: Teoria badań literackich w Polsce. T. 2. Kraków 1960.
S. Dziamski: Konstanty Troczyński. W tegoż: Zarys świeckiej myśli filozoficznej w Poznaniu w XIX i XX w. Poznań 1971.
J. Popowska: Konstantyn (Fragment wspomnień). W: 50 lat Poznańskiego Oddziału Związku Literatów Polskich 1921-1971. Poznań 1971.
T. Szyma: Od formalizmu do etycznej koncepcji sztuki. Współczesność 1971 nr 16.
A. Jelec-Legeżyńska: Między formalizmem a strukturalizmem. Nurt 1976 nr 4.
Cz. Latawiec: Spotkania z Konstantym Troczyńskim. Nurt 1976 nr 4.
S. Dąbrowski: Problem teorii czynności artystycznej. Rekonesans. (Na marginesie prac Konstantego Troczyńskiego). Przegląd Humanistyczny 1977 nr 9, przedruk w tegoż: Konstanty Troczyński – człowiek i doktryna. Wrocław 1988.
K. Krasuski: Poetyka w systemie krytycznoliterackim Konstantego Troczyńskiego. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach Prace Historycznoliterackie 1977 nr 162.
K. Krasuski: O nowy model monografii literackiej. (Z metodologii Konstantego Troczyńskiego). Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach 1978 nr 204.
K. Krasuski: Troczyński o Irzykowskim. Nurt 1978 nr 4.
S. Dąbrowski: Anatomia fabuły. (Na marginesie prac Konstantego Troczyńskiego). W: Tekst i fabuła. Wrocław 1979, przedruk w tegoż: Konstanty Troczyński – człowiek i doktryna. Wrocław 1988.
P. Lehr-Spławiński: Poetyka a prakseologia. Przegląd Humanistyczny 1979 nr 3 [m.in. dot. K. Troczyńskiego].
K. Krasuski: Terminologia literaturoznawcza Konstantego Troczyńskiego w zakresie liryki. Ruch Literacki 1980 nr 4.
D. Ratajczak: Recenzent teatralny w latach kryzysu. Pamiętnik Teatralny 1980 nr 3/4; przedruk w tejże: Fotel recenzenta. Poznań 1981.
S. Dąbrowski: Autonomia” i logika fabuły. Problemy, analogie, perswazje. (Na marginesie prac Konstantego Troczyńskiego). Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Gdańskiego. Prace Historycznoliterackie 1982 z. 7, przedruk w tegoż: Konstanty Troczyński – człowiek i doktryna. Wrocław 1988.
S. Dąbrowski: Tektonika” gatunków fabularnych. (Na marginesie prac Konstantego Troczyńskiego). Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Gdańskiego. Prace Historycznoliterackie 1982 z. 7, przedruk w tegoż: Konstanty Troczyński – człowiek i doktryna. Wrocław 1988.
S. Dąbrowski: K. Troczyński. droga „między formizmem a moralizmem”. W: O wartościowaniu w badaniach literackich. Lublin 1986.
K. Krasuski: Troczyński – zapomniany interpretator Conrada. Informator Polskiego Klubu Conradowskiego 1989 t. 8.
S. Dąbrowski: W sprawie problemu warstwy językowej dzieła literackiego w ujęciu Konstantego Troczyńskiego. Obserwacja i domysł. Przegląd Humanistyczny 1990 nr 2.
Cz. Dutka: Dowiadczenie tekstu: Kleiner – Troczyński – Ortwin. W tegoż: Literatura – badacz i krytyk. Zielona Góra 1990, wyd. 2 tamże 2000.
S. Dąbrowski: Konstantego Troczyńskiego „dynamika literatury. (Wstępny szkic problematyki). Przegląd Humanistyczny 1991 z. 2.
S. Dąbrowski: Od doktoratowego szkicu ku rozwiniętej doktrynie teoretycznoliterackiej. Logika i dynamika drogi naukowej Konstantego Troczyńskiego. Pamiętnik Literacki 1991 z. 1.
S. Podobiński: Język i styl eseistyki Konstantego Troczyńskiego. Zeszyty Historyczne Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie 1997 z. 4.
Cz.P. Dutka: Doświadczenie tekstu: Kleiner – Troczyński – Ortwin. W tegoż: Literatura – badacz i krytyk. Zielona Góra 2001.

Rozprawa o krytyce literackiej

M. Giergielewicz: Teoria literatury. Polonista 1932 z. 4.

Zagadnienia dynamiki poezji

T. Grabowski: Przegląd piśmiennictwa. Przegląd Powszechny 1934 t. 203 nr 609.
M. Giergielewicz: Twórczość artystyczna w świetle nowych badań. (Łempicki, Suchodolski, T.). Ruch Literacki 1936 nr 4.

Od formizmu do moralizmu

H. Elzenberg: Metafizyka reportażu; Etyczny charakter sztuki. Pion 1935 nr 38, 39, przedruk w: H. Elzenberg: Wartość i człowiek. Toruń 1966.
T. Grabowski: Przegląd piśmiennictwa. Przegląd Powszechny 1935 t. 208 nr 10 [m.in. o pracy K. Troczyński].
S. Rogoż: Pegaz wierzgnął. Wiadomości Literackie 1935 nr 47.
S. Dąbrowski: Logos i etos teoretyka literatury. Na przykładzie K. Troczyński. W: Problematyka aksjologiczna nauki o literaturze. Lublin 1992.

Elementy form literackich

J. Krzyżanowski. „Nowa Książka1937 z. 1.

Artysta i dzieło

H. Michalski. „Kultura1938 nr 35.
K. Wyka: Próchno” pod mikroskopem. Gazeta Polska 1938 nr 288.
Z. Żygulski. „Pamiętnik Literacki1938.
T. Grabowski. „Nowa Książka1939 nr 5.
J. Kulczycka-Saloni: Monografia powieści jako dzieła sztuki. Ateneum 1939 nr 3.
Z. Skwarczyński. „Życie Literackie1939 z. 1.

Pisma wybrane

D. Ulicka: Międzywojenna współczesność. Nowe Książki 1998 nr 10 [dot. t. 1 pt. Studia i szkice z nauki o literaturze].

Zoil

J. Beczek: Strategie Zoila. Nowe Książki 2004 nr 2.