BIO

Urodzony 8 czerwca 1886 we Lwowie; syn Józefa Tretiaka, historyka literatury, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ), i Zofii z Wilczyńskich. Po ukończeniu w 1904 Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie studiował przez dwa lata polonistykę i germanistykę na UJ. Następnie wyjechał do Wiednia, gdzie do 1908 studiował filologię angielską. Studia te kontynuował przez rok w Anglii. W 1907 debiutował rozprawą pt. Marlowe i Mickiewicz, ogłoszoną w „Bibliotece Warszawskiej” (t. 3). W 1908-10 uczył języków klasycznych i niemieckiego w Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie. W 1909 na podstawie rozprawy pt. Über hapax legomena bei „Shakespeare uzyskał stopień doktora filozofii na UJ. W 1911 rozpoczął studia rolnicze na Uniwersytecie Wrocławskim, które ukończył w 1912. Następnie do 1918 pracował jako administrator majątku ziemskiego w Małopolsce. W 1914 ożenił się z Adelą Świderską. Od 1921 był współpracownikiem działu angielskiego w serii wydawniczej Biblioteka Narodowa. W 1922 jako profesor nadzwyczajny objął nowo utworzoną katedrę anglistyki na Uniwersytecie Warszawskim (UW). Był w 1928 współzałożycielem i następnie stałym współpracownikiem warszawskiego Klubu Literackiego i Naukowego oraz członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Artykuły i recenzje zamieszczał m.in. w „Przeglądzie Warszawskim” (1923-29, z przerwami), „Przeglądzie Powszechnym” (1926-35, z przerwami), „Przeglądzie Współczesnym” (1926-39, z przerwami), „Ruchu Literackim” (1926-30, z przerwami) oraz w „Pamiętniku Warszawskim” (1929-30; tu recenzje w dziale pt. Krytyka i rozważania). W 1932-34 był kuratorem Katedry Filologii Romańskiej i Zakładu Sinologii UW. W 1933-39 pełnił funkcję redaktora czasopisma „Neofilolog”. W 1935/36 kierował (jako kurator) Biblioteką Uniwersytecką w Warszawie. W 1936 został mianowany profesorem zwyczajnym, a w 1939/40 wybrany na dziekana Wydziału Humanistycznego UW; funkcję tę pełnił także w czasie okupacji niemieckiej na działającym tajnie uniwersytecie. Równocześnie pracował w Zarządzie Miejskim Warszawy. Uczestniczył w akcji opieki nad jeńcami, którzy uciekali z niewoli niemieckiej. W lutym 1942, po wykryciu przez Niemców tej działalności, zmuszony do opuszczenia Warszawy, wyjechał na wieś i objął administrację jednego z podmiejskich majątków; jednocześnie brał udział w tajnym nauczaniu. Aresztowany 13 kwietnia 1944 w Warszawie pod obcym nazwiskiem, osadzony na Pawiaku, po trzech miesiącach (27 lipca) został zwolniony. Ponownie aresztowany w pierwszych dniach powstania (jako zakładnik w „domu profesorskim” przy ul. Nowy Zjazd 5) został rozstrzelany prawdopodobnie 3 sierpnia 1944.

Twórczość

1. John Harrington, epigramatysta dworski z czasów królowej Elżbiety (1561-1612). Rozprawy Wydziału Filologii Akademii Umiejętności 1911 t. 48 s. 145-229; odbitka Kraków: Akademia Umiejętności 1910, 85 s.

2. Środki artystyczne sceny szekspirowskiej. Warszawa: Towarzystwo Przyjaciół „Reduty 1925, 65 s. „Biblioteka «Reduty»”. „Odczyty o Teatrze” I, 6.

3. Anglia. Warszawa: Wydawnictwo Koła Historyków Studentów Uniwersytetu Warszawskiego 1928, 29 s.

4. Literatura angielska w okresie romantyzmu (1798-1831). Lwów: K.S. Jakubowski 1928, 460 s.

5. Lord Byron. [Monografia]. Poznań: Wydawnictwo Polskie R. Wegner 1930, 395 s.

6. Mąż stanu – kanclerz Tomasz Morus i jego „Utopia. Warszawa: Archidiecezjalny Instytut Akcji Katolickiej 1938, 47 s.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Marlowe i Mickiewicz. (Przyczynek do genezy III cz.Dziadów”). Biblioteka Warszawska 1907 t. 3 s. 93-115.
Oskar Wilde jako liryk. Biblioteka Warszawska 1907 t. 4 s. 108-123.
Typ literacki Browninga i Hauptmanna. Przegląd Powszechny 1908 t. 99 s. 320-335.
Angielski poemat z XVII wieku na cześć króla Jana III. Przegląd Polski 1909 t. 172 s. 516-525.
Charakterystyka literatury angielskiej. Przegląd Warszawski 1923 nr 28 s. 17-32.
G.B. Shaw. Przegląd Współczesny 1926 t. 17 s. 69-88.
G.K. Chesterton. Przegląd Powszechny 1926 t. 171 s. 45-68.
William Blake (1757-1827). Przegląd Współczesny 1927 t. 23 s. 90-113.
Beniowski w Anglii. Przegląd Współczesny 1929 t. 29 s. 434-459.
Przedromantyzm angielski. Przegląd Współczesny 1929 t. 28 s. 353-375 [zamierzony rozdział wstępny do poz. ].
Tomasz Morus. Przegląd Powszechny 1929 t. 181 s. 314-332, t. 182 s. 67-84.
Hilary Belloc. Przegląd Powszechny 1930 t. 188 s. 274-291, 1931 t. 189 s. 72-90, 195-210, 311-331.
Cykl dramatyczny J. Galsworthy'ego. Przegląd Powszechny 1933 t. 199 s. 3-35.
Psychoanaliza w twórczości J.M. Barriego. Przegląd Współczesny 1933 t. 46 s. 310-322, t. 47 s. 131-142.
Walter Scott (1771-1832). Przegląd Powszechny 1933 t. 198 s. 67-80.
Nastroje religijne w poezji Alicji Meynell i Franciszka Thompsona. Przegląd Powszechny 1935 t. 206 s. 192-208.
Na marginesie lektury Dickensa. (O dramatycznej życiowej postawie Anglika). W: Księga pamiątkowa ku czci L. Pinińskiego. T. 2. Lwów 1936 s. 289-305.
Kompozycja „Antoniusza i Kleopatry” W. Shakespeare'a. Sprawozdania Towarzystwa Naukowego Warszawskiego 1937 z. 1/3 s. 3-53.
Z najnowszej szekspirologii (1930-1936). Przegląd Współczesny 1937 t. 62 s. 49-79.
Zagadnienie literatury katolickiej w Anglii. Verbum 1937 z. 3 s. 337-373.
Gerard Manley Hopkins S.J. (W dwudziestą rocznicę pierwszego wydania „Poematów”). Przegląd Współczesny 1939 t. 70 s. 197-224.

Przekłady

1. W. Shakespeare: Hamlet. Tragedia w 5 aktach. Przeł. oraz wstępem i objaśnieniami opatrzył A. Tretiak. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza 1922, 264 s. Biblioteka Narodowa II, 20. Wyd. 2 przejrzane tamże 1925.
2. W. Shakespeare: Król Lir. Tragedia w 5 aktach. Przeł. oraz wstępem i objaśnieniami opatrzył A. Tretiak. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza 1923, 188 s. Biblioteka Narodowa II, 28. Wyd. 2 przejrzane tamże 1929.
3. W. Wilson: Kształtowanie losów świata. Pamiętniki i dokumenty. Wydał R.S. Bacher. T. 1. [Tłumaczenie: A. Tretiak i T. Świderska]. Warszawa: Biblioteka Polska 1924, 382 s.
4. R.W. Emerson: Szkice. Przeł. i skomentował A. Tretiak. Przedmowa: napisał A. Górski. Warszawa: Instytut Literacki 1933, 380 s. Wyd. nast. Wrocław: Toporzeł 1994, 148 s.
5. R.W. Emerson: Eseje. T. 1-2. Lublin: Test 1997, 326 + 324 s.
T. 1 w przekładzie A. Tretiaka ze wstępem S. Bratkowskiego; T. 2 w przekładzie O. Dylisa, F. Lyry, A. Tretiaka i S. Wyrzykowskiego. Z posłowiem M. Skwary.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. W. Shakespeare: Burza. Komedia w 5 aktach. Tłumaczenie J. Paszkowski. Oprac.: A. Tretiak. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza 1921, 174 s. Biblioteka Narodowa II, 12. Wyd. 2 przejrzane tamże 1924.
2. W. Shakespeare: Makbet. Tragedia w 5 aktach. Tłumaczenie J. Paszkowski. Oprac.: A. Tretiak. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza 1921, 106 s. Biblioteka Narodowa II, 16. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1923, wyd. 2 [!] przejrzane 1924, wyd. 3 przejrzane 1927; wyd. 3 [!] przejrzane Kraków: Wydawnictwo Ossolineum 1947; wyd. 4 przejrzane i uzupełnione J. Krzyżanowski. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1949.
3. J. Byron: Powieści poetyckie. Oprac.: A. Tretiak. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza 1924, 435 s. Biblioteka Narodowa II, 34.
4. W. Shakespeare: Otello. Tragedia w 5 aktach. Tłumaczenie J. Paszkowski. Oprac.: A. Tretiak. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza 1927, 142 s. Biblioteka Narodowa II, 42.
5. J. Byron: Manfred; Kain. Tłumaczenie Z. Reutt-Witkowska. Oprac., wstępem i objaśnieniami opatrzył A. Tretiak. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza 1928, 135 s. Biblioteka Narodowa II, 54.
6. W. Scott: Narzeczona z Lammermooru. Tłumaczenie T. Świderska. Oprac.: A. Tretiak. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska 1928, 480 s.
7. W. Scott: Waverley. Tłumaczenie T. Świderska. Wstępem zaopatrzył i oprac. A. Tretiak. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza 1929, 546 s. Biblioteka Narodowa II, 56.

Zob. też Przekłady poz. , , .

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 3. Warszawa 1965.
A. Śródka: Uczeni polscy XIX-XX stulecia. T. 4. Warszawa 1998.

Ogólne

Artykuły

S. Helsztyński: Edschmid, Maurois i Tretiak o Byronie. W tegoż: Od Szekspira do Joyce'a. Warszawa 1939, wyd. 2 Warszawa 1948.
M.W. Słabosz: Andrzej Tretiak. (Wspomnienie pośmiertne). Myśl Polska 1944 nr 78.
M. Patkaniowska-Corbridge: Andrzej Tretiak. W: Straty kultury polskiej 1939-1944. T. 2. Glasgow 1945.
S. Helsztyński: Andrzej Tretiak. Pamiętnik Literacki 1946 z. 3/4, przedruk w tegoż: Dobranoc, miły książę. Warszawa 1971.
W. Borowy: Wspomnienie o Andrzeju Tretiaku. Tygodnik Powszechny 1950 nr 35, przedruk w: Portrety uczonych polskich. Kraków 1974 oraz w: 70 żywotów. Kraków 1977.
S. Helsztyński: Przekłady Szekspirowskie w Polsce wczoraj i dziś. Pamiętnik Teatralny 1954 z. 2.

John Harrington, epigramatysta dworski z czasów królowej Elżbiety

R. Dyboski. „Przegląd Polski1911 t. 179.

Anglia

• [S. Helsztyński] sth. Wiadomości Literackie 1928 nr 12.

Literatura angielska w okresie romantyzmu

R. Dyboski: Polska historia romantyzmu angielskiego. Przegląd Współczesny 1928 t. 26.
S. Helsztyński. „Wiadomości Literackie1928 nr 22.
W. Tarnawski. „Ruch Literacki1928 nr 6.

Lord Byron

R. Dyboski: Byron w nowym oświetleniu. Przegląd Współczesny 1930 t. 35.
Z. Siwicka. „Droga1931 nr 2.

Mąż stanu – kanclerz Tomasz Morus i jego „Utopia”

M. Podemski: O Tomaszu Morusie. Kultura 1938 nr 49.

W. Shakespeare: Hamlet

R. Dyboski. „Przegląd Warszawski1923 nr 22.
W. Borowy: W jakich przekładach grać Szekspira?Teatr1945 nr 1, przedruk rozszerzone [o cz. 2] tamże 1948 nr 1/2 oraz w tegoż: Studia i rozprawy. T. 2. Wrocław 1952 [dot. też tłumaczenia i oprac. W. Shakespeare: Król Lir].

W. Shakespeare: Król Lir

W. Borowy: W jakich przekładach grać Szekspira?Teatr1945 nr 1, przedruk rozszerzone [o cz. 2] tamże 1948 nr 1/2 oraz w tegoż: Studia i rozprawy. T. 2. Wrocław 1952 [dot. też tłumaczenia i oprac. W. Shakespeare: Hamlet].

J. Byron: Powieści poetyckie

J. Birkenmajer. „Kurier Poznański1924 nr 270-280.