BIO
Urodzony 22 sierpnia 1954 w Łodzi; syn Bolesława Tomkowskiego, elektronika, i Leokadii z Wysogórskich, urzędniczki. Uczył się w X Liceum Ogólnokształcącym im. M. Konopnickiej w Łodzi; w 1973 zdał maturę. Następnie do 1977 studiował filologię polską oraz w 1975-79 filozofię na Uniwersytecie Łódzkim, uzyskując magisterium z obu dziedzin. Debiutował w 1977 esejem pt. Czytając Swedenborga, opublikowanym w „Twórczości” (nr 9). Artykuły i recenzje zamieszczał nadal w miesięczniku „Twórczość (do 1990), a także w Tygodniku Kulturalnym” (1977-79) i miesięczniku „Znak” (1984-96, z przerwami). W 1979-82 był doktorantem Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk (IBL PAN). Publikował pod pseudonimem Stanisław Krzysztofowicz artykuły, recenzje, opowiadania na łamach wydawanych poza cenzurą czasopism: „Wezwanie” (1984), „Bez dekretu” (1985), „Wybór” (1985), „Kultura Niezależna” (1987-89). W 1985 uzyskał w IBL PAN doktorat na podstawie rozprawy pt. Juliusz Słowacki i tradycje mistyki europejskiej (promotor prof. Maria Żmigrodzka). Od 1986 był zatrudniony jako adiunkt w IBL (1986-89 w Pracowni Pozytywizmu, od 1989 w Pracowni Literatury XX wieku). Mieszkał nadal w Łodzi. W 1987 otrzymał nagrodę literacką przyznaną przez Zarząd Fundacji im. Z. i J.K. Wende. W 1989-90 był zastępcą redaktora naczelnego miesięcznika „Bestseller”. W 1990 został członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 1990 i 1993 przebywał na stypendiach we Francji, a w 1991 jako stypendysta British Academy w Londynie. W 1990-91 kierował działem kultury w piśmie „Wiadomości Dnia”. W 1993-98 publikował artykuły i felietony w wydawanym w Toronto „Liście Oceanicznym”. Współpracował z Polskim Radiem; w 1993-94 był autorem cyklu audycji pt. Promocje. W 1994 ożenił się z Anną Olejarczyk, wówczas studentką filozofii (rozwód 1998). W 1994 przeniósł się z Łodzi do Wrocławia. W 1995 zamieszkał w Warszawie. W tymże roku obronił w IBL rozprawę habilitacyjną pt. Mój pozytywizm i otrzymał stopień docenta. W 1996-98 prowadził seminarium magisterskie na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego (UW), następnie od 1998 zajęcia z literatury powszechnej w Akademii Świętokrzyskiej w Kielcach i od 2001 ponownie seminarium magisterskie na UW. W 1998-2001 prowadził w Polskim Radiu wspólnie z Krzysztofem Lipką cykl Biblioteka arcydzieł oraz zamieszczał na łamach dodatku dziennika „Życie” pt. „Życie z Książkami” stały cykl artykułów pt. Moja biblioteka. Recenzje publikował w „Nowych Książkach” (2004-2005). Kontynuował pracę naukową jako członek Pracowni Komunikacji Literackiej w Okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej IBL PAN (od 2006). Nadal współpracował z Polskim Radiem, głównie z programem 2. Zmarł 15 lipca 2024 w Łodzi; pochowany tamże na Cmentarzu na Mani.
Twórczość
1. Juliusz Słowacki i tradycje mistyki europejskiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1984, 270 s. Polska Akademia Nauk Instytut Badań Literackich.
2. Ragadon. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1986, 145 s.
Nagrody
3. Juliusz Verne – tajemnicza wyspa? [Eseje]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1987, 162 s. Wyd. 2. Warszawa: Nowy Świat 2005, 160 s.
Zawartość
4. Opowieści Szeherezady. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1989, 134 s.
5. Jerzy Stempowski. Warszawa: Interim 1991, 67 s. Z prac Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Sylwetki Pisarzy Emigracyjnych.
6. Literatura polska. Pomysł, tekst i układ: J. Tomkowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1993, 376 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1994, wyd. 3 1995, wyd. 4 1996, wyd. 5 poszerzone 1997, wyd. 6 poszerzone 1998, [wyd. 7] poszerzone 1999, [wyd. 8] poszerzone 2004, 412 s.
7. Mistyczny świat Williama Blake'a. [Współautorka:] E. Kozubska. Milanówek: Warsztat Specjalny 1993, 204 s.
8. Mistyka i herezja. [Eseje]. Wrocław: Paradox 1993, 302 s. Wyd. 2. Ossa: „dom na wsi” 2006, 396 s.
Zawartość
9. Mój pozytywizm. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich 1993, 421 s.
10. Literatura powszechna według J. Tomkowskiego. Warszawa: Print Shops Prego 1995, 349 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Świat Książki 1997, wyd. 3 tamże 2000.
11. Dzieje myśli. Pomysł, tekst i układ: J. Tomkowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1997, 340 s.
12. Dwadzieścia lat z literaturą. 1977-1996. [Szkice literackie]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1998, 202 s.
Zawartość
13. Dom chińskiego mędrca. Eseje o samotności. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2000, 410 s.
Zawartość
14. Młoda Polska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 2001, 245 s. Mała Historia Literatury Polskiej. Wyd. 2 tamże 2001.
15. Pokolenie Gombrowicza. Narodziny powieści XX wieku w Polsce. Warszawa: Czytelnik 2001, 191 s.
Zawartość
16. Historia myśli od starożytności do XX wieku. Według Jana Tomkowskiego. Warszawa: Świat Książki 2002, 190 s.
17. Samobójcy i marzyciele. O zabijaniu poetów. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej 2002, 240 s.
18. Zamieszkać w Bibliotece. [Szkice literackie]. Ossa: „dom na wsi” 2004, 199 s.
Zawartość
19. Don Juan we mgle. Eseje o wierności. Warszawa: Rosner & Wspólnicy 2005, 308 s.
Zawartość
Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.
Przekłady
Prace redakcyjne
Zob. też Przekład poz. ↑.
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 2001, 2007.
