Print

BIO

Urodzony 25 stycznia 1910 w Płocku; syn Mieczysława Themersona, lekarza i prozaika, i Sary z domu Smulewicz. W 1914-18 przebywał z rodzicami w Rosji, kolejno w Rydze, Piotrogradzie, Wielkich Łukach. Po powrocie do Polski uczęszczał do Gimnazjum Władysława Jagiełły w Płocku (z roczną przerwą po czwartej klasie, spowodowaną chorobą). Debiutował w 1927 opowiadaniem pt. Beczka, opublikowanym w wydawanym w Płocku czasopiśmie „Mazowsze Płockie i Kujawy” (nr 7/8, 9), a jako krytyk artykułem pt. Możliwości radiowe, zamieszczonym w 1928 w czasopiśmie „Wiek XX” (nr 23). Po zdaniu matury w 1928 przez rok studiował fizykę na Uniwersytecie Warszawskim, a następnie architekturę na Politechnice Warszawskiej. W 1931 ożenił się z Franciszką Weinks, malarką. Od tego roku wydawał książeczki dla dzieci ilustrowane przez żonę. Publikował artykuły o filmie w „Polsce Zbrojnej”, drukował także w „Naokoło świata”, „Miesięczniku Literackim”, a drobne utwory dla dzieci w „Płomyku” i „Płomyczku”. W tym czasie zrealizował kilka filmów eksperymentalnych. Zorganizował Spółdzielnię Autorów Filmowych SAF i w 1937 był redaktorem jej pisma „f.a. – Film Artystyczny”. W 1938 wyjechał do Paryża. Po wybuchu II wojny światowej zgłosił się jako ochotnik do Wojska Polskiego we Francji. Ogłaszał artykuły w „Wiadomościach Polskich” i wydawał w Paryżu dodatek dla dzieci do pisma „Głos Polski” pt. „Moja Gazeta”. Po klęsce Francji w 1942 pracował w Polskim Czerwonym Krzyżu w Voiron (Isère), a następnie przez Hiszpanię i Portugalię przedostał się do Wielkiej Brytanii i dołączył do 1. Korpusu Wojsk Polskich w Szkocji. Nakręcił dwa filmy dla polskiego Ministerstwa Informacji (Calling Mr. Smith i The eye and the ear). W 1942-46 współpracował z miesięcznikiem „Nowa Polska”. Od 1944 pisał także po angielsku. Po wojnie zamieszkał w Londynie i kontynuował twórczość literacką. W 1948 założył wraz z żoną i prowadził do 1979 wydawnictwo Gaberbocchus Press, które w 1957-59 rozwijało także działalność kulturalną w Gaberbocchus Common Room (ok. 100 imprez: wykładów, pokazów filmowych, spotkań i dyskusji dotyczących sztuki i nauki). W 1987 otrzymał nagrodę Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku. Wyróżniony Złotą Odznaką Orderu Zasługi Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (1976). Zmarł 6 września 1988 w Londynie.
Po śmierci Franciszka i Stefanii Themersonów ich spadkobiercy, Jasia Reichardt (siostrzenica Franciszki) i Nick Wadley założyli w Londynie Archiwum Themersonów (Themerson Archive); dzięki przekazanym z Londynu darom, w 2002 powstała przy Uniwersytecie Śląskim w Katowicach polska filia tej placówki.

Twórczość

1. Zob. poz. ↑.

2. Historia Felka Strąka. Ilustracje: F. Themerson. Warszawa: Skład główny Dom Książki Polskiej [1931], 118 s.

Autor podpisany: Stefan Themers.

3. Jacuś w zaczarowanym mieście. Ilustracje: F. Themerson. T. 1-2. Warszawa: Skład główny Dom Książki Polskiej [1932], 87 + 81 s. [Wyd. 2] Gdańsk: Festiwal „Świat według Themersonów” 1993, 87 + 81 s.

4. Narodziny liter. Ilustracje: F. Themerson. Warszawa: Skład główny Dom Książki Polskiej [1932], [16] s.

5. Poczta. Ilustracje: F. Themerson. Warszawa: Wydawnictwo Tygodnika „Płomyk” 1932, 32 s.

6. Nasi ojcowie pracują. [Wiersze dla dzieci]. Ilustracje: F. Themerson. Warszawa: Gebethner i Wolff [1933], [31] s.

7. Był gdzieś haj taki kraj. Ilustracje: F. Themerson. Warszawa: Społem [1935], [16] s. Wyd. nast. łącznie z poz. ↑ pt. Był gdzieś haj taki kraj; Była gdzieś taka wieś. Paryż: Komitet Wydawniczy [1947], 31 s.

8. Była gdzieś taka wieś. Ilustracje: F. Themerson. Warszawa: Społem [1935], [15] s. Wyd. nast. łącznie z: Był gdzieś haj taki kraj zob. poz. ↑.

9. Pan Tom buduje dom. Ilustracje: F. Themerson. Cz. 1-6. Warszawa: Mathesis Polska 1938, [45] + [45] + [45] + [45] + [45] + [45] s. Wyd. nast.: London: Ikar Publishing 1943, 81 s.; wyd. 3 Warszawa: Czytelnik 1947, 123 s.; wyd. 2 [!] Warszawa: Nasza Księgarnia 1957, wyd. 3 tamże 1960; Jaworze: Wydawnictwo Kwieciński 2001, 56 s.

Zawartość

Zawiera części: Pan Tom buduje dom; Pan Tom jedzie na budowę; Pan Tom zwiedza dom; Pan Tom zapala światło; Pan Tom odkręca kran; Pan Tom budzi się wcześnie.

Przekłady

angielski

Mr Rouse builds his house. [Przeł.:] S. Themerson, B. Wright. London 1950, wyd. nast.: tamże 1958, New York 1951, Stockholm 1953.

niderlandzki

Meneer Bruis bouwt zijn huis. [Przeł.] N. Matsier. Amsterdam 1983.

Adaptacje

teatralne

Wystawienie: Warszawa, Teatr Dzieci Warszawy 1946.

10. Przygód Marcelianka Majster-Klepki historyj 6. Ilustracje: F. Themerson. Warszawa: J. Mortkowicz 1938 [antydatowane 1937], 75 s. Wyd. nast. pt. Przygody Marcelianka Majsterklepki. Londyn: [Skład główny] Mildner [1942], 56 s.

Adaptacje

teatralne

Wystawienie: Szczecin, Teatr Lalek „Pleciuga” 1962.

11. Dno nieba. [Wiersze]. Londyn: F. Mildner & Sons 1943, 35 s.

Wyd. osobne wiersza O stole, który uciekł do lasu. Ilustracje: F. Themerson. Warszawa: Nasza Księgarnia 1963, [8] s.

12. Croquis dans les ténèbres. [Proza poetycka]. Ilustracje: F. Themerson. London: Hachette 1944, 35 s.

Fragment wersji polskiej pt. Szkice w ciemnościach. „Nowa Polska", Londyn 1943 nr 11 s. 770-773; 1944 nr 1 s. 43-46.

13. Bayamus. [Powieść]. „Nowa Polska”, Londyn 1945 nr 2 s. 95-103, nr 3 s. 164-169; 1946 nr 1 s. 45-55, nr 2 s. 101-116, nr 3 s. 163-171. Przedruk zob. poz. ↑. Wersja angielska zob. poz. ↑.

14. The lay scripture or a draft for a preface to a textbook of physics. London: Froshaug 1947, [8] s.

15. Jankel Adler or an artist seen from one of many possible angles. London: Gaberbocchus Press 1948, 31 s. Por. poz. ↑.

16. Bayamus (and the theatre of semantic poetry). Ilustracje: F. Themerson. London: Editions Poetry 1949, 92 s. Wyd. nast. Londyn: Gaberbocchus Press 1965. Wersja polska zob. poz. ↑.

Przekłady

francuski

[Przeł.] G.-G. Lemaire. W: Ouaff Ouaff, ou qui a tué Richard Wagner? Paris 1978.

17. The adventures of Peddy Bottom. Ilustracje: F. Themerson. London: Editions Poetry 1950 [właśc. 1951], 112 s. Wyd. nast.: London: Gaberbocchus Press 1954, tamże 1967. Wersja polska zob. poz. ↑.

Przekłady

francuski

Les aventures de Peddy Bottom. [Przeł.] J.-M. Mandosio. Paris 2000.

niderlandzki

De avonturen van Aardje Stapper. [Przeł.] N. Matsier. Amsterdam 1983.

18. Wooff, wooff or who killed Richard Wagner? Ilustracje: F. Themerson. London: Gaberbocchus Press 1951, 65 s. Wyd. nast. tamże 1967. Wersja polska zob. poz. ↑.

Przekłady

francuski

Ouaff, ouaff, ou qui a tué Richard Wagner. [Przeł.] G.-G. Lemaire. Paris 1978 [zawiera też przekł. Bayamus zob. poz. ↑].

niderlandzki

Woeff, woeff of wie vermoordde Richard Wagner? [Przeł.] N. Matsier. Amsterdam 1980.

niemiecki

Wuff, wuff oder wer ermordete Richard Wagner? [Przeł.] W. Teichmann. Siegen 1987.

szwedzki

Vov, vov eller vew dödade Richard Wagner? [Przeł.] G. Antonsson. Stockholm 1981, wyd. nast. Lund 1987.

włoski

Arf, arf o chi ha ucciso Riccardo Wagner. [Przeł.] F. Del Mastro. Milan 1974.

19. Professor Mmaa's lecture. Ilustracje: F. Themerson. London: Gaberbocchus Press 1953, 231 s. Wyd. nast.: New York 1975, tamże 1984. Wersja polska zob. poz. ↑.

Przekłady

niemiecki

Professor Mmaa's Vorlesung. [Przeł.] W. Teichmann. München 1969, wyd. nast. 1972.

20. Factor T. [Esej]. Ilustracje: F. Themerson. London: Gaberbocchus Press 1956, 68 s. Wyd. nast. poszerzone tamże 1972, 58 s.

W wyd. poszerzonym dodano: Beliefs, the tethered and untethered; The pheromones of fear.

21. Kurt Schwitters in England. London: Gaberbocchus Press 1958, 62 s.

Przekłady

francuski

Kurt Schwitters en Angleterre. [Przeł.] G.-G. Lemaire. W: L'ennemi. Paris 1982.

22. Przygody Pędrka Wyrzutka. Ilustracje: F. Themerson. Warszawa: Nasza Księgarnia 1958, 95 s. Por. poz. ↑. Wersja angielska zob. poz. ↑. [Wyd. 2] Warszawa: Iskry 2002.

Adaptacje

teatralne

Adaptacja: A. Proszkowska. Wystawienie: Wrocław, Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. L. Solskiego w Kraków, Wydział Lalkarski we Wrocławiu, Teatr Polski 1993.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

23. Wykład profesora Mmaa. [Powieść]. Przedmowa: B. Russell. Ilustracje: F. Themerson. Warszawa: Czytelnik 1958, 414 s. Wyd. 2 Warszawa: Krąg 1994, 279 s. Wersja angielska zob. poz. ↑; [wyd. 3]. Warszawa: Iskry 2003.

Druk fragmentów: „Nowa Polska”, Londyn 1943 nr 3 s. 180-191, nr 9 s. 623-635.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

24. Cardinal Pölätüo. London: Gaberbocchus Press 1961, 183 s. Wyd. nast. tamże 1965. Wersja polska zob. poz. ↑.

Przekłady

francuski

Le Cardinal Pölätüo. [Przeł.] M. Bernard. Paris 1968.

niderlandzki

Kardinaal Pölätüo. [Przeł.:] G. Gils, F. de Vree. Amsterdam 1967, wyd. nast. tamże 1981.

włoski

Il cardinale Pölätüo. [Przeł.] F.S. Sardi. Milano 1969.

25. Semantic Divertissments. Ilustracje: F. Themerson. London: Gaberbocchus Press 1962, 16 s.

26. Przygody Pędrka Wyrzutka. [Utwór dramatyczny]. Powst. ok. 1964. Prapremiera: pt. Pędrek Wyrzutek. Bielsko-Biała, Teatr Lalek „Banialuka” 1966. Por. poz. ↑.

Inf. o dacie powst.: „Biuletyn Ministerstwa Kultury i Sztuki” 1964 nr 5.

Adaptacje

radiowe

Poszukiwanie osobowości, czyli przygody Pędrka Wyrzutka. Adaptacja: A. Korewa. Polskie Radio 1973.

telewizyjne

Adaptacja: J. Dudzic. Telewizja Polska 1987.

27. Tom Harris. [Powieść]. London: Gaberbocchus Press 1967, 349 s. Wyd. nast. New York: Alfred A. Knopf 1968.

Przekłady

niderlandzki

Tom Harris. [Przeł.:] G. Gils, F de Vree. Amsterdam 1970, wyd. nast. 1980.

polski

Tom Harris. [Przeł.] E. Krasińska. Warszawa: Czytelnik 1975, 329 s.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

28. Apollinaire’s lyrical ideograms. London: Gaberbocchus Press 1968, 40 s.

Przekłady

włoski

Gli ideogrammi di Apollinaire. [Przeł.] F. Cadin. „Il Caffè”, Rzym 1970 vol. 17 nr 1.

29. Kardynał Pölätüo. [Powieść]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1971, 157 s. Wersja angielska zob. poz. ↑. Wyd. nast. łączne z opowiadaniem Generał Piesc [poz. ↑] pt.: Kardynał Pölätüo; Generał Piesc. Przekł. z języka angielskiego Listu XI: A. Mokrzewski. Warszawa: Iskry 2003, 210 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

30. Special branch. A dialog. London: Gaberbocchus Press 1972, 94 s. Wyd. nast. Amsterdam: Gaberbocchus Press/De Harmonie 1988.

Przekłady

niderlandzki

De hoofdinspecteur en de ultra-intellegente machine. [Przeł.] W. de Ruiter. Amsterdam 1988.

31. St. Francis, and the wolf of Gubbio or brother Francis' lamb chops. (Opera, libretto and music). Ilustracje: F. Themerson. London, Amsterdam: Gaberbocchus Press/De Harmonie 1972, 111 s. Wersja polska zob. poz. ↑.

32. Logic, labels and flesh. [Esej]. London: Gaberbocchus Press 1974, 202 s.

Przekłady

niderlandzki

Logica, etiketten en vlees. [Przeł.] N. Matsier. Amsterdam 1979.

33. On semantic poetry. Ilustracje: F. Themerson. London: Gaberbocchus Press 1975, 127 s.

Wybór wierszy i fragmentów prozy z 1940-1974.

34. General Piesc, or the case of the forgotten mission. The love story of a Polish general who, after the Second World War, finds himself in London and 25 years later – wins £ 129. 740 on the football pools. [Opowiadanie]. London: Gaberbocchus Press 1976, 54 s. Wersja polska zob. poz. ↑.

Przekłady

niderlandzki

[Przeł.] N. Matsier. Amsterdam 1988.

35. Generał Piesc i inne opowiadania. Ilustracje: F. Themerson. Warszawa: Czytelnik 1980, 272 s.

Zawartość

Bayamus [poz. ↑]; List z Francji; Śledztwo; Z encyklopedii wieczorów rodzinnych; Z wielu możliwych spojrzeń na artystę – jedno [wersja angielska zob. poz. ↑]; Generał Piesc [wersja angielska zob. poz. ↑]; Hau! Hau!, czyli kto zabił Ryszarda Wagnera? [wersja angielska zob. poz. ↑].

Adaptacje

teatralne

opowiadania Śledztwo: Adaptacja: Z. Maciak. Wystawienie: Łódź, Teatr im. S. Jaracza 1988.

Wyd. nast. opowiadania General Piesc łącznie z Kardynał Pólatiio zob. poz. ↑.

Wyd. osobne opowiadania Hau! Hau!, czyli kto zabił Ryszarda Wagnera? Zob. poz. ↑.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

36. Święty Franciszek i Wilk z Gubbio albo kotlety świętego Franciszka. Opera semantyczna. Prapremiera: Sopot, Teatr Wybrzeże 1981. Wersja angielska zob. poz. ↑.

37. The chair of decadency [Wykład. Wygłoszony: Leyden, Holandia, 1981].

Na prawach rękopisu.

Przekłady

niderlandzki

Een Leerstoel in Fatsoen. [Przeł.] N. Matsier. Amsterdam 1982.

polski

Katedra przyzwoitości. Przeł.: A. Bikont, P. Bikont. Łódź: Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych 1985, 22 s.

szwedzki

En Lärostol i Anständighet. [Przeł.] M. Hedlund. „Janus”, Kristianstad 1983 vol. 6 nr 25.

38. The urge to create vision. Amsterdam: Gaberbocchus Press/De Harmonie 1983, 95 s.

39. The mystery of the sardine. [Powieść]. London: Gaberbocchus Press/De Harmonie 1986, 194 s. Wyd. nast.: London: Faber and Faber 1986; pt. Euclid was an ass. New York: Farrar Straus & Giroux 1986.

Przekłady

hiszpański

Euclisterio des was sardina. [Przeł.] C. Limonard. Barcelonam 1989.

niderlandzki

El mide la sn ezel. [Przeł.] L. Companard. Amstelona 1986.

polski

Euklides był osłem. [Przeł.] I. Szymańska.
Euklides był osłem. [Przeł.] I. Szymańska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1989, 205 s.

Adaptacje

teatralne

wersji polskiej pt.: Euklides był osłem albo tajemnica sardynki. Adaptacja i reżyseria: J. Papis. Wystawienie: Łódź, Teatr Studyjny Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. L. Schillera 1999.

40. Hobson's island. [Powieść]. London: Faber and Faber 1988, 196 s. Wyd. nast. Winchester, Massachusetts: Faber and Faber Inc. 1989.

Przekłady

niderlandzki

Hobson eiland. [Przeł. i oprac.] R. Jonkers. Amsterdam 1988.

polski

Wyspa Hobsona. [Przeł.] E. Kraskowska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1997, 237 s.

41. Kość w gardle. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1992 nr 3 s. 5-24. Przedruk w: Polski dramat emigracyjny 1939-1969. Poznań 1993 s. 543-580. Prapremiera: Gdańsk, Teatr Lalki i Aktora Miniatura 1993. Telewizja Polska 1996.

42. Jestem czasownikiem, czyli zobaczyć świat inaczej. Wybór i oprac.: M. Grala. Płock: Dom Kultury, Klub Artystyczny Płocczan 1993, 159 s.

Teksty w języku polskim i angielskim.

Zawartość

Zawiera: Wiersze z tomu Dno nieba [poz. ↑] ; Szkice w ciemnościach [poz. ↑]; Wiersze, drobiazgi ostatnie; Fragmenty z opowiadań i powieści; Wykłady, myśli, listy wywiady; Trzy wiersze dla dzieci; Post scriptum... czyli niespodzianki, – oraz: Głosy [o S. Themersonie].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

43. Collected poems. [Ilustracje:] F. Themerson. [Wstęp:] J. Reichardt. Amsterdam: Gaberbocchus 1997, 171 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

44. Wiersze wybrane 1939-1945. Przedmowa, wybór i oprac.: J. Reichardt. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2003, 182 s.

45. Hau! Hau!, czyli kto zabił Ryszarda Wagnera? [Opowiadanie]. [Ilustracje:] F. Themerson. (Utwory rozrzucone. T. 2). Warszawa: Gaberbocchus 2004, 53 s.

Przekłady

1. S. Marszak: My nie chcemy siedzieć w klatce. [Wiersze]. Przeł. S. Themerson. Ilustracje: F. Themerson. Warszawa: Nakład Księgarnia Wydawnictwa „Polska Zjednoczona” [1932], 100 s.

Scenariusze i adaptacje filmowe

• Apteka. Ekranizacja w reżyserii S. Themersona. 1931.
• Europa. Ekranizacja w reżyserii S. Themersona. 1932 [adaptacja poematu A. Sterna].
• Drobiazg melodyjny. Ekranizacja w reżyserii S. Themersona. 1933.
• Zwarcie. Ekranizacja w reżyserii S. Themersona. 1935.
• Polish gothic. Ekranizacja w reżyserii S. Themersona. 1937 [niedokończony].
• Przygoda człowieka poczciwego. Ekranizacja w reżyserii S. Themersona. 1937.
• Calling Mr. Smith. Ekranizacja w reżyserii S. Themersona. 1943.

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN 1958, 1966.

Wywiady

• Rozm. [J. Błoński] J.B. „Przekrój” 1959 nr 759.
• Konkretna zalgebraizowana rzeczywistość. Rozm. A. Ziembicki. „Nowe Książki” 1981 nr 10.
• Poezja nieprzerwana. Rozm. G.-G. Lemaire. Przeł. A. Taborska. „Literatura na Świecie” 1987 nr 7.

Słowniki i bibliografie

• Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 3. Warszawa 1963.
• Literatura Polska po 1939. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa* 1989. ([E. Kraskowska] e.k.).
• N. Wadley: Bibliography of Stefan Themerson. „Comparative Criticism,” Cambridge 1990 vol. 12.
• Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (J. Wojnowski).

Ogólne

Książki

• E. Kraskowska: Twórczość Stefana Themersona. Dwujęzyczność a literatura. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1989, 142 s.
• Festiwal „Świat według Themersonów”. Gdańsk-Warszawa 1993 [tu m.in.: K. Kopcińska: Świat jednoosobowych mniejszości; H. Hebert: Tak szalone jak świat; Polska bibliografia Stefana Themersona; T. Kubikowski: Żeberka Adama; L. Erhard: Kotlety św. Franciszka; M. Graubart: Kuchnia czy epopeja?; R. Kluszczyński: Twórcy widzeń; J. Reichard: Rewelacja wydawnicza].
• S. Themerson: Jestem czasownikiem, czyli zobaczyć świat inaczej. Płock 1993 [tu w dziale: Głosy [o S. Themersonie] fragm. wcześniej publikowane: B. Russella, J. Trznadla, J.J. Lipskiego, M. Pilota, A. Soboty, M. Bojarskiej, P. Marciszuka, M. Giżyckiego, E. Kuklińskiej, E. Kraskowskiej, N. Wadleya, T. Kubikowskiego, M. Grali, K. Askanasa; nadto art.: K. Kopcińska: W archiwum S. i F. Themersonów; M. Grala: Biografia z bibliografii; M. Giżycki: Franciszka Themerson].
• Archiwum Themersonów w Polsce. Red.: A. Dziadek i D. Rott przy współudziale K. Bytomskiej. Katowice: Fundacja Pallas Silesia 2003, 88 s.
• A. Pruszyński: Dobre maniery Stefana Themersona. Gdańsk: słowo/obraz/terytoria 2004, [16] s. tab., 274 s.

Artykuły

• A. Nowicki: Jak powstaje mądrość. „Świat” 1956 nr 51/53.
• M. Pilot: Stefan Themerson. „Tygodnik Kulturalny” 1975 nr 32.
• A. Sobota: Themersona droga od sztuki do sztuki. „Odra” 1978 nr 3.
• C. Rowiński: Proza Stefana Themersona. „Miesięcznik Literacki” 1979 nr 10.
• E. Kraskowska-Lange: Teoria niepoznania czyli wykład Profesora T. „Nurt” 1980 nr 2.
• E. Stachniak: Stefana Themersona twórczość dla dzieci. „Litteraria” 1980 Seria A nr 218.
• P. Marciszuk: Stefan Themerson – nonsens oswojony. „Literatura” 1984 nr 6.
• M. Giżycki: O poezji semantycznej Stefana Themersona. „Literatura na Świecie” 1987 nr 7.
• K. Askanas: Stefan Themerson i jego dom rodzinny. „Notatki Płockie” 1988 nr 4.
• Z. Fiszbak: W szkole Pyrrona z Elidy. O twórczości Stefana Themersona. „Prace Polonistyczne” Seria 44: 1988.
• [M. Michałowska] M.M.: Stefan Themerson. „Twórczość” 1988 nr 12.
• U. Czartoryska: Plastyka, film i pisarstwo Stefana Themersona – imperatyw widzenia, imperatyw przyzwoitości. „Oko i Ucho” 1989 nr 1.
• K. Gurba: Oswajanie nonsensu. „Znak” 1990 nr 427.
• K. Korżyk: O definicjach analitycznych w grotesce Stefana Themersona. W: Językowy obraz świata. Lublin 1990 [właśc. 1991]. Wyd. 2 tamże 1999.
• N. Wadley: On Stefan Themerson. „Comparative Criticism,” Cambridge 1990 vol. 12.
• E. Stachniak: Imigracyjne refleksje o świecie literackim Stefana Themersona. „Związkowiec”; „The Alliancer”, Toronto 1991 nr 5, przedruk „Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” 1992 t. 46.
• T. Kubikowski: Umrzeć ze śmiechu. „Dialog” 1992 nr 3.
• N. Wadley, K. Kopcińska: Stefan Themerson: „Pisarz nigdy i nigdzie nie jest na wygnaniu”. „Twórczość” 1992 nr 3.
• N. Wadley, K. Kopcińska: Stefan Themerson: „Pisarz nigdy i nigdzie nie jest na wygnaniu”. W: Między Polską a światem. Warszawa 1992.
• J. Charzyńska: Wielomedialność w sztuce, czyli festiwal „Świat według Themersonów”. „Tytuł” 1993 nr 1.
• E. Kraskowska: „Zobaczyć świat z innego punktu widzenia”; Bibliografia Stefana Themersona. W: Pisarze emigracyjni. Kraków 1993.
• E. Kraskowska: O dramatycznych i „dramatopodobnych” utworach Stefana Themersona. W: Teatr i dramat polskiej emigracji 1939-1989. Poznań 1994.
• Z. Majchrowski: Dlaczego powracamy do Themersona. „Tytuł” 1994 nr 4.
• G. Skotnicka: Poszukiwanie drogi do czytelnika dziecięcego. (Twórczość dla dzieci Stefana i Franciszki Themersonów). W tejże: Z literackich kręgów dzieciństwa i dojrzewania. Wrocław 1994.
• M. Łesyszak: Themerson i emigracja. „Przegląd Humanistyczny” 1997 nr 4.
• A. Pruszyński: Kilka uwag o poezji semantycznej Stefana Themersona. W: Szkice językoznawcze i literaturoznawcze. Słupsk 2002.
• R. Pysz: W laboratorium absurdu. Kilka uwag o poetyce Stefana Themersona. „Opcje” 2002 nr 3.
• P. Sikora: Gaberbocchus Press Franciszki i Stefana Themersonów. Gaberbocchus Black Series (1954-1957). „Roczniki Humanistyczne” 2003 z. 1.
• A. Dziadek: Themerson i [K.] Schwitters. „Vox Humana” 2005 z. 1, przedruk „Teksty Drugie” 2006 nr 4.
• B. Śniecikowska: Obraz – dźwięk – słowo – ruch. Intermedialność sztuki Franciszki i Stefana Themersonów. W tejże: Słowo – obraz – dźwięk. Kraków 2005.
• Z. Majchrowski: Dlaczego wracamy do Themersonów. W tegoż: Mickiewicz i wiek dwudziesty. Gdańsk 2006.

Przygody Pędrka Wyrzutka

• J. Styczeń: Kilka praktycznych uwag o Pędrku Wyrzutku. „Zeszyty Teatralne” 1974/5 nr 150.
• E. Stachmiak: „The adventures of Peddy Bottom” – The children's story? „Acta Universitatis Wratislaviensis” 1985 nr 629.
• T. Boelens: The bad manners of nonsense. An inquiry into ortodoxy of Stefan Themerson's „The adventures of Peddy Bottom”. W: Explorations in the field of nonsense. Amsterdam 1987.
Go back to position Wróć do pozycji

Wykład profesora Mmaa

• H. Bereza: Apokalipsa na wesoło. „Orka” 1958 nr 23.
• J.J. Lipski: W termitierze przed końcem świata. „Twórczość” 1958 nr 4.
• Z. Łapiński: Racjonalista jako wizjoner. „Tygodnik Powszechny” 1958 nr 15.
• J. Trznadel: Między emocją a intelektem. „Nowa Kultura” 1958 nr 16.
• H. Zaworska: Wykład filozoficznego sceptycyzmu. „Nowe Książki” 1958 nr 10.
• K. Głombik: Dyskurs ironiczny. Analiza językowych mechanizmów ironii w „Wykładzie profesora Mmaa” Stefana Themerson. „Stylistyka” 1997 [t.] 6.
• R. Moczkodan: Gra z czytelnikiem według Stefana Themersona, czyli o lekturze „Wykłady profesora Mmaa”. W: Gra z czytelnikiem. Toruń 2001.
Go back to position Wróć do pozycji

Tom Harris

• T. Jastrun: Zagadka Toma Harrisa. „Tygodnik Kulturalny” 1976 nr 19.
• M. Sprusiński: Osobliwe przypadki Toma Harrisa. „Literatura” 1976 nr 6.
• S. Tomala: Przeciw konwencjom? „Nowy Wyraz” 1976 nr 5.
• J. Zieliński: Trzy argumenty za. „Nowe Książki” 1976 nr 7.
• M. Bojarska: Wszystko możliwe. „Nowe Książki” 1979 nr 17.
Go back to position Wróć do pozycji

Kardynał Pölätüo

• L. Borski: Nauka i poeta. „Nowe Książki” 1972 nr 8.
Go back to position Wróć do pozycji

Generał Piesc

• M. Bojarska: Pismo świeckie. „Nowe Książki” 1981 nr 10.
• E. Kraskowska-Lange: Bayamus i inni. „Nurt” 1981 nr 4.
• M. Szpakowska: Poezja zdań protokolarnych. „Twórczość” 1981 nr 5.
Go back to position Wróć do pozycji

Jestem czasownikiem, czyli zobaczyć świat inaczej

• R. Kalicki: Część jako całość. „Twórczość” 1995 nr 10.
Go back to position Wróć do pozycji
Print
LICENCE_INFO