BIO
Urodzony 30 listopada 1889 w Krzeszowicach; syn Antoniego Teslara, kupca, i Marii z Jakowlewów. Studiował filozofię i filologię polską na Uniwersytecie Lwowskim (1908-10), a następnie na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) w Krakowie (1910-12). Debiutował w 1908 Wrażeniami z wycieczki do Królestwa Polskiego, opublikowanymi w piśmie „Ojczyzna” (nr 42); w 1912 ogłosił w „Przeglądzie Polskim” pierwszą pracę naukową pt. Wpływ Biblii na Zygmunta Krasińskiego (t. 3 s. 249-270). Należał do związku młodzieży Eleusis. W 1914 wstąpił do 2. Brygady Legionów Polskich i walczył w 4. Pułku Piechoty; został odznaczony Krzyżem Walecznych. W 1915-17 nadsyłał liczne korespondencje i wiersze do wydawanych w Piotrkowie pism: „Dziennik Narodowy”, „Wiadomości Polskie” oraz do dzienników krakowskich: „Czas”, „Głos Narodu”, „Nowa Reforma”. W 1917 ożenił się z Jadwigą Pogorzelską. W 1918 był nauczycielem gimnazjalnym i okręgowym instruktorem harcerstwa w Siedlcach. Od 1919 jako major Wojska Polskiego uczył w Korpusie Kadetów w Krakowie. W 1919-21 pełnił funkcję kierownika Referatu Oświatowego w Korpusie Krakowskim, a w 1920 także sekretarza Komitetu Obrony Narodowej na m. Kraków. W 1921 uzyskał na UJ doktorat filozofii na podstawie rozprawy pt. Piotr Skarga a Biblia i jej polskie teksty (promotor prof. Ignacy Chrzanowski). Następnie wyjechał do Francji i w 1922-39 wykładał język polski w École Supérieure de Guerre w Paryżu. Równocześnie w 1923-29 kontynuował studia filozoficzne i religioznawcze na Sorbonie i w École des Hautes Études Pratiques. Od 1933 był dyrektorem „Collection Polonaise” w Éditions Edgar Malfère, a w 1933-35 także kierownikiem Księgarni Polskiej w Paryżu. Rozwijał twórczość literacką, ogłaszając artykuły i wiersze m.in. w „Polsce Zbrojnej” (1922-33), „Przeglądzie Współczesnym” (1924-31) oraz w pismach wydawanych we Francji m.in. w „Le Monde Nouveau” (1927-29), „La Vie” (od 1929), „La Pologne Politique, Économique, Littéraire et Artistique” (1931-35). Przekładał na język francuski wybitne dzieła polskiej prozy. W 1935 otrzymał Srebrny Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury za szerzenie zamiłowania do literatury ojczystej wśród emigracji. W 1936-39 wykładał historię wojskowości polskiej w Centre d'Études Polonaises w Paryżu. Utrzymywał łączność między francuskim a polskim Wojskowym Biurem Historycznym i przez 12 lat kierował pracą nad wyborem i przepisywaniem w Archives de Guerre akt dotyczących Armii Polskiej we Francji (1918-19) i Wojskowej Misji Francuskiej w Polsce (1919-21). W 1936 był jednym z inicjatorów stworzenia we Francji pod auspicjami Polskiej Akademii Umiejętności ośrodka badań literatury, historii i kultury polskiej pod nazwą Centre d'Études Polonaises. W czasie II wojny światowej w 1939-40 pełnił funkcję oficera łącznikowego Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego przy Mission Militaire Franco-Polonaise w Ministère de la Guerre. Po klęsce Francji został ewakuowany do Anglii. W 1940-41 wykładał język polski na kursach w Edynburgu, a w 1941 i 1942 na letnich kursach uniwersytetu londyńskiego w Oxfordzie. W 1942-45 był wykładowcą języka polskiego i historii kultury polskiej na uniwersytecie w Glasgow. Wiersze i artykuły publikował w „Dzienniku Żołnierza” (Glasgow 1942-43) i „Wiadomościach Polskich” (Londyn 1943-44). W 1950 powrócił do Paryża. Był członkiem Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu oraz członkiem Académie Internationale Libre des Sciences et des Lettres. W 1951 otrzymał nagrodę Académie Française za przekłady na język francuski dzieł H. Sienkiewicza i W. Sieroszewskiego. Od 1953 wykładał literaturę staropolską na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie w Londynie, na którym habilitował się w 1959, a w 1960 został mianowany profesorem. Współpracował z emigracyjnymi czasopismami, m.in.: londyńskimi „Wiadomościami” (1950-61) i „Życiem” (1954-55) oraz paryską „Syreną” (1954-61). Odznaczony francuskimi i belgijskimi odznaczeniami wojskowymi. Zmarł 23 lipca 1961 w Dinard; pochowany został na cmentarzu Montmorency pod Paryżem.
Twórczość
1. Gawędy duszy. Kraków: Nakład autora, G. Gebethner i Sp. 1910, 53 s.
Zawartość
2. Dla Ciebie. [Proza poetycka]. Kraków: Drukarnia „Czasu” 1911, 50 s.
3. Rabbi Johanan. (Jan Chrzciciel). [Poemat]. Kraków: Nakład autora, Gebethner i Wolff 1911, 54 s.
4. Z mojej włóczęgi. [Wiersze]. Kraków: Nakład autora, drukarnia „Czasu”, J. Gebethner i Sp.; Warszawa: Gebethner i Wolff 1911, 54 s.
Zawartość
5. Noc na polach Kossowa; Na wywłaszczenie. [Wiersze]. Kraków: Nakład autora 1912, 8 s. Przedruk zob. poz. ↑.
6. Wpływ Biblii na Zygmunta Krasińskiego. [Rozprawa]. Kraków: Nakład autora 1912, 30 s.
7. [Dziesięć] X przykazań Legionisty. Kraków 1916, [3] s.
8. Rytmy wojenne 1914-1916. [Wiersze]. Kraków: Centralne Biuro Wydawnicze Naczelnego Komitetu Narodowego 1916, 99 s. Przedruk zob. poz. ↑.
9. O nowym polskim przekładzie Czterech Ewangelii. [Szkic]. Kraków: Nakład autora 1917, 19 s.
10. Projekt „Instytutu Narodowego”. Memoriał przedłożony Królewsko-Polskiemu Ministerstwu Oświaty w sprawie upaństwowienia organizacji pracy kulturalno-oświatowej w Polsce. Kraków: Nakład autora 1918, 47 s.
11. Wojenne dzieje Polski. Skrót wykładów na Kursach Polonizacyjnych dla Oficerów Dowództwa Okręgu Generalnego Kraków. Wygłoszone od 31 I do 31 V 1921 r. Kraków 1921, powielone.
12. Mocniejsza niż śmierć. 1914-1919. Raptularz żołnierza-poety. Przedmowa: W. Sieroszewski. Warszawa: Dom Książki Polskiej 1928, 269 s.
Zawartość
13. Devant la colonne de Mickiewicz. [Esej]. Paris: Oficyna Tyszkiewiczów we Florencji 1929, 29 s. Société Polonaise des Amis du Livre à Paris.
14. Marszałek Piłsudski i jego metoda działania. [Odczyt]. Paryż: Związek Towarzystwa im. Piłsudskiego we Francji 1932, 31 s.
15. Metamorfozy. [Wiersze]. Warszawa: Nakład autora, Gebethner i Wolff 1934, 94 s.
Zawartość
16. Le géneral Smigly-Rydz, commendant en chef de l'Armée Polonaise. Courte biographie. Paryż: Société Française d'Editions Littéraires et Techniques 1936, 86 s. Collection Polonaise.
Wersja polska nieco zmienione pt. Edward Śmigły-Rydz, Marszałek Polski. Życiorys. Warszawa: Światowy Związek Polaków z Zagranicy 1937. Wyd. nast.: Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych 1937, 96 s., tamże: wyd. 3 1938, wyd. 4 1939.
Przekłady
chorwacki
17. Plaster miodu. [Wiersze]. Florencja: Oficyna Tyszkiewiczów 1937, [102] s.
Zawartość
18. Studnia na pustynii. [Proza poetycka]. Wstęp: J. Śliwiński. Edinburgh: Oliver and Boyd 1941, 45 s.
19. Poland remains a rock. [Szkic publicystyczny]. Glasgow: Książnica Polska 1942, 23 s.
20. O droga ziemio! [Wiersze]. [Nicea]: u Tyszkiewiczów w Nicejskiej Filii ich Oficyny 1946, 84 s.
21. Literatura polska Złotego Wieku. Literatura polityczna. Londyn: PUNO 1953, 128 s., powielił Polski Uniwersytet na Obczyźnie. Kurs Literatury Polskiej Złotego Wieku.
22. Literatura polska Złotego Wieku. Piśmiennictwo Reformacji. Londyn: Polski Uniwersytet na Obczyźnie 1953, 128 s., powielił Polski Uniwersytet na Obczyźnie.
Podręczniki do języka polskiego
Przekłady
Nagrody
Prace edytorskie i redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN ok. 1957.
