BIO

Urodzony 3 listopada 1885 w Przemyślu; syn Leonarda Tarnawskiego, adwokata, i Wincenty z Waygardów. W 1896-1903 uczęszczał do I Państwowego Gimnazjum im. J. Słowackiego w Przemyślu. W 1903 podjął studia z zakresu filologii klasycznej i polskiej na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowie. Z powodu złego stanu zdrowia przerwał studia; przebywając w wielu uzdrowiskach, zajmując się dorywczo pracami literackimi i przekładami z języka angielskiego. W tym czasie zaangażował się w działalność przemyskiego Towarzystwa Młodzieży Polskiej „Znicz” i Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Od 1908 studiował na Wydziale filozoficznym UJ, początkowo filologię klasyczną, następnie anglistykę. Debiutował w 1909 jako poeta wierszem pt. U grobu wieszcza, ogłoszonym na łamach „Słowa Polskiego” (nr 508). W 1913 doktoryzował się na UJ na podstawie rozprawy pt. O polskich przekładach dramatów Szekspira (promotor prof. Jan Łoś). Podczas I wojny światowej w 1914-15 służył w armii austriackiej. Następnie do 1924 pracował jako nauczyciel języka polskiego i historii w gimnazjum w Przemyślu. Działał aktywnie jako członek przemyskiego Koła Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych; w 1918/19 był jego sekretarzem. W 1918 objął funkcję redaktora tygodnika „Ziemia Przemyska.” Był działaczem Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego. W 1919 został wybrany na członka zarządu nowo powstałej organizacji Zjednoczenie Polskie. W tymże roku ożenił się z Marią Kościńską. W 1922 habilitował się na Uniwersytecie Jana Kazimierza (UJK) we Lwowie na podstawie pracy pt. Życie, dzieło i znaczenie w literaturze angielskiej Krzysztofa Marlowa. Z odbytej podróży do Anglii ogłaszał w 1923-24 w „Ziemi Przemyskiej” stały cykl felietonów zatytułowanych List z Londynu lub Z pobytu w Londynie. W 1923/24 podjął na UJK wykłady jako zastępca profesora nowo utworzonej katedry filologii angielskiej, a w 1924 został tamże mianowany profesorem nadzwyczajnym. Od 1924 był członkiem przybranym, a od 1928 członkiem czynnym Towarzystwa Naukowego we Lwowie; w 1929-35 pełnił funkcję sekretarza Wydziału Filologicznego tegoż Towarzystwa. W 1928 po powstaniu Stronnictwa Narodowego (SN), został przewodniczącym lwowskiego Koła oraz członkiem Zarządu Dzielnicowego SN. Objął też stanowisko prezesa komitetu redakcyjnego „Lwowskiego Kuriera Porannego” oraz zaczął sprawował opiekę nad akademickim Kołem Młodzieży Wszechpolskiej we Lwowie. Mimo wyraźnie antyrządowych poglądów został w 1929 odznaczony Medalem 10-lecia Odzyskania Niepodległości. W 1934 został ze względów politycznych przeniesiony w stan spoczynku (w związku z tzw. reformą Jędrzejewiczowską), co spowodowało likwidację katedry filologii angielskiej na UJK, jednak na życzenie senatu uczelni prowadził nadal (jako prace zlecone) wykłady i ćwiczenia. W 1936 wybrał się w podróż do Anglii. W styczniu 1938 powrócił do UJK do reaktywowanej katedry filologii angielskiej. Rozprawy, artykuły i recenzje literackie publikował m.in. w „Przeglądzie Warszawskim” (1921, 1923-25), „Kurierze Poznańskim” (1930, 1936-38), „Kurierze Lwowskim” (1931, 1933), „Kulturze” (1936-37), „Nowej Książce (1936-37; tu stały cykl recenzji pt. Przekłady z literatur obcych), Kurierze Warszawskim” (1936-38), „Kronice Polski i Świata” (1938-39). Po wybuchu II wojny światowej i zajęciu Lwowa przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich wykładał do 1941 na Państwowym Uniwersytecie Ukraińskim im. I. Franki, pełniąc jednocześnie obowiązki kierownika katedry. W drugiej połowie 1943 przeniósł się do Krakowa i brał udział w tajnym nauczaniu uniwersyteckim. Po upływie pół roku powrócił do Lwowa. Po wkroczeniu Armii Czerwonej i wznowieniu działalności uniwersytetu, podjął w 1945 pracę na stanowisku kierownika Katedry Filologii Anglistyki. W lipcu 1945 zdecydował się opuścić Lwów; zamieszkał w Przemyślu i aktywnie działał w tamtejszym oddziale Towarzystwa Polonistów. W listopadzie 1945 rozpoczął wykłady w katedrze literatury angielskiej na UJ, a w sierpniu 1946 formalnie objął kierownictwo tejże katedry i wówczas przeniósł się z Przemyśla do Krakowa. Pracował nadal nad przekładem wszystkich dzieł Shakespeare'a. W 1946 został mianowany profesorem zwyczajnym UJ. Kontynuując twórczość literacką, publikował artykuły w „Tygodniku Powszechnym” (1945-46), „Tygodniku Warszawskim” (1945-46), „Nowych Horyzontach” (1946) i „Zdroju” (1946). Był autorem haseł do Polskiego słownika biograficznego. Aktywnie działał w Komitecie Ziem Wschodnich, od listopada 1945 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego oraz redagował pismo organizacji „Biuletyn Kresowy.” W tym czasie pisywał też do konspiracyjnego pisma SN zatytułowanego „Centralny Biuletyn Wewnętrzny”. W 1946 został członkiem-korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności. Aresztowany w grudniu 1946, został postawiony w październiku 1947 przed sądem wojskowym w więzieniu na Mokotowie w Warszawie i skazany na 10 lat pozbawienia wolności oraz utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych. Początkowo przebywał w więzieniu we Wronkach, od stycznia 1948 na Mokotowie. Skazany na wieloletnie więzienie, uzyskał w marcu 1948 zezwolenie na prowadzenie w więzieniu prac naukowych. Zmarł jako więzień 4 kwietnia 1951 w Warszawie.

Twórczość

1. O polskich przekładach dramatów Szekspira. Kraków: Nakład Akademii Umiejętności, G. Gebethner i Spółka; Warszawa: Gebethner i Wolff 1914, 222 s.

Rozprawa doktorska.

2. Kościuszko. Przemówienie wygłoszone w 100 rocznicę śmierci Naczelnika do uczniów Gimnazjum III w Przemyślu na Zasaniu. Przemyśl: Zjednoczenie Towarzystwa Polskiego 1917, 10 s.

3. Podręcznik do nauki języka angielskiego. Oprac.: W. Tarnawski i J. Pongratz. Cz. 1-3. Przemyśl: Spółka Wydawnicza „Praca i Książka 1920, 84 + 97 s. Wyd. nast.: wyd. 2 uzupełnione Przemyśl: Wydawnictwo Polskiej Książnicy Naukowej [1921], tamże 1927.

4. Krzysztof Marlowe. Jego życie, dzieła i znaczenie w literaturze angielskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska 1922, 255 s.

Rozprawa habilitacyjna.

5. Historia literatury angielskiej. Lwów: K.S. Jakubowski 1926-1930.

T. 1. Od czasów najdawniejszych do Miltona i Drydena. 1926, VIII, 590 s.

T. 2. Od Swifta do Burke'a. 1930, VI, 644 s.

6. Z Anglii współczesnej. Pięć szkiców. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1927, VI, 459 s.

Zawartość

Charakter Anglików; „Dynaści” Tomasza Hardy; Grupy społeczne w dzisiejszej beletrystyce angielskiej; Dwie ostatnie sztuki Shawa [dot.: Back to Methuselah; Saint Joan]; Kwestia żydowska w Anglii.

7. Szekspir. Książka dla młodzieży i dla dorosłych. [Studium monograficzne]. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum 1931, 301 s.

Tu wiele fragmentów z dzieł Szekspira w tłumaczeniu W. Tarnawskiego.

8. Literatura angielska. W: Wielka literatura powszechna. T. 3. Warszawa: Trzaska, Evert i Michalski 1932, s. 67-290.

9. Szekspir katolikiem. Lwów: Towarzystwo Naukowe we Lwowie 1938, 95 s.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

John Keats. (W setną rocznicę zgonu). Przegląd Warszawski 1921 nr 3 s. 358-368.
Szekspir czy nie Szekspir. Przegląd Warszawski 1923 t. 2 s. 319-343.
Angielskie prymitywy powieściowe. (Lyly, Sidney, Greene, Lodge, Nashe). Przegląd Warszawski 1924 nr 38 s. 167-191.
O „Juliuszu Cezarze” [W. Shakespeare'a]. Listy z Teatru 1925 nr 6 s. 171-180.
Z dziejów Ossjana w Polsce. Prace Filologiczne 1927 t. 12 s. 257-273.
Falstaff a religia Szekspira. Sprawozdania Towarzystwa Naukowego we Lwowie 1929 t. 9 s. 10-19.
Wyniki badań shakespearowskich XX wieku. Przegląd Humanistyczny 1931 t. 6 z. 3/5 s. 435-451.
O styl i język Johna Galsworthy'ego. Garść uwag. Neofilolog 1933 t. 4 s. 86-95.
Z najnowszej szekspirologii. 1930-1936. Przegląd Współczesny 1937 t. 61 s. 49-79.

Utwory niepublikowane

Rękopisy lub maszynopisy, w posiadaniu córki Władysława Tarnawskiego, Joanny Tarnawskiej [inf. w: „Rocznik Przemyski1993/1994 t. 29/30 s. 380-381], m.in.:.

Historia powieści angielskiej, 483 s.
Historia rozwoju kultury angielskiej, 208 s.
Shakespeare na tle epoki, 114 s.
Składniki twórczości Szekspira, 312 s.
The Shakespearian tragedy, 137 s.
Varietas delecta. (Rzecz o dramacie szekspirowskim), 227 s. [w języku angielskim].

Przekłady

1. W. Szekspir: Antoniusz i Kleopatra. Tragedia w 5 aktach. Przeł. oraz wstępem i objaśnieniami opatrzył W. Tarnawski. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza [1921], 212 s. Biblioteka Narodowa II, 14.
2. W. Szekspir: Romeo i Julia. Tragedia w 5 aktach. Przeł. oraz wstępem i objaśnieniami opatrzył W. Tarnawski. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza 1924, XLVI, 128 s. Biblioteka Narodowa II, 26. Wystawienie: Tarnów, Teatr Ziemi Krakowskiej im. L. Solskiego 1973.
3. W. Szekspir: Juliusz Cezar. Dramat w 5 aktach. Przeł. oraz wstępem i objaśnieniami opatrzył W. Tarnawski. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza 1925, XLVI, 112 s. Biblioteka Narodowa II, 36.
4. W. Szekspir: Hamlet, królewicz duński. Tragedia w 5 aktach. W przekł. W. Tarnawskiego. Oprac. G. Sinko. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1953, 253 s. Nasza Biblioteka. Wyd. nast. tamże w oprac. S. Helsztyńskiego, Biblioteka Narodowa II, 20: wyd. 3[!] 1955, wyd. 4 1960, wyd. 5 zmienione 1966, 1971.
5. W Szekspir: Król Ryszard II. Tragedia w 5 aktach. Przeł. W. Tarnawski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956, 174 s.
6. W. Szekspir: Król Lear. Tragedia w 5 aktach. Przeł. W. Tarnawski. Oprac. S. Helsztyński. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1957, LXIX, 235 s. Biblioteka Narodowa II, 28.
7. W. Szekspir: Burza. Komedia w 5 aktach. Wyd. 3 zmienione. Przeł. W. Tarnawski. Oprac. S. Helsztyński. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum [1958], LXIV, 139 s. Biblioteka Narodowa II, 12.
8. W. Szekspir: Sen nocy letniej. Komedia w 5 aktach. Przeł. W. Tarnawski. Oprac. P. Mroczkowski. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1970, CIII, 139 s. Biblioteka Narodowa II, 162. Wyd. 2 uzupełnione tamże 1987.

Przekłady niepublikowane

Rękopisy lub maszynopisy, w posiadaniu córki Władysława Tarnawskiego, Joanny Tarnawskiej [inf. w: „Rocznik Przemyski1993/1994 t. 29/30 s. 380-381], m.in.:.

R.D. Blackmore: Lorna Doone, 809 s. maszynopis, 1119 s. rękopis.
H. Fielding: Tom Jones. T. 1 i część t. 2, 522 s.
M. Hawlett: Księga Królowej, 744 s.
T.B. Macauley: Szkice krytyczne i historyczne, 222+40+97+32+56+156 s.
W. Shakespeare: Baśń zimowa, 127+139 s.
W. Shakespeare: Cymbelin, 156 s.
W. Shakespeare: Dwaj panowie z Werony, 110 s.
W. Shakespeare: Henryk V, 150 s.
W. Shakespeare: Jak się wam podoba, 113 s.
W. Shakespeare: Komedia omyłek, 85 s.
W. Shakespeare: Koniec dzieło chwali, 123 s.
W. Shakespeare: Koriolan, 156 s.
W. Shakespeare: Król Henryk IV, cz. 1-2, 141+160 s.
W. Shakespeare: Król Henryk VI, cz. 1-3, 113+134+119 s.
W. Shakespeare: Król Henryk VIII, 135 s.
W. Shakespeare: Król Jan, 102+130 s.
W. Shakespeare: Król Ryszard III, 158 s.
W. Shakespeare: Kupiec wenecki, 132 s.
W. Shakespeare: Lukrecja, 76 s.
W. Shakespeare: Makbeth, 72 s.
W. Shakespeare: Otello, 107 s.
W. Shakespeare: Perykles, 113 s.
W. Shakespeare: Poskromienie złośnicy, 129 s.
W. Shakespeare: Sonety, 77 s.
W. Shakespeare: Stracone zachody miłości, 135 s.
W. Shakespeare: Troilus i Kressyda, 146 s.
W. Shakespeare: Tymon Ateńczyk, 103 s.
W. Shakespeare: Tytus Andronikus, 62 s.
W. Shakespeare: Wenus i Adonis, 40 s.
W. Shakespeare: Wesołe kobiety z Windsoru, 112 s.
W. Shakespeare: Wet za wet, 118 s.
W. Shakespeare: Wieczór Trzech Króli, 107 s.
W. Shakespeare: Wiele hałasu o nic, 114 s.
W.M. Thackerey: Henryk Esmond, 817 s.
W.M. Thackerey: Rodzina Newcome'ów, 1668 s.

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 3. Warszawa 1964.
J. Rożnowska-Szymczykowa: Bibliografia prac Władysława Tarnawskiego (1885-1951). Rocznik Przemyski 1993/1994 t. 29/30 s. 367-382.
Słownik badaczy literatury polskiej. T. 1. Łódź 1994 (J. Starnawski).
T. Pudłocki: Władysław Tarnawski. W: Materiały do „Słownika biograficznego uczestników walk z komunizmem. Zeszyty Historyczne WiN-u” [Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”] 2004 nr 22.

Ogólne

Artykuły

J. Birkenmajer: Oblicze i zasługi polskiej anglistyki. Nowa Książka 1936 z. 5.
W. Borowy: W jakich przekładach grać Szekspira?Teatr1945 nr 1, przedruk rozszerzony: „Teatr 1948 nr 1/2 oraz w tegoż: Studia i rozprawy. T. 2. Wrocław 1952.
C. Tarnawska-Busza: Prof. Władysław Tarnawski. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1990 nr 261.
T. Pudłocki: [Cz. 1].T. Pochodzenie, dzieciństwo, młodość; cz. 2. Przemyśl, lata przełomu; cz. 3. Przemyślanin w drodze do katedry uniwersyteckiej; cz. 5. Ostatnie lata. Rocznik Przemyski 2001 z. 2; 2002 z. 1; 2004 z. 3; 2005 z. 3.
T. Pudłowski: Władysław Tarnawski. Pochodzenie, dzieciństwo, młodość. Rocznik Przemyski 2001 z. 2.
T. Pudłocki: Związki Władysława Tarnawskiego z Przemyślem w czasie jego profesury we Lwowie. Rocznik Przemyski 2006 z. 3.

O polskich przekładach dramatów Szekspira

J. Kleiner. „Kwartalnik Historyczny1915 z. 1/4.

Krzysztof Marlowe

R. Dyboski. „Przegląd Warszawski1923 nr 22.

Historia literatury angielskiej

R. Dyboski: Polski podręcznik dziejów literatury angielskiej. Przegląd Współczesny 1926 t. 19.
A. Tretiak. „Ruch Literacki1926 nr 10.
R. Dyboski: Literatura angielska wieku XVIII. Przegląd Współczesny 1931 t. 37.

Z Anglii współczesnej

R. Dyboski: Z życia i literatury Anglii dzisiejszej. Przegląd Współczesny 1927 t. 20.
K. Czachowski: Studia polskie z literatury angielskiej. Lwowskie Wiadomości Muzyczne i Literackie 1928 nr 3 [dot. też: Historia literatury angielskiej].
S. Helsztyński: Szkice o Anglii. Wiadomości Literackie 1928 nr 15.

Szekspir

R. Dyboski. „Slavische Rundschau”, Praga 1931 nr 9/10.
J. Lorentowicz. „Teatr1931 nr 8.
S. Helsztyński. „Wiadomości Literackie1932 nr 28.

Szekspir katolikiem

R. Dyboski: Szekspir a katolicyzm. Czas 1938 nr 353.
R. Dyboski. „Nowa Książka1939 z. 3.
S. Helsztyński: O katolickości Szekspira. Wiadomości Literackie 1939 nr 21.