TARN Adam

Urodzony 20 października 1902 w Łodzi; syn Ignacego Załszupina, adwokata, i Julii z domu Freudenberg. Dzieciństwo spędził w Szwajcarii. W 1919 ukończył szkołę średnią w Zurychu. W 1921 podjął studia na Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. W tymże roku debiutował artykułem w dzienniku „Naprzód”. W 1922-27 kontynuował studia w Berlinie, Strasburgu, Brukseli i w Lille, gdzie w 1927 uzyskał doktorat z nauk ekonomicznych. Po powrocie do kraju zamieszkał w Warszawie i zajął się tłumaczeniami, redagowaniem przekładów naukowych oraz twórczością literacką. W 1929 ożenił się z Mary Krestmajn, tłumaczką i redaktorką (zmarła 1962). W 1930 był redaktorem miesięcznika ilustrowanego „Auto i Sport” (pod nazwiskiem H. Załszupin). W 1934 wydał powieść Obraz ojca w czterech ramach i w tymże roku został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich. W 1934-35 przebywał w Hiszpanii. Od 1936 był współpracownikiem założonego z inicjatywy Komunistycznej Partii Polski pisma informacyjno-politycznego „Dziennik Popularny” (tu zamieszczał recenzje powieści). Po jego likwidacji w marcu 1937 wyjechał z Polski. Kontynuował studia w Szwajcarii, interesując się szczególnie psychologią i psychopatologią. W 1939 doktoryzował się z filozofii w Genewie. W tymże roku przeniósł się do Francji i tu po wybuchu II wojny światowej wstąpił do Wojska Polskiego. Po klęsce Francji przebywał w obozie dla internowanych żołnierzy polskich w Szwajcarii. W 1940, po ucieczce z obozu, wyjechał na wyspę Haiti, a następnie w 1941 do Stanów Zjednoczonych. Zamieszkał w Nowym Jorku i w 1942-45 pracował w Office of War Information, następnie do 1949 był redaktorem wydawnictwa dokumentów w Sekretariacie Organizacji Narodów Zjednoczonych. W 1949 powrócił do Polski i zamieszkał w Warszawie. W 1949-50 pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Kontynuował twórczość literacką. Był członkiem Związku Literatów Polskich (skreślony z listy członków w 1969). W 1951 został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (usunięty w 1968). W 1952/53 był dyrektorem i kierownikiem artystycznym Teatru Domu Wojska Polskiego w Warszawie, w 1955/56 kierownikiem literackim Teatru Powszechnego w Warszawie, a w 1956-60 Teatru Ateneum. Publikował artykuły i fragmenty sztuk m.in. w „Nowej Kulturze” (1951-55) i „Teatrze” (1951-55). W 1956 był założycielem, a następnie do 1968 redaktorem naczelnym miesięcznika „Dialog” (tu stała rubryka pt. Sprawy bieżące). Równocześnie w 1960-68 pełnił funkcję kierownika literackiego Teatru Współczesnego. W 1964 ożenił się z Martą Piwińską, historykiem literatury. W grudniu 1968 wyemigrował do Kanady, zamieszkał w Calgary, gdzie redagował pismo „Drama at Calgary” (1969-70) i wykładał współczesny dramat angielski na tamtejszym uniwersytecie (1969-71). W związku z ciężką chorobą przeniósł się do Ottawy, gdzie także wykładał na uniwersytecie (1971-73). Pod koniec życia powrócił do Szwajcarii i zamieszkał w Lozannie. Pracował nad książką o Czechowie. Zmarł 23 czerwca 1975 w Lozannie.