BIO
Urodzony 16 marca 1928 w Grudziądzu; syn Jerzego Ścibora-Rylskiego, prawnika, i Ireny z Ciesielskich, nauczycielki. Dzieciństwo spędził w Grudziądzu. Po wybuchu II wojny światowej przebywał wraz z rodziną w Warszawie; tu uczęszczał na tajne komplety gimnazjalne. Należał do Szarych Szeregów (1942-43, hufiec Mokotów Dolny) i uczestniczył w akcjach małego sabotażu, następnie w 1943 został żołnierzem Armii Krajowej (17. Kompania Dywersyjna). Walczył w powstaniu warszawskim w szeregach 9. Kompanii „Żniwiarz”, był ciężko ranny. Został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po upadku powstania przebywał u rodziny w Podkowie Leśnej pod Warszawą. W 1946 zdał maturę w Świeciu nad Wisłą. Debiutował w tymże roku na łamach tygodnika „Dziś i jutro” opowiadaniem pt. Leśna Podkowa (nr 27) oraz wierszem pt. Mogiły w bunkrach (nr 31). W 1946-51 studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Równocześnie pracował jako reporter w redakcji czasopisma „Polska Zbrojna” (1947-50; tu reportaże podpisane: (ax)), korespondent w „Żołnierzu Wolności” (1947-49), kierownik działu krajowego w „Żołnierzu Polskim” (1948-51; tu m.in. artykuły podpisane: James Grant oraz w 1950-51 felietony z cyklu Iskry spod młota). Należał do Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej (od 1948 do Związku Młodzieży Polskiej; członek Zarządu Głównego). W 1949 ożenił się z Danutą Barteczek, powieściopisarką. Był członkiem Związku Zawodowego Dziennikarzy Rzeczpospolitej Polskiej (od 1951 Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich) oraz Związku Literatów Polskich (od 1951). Od początku lat pięćdziesiątych zajmował się także pisaniem scenariuszy filmowych. W 1951-58 współpracował z „Nową Kulturą”, publikując na jej łamach recenzje i prozę (tu także w 1956 noty w rubryce pt. A kto sobie pofolguje...; podpisany m.in.: Kizio Gnypel, Ś., Ścib.); w 1955-57 wchodził w skład redakcji tego tygodnika. W 1955-65 pełnił obowiązki kierownika literackiego Zespołu Autorów Filmowych „Rytm”. Był członkiem Stowarzyszenia Filmowców Polskich. W latach sześćdziesiątych wyreżyserował siedem filmów według własnych scenariuszy (debiutował w 1961 jako drugi reżyser filmu pt. Dotknięcie nocy). Ożenił się z Jadwigą Siwek, primo voto Wojtyłło, polonistką. W 1972-78 był kierownikiem artystycznym Zespołu Filmowego „Pryzmat”. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim (1955), Krzyżem Oficerskim (1964) i Krzyżem Komandorskim (1975) Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 3 kwietnia 1983 w Warszawie.
Twórczość
1. Orczewski i jego brygada. [Reportaż]. Warszawa: Książka i Wiedza 1949, 44 s.
2. Górnicze gołębie pokoju. (O Wiktorze Markiewce). [Reportaż]. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 49 s.
3. Matrosowcy. Scenariusz filmowy. Powst. ok. 1950.
4. „Pancerz” Józefa Szulca. [Reportaż]. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 33 s.
5. Stasiek Kaluga staje do współzawodnictwa. [Reportaż]. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 35 s.
6. Węgiel. [Powieść]. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 294 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 poprawione 1951, wyd. 3 1952, wyd. 4 1952; wyd. 6 Warszawa: Nasza Księgarnia 1953; Wilnius: Wydawnictwo Literatury Pięknej Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej 1955.
Nagrody
Przekłady
bułgarski
chiński
czeski
niemiecki
rosyjski
rumuński
słowacki
szwedzki
Wyd. osobne fragmentu: pt. Ludzie z kopalni. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 144 s.; pt. Idzie wiatr. Warszawa: Zarząd Główny Związku Młodzieży Polskiej 1952, 14 s.
7. Dwanaście felietonów. Warszawa: Czytelnik 1951, 114 s.
8. Sprawa Szymka Bielasa. Scenariusz filmowy. Powst. ok. 1952. Por. poz. ↑.
9. Sprawa Szymka Bielasa. (Powieść filmowa). „Sztandar Młodych” 1953 nr 227-274. Wyd. osobne Warszawa: Iskry 1953, 171 s. Przedruk zob. poz. ↑. Por. poz. ↑.
Przekłady
rosyjski
10. Wieczór u Hanyska Dębiczka. Opowiadanie. Warszawa: Nasza Księgarnia 1953, 32 s. Wyd. 2 tamże 1954. Przedruk zob. poz. ↑.
Nagrody
Przekłady
bułgarski
11. Iwan. [Opowiadanie]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1954, 47 s. Przedruk zob. poz. ↑.
12. Cień. [Opowiadanie]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1955, 75 s. Przedruk zob. poz. ↑. Por. poz. ↑.
Przekłady
rosyjski
13. Cień i inne opowiadania. Warszawa: Iskry 1955, 249 s.
Zawartość
14. Cień. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1956. Por. poz. ↑.
15. Styczeń. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1956, 159 s. Por. poz. ↑.
16. Morze Sargassa. Scenariusz filmowy. Powst. ok. 1957.
17. Zaułek św. Sebastiana. Scenariusz filmowy. [Współautor:] J. Kawalerowicz. Powst. ok. 1957.
18. Pigułki dla Aurelii. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1958.
19. Koniec starego roku. Scenariusz filmowy. Powst. ok. 1959.
20. Ostatni strzał. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1959.
21. Rok pierwszy. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1960. Por. poz. ↑, ↑.
Adaptacje
22. Dom bez okien. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1962.
Wyd. osobne scenopisu filmu: S. Jędryka: Dom bez okien. Według scenariusza A. Ścibora-Rylskiego. Łódź 1961, 183 k., powielone.
23. Dotknięcie nocy. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1962.
24. Ich dzień powszedni. Scenariusz filmowy. „Dialog” 1962 nr 4 s. 34-71. Ekranizacja w reżyserii A. Ścibora-Rylskiego. 1963. Por. poz. ↑.
Wyd. osobne scenopisu filmu: Ich dzień powszedni. Warszawa 1962, 182 k., powielone.
25. Człowiek z marmuru. Opowieść filmowa. „Kultura” 1963 nr 8-12. Przedruk zob. poz. ↑. Por. poz. ↑, ↑.
Przekłady
rosyjski
26. Człowiek z marmuru. Scenariusz filmowy. Powst. 1963. Ekranizacja 1976. Wyd. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1986, 117 s. Wyd. 2 tamże 1988. Por. poz. ↑, ↑.
Przekłady
węgierski
włoski
27. Pierścionek z końskiego włosia. Powieść. Powst. ok. 1961-1963. Wyd. Warszawa: Fundacja Kultura 90 1991, 353 s.
Przekłady
francuski
Adaptacje
filmowe
28. Późne popołudnie. Scenariusz filmowy. Ekranizacja w reżyserii A. Ścibora-Rylskiego 1965.
29. Jutro Meksyk. Scenariusz filmowy. Ekranizacja w reżyserii A. Ścibora-Rylskiego 1966.
30. Morderca zostawia ślad. Scenariusz filmowy. Ekranizacja w reżyserii A. Ścibora-Rylskiego 1967.
31. Bliski nieznajomy. (Sztuka w 2 aktach). „Dialog” 1968 nr 4 s. 5-36. Prapremiera: Warszawa, Teatr Polski 1968. Telewizja Polska 1987.
Przekłady
bułgarski
czeski
słowacki
Adaptacje
radiowe
32. Wilcze echa. Scenariusz filmowy. [Współautor:] D. Ścibor-Rylska. Ekranizacja w reżyserii A. Ścibora-Rylskiego 1968.
33. Rodeo. (Sztuka w 2 aktach). „Dialog” 1969 nr 10 s. 31-60. Prapremiera: Warszawa, Teatr Współczesny 1969. Telewizja Polska 1974.
Przekłady
bułgarski
czeski
słowacki
34. Sąsiedzi. Scenariusz filmowy. Ekranizacja w reżyserii A. Ścibora-Rylskiego 1969. Por. poz. ↑.
35. Gniazdo. Scenariusz filmowy. „Dialog” 1970 nr 7 s. 5-35. Wyd. Warszawa: Zespół Filmowy „Plan” 1970, 90 k., powielone. Ekranizacja 1974.
36. Seksolatki. Scenariusz filmowy. Warszawa: [b.w.] 1970, 96 k., powielone. Ekranizacja w reżyserii A. Ścibora-Rylskiego 1972. Por. poz. ↑, ↑.
37. Trąd. Scenariusz filmowy. Warszawa: [b.w.] 1970, 113 k., powielone. Ekranizacja 1971. Por. poz. ↑.
38. Południk Zero. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1971.
39. Seksolatki. [Powieść]. „Sztandar Młodych” 1971 nr 254-285. Por. poz. ↑.
40. Złote koło. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1971. Por. poz. ↑, ↑.
41. Złote Koło. [Powieść]. Warszawa: Iskry 1971, 38 s. Por. poz. ↑, ↑.
Przekłady
słowacki
42. Złote Koło. Scenariusz widowiska telewizyjnego. Telewizja Polska 1971.
Nagrody
43. Ich dzień powszedni. Opowiadania filmowe. Warszawa: Iskry 1972, 496 s.
Zawartość
44. Z tamtej strony tęczy. Scenariusz filmowy: A.J. Piotrowski. Dialogi A. Ścibor-Rylski. Ekranizacja 1972.
45. Siódma rzeka. [Utwór dramatyczny]. „Dialog” 1973 nr 3. Prapremiera: Łódź, Teatr im. S. Jaracza 1977.
46. S.O.S. [Powieść kryminalna]. Warszawa: Czytelnik 1974, 386 s.
Przekłady
włoski
47. Torba. [Słuchowisko radiowe]. Polskie Radio 1974.
Nagrody
48. Dagny. Scenariusz filmowy. „Dialog” 1975 nr 3 s. 5-44. Ekranizacja 1977.
49. Kaftan bezpieczeństwa. Scenariusz widowiska telewizyjnego. Telewizja Polska 1979. Druk „Dialog” 1979 nr 4 s. 39-64.
Nagrody
50. Człowiek z żelaza. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1981. Por. poz. ↑.
Nagrody
51. Człowiek z marmuru. [Powieść]. Wyd. łącznie z poz. ↑ pt. Człowiek z marmuru; Człowiek z żelaza. Londyn: Aneks 1982, 216 s. Por. poz. ↑, ↑.
Przekłady
norweski
serbsko-chorwacki
szwedzki
52. Człowiek z żelaza. [Powieść]. Wyd. łącznie z Człowiek z marmuru zob. poz. ↑. Wyd. osobne Warszawa: Wydawnictwo Grup Politycznych Wola* 1985, 110 s. Wyd. nast.: Gliwice: Wokół Nas* 1988; Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1989. Por. poz. ↑.
Przekłady
norweski
serbsko-chorwacki
szwedzki
węgierski
Adaptacje
Wyd. osobne scenopisu filmu: M. Kaniewska, A. Sokołowska. Oprac. filmowe i dialogi: M. Kaniewska. Cz. 1-2. Warszawa 1961, 154 + 169 s., powielone.
Nagrody
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1964, 1977, 2006.