SZYPER Henryk

Urodzony 1 października 1900 w Stanisławowie; syn Naftalego Schippera, nauczyciela religii mojżeszowej, i Laury z domu Kol. Do 1909 mieszkał w Stanisławowie. W 1910 podjął naukę w III Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie. W 1914-15 przebywał w Wiedniu, gdzie uczęszczał na polskie kursy gimnazjalne, w 1916/17 był przez pierwszy kwartał uczniem filii Gimnazjum św. Jacka w Krakowie. Po powrocie do Lwowa kontynuował naukę w Gimnazjum im. Franciszka Józefa i w 1918 zdał maturę. Następnie od 1919 studiował filologię polską i klasyczną oraz filozofię ścisłą, początkowo przez rok na Uniwersytecie Jagiellońskim, a od 1920 na Uniwersytecie Jana Kazimierza (UJK) we Lwowie. W 1924 był sekretarzem lwowskiej Rady Akademickiej skupiającej akademickie stowarzyszenia lewicowe. W tymże roku uzyskał na UJK stopień doktora filozofii na podstawie rozprawy Sentymentalizm w twórczości Mickiewicza (promotor prof. Juliusz Kleiner). Następnie pracował jako nauczyciel gimnazjalny. Debiutował w 1925 artykułem pt. Egzotyzm i polityka realna w sprawie żydowskiej, opublikowanym w lwowskiej „Gazecie Porannej” (nr 7312). W 1926 przeniósł się do Warszawy i do 1939 uczył języka i literatury polskiej w seminarium nauczycielskim (w 1928 zdał egzamin pedagogiczny). W 1926-28 był przewodniczącym Rady Naczelnej Związku Akademickiej Młodzieży Zjednoczeniowej. Redagował też czasopisma akademickie. Działał w ruchu nauczycielskim, początkowo w Związku Zawodowym Nauczycieli Polskich Szkół Średnich (od 1928 członek Zarządu Głównego), a następnie w Związku Nauczycielstwa Polskiego (ZNP). Pełnił funkcje sekretarza redakcji i współredaktora powstałego w 1930 dwumiesięcznika „Polonista”; w piśmie tym ogłaszał w 1930-38 rozprawy, artykuły i recenzje teatralne i literackie (tu w 1930-35 stały dział pt. Głosy polskiej prasy pedagogicznej o nauczaniu języka ojczystego, autor podpisany: H.Sch). Należąc do lewicowego odłamu ZNP, był współzałożycielem w 1932 Towarzystwa Oświaty Demokratycznej „Nowe Tory”; artykuły związane tematycznie z tą formacją ideową publikował w „Miesięczniku Nauczycielskim” (też pod pseudonimem Jan Żeglarz). Od 1933 należał do PPS. Wykładał na kursach Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego i bezpłatnie uczył w Gimnazjum Robotniczym Towarzystwa Przyjaciół Dzieci na Żoliborzu. W 1935 ożenił się z Bronisławą Łęcką. W 1936 był współzałożycielem Warszawskiego Klubu Polonistów. Brał też udział w pracach powstałego w 1936 z inicjatywy Komunistycznej Partii Polski Koła Krytyków-Marksistów. Należał do Polskiego Związku Myśli Wolnej. W 1937 był współorganizatorem Towarzystwa Polonistów RP, a także współpracował z jego organem, dwumiesięcznikiem „Życie Literackie”. Po wybuchu II wojny światowej w 1939 powrócił do Lwowa. Po przyłączeniu miasta do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich pełnił funkcję kierownika instruktoratu języka polskiego i języków obcych nowożytnych w Gabinecie Metodycznym przy Wydziale Oświaty Ludowej m. Lwowa oraz był członkiem zespołu autorskiego opracowującego podręczniki szkolne z zakresu historii literatury polskiej. Po zajęciu Lwowa przez Niemców w 1941 wyjechał do Warszawy, zamieszkał tu pod przybranym imieniem i nazwiskiem Wincenty Śliwiński. Brał udział w tajnym nauczaniu, współpracował z prasą podziemną. Uczestniczył w powstaniu warszawskim na Żoliborzu w Pomocniczej Służbie Wojskowo-Technicznej; pisał też artykuły dla powstańczej stacji radiowej. Po upadku powstania warszawskiego w 1944, osiadł we wsi Kamienna Wola (powiat opoczyński), gdzie uczył dzieci w zorganizowanej przez siebie szkółce. Po zakończeniu II wojny światowej został zatrudniony w Departamencie Programowym Ministerstwa Oświaty przy opracowywaniu nowych programów szkolnych. W 1945 należał do założycieli miesięcznika pedagogicznego „Nowa Szkoła”, a następnie został jego współredaktorem. Był także wykładowcą w Akademii Sztabu Generalnego im. K. Świerczewskiego. Należał nadal do Polskiej Partii Socjalistycznej (od 1948 do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej). W 1945-49 publikował artykuły w „Kuźnicy”, a w 1948-49 w „Polonistyce”. Od 1946 był członkiem Zarządu Głównego Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza w Warszawie. Pracował jako wizytator szkół w Departamencie VI Ministerstwa Oświaty. W 1948 współpracował z wydawnictwem Wiedza, będąc redaktorem przeznaczonej dla szkół serii „Nowa Biblioteka Wiedzy”. W tymże roku był też jednym z organizatorów Instytutu Badań Literackich, a następnie uczestniczył w pracach Instytutu. W 1949 został mianowany profesorem na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Zmarł 6 maja 1949 w Warszawie. Odznaczony pośmiertnie Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.