SZYMAŃSKA Beata

Urodzona 29 stycznia 1938 w Puławach; córka Adolfa Szymańskiego, chemika, i Janiny Gawalewicz. W 1944-52 mieszkała kolejno w Tymbarku, Pustkowie pod Wrocławiem oraz w Jaworznie. W 1952 zamieszkała w Krakowie i tu uczęszczała do Liceum Ogólnokształcącego im. A. Mickiewicza. Po zdaniu matury w 1955, studiowała filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ); w 1960 uzyskała magisterium. Od 1958 studiowała też filozofię na UJ i w 1963 otrzymała dyplom magisterski. Debiutowała w 1958 wierszem pt. Drogi, opublikowanym w „Głosie Młodzieży Wiejskiej” (nr 1). Za właściwy debiut uważa wiersz Bóg uśmiechnięty, wydrukowany w almanachu Próby literackie Nr 2 (wydany przez Korespondencyjny Klub Młodych przy Zarządzie Głównym Związku Walki Młodych, Warszawa 1959). W 1959 wyszła za mąż za Jerzego Aleksandrowicza, psychiatrę. Należała do Grupy Poetyckiej Młodzieżowego Klubu Literackiego „Żaczek” (1959-62), skupionej przy miesięczniku „Głos Młodzieży Wiejskiej”, grupy literackiej Wielopole (1960-61) i do kręgu Orientacji Poetyckiej „Hybrydy” (1960-71). Wiersze, a także nieliczne artykuły i recenzje publikowała w „Nowej Wsi” (1959-61), „Dzienniku Polskim” (1960-71) i „Życiu Literackim” (1960-68). Za utwory poetyckie otrzymała w 1960 i 1961 nagrody w konkursie poetyckim krakowskich juwenaliów. Od 1961 należała do Koła Młodych przy Związku Literatów Polskich (ZLP) w Krakowie (była jego wiceprzewodniczącą, potem przewodniczącą). Zajmowała się też dziennikarstwem, pracowała w redakcji „Głosu Młodzieży Wiejskiej”, zamieszczając na jego łamach wiersze (1964-68). Należała do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (do ogłoszenia stanu wojennego w 1981). W 1967 została zatrudniona w Instytucie Filozofii UJ, najpierw jako stażystka, potem starszy asystent, a następnie kierownik Zakładu Filozofii Kultury. Od 1970 należała do ZLP (do rozwiązania Związku w 1983). W 1974 uzyskała tytuł doktora filozofii na podstawie rozprawy pt. Poglądy filozoficzne Antoniego Langego (promotor profesor Zbigniew Kuderowicz) i stanowisko adiunkta. Rozwijała nadal twórczość poetycką. Była członkiem zespołów redakcyjnych kwartalnika „Magazyn Kulturalny” (1975-77) i pisma „Zdanie” (1978-79; tu wiersze); publikowała m.in. w „Poezji” (1975-83, z przerwami) i w „Życiu Literackim” (1980-81). Podjęła również działalność przekładową, tłumacząc wiersze z języka francuskiego, słowackiego i angielskiego. W 1988 habilitowała się na UJ na podstawie rozprawy pt. Przeżycia i uczucia jako wartości w filozofii polskiego modernizmu i uzyskała stanowisko docenta. W 1992 została członkiem Komitetu Redakcyjnego serii Polskiej Akademii Nauk (PAN) Nauka dla Wszystkich. W 1993 otrzymała stanowisko profesora nadzwyczajnego UJ, a w 1998 tytuł profesorski. Członek Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, Association Internationale des Professeurs de Philosophie oraz Komitetu Nauk Filozoficznych PAN. Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (1988). Mieszka w Krakowie.