BIO
Urodzony 19 sierpnia 1908 w Tarnowie; syn Abrahama Spielmana, kupca, i Frydy z Krauterów. Uczęszczał do II Gimnazjum w Tarnowie; w 1928 zdał maturę. Następnie studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie; studiów nie ukończył. Debiutował w 1929 jako autor tekstów do szopek polityczno-literackich wystawianych na scenach studenckich w Krakowie i Tarnowie. Po wybuchu II wojny światowej wyjechał do Lwowa, zajętego przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, gdzie przez pewien czas uczęszczał do technikum ekonomiczno-handlowego. Zawarł związek małżeński z Ireną Weitzman. W 1941, po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej, wyjechał do Iwonicza Zdroju. Mimo zmiany nazwiska dostał się do getta w Rymanowie; zdołał uciec z transportu do obozu koncentracyjnego w czasie postoju na dworcu w Płaszowie. Przez krótki okres ukrywał się w Krakowie, a następnie w Milanówku, skąd przeniósł się do Warszawy. Po upadku powstania warszawskiego przeszedł przez obóz w Pruszkowie, po czym mieszkał kolejno w Podkowie Leśnej i Brwinowie. Po zakończeniu wojny wyjechał do Bielska, gdzie przez dwa lata był dyrektorem w Centrali Tekstylnej, a następnie został przeniesiony na takie samo stanowisko w Krakowie. Wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej (od 1948 Polska Zjednoczona Partia Robotnicza). Jednocześnie współpracował ze „Szpilkami” (1945-49, 1956-59, 1963), „Kocyndrem” (1945-46) i „Przekrojem” (1945-50, 1954, 1956), w którym drukował wiersze satyryczne i prozę. Od 1948 zajmował się wyłącznie pracą literacką, w tym twórczością dla dzieci, publikowaną m.in. w „Płomyku” i „Płomyczku”. W 1950 został członkiem Związku Literatów Polskich; okresowo pełnił funkcję sekretarza Oddziału Krakowskiego Związku. Współpracował z Polskim Radiem jako autor tekstów piosenek, audycji dziecięcych oraz w 1950 tekstów do miesięcznej audycji satyrycznej Teatrzyk pięciu piór. W 1952 był współtwórcą Teatru Satyryków w Krakowie, a następnie do 1955 jego kierownikiem artystycznym. W 1955 został kierownikiem artystycznym i konferansjerem w kabarecie literatów i aktorów „Wagabunda”. W 1957 wyjechał do Belgii i zamieszkał na stałe w Brukseli. Przerwał pracę literacką; zajmował się handlem kamieniami półszlachetnymi. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1954). Zmarł 25 stycznia 1963 w Brukseli.
Twórczość
1. „Bez retuszu”. Wielka szopka polityczna. [Współautor:] B. Brzeziński. Prapremiera: Kraków, Kawiarnia Plastyków 1947. Druk fragmentów „Przekrój” 1947 nr 139 s. 16.
2. Jurek mieszka w Warszawie. [Opowieści wierszem dla dzieci; współautor:] M. Załucki. Warszawa: Nasza Księgarnia 1950 [właśc. 1951], 80 s. Wyd. 2 tamże 1952.
3. O dwunastu krukach i białym gołąbku. [Bajka wierszem dla dzieci; współautor:] M. Załucki. Warszawa: Nasza Księgarnia 1950, 46 s. Wyd. 2 tamże 1954. Por. poz. ↑.
Przekłady
czeski
rosyjski
Adaptacje
teatralne
4. Przygody franta – bumelanta. (Sztuka w 1 akcie). „Echo Tygodnia” 1950 nr 3 s. 3, 6.
5. O dzięciole, pelikanie, żabie, jeżu i bocianie. [Wiersze dla dzieci; współautor:] M. Załucki. Warszawa: Nasza Księgarnia 1951, [8] k. Wyd. 2 tamże 1952.
6. Raz się z rakiem spotkał rak. [Wiersze dla dzieci; współautor:] M. Załucki. Warszawa: Nasza Księgarnia 1951, [8] k. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1952, wyd. 3 1953.
7. Dwaj panowie z Limbakuku. [Utwór dramatyczny dla młodzieży; współautorzy:]. B. Brzeziński, M. Załucki. Powst. przed 1952. Prapremiera: Kraków, Teatr Młodego Widza 1951. [Inf. autora].
8. Małe bajeczki o wielkich zwierzętach. [Wiersze dla dzieci; współautor:] M. Załucki. Warszawa: Nasza Księgarnia 1952, [8] k.
9. Nasi chłopcy na boisku. [Wiersze dla dzieci; współautor:] M. Załucki. Warszawa: Nasza Księgarnia 1952, 46 s. Wyd. 2 tamże 1954.
10. O Antku, co wioskę porzucił. [Opowieść wierszem dla dzieci; współautor:] M. Załucki. Warszawa: Nasza Księgarnia 1953, 15 s.
11. O złych krukach i białym gołąbku. Widowisko w 5 aktach. [Współautorzy:] T. Kwiatkowski, M. Załucki. Warszawa: Nasza Księgarnia 1953, 83 s. Por. poz. ↑.
12. Rym w rym. [Wiersze satyryczne]. Warszawa: Czytelnik 1953, 141 s.
13. Ananasy z naszej klasy. [Obrazki satyryczne dla dzieci; współautor:] M. Załucki. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1954, 63 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1958, wyd. 3 1959, wyd. 4 1959, wyd. 5 1963, wyd. 6 1965, wyd. 7 1968, wyd. 8 1972, wyd. 9 1984, wyd. 10a 1984, wyd. 10 1984.
14. Dziwne przygody płynącej wody. [Opowieść wierszem dla dzieci; współautor:] M. Załucki. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1954, 42 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1960, wyd. 3 1961, wyd. 4 1963, wyd. 5 1965, wyd. 6 1967.
15. Półsłówka. [Wiersze satyryczne]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1955, 144 s.
16. Uszanowanie, panie bocianie. [Wiersze dla dzieci; współautor:] M. Załucki. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1961, 43 s.
17. Kilka sportowych wierszy pod tytułem Kto pierwszy. [Dla dzieci; współautor:] M. Załucki. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1962, 47 s.
Wydania osobne tekstów piosenek z nutami, m.in.
Przekłady
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1954, 1957.
• Karol Szpalski. „Kalendarz Szpilek” 1956 s. 268 .
