BIO

Urodzony 16 września 1935 w Zgierzu; syn Franciszka Szmidta i Zofii z Sobczyńskich. Uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego im. S. Staszica w Zgierzu. Po zdaniu matury w 1953, studiował do 1956 budownictwo lądowe na Politechnice Szczecińskiej, następnie w 1956-57 uczył się w Studium Nauczycielskim i w 1957-58 studiował polonistykę na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (filia w Szczecinie). W 1955 należał do współtwórców i kierownictwa Studenckiego Teatru Satyrycznego „Skrzat”. Był kierownikiem artystycznym, autorem i reżyserem szczecińskich kabaretów Okaryna i Indyk. Debiutował w 1956 wierszami pt. Chęć, czy mogę wierzyć słowom..., Jesienne zadumanie, Szalenie kocham, Wiersz, opublikowanymi w czasopiśmie Politechniki Szczecińskiej „Razem młodzi przyjaciele” (nr 2). Wiersze, prozę, artykuły i recenzje teatralne publikował m.in. w „Głosie Szczecińskim” (1958-82). Z jego inicjatywy powstało Studio Pantomimy Politechniki Szczecińskiej (ok. 1960) i grupa literacka Kontrasty przy Klubie Stowarzyszenia „Pax” w Szczecinie. W 1965 został członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP). W tymże roku współpracował z międzyszkolnym Studiem Małych Form Teatralnych „Zielone Tarcze”, przekształconym w latach siedemdziesiątych w Studio Zet z jego agendami – Sceną Propozycji Młodych (1972-86) i kabaretem Wyrodek (działał do 1994). W 1965-69 był prezesem Koła Młodych ZLP. W 1967 ukończył Studium Reżyserskie, do którego uczęszczał początkowo przy krakowskiej, a na ostatnim roku przy warszawskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej. W 1969-71 był sekretarzem zarządu Oddziału Szczecińskiego ZLP. Wykładał na kursach instruktorskich i warsztatach teatralnych. Pisał scenariusze niedużych utworów scenicznych dla teatrów amatorskich. W 1971 otrzymał nagrodę Wojewody Szczecińskiego. W 1984 był radnym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie. W 1989-93 pełnił funkcję prezesa Oddziału Szczecińskiego ZLP. W 1994 zamieszkał w Gorzowie Wielkopolskim. Rozpoczął tam współpracę jako recenzent teatralny, początkowo z „Gazetą Nową”, a następnie z „Ziemią Gorzowską”. W 1994-98 drukował też wiersze w „Arsenale Gorzowskim”, miesięczniku poświęconym życiu kulturalnemu Gorzowa i okolic, którego w tym okresie był redaktorem naczelnym. W 1994 wraz z dziennikarką Krystyną Kamińską zaczął prowadzić Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne „Arsenał”. Objął funkcję redaktora polsko-niemieckiego magazynu literackiego „Prom/Die Fähre” (w 1997-99 publikował tu wiersze). Od 1997 redagował książki wydawane przez Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne „Arsenał” w seriach Biblioteka Literacka Arsenału i Biblioteka Pegaza Lubuskiego. W 1999-2003 redagował i wydawał wraz z żoną rocznik „Arsenał Gorzowski”. Wiersze, publicystykę kulturalną i recenzje teatralne publikował na łamach „Lamusa” (od 2001) i pisma „Pegaz Lubuski” (od 2003), które założył w maju tegoż roku i którego został redaktorem naczelnym. W grudniu 2003 został wybrany na wiceprezesa Oddziału Lubuskiego ZLP, a w październiku 2004 z jego inicjatywy powołano oddział ZLP w Gorzowie Wielkopolskim, którego objął prezesurę. W 2004 został redaktorem serii wydawniczej Biblioteka Pegaza Lubuskiego. Pełnił również funkcję sekretarza Stowarzyszenia Literackiego „Prom”. Został członkiem honorowym Towarzystwa Kultury Teatralnej i Towarzystwa Przyjaciół Szczecina. Odznaczony m.in. Medalem Gryfa Pomorskiego (1975), Złotym Krzyżem Zasługi (1978), odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1979), Krzyżem Kawalerskim (1986) oraz Krzyżem Oficerskim (2005) Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 4 maja 2021 w Gorzowie; pochowany na tamtejszym Cmentarzu Komunalnym.

Twórczość

1. Kreska na twarzy. [Wiersze]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1961, 46 s.

Zawartość

Cykle: Kreska na twarzy; Chwila ballady; Druga strona tęczy; Poematy.

2. Człowiek, ziemia i morze. [Wiersze]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1964, 65 s.

Zawartość

Cykle: Człowiek i ziemia; Rejs niespełniony; Toast na spotkanie przyjaciół; Puzon; Wieczne mijanie.

3. List z zimy. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1966, 18 s.

4. Do siego roku jeden krok. (Nowoczesna szopka Jantara). [Współautor:] T. Kamiński. Jantar 1971 nr 52/53 s. 16-17.

5. Medea. Kameralna tragedia rodzinna niewiernie przepisana z Eurypidesa. Powst. przed 1972. Wystawienie: Gorzów Wielkopolski, Teatr im. J. Osterwy 2000. Druk sceny 2: „Premiera u Osterwy” 2000 nr 3.

Przekłady

łotewski

[Przeł.] K. Skujnieks. Wystawienie: Ryga 1972.

6. Szczecin gościom. Scenariusz. [Współautorzy:] M. Bakka, B. Gierszanin. Wystawienie: Szczecin, Teatr Współczesny 1973.

7. Przeminęli, a idą. (Scenariusz widowiska poetyckiego). Scena 1978 nr 6 s. 47-51.

8. Tata ma fiata. [Dla dzieci]. Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza 1989, 32 s.

9. Lubniewice i okolice. Przewodnik turystyczny. Gorzów [Wielkopolski]: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne Arsenał 1999, 144 s.

10. Spoza milczenia. [Wiersze]. Gorzów [Wielkopolski], Szczecin: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne Arsenał 1999, 127 s. Wyd. 2 tamże 1999. [Inf. autora].

11. [Trzydzieści] 30 Gorzowskich Spotkań Teatralnych. Gorzów [Wielkopolski]: Teatr im. J. Osterwy, Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne Arsenał 1999, 100 s.

12. Małe rzeczy foremne. [Wspomnienia]. Głos Szczeciński 2000 nr 65, 67-71, 73-77, 79-82, 87-89, 91.

Dotyczy dziejów Ogólnopolskiego Przeglądu Zawodowych Teatrów Małych Form, nazwanego później Kontrapunktem.

13. Leksykon plastyki gorzowskiej. Gorzów [Wielkopolski]: Wydawnictwo Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne Arsenał 2001, 33 s.

14. Słońsk – Miillrose. Album historyczno-krajoznawczy. Współautor: K. Kamińska. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne Arsenał 2004, 116 s. [Inf. autora].

15. Ludzkie pojęcie. [Wiersze]. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne Arsenał 2005, 65 s.

Lubuski Wawrzyn Literacki w 2006 za najlepszą książkę poetycką wydaną w 2005.

16. Słońsk i Müllrose. Przewodnik. Współautor: K. Kamińska. Tłum.: E. Szymońska, P. Szymoński. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne Arsenał 2005, 110 s.

Tekst w języku polskim i niemieckim.

17. Słońsk i okolice. Przewodnik. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne Arsenał 2005, 96 s.

18. Byliśmy w teatrze. 60 lat Teatru im. J. Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim. Album. Współautor: K. Kamińska. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne Arsenał 2006, 188 s.

19. Słońsk. Album historyczno-krajoznawczy. Współautor: K. Kamińska. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne Arsenał 2007, 100 s. [Inf. autora].

Teksty do widowisk scenicznych

Wspólnie z Tadeuszem Klimowskim bajki sceniczne, których prapremiery odbyły się w Akademickim Teatrzyku Satyrycznym „Skrzat” (Pałac Młodzieży) w Szczecinie [według informacji autora]:.

Przygoda nocy sylwestrowej. 1958.
Złote serduszko. Bajka sceniczna. 1959.
Kwartet na brudne uszy. Bajka sceniczna. 1960.

Adaptacje i montaże utworów

Droga do słońca. [Montaż poetycki]. Wystawienie: Szczecin, Studio Małych Form Teatralnych Zielone Tarcze 1969.
Program poetycki oparty na miniaturach poetyckich J. Ozgi-Michalskiego.
Człowiek rodzi się dla życia. (Scenariusz widowiska poetyckiego według tekstów poetów radzieckich). W: Pamięć. 50 lat ZSRR. Almanach. Red.: I.G. Kamiński. Szczecin: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne RSW „Prasa 1972 s. 100-125.
Dorosłym ludziom. [Montaż]. Scena 1977 nr 2 s. 40-48.
Scenariusz oparty na tekstach autorów polskich i radzieckich oraz fragment „Sztuki bez postaci” D. Duncana, z piosenkami i nutami.
Droga życia. (Scenariusz widowiska publicystycznego oparty na tekstach pisarzy radzieckich, oprac. pod kierunkiem I. Szmidta na Teatralnych Warsztatach Przyjaźni). Kultura i Oświata 1977 nr 3 s. 104-125.

Inne adaptacje

Adaptacje i scenariusze montaży dla teatrów amatorskich [według informacji autora]:.

Orkiestra doborowa czterech braci Rzępołów. Wystawienie: Szczecin, Teatrzyk Dziecięcy „Szkraby 1960. Druk „Biblioteczka Repertuarowa” pisma „Nasz Klub” 1979 nr 2.
Ilja Muromiec. Adaptacja i scenariusz staroruskiej byliny. Wystawienie: Szczecin, Studio Małych Form Teatralnych „Zielone Tarcze 1965.
Grand Valse Brillante. Montaż poezji J. Tuwima. Wystawienie: Szczecin, Studio Małych Form Teatralnych „Zielone Tarcze 1966.
Komu się na Rusi dobrze żyje. Według M. Niekrasowa w przekł. J. Tuwima. Wystawienie: Szczecin, Studio Małych Form Teatralnych „Zielone Tarcze 1967.
Eskalacja, eskalacja. Widowisko poetyckie. Wystawienie: Szczecin, Studio Małych Form Teatralnych „Zielone Tarcze 1970.
Za nami 1000 lat – przed nami 1000 lat. Scenariusz widowiska poetyckiego według Galla Anonima i in. Wystawienie: pola pod Cedynią 1972.
Ruch uliczny. Montaż. Wystawienie: Szczecin, Studio Zet 1974.
Non stop show, czyli raport o stanie wychowania w Polsce. Montaż poezji i fragmenty dramatów T. Różewicza. Wystawienie: Szczecin, Studio Zet 1975.
Prawda. Montaż poezji współczesnej. Wystawienie: Szczecin, Studio Małych Form Teatralnych „Zielone Tarcze 1976.
Jak tu prawdę o Polsce powiedzieć. Montaż poezji K.I. Gałczyńskiego. Wystawienie: Szczecin, Studio Małych Form Teatralnych „Zielone Tarcze 1978. Druk z podtytułem Scenariusz programu poetycko-muzycznego dla uczczenia rocznicy powstania PRL ułożony z wierszy K.I. Gałczyńskiego. „Scena” 1978 nr 6 s. 51-56.
Na skraju pierwszej ludzkiej wiosny. Druk „Kultura i Oświecenie 1978 nr 2.
Orzeszek. Adaptacja utworu poetyckiego I. Sikiryckiego. Wystawienie: Szczecin, kabaret Wyrodek 1978. Druk „Biblioteczka Repertuarowa” pisma „Nasz Klub” 1979 nr 2.
Rzecz o Alkasynie i Nikolecie. Adaptacja ballady starofrancuskiej. Przeł. L. Czerny. Wystawienie: Szczecin, Studio Małych Form Teatralnych „Zielone Tarcze 1978.
Jak dobrze jest żyć. Montaż dla estrady poetyckiej. Druk „Biblioteczka Repertuarowa” pisma „Nasz Klub 1979 nr 2.

Prace redakcyjne

1. [Trzydzieści] 30 Ogólnopolskich Przeglądów Teatrów Małych Form. Red. programu I. Szmidt. Gorzów Wielkopolski: Agencja Wydawnicza Kamak [1995], 100 s.
2. Ciamarajdy z Barlinka. XX lat Pracowni Ceramiki Unikatowej w Barlineckim Ośrodku Kultury „Panoram”. Red. I. Szmidt. Gorzów Wielkopolski: Agencja Wydawnicza Kamak 1996, 18 s.
3. Idziemy ku sobie. Wir finden zueinander. Red. I. Szmidt. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne Arsenał 2002, 192 s.
Tekst w języku polskim i niemieckim.
4. Niedzielni poeci. Antologia poezji serdecznej dla serc otwartych, sercem napisanej. Wybór, red. i wstęp I. Szmidt. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne Arsenał 2002, 60 s.
5. [Dwudzieste] XX Gorzowskie Spotkania Teatralne. Oprac.: K. Kamińska, M. Kawka, I. Szmidt. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne Arsenał 2003, 12 s.
6. K. Kamińska: Leksykon literatury gorzowskiej. Red. K. Kamińska, I. Szmidt. Współpraca: J. Kaliszan. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne Arsenał 2003, 183 s.
7. Słońsk czyli Ziemia, woda, powietrze i słońce; Słońsk Erde, Wasser, Luft und Sonne. [Przewodnik turystyczny]. [Red.] K. Kamińska, I. Szmidt. Tłum.: E. i P. Szymańscy. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne Arsenał 2004, 115 s.
Tekst w języku polskim i niemieckim.
8. Urzeczeni morzem. [Leksykon]. Red. i oprac. edytorskie: K. Kamińska, I. Szmidt. Szczecin: Związek Literatów Polskich; Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne Arsenał 2004, 66 s.
9. Poeci okrągłego stołu. Antologia Klubu Literackiego Grodzkiego Domu Kultury w Gorzowie. Wybór, red. i wstęp I. Szmidt. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne Arsenał 2005, 67 s.
10. Zapisani w wierszach. Antologia Klubu Poetów Okrągłego Stołu przy Grodzkim Domu Kultury w Gorzowie Wielkopolskim. Wybór, wstęp i red. I. Szmidt. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne Arsenał 2007, 112 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 2001.

Wywiady

Słowo” rozmawia z pisarzami. Rozm. J. Goliński. Słowo Powszechne 1965 nr 296.

Słowniki i bibliografie

K. Kamińska: Ireneusz Krzysztof Szmidt. W tejże: Leksykon literatury gorzowskiej. Gorzów Wielkopolski 2003.

Ogólne

Artykuły

S. Marat: Ireneusz Szmidt, czyli fascynacja poezją. Scena 1971 nr 9.
M. Struczyński: Myślę o potrzebie uniwersytetu ludowego. (Poeta i działacz ruchu amatorskiego). Trybuna Ludu 1984 nr 143.
B. Twerdochleb: Wiatr w kotlinie. O poezji Ireneusza Krzysztofa Szmidta. Morze i Ziemia 1986 nr 20.
B. Chojnacka: Papierowy księżyc naleśnika. Głos Szczeciński 1999 nr 107.
A. Czaja: Poeta dwóch stron rzeczy „Pegaz Lubuski 2005 nr 4, 2006 nr 4.

Kreska na twarzy

J.L. Ordan: Erotyka i inwektywy. Ilustrowany Kurier Polski 1961 nr 130.
J. Ratajczak: Trzy debiuty szczecińskie. Gazeta Poznańska 1961 nr 178.

Człowiek, ziemia i morze

J. Kaczmarek. „7-my Głos Tygodnia1965 nr 46.
A.K. Waśkiewicz: Poezja w Szczecinie. Tygodnik Kulturalny 1967 nr 17.

List z zimy

E. Kuźma: Wszystko po staremu. Głos Szczeciński 1967 nr 74.
A. Piotrowski: Trzeci tomik wierszy Ireneusza Krzysztofa Szmidta. Słowo Powszechne 1967 nr 156.

Medea

H. Ciepiela: Nieśmiertelne związki. Gazeta Lubuska 2000 nr 275.
B. Kunicki: Medea podług Szmidta. Ziemia Gorzowska 2000 nr 48.
R. Ochwat: Za twoje grzechy Medeo. „Gazeta Wyborcza”, dod. Gazeta Zachodnia 2000 nr 273.

Spoza milczenia

J. Ampuła: Szanse w słowach. Gazeta Lubuska 1999 nr 58.
B. Lemańczyk: Słowa spoza milczenia. Kurier Szczeciński 2000 nr 232.
M. Yoph-Żabiński: Poeta spoza milczenia. Pismo Literacko-Artystyczne Lamus 2000 nr 1/2.
Cz. Sobkowiak: Po latach milczenia. Pro Libris 2004 nr 1.