BIO

Born on 10 April 1899 in Bronowice near Puławy; daughter of the gardener and later administrator Antoni Szelburg, and the dressmaker Elżbieta née Kałużyńska. She spent her childhood in Nałęczów, where she received private tuition and also attended a secret school organized by the Polish Educational Society (Polska Macierz Szkolna). She wrote her first pieces of literature while still of school age before making her debut in 1912 with poems dedicated to Polish kings and queens, Bolesław Chrobry (Bolesław the Brave), Duch Jadwigi (The spirit of Jadwiga), and Pod Warną (At Varna), which were published (partly as excerpts) in the magazine "Przyjaciel Dzieci" in the column Odpowiedzi redakcji (Responses from the editors; no. 9; using the name: Wiewiórka). That year, she started her education at the Władysław Kunicki Trade School in Lublin. During her time there, she published literary pieces in self-edited school magazines and also wrote sketches for the school theatre performances that she staged. She was a member of the conspiratorial Polish organization for secondary school children, Przyszłość (Pet) (Future – Pet) and of the scouting movement. In 1916, she founded the Third Lublin Women's Scout Troop at the Wacława Arciszowa Private Girls' Secondary School in Lublin. After completing advanced secondary education in 1916, she worked as a teacher at a comprehensive school and in adult-education institutions known as people's universities. In the years 1917/18-19/20, she studied Polish philology at the Jagiellonian University (UJ) in Krakow. She was active in the Zet Union of Polish Youth. During the Polish-Soviet War, she abandoned her studies and worked as a medical orderly in military hospitals in Rzeszów and Przemyśl. After being treated at the anti-tuberculosis sanatorium Bratniak in Zakopane, she moved to Poznan where she joined the Society for the Defence of the Western Borderlands (Towarzystwo Obrony Kresów Zachodnich). In 1921, she married the teacher, novelist and author of youth literature Jerzy Ostrowski (divorcing in 1926). In 1923/24, she lived in Skolimów, where her husband was a secondary school teacher, while in 1924/25 she and her husband worked at the Men's Teaching College in Mława. She was responsible for the school's literary and artistic group, its theatre – for which she wrote pieces including Christmas plays – and for the school's monthly "Nasz Kompas". She subsequently worked at the State Men's College in Wymyślin, near Lipno. From 1922, she (also using numerous cryptonyms including: E.; e.s.; E.S.Z.; E.Sz.; E.Sz.O.; E.Sz.Ostr.; E.Sz.Z.; E.Sz.Zar.), was a regular contributor to children's and youth periodicals and newspapers including "Moje Pisemko" (1922-24 and 1930-33), "Płomyk" (1922-39/40), "Płomyczek" (1923/24-38/39; co-editor in 1939), "Przyjaciel Dzieci" (1928-29; including pieces written in 1928 using the name Ina), "Czyn Młodzieży Polskiego Czerwonego Krzyża" (1930-37), the children's supplement of "Robotnik" (as an editor in 1930-33), and the teachers' magazine "Wychowanie Przedszkolne" (1927-39). As she became increasingly active as a prose writer, she also started collaborating with periodicals including "Bluszcz" (1926-33), "Świat Kobiecy" (1927-31), "Dziecko i Matka" (1928-33), "Kobieta Współczesna" (1929-33), and "Młoda Matka" (including in 1929 the cycle Dzieci [Children]). She was an active member of the Polish Writers' Trade Union (ZZLP) and of the Polish PEN Club. She married the teacher and publisher Józef Zaremba in 1926. She then spent two years teaching at the Teacher Training College in Ursynów, which has since become a district of Warsaw. She lived in Warsaw from 1929 and focused on her writing. She wrote prose and poetry pieces for children and young readers, as well as sketches for the stage and reading material for schools. She also authored textbooks and produced abridged versions of literary works. She collaborated with Polish Radio's children's section as an author of radio plays. At the same time, she developed as a novelist. From 1930, she was involved in the activities of the Patronat Political Prisoners' Aid Society. She also wrote reportage pieces on social issues, including the 1933 trial of Belarusian peasants in Kobryń, who were accused of maintaining contacts with the Communist Party of Belarus and the 1934 trial in Łuck (Lutsk) of activists of the Communist Party of Western Ukraine. In 1937, she received the Golden Laurel award of the Polish Academy of Literature. She travelled to countries including Yugoslavia, Italy and France. Following the outbreak of World War II, she and her husband headed eastwards in September 1939, spending several weeks in Lwów (Lviv) and the surrounding area. She then returned to Warsaw, where she remained throughout the German occupation. She was involved in underground educational work and remained active as a writer, although her works from this period have been lost. In 1944, she co-edited the cultural-educational monthly "W świetle dnia", which was published by the Secret Teaching Organization (TON). Following the defeat of the 1944 Warsaw Uprising and a short period spent in a camp in Pruszków, she resided in Podkowa Leśna, Krakow and then, until the end of the war, Zakopane. She subsequently settled in Lodz and returned to writing. In 1945, she co-founded the children's magazine "Świerszczyk", becoming its literary director. She collaborated with the publication as an author over subsequent years. She also published poems and short stories for children in "Płomyczek" (from 1945/46), "Iskierka" (1946/47-51) and "Płomyk" (from 1946/47). She also produced readers for use in schools. She presented regular shows for adults, young listeners and children on Polish Radio. She spent a brief period in Switzerland in 1946, followed by Czechoslovakia in 1947, before returning to Warsaw in 1948. She remained active in the ZZLP (which became the Polish Writers' Union – ZLP in 1949). In 1947/48, she was chair of its Warsaw Branch and then deputy chair of its Main Board in 1948/49. Between 1948 and 1955, she was trustee of the grant fund established by Bolesław Prus. She was awarded the prize of the City of Warsaw in 1948 and the prize of the Chairman of the Council of Ministers in 1953 in recognition of her literary work. She was a member of the Warsaw Council of the Polish-Soviet Friendship Society in 1949. From 1950 to 1957, she was a councillor at Warsaw National Council (equivalent of the city council), serving on its Cultural Commission. She published articles on literary subjects in periodicals including "Nowa Kultura" (1950-56). Between 1957 and 1962, she was deputy chair and then until 1970 a member of the Praesidium of the Executive Board of the Women's League. Between 1959 and 1961, she and her husband, who was serving as a legal advisor on cultural and press matters at the Polish embassy, lived in Rome. She was awarded the W. Pietrzak prize in 1961 and the State Prize, 1st class, in 1966. In 1965, she issued an appeal calling for recognition of children's heroic deeds during World War II, which led to the building of the Children's Memorial Health Institute (CZD) in Międzylesie, near Warsaw. In 1974, she was appointed deputy head of the Honorary Committee of the Construction of CZD. In 1970, she received the Order of the Smile, which is awarded by children. Between 1968 and 1976, she was Chancellor of the Chapter of the Order of the Smile. In 1974, she received the prize of the Polish Teachers' Union (ZNP). She was awarded the Cross of Independence in 1933, the Gold Cross of Merit in 1937, the Order of the Banner of Work 2nd class in 1949 followed by 1st class in 1970, the Commander's Cross of the Order of Polonia Restituta in 1960, the Gold Medal of the Polish Teachers' Union in 1963, and the Decoration of Honour – Meritorious Activist of Culture in 1972. She died on 28 September 1986 in Warsaw. She is buried at Nałęczów Parish Cemetery.

Twórczość

1. Król w wytartym paltocie. [Proza poetycka]. Poznań 1922, na prawach rękopisu. Wyd. nast. [Warszawa:] Instytut Wydawniczy „Pax” 1972, 35 s.

Zawartość

Wydanie z 1972 zawiera faksymile rękopisu; tytuł na obwolucie, tam też miejsce i data 1 wydania.

2. Przedziwne przygody Duszka Dzińdzińnika i jego małych przyjaciół. [Opowieść dla dzieci]. „Moje Pisemko1922 nr 25-35. Wyd. osobne Warszawa: M. Arct 1922, 64 s. Wyd. nast. tamże 1925. Przedruk zob. poz. (t. 11)), pt. Dzińdzińnik: poz. , .

Adaptacje

telewizyjne

Tajemnica szkolnego dzwonka. Scenariusz i reżyseria: T. Dettloff. Telewizja Polska 1993.

3. Marysina służba. Baśń dla dzieci i młodzieży. „Płomyk1923 nr 6-12. Wyd. osobne Warszawa: „Płomyk” 1923, 48 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Nasza Księgarnia 1933 [antydatowany: 1932]; wyd. 2 [!] Bari: Sekcja Wydawnicza 2. Korpusu 1945, powielone; Jerozolima: Sekcja Wydawnicza Armii Polskiej na Wschodzie 1944, powielone; wyd. 4 [!] Warszawa: Nasza Księgarnia 1947, wyd. 5 tamże 1948; Warszawa: Ruch 1961, tamże wyd. 2 [!] 1967. Przedruk zob. poz. , (t. 11), .

4. Ogród króla Marcina. Opowieść czarodziejska. Pierwodruk. pt. Ogród czarodzieja Marcina. (Opowieść czarodziejska). „Moje Pisemko1923 nr 23-50. Wyd. osobne Warszawa: M. Arct 1924, 99 s. Wyd. 2 Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych 1935 [właściwie 1936], 137 s. Przedruk zob. poz. (wyd. nowe), (t. 11).

5. Królestwo Bajki. [Opowieść dla dzieci]. Warszawa: M. Arct 1924, 248 s. Wyd. nast.: wyd. nowe, przejrzane i poprawione Warszawa: Nasza Księgarnia 1959, 351 s., tamże: wyd. 2 nowe, przejrzane i poprawione 1961, wyd. 3 nowe, przejrzane i poprawione 1963, wyd. 4 nowe, przejrzane i poprawione 1969, wyd. 5 nowe, przejrzane i poprawione 1972, wyd. 6 1975; Warszawa: Wydawnictwo Polskie Towarzystwo Wydawców Książek 1985.

Zawartość

W wydaniach od 1959 zawiera także: Ogród króla Marcina [poz. ]; U leśnego dziadka [poz. ].

6. Legendy żołnierskie. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha [1924], 66 s. Wyd. nast. z posłowiem A. Ruczaja Poznań: Wydawnictwo Piotra i Pawła 1997; Dębogóra: Wydawnictwo Dębogóra 2020.

Zawartość

O Matce Boskiej, rannych żołnierzach i babim lecie; Spowiedź; Jakim sposobem Pietrek do nieba się dostał; Fiołki; Jak święty Józef saperom dopomógł; Patron słusznej sprawy wojennej; Przygody Tomka lotnika; Święty Dobrej Rady; Śnieg; Święty Jerzy z lipnickiego ołtarza; Maki; Było to w czas wielkiej wojny; O żołnierzu, śmierci, dzwonkach i dziewczynie; Obrona Stolicy; W Zaduszki.

7. Najszczęśliwsza z sióstr. Baśń sceniczna w 3 odsłonach. „Płomyk1924/1925 nr 14-17. Wyd. osobne z podtytułem Baśń kolędowa w 3 odsłonach. Warszawa, Łódź: Nasza Księgarnia 1927, 48 s. Wyd. 3 [!] tamże 1948. Prapremiera: Reżyseria: O. Totwen. Gdańsk, Teatr Lalek „Łątki 1947.

8. U leśnego dziadka. [Opowieść dla dzieci]. „Moje Pisemko1924 nr 18-45. Wyd. osobne Warszawa: M. Arct 1924, 127 s. Wyd. nast.: Warszawa: [b.w.] 1925. Przedruk zob. poz. (wyd. nowe), 111 (t. 11).

9. A... a... kotki dwa. Wierszyki. Warszawa: M. Arct 1925, 56 s. Wyd. nast.: Warszawa: Gebethner i Wolff 1938, tamże: wyd. 2 [!] 1947, wyd. 4 1950; wyd. 5 Warszawa: Nasza Księgarnia 1956, wyd. 6 tamże 1960; Poznań : Zysk i S-ka Wydawnictwo 2014. Przedruk zmieniony zob. poz. (t. 10)).

10. Lulajże Jezuniu. Obrazek sceniczny w 3 odsłonach. Warszawa: J. Czernecki [1925], 62 s. Wyd. nast. tamże 1926. Prapremiera: radiowa: Polskie Radio 1928; teatralna: Warszawa, Teatr Kameralny 1935; Wrocław, Teatr Akademicki 1947.

11. Polne grusze. [Powieść]. Lwów, Warszawa: Księgarnia Polska B. Połonieckiego 1926 [właśc. 1927], 263 s. Wyd. 2 [Poznań:] Wielkopolska Księgarnia Wydawnicza 1948, 179 s. Przedruk zob. poz. (t. 2)).

Nagrody

Nagroda w konkursie „Świata Kobiecego”.

12. Ta, której nie było. [Powieść]. [Poznań: Drukarnia Poznańska 1925], 148 s. Wyd. nast. Poznań: Wydawnictwo „Przeglądu Porannego 1925 [właśc. 1926]. Przedruk zob. poz. , (t. 1)).

Dodatek powieściowy „Przeglądu Porannego”.

13. Dokąd? Powieść. Warszawa, Kraków: J. Mortkowicz 1927, 122 s. Przedruk zob. poz. , (t. 1), .

14. Jak bożątko z niebożątkiem nową bajkę znaleźli. [Bajka]. Warszawa: Książki Różowe – Książki Błękitne 1927, 77 s. Przedruk zob. poz. , (t. 11), .

15. Najdzielniejszy z rycerzy. Obrazek sceniczny. „Płomyczek1927/1928 nr 8. Wyd. osobne Warszawa: Nasza Księgarnia 1948, 15 s. Wyd. nast. [znacznie zmienione] z podtytułem Bajka w 3 obrazach. Inscenizacja: C. Sadurzanka. Muzyka: J. Dobrzański tamże 1958, 91 s. Prapremiera: Reżyseria: Cz. Sadurzanka. Warszawa, Teatr Lalka 1957. Przedruk w innej wersji w: Wybór tekstów scenicznych. Cz. 2. Lublin 1981 s. 189-198.

Informacja o następnych wystawieniach na stronie internetowej zob.

16. Renine wierszyki. Warszawa, Kraków: J. Mortkowicz, Towarzystwo Wydawnicze [1927], [21] s. Wyd. nowe pt. Wierszyki Reni Kraków: T. Zapiór i Ska 1951, 48 s. Przedruk zob. poz. [tu bez tytułów], 105, 111 (t. 10).

Wydanie z 1951 bez tytułów poszczególnych wierszy.

17. Za siedmioma górami. Baśń sceniczna. „Płomyk” 1926/1927 nr 19-33. Prapremiera pt. Zaklęta żaba i Jaś chwat: Łódź, Teatr Miejski 1928. Wyd. Warszawa: Nasza Księgarnia 1929 [antydatowane 1928], 125 s. Wyd. nast.: wyd. 3 [!] w inscenizacji J. Kopijowskiej, z ilustracją muzyczną A.M. Kledniowskiej tamże 1948, 152 s.; opracowanie dramaturgiczne, uwagi ogólne oraz objaśnienia: E. Turska. Scenografia: I. Kuske. Muzyka: T. Kierski. Warszawa: Centralna Poradnia Amatorskiego Ruchu Artystycznego 1962, 105 s. Przedruk zob. poz. (t. 10)).

Informacja o wystawieniach następnych na stronie internetowej zob. link.

18. Bracia miesiące. Wierszyki. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze [1928], [12] k. Wyd. nast.: Warszawa: Nasza Księgarnia 1955, tamże: wyd. 2 1959, wyd. 3 1987. Przedruk zob. poz. (t. 10).

19. Czarodziejska lekcja oraz dwa inne obrazki sceniczne. Warszawa: Nasza Księgarnia 1928 [antydatowane 1927], 48 s.

Zawartość

Czarodziejska lekcja; Tłusty wtorek i chuda środa; Pożegnanie wakacji.

20. Dziewczyna z zimorodkiem. Powieść. Warszawa: J. Mortkowicz 1928, 144 s. Przedruk zob. poz. , (t. 1).

21. Najmilsi. [Opowiadania dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1928, 111 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, 118 s.; Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1946; wyd. 5 Warszawa: Czytelnik 1950, tamże: wyd. 6 1954, wyd. 7 1956, wyd. 8 1957, wyd. 9 1964, wyd. 10 1968, wyd. 11 1974, wyd. 12 1978, wyd. 13 1984; wyd. 14 Warszawa: Alfa 1988; Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza 1991; Warszawa: Editions Spotkania 1992; Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza-B 1996; Łódź: Literatura 1998; Warszawa: Nasza Księgarnia 1998; Kraków: Zielona Sowa 2001; [Wyd. 21] Kraków: Zielona Sowa 2004, tamże 2009; Wrocław: Siedmioróg 2012; Poznań : Wydawnictwo Ibis 2015. Przedruk zob. poz. , (t. 12).

Zawartość

Muszka; Jarzębaty; Szaruś; Maciuś; Ona; Pan Twardowski; Gryzunia; Fufu-Tup-Tup; Kitka; Komar; Lisek. – Od 1950 z pominięciem: Lisek.

22. Przygody wesołej piątki. [Opowieść dla dzieci]. Warszawa: Wydawnictwo J. Remigiuszowa Kwiatkowska. Skład główny Dom Książki 1928, 93 s. Przedruk pt. Wesoła piątka zob. poz. , .

23. Wesołe historie. Warszawa: Księgarnia J. Lisowskiej [1928], 65 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Toruń: Księgarnia Naukowa T. Szczęsny 1948; wyd. 3 Warszawa: Nasza Księgarnia 1955, tamże: wyd. 4 1957, wyd. 5 1959, wyd. 6 1960, wyd. 7 1964, wyd. 8 1967, wyd. 9 1969 [właśc. 1968], wyd. 10 1971, wyd. 11 1974, wyd. 12 1982, wyd. 13 1984, wyd. 14 1986; Kraków: Zielona Sowa 2003, tamże 2009. Przedruk zob. poz. , (t. 10).

Zawartość

Bajka o gęsim jaju, raku Nieboraku, kogucie Pijaku, kaczce Kwaczce, kocie Mruczku i o psie Kruczku; Zabawa myszek; O tym, jak zajączek Szaraczek psa Burka wywiódł w pole; Goście w glinianym dzbanku; Jak sroczka gości przyjmowała; O kurce Złotopiórce i kogutku Szałaputku; Historyjka, która smutnie się zaczyna, a wesoło kończy; Koza, która prawdy nie mówiła; Jak żabki Jasia zabawiły.

Przekłady

angielski

Who can tell. [Przeł.] M. Sperry. Copenhagen, Warsaw 1959.

bułgarski

Veseli istorii. [Przeł.:] R. Cvetkova, K. Georgieva. Sofiâ 1963.

japoński

utworu Bajka o gęsim jaju, raku Nieboraku, kogucie Piejaku, kaczce Kwaczce, kocie Mruczku i o psie Kruczku: Gachō no tamago no bōken. Ōta, Daihachi. [Przeł.] R. Uchida. Tōkyō 2001.

litewski

Molinio asočio svečiai. [Przeł.] K. Boruta. Vilnius 1959.

szwedzki

Lat mig berätta. [Przeł.] J. Sjögren. Stockholm 1961.

Adaptacje

teatralne

Adaptacja: Z. Poprawski. Wystawienie: Katowice Śląski Teatr Lalki i Aktora „Ateneum2005.

24. Zabawa jakich mało! oraz trzy inne obrazki sceniczne. Warszawa: Nasza Księgarnia 1928 [antydatowane 1927], 47 s.

Zawartość

Zabawa jakich mało; Koszyczek z pisankami; Tańczące liście; Wróbel i jaskółka.

25. Złoty sen. (Z życia dziewcząt). Obrazek sceniczny w 1 odsłonie zakończony żywym obrazem. Warszawa: Nasza Księgarnia 1928, 32 s.

26. Jasełka. „Płomyk” 1928/1929 nr 14-17. Prapremiera: Grodno 1930.

27. Majster-Klepka. (Osiem barwnych opowiadań na tle codziennych zajęć ludzkich). Warszawa: Księgarnia J. Lisowskiej [1929], 91 s. Przedruk zmienione zob. poz. .

Zawartość

Sześć cudownych przygód Ignasia Kupczyka [przedruk pt. Dziwne przygody Ignasia]; O wróżce Jedwabniczce, dobrej Joasi i córce pana prezydenta; O Janku garncarzu i czarodziejskim garnku [przedruk też pt. O Janku garncarzu i czarodziejskich garnkach]; O Klaruni hafciarce i aniołach zimy [przedruk też pt. O Klaruni koronczarce i zimowych wróżkach]; Cudowna łopata Piotrusia ogrodniczka [przedruk pt. Łopata Piotrusia ogrodniczka]; O tym jak się pogniewał i jak się przeprosił leśny krasnolud z drwalem [przedruk pt. O tym jak się pogodził leśny krasnolud z drwalem]; O kuchareczce Petronelce, której cały świat pomagał; Majster Klepka.

Adaptacje

radiowe

opowiadania Sześć cudownych przygód Ignasia Kupczyka: Przygoda Ignasia Kupczyka. Polskie Radio 1929; Najpiękniejsza przygoda Ignasia Kupczyka. Polskie Radio 1930.
opowiadania O kuchareczce Petronelce, której cały świat pomagał: Cały świat Petronelce pomaga. Polskie Radio 1935.

28. Obrazki kolorowe wykonane przez E. Bartłomiejczyka [i in.] z wierszykami S. Baczyńskiej, J. Porazińskiej i E. Szelburg-Zarembiny. Warszawa: Wydawnictwo „Płomyczka 1929 [antydatowane 1928], 63 s.

29. Rzemieślniczek Wędrowniczek. [Bajki]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1929 [antydatowane 1928], 71 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1935, wyd. 3 1938, wyd. 4 [1943; wyd. konspiracyjne], wyd. 4 [!] 1946, wyd. 5 1947, wyd. 6 1948. Przedruk zob. poz. , (t. 11).

Zawartość

O wesołym krawczyku, nożycach i igle; O szewczyku, siedmiomilowych butach i człeku wędrownym; O stolarzu, Leśnym Dziadzie i zaklętej lipce [przedruk pt. O stolarzu, Leśnym Dziadku i zaklętej lipce]; O małym mularczyku, który kamieniom rozkazywał [przedruk pt. O małym murarczyku, który kamieniom rozkazywał]; O trzech zgodnych braciach: Ziarnosieju, Mąkomielu i Chlebopiecku; Historia o wielkim Duchu Gór i małym Górniku.

30. Zuch. Powieść. „Płomyczek” 1928/1929 nr 1-33. Wyd. osobne z podtytułem Powieść dla dzieci. Warszawa: Nasza Księgarnia 1931 [antydatowane 1930], 142 s. Wyd. nast. tamże: 1935, wyd. 3 1937 [właśc. 1938], wyd. 4 1939, 1946, 1946/1947, wyd. 10 [!] 1948. Por. poz. .

Ciąg dalszy zob. poz. .

Przekłady

słowacki

Malý hrdina. [Przeł.] M. Babiaková–Bajová. Bratislava 1949.

31. Chusta św. Weroniki. [Powieść]. Warszawa: Rój 1930, 211 s. Wyd. 2 Warszawa: B. Matuszewski [1947], 256 s. Przedruk pt. Chusta Weroniki poz. , (t. 2)).

32. Boży Roczek. [Bajki]. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze „Bluszcz” [1931], 105 s. Wyd. nast.: wyd. nowe Poznań: Albertinum, Księgarnia św. Wojciecha [1949]; Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1990. Przedruk w: Święty Roczek. [Autorki:] H. Kadzińska, W. Kaczyńska, E. Szelburg-Zarembina. Warszawa: Dom Wydawniczy Pelikan 1990, 76 s.

Zawartość

O tym, jak pies Kruczek i kotek Mruczek nowej służby szukali; O tym, jak wilki Matkę Boską przez las prowadzili; O tym, jak na Świętego Grzegorza poszła zima do morza; O niebieskich przylaszczkach, które na głos wielkanocnych dzwonów spod ziemi wyszły; O tym, jak Pan Jezus najbiedniejsze stworzonko pocieszył; O trzech zimnych ogrodnikach i o sroczce skorej do latania; O tym, jak święty Wit ziarnka w życie rachował; O tym, jak zając Szaraczek Matce Boskiej Zielnej wianki nosił; O tym, jak święta Tekla sól do ziemniaków pastuszkom darowała; O tym, jak święci Szymon i Juda nad niedźwiadkiem się ulitowali; O tym, jak Wszyscy Święci gwiazdy w zaduszki zapalali; O Świętej Rodzinie i szarym pajączku; Kto pierwszy przybiegł do Betlejem; Jezusowa kołysanka, czyli „dlaczego kotek często się myje”.

33. Zuchy. Powieść. „Płomyczek” 1930/1931 nr 1-42. Wyd. osobne z podtytułem (Nowe przygody Tomka Modronia). Powieść dla dzieci. Warszawa: Nasza Księgarnia 1936 [antydatowane 1935], 162 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1939, wyd. 4 [!] 1948 [antydatowane 1947]. Por. poz. .

Początek zob. poz. .

34. Ecce Homo. „Oto Człowiek”. [Utwór dramatyczny w 7 obrazach z epilogiem]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1932, 78 s. Przedruk zob. poz. , (t. 4)).

Przygotowywana w 1932 w Teatrze Ateneum w Warszawie prapremiera nie doszła do skutku z powodu sprzeciwu cenzury.

35. Wyprawa po szczęście. [Obrazek sceniczny dla młodzieży]. „Płomyk” 1931/1932 nr 9-22. Wyd. osobne Warszawa: Nasza Księgarnia 1935, 58 s. Prapremiera: Warszawa, Teatr Polski 1935.

36. Bursztynowy talizman. Opowiadanie z czasów dzisiejszych. „Płomyk” 1932/1933 nr 1-32. Wyd. osobne Lwów: K.S. Jakubowski 1935, 129 s. Wyd. nast.: Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 2017.

37. Dom wielki jak świat. [Opowiadania dla młodzieży]. Warszawa: Gebethner i Wolff [1933], 77 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2-11 1934-1939, wyd. 12 1945, wyd. 14 [!] 1946.

Zawartość

Ojciec Edka; Dla wszystkich ludzi; Zwycięzcy; I mój i twój; Więcej niż król; Matka wszystkich dzieci; Dom wielki jak świat.

Przekłady

bułgarski

Majka na vsički deca. [Przeł.] Â. Nikolova. Sofija 1950.

38. Jak Paździorek budził serca w ludziach. „Płomyk” 1932/1933 nr 5-6. Wyd. osobne Łódź: Łódzki Instytut Wydawniczy 1947, 22 s.

Adaptacje

radiowe

pt. Paździorek: Radio 1967.

39. Moje wierszyki. Warszawa: Gebethner i Wolff 1933 [antydatowane 1932], 27 s. Wyd. nast. Warszawa: Książka i Wiedza 1949. Przedruk zob. poz. , (t. 10).

40. Nasi braciszkowie. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Gebethner i Wolff [1933], 31 s. Przedruk zob. poz. .

41. Podróż po mieście. [Wiersz dla dzieci]. Warszawa: Gebethner i Wolff [1933], 31 s. Wyd. nast.: [Warszawa:] Nasza Księgarnia 1947, tamże: 1948, 1949.

42. Sygnały. [Utwór dramatyczny w 4 obrazach]. Warszawa: Skład główny Gebethner i Wolff 1933, 119 s. Prapremiera: pt. Wielki kuglarz (Sygnały). Reżyseria.: I. Gall. Częstochowa, Teatr Miejski 1934. Przedruk zob. poz. (t. 4).

Informacja o wystawieniach następnych na stronie internetowej, zob. link.

43. Krzyże z papieru. [Opowiadania i reportaże]. Warszawa: Rój 1934, 227 s. Wyd. nast. ze wstępem H. Zatorskiej Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1955, 125 s. Przedruk zob. poz. (t. 3).

Zawartość

Oczami dziecka: Sielskie anielskie; Cygański królewicz; Złodziej; Dziecko; Sadownicy. – Krzyże z papieru: Krzyże z papieru; „Myjcie owoce”; Feliks Gdul. (Wspomnienie); Sprawa poety; Jaka?; Pani kupi irysy?; Frakowe koszule; Człowiek i pies; Dwie godziny z minutami; Dom na piasku; Białe gołębie; Literatura. – W wyd. 2 pominięto utwory z części Oczami dziecka; zmieniono tytuł opowiadania Feliks Gdul na Wspominam sprawę Feliksa Gdula.

44. Tajemnica Czeremoszu. [Opowieść dla młodzieży]. Warszawa: Gebethner i Wolff 1934, 71 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1936, wyd. 3 1937, wyd. 4 1937, wyd. 5 1938, wyd. 6 1939.

Planowana cz. 2 pt.Słońce nad górami” nie została wydana.

45. Dzieci miasta. Poezje. Warszawa: Bracia Drapczyńscy 1935 [antydatowane 1934], 39 s. Wyd. nast.: [Warszawa:] Gebethner i Wolff 1938, tamże: wyd. 2 [!] 1945, wyd. 3 1948.

46. Rzeka kłamstwa. [Cykl powieściowy]. Warszawa: 1935-1968.

Wydania przedwojenne cz. 1 i 2 pod pierwotnym tytułem cyklu: Matka Judasza; wydania powojenne do 1957 bez tytułu cyklu.

[Cz. 1]. Wędrówka Joanny. Warszawa: Gebethner i Wolff 1935, 386 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1935, wyd. 3 [1935], wyd. 4 1947; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956, tamże: 1957.

Przekłady

czeski

Janino putování. [Przeł.] S. Minařík. Praha 1936.

estoński

Joanna eskirännak. [Przeł.] L. Skomorowska. Tartus 1937.

niemiecki

Johannas Wondering. [Przeł.] H. Koitz. Berlin 1937.

słowacki

Janino putovanie. [Przeł.] M. Babiaková-Bajová. Trnava 1947.

[Cz. 2]. Ludzie z wosku. Warszawa: Gebethner i Wolff 1936, 355 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 [1937], wyd. 3 1948; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956, tamże 1957.

Przekłady

słowacki

L'udia z vosku. [Przeł.] M. Babiaková-Bajová. Trnava 1947.

[Cz. 3]. Miasteczko aniołów. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959, 412 s.

[Cz. 4]. Iskry na wiatr. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1963, 423 s.

[Cz. 5]. Gaudeamus. Wyd. łącznie z cz. 1-4 1968 i nast.

Wyd. łączne: [cz. 1-4] Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1965, 315 + 290 + 417 + 425 s.; [cz. 1-5] tamże 1968, 314 + 290 + 417 + 424 + 544 s. Wyd. nast. tamże: 1976, 1980. Przedruk zob. poz. (t. 5-8).

Adaptacje

telewizyjne

Rzeka kłamstwa. Cz. 1-2: Scenariusz i reżyseria serialu w 7 odcinkach: J. Łomnicki. Telewizja Polska 1989.

47. O świętym Mikołaju, sierotce Dorotce, pluszowym niedźwiedziu i o krasnalku Skrzatku oraz cztery inne baśnie. Częstochowa: A. Gmachowski 1936, 29 s.

Zawartość

O świętym Mikołaju, sierotce Dorotce, pluszowym niedźwiedziu i o krasnalku Skrzatku; Anielskie pióreczka; O tym jak święty Marek ziemniakom błogosławił; Święta Zofia pąki rozwija; O rycerzu Marcinie.

48. Szopka Adacha. [Opowiadania]. [Warszawa:] Gebethner i Wolff [1937], 71 s.

Zawartość

Pasterka; Chrzest; Kot; Człowiek z małpą; O złej macosze; Moskal; Sadownicy [poz. ]; Cygański królewicz [poz. ]; Szopka Adacha.

49. W noc Bożego Narodzenia. Pięć obrazków scenicznych dla dzieci i młodzieży. Warszawa: Nasza Księgarnia 1937 [antydatowane 1936], 88 s. Prapremiera: Polskie Radio 1932.

Zawartość

Kolędnicy w niebie; Przedszkolaki u Jezuska; Jezusowi na nowe gospodarstwo; Gwiazdka Jezuska; Z pokłonem.

50. Legendy Warszawy. [Warszawa:] Gebethner i Wolff 1938, 75 s. Wyd. nast.: z przedmową P. Koczorowskiego Warszawa: Towarzystwo Bibliofilów Polskich 1938; wyd. 2 [!] Warszawa: Gebethner i Wolff 1939; Warszawa: Czytelnik 1958. Przedruk zob. poz. (t. 3).

Zawartość

Wróżka Panny Wodnej; Kocur z kamienicy książąt mazowieckich; Widmo; Złota kaczka; Burmistrz i Śmierć; Pan Jezus u fary; Płaszcz Matki; Cud u św. Anny; O Basi Giżance; Przestroga. – W wyd. z 1958 dodano: Kochanica diabła.

51. Bądź dzielny. [Wiersze]. Dzieciom wielkopolskim ofiaruje Ewa Szelburg-Zarembina. [Poznań:] Oświata [1945], 16 s.

52. Lech, Czech i Rus. [Opowiadanie historyczne]. [Łódź:] Czytelnik 1945, 15 s. Wyd. nast. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1980.

53. Rybak i sosna. [Bajka]. Łódź: Czytelnik 1945, 14 s. Przedruk zob. poz. , pełna wersja pt. Jak sosna z rybakiem gospodarzyła wspólnie zob. poz. .

54. Jak śniegowy bałwanek do morza wędrował. [Bajka]. [Łódź:] Łódzki Instytut Wydawniczy [1946], 15 s.

55. Od 9-tej do 11-tej. [Scenariusz filmu fabularnego; współautor:] J.M. Szancer. Reżyseria: S. Wohl, J. Wyszomirski. Realizacja 1946.

Film niedopuszczony przez cenzurę do rozpowszechniania w 1946. Premiera filmu pt. Dwie godziny odbyła się w 1957. Istotne zmiany które wprowadzono w scenariuszu spowodowały ze E. Szelburg-Zarembina zażądała usunięcia swojego nazwiska jako autorki scenariusza.

56. Niedziela. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Gebethner i Wolff 1947, 25 s. Wyd. nast. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1980.

57. Po nitce do kłębka. [Łódź:] Łódzki Instytut Wydawniczy 1947, 32 s.

Zawartość

Zawiera bajki wierszowane: Nasza bajeczka o gałganeczkach; Po nitce do kłębka.

Przekłady

czeski

Za nítkou do klubíčka. [Przeł.] J. Pilař. Praha 1951.

58. Towarzysze. [Opowiadanie]. [Warszawa:] Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych [1947], [16] k.

59. Wesoła praca. [B.m.:] Drukarnia św. Wojciecha w Poznaniu [1947], 24 s. Wyd. 2 uzupełnione Warszawa: Czytelnik 1951.

60. Ziarno gorczyczne. [Opowiadania dla dzieci]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1947, 195 s. Przedruk zob. poz. , (częściowy), 111 (t. 3).

Zawartość

Nieważne; Zielony dzięcioł; Spotkany na ścieżce; Marcowy deszcz; Pęczek fiołków; Jak oset; Z owcami; Grudniowy wieczór; W słońcu; Złote koźlątko; Kuropatwy; Tablice.

61. Choinka rybackiego synka. [Wiersz dla dzieci]. Kraków: T. Zapiór i ska 1948, 28 s.

62. Igiełka ze złotym uszkiem. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1948, 24 s. Przedruk zob. poz. , , (t. 10).

63. Każdy Tomek ma swój domek. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych [1948], 24 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Nasza Księgarnia 1955; Warszawa: Ruch 1963, tamże 1966. Przedruk zob. poz. (t. 10).

64. Książeczka 1 majowa. [Wiersze i proza]. [Warszawa:] Wydawnictwo Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci [1948], 15 s.

65. Młodość. [Wiersze]. Warszawa: Książka 1948, 34 s.

66. Różowe szybki. Częstochowa: W. Nagłowski i S-ka 1948, 61 s.

Zawartość

Zawiera bajki z poz. w nowym oprac. i ze zmienione częściowo tytułami: O Janku garncarzu i czarodziejskim garnku; Łopata Piotrusia ogrodniczka; O Klaruni hafciarce i aniołach zimy; O tym jak się pogodził leśny krasnolud z drwalem; O kuchareczce Petronelce, której cały świat pomagał; Dziwne przygody Ignasia, – oraz: Jak sosna z rybakiem gospodarzyła wspólnie [wersja skrócona zob. poz. ]; O szklarzu i różowych szybkach; Tańczące serca.

67. Watowe ludki. [Utwór dramatyczny dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1948, 16 s.

68. Baśnie. Był sobie raz. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia [1949], 64 s.

69. Jedzie traktor. [Wiersz dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1949, 30 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1951, wyd. 3 1953.

70. Kije samobije. [Bajki wierszowane]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1949, 63 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1951, pt. Kije samobije i inne baśnie. 1954, 123 s., toż wyd. 2 1958; pt. Kije samobije. Warszawa: Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek 1988, 70 s. Przedruk zob. poz. (t. 10).

Zawartość

Kije samobije; O trzech braciach i żywej wodzie; O rybaku i złotej rybce; Śniegowa dziewczynka, – w wyd. z 1954 i 1958 nadto: Baśń o kocie w butach; Baśń o Czerwonym Kapturku; Kopciuszek; Baśń o szklanej górze [por. poz. ].

Adaptacje

teatralne

Baśń o kocie w butach: Adaptacja: L. Sypniewska. Wystawienie: Bielsko-Biała, Teatr Lalek „Banialuka 2005.

Wyd. osobne poszczególnych baśni: O trzech braciach i żywej wodzie. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1971, [16] k. Wyd. 2 tamże 1982. – Baśń o szklanej górze. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1972, [14] k. Wyd. 2 tamże 1988. – Baśń o Czerwonym Kapturku. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1973, [12] k. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1983, wyd. 3 1984; Warszawa 1986, wkładka do „Przyjaciółki” nr 44. – Baśń o kocie w butach. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1973, [10] k. Wyd. nast.: wyd. 2-8 tamże 1977-1987; Warszawa, Łódź: Varsovia 1989.

71. Rycerze Tatr. [Poemat dla dzieci]. Warszawa: Czytelnik 1949, 34 s. Przedruk pt. O zaśpionych rycerzach zob. poz. , (t. 10).

72. W miasteczku Zapałkowie. [Wiersz dla dzieci; współautorka:] J. Bełdowska. [Warszawa:] Nasza Księgarnia [1949], [8] k.

73. Marcjanna Fornalska. [Szkic biograficzny]. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 45 s. Przedruk zob. poz. .

74. Śladem gołębi. [Wiersze i opowiadania dla dzieci]. Warszawa: Prasa Wojskowa 1950, 127 s.

Zawartość

Zawiera 2 wiersze oraz opowiadania: Szczęśliwy Liau; Manuel i Georgina; Powrót; Ojciec Nanuka zdobywa ojczyznę; Paweł syn dokera; Eirene zbiera róże; Ziemia jest wolna; Bożenka, Marzena, Zdenka, Ewinka, Ilena i inne; Śpiewająca dolina; Trzeba mieć nadzieję; W słońcu; Granica pokoju; Antek spod Mławy.

Przekłady

słowacki

Za holubicami. [Przeł.] M. Babiaková-Bajová. Bratislava 1952.

75. Dom młodości. [Opowiadania]. Warszawa: Czytelnik 1951, 123 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 poszerzone 1953, 190 s., wyd. 3 1956.

Zawartość

Radosny dzień Floriana; O Jędrku, który znał się na drewnie; Rośnie młody las; Dla takiej, jak ja, dziewczyny; Po drodze; Zwycięstwo na kopalni; Włodek znad morza; Dom młodości. – Od wyd. 2 nadto: „Co mówi serce moje”; „Żeby te księgi zbłądziły pod strzechy”.

76. O Sobiepanku i Samolubku. [Wiersz dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1951, [8] k. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1952, wyd. 3 1954, wyd. 4 1957.

Przekłady

niemiecki

Herr-bin-ich und Ich-lieb-nur-mich. [Przeł.] H.G. Bienek. Berlin 1951.

77. Spotkania. Jedenaście gawęd. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1951, 191 s. Przedruk zob. poz. (t. 3).

Zawartość

Witaj, jutrzenko swobody”. Gawęda o Mickiewiczu; „Jasną do końca mam wybitą drogę”. Gawęda o Słowackim; Takie książki wędrują jak ludzie. Gawęda o Puszkinie; Pamiętam Norwida list do Ameryki. Gawęda o Norwidzie [przedruk pt. Bo to tron jest]; „Cały żyję w swoim dziele”. Gawęda o Bolesławie Prusie; „Podpisani pod tym statutem jednoczą się”. Gawęda o Orzeszkowej; Gdy słowo staje się czynem. Gawęda o Żeromskim; Baśnie Andersena. Gawęda o Andersenie; Ça m'intéresse pas. Gawęda o Wiktorze Hugo; Zwany dobrym, a którego przezywano także Don Kichotem. Gawęda o Cervantesie; U Nauzykai. Gawęda o Homerze.

78. Witamy nowy rok. Sztuka sceniczna. Warszawa: Wydawnictwo Centralna Rada Związków Zawodowych 1952, 66 s.

79. Mały Afrykańczyk. [Opowiadanie dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1953, [16] k. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1955, wyd. 3 1959, wyd. 4 1961, wyd. 5 1964.

80. O warszawskiej Syrenie. [Poemat dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1954, 37 s. Wyd. nast.: wyd. 2-7 tamże 1955-1968; Warszawa: Wydawnictwo Polskie Towarzystwo Wydawców Książek [1968], wyd. 2 [!] tamże 1989. Przedruk zob. poz. (t. 10).

81. Przedziwna historia Don Kichota z Manczy i jego autora. Warszawa: Iskry 1954, 65 s. Przedruk zob. poz. (t. 10).

82. Przygoda misia. [Opowieść dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1954, 39 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1956, wyd. 3 1958, wyd. 4 1960, wyd. 5 1962; Warszawa: Alfa 1985. Przedruk zob. poz. (t. 10).

83. W cieniu kolumny. [Opowiadania]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, 224 s. Przedruk zob. poz. (t. 3).

Zawartość

Min nie ma”; Wstawał dzień; Piosenka; Świerszcze; Dziwna to sprawa – miłość ojczyzny; Pani kupi irysy? [poz. ]; Z notatnika reporterki; Wspólny dom; Pamięć w kamienie zaklęta; Klejnoty; Testament; Młodością przodujące; Na Smolnej; Książki; Kuropatwy [poz. ]; Tablice [poz. ]; Kolumna; Ogrody Warszawy; Warszawski tramwaj; Z ufnością w przyszłość; W muzeum; Oto wyrosła trawa.

84. Na listeczku kalinowym. [Wybór wierszy dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1955, 60 s. Wyd. 2 tamże 1959.

Zawartość

Zawiera m.in. cykle: Moje wierszyki [poz. ]; Igiełka ze złotym uszkiem [poz. ]; Wierszyki Reni [poz. ; bez tytułów poszczególnych wierszy].

85. Dary czterech wróżek. [Bajka]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1956, [18] k. Wyd. nast.: Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1983, tamże: wyd. 2 1984, wyd. 3 1985. Przedruk zob. poz. .

Adaptacje

teatralne

Adaptacja i reżyseria: Z. Poprawski. Wystawienie: Katowice, Śląski Teatr Lalki i Aktora „Ateneum 1987, 1996; Rzeszów, Teatr Lalki i Aktora Kacperek 1991.

86. Dlaczego pies goni zająca. Gadka ludowa. Warszawa: Nasza Księgarnia 1956, [8] k. Wyd. 2 tamże 1984.

Przekłady

japoński

Usagi to inu. [Przeł.] R. Uchida. Tōkyō 1994.

słowacki

Prečo pes naháňa zajaca. [Przeł.] V. Štítnická. Varšava 1986.

87. Rzemieślniczek Wędrowniczek i inne baśnie. Warszawa: Nasza Księgarnia 1956, 110 s. Przedruk zob. poz. .

Zawartość

Zawiera baśnie z poz. , – oraz z poz. [wersje zmienione z poz. ]: Łopata Piotrusia ogrodniczka; O Janku garncarzu i czarodziejskich garnkach; O Klaruni koronczarce i zimowych wróżkach; O tym jak się pogodził leśny krasnolud z drwalem; O kuchareczce Petronelce, której cały świat pomagał, – z poz. : Jak sosna z rybakiem gospodarzyła wspólnie; O szklarzu i różowych szybkach; Tańczące serca.

Przekłady

niemiecki

Vom Wundertöpfchen und anderen seltsamen Dingen. [Przeł.] K. Keller. Leipzig 1960.

88. Bajka o gęsim jaju, raku Nieboraku, kogucie Pijaku, kaczce Kwaczce, kocie Mruczku i o psie Kruczku. Warszawa: Arkady 1957, 8 kolumn. Zob. poz. .

89. Czarodziejskie przygody. [Bajki i wiersze]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1957, 169 s.

Zawartość

[Bajki:] Marysina służba [poz. ]; Jak bożątko z niebożątkiem nową bajkę znaleźli [poz. ]; Dzińdzińnik [poz. ]; Wesoła piątka [poz. ; Dziwne przygody Ignasia [poz. ]. – [Wiersze:] Nasi braciszkowie [poz. ].

Przekłady

rosyjski

Vol'šebnye priključeniâ. [Przeł.] I. Špak. Varšava 1966, wyd. 2 tamże 1968.

90. Tomek Zuch. [Powieść dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1957, 239 s. Przedruk zob. poz. (t. 12).

Nowe opracowanie autorskie książek zob. poz. ;.

91. Chłopiec z perły urodzony. [Baśnie]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1958, 93 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1964; wyd. 3 Kraków: Wydawnictwo Literackie 1971.

Zawartość

Chłopiec z perły urodzony; O zaśpionych rycerzach [poz. ]; Hanielnik zamieniony w kamień; Dziwożony i Marysia z Czarnego Dunajca.

Adaptacje

radiowe

baśni Chłopiec z perły urodzony: O chłopcu z perły urodzonym. Adaptacja: M. Borowska. Polskie Radio 1968.

Wydanie osobne baśni Chłopiec z perły urodzony z podtytułem Baśń na motywach podhalańskich. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1987, 34 s.

92. Czarodziejskie źródło. Baśń sceniczna w 4 aktach. Prapremiera: Reżyseria: H. Gruszecka.Warszawa, Teatr Komedia 1958.

93. Dzieci z wysp koralowych. [Poemat dla dzieci]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1958, 72 s. Wyd. 2 tamże 1990. Przedruk zob. poz. (t. 10).

94. Wybór utworów. Warszawa: Czytelnik 1958, 902 s.

Zawartość

Ta, której nie było [poz. ]. – Dokąd? [poz. ]. – Dziewczyna z zimorodkiem [poz. ]. – Chusta Weroniki [poz. ]. – Ucieczka [fragm. prozy]. – Ecce Homo. Opowieść sceniczna [poz. ]. – Krzyże z papieru [poz. ]: Sielskie anielskie; Złodziej; Dziecko; Literatura; Dom na piasku; Białe gołębie; Feliks Gdul. – Szopka Adacha: O złej macosze [poz. ]; Sadownicy [poz. ]; Cygański królewicz [poz. ]. – Ziarno gorczyczne [poz. ]: Nieważne; Zielony dzięcioł; Spotkany na ścieżce; Marcowy deszcz; Pęczek fiołków; Jak oset; Z owcami; Grudniowy wieczór; W słońcu; Złote koźlątko; Kuropatwy; Tablice. – Spotkania: z poz. : Witaj, jutrzeńko [!] swobody; Jasną do końca mam wybitą drogę; Bo to tron jest; Baśnie Andersena; Zwany dobrym, a którego przezywano także Don Kichotem; U Nauzykai, – nadto: Dar nieprzepłacony. Gawęda o Kochanowskim. – W cieniu kolumny [poz. ]: Piosenka; Świerszcze; Dziwna to sprawa – miłość ojczyzny; Pamięć w kamienie zaklęta; Klejnoty; Testament; Młodością przodujące; Kolumna; Ogrody Warszawy; Warszawski tramwaj; Książki.

95. Hanusia. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Ruch 1959, [6] k.

Przekłady

niemiecki

Hannchen. [Przeł.] H. Rymarowicz. [Warszawa 1959], wyd. nast. tamże 1961.

96. Strażacy. [Wiersze dla dzieci]. [Warszawa:] Ruch 1959, [6] k.

97. Matka i syn. [Wiersze]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1961, 69 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1965, wyd. 3 1969, wyd. 4 1974, wyd. 5 1976, wyd. 6 1978. Przedruk zob. poz. (t. 4).

98. Opowieść o starej karaweli. [Poemat dla dzieci]. Warszawa: Ruch 1961, 31 s. Przedruk zob. poz. (t. 10).

99. Samotność. [Opowiadania]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1961, 129 s. Wyd. nast. tamże: 1963, wyd. 3 1970, wyd. 4 1973, wyd. 5 1979. Przedruk zob. poz. (t. 4).

Zawartość

Orata; Spotkanie; Przechadzka; Przeprowadzka; Dzwoneczki; Świeca; Krzesło; Kwiat; Non passa; Ucieczka [poz. ]; Venere; Samotność.

100. Zakochany w miłości. [Powieść]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1961, 338 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2-8 1962-1983. Przedruk zob. poz. (t. 9).

O św. Franciszku z Asyżu.

101. Dziwne przygody Ignasia. [Opowieść dla dzieci]. Warszawa: Ruch 1962, 47 s. Zob. poz. .

102. ... a to było tak. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1963, 43 s.

103. Marcowy deszcz. [Wybór opowiadań]. Warszawa: Czytelnik 1963, 227 s.

Zawartość

Zawiera z poz. : Sielskie anielskie; Złodziej; Dziecko; Sadownicy; Cygański królewicz; Białe gołębie; Feliks Gdul; Frakowe koszule; „Myjcie owoce”; Krzyże z papieru, – z poz. : O złej macosze, – z poz. : Nieważne; Zielony dzięcioł; Spotkany na ścieżce; Marcowy deszcz; Złote koźlątko; Kuropatwy; Tablice, – z poz. : U Nauzykai; Bo to tron jest, – z poz. : Warszawski tramwaj; Piosenka, – z poz. : Ucieczka, – z poz. : Venere; Przeprowadzka; Kwiat.

104. Imię jej Klara. [Powieść]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1964, 278 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1973, wyd. 3 1987. Przedruk zob. poz. (t. 9).

O św. Klarze z Asyżu.

105. Szklana góra. [Baśń sceniczna dla dzieci]. Powst. 1965. Prapremiera: Reżyseria: A. Rettinger. Bielsko-Biała, Teatr Lalek „Banialuka” 1969.

Data powstania wg informacji w: „Biuletyn Ministerstwa Kultury i Sztuki1965 nr 4 s. 37-38.

106. Idzie niebo ciemną nocą. [Wybór wierszy dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1966, 123 s. Wyd. nast.: wyd. 2-8 tamże 1969-1988; wyd. 7 [właśc. 9] Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1990; Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza 1991; wyd. 9 [!] Warszawa: Nasza Księgarnia 1991; Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza 1991, tamże 1992; 1997; Łódź: Literatura 1998; Wrocław: Siedmioróg 1999, wyd. nast.: tamże 2000-2022; Kraków: Zielona Sowa [2001], wyd. nast.; tamże: 2002 -2011.

Zawartość

Cykle: Srebrny deszczyk; Wiatr polny; Szara godzina; Śniegowe piórka; Igiełka ze złotym uszkiem [poz. ]; Zwierzątka Piotrusia; Wierszyki Reni [poz. ]; Złoty jeż.

Adaptacje

radiowe

Idzie niebo ciemną nocą. Reżyseria: S. Grotowska. Teatr Polskiego Radia 1977.

107. Opowiem wam... [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Ruch 1966, [24] k.

108. Pożegnanie ogrodu. [Wiersze dla dzieci]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1966, 35 s. Przedruk zob. poz. (t. 10)).

109. Przez różową szybkę. [Utwory dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1966, 213 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1968, wyd. 3 1971, wyd. 4 1974, wyd. 5 1980; wyd. 6 Warszawa: Alfa 1986; Toruń: Akademia 1995.

Zawartość

Najmilsi [poz. ; z pominięciem: Lisek]; Wesołe historie [poz. ; z pominięciem: Historyjka, która smutnie się zaczyna, a wesoło kończy]; Rzemieślniczek Wędrowniczek [poz. ]; Dary czterech wróżek [poz. ]; Wodne baby i leśne dzieciątko.

110. Opowiadania wybrane. Warszawa: Czytelnik 1967, 404 s.

Zawartość

Krzyże z papieru [poz. ]: Cygański królewicz; Sadownicy; Złodziej; Feliks Gdul; Literatura; Jaka?; Białe gołębie; Dom na piasku; Pani kupi irysy?; Dwie godziny z minutami; „Myjcie owoce”; Krzyże z papieru. – Ziarno gorczyczne [poz. ]: Zielony dzięcioł; Marcowy deszcz; Z owcami; W słońcu; Grudniowy wieczór; Złote koźlątko; Kuropatwy; Tablice; Wstawał dzień [poz. ]; Pęczek fiołków. – Samotność [poz. ]: Orata; Przechadzka; Przeprowadzka; Dzwoneczki; Świeca; Krzesło; Kwiat; Non passa; Ucieczka [poz. ]; Venere; Samotność.

111. Pięknie być człowiekiem. Wybór [wierszy dla dzieci]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1970, 134 s. Wyd. 2 tamże 1976. Przedruk zob. poz. (t. 10)).

Zawartość

Zawiera działy: Idą żołnierze; Z dawnych czasów; Wspólny dom.

112. Dzieła. Przedmowa: J.Z. Jakubowski. Układ, biogram, nota: T. Kłak. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1971-1972.

T. 1. Ta, której nie było; Dokąd?; Dziewczyna z zimorodkiem. Red.: B. Słowikowska. 1971, 369 s. Zob. poz. , , .

T. 2. Chusta Weroniki; Polne grusze. Red.: T. Kłak. 1971, 356 s. Zob. poz. , .

T. 3. Krzyże z papieru; Legendy Warszawy; Ziarno gorczyczne; Spotkania; W cieniu kolumny. Red.: T. Kłak. 1971, 714 s. Zob. poz. , , , , .

Do cyklu Spotkania dodano: Dar nieprzepłacony. Gawęda o Kochanowskim; „Niech jak najdalej mnie mój owoc padnie” [dot. L. Staffa]; Znikomek, który był Akteonem [dot. B. Leśmiana]; „Wielka nagroda” Józefa Czechowicza; Szukam panny Romany Zapasiewiczówny. – W cyklu W cieniu kolumny pominięto: Pani kupi irysy?; Z notatnika reporterki; Kuropatwy [poz. ]; Tablice [poz. ].

T. 4. Ecce Homo; Sygnały; Matka i syn; Samotność. Red.: T. Kłak. 1971, 360 s. Zob. poz. , , , .

T. 5. Wędrówka Joanny; Ludzie z wosku. Red.: A. Zagórska-Czarnecka. 1971, 606 s. Zob. poz. [cz. 1, 2].

T. 6. Miasteczko aniołów. Red.: Z. Wójcikowska. 1971, 416 s. Zob. poz. [cz. 3].

T. 7. Iskry na wiatr. Układ, nota: T. Kłak. Red.: A. Zagórska-Czarnecka. 1972, 421 s. Zob. poz. [cz. 4].

T. 8. Gaudeamus. Układ, nota: T. Kłak. Red.: J. Kaliszuk. 1972, 545 s. Zob. poz. [cz. 5].

T. 9. Zakochany w miłości; Imię jej Klara. Układ, nota: T. Kłak. Red.: B. Słowikowska. 1972, 655 s. Zob. poz. , .

T. 10. Baśnie, wiersze, poematy. Układ, nota: H. Skrobiszewska. 1972, 583 s.

Zawartość

Cz. 1: A... a... kotki dwa [zmien. poz. ]; Bracia miesiące [poz. ]; Wierszyki Reni [zmien. poz. ]; Moje wierszyki [poz. ]; Igiełka ze złotym uszkiem [poz. ]; Każdy Tomek ma swój domek [poz. ]. – Cz. 2: Wesołe historie [poz. ]; Przygoda misia [poz. ]; Kije samobije [poz. ]; Za siedmioma górami. Baśń sceniczna [poz. ]. – Cz. 3: O warszawskiej Syrenie [poz. ]; O zaśpionych rycerzach [poz. ]; Opowieść o starej karaweli [poz. ]; Dzieci z wysp koralowych [poz. ]; Przedziwna historia Don Kichota z Manczy i jego autora [poz. ]; Pożegnanie ogrodu [poz. ]. – Cz. 4. Pięknie być człowiekiem [poz. ].

T. 11. Bajki i baśnie. Wybór, nota: H. Skrobiszewska. Red.: A. Zagórska-Czarnecka. 1972, 600 s.

Zawartość

Jak bożątko z niebożątkiem nową bajkę znaleźli [poz. ]. – Przedziwne przygody Duszka Dzińdzińnika [poz. ]. – Rzemieślniczek Wędrowniczek: z poz. [wersje zmienione z poz. ]: Łopata Piotrusia ogrodniczka; O Janku garncarzu i czarodziejskich garnkach; O Klaruni koronczarce i zimowych wróżkach; O tym jak, się pogodził leśny krasnolud z drwalem; O kuchareczce Petronelce, której cały świat pomagał, – z poz. : O wesołym krawczyku, nożycach i igle; O szewczyku, siedmiomilowych butach i człeku wędrownym; O małym murarczyku, który kamieniom rozkazywał; O stolarzu, Leśnym Dziadku i zaklętej lipce; O trzech zgodnych braciach: Ziarnosieju, Mąkomielu i Chlebopiecku; Historia o wielkim Duchu Gór i małym górniku, – z poz. : O szklarzu i różowych szybkach; Jak sosna z rybakiem gospodarzyła wspólnie; Tańczące serca. – Marysina służba [poz. ]. – Królestwo Bajki [poz. wg wyd. 4]. – U leśnego dziadka [poz. ]. – Ogród króla Marcina [poz. ].

T. 12. Opowieści prawdziwe. Wybór, nota: H. Skrobiszewska. Red.: B. Słowikowska. 1972, 486 s.

Zawartość

Najmilsi [poz. ; z pominięciem: Lisek]. – Tomek Zuch [poz. ]. – Opowiadania: z poz. : Ojciec Edka; Dla wszystkich ludzi; I mój i twój; Więcej niż król; Matka wszystkich dzieci; Dom wielki jak świat, – z poz. : Radosny dzień Floriana; Rośnie młody las; „Żeby te księgi zbłądziły pod strzechy”, – nadto: Zwycięzcy; Kasia i Katarzyna; Młodymi rękami; Trzech; Stary dwór; Dzwony w jeziorze; Skarb miasta Gdańska.

113. I otwarły się drzwi... O bracie Eliaszu medytacje. [Powieść]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1971, 170 s. Wyd. 2 tamże 1973.

114. Bardzo dziwne opowieści. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1974, 243 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1985, wyd. 3 1987, wyd. 4 1988.

Zawartość

Zawiera bajki z poz. [wg wyd. z 1954], – nadto: Marysina służba [poz. ]; Jak bożątko z niebożątkiem nową bajkę znaleźli [poz. ]; Dzińdzińnik [poz. ]; Wesoła piątka [poz. ]; Torebka z Chińczykiem; Dziwne przygody Ignasia [poz. ]; Rybak i sosna [poz. ].

115. Najdzielniejszy z rycerzy. Libretto opery dla dzieci do muzyki K. Pendereckiego. Polskie Radio 1975 Por. poz. .

Przekłady

turecki

Cesur ̨sövalye. [Przeł.] T. Cetiner. Ankara 1993.

116. Spotkania przy drodze. [Szkice wspomnieniowe]. Warszawa: Książka i Wiedza 1976, 340 s.

Zawartość

Korzenie i kłącza; Ile dłoń zaczerpnie; Mieszkania; Bawić się pracując, pracować bawiąc się; Zabawy w nic; Świat przychodzi do domu; Motyl; Leśny Adach; Przelotni; Święto dzieci; Samolotem nad Mongolią do Chin; W czas miniony znów się pogrążam; Ktoś znikł, Ktoś został, Coś trwa; Od roku 1973 do roku 1905; Taka jedna rozmowa; A to, co jest – wszystko będzie nasze; Coś się dzieje po miastach; Czy pamiętasz? (Dalsza opowieść o rodzinie ich obojga, to znaczy moich Rodziców); O babci Filipinie; Dziwne sploty zgrzebnych nici; Rozgałęzienia pamięci; Zielnik; Inność; Tego Samego To Samo mimowiednie niszcząca – niech to będzie jako tytuł fragmentu tego podłożem; Majowe wieczory na wzgórku zwanym Dębniak – czyli spotkanie z bardzo dziwną książką; Pora kończyć małą epopeję którędy droga?; Pałuby; Oto jesteśmy znowu.

117. Nie tylko słowa... 1925-1975. [Wybór opowiadań i szkiców]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1977, 619 s.

Zawartość

I. Zamiast wstępu: Do Czytelników; Książki [poz. ]; Venere [poz. ]. – II. Spotkania: z poz. : Bo to tron jest. (Gawęda o Norwidzie); Zwany dobrym, a którego przezywano także Don Kichotem. (Gawęda o Cervantesie); „Cały żyję w swoim dziele”. (Gawęda o Bolesławie Prusie); Gdy słowo staje się czynem. (Gawęda o Żeromskim), – nadto: Na Smolnej [poz. ]; Z okupacyjnych wspomnień; Marcjanna Fornalska [poz. ]; Spotkanie z Nałkowską; „Niech jak najdalej mnie owoc mój padnie” [poz. t. 3]; To było tak niedawno. (Wspomnienie o Marianie Falskim); Kilogram chleba – najdroższe honorarium w moim życiu; Zaproszenie na ślub; Na spotkanie – Lekka kartka papieru o dużym ciężarze gatunkowym; Wyjęta ściana. – III. Krzyże z papieru [poz. ]: Krzyże z papieru; „Myjcie owoce”; Feliks Gdul; Pani kupi irysy?; Dwie godziny z minutami; Dom na piasku; Białe gołębie; Literatura. – IV. Ziarno gorczyczne [poz. ]: Nieważne; Zielony dzięcioł; Spotkany na ścieżce; Marcowy deszcz; Pęczek fiołków; Jak oset; Z owcami; Grudniowy wieczór; W słońcu; Złote koźlątko; Kuropatwy; Tablice. – V. W cieniu kolumny [poz. ]: „Min nie ma”; Wstawał dzień; Piosenka; Świerszcze; Warszawski tramwaj; Kolumna; Oto wyrosła trawa, – nadto: List do chrzestnej córki; Warszawo, miasto wieczne. – VI: Dokąd? [poz. ]; Chusta Weroniki. (Wybrane fragmenty) [poz. ]. – VII. [Szkice:] Na balkonie nad Rakowiecką; Dom pod gwiazdami; Mamo, czy jest Kraj bez nieba?!; Bohaterstwu dzieci i młodzieży należy się osobna pamięć [apel o budowę pomnika upamiętniającego bohaterstwo dzieci].

118. Zawiłości prostej drogi. [Wspomnienia]. Warszawa: Książka i Wiedza 1979, 319 s.

119. Na listeczku kalinowym. [Wybór wierszy dla dzieci]. [Lublin:] Wydawnictwo Lubelskie 1986, [32] s.

120. A czy znasz tę bajkę?... [Wiersze dla dzieci]. Wybór: J. Krzyżanowski. Szczecin: Glob 1988, [32] s.

121. Przez okrągły roczek. [Wiersze dla dzieci]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1989, [80] s.

122. Wybór wierszy. wybór i wstęp: G. Leszczyński. Warszawa: Wilga 2003, 63 s.

123. Wiersze. Cz. 1-3. Warszawa: De Agostini Polska: Wydawnictwo Wilga (cz. 1-2); Grupa Wydawnicza Foksal : De Agostini Polska (cz. 3) 2012-2013, 23 + 23 + 23 s. Wyd. nast.: Warszawa: Grupa Wydawnicza Foksal: na zlecenie De Agostini Polska 2015 (cz. 1), 2016 (cz. 2). Książki dla Małych i Dużych.

124. Wiersze dla dzieci. Warszawa: Wydawnictwo SBM 2013, 80 s. Wyd. nast. tamże 2014.

Inne formy wydań

Wydanie jako dokument elektroniczny: Warszawa: SBM 2014, plik w formacie PDF.

125. Wierszyki 2-latka. T. 2. [Współautorki:] A. Kamieńska, U. Kozłowska. Warszawa : Muza 2014, 22 s.

126. Bajki wierszem. Cz. 1. [Współautor:] J. K. Siwek, A. Frączek]. Warszawa : Grupa Wydawnicza Foksal : De Agostini Polska 2015, 23 s. Książki dla Małych i Dużych.

127. Ulubione wierszyki . Warszawa: Wydawnictwo Zielona Sowa 2015, 47 s. Wyd. nast. tamże 2017.

128. Idzie niebo i inne wiersze. Poznań; Żychlin: Wydawnictwo Ibis 2018, 43 s. wyd. następne: Warszawa: Wilga 2022.

Wydania osobne poszczególnych utworów dla dzieci

Na kasztany! Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1980, [8] k.
Do domu! Do domu! Teatrzyk. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1983, [16] s.
Wiersze. [Dla dzieci]. Warszawa 1983, 8 s. [Wkładka do „Przyjaciółkinr 34].
Bajeczka dla syneczka. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1984, [16] s.
Dziadzio Mrok. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1984, [16] s. Wyd. 2 tamże 1987.
Wiersze. Warszawa 1984, 8 s. [Wkładka do „Przyjaciółkinr 8].
Na zielonej trawie. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1985, [16] s.
Srebrne gwiazdki. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1985, [16] s. Wyd. 2 tamże 1987.
Konik. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1986, [12] s.
Choinka w lesie. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1987, [12] s.
Królewna. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1987, [12] s.
Dlaczego Borowik został królem grzybów. Szczecin: Glob 1988, [16] s.
Złoty jeż. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1988, 16 s.
O jabłuszku i ogrodowym ludku. Szczecin: Glob 1989, [12] s.
Kto szedł do Babulki Zimy po nowe odzienie. Szczecin: Glob 1990, [12] s.
Idzie niebo. Kraków: Zielona Sowa 2004, [8] s.
Szaruś. Kraków: Zielona Sowa 2004, [8] s.
Szczeniątka. Kraków: Zielona Sowa 2004, [8] s.

Drobne utwory literackie

Utwory dramatyczne dla dzieci publikowane w czasopismach

Hołd Pieśniarce. „Płomyk1925 nr 3 [ku czci M. Konopnickiej].
Kto zwycięży. „Płomyk1925 nr 42.
Sen Janka. Obrazek sceniczny w 1 odsłonie. „Płomyk1925 nr 33.
A to kucharka. Dialog. „Płomyczek1926 nr 11.
Jezusowa kołysanka. „Płomyczek1926 nr 16-17.
Jak Tadziek szczęście znalazł. „Płomyk1927 nr 40.
Jego Wysokość Król Śniegowy. Zabawa. „Płomyczek1927 nr 22-24.
Miłe odwiedziny. „Płomyczek1927/1928 nr 3.
Wesoła trójka. „Płomyczek1927/1928 nr 11.
Zmykaj, słoto. „Płomyczek1927/1928 nr 34.
Zimowa bajka. „Wychowanie Przedszkolne1928 nr 12.
Zimowa przygoda. Obrazek sceniczny dla teatru marionetek. „Płomyczek1928 nr 22.
Dzielni pomocnicy. „Płomyczek1929/1930 nr 14, 15.
Dziesięciu braciszków. „Wychowanie Przedszkolne1929 nr 2.
Uparty ślimak. Dialog. „Płomyczek1929/1930 nr 40.
Niech żyje zgoda. „Moje Pisemko1930 nr 34-39.
Żywe dzwony. Obrazek sceniczny w 1 odsłonie. „Płomyk1930 nr 12, 13. Przedruk w: Święto niepodległości. Wyd. 3. Warszawa 1933.
Powinszowanie. „Płomyczek” 1930/1931 nr 28.
Przebudzenie różyczki. „Płomyczek” 1930/1931 nr 30, 31.
Kłótnia. Komedia. „Czyn Młodzieży Polskiego Czerwonego Krzyża1932 nr 10.
Prima Aprilis w Kociej Wólce. „Płomyk1932/1933 nr 28, 29.
Weseli goście. Baśń. „Moje Pisemko1932 nr 40, 41.
Co mówi szkolny Duszek tym, którzy kończą szkołę. „Płomyk1933 nr 42, 43.
Jaś i Małgosia na dnie Bałtyku. „Moje Pisemko1933 nr 6-10.
Śmigus-dyngus. „Moje Pisemko1933 nr 15, 16.
Wasze miejsce wśród nas. „Płomyk1933 nr 42, 43.

Podręczniki i czytanki

Opowiadania i wiersze w czytankach i wypisach szkolnych, podpisywane też: Marian Kalinowski

Elementarz. [Współautorzy:] B. Kubski, M. Kotarbiński. Lwów: K.S. Jakubowski 1932, 132 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1933; Jerozolima: Interim Treasury Committee for Polish Question, Educational Branch 1946, 118 s.
Pożegnanie szkoły. Materiał na uroczystość zakończenia roku szkolnego. [Współautorka:] Z. Roguska. Warszawa: Nasza Księgarnia 1932, 86 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1934, 1939.
Wyjaśnienia do elementarza. [Współautorzy:] B. Kubski, M. Kotarbiński. Lwów: K.S. Jakubowski [1932], 18 s.
Czytanka. [Współautor:] B. Kubski, M. Kotarbiński. – dla szkół powszechnych. Cz. 1. Dla klasy II. Wyd. 2 [!] Lwów: K.S. Jakubowski 1933, 127 s. – dla II klasy wiejskich szkół powszechnych. Wyd. 2 [!] Lwów: K.S. Jakubowski 1934, 163 s. – dla III klasy miejskich szkół powszechnych. Wyd. 2 [!] Lwów: K.S. Jakubowski 1934, 147 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 3 niezmienione, przystosowane do obowiązującej obecnie pisowni 1938, wyd. 4 niezmienione 1939; wyd. pt. Czytanka dla III klasy szkół powszechnych. Jerozolima: Komisja Regulaminowo-Wydawnicza Armii Polskiej na Wschodzie 1943; wyd. 4 Londyn: Urząd Oświaty i Spraw Szkolnych 1943; Bari: Sekcja Wydawnicza 2. Korpusu 1945; [Hanower:] Wydawnictwo Polskiego Związku Wychodźstwa Przymusowego 1945, tamże 1948; Jerozolima: Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego 1945; pt. Czytanka dla III klasy szkół polskich w Kanadzie. Toronto: Rada Edukacyjna Związku Polaków w Kanadzie 1945. – dla III klasy wiejskich szkół powszechnych. Wyd. 2 [!]. Lwów: K.S. Jakubowski 1934, 150 s. Wyd. 3 niezmienione, przystosowane do obowiązującej obecnie pisowni 1939. – dla IV klasy miejskich i wiejskich szkół powszechnych. Lwów: K.S. Jakubowski 1935, 187 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1935, wyd. 3 niezmienione, przystosowane do obowiązującej obecnie pisowni 1939.
Czytanka. Lwów: K.S. Jakubowski. – dla II klasy miejskich szkół powszechnych. 1937, 151 s. – dla II klasy wiejskich szkół powszechnych. 1937, 151 s. – dla III klasy miejskich szkół powszechnych 3 i 2 stopnia. 1938, 197 s. Wyd. 2 niezmienione 1939. – dla III klasy wiejskich szkół powszechnych. 1938, 196 s.
Było i będzie. [Antologia; współautorki:] H. Januszewska, J. Porazińska. [Warszawa:] Czytelnik 1945, 109 s.
Czytamy. I. [Współautorzy:] Z. Batorowicz, H. Ożogowska. Warszawa: Czytelnik 1945, 31 s. Wyd. 2 tamże 1945.
Czytanka dla III klasy szkół powszechnych. Przeworsk: Związek Nauczycielstwa Polskiego [1945], 120 s.
Już czytamy. Na klasę I i II szkoły powszechnej. [Współautorzy:] Z. Batorowicz, H. Ożogowska. Łódź: Oddział Grodzki Związku Nauczycielstwa Polskiego 1945, 24 s. Wyd. nast. tamże 1946.
Nasza ojczyzna. [Współautorzy:] Z. Batorowicz, H. Ożogowska. [Łódź:] Czytelnik 1945, 79 s. Wyd. nast. Warszawa: Czytelnik 1946.
Czytanka. [Współautorzy:] Z. Batorowicz, H. Ożogowska. Warszawa: Gebethner i Wolff. – Dla II klas miejskich i wiejskich szkół podstawowych. 1946, 143 s. – Dla III klas miejskich i wiejskich szkół podstawowych. 1946, 153 s. Wyd. nast. tamże 1947. – Dla IV klas miejskich i wiejskich szkół podstawowych. 1947, 268 s.
W naszym kraju. Czytanka dla V klasy miejskich i wiejskich szkół podstawowych. [Współautor:] J. Zaremba. Warszawa: Gebethner i Wolff 1947, 263 s.

Słuchowiska radiowe, m.in.

Zob. poz. , , , , , oraz m.in.:.

Noc karnawałowa. Polskie Radio 1929.
Święty Mikołaj w wesołej szkole. Polskie Radio 1929.
Wesoła Wólka. Polskie Radio 1929.
Kuma praca. Polskie Radio 1930.
Janek w ulu. Polskie Radio 1931.
Pojechali na wycieczkę Pankracyk, Serwacyk i Bonifacyk. Polskie Radio 1931.
Przygoda Hanki i Jurka w Kongo. Polskie Radio 1931.
W gościnie u pingwinów. Polskie Radio 1931.
Gdzie szumią fale Bałtyku. Polskie Radio 1932.
Małe i czarne dzieci. Polskie Radio 1932.
Jak bury kotek Jezusa uśpił. Polskie Radio 1935.
Butki szałaputki. Polskie Radio 1939.
Gdy pali się w piecu. Polskie Radio 1939.
Najpiękniejsze baśnie świata. Polskie Radio 1969 [o J.Ch. Andersenie].
Szukam dziewczyny z baśni. Polskie Radio 1969.
Skarb z drewnianej skrzyni. Polskie Radio 1976.

Wybory utworów literackich w przekładach

japoński

Chibi monogatari. [Przeł.] H. Sakyō. Tōkyō 1977.
Shigoto-no dōwa-shū . [Przeł.] H. Sakyō. Tōkyō 1984.
Sora-ni ohisama nemuru toki. Pōrandono komoriuta. [Przeł.] R. Uchida. Tōkyō [1985].

niemiecki

Vom Wundertöpfchen und anderen seltsamen Dingen. [Przeł.] K. Keller. Leipzig 1960.

słowacki

Cez ružové slíčko. [Wybór i przekł.] H. Benediková. [Bratislava 1988].

Przekłady utworów literackich w antologiach zagranicznych

białoruski

Kacka-dzìvačka Pol'skaâ paèzìâ dzecâm. Vybranyâ staronki z paètaŭ XIX – pačatku XXI st. = Kaczka-dziwaczka. Oprac.: L. Barščeŭskì ì U. Sìŭčykaŭ. Mìnsk 2006. [tekst w jęz. polskim i białoruskim].
Kalârovaâ karova. Antalogìâ pol'skaj dzìcâčaj paezìì = Antologia polskiej poezji dziecięcej. [Przeł.:] Ì. Kur'ân. [Rèd.:] A. Pamorskì]. Mìnsk 2007.
Zbor tvoraŭ. U trynaccacì tamah. T. 11. Peraklady [Oprac.:] U. Ì. Marhel', S. U. Kalâdka. [Red. :] L. G. Kìsâlëva], Maksìm Tank [pseud.]. Mìnsk 2010.

japoński

Sekai tampen meisaku-sen. Tōō-hen. [Red.:] K. Kurahara. Tōkyō 1985.
Bungaku-no okurimono. Tō-Chūō-bungaku ansorojii. [Red.:] M. Kohara. Tōkyō 2000.

rosyjski

Polskie słowo = Pol'skoe slovo. Oprac.: V.L. Ibragimova. Ufa 2006 [tekst w języku polskim i rosyjskim].

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1951.

Wywiady

Rozmowa z Ewą Szelburg-Zarembiną. Rozm. W.P. Szymański. „Tygodnik Powszechny1964 nr 14, przedruk w: W.P. Szymański: Rozmowy z pisarzami. Kraków 1981.
Z myślą o człowieku. Rozm. J. Ankudowicz. „Tygodnik Powszechny1969 nr 15.
Pamięć pokoleń. Rozm. E. Żurek. „Argumenty1977 nr 35.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 3. Warszawa 1964.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (K. Kuliczkowska).
Polski słownik biograficzny. T. 47. Warszawa 2010-2011 (A. Szałagan).

Ogólne

Książki

K. Kuliczkowska: Droga twórcza Ewy Szelburg-Zarembiny. Szkic monograficzny. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1965, 71 s.
A. Klimowicz: Szelburg-Zarembina. Warszawa: Agencja Autorska 1966, 81 s. [zawiera również wybór recenzji i spis utworów E. Szelburg-Zarembiny].
S. Żak: Proza narracyjna Ewy Szelburg-Zarembiny. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. J. Kochanowskiego 1990, 247 s.
T. Kłak: Ewa Szelburg-Zarembina 1899-1986. W stulecie urodzin. Nałęczów: Towarzystwo Przyjaciół Nałęczowa we współpracy z Muzeum B. Prusa 1999, 107 s.
A. Marchewka: Ślady nieobecności. Poszukiwanie Ireny Szelburg. Kraków: Studio Wydawnicze DodoEditor 2014, 345 s. [zawiera także wybór tekstów Ewy Szelburg Zarembiny].
J. Łomnicki: Ewa Szelburg-Zarembina. Próba portretu . Wstępem opatrzył T. Kłak. [Red., noty biograficzne i wybór ilustracji:] J.M. Sołdek. Nałęczów : Towarzystwo Przyjaciół Nałęczowa 2016, 67 s.

Artykuły

L. Piwiński: Ewa Szelburg-Zarembina – [Jerzy] Kossowski – [Julian] Ejsmond. „Wiadomości Literackie1930 nr 26.
M. Kuncewiczowa: Niedyskrecje o niektórych pisarkach. „Kobieta Współczesna1932 nr 37 [dot. m.in. E. Szelburg-Zarembiny].
S. Podhorska-Okołów: Ewa Szelburg-Zarembina. W tejże: Kobiety piszą... Warszawa 1938.
A. Mikucka: Dla najmłodszych. „Odrodzenie1948 nr 30.
W. Borudzka: O niektórych książeczkach Zarembiny. „Warszawa 1949 nr 2.
O. Sherer-Virski: Szelburg-Zarembina. W tejże: The modern Polish short story. 'S-Gravenhage 1955.
K. Kuliczkowska: Ewa Szelburg-Zarembina. „Tygodnik Kulturalny 1964 nr 43.
J. Szczypka: Tajemnice niezmienne. W tegoż: Powtórka z polskiego. Warszawa 1969.
K. Kuliczkowska: Urzeczona dzieciństwem. W tejże: W szklanej kuli. Warszawa 1970.
K. Kuliczkowska: W kręgu romantycznego realizmu – Ewa Szelburg-Zarembina. W: Prozaicy dwudziestolecia międzywojennego. Warszawa 1972. Wyd. 2 tamże 1974.
E. Szonert: Z okazji sześciu tomów Szelburg-Zarembiny. „Kierunki1972 nr 17.
K. Jakowska: Pierwiastki baśniowe w międzywojennej powieści rodzinnej. „Pamiętnik Literacki1975 nr 1 [m.in. dot. E.Szelburg-Zarembiny].
J. Białek: Literatura dla dzieci i młodzieży 1918-1939. Warszawa 1979, passim.
A. Baranowska: Wędrówka Joanny i Ewy. (Ewa Szelburg-Zarembina). W tejże: Perły i potwory. Warszawa 1986.
T. Krzemień. „Odrodzenie1986 nr 44.
T. Swat: Jak tej Miłości nam potrzeba... (O twórczości Ewy Szelburg-Zarembiny). „Kierunki1986 nr 45.
G. Leszczyński: Fenomen obecności. O pisarstwie Ewy Szelburg-Zarembiny. „Sztuka dla Dzieci1987 nr 1.
E. Lewandowski: Mławski epizod Ewy Szelburg. „Tygodnik Ciechanowski1987 nr 19.
K. Narutowicz: Świat urodzony w domu. „Kierunki1989 nr 28.
E. Kosyl: Nazwy własne w literaturze dla dzieci (na przykładzie prozy Ewy Szelburg-Zarembiny). „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Językoznawstwo1991 z. 13.
J. Kowalczykówna: Wśród ludzi i zwierząt. W 10-lecie śmierci Ewy Szelburg-Zarembiny. „Wychowanie w Przedszkolu1996 nr 3.
A. Baluch: Mitopeja w opowieściach Ewy Szelburg-Zarembiny. „Wychowanie w Przedszkolu1999 nr 10.
E. Kraskowska: Piórem niewieściem. Z problemów prozy kobiecej dwudziestolecia międzywojennego. Poznań 1999, passim.
W. Machnowska: Wędrówka po kraju lat dziecinnych Ewy Szelburg-Zarembiny. „Guliwer1999 nr 1.
A. Żylińska: Artysta. Dziecko. Kobieta. Powinowactwa przez wyobraźnię w prozie Ewy Szelburg-Zarembiny. W: Oniryczne tematy i konwencje w literaturze polskiej w XX w. Toruń 1999.
S. Pielecka: Lubelskie lata szkolne Ewy Szelburg-Zarembiny. „Guliwer2000 nr 1.
E. Bobryk: Metaforyka muzyczna w prozatorskich utworach Ewy Szelburg-Zarembiny dla dzieci i młodzieży. „ISME2001/2002 nr 3/1.
A. Kwiatkowska: Edukacyjne i terapeutyczne walory poezji Ewy Szelburg-Zarembiny. „Guliwer2003 nr 1.
K. Węcel: Z Ewą Szelburg-Zarembiną wędrówki po lesie. „Guliwer2004 nr 1.
S. Żak: Człowiek franciszkański w prozie Ewy Szelburg-Zarembiny. W: Epoka przemian. Rzeszów 2005.
A. Mazan-Mazurkiewicz: Wobec „Lamentu świętokrzyskiego”. O motywie compassio we współczesnej poezji polskiej. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica2006 [z.] 8 [dot. m.in. E. Szelburg-Zarembiny].
A. Wzorek: Uwspółcześnione misterium Ewy Szelburg-Zarembiny „Ecce homo”. „Kwartalnik Opolski 2007 nr 2/3.
B. P. Kozłowski: Ewa Szelburg-Zarembina. Pomniki pisarzy. Akant 2008 nr 3.
A. Bałuch: Koty w formach prostych literatury. Guliwer 2009, nr 3.
B. Olszewska: O magii i tajemnicy poezji Ewy Szelburg-Zarembiny. Kwartalnik Edukacyjny (Rzeszów). 2011, nr 1.
P. Kulawik: Ciało, szaleństwo i chaos. O wybranych międzywojennych powieściach Ewy Szelburg-Zarembiny. W: Literatura i chaos. Szkice o literaturze XX i XXI wieku. Katowice 2016.
A. Zielińska: Nałęczowski szlak literacki. Guliwer 2016, nr 3.
J.M. Sołdek: Próba portretu Ewy Szelburg-Zarembiny. Lublin, Kultura i Społeczeństwo. 2017, nr 1/2.
M. Warneńska: Znowu śladami pisarzy. Toruń 2017 [m.in. dot. E. Szelburg-Zarembiny].
P. Kasińska: Ukryte biografie. Ewy Szelburg-Zarembiny i Danuty Wawiłow drogi do poezji. „Guliwer2019 nr 4.
G. Gryboś: Odnaleźć, co ulotne. „Znak2020 nr 5.
K. Olech: Eko(logiczna) poezja Karoliny Kusek i Ewy Szelburg-Zarembiny. „Guliwer2020 nr 1.
M. Nabiałek: Między szopką a cyrkiem. Teatralne strategie protestu w dwudziestoleciu międzywojennym. W: Poetyki protestu. T. 1. Warszawa 2021.
Bohaterowie dziecięcej wyobraźni. Teoria i praktyka odbioru. Wrocław 2022 [dot. m.in. E. Szelburg-Zarembiny].
K. Olech: Renia i Ewa. O Reni, (Irenie) Ewie Szelburg-Zarembinie i ich biografiach. „ Filoteknos2022 vol. 2.
A. Pekaniec: Z nami i obok nas. Ptasi bohaterowie Ewy Szelburg-Zarembiny i Jana Sokołowskiego. W: Który tak śpiewa? Ptaki w kulturze. Kraków 2022.
J. Frużyńska: Prawa dziecka i poezja. Los polskich dzieci w międzywojennej twórczości Janiny Porazińskiej i Ewy Szelburg-Zarembiny. W: Literatura i prawo. Warszawa 2023.

Ta, której nie było

F. Araszkiewicz: Kilka słów o Ewie Szelburg. „Ziemia Lubelska1927 z 8 V, przedruk w tegoż: Refleksy literackie. Lublin 1934 [dot. też: Dokąd?].

Dokąd?

F. Araszkiewicz: Kilka słów o Ewie Szelburg. „Ziemia Lubelska1927 z 8 V, przedruk w tegoż: Refleksy literackie. Lublin 1934 [dot. też: Ta, której nie było].
W. Horzyca: Szlakami wiecznych zagadnień. „Epoka1927 nr 29.
S. Napierski: Książka Ewy Szelburg. „Wiadomości Literackie1927 nr 29.
L. Pomirowski. W tegoż: Doktryna a twórczość. Warszawa 1928.

Renine wierszyki

M. Wójcik-Dudek: Ucieczka z samotności. Wrażenia z lektury „Wierszyków Reni” Ewy Szelburg-Zarembiny. „Guliwer2019 nr 4.

Dziewczyna z zimorodkiem

S. Podhorska-Okołów: Poemat o ziemi. „Bluszcz1928 nr 19, przedruk w tejże: Kobiety piszą... Warszawa 1938.

Wesołe historie

A. Baluch: Jak toczy się „koło życia” w „Wesołych historiach” E. Szelburg-Zarembiny. „Wychowanie w Przedszkolu1998 nr 3.

Chusta św. Weroniki

L. Piwiński. „Wiadomości Literackie1930 nr 26.
S. Podhorska-Okołów. „Bluszcz1930 nr 32, przedruk w tejże: Kobiety piszą... Warszawa 1938.
H.M. Dąbrowolska. „Pamiętnik Warszawski1931 z. 3.

Ecce Homo

Cz. Jastrzębiec-Kozłowski: Oto człowiek. „Zet1932/1933 nr 2.
E. Breiter: Symbolika w dramacie. „Wiadomości Literackie1933 nr 49.

Nasi braciszkowie

W. Borudzka. „Wiadomości Literackie1934 nr 26 [dot. też: Podróż po mieście].

Podróż po mieście

W. Borudzka. „Wiadomości Literackie1934 nr 26 [dot. też: Nasi braciszkowie].

Sygnały

A. Słonimski. „Wiadomości Literackie1934 nr 46.
T. Boy-Żeleński. W tegoż: Romanse cieniów. Warszawa 1935, przedruk w tegoż: Pisma. T. 25. Warszawa 1968.

Krzyże z papieru

E. Breiter: Poetka kontrastów. „Wiadomości Literackie1934 nr 38.
L. Pomirowski. „Pion1934 nr 30.
Z. Starowieyska-Morstinowa. „Przegląd Powszechny1934 t. 203.

Dzieci miasta

K.W. Zawodziński: Bróg, ale co snop to inszego zboża. „Wiadomości Literackie1936 nr 23.
J. Kowalczykówna: Nad tomem „Dzieci miasta” Ewy Szelburg-Zarembiny. „Akcent1984 nr 4.

Rzeka kłamstwa

E. Breiter: Nowy ton w polskiej powieści. „Wiadomości Literackie1935 nr 14 [dot. cz. 1 pt. Wędrówka Joanny].
W. Kubacki. „Gazeta Polska1935 nr 174, przedruk w tegoż: Lata terminowania. Kraków 1963 [dot. cz. 1 pt. Wędrówka Joanny].
A. Madej. „Miesięcznik Literatury i Sztuki1935 nr 9 [dot. cz. 1 pt. Wędrówka Joanny].
S. Podhorska-Okołów. „Bluszcz1935 nr 31/32, przedruk w tejże: Kobiety piszą... Warszawa 1938 [dot. cz. 1 pt. Wędrówka Joanny].
L. Pomirowski. „Tygodnik Ilustrowany1935 nr 18 [dot. cz. 1 pt. Wędrówka Joanny].
J.E. Skiwski: O literaturze „malarskiej. „Tygodnik Ilustrowany1935 nr 33, przedruk w tegoż: Na przełaj oraz inne szkice o literaturze i kulturze. Kraków 1999 [dot. cz. 1 pt. Wędrówka Joanny].
Z. Starowieyska-Morstinowa. „Przegląd Powszechny1935 t. 206 [dot. cz. 1 pt. Wędrówka Joanny].
J. Szczawiej. „Polska Zbrojna1935 nr 110, przedruk w tegoż: Laur i cierń. Warszawa 1977 [dot. cz. 1 pt. Wędrówka Joanny].
J. Andrzejewski: Dwie powieści. O „Ludziach z wosku” i „Krauzach i innych” [H. Naglerowej]. „Prosto z Mostu1936 nr 23.
E. Breiter: Dalsze wędrówki Joanny. „Wiadomości Literackie1936 nr 17 [dot. cz. 2 pt. Ludzie z wosku].
W. Lutosławski: Trzy powieści trzech pisarek. „Tygodnik Ilustrowany1936 nr 18 [dot. m.in. cz. 2 pt. Ludzie z wosku].
S. Rogoż. „Skamander1936 z. 71/73 [dot. cz. 2 pt. Ludzie z wosku].
Z. Starowieyska-Morstinowa. „Przegląd Powszechny1936 t. 211 nr 7/8 [dot. cz. 2 pt. Ludzie z wosku].
[Z. Nałkowska] J.B. „Studio 1936 nr 2, przedruk w tejże: Widzenie bliskie i dalekie. Warszawa 1957 [dot. cz. 2 pt. Ludzie z wosku].
K.W. Zawodziński: Fantastyczność w realistycznej oprawie. „Przegląd Współczesny1936 nr 175, przedruk w tegoż: Blaski i nędze realizmu powieściowego w latach ostatnich. Warszawa 1937 [dot. cz. 2 pt. Ludzie z wosku].
S. Napierski: Kilka słów o ostatnich książkach Szelburg-Zarembiny. „Ateneum1939 [dot. cz. 1 pt. Wędrówka Joanny, dot. też: Legendy Warszawy; Ludzie z wosku].
A. Kijowski: Anioł i prezes. „Przegląd Kulturalny1959 nr 37 [dot. cz. 3 pt. Miasteczko aniołów].
K. Meloch: Intermedium anielskie. „Nowa Kultura1959 nr 46 [dot. cz. 3 pt. Miasteczko aniołów].
J. Szczygieł: Świat spoza drucianego manekina. „Kierunki1960 nr 14 [dot. cz. 3 pt. Miasteczko aniołów].
T. Terlecki. „Wiadomości”, Londyn 1960 nr 40 [dot. cz. 3 pt. Miasteczko aniołów].
J.Z. Brudnicki: Most nad... stylami. „Twórczość1964 nr 6 [dot. cz. 4 pt. Iskry na wiatr].
T. Kłak: Saga rodu Gozdawów. „Kamena1964 nr 11 [dot. cz. 4 pt. Iskry na wiatr].
W. Maciąg. „Życie Literackie1964 nr 16 [dot. cz. 4 pt. Iskry na wiatr].
K. Dąbrowska: Opus magnum Szelburg-Zarembiny. „Twórczość 1965 nr 7.
A. Klimowicz: Tradycja i współczesność. „Nowe Książki1965 nr 7.
T. Kłak: Powieść o triumfie młodości. „Kamena1969 nr 8 [dot. cz. 5 pt. Gaudeamus].
K. Kuliczkowska: Rzeka młodości. „Miesięcznik Literacki1969 nr 12.
E. Szonert: Hołd dla młodości. „Kierunki1969 nr 48 [dot. cz. 5 pt. Gaudeamus].
J. Termer: Małe realia i sprawy wielkie. „Nowe Książki1969 nr 2 [dot. cz. 5 pt. Gaudeamus].
T. Kłak: Miasteczko aniołów. W tegoż: W krajobrazie Nałęczowa. Lublin 1983.
A. Marchewka: Hodowanie potwora. Domowe sposoby. W: Podmiot i tekst w literaturze XX wieku. Warszawa 2006 [dot. cz. 1 pt. Wędrówka Joanny].
A. Marchewka: Ile to kosztuje?. Brakarki w Rzece kłamstwa Ewy Szelburg-Zarembiny. W: Księgowanie : literatura, kobiety, pieniądze. Szczecin 2014.
M. Bednarek: Wędrówka Joanny Ewy Szelburg-Zarembiny jako przykład kobiecej powieści inicjacyjnej. W: Kobiece dwudziestolecie 1918-1939. Toruń 2018 [dot. cz. 1 pt. Wędrówka Joanny].

Legendy Warszawy

W. Pietrzak. „Prosto z Mostu1938 nr 50.
S. Zahorska. „Kultura1938 nr 48.
E. Breiter. „Wiadomości Literackie1939 nr 1.
S. Napierski: Kilka słów o ostatnich książkach Szelburg-Zarembiny. „Ateneum 1939 [dot. też: Wędrówka Joanny; Ludzie z wosku].
J.W. Gomulicki: Książki o Warszawie. „Trybuna Literacka1958 nr 43.

Ziarno gorczyczne

M. Piechal. „Odrodzenie1948 nr 20.
J.E. Płomieński: Książka autobiograficzna. „Wiedza i Życie1948 nr 8/9.

W cieniu kolumny

A. Biernacki. „Twórczość1955 nr 4.
J. Kwiatkowski. „Życie Literackie1955 nr 14.

Wybór utworów

Z. Pędziński: Urzeczona baśnią. „Kamena1958 nr 23/24.
H. Skrobiszewska: Notatki z jednego życia. „Nowa Kultura1958 nr 30.
E. Szonert: Od romantycznej baśni do epickiej gawędy. „Kierunki1958 nr 37.

Samotność

A. Kijowski: Pies przyjaciel człowieka. „Przegląd Kulturalny1962 nr 5, polemika tamże nr 6: W. Kraśko; E. Szelburg-Zarembina.
Z. Kozarynowa. „Wiadomości”, Londyn 1962 nr 14.
E. Szonert. „Słowo Powszechne1962 nr 45.

Zakochany w miłości

Z. Starowieyska-Morstinowa. „Tygodnik Powszechny1961 nr 40.
T. Szafrański: Śladami biedaczyny. „Kierunki1961 nr 28.

Nie tylko słowa

A. Osten: Niezwykła powszedniość. „Literatura1978 nr 9.