SUSKI Augustyn

Urodzony 8 listopada 1907 w Szaflarach pod Nowym Targiem; syn Ludwika Suskiego, piekarza, i Marianny z domu Haschir, z pochodzenia Węgierki. W 1926 ukończył Gimnazjum im. S. Goszczyńskiego w Nowym Targu. W 1927/28 oraz w 1930-35 studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim, utrzymując się głównie z korepetycji oraz ze współpracy z krakowskim radiem, dla którego pisał gawędy w gwarze góralskiej. Był działaczem organizacji Polska Akademicka Młodzież Ludowa oraz Akademickiego Związku Podhalan; organizował w Szaflarach przedstawienia amatorskie. Debiutował w 1928 w „Gazecie Podhalańskiej” wierszem pt. Zbójnicki (nr 15), a jako prozaik opowiadaniem pt. Warmuz (nr 31, 36); z pismem tym współpracował do 1935. Wiersze, artykuły i recenzje publikował też m.in. w „Ilustrowanym Kurierze Codziennym” (1931-34) i „Marchołcie” (1935-36). W 1930 odbywał służbę wojskową w Szkole Podchorążych w Berezie Kartuskiej. Od 1934 pracował jako wychowawca i wykładowca historii na Uniwersytecie Ludowym w Michałówce pod Radziwiłłowem, a od wiosny 1938 jako kierownik Uniwersytetu Ludowego w Różynie pod Krzemieńcem. Uczestniczył aktywnie w pracach Wołyńskiego Związku Młodzieży Wiejskiej. Po wybuchu II wojny światowej i włączeniu tych ziem do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w maju 1940 podczas próby powrotu w rodzinne strony został aresztowany przez Niemców i wywieziony jako robotnik przymusowy w Sudety. Podejmował próby ucieczki; latem 1940 zdołał dotrzeć przez Pragę do Suchej na Podhalu. Tu został aresztowany i uwięziony w Cieszynie. Na skutek starań rodziny i Urzędu Gminy w Szaflarach uzyskał zwolnienie w maju 1941. Po powrocie do Szaflar rozpoczął działalność konspiracyjną w szeregach tajnej organizacji Konfederacja Tatrzańska i wkrótce został jej naczelnikiem. Redagował czasopisma konspiracyjne „Na placówce” (tu zamieszczał artykuły i wiersze podpisywane St. Brus) i „Wiadomości Polskie”, a także pismo w języku niemieckim „Die Freie Deutsche”. Aresztowany w styczniu 1942, był więziony początkowo w Tarnowie, a od kwietnia 1942 w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu, gdzie zmarł 26 maja 1942.