BIO

Urodzony w 1895 w rodzinie adwokata. W dzieciństwie stracił ojca. Od 1905 uczęszczał do VIII Gimnazjum we Lwowie o profilu klasycznym, a po jego ukończeniu w 1914 rozpoczął studia w Wiedniu. Wkrótce przerwał naukę z powodu powołania do wojska austriackiego. Ze względu na stan zdrowia (gruźlica) nie brał udziału w walkach. Debiutował w 1919 cyklem artykułów pt. Wojna a twórczość, drukowanym w lwowskiej „Gazecie Wieczornej” (nr 4868, 4870, 4874, 4876, 4882, 4884); w piśmie tym, a także w „Gazecie Porannej” publikował do 1921. W 1919-21 należał do grupy poznańskich ekspresjonistów, skupionych wokół czasopisma „Zdrój” (tu artykuły do 1922). Jako współredaktor „Zdroju” i autor publikowanych w nim artykułów programowych stał się jednym z głównych teoretyków polskiego ekspresjonizmu. W 1920 przebywał u Jerzego Hulewicza w Kościankach pod Poznaniem. Zmarł 15 czerwca 1923 w Zakopanem.

Twórczość

1. Tadeusza Micińskiego „Kniaź Patiomkin”, „Nietota”, „Xiądz Faust. Zdrój 1919 t. 9 z. 2-4; t. 10 z. 1/2. Wyd. osobne Poznań: „Zdrój” 1920, 50 s. Przedruk pt. Trzy dzieła Tadeusza Micińskiego zob. poz. .

2. Anima nostra. Przełomu część pierwsza. [Wiersze]. Poznań: Zdrój 1920, 139 s.

Wiersze powstałe w latach 1912-1919, tytuły w języku łacińskim, utwory napisane w języku: polskim, niemieckim i francuskim.

3. Triumfy. Przełomu część czwarta. [Wiersze]. Poznań: Zdrój 1920, 159 s.

4. Człek wędrowny. [Poemat]. Lwów: Prom 1921, 74 s. Przedruk poprawione i uzupełnione zob. poz. .

5. Na przełomie. O nowej i starej poezji. [Szkice]. Lwów: Odrodzenie 1921, 210 s.

Zawartość

Przedmowa. – Josephin Paledan: Wszechmocne złoto; Walt Whitman; Rainer Maria Rilke i „Święta rodzina”; Stefan Żeromski: Sen o szpadzie i „sen o chlebie”; Kasprowicz, Żeromski, Berent, Przybyszewski: Szczyty; Trzy dzieła Tadeusza Micińskiego [poz. ]; Poezja „nowa” Polski zmartwychwstałej; Dalszy rozwój „Piccadorczyków”; Julian Tuwim: Sokrates tańczący; „Skamander” i „Karmazynowy poemat” Lechonia; Utwory prozą Iwaszkiewicza; Antoni Słonimski: Parada; O „Hymnach” Józefa Wittlina; Ekspresjonizm; Czego chcemy; Z rozmyślań człowieka na przełomie; Jerzy Jankowski: Tram w popszek ulicy; Tytus Czyżewski: Zielone oko; O poecie-teoretyku [dot. J. Hulewicza]; Jerzego Hulewicza „Kain”; Olwid (W. Hulewicz); W trzecią rocznicę powstania „Zdroju”; Stanisław Ignacy Witkiewicz: Tumor Mózgowicz; Przemiany; „Ballady” E. Zegadłowicza.

6. Z ksiąg prawdy. [Poemat]. Lwów: Nakład autora 1921, 16 s.

7. Człeka wędrownego tragedia radosna. [Poematy]. (Pisma T. 1). Lwów: Oświata 1924, 180 s. Por. poz. .

Zawartość

Cz. I. Żywot w piekle [poz. ]; Cz. II. Tragedia czyśćca; Cz. III. Powrót do raju, – nadto: Fragmenty [wiersze].

Przekłady

1. R. Tagore: Poczta. Odtworzył J. Stur. „Gazeta Wieczorna”, Lwów 1920 nr 5605, 5607, 5609; 1921 nr 5613, 5616, 5619, 5621, 5622, 5626, 5630, 5638. Wyd. osobne Lwów: Monsalwat 1922, 48 s.

Prace edytorskie

1. A. Fredro: Zemsta. Komedia w 4 aktach. Krytycznym wstępem i objaśnieniami zaopatrzył J. Stur. Lwów: Księgarnia M. Bodeka, A. Bardacha, S. Bogena 1919, 110 s. Wyd. 2 poprawione tamże 1922 [antydatowane 1921].
2. A. Mickiewicz: Grażyna. Krytycznym wstępem i objaśnieniami zaopatrzył J. Stur. Lwów: Księgarnia M. Bodeka, A. Bardacha, S. Bogena 1919, 64 s. Wyd. nast.: wyd. 2 poprawione tamże 1922 [antydatowane 1921]; wyd. 3 łącznie z Oda do młodości Lwów: Vita 1925, tamże: wyd. 4 1927, wyd. 4 [!] 1929.
3. J. Słowacki: Anhelli. Krytycznym wstępem i objaśnieniami zaopatrzył J. Stur. Lwów: Księgarnia M. Bodeka, A. Bardacha, S. Bogena 1919, 58 s.
4. A. Mickiewicz: Ballady i romanse. Wstępem krytycznym, objaśnieniami i treścią zaopatrzył J. Stur. Lwów: Vita 1920, 112 s.
Objaśnienia i treść (omówienie) we wstępie.

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 3. Warszawa 1965.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (J. Degler).

Ogólne

Artykuły

J. Kleiner: Utwory Jana Stura. Gazeta Wieczorna 1920 nr 5542, 5544.
J. Gella: Futuryzm czy... sturyzm? „Gazeta Poranna 1921 nr 5760, 5762, 5764, 5766.
• [A. Weintraub] A. Dan: Zapomniany poeta. Wiadomości Literackie 1927 nr 37.
S. Kasztelowicz: Jan Stur. W: Tragicy doby bez kształtu. Warszawa 1933.
Ch. Löw: Żydzi w poezji odrodzonej Polski. Romantycy. Jan Stur. „Miesięcznik Żydowski 1933 t. 2.
J. Wittlin: Jan Stur. Wiadomości Literackie 1933 nr 41, przedruk w tegoż: Orfeusz w piekle XX wieku. Paryż 1963.
E. Polanowski: Jan Stur. Krytyk i poeta. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Historia Literatury 1966 nr 4.
E. Kuźma: Młodzi wobec pytań ostatecznych. Jan Stur, Józef Wittlin, Witold Hulewicz, Zenon Kosidowski. W: Religijne aspekty literatury XX wieku. Lublin 1977.

Anima nostra

H. Elzenberg. „Książka1922 nr 4 [recenzja też Triumfy].

Triumfy

H. Elzenberg. „Książka1922 nr 4 [recenzja też Anima nostra].

Człek wędrowny

J. Ratajczak: Jan Stur: „Człek wędrowny. W tegoż: Zgasły „brzask epoki. Szkice z dziejów czasopisma „Zdrój 1917-1922. Poznań 1980.